ΕΣΠΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Transcript

1 ΕΣΠΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 3. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΣΤΗΝ Τ.Α. 4. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Ανάπτυξη: Άννα Καλπάκα, Ηλεκτρολόγος Μηχ. ΕΜΠ, Υπεύθυνη Ομάδας για την ΚτΠ, ΠΕΤΑ Α.Ε. ΠΕΤΑ Α.Ε. 1

2 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στον 21 ο αιώνα της παγκοσμιοποίησης και διεθνοποίησης της οικονομίας που διανύουμε, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας στο διεθνές περιβάλλον αποτελεί μείζονα αναπτυξιακό στόχο και βάση για την αειφόρο ανάπτυξη και ευημερία. Με αυτά τα δεδομένα η Ψηφιακή Σύγκλιση ως στόχος που η επίτευξη του θα συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας δικαίως κατατάσσεται ως μία από τις βασικές προτεραιότητες της αναπτυξιακής στρατηγικής του ΕΣΠΑ Ο αναπτυξιακός στόχος της Ψηφιακής Σύγκλισης συμπίπτει χρονικά και με την προώθηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της νέας Ψηφιακής Στρατηγικής i2010 που έχει στόχο την προώθηση της ψηφιακής οικονομίας στην Ευρώπη για μια Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Η στρατηγική αυτή κατέχει υψηλή προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή ατζέντα καθώς θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα μέσα επίτευξης των στόχων της αναθεωρημένης Στρατηγικής της Λισαβόνας (ΣτΛ). Λαμβάνοντας υπόψη τους παραπάνω παράγοντες γίνεται φανερή η σημασία του δημόσιου διαλόγου των ενδιαφερόμενων εταίρων πάνω σε αυτό το θέμα και στα πλαίσια αυτά κατατίθενται οι παρούσες προτάσεις που αφορούν το στόχο της ψηφιακής σύγκλισης στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στη δημόσια διαβούλευση για την ψηφιακή σύγκλιση πρέπει να λάβουμε υπόψη μας το ευρύτερο περιβάλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο οποίο ανήκει η χώρα μας αλλά και τις διεθνείς εξελίξεις. Έχει ήδη διαφανεί ότι η Ε.Ε. δεν καταφέρνει να πετύχει το φιλόδοξο στόχο που είχε θέσει το 2000 στα πλαίσια της Στρατηγικής της Λισαβόνας «να καταστεί η Ευρώπη η πλέον ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία της γνώσης έως το 2010». Στα πλαίσια της ενδιάμεσης αναθεώρησης της ΣτΛ έγινε φανερό ότι η αύξηση της απασχόλησης στην Ευρώπη μειώθηκε και η αύξηση της παραγωγικότητας υπήρξε απογοητευτική κυρίως σαν αποτέλεσμα της αδυναμίας αξιοποίησης των γνώσεων και των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Οι διαπιστώσεις αυτές οδήγησαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο 2005 να προτείνει μια νέα εταιρική σχέση για την ανάπτυξη και την απασχόληση η οποία χαρακτηρίζεται ως νέα αρχή για τη στρατηγική της Λισαβόνας ή ως αναθεωρημένη στρατηγική της Λισαβόνας η οποία εκφράστηκε συνοπτικά ως εξής: ΠΕΤΑ Α.Ε. 2

3 «Η Ευρώπη πρέπει να ανανεώσει την βάση της ανταγωνιστικότητας της, να αυξήσει τις δυνατότητες ανάπτυξης της και την παραγωγικότητα της και να ενισχύσει την κοινωνική της συνοχή δίνοντας έμφαση κυρίως στη γνώση, στην καινοτομία και στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου». Το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 2005 χαρακτήρισε τη γνώση και την καινοτομία ως κινητήρες της αειφόρου ανάπτυξης και δήλωσε ότι είναι απαραίτητη η οικοδόμηση μιας κοινωνίας της πληροφορίας χωρίς αποκλεισμούς, βασισμένης στην ευρεία χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στις δημόσιες υπηρεσίες, τις ΜΜΕ και τα νοικοκυριά. Αναγνωρίζοντας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την καθοριστική συμβολή των ΤΠΕ στην επίτευξη των στόχων της νέας στρατηγικής της Λισαβόνας για την αύξηση της απασχόλησης και της παραγωγικότητας, θεωρεί αναγκαία την ώθηση της ψηφιακής οικονομίας στην Ε.Ε. και σ αυτήν την κατεύθυνση προτείνει το στρατηγικό πλαίσιο i2010 Ευρωπαϊκή Κοινωνία της Πληροφορίας 2010 καθορίζοντας τους γενικούς προσανατολισμούς πολιτικής. Μέσω της στρατηγικής αυτής προωθείται μια ανοιχτή και ανταγωνιστική ψηφιακή οικονομία και υπογραμμίζονται οι ΤΠΕ ως κινητήρες κοινωνικής ένταξης και ποιότητας ζωής. Ως καίριο στοιχείο της ανανεωμένης εταιρικής συνεργασίας της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση, η στρατηγική i2010 βασίζεται σε ολοκληρωμένη προσέγγιση στις κοινοτικές πολιτικές για την κοινωνία της πληροφορίας και τα οπτικοακουστικά μέσα μαζικής επικοινωνίας. Στο πλαίσιο της στρατηγικής i2010 η Επιτροπή έχει θέσει τρεις προτεραιότητες για τις πολιτικές που θα ακολουθήσει η Ε.Ε. για την κοινωνία της πληροφορίας και των μέσων επικοινωνίας που αφορούν: Την Ολοκλήρωση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Χώρου της Πληροφορίας όπου θα προωθείται μια ανοικτή και ανταγωνιστική εσωτερική αγορά για την κοινωνία της πληροφορίας και των μέσων επικοινωνίας. Την ενδυνάμωση της Καινοτομίας και των Επενδύσεων στην έρευνα σε ΤΠΕ για την προώθηση της ανάπτυξης και τη δημιουργία ποιοτικότερων θέσεων απασχόλησης. ΠΕΤΑ Α.Ε. 3

4 Την επίτευξη μιας Ευρωπαϊκής Κοινωνίας της Πληροφορίας χωρίς αποκλεισμούς που θα προωθεί την ανάπτυξη και την απασχόληση με τέτοιο τρόπο που να είναι συμβατός με την αειφόρο ανάπτυξη και που θα θέτει ως προτεραιότητες την παροχή καλύτερων υπηρεσιών προς τον πολίτη και την βελτίωση της ποιότητας ζωής. Θεωρούμε ότι οι προσπάθειες για ψηφιακή σύγκλιση στην Ελλάδα την επόμενη προγραμματική περίοδο θα πρέπει να έχουν διπλό στόχο. Πρώτον να στοχεύουν στη μείωση της διαφοράς που μας χωρίζει από το μέσο όρο (τουλάχιστον) των χωρών της ΕΕ σε πολύ σημαντικούς δείκτες ΤΠΕ (διείσδυση Internet σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ευρυζωνικότητα κ.α) και δεύτερον να ενσωματώνουν και να προωθούν τις κοινοτικές πρωτοβουλίες που λαμβάνονται στα πλαίσια της στρατηγικής i2010. Η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα του τόπου και αυτό έχει γίνει πολύ πιο φανερό μετά από την ένταξη και των δέκα νέων κρατών στην ΕΕ όπου καταλαμβάνει την τελευταία ή μια από τις τελευταίες θέσεις σε πολύ σημαντικούς δείκτες. Η ψηφιακή σύγκλιση πρέπει να προχωρήσει και η Ελλάδα να αξιοποιήσει στο έπακρο όλες τις δυνατότητες που ακόμη παρέχονται στο πλαίσιο του 3 ου και 4 ου ΚΠΣ για να το επιτύχει. Η ψηφιακή σύγκλιση δεν αποτελεί πολυτέλεια αλλά αναγκαία προϋπόθεση και συνθήκη για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας και τη συμμετοχή με ίσους όρους στο οικονομικό περιβάλλον της νέας εποχής. ΠΕΤΑ Α.Ε. 4

5 2. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 2.1 Υφιστάμενη κατάσταση Η ψηφιακή σύγκλιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα εμφανίζει τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις που εμφανίζει συνολικά η δημόσια διοίκηση στον τομέα αυτόν. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα παρατηρούνται μεγαλύτερες αδυναμίες και καθυστερήσεις στη διείσδυση και ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην καθημερινή λειτουργία των ΟΤΑ από ότι στους άλλους οργανισμούς της κεντρικής ή περιφερειακής διοίκησης κυρίως λόγω έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού. Είναι ενθαρρυντικό ότι η κατάσταση εμφανίζει τα τελευταία χρόνια βελτίωση η οποία αντικατοπτρίζεται και στην αύξηση της συμμετοχής των ΟΤΑ στα ΕΠ του 3 ου ΚΠΣ που αφορούν την Κοινωνία της Πληροφορίας. Είναι θετικό το ότι 336 από τους 1033 δήμους της χώρας έχουν εντάξει τουλάχιστον ένα έργο στο ΕΠ ΚτΠ έως τις Παρόλα αυτά η τοπική αυτοδιοίκηση για να καλύψει την απόσταση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο και να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών πρέπει να πραγματοποιήσει ψηφιακό άλμα συμβάλλοντας στο συνολικό ψηφιακό άλμα που έχει ανάγκη η χώρα. Η πρόοδος που έχουν κάνει οι ΟΤΑ οφείλεται κυρίως στις παρεμβάσεις που έχουν σχεδιαστεί και υλοποιούνται μέσω του Ε.Π. ΚτΠ και που αναμένεται να ολοκληρωθούν με το τέλος του Προγράμματος (2008). Μέσω των παρεμβάσεων αυτών έχουν επιτευχθεί τα ακόλουθα με ημερομηνία αναφοράς την : Εντάξεις έργων ΤΠΕ συνολικά (από τα οποία τα έργα αφορούν σχολικές επιτροπές) με τελικούς δικαιούχους ΟΤΑ με Π/Υ 157 εκ. και συνολική απορρόφηση πόρων 49 εκ.. Εντάξεις 526 έργων ΤΠΕ με τελικούς δικαιούχους ΟΤΑ συνολικού Π/Υ 100 εκ. που ανήκουν στις κατηγορίες έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ευρυζωνικών υποδομών και υπηρεσιών, ψηφιακού πολιτισμού, κ.α. Εντάξεις 55 έργων ΟΤΑ για την ηλεκτρονική εξυπηρέτηση πολιτών με Π/Υ 23 εκ.. Εντάξεις 67 έργων Μητροπολιτικών Δικτύων Οπτικών Ινών σε αντίστοιχο αριθμό δήμων με Π/Υ 58 εκ.. ΠΕΤΑ Α.Ε. 5

6 Εντάξεις 50 έργων προώθησης της ευρυζωνικότητας σε αντίστοιχο αριθμό δήμων με Π/Υ 4,5 εκ.. Έως τις πραγματοποιήθηκαν συνολικά εντάξεις 120 έργων ευρυζωνικών δικτύων τοπικής πρόσβασης σε αντίστοιχους δήμους με Π/Υ 16 εκ.. Αναμένονται σύντομα νέες εντάξεις έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης δήμων και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών μέσω της Πρόσκλησης Ψηφιακή Αυτοδιοίκηση στην οποία έχουν κατατεθεί έως σήμερα 120 προτάσεις από ισάριθμους δήμους. Εντάξεις 623 έργων δήμων στα 13 ΠΕΠ συνολικού Π/Υ περίπου 20 εκ. κυρίως υποδομών σχολικών εργαστηρίων. Παρατηρείται ότι έχει πραγματοποιηθεί μια ποιοτική στροφή των έργων ΤΠΕ που εντάσσουν οι Δήμοι στα Ε.Π από απλά έργα βασικών υποδομών σε συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών σε σύγχρονα έργα της ΚτΠ με υψηλή προστιθέμενη αξία. Βέβαια για να συμβάλλουν τα έργα αυτά στην ψηφιακή σύγκλιση πρέπει να επιτευχθεί η ομαλή υλοποίηση και αξιοποίηση τους από τις δομές της Τ.Α. Σημαντική συμβολή στην ψηφιακή σύγκλιση των ΟΤΑ αναμένεται και μέσω έργων του ΕΠ ΚτΠ στα οποία οι ΟΤΑ δεν είναι άμεσα τελικοί δικαιούχοι αλλά τελικοί ωφελούμενοι όπως τα έργα: ΣΥΖΕΥΞΙΣ (συνολικού Π/Υ 70 εκ. ) μέσω του οποίου 1083 οργανισμοί ΟΤΑ εντάσσονται στο Εθνικό Δίκτυο Δημόσιας Διοίκησης παροχής ευρυζωνικών τηλεματικών υπηρεσιών. ΑΡΙΑΔΝΗ (συνολικού Π/Υ 78 εκ. ) μέσω του οποίου έχουν δημιουργηθεί 1047 ΚΕΠ σε δήμους σε ολόκληρη τη χώρα. Για το έργο ΣΥΖΕΥΞΙΣ η επιτυχία της παρέμβασης θα κριθεί στην επιτυχή ενσωμάτωση των τηλεματικών υπηρεσιών που παρέχει (εσωτερική & εξωτερική τηλεφωνία, τηλεομοιοτυπία, τηλεδιάσκεψη, φιλοξενία ιστοτόπων κ.α) στην καθημερινή λειτουργία των ΟΤΑ από την οποία θα προκύψουν σημαντικά οικονομικά και επιχειρησιακά οφέλη. Το έργο ΑΡΙΑΔΝΗ (ΚΕΠ) έχει επιτύχει την άμεση εξυπηρέτηση πολιτών σε μια μεγάλη γκάμα δημόσιων υπηρεσιών η οποία όμως αναμένεται να αποδώσει τα μέγιστα οφέλη με την ανάπτυξη της διαλειτουργικότητας και της ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης του πολίτη όπου δεν θα απαιτείται πια η φυσική του παρουσία και θα αποτελέσει βήμα προς την ηλεκτρονική κυβέρνηση. ΠΕΤΑ Α.Ε. 6

7 Πρέπει να σημειωθεί ότι τα ενταγμένα έργα των ΟΤΑ στο ΕΠ ΚτΠ (εκτός σχολικών επιτροπών) εμφανίζουν πολύ χαμηλές νομικές δεσμεύσεις και δαπάνες και ότι οι διαδικασίες προκήρυξης, ανάθεσης και υλοποίησης των έργων αυτών πρέπει να επιταχυνθούν για να μην υπάρξει απώλεια πόρων αλλά και να επιτευχθεί η ουσιαστική αξιοποίηση και ενσωμάτωση των έργων αυτών στις λειτουργίες των δήμων. Τα παραπάνω είναι ένα στοίχημα που η τοπική αυτοδιοίκηση καλείται να κερδίσει καθώς η υλοποίηση σημαντικών έργων ΤΠΕ προσκρούει σε εγγενείς αδυναμίες που υπάρχουν σε όλο το εύρος της λειτουργίας των ΟΤΑ από την ικανότητα προκήρυξης, παρακολούθησης και υλοποίησης του έργου έως την επιτυχή ενσωμάτωση του και αξιοποίηση του προς όφελος των πολιτών και της τοπικής κοινωνίας. Μια σοβαρή αδυναμία των ΟΤΑ αποτελεί η έλλειψη επαρκούς εξειδικευμένου στις ΤΠΕ ανθρώπινου δυναμικού που θα μπορούσε να υποστηρίξει τις διαδικασίες σχεδιασμού και ενσωμάτωσης των έργων καθώς και η έλλειψη δεξιοτήτων των εργαζομένων στη χρήση των ΤΠΕ και άγνοια των δυνατοτήτων τους. Επίσης η αξιοποίηση των ΤΠΕ προϋποθέτει και απαιτεί συμπληρωματικά α) οργανωτικές και θεσμικές αλλαγές και β) αλλαγές στην οργάνωση της εργασίας, στις συμπεριφορές και τις νοοτροπίες (π.χ. καταπολέμηση της τεχνοφοβίας). Απαιτείται διαρκής προσπάθεια για οργανική ενσωμάτωση των ΤΠΕ στο σύνολο των οικονομικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των τοπικών κοινωνιών καθώς και στις κοινωνικές λειτουργίες. 2.2 Αναπτυξιακές ανάγκες Λαμβάνοντας υπόψη όσα αναφέρθηκαν θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη εφαρμογής σχεδίου και υλοποίησης παρεμβάσεων που θα συμβάλλουν στην ψηφιακή σύγκλιση των ΟΤΑ στην κρίσιμη αυτή χρονική περίοδο που βρισκόμαστε. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι διανύουμε το τέλος του 3 ου ΚΠΣ όπου πρέπει να υλοποιηθεί η συντριπτική πλειοψηφία των ενταγμένων έργων των ΟΤΑ στην ΚτΠ και να αρχίσουν να γίνονται ορατά τα πρώτα αποτελέσματα από αυτές τις παρεμβάσεις στους πολίτες και τις επιχειρήσεις των τοπικών κοινωνιών και οικονομιών. Ταυτόχρονα πρέπει να γίνει ο σχεδιασμός για το 4 ο ΚΠΣ με τρόπο ώστε να αντιμετωπιστούν οι αδυναμίες που εντοπίστηκαν στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο και η υλοποίηση να ξεκινήσει με την έναρξη του Προγράμματος. ΠΕΤΑ Α.Ε. 7

8 Μέσω των παρεμβάσεων αυτών την επόμενη προγραμματική περίοδο θα πρέπει να πραγματοποιηθούν: Ενίσχυση της εσωτερικής ικανότητας των ΟΤΑ να σχεδιάσουν, παρακολουθήσουν και αξιοποιήσουν τα έργα ΤΠΕ που πρόκειται να υλοποιηθούν (κυρίως ευρυζωνικών υποδομών και ηλεκτρονικής κυβέρνησης) και να υποστηρίξουν τη βιωσιμότητα τους. Ενσωμάτωση στην οργανωτική δομή και στο οργανόγραμμα του Δήμου υπηρεσίας με αντικείμενο το χειρισμό θεμάτων κοινωνίας της πληροφορίας και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και στελέχωση του με κατάλληλα εκπαιδευμένο τεχνικό και διοικητικό προσωπικό. Κατάρτιση του προσωπικού των ΟΤΑ και των αιρετών στη χρήση των ΤΠΕ και ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους. Σχεδιασμός και ανάπτυξη προγραμμάτων δια βίου μάθησης στις νέες τεχνολογίες. Ανάπτυξη και καθιέρωση της Διαλειτουργικότητας στις συναλλαγές μεταξύ της τοπικής με την περιφερειακή και κεντρική διοίκηση. Πλήρης αξιοποίηση των υπηρεσιών του ΣΥΖΕΥΞΙΣ από τους ΟΤΑ και επέκταση του και στους υπόλοιπους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης που δεν έχουν ακόμη ενταχθεί σε αυτό. Παραγωγή μετρήσιμων ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μέσω των έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Αύξηση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας στον τοπικό πληθυσμό και τις ΜΜΕ των τοπικών κοινωνιών στις περιφέρειες όπου αναπτύσσονται ευρυζωνικές υποδομές μέσω ανάπτυξης και παροχής κατάλληλου ψηφιακού περιεχομένου. Ενίσχυση του ψηφιακού πολιτιστικού και τουριστικού περιεχομένου που θα αναδείξει και θα προβάλει διεθνώς τα μοναδικά χαρακτηριστικά πολλών περιοχών της Ελλάδας. Διαμόρφωση της Ψηφιακής Στρατηγικής για την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως ξεχωριστό τμήμα της συνολικής «Ψηφιακής Στρατηγικής » της χώρας που βρίσκεται στο τελικό στάδιο προετοιμασίας της. Ευρεία ενημέρωση και εξοικείωση των πολιτών των τοπικών κοινωνιών με τις ΤΠΕ εκπαίδευση στη χρήση των υπηρεσιών ηλεκτρονική διακυβέρνησης και ΠΕΤΑ Α.Ε. 8

9 των δυνατοτήτων της ευρυζωνικότητας στην επιχειρηματικότητα και την καθημερινότητα. ΠΕΤΑ Α.Ε. 9

10 3. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΣΤΗΝ Τ.Α. Η κύρια αναπτυξιακή επιλογή για την προώθηση της ψηφιακής σύγκλισης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι η αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στην εσωτερική λειτουργία των ΟΤΑ και την εξωτερική αλληλεπίδραση με τους πολίτες, η ανάπτυξη του επιπέδου κατάρτισης και αξιοποίησης των ΤΠΕ από εργαζόμενους και αιρετούς, η διάδοση της ευρυζωνικότητας στις τοπικές κοινωνίες, η παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις και η ανάπτυξη της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά μέσω της ψηφιακής δημοκρατίας. ΠΕΤΑ Α.Ε. 10

11 4. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Θεωρούμε ότι οι ΤΠΕ αποτελούν βασική προϋπόθεση και παράγοντα που μπορεί να βοηθήσει έμπρακτα στην υλοποίηση του σχεδιασμού για την Περιφερειακή Ανάπτυξη της χώρας. Με την προώθηση των ΤΠΕ ενισχύονται ποιοτικά οι πραγματικές δυνατότητες ανάπτυξης της Περιφέρειας (οικονομικές, κοινωνικές κ.α.) Έτσι το παραπάνω αναπτυξιακό όραμα αναλύεται στις ακόλουθες βασικές προτεραιότητες και στρατηγικούς στόχους για την επόμενη προγραμματική περίοδο: Ποιοτική βελτίωση της διοικητικής λειτουργίας των ΟΤΑ με τη χρήση ΤΠΕ και την αξιοποίηση του ΣΥΖΕΥΞΙΣ σε όλους τους τομείς (διοικητικό, διαχειριστικό, οικονομικό, τεχνικό κ.α.) Ανάπτυξη δεξιοτήτων των ανθρωπίνων πόρων των ΟΤΑ και των αιρετών στις ΤΠΕ με έμφαση στις δυνατότητες που προκύπτουν από τη χρήση στον τομέα δραστηριότητας τους Ενδυνάμωση της εσωτερικής ικανότητας σχεδιασμού και αξιοποίησης έργων ΤΠΕ από τους ΟΤΑ με κατάλληλη στελέχωση και επιμόρφωση Παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις στην αρχή με παροχή των πιο συνηθισμένων υπηρεσιών που αιτούνται οι πολίτες και οι επιχειρήσεις με χρήση όλων των δυνατών καναλιών (τηλέφωνο, φαξ, internet, SMS) και στην συνέχεια για όλες τις υπηρεσίες, μείωση της γραφειοκρατίας Διάδοση της ευρυζωνικότητας μέσω παροχής περιεχομένου πολιτιστικής, εκπαιδευτικής, τουριστικής, ψυχαγωγικής και άλλης μορφής και αξιοποίηση των ευρυζωνικών υποδομών που δημιουργούνται στο 3 ο ΚΠΣ Δημιουργία επιχειρηματικών σχημάτων εκμετάλλευσης των ευρυζωνικών τηλεπικοινωνιακών υποδομών με τη συνεργασία ιδιωτών Ανάπτυξη της ψηφιακής δημοκρατίας και της συμμετοχής των δημοτών στα «κοινά» μέσω της άμεσης και ευρείας δυνατότητας ενημέρωσης και διαδραστικότητας που παρέχει το διαδίκτυο ΠΕΤΑ Α.Ε. 11

12 Ενέργειες δημοσιότητας, διάδοση και βασική κατάρτιση όλων των δημοτών με έμφαση σε ομάδες που κινδυνεύουν με ψηφιακό αποκλεισμό (άτομα μεγάλης ηλικίας, μετανάστες, άνεργοι) στην εξοικείωση και αξιοποίηση των υπηρεσιών του «ψηφιακού δήμου». Οι στόχοι που τίθενται εν όψει της Δ Προγραμματικής Περιόδου κρίνονται αναγκαίοι αλλά θα πρέπει να τίθενται σε ένα πλαίσιο ρεαλισμού το οποίο αυτή την στιγμή παραπαίει από τη μη ολοκλήρωση των στόχων της τρέχουσας Προγραμματικής Περιόδου. ΠΕΤΑ Α.Ε. 12

13 5. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος για την Ψηφιακή Σύγκλιση προτείνεται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ξεχωριστού υποπρογράμματος που θα αφορά την ψηφιακή σύγκλιση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το πρόγραμμα αυτό προτείνεται να περιλαμβάνει τους εξής κύριους άξονες: Άξονας 1: Ηλεκτρονική εξυπηρέτηση του δημότη και των επιχειρήσεων ηλεκτρονική συμμετοχή και δημοκρατία Ο άξονας αυτός θα περιλαμβάνει παρεμβάσεις που θα αφορούν την εξωστρεφή λειτουργία του Δήμου και την εξυπηρέτηση του «πελάτη» του που είναι ο δημότης και οι επιχειρήσεις. Στόχος των δράσεων αυτών θα είναι η ποιοτική αναβάθμιση όλων των δικτυακών τόπων των Δήμων (υποδομές που θα ολοκληρωθούν στο Γ ΚΠΣ) ώστε να είναι διαθέσιμος ηλεκτρονικά ένας σημαντικός αριθμός υπηρεσιών του Δήμου προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις έως το επίπεδο 4 δηλαδή την ολοκλήρωση με ηλεκτρονικό τρόπο όλης της συναλλαγής. Οι υπηρεσίες αυτές θα περιλαμβάνουν όλες τις κύριες συναλλαγές του Δήμου με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις και θα είναι διαθέσιμες από όλους τους Δήμους της χώρας. Στον άξονα θα περιλαμβάνονται και δράσεις ανάπτυξης της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά μέσω των διαδικτυακών δυνατοτήτων όπως: δυνατότητα διαβούλευσης σε δημοτικά θέματα, δυνατότητα σφυγμομέτρησης της κοινής γνώμης για σημαντικά θέματαπου αφορούν την τοπική κοινωνία, επικοινωνία του πολίτη με τις υπηρεσίες του δήμου, ανακοίνωση των αποφάσεων των δημοτικών συμβουλίων, διαφάνεια στη διαχείριση των οικονομικών πόρων και των εισφορών των δημοτών κ.α. Άξονας 2: Βελτίωση της εσωτερικής λειτουργίας του Δήμου με τη χρήση ΤΠΕ Ο άξονας αυτός θα περιλαμβάνει δράσεις που θα αφορούν τις εσωτερικές υποδομές του Δήμου σε ΤΠΕ έτσι ώστε να υπάρχουν διαθέσιμα όλα τα σύγχρονα μέσα των νέων τεχνολογιών που θα συμβάλλουν στην αύξηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας στις εσωτερικές λειτουργίες. Οι δράσεις αυτές θα περιλαμβάνουν εφαρμογές πληροφορικής για τη δημιουργία ψηφιακών υποβάθρων και τη διαχείριση ψηφιακών δεδομένων σε τομείς όπως: δημοτικός ηλεκτροφωτισμός, ΠΕΤΑ Α.Ε. 13

14 ύδρευση, αποχέτευση, άρδευση, δημοτικό, αγροτικό, δασικό οδικό δίκτυο τηλεπικοινωνιακές υποδομές, ευρυζωνικά δίκτυα κ.α. Επίσης στον άξονα αυτό περιλαμβάνονται και δράσεις ανάπτυξης πλαισίου διαλειτουργικότητας για την διασφάλιση της επικοινωνίας και συνεργασίας των συστημάτων πληροφορικής των Δήμων με τα υπόλοιπα συστήματα της Δημόσιας Διοίκησης. Η διαλειτουργικότητα θα ακολουθεί τα πρότυπα του εθνικού συστήματος διαλειτουργικότητας. Στα πλαίσια της καλύτερης ένταξης και αξιοποίησης των ηλεκτρονικών συστημάτων στην καθημερινή λειτουργία των Δήμων είναι αναγκαία μια γενικότερη αναδιοργάνωση των διοικητικών υπηρεσιών σε ένα μοντέλο πολυσυλλεκτικής συμμετοχής και ανοιχτής συνεργασίας. Έτσι θεωρείται αναγκαίο να πραγματοποιηθούν παρεμβάσεις αξιολόγησης και ανασχεδίασης υπαρχόντων διαδικασιών έτσι ώστε να γίνουν οι αναγκαίες τροποποιήσεις που θα διευκολύνουν την αύξηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας με τη βοήθεια και των νέων τεχνολογιών. Άξονας 3: Ευρυζωνικές υποδομές και υπηρεσίες για το Δήμο και τους πολίτες Ο άξονας αυτός θα περιλαμβάνει δράσεις αξιοποίησης και επέκτασης των ευρυζωνικών υποδομών που δημιουργούνται στα πλαίσια του Γ ΚΠΣ και περιλαμβάνουν τη δημιουργία των Μητροπολιτικών Δικτύων Οπτικών Ινών και των Ασύρματων Ευρυζωνικών Δικτύων Τοπικής Πρόσβασης. Είναι αναγκαίο οι υποδομές που θα δημιουργηθούν να αποκτήσουν βιωσιμότητα, να ενσωματωθούν στην οικονομική και κοινωνική ζωή των τοπικών κοινωνιών και να παρέχουν στους πολίτες ισότιμα τα πλεονεκτήματα της ευρυζωνικότητας. Για τους λόγους αυτούς απαιτούνται παρεμβάσεις που θα διασφαλίσουν την επιχειρησιακή λειτουργία των νέων υποδομών, την πιθανή εκμετάλλευση τους από τους Δήμους με στόχο την διασφάλιση εσόδων και την παροχή ψηφιακού περιεχομένου που θα δημιουργήσει την απαραίτητη ζήτηση εκ μέρους των χρηστών. Άξονας 4: Ψηφιακός πολιτισμός τουρισμός Στον άξονα αυτό θα περιληφθούν δράσεις για την ανάδειξη και την προώθηση από τους Δήμους και τους πολιτιστικούς οργανισμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης του πολιτιστικού και τουριστικού περιεχομένου. Ο πολιτισμός και ο τουρισμός αποτελούν κεφάλαια και πηγές οικονομικών πόρων για τις περισσότερες τοπικές κοινωνίες και ΠΕΤΑ Α.Ε. 14

15 είναι τομέας στον οποίο η χώρα μας κατέχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Η χρήση των ΤΠΕ για τη διαφύλαξη, διαχείριση και διάδοση του πολιτιστικού περιεχομένου από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης είναι ένας ακόμη μοχλός της τοπικής ανάπτυξης. Άξονας 5: Ψηφιακή κατάρτιση επιμόρφωση αιρετών και προσωπικού Ο άξονας αυτός θα περιλαμβάνει δράσεις ενημέρωσης και κατάρτισης αιρετών και διοικητικών στελεχών των Δήμων στις νέες τεχνολογίες. Στόχος των δράσεων αυτών θα είναι η κατανόηση από τους αιρετούς της σημασίας των ΤΠΕ έτσι ώστε να διασφαλιστεί η υποστήριξη τους για τη μετάβαση του Δήμου στην «ψηφιακή αυτοδιοίκηση», αλλά και της προστιθέμενης αξίας που μπορούν να επιφέρουν στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, στην οικονομική και κοινωνική ζωή και στην ανάπτυξη της δημοκρατίας. Για τη διασφάλιση της χρήσης και ουσιαστικής αξιοποίησης των νέων συστημάτων ΤΠΕ που θα υλοποιήσουν οι Δήμοι κατά τη διάρκεια του Γ ΚΠΣ και την επόμενη προγραμματική περίοδο απαιτείται μεγάλη παρέμβαση επιμόρφωσης του προσωπικού και εξοικείωσης του με τα νέα συστήματα. Η ποιοτική αναβάθμιση της λειτουργίας των Δήμων μέσω των ΤΠΕ δεν μπορεί να συντελεστεί αν δεν συμβαδίζει με την αντίστοιχη ποιοτική αναβάθμιση των γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρωπίνου δυναμικού που είναι και το εγχείρημα που παρουσιάζει τις περισσότερες προκλήσεις. ΠΕΤΑ Α.Ε. 15