Μάθηµα ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Θέµα Κατασκευή οµοιόµατος DNA Οµάδα εργασίας Τάπα Χρυσούλα Ταραρά Κλεονίκη Τσαµπρινού Παρασκευή 12.05.04
Γονανίνη Kυτοσύνη Αδενίνη Θυµίνη Σελίδα 2 από 14
1. Τίτλος Κατασκευή οµοιόµατος DNA Oµοίωµα DNA Λέξεις - Κλειδιά: - DNA, - Γουανίνη, - Κιτοσίνη, - Αδενίνη, - Θυµίνη Σελίδα 3 από 14
2. Παρουσίαση του προβλήµατος Θα κατασκευάσουµε ένα οµοίωµα του DNA, µε απλά υλικά. Θέλουµε να το κάνουµε να έχει µορφή σκάλας που πάνω θα ενώνονται η αδενίνη µε τη θυµίνη(ρόζ και πράσινο) και η γουανίνη µε την κιτοσίνη (µπλέ και κίτρινο), όπως θα δείτε στις φωτογραφίες που παραθέτουµε. Σελίδα 4 από 14
3. Σκοπός της έρευνας Σκοπός της εργασίας µας αυτής είναι να δούµε κατά πόσο είναι δυνατόν να κάνουµε την πολύπλοκη κατασκευή του DNA µε απλά υλικά. Ακόµη να δείξουµε στους συµµαθητές µας την πραγµατική µορφή του DNA. Σελίδα 5 από 14
4. Κοινωνικές ανάγκες Με την εργασία αυτή γνωρίζαµε εκ των προτέρων πως δε θα υπήρχαν προφανή οφέλη που θα εξυπηρετούσαν κοινωνικές ανάγκες από τα αποτελέσµατα της εργασίας µας. Αλλά, µε την παρουσίαση µας στην τάξη οι συµµαθητές µας θα έβλεπαν το DΝΑ και θα κατανοούσαν καλύτερα τη µορφή του. Σελίδα 6 από 14
5. Υπόθεση Περιµένουµε πως το τελικό αποτέλεσµα της κατασκευής µας θα ήταν έτσι όπως το είχαµε φανταστεί αρχικά. Σελίδα 7 από 14
6. Παράµετροι που δεν επηρεάζουν Προσπαθήσαµε να κάνουµε την κατασκευή του DNA έτσι οπως το είχαµε φανταστεί χωρίς να επηρεαστούµε από άλλες κατασκευές ή φωτογραφικό υλικό. Σελίδα 8 από 14
7. Όρια Ο χρόνος που χρειάστηκε για να γίνει η κατασκευή µας ήταν τρία απογεύµατα στις 09.05, 11.05 και στις 12.05.04. Φυσικά για την επιλογή των κατάλληλων υλικών χρειάστηκε να κάνουµε αρκετές δοκιµές. Σελίδα 9 από 14
8. ιαδικασία Αρχικά συγκεντρώσαµε διάφορες πληροφορίες από το διαδύκτιο, όπως φωτογραφίες και κείµενα. Αγοράσαµε τα υλικά που ήταν χοντρό χαρτόνι, χρωµατιστά χαρτιά, ένα κατάλληλο υλικό για να το χρησιµοποιήσουµε σαν βάση της κατασκευής, οδοντογλυφίδες, χοντρό σύρµα και κόλα. Kόψαµε τα χαρτόνια στο σχήµα που θέλαµε όπως φαίνεται στις παρακάτω φωτογραφίες, ύστερα κόψαµε και τα χρωµατιστά χαρτιά ίδιο σχήµα µε τα χαρτόνια και τα κολήσαµε πάνω σ αυτά. Στη συνέχεια πήραµε τα σύρµατα τα λυγίσαµε για να πάρουν την ανάλογη µορφή. Κολήσαµε τα χαρτόνια ανάλογα µε το ζευγάρι που έπρεπε η αδενίνη µε τη θυµίνη και η γουανίνη µε την κιτοσίνη πάνω στα σύρµατα. Έπειτα προχωρήσαµε στην κατασκευή της βάσης κόψαµε το υλικό σε τετράγωνο σχήµα, πάνω στο οποίο σταθεροποιήσαµε τα σύρµατα µε τα χαρτόνια. Τέλος, ενώσαµε τα χαρτόνια µεταξύ τους. Σελίδα 10 από 14
9. Ορισµοί Οργανική ΧΗΜΙΚΗ ΕΝΩΣΗ που ανήκει στην κατηγορία των ΝΟΥΚΛΕ'Ι'ΚΩΝ ΟΞΕΩΝ. Συµβολίζεται διεθνώς ως DNA. Αποτελεί το συστατικό των χρωµοσωµάτων και των γονιδίων και βρίσκεται στον πυρήνα του κυττάρου. Περιέχει κωδικοποιηµένες πληροφορίες για τη µεταβίβασή των γενετικών χαρακτηριστικών από τη µία γενιά στην επόµενη, καθώς επίσης για το σχηµατισµό µορίων που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του οργανισµού. Το πολύπλοκο µόριο το DNA περιέχει 100.000 έως 10.000.000 άτοµα. Μοιάζει µε διπλό έλικα, που σχηµατίζεται από δυο µακριά σπειροειδή νήµατα, πλεγµένα το ένα γύρο από το άλλο. Κάθε νήµα (κλώνος) αποτελείται από πολλά µόρια, που λέγονται νουκλεοτίδα. Αυτά είναι η αδενίνη,η θυµίνη, η κυτοσύνη και η γονανίνη (συµβολίζονται αντίστοιχα µε Α,Θ,Κ, καιγ). Η ένωση των νουκλεοτίδιων του ενός κλώνου µε τα νουκλεοτίδια του άλλου δηµιουργεί έναν κώδικα γενετικών πληροφοριών.μπορούµε να καταλάβουµε το πλήθος των συνδυασµών που προκύπτουν από την ένωση των κλώνων, αν σκεφτούµε ότι από τα 24 γράµµατα του αλφαβήτου µπορούµε να συνθέσουµε ένα µεγάλο αριθµό λέξεων. Το DNA έχει την ιδιότητα να αναπαράγει πιστό αντίγραφο του µορίου του. Ο διπλός έλικας διαιρείται στους στους κλώνους του και κάθε κλώνος αναπαράγει τον αντίστοιχο του. Έτσι δηµιουργούνται δυο νέοι διπλοί έλικες όµοιοι µε τον αρχικό. Σε ορισµένες περιπτώσεις είτε εξαιτίας ενός τυχαίου εξωτερικού παράγοντα είτε από βλάβη των κυττάρων, η σταθερή δοµή το DNA διαταράσσεται. Το φαινόµενο αυτό λέγεται ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ. Οι µεταλλάξεις αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας κάποιων κυττάρων και συνήθως είναι θανατηφόροι. Ωστόσο, µερικές φορές οδηγούν σε θετικά αποτελέσµατα:είναι η βάση της ΕΞΕΛΙΞΗΣ των ειδών. Σελίδα 11 από 14
10. Συµπεράσµατα Η κατασκευή µας δεν έγινε έτσι ακριβώς που τη φανταστήκαµε στην αρχή. Πιστεύουµε ότι δεν καταφέραµε να δείξουµε την τρισδιάστατη µορφή του DNA π.χ. το σύρµα θα έπρεπε να σχηµατίζουν µια σκάλα. Σε γενικές γραµµές µείναµε αρκετά ευχαριστηµένες µε την κατασκευή παρόλο που αποδείχτηκε πολύ πιο δύσκολη απ ότι περιµέναµε. Η κυριότερη δυσκολία που αντιµετωπίσαµε ήταν η ένωση Α-Θ, Κ-Γ και στη σταθεροποίηση των συρµάτων µε τη βάση της κατασκευής. Μπορεί το αποτέλεσµα να µην ήταν τέλειο αλλά είµασε ευχαριστηµένες γιατί καταφέραµε να δείξουµε στους συµµαθητές µας το DNA σε µια τρισδιάστατη µορφή που έκανε µεγάλη εντύπωση σε όλους. Σελίδα 12 από 14
11. Συµπληρωµατική έρευνα εν υπάρχει συµπληρωµατική έρευνα για την κατασκευή µας Σελίδα 13 από 14
12. Βιβλιογραφία ιαδύκτιο www.genetics.gsk.com/ graphics/dna-big.gif www.planaria-software.com/ images/cro www.sicmm.org/ pictures/dna.png www.chemicalgraphics.com/.../dna/gem-dna.jpg www.flint.biochm.uottawa.ca/.../ image.htg/dna-c.jpg www.accessexcellence.org/ AE/AEPC/NIH/gene02.html http://www.6gymnasio.gr/efimer_1/16/epistimi.htm Encarta Enzyklopedie 96 Σελίδα 14 από 14