ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΗΛΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΙΤΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ Ιούνιος 2009
ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΗΛΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ 1. Εισαγωγή 1.1. Στα πλαίσια της καθορισθείσας διαδικασίας Αναθεώρησης και Τροποποίησης της ήλωσης Πολιτικής υποβάλλεται η παρούσα Έκθεση, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των προτάσεων του Κοινοτικού Συμβουλίου Πολιτικού, με στόχο την καλύτερη τεκμηρίωση των σχετικών εισηγήσεων του, για τροποποίηση των Πολεοδομικών Ζωνών. 1.2 Οι προτάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου βασίζονται στην αναγνώριση και διάγνωση των προβλημάτων που παρουσιάζει η περιοχή, στις στρατηγικές κατευθύνσεις που δίνονται στην Έκθεση Αναθεώρησης της ήλωσης Πολιτικής για την Ύπαιθρο (2008) από τον Υπουργό Εσωτερικών, στις απόψεις των ενδιαφερομένων που εκφράστηκαν στην Ανοικτή ημόσια Συγκέντρωση που έγινε στις 11 Απριλίου 2009, καθώς και σε όλα τα σχετικά Προγραμματικά Έγγραφα σε Εθνικό Επίπεδο όπως, το «Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης 2007-2013», το «Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς για την Πολιτική Συνοχής 2007-2013» κ.α. 1.3 Οι προτάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου φαίνονται στα συνημμένα Σχέδια 1α και 1β του Παραρτήματος Ι και αναλύονται με την παρούσα Έκθεση. Τα πρακτικά της ανοικτής δημόσιας συγκέντρωσης που έγινε στις 11 Απριλίου 2009, επισυνάπτονται ως Παράρτημα ΙΙ. 1
2. Ιστορικά Στοιχεία, Πληθυσμός, Προβλήματα, Πολεοδομικό Καθεστώς και Στόχοι 2.1. Ιστορικά Στοιχεία Το Πολιτικό είναι αμιγές ελληνικό χωριό της Επαρχίας Λευκωσίας, γύρω στα 21χλμ. νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας. Το χωριό είναι κτισμένο σε μέσο υψόμετρο 390 μ. και το τοπίο του είναι διαμελισμένο από τους παραπόταμους του ποταμού Πεδιαίου που ρέουν στην περιοχή. Από γεωλογικής άποψης στη διοικητική περιοχή του χωριού κυριαρχούν οι λάβες του Οφιολιθικού Συμπλέγματος Τροόδους. Το χωριό δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση γύρω στα 390 χιλιοστόμετρα. Οι κύριες καλλιέργειες που απαντώνται στο χωριό είναι τα σιτηρά, οι ελιές, τα εσπεριδοειδή, διάφορα φρουτόδενδρα και λίγα αμπέλια. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι μεγαλύτερη έκταση του χωριού είναι ακαλλιέργητη γη και καταλαμβάνεται από φυσική βλάστηση και αραιά πεύκα που είναι πιο πυκνή στο νότιο και δυτικό του τμήμα. Η κτηνοτροφία στο χωριό είναι περιορισμένη. Υπάρχει μια μεγάλη μονάδα πουλερικών και κάποια άλλα μικρά εγκαταλελειμμένα υποστατικά. Συγκοινωνιακά το Πολιτικό συνδέεται στα βόρεια με το χωριό Επισκοπειό και μέσω αυτού με την πόλη της Λευκωσίας. Το Πολιτικό βρίσκεται στον ίδιο χώρο όπου βρισκόταν η αρχαία πόλη της Ταμασσού, που άκμασε κατά την αρχαιότητα εξαιτίας κυρίως των πλούσιων μεταλλείων της περιοχής. Το χωριό μπορεί να θεωρηθεί ως ο διάδοχος οικισμός της αρχαίας Ταμασσού και σε αυτό απαντώνται κατάλοιπα της Αρχαίας Ταμασσού και ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος. Σημαντικά επίσης, αρχαιολογικά μνημεία στην κοινότητα είναι το Μοναστήρι του Αγίου Ηρακλειδίου, που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του πυρήνα του χωριού και η Εκκλησία του Αγίου Μνάσωνος στα δυτικά. 2
2.2. Πληθυσμός Ο πληθυσμός του Πολιτικού σημείωσε διαχρονικά διάφορες αυξομειώσεις. Με βάση την απογραφή του 1982 οι κάτοικοι έφταναν στους 309, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μια σταθερή αύξηση του πληθυσμού, όπου με βάση την απογραφή του 1992 ο πληθυσμός ανερχόταν στα 336 άτομα και με βάση την απογραφή του 2001 στα 369 άτομα. ηλαδή, μεταξύ των δύο τελευταίων απογραφών υπήρξε μια ποσοστιαία μεταβολή γύρω στο 10%. Υπολογίζεται ότι σήμερα ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται γύρω στα 400 άτομα. 2.3. Προβλήματα Τα κυριότερα προβλήματα που παρουσιάζει το χωριό είναι (βλ. Σχέδιο 2, Παράρτημα Ι): Γύρω στο 25 30% των καθορισμένων οικιστικών ζωνών αποτελούν ιδιοκτησίες οι οποίες δεν προσφέρονται ουσιαστικά για ανάπτυξη. Συγκεκριμένα μεγάλες εκτάσεις γης ανήκουν στην Αρχιεπισκοπή και στο Μοναστήρι του Αγ. Ηρακλειδίου. Επίσης, μια άλλη σημαντική έκταση γης είναι καθορισμένη ως αρχαιολογικός χώρος και δεν μπορεί να αναπτυχθεί. Επίσης, αρκετά σημαντικές εκτάσεις γης είναι περίκλειστες και δεν προσφέρονται για ανάπτυξη, είτε γιατί δεν υπάρχουν προσβάσεις είτε γιατί σε πολλές περιπτώσεις οι υφιστάμενες προσβάσεις είναι ανεπαρκείς και ακατάλληλες για χρήση από οχήματα. Όπως είναι γνωστό αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν σε ισχύ πολεοδομικά μέτρα ή άλλοι αποτελεσματικοί μηχανισμοί, που να προωθούν τη δημιουργία κατάλληλων οδικών δικτύων σε περίκλειστες περιοχές. Ακόμα και στην περίπτωση που τέτοια μέτρα και μηχανισμοί εισαχθούν στο προσεχές μέλλον, είναι απόλυτα βέβαιο ότι η υλοποίησή τους στην πράξη θα είναι μια μακρόχρονη διαδικασία, που θα ξεπεράσει και τη μεθεπόμενη αναθεώρηση των πολεοδομικών ζωνών. Το Πολιτικό υποφέρει επίσης, από πολύ σοβαρά προβλήματα διακατοχής. Ο πολυτεμαχισμός της γης είναι ιδιαίτερα οξύς σε ορισμένες περιοχές που περιβάλλουν τον πυρήνα, πράγμα που δυσχεραίνει σε τεράστιο βαθμό την προσφορά γης για ανάπτυξη. Πολλά άλλα προβλήματα ιδιοκτησίας, όπως είναι η εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησία, η διπλή ή πολλαπλή μορφή διακατοχής γης και η 3
έλλειψη οδικής υποδομής, δυσχεραίνουν και οξύνουν το πρόβλημα προσφοράς γης σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό. Τονίζεται επίσης ότι, αρκετά τεμάχια τα οποία ανήκαν προηγουμένως στην Εκκλησία βρίσκονται σήμερα στην κατοχή λίγων ατόμων χωρίς αυτά να αξιοποιούνται. Προφανώς η κατακράτησή τους γίνεται είτε γιατί δεν υπάρχει στους ιδιοκτήτες η οικονομική ανάγκη για πώλησή τους είτε γιατί διαφυλάσσονται για κερδοσκοπικούς σκοπούς. Οι δυνατότητες ανάπτυξης του χωριού περιορίζονται σημαντικά από την ύπαρξη ανατολικά του ποταμού Πεδιαίου, δυτικά από τον παραπόταμο του Κουφού, στα νότια από την ύπαρξη της Μονής του Αγίου Ηρακλειδίου. Κατά συνέπεια, η μόνη δυνατή επέκταση του χωριού είναι προς τα δυτικά, όπου άρχισε ήδη να παρατηρείται η ανέγερση μεμονωμένων κατοικιών, λόγω της μη ύπαρξης ικανοποιητικής προσφοράς γης μέσα στις οικιστικές ζώνες. Αναφέρεται ότι στη διοικητική έκταση του χωριού υπάρχουν τεράστιες κτηνοτροφικές ζώνες, των οποίων το μέγεθος δεν δικαιολογείται από κανένα στοιχείο. Σε κάποιο σημείο οι κτηνοτροφικές ζώνες σχεδόν εφάπτονται και των οικιστικών ζωνών. Τέλος η ύπαρξη της λατομικής ζώνης σε περιοχής εξαιρετικής ομορφιάς και μεγάλης οικολογικής αξία. Επιπρόσθετα, η λειτουργία της ζώνης αυτής δημιουργεί και σοβαρά προβλήματα ανέσεων στην κοινότητας λόγω της διακίνησης μεγάλου αριθμού φορτηγών αυτοκινήτων. 2.4. Πολεοδομικό Καθεστώς Η ανάπτυξη του χωριού καθορίζεται και ρυθμίζεται με βάση τις πρόνοιες της «ήλωσης Πολιτικής για την Ύπαιθρο». Οι πολεοδομικές ζώνες που ισχύουν στην περιοχή είναι βασικά οι Οικιστικές Ζώνες, που διαβαθμίζονται σε τέσσερις (4) κατηγορίες, Η1, Η2, Η3 και Η4. Στο χωριό επίσης υπάρχει τεράστιες εκτάσεις που καθορίζεται για κτηνοτροφικούς σκοπούς ( 1), καθώς και Ζώνες Προστασίας Ζ1, Ζ3 ΠΤ (Προστατευόμενο Τοπίο), Ζ3, Ζώνες Υπαίθρου Γ3, καθώς και Λατομική Ζώνη (ΛΖ). 4
2.5. Στόχοι Ο αναπτυξιακός ρόλος του Πολιτικού κατά τα τελευταία 15 χρόνια έχει διαφοροποιηθεί σε σημαντικό βαθμό. Ο αγροτικός και κτηνοτροφικός του χαρακτήρας έχουν συρρικνωθεί σε μεγάλο βαθμό και είναι πλέον εμφανή τα στοιχεία, που υποδεικνύουν ότι η Κοινότητα του Πολιτικού προσφέρεται για μόνιμη κατοικία, λόγω της μικρής απόστασης του χωριού από τη Λευκωσία και του εξαιρετικού του φυσικού και πολιτιστικού του περιβάλλοντος, αλλά επίσης και για ψηλού επιπέδου παραθεριστική ανάπτυξη όπως και για δραστηριότητες αναψυχής και ψυχαγωγίας. Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, οι γενικοί στόχοι του Κοινοτικού Συμβουλίου είναι όπως: Σταθεροποιήσει και ή δυνατό αυξήσει τη δυναμική που παρουσιάζει σήμερα το χωριό όσον αφορά την επιλογή του για μόνιμη και παραθεριστική κατοικία. ημιουργήσει πραγματικές συνθήκες για ανάπτυξη του χωριού σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Αξιοποιήσει και αναδείξει τα πλεονεκτήματα που έχει η περιοχή ούτως ώστε να προσελκύσει παραθεριστικό αλλά και κυρίως μόνιμο πληθυσμό, μέσα από κατάλληλες επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. 3. Έκθεση Αναθεώρησης Υπουργού Εσωτερικών 2008 3.1. Οι πιο πάνω θέσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου συνάδουν πλήρως με τις γενικές κατευθύνσεις και επιδιώξεις που αναφέρονται στην Έκθεση του Υπουργού Εσωτερικών. 3.2. Συγκεκριμένα, στο Κεφάλαιο 5 «Στρατηγικοί Στόχοι», αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: «Η συγκράτηση και η κατά το δυνατό αύξηση του μόνιμου πληθυσμού της υπαίθρου και ο εμπλουτισμός της δημογραφικής σύνθεσης του πληθυσμού, με πλήρη αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε γεωγραφικής περιφέρειας». «Η ενίσχυση των απομακρυσμένων από τα αστικά κέντρα περιφερειών». 5
«Η ενίσχυση της συνολικής ελκυστικότητας των αγροτικών περιοχών, με διαφοροποιήσεις όπου απαιτείται, των επιμέρους περιοχών, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής». «Η προσφορά επαρκών επιλογών απόκτησης κατοικίας για όλες τις εισοδηματικές ομάδες και οικογένειες...». «Η επίτευξη όσο είναι εφικτό, συμπαγούς και οργανωμένης ανάπτυξης και η κατά κανόνα αποθάρρυνση της διασποράς της ανάπτυξης...». «Η βέλτιστη αξιοποίηση και προστασία της γης που είναι κατάλληλη για γεωργικούς σκοπούς...». «Η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της κάθε περιφέρειας...». 4. Χωρητικότητα Οικιστικών Ζωνών Έναντι Πραγματικής Προσφοράς Γης Με βάση τα στοιχεία που παραθέτει το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως στο Έντυπο Τροποποίησης 2008 προκύπτει ότι, οι οικιστικές ζώνες έχουν δυνητική χωρητικότητα 7,2 φορές περίπου μεγαλύτερη του υπολογιζόμενου σήμερα πληθυσμού. Εντούτοις, η πραγματική κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Η χωρητικότητα, όπως παρατίθεται από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως είναι ουσιαστικά εικονική, γιατί αυτή δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική προσφορά γης για οικιστική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, η προσφορά γης για οικιστική ανάπτυξη στο χωριό περιορίζεται καταλυτικά από τους ακόλουθους παράγοντες: Όπως έχει προαναφερθεί, σημαντικές εκτάσεις ιδιοκτησίας του χωριού στις οικιστικές περιοχές δεν μπορούν να αναπτυχθούν γιατί ανήκουν είτε στην Εκκλησία, είτε στη Μονή Αγίου Ηρακλειδίου, είτε γιατί αυτές θεωρούνται ως αρχαιολογικός χώρος που πρέπει να διαφυλαχθεί. Επίσης, πολλές ιδιοκτησίες είναι περίκλειστες και δεν προσφέρονται για ανάπτυξη. Η εισαγωγή κατάλληλων ρυθμίσεων και μέτρων για απελευθέρωση των περιοχών αυτών θα αποτελέσει μια δύσκολη και μακρόχρονη διαδικασία. Αρκετή ιδιοκτησία, όπως επεξηγήθηκε πιο πάνω, ανήκει σε λίγα άτομα τα οποία για διάφορους λόγους δεν την διαθέτουν για ανάπτυξη. Το πρόβλημα αυτό για την κοινότητα είναι πάρα πολύ σοβαρό και είναι γνωστό ότι προς το παρόν δεν υπάρχουν οποιοιδήποτε μηχανισμοί με τους οποίους οι ιδιοκτήτες να ενθαρρύνονται να διαθέσουν τη γη αυτή στην αγορά. 6
Το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, για τον υπολογισμό της δυνητικής χωρητικότητας, για τις Ζώνες Η1, Η2 και Η3, κάνει την παραδοχή για όλες τις περιπτώσεις των χωριών ότι, η πυκνότητα ανάπτυξης είναι ή θα είναι κατά μέσο όρο 4,12 άτομα ανά δεκάριο γης. Η πυκνότητα αυτή, ισοδυναμεί περίπου με 42 άτομα ανά εκτάριο και κατά την άποψή μας είναι αρκετά ψηλή για αγροτικές περιοχές και πολύ πιο ψηλή για ορεινές περιοχές. Με βάση πολεοδομικούς όρους και αρχές, η πυκνότητα αυτή θεωρείται μια «μέση πυκνότητα», η οποία συνήθως απαντάται σε αστικές οικιστικές περιοχές, με παρόμοιους συντελεστές δόμησης, και όπου η ανάπτυξη αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από την ανάμειξη μονοκατοικιών, διπλοκατοικιών και πολυκατοικιών μέχρι 4 ορόφους. Στις περιπτώσεις των χωριών αντίθετα, το σύνολο σχεδόν των νέων αναπτύξεων που γίνεται στις Ζώνες Η2 και Η3, είναι βασικά μονοκατοικίες, σε χωράφια με εμβαδό 1.300 τ.μ. και πάνω (δηλαδή, σε μία σκάλα και περισσότερο). Οι αναπτύξεις σε οικόπεδα στο Πολιτικό είναι περιορισμένες. Η πυκνότητα ανάπτυξης μειώνεται ακόμη περισσότερο στις περιπτώσεις ημιορεινών χωριών, όπου το τοπίο είναι σχετικά λοφώδες και σε ορισμένες περιπτώσεις με απότομες πλαγιές, όπως στην περίπτωση του Πολιτικού. Στις περιπτώσεις αυτές είναι πολύ σύνηθες το φαινόμενο οι κατοικίες που κτίζονται να είναι σε χωράφια, όπως αυτά είναι σήμερα εγγεγραμμένα, έκτασης συνήθως από 2 μέχρι 5 σκάλες (2.500 τ.μ. 6.000 τ.μ). Εξάλλου, είναι γνωστό ότι γενικά στις αγροτικές και ιδιαίτερα στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές η τάση που επικρατεί γενικά είναι όπως η κατοικία ανεγείρεται σε τεμάχια με άπλετο χώρο γύρω της, ο οποίος δίδει στον ιδιοκτήτη το συναίσθημα ότι βρίσκεται και κατοικεί στην ύπαιθρο, σε αντιδιαστολή με τις μεγάλες πυκνότητες που επικρατούν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Με βάση τα πιο πάνω υπολογίζεται ότι η πραγματική χωρητικότητα των υφιστάμενων Οικιστικών Ζωνών του Πολιτικού δεν υπερβαίνει, κατά τις εκτιμήσεις μας τα 1.000 άτομα, δηλαδή 2,5 φορές περισσότερη περίπου του υφιστάμενου πληθυσμού. 7
5. Προτάσεις και Εισηγήσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου Όπως έχει προαναφερθεί το Πολιτικό, αποτελεί ένα ημιορεινό χωριό, χωρίς καμία οικονομική βάση για στήριξή του. Ο γεωργικός και κτηνοτροφικός του χαρακτήρας έχουν συρρικνωθεί σε μεγάλο βαθμό και είναι πλέον εμφανή τα στοιχεία που υποδεικνύουν ότι η Κοινότητα του Πολιτικού προσφέρεται για μόνιμη και παραθεριστική στέγη. Το χωριό όπως τονίστηκε πιο πάνω βρίσκεται σε απόσταση 20 λεπτά περίπου με το αυτοκίνητο από την πρωτεύουσα και προσφέρει ένα μοναδικό και ελκυστικό τοπίο, με πλούσια βλάστηση, πολύ καλό κλίμα και με ένα εξαιρετικό πολιτιστικό περιβάλλον. Έχοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω οι προτάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου για την τροποποίηση των ζωνών, καθώς και οι σχετικοί λόγοι που συνηγορούν για την αποδοχή τους έχουν ως ακολούθως: 5.1. Οικιστικές Ζώνες Επεκτάσεις Οικιστικών Ζωνών Προτείνονται Οικιστικές επεκτάσεις όπως δείχνονται στο επισυναπτόμενο Σχέδιο 1α. Οι ζώνες επεκτείνονται δυτικά και σε κάποιο βαθμό βόρεια σε περιοχές οι οποίες βασικά είναι πεδινές, πολύ ήπιου μορφολογικού χαρακτήρα. Οι περιοχές που προτείνονται είναι σε ένα όμορφο ελκυστικό περιβάλλον και έχουν πολύ ικανοποιητικές δημόσιες προσβάσεις, οι οποίες παρέχουν τη δυνατότητα για άμεση ανάπτυξη των περιοχών αυτών. Οι ζώνες που προτείνονται για επέκταση είναι κατηγορίας Η3, Η4 και Η5 και σκοπό έχουν: Να αυξήσουν τη δυνατότητα προσφοράς κατάλληλης γης για ανάπτυξη. Η περιοχή αυτή αποτελείται από ένα μεγάλο αριθμό τεμαχίων πράγμα το οποίο θα βοηθήσει σημαντικά στην ικανοποίηση μελλοντικά των στεγαστικών αναγκών του χωριού. Να περιορίσουν στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τη διασπορά μεμονωμένων κατοικιών και να βοηθήσουν στην καλύτερη και αποδοτικότερη οργάνωση των υπηρεσιών και υποδομών. 8
Να διασφαλίσουν τις κατάλληλες πυκνότητες ανάπτυξης λαμβανομένου υπόψη πολεοδομικών και περιβαλλοντικών δεδομένων και Να εξυπηρετούνται, κατά το δυνατό, από υφιστάμενες και κατάλληλες οδικές προσβάσεις. Πιστεύουμε ότι οι επεκτάσεις που προτείνονται είναι λελογισμένες και λαμβάνουν υπόψη τόσο τις κατευθυντήριες οδηγίες της Έκθεσης του Υπουργού, όσο και τα πολύ ιδιαίτερα προβλήματα που χαρακτηρίζουν το Πολιτικό και τα οποία έχουν περιγραφεί πιο πάνω. Επισημαίνεται ότι, μικρές επεκτάσεις των οικιστικών ζωνών προέρχονται και από την κατάργηση μικρών τμημάτων της Ζώνης Ζ3, που προστατεύει το αργάκι του Κουφού. Οι διαφοροποιήσεις αυτές είναι δικαιολογημένες, γιατί από επιτόπου ενδελεχή μελέτη που έγινε, τα μικρά τμήματα που εντάσσονται σε Ζώνη Η5 από Ζώνη Ζ3 έχουν με βάση τις ζώνες που ισχύουν σήμερα τα ίδια μορφολογικά χαρακτηριστικά με τα τεμάχια που είναι στη Γ3. Τονίζεται εμφαντικά ότι οι συντελεστές ανάπτυξης που προτείνονται, για το μεγαλύτερο μέρος των επεκτάσεων, είναι Η4 και Η5, δηλαδή σχετικά χαμηλοί συντελεστές, με αποτέλεσμα αφενός μεν να διατηρείται ο αγροτικός χαρακτήρας της περιοχής και αφετέρου να παρέχεται η δυνατότητα ικανοποίησης των αναγκών περισσοτέρων ιδιοκτητών γης. Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω η συνολική χωρητικότητα των ζωνών (υφιστάμενων και προτεινόμενων), δεν διαφοροποιείται σε ουσιαστικό βαθμό, ενώ παράλληλα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις περιορισμού του φαινομένου της μεμονωμένης κατοικίας που άρχισε να παρατηρείται στην περιοχή αυτή. Καταλήγοντας, επιθυμούμε να υπογραμμίσουμε ότι οι επεκτάσεις των Οικιστικών Ζωνών στα χωριά της υπαίθρου και ιδιαίτερα σε αυτά που δεν έχουν μεγάλη ανάπτυξη δεν πρέπει να αντικρίζονται μέσα από μια στυγνή μαθηματική προσέγγιση της δήθεν «δυνητικής χωρητικότητας των ζωνών». Για τα χωριά της υπαίθρου, θα πρέπει να παρέχεται κάθε δυνατή ενθάρρυνση η οποία θα βοηθήσει στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των περιοχών αυτών. Στο σημείο αυτό τονίζονται τα ακόλουθα από την Έκθεση του Υπουργού Εσωτερικών: 1. Η συγκράτηση και η κατά το δυνατό αύξηση του μόνιμου πληθυσμού της υπαίθρου και ο εμπλουτισμός της δημογραφικής σύνθεσης του πληθυσμού. 9
2. Η επίτευξη της γεωγραφικής, οικονομικής και κοινωνικής εξισορρόπησης και συνοχής των ασθενέστερων κοινοτήτων με ιδιαίτερη ενίσχυση των ημιορεινών και ορεινών περιφερειών. 3. Η ανάδειξη της συνολικής ελκυστικότητας των αγροτικών περιοχών με αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της κάθε γεωγραφικής περιφέρειας. Αναβάθμιση Υφιστάμενης Οικιστικής Ζώνης Προτείνεται όπως μέρος της υφιστάμενες Ζώνης Η4 αναβαθμιστεί σε Ζώνη Η3 για το λόγο ότι το τμήμα αυτό αποτελείται από πολλά και μικρά σε μέγεθος τεμάχια τα οποία με την προτεινόμενη αναβάθμιση θα είναι δυνατή η καλύτερη και αποδοτικότερη αξιοποίηση των τεμαχίων αυτών προς όφελος των κατοίκων του χωριού. Η προτεινόμενη αναβάθμιση συνάδει με τις οδηγίες και κατευθύνσεις που περιέχονται στην Έκθεση του Υπουργού για την επίτευξη, όπου είναι εφικτό συμπαγούς και οργανωμένης ανάπτυξης. 5.2. Κτηνοτροφική Ζώνη Όπως έχει προαναφερθεί στην Κοινότητα του Πολιτικού υπάρχουν Κτηνοτροφικές Ζώνες τεράστιας έκτασης, οι οποίες με κανένα τρόπο δεν δικαιολογούνται. Η διατήρηση των εκτάσεων αυτών ως κτηνοτροφικών ζωνών αποτελεί ουσιαστικά σπατάλη γης, ενώ οδηγεί και σε απερήμωση των περιοχών αυτών. Είναι γνωστό ότι η Κτηνοτροφία συμβάλει σε απερήμωση των εκτάσεων που χρησιμοποιούνται ως βοσκοτόπια με αποτέλεσμα τα εδάφη στις περιοχές αυτές να έχουν μειωμένη ικανότητα κατακράτησης του νερού και να δημιουργούνται συνθήκες εύκολης απορροής του νερού μέσω διόδων και διάβρωσης των εδαφών. Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, καθώς και τις περιορισμένες υφιστάμενες κτηνοτροφικές δραστηριότητες στη ζώνη αυτή, προτείνεται η κατάργηση από κτηνοτροφική ζώνη των περιοχών που δείχνονται στο Σχέδιο 1α. Η έκταση της κτηνοτροφικής ζώνης που καταργείται προτείνεται όπως ενταχθεί σε Ζώνη Υπαίθρου Γ3. 10
5.3. Ζώνες Προστασίας Καθορισμός Ζώνης Προστασίας Ζ3 Προτείνεται η προστασία στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος, όπως δείχνεται στο Σχέδιο 1α. Η προστασία των περιοχών αυτών κρίνεται απαραίτητη, ενώ παράλληλα θα συμβάλει στη δημιουργία καλύτερου περιβάλλοντος για τις προτεινόμενες οικιστικές ζώνες στην περιοχή αυτή. Χορήγηση Αποζημίωσης για Τεμάχια εντός Ζωνών Προστασίας Για σκοπούς δίκαιης αντιμετώπισης όλων των πολιτών προτείνεται όπως στο κείμενο της ήλωσης Πολιτικής εισαχθεί Πολιτική, με την οποία ιδιωτικά τεμάχια που εμπίπτουν σε Ζώνες Προστασίας να έχουν το δικαίωμα αποζημίωσης με ένα από τους ακόλουθους τρόπους: Αναγκαστική απαλλοτρίωση ή αγορά του τεμαχίου από το Κράτος Ανταλλαγή με ίσης αξίας κρατική γη Μεταφορά των αναπτυξιακών δικαιωμάτων του τεμαχίου σε άλλη ιδιοκτησία του ίδιου ιδιοκτήτη, ή πώληση των δικαιωμάτων αυτών σε τρίτους Συνδυασμός οποιωνδήποτε των πιο πάνω Σημειώνεται ότι, το Κράτος θα εφαρμόσει ανάλογη Πολιτική στις περιπτώσεις των ιδιωτικών τεμαχίων που θα ενταχθούν στο Σχέδιο ΦΥΣΗ 2000 του Ακάμα. Ως εκ τούτου, είναι λογικό και δίκαιο, για σκοπούς ίσης μεταχείρισης όλων των πολιτών, όπως ανάλογες πρόνοιες ισχύουν για κάθε περίπτωση που το Κράτος αποφασίζει για χάρη του δημόσιου συμφέροντος να προστατεύσει ή να διαφυλάξει περιοχές, για ιστορικούς, αρχαιολογικούς, περιβαλλοντικούς ή οικολογικούς λόγους. 5.4. Λατομική Ζώνη ΛΖ Προτείνεται η κατάργηση της υφιστάμενης Λατομικής Ζώνης ΛΖ η οποία είναι εντελώς ασυμβίβαστη με τον καθορισμό της ευρύτερης περιοχής ως «Περιοχής Εξαιρετικής Φυσικής Καλλονής». Η περιοχή βρίσκεται κοντά στο δάσος του Μαχαιρά και είναι ιδιαίτερης οικολογικής αξίας με ψηλή αισθητική του τοπίου και του φυσικού περιβάλλοντος. Στο σημείο τονίζεται εμφαντικά ότι μέσα στην λατομικής 11
ζώνη και στον περίγυρο της φυτρώνει το σπάνιο είδος CROCUS HARTMANN, το οποίο προστατεύεται από την συμφωνίας της Βέρνης, την οποία έχει υπογράψει και η Κυπριακή ημοκρατία. Η τυχόν συνέχιση της διατήρησης της Λατομικής Ζώνης θα βρίσκεται ως εκ τούτου σε πλήρη δυσαρμονία με τις Κρατικές επιδιώξεις για προστασία της ευαίσθητης αυτής περιοχής, όπως αυτές κατά καιρούς έχουν εκφραστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες, αλλά και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. 6. Συμπέρασμα Σύμφωνα με τα όσα έχουν αναλυθεί και επεξηγηθεί πιο πάνω, πιστεύουμε ότι οι προτάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου τεκμηριώνονται με βάση πολεοδομικά κριτήρια και αρχές που εδράζονται σε στοιχεία και δεδομένα. Τα αιτήματα συνάδουν επίσης με τους στόχους και στις κατευθύνσεις που περιέχονται στην Έκθεση του Υπουργού Εσωτερικών σχετικά με την Αναθεώρηση της ήλωσης Πολιτικής. Οι απόψεις των κατοίκων της Κοινότητας που εκφράστηκαν κατά την ανοικτή συγκέντρωση που έγινε, έχουν επίσης ληφθεί σοβαρά υπόψη. Ιούνιος 2009 ΣΤΕΦΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΝΝΑ ΚΑΡΑΜΟΝΤΑΝΗ ΠΟΛΕΟ ΟΜΟΙ ΧΩΡΟΤΑΚΤΕΣ 12
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΣΧΕ ΙA
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙI ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
PP-007-07-09 Έργο/ Μελέτη: Αναθεώρηση και Τροποποίηση της Δήλωσης Πολιτικής Διοικητική Περιοχή Πολιτικού Θέμα: Ανοικτή Δημόσια Συγκέντρωση για Καταγραφή Απόψεων του Κοινού Ημερομηνία: 11 Απριλίου 2009, ώρα 10:30 12:00 Τόπος: Κέντρο Νεότητας Πολιτικού Παρευρισκόμενοι: Πρόεδρος και Μέλη Κοινοτικού Συμβουλίου Πολιτικού Σύμβουλοι Πολεοδόμοι (Στέφος Παπανικολάου και Μιχάλης Μιχαήλ) του Κοινοτικού Συμβουλίου 30 περίπου κάτοικοι-ενδιαφερόμενοι Καταγραφή απόψεων παρευρισκομένων και θεμάτων που ηγέρθηκαν 1.0 Εισαγωγή Η Ανοικτή Δημόσια Συγκέντρωση οργανώθηκε στα πλαίσια της κοινωνικής διαβούλευσης της νέας Διαδικασίας Αναθεώρησης και Τροποποίησης της Δήλωσης Πολιτικής ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους κατοίκους, ιδιοκτήτες και χρήστες της περιοχής να διατυπώσουν απόψεις και εισηγήσεις και να καταθέσουν τα θέματα που τους απασχολούν. Οι απόψεις που διατυπώθηκαν στην Ανοικτή Συγκέντρωση και τα θέματα που ηγέρθηκαν έχουν καταγραφεί με συστηματικό τρόπο και θα αποτελέσουν τη βάση για τις εισηγήσεις της Τοπικής Αρχής. Σε πρώτο στάδιο έγινε μια περιγραφή της νέας Διαδικασίας Αναθεώρησης της Δήλωσης Πολιτικής, καθώς επίσης και των κύριων σημείων και των γενικών αρχών της σχετικής Έκθεσης του Υπουργού Εσωτερικών που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2008 και στη συνέχεια έγινε μια σύντομη παρουσίαση των προνοιών της Δήλωσης Πολιτικής και των Υφιστάμενων Πολεοδομικών Ζωνών σε σχέση με την περιοχή του Πολιτικού, ώστε να δοθεί στο κοινό η δυνατότητα να διατυπώσει σχετικές απόψεις και εισηγήσεις.
2.0 Καταγραφή Απόψεων/ Αιτημάτων Κοινού: Επέκταση της Οικιστικής Ζώνης Θα πρέπει να προταθούν οικιστικές ζώνες με μεγάλους συντελεστές ανάπτυξης (Σ.Δ. και Π.Κ.) ώστε να ικανοποιηθεί μεγάλος αριθμός ατόμων. Η επέκταση της οικιστικής ζώνης να γίνει περιμετρικά του οικισμού. Η επέκταση των οικιστικών ζωνών να γίνουν σε περιοχές που ανήκουν σε χωριανούς έτσι ώστε να μπορούν να στηρίξουν τους νέους της κοινότητας. Η επέκταση των οικιστικών ζωνών να κατευθυνθεί δυτικά του οικισμού στην οποία τα τεμάχια ανήκουν σε χωριανούς. Να μην επεκταθεί η οικιστική ζώνη σε περιοχές οι οποίες ανήκουν σε ξένους. Να επιλυθεί το πρόβλημα με τα περίκλειστα τεμάχια με την δημιουργία του βασικού οδικού δικτύου εντός των οικιστικών ζωνών. Περιοχές στις οποίες δεν υπάρχει εγγεγραμμένο οδικό δίκτυο να μην ενταχθούν σε οικιστικές ζώνες. Οι ιδιώτες οι οποίοι κατέχουν τεμάχια τα οποία ανήκουν σε οικιστική ζώνη να αναλάβουν πρωτοβουλία έτσι ώστε να υλοποιήσουν το βασικό οδικό δίκτυο. Ζώνες Προστασίας «Ζ» Να μειωθεί το πλάτος της Ζώνης Προστασίας των παραποτάμιων περιοχών. Να ισχύει το καθεστώς της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας στις Ζώνες Προστασίας των παραποτάμιων περιοχών. Δηλαδή να παραχωρούνται συντελεστές ανάπτυξης αλλά να μην επιτρέπεται ανέγερση κτιρίων και υποστατικών εντός της ζώνης. Κτηνοτροφική Ζώνη «Δ1» Μείωση της Κτηνοτροφικής Ζώνη λόγω της τεράστιας έκτασης που καταλαμβάνει. Κτηνοτροφική ζώνη να καθοριστεί μόνο σε κρατικά τεμάχια και να παραχωρηθούν σε ιδιώτες που θα θέλουν να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία. Λατομική Ζώνη «Ζ3/ΛΖ» Κατάργηση της Λατομικής Ζώνης.
Γενικά θέματα: Το Πολιτικό έχει αρκετές ιδιαιτερότητες οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την ετοιμασία του αιτήματος. Οι ιδιαιτερότητες αυτές είναι : Α) Μεγάλο μέρος του οικισμού πλησίον του πυρήνα είναι προστατευμένη περιοχή από το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Β) Τεμάχια τα οποία εμπίπτουν εντός των οικιστικών ζωνών ανήκουν στην Αρχιεπισκοπή η οποία τα παραχώρησε σε άτομα τα οποία δεν έχουν πρόθεση να τα αναπτύξουν με αποτέλεσμα η κοινότητα να μην μπορεί να αναπτυχθεί οικιστικά. Επίσης, μεγάλες οικιστικές εκτάσεις ανήκουν σε Μοναστήρι που έχει έδρα στην κοινότητα. Γ) Μεγάλη έκταση της Διοικητικής Περιοχής της Κοινότητας Πολιτικού είναι καθορισμένη ως Κτηνοτροφική Ζώνη.