ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ 14 ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (WCIT 2004) ΜΕ ΘΕΜΑ «IT: Excellence in Practice» Αγαπητοί φίλοι και φίλες, 1. Είναι μεγάλη χαρά που βρίσκομαι σήμερα εδώ, ανάμεσα σε διακεκριμένους εκπροσώπους της επιστήμης, της έρευνας, της αγοράς πληροφορικής, των Κυβερνήσεων, αλλά και των πολιτών, για να αναδείξουμε τις καλύτερες στρατηγικές και να φωτίσουμε επιτυχημένα παραδείγματα αξιοποίησης τεχνολογιών για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. 2. Η συνεδρία «IT: Excellence in Practice» έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς δεν πραγματεύεται μόνο τις μελλοντικές τάσεις της τεχνολογίας ή τις θεσμικές και κοινωνικές επιπτώσεις της. Αναδεικνύει την πραγματική, την απτή συμβολή των νέων τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή του πολίτη αλλά και στην αύξηση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων. 3. Αν επιχειρούσαμε να διακρίνουμε μερικές από τις αιτίες που αυξάνουν τα οφέλη από τις νέες τεχνολογίες, θα διακρίναμε τρεις βασικές παραμέτρους: α. η πρώτη αφορά στην ανάπτυξη και την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Τα περισσότερο επιτυχημένα παραδείγματα αξιοποίησης της τεχνολογίας συνοδεύονται από πρακτικές συνεχούς κατάρτισης και αξιοποίησης του ανθρώπινου
δυναμικού. Γιατί πραγματικά, η τεχνολογία από μόνη της δεν μπορεί να επιτύχει αν ο άνθρωπος, είτε ως εργαζόμενος, είτε ως πολίτης, δεν τη χρησιμοποιήσει υποβοηθητικά της σκέψης του και της δράσης του. Είναι χαρακτηριστικό το σχετικά πρόσφατο παράδειγμα μεγάλης φαρμακευτικής εταιρείας, η οποία έχοντας επενδύσει από το 1998 σε 4 διαφορετικά κέντρα έρευνας νέων φαρμάκων, υψηλή τεχνολογία και περισσότερους από 1.200 επιστήμονες δεν κατόρθωσε να αξιοποιήσει αποδοτικά τις επενδύσεις της για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η σημαντική αλλαγή στην πορεία της επήλθε τη στιγμή που διαπίστωσε την ανάγκη συστηματικής χρήσης των νέων τεχνολογιών και για την κατάρτιση των ερευνητών της. Η νέα οργανωτική κουλτούρα που επικεντρώθηκε στον άνθρωπο παράλληλα με τις τεχνολογίες, απελευθέρωσε σημαντικές δυνάμεις καινοτομίας, οδηγώντας σε αύξηση της παραγωγικότητας των ερευνητών (δηλ. νέες πατέντες φαρμάκων) κατά 300% σε δύο μόλις έτη και εξαιρετικά σημαντική βελτίωση στις αμοιβές και τις συνθήκες εργασίας τους. β. η δεύτερη παράμετρος είναι η ύπαρξη ρεαλιστικής και συνεκτικής στρατηγικής για την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Καθίσταται πλέον καλύτερα κατανοητό σε σχέση με τα προηγούμενα 3-4 χρόνια, ότι η μεγιστοποίηση των ωφελειών από την τεχνολογία δεν προέρχεται απαραίτητα από την αιχμή των εξελίξεων. Δοκιμασμένες τεχνολογικές λύσεις που απευθύνονται σε συγκεκριμένα προβλήματα, σε ένα πλαίσιο καλά οργανωμένης προσέγγισης και στρατηγικής επιφέρουν ταχύτερα και καλύτερα αποτελέσματα. Όπως θα γίνει σαφές και από τους ομιλητές που 2
ακολουθούν, τεχνολογία χωρίς στρατηγική αξιοποίησής της είναι σχεδόν άσκοπη. Αναφέρω το πολύ πρόσφατο παράδειγμα διεθνούς αλυσίδας καταστημάτων, που με νέα στρατηγική για την τεχνολογία, νέες διαδικασίες, αλλά σχετικά χαμηλές επενδύσεις σε νέο εξοπλισμό, κατόρθωσε πολύ γρήγορα να αξιοποιήσει την υφιστάμενη υποδομή δημιουργώντας νέα κανάλια πωλήσεων και επαφής με το κοινό, βελτιώνοντας σημαντικά την ικανοποίηση των πελατών της με χαμηλό κόστος αυξάνοντας την αποδοτικότητά της κατά 20% ετησίως. γ. η τρίτη παράμετρος που συνεισφέρει στην αξιοποίηση της τεχνολογίας, είναι το πλαίσιο αρχών. Και ως πλαίσιο αρχών νοείται όχι μόνο το θεσμικό υπόβαθρο που διέπει τη χρήση τεχνολογιών, αλλά και το γενικότερο πλαίσιο συνθηκών που ευνοεί τη διάδοση ιδεών, την ανάπτυξη της καινοτομίας, και την αξιοποίηση των ιδιαίτερων ικανοτήτων του καθενός. Από την άλλη πλευρά ωστόσο, πρέπει να εξετάσουμε και την επίδραση που έχει και η ίδια η τεχνολογία στο θεσμικό πλαίσιο. Ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου πρέπει να μπορεί να ακολουθεί με εξίσου ταχείς ρυθμούς την τεχνολογία. Και για να μην υπολείπεται συνεχώς της πραγματικότητας, πρέπει να αντιμετωπίσει την τεχνολογία στο πλαίσιο μιας «ομπρέλας αρχών» που θα διέπουν τη σχέση αυτή. Οριοθετώντας ένα βασικό πλαίσιο αρχών για τη χρήση, την αξιοποίηση και την εξάπλωση της τεχνολογίας, μπορούμε να καλύψουμε σύντομα το χαμένο έδαφος και την υστέρηση σε αυτό τον τομέα. 3
4. Πρέπει όμως παράλληλα να σημειωθεί ότι τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα χρήσης τεχνολογιών, δεν αφορούν μόνο στη βελτίωση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων. Αφορούν εξίσου, και ίσως περισσότερο, στην: α. συνεχή ανάπτυξη και εξέλιξη της κοινωνίας, β. ισότιμη πρόσβαση των πολιτών και των εργαζομένων στις νέες τεχνολογίες, και στην γ. ελευθερία ανάπτυξης της προσωπικότητας του καθενός, με σεβασμό στο κοινωνικό σύνολο. 5. Ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάζουμε και οραματιζόμαστε την Κοινωνία της Πληροφορίας στην Ελλάδα, μέσω του σχετικού Επιχειρησιακού Προγράμματος, βασίζεται κατ αρχήν στην ανάπτυξη: α. της παιδείας και του πολιτισμού, β. του πολίτη, γ. της επιχειρηματικότητας και της ανάπτυξης στην ψηφιακή οικονομία, και δ. των υποδομών και των υπηρεσιών επικοινωνιών. 6. Υπό αυτό το πρίσμα, αντιμετωπίζουμε τις νέες τεχνολογίες όχι ως αυτοσκοπό, αλλά ως μέσο για: α. καλύτερη, ταχύτερη και χαμηλότερου κόστους εξυπηρέτηση του πολίτη και διευκόλυνση της καθημερινότητάς του, β. αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, γ. βελτίωση της αποδοτικότητας του Δημόσιου τομέα, και δ. ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων για καλύτερα καταρτισμένους νέους και στελέχη. 4
7. Μας ενδιαφέρει να αξιοποιήσουμε αλλά και να αναπτύξουμε τις δικές μας «καλές πρακτικές χρήσης της τεχνολογίας» που αφορούν άμεσα στον πολίτη και στις επιχειρήσεις. Ως τέτοιες θεωρούμε τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες μάθησης για τους νέους, τη δυνατότητα πρόσβασης με ηλεκτρονικό τρόπο σε δημόσιες υπηρεσίες, την ταχεία πρόσβαση των νοικοκυριών μέσω του Διαδικτύου σε σύγχρονες εταιρικές υπηρεσίες και προϊόντα, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω αυτοματοποίησης διαδικασιών στις επιχειρήσεις, την αξιοποίηση των ασύρματων δικτύων για την εξασφάλιση της πρόσβασης σε απομακρυσμένες περιοχές κλπ 8. Επιθυμούμε να ξεπεράσουμε τις μέχρι τώρα καθυστερήσεις, αξιοποιώντας όλες τις δυνάμεις της αγοράς, των φορέων, του επιστημονικού δυναμικού αλλά και των μέσων ενημέρωσης, για την ανάδειξη των ωφελειών που επιφέρουν οι νέες τεχνολογίες στην ζωή των πολιτών. 9. Σε αυτή την προσπάθεια, μέσω μιας συστηματικής και καλά στοχευμένης προσέγγισης, αποσκοπούμε στην ουσιαστική βελτίωση της θέσης της χώρας στον Ευρωπαϊκό ψηφιακό χάρτη. 10. Για όλους εμάς, για τη δημιουργία της Ελληνικής Κοινωνίας της Πληροφορίας το μέλλον ορίζεται από τις δικές μας στοχεύσεις. Πιστεύουμε ότι «μέλλον είναι εκεί που θέλουμε να φθάσουμε». Και στο δικό μας μέλλον θέλουμε οι νέες τεχνολογίες να μην αποτελούν το ζητούμενο, αλλά την Ελληνική ψηφιακή πραγματικότητα. Σας ευχαριστώ 5