ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ A Οικονομικές ειδήσεις 1 Προβλέψεις ΟΟΣΑ 2 Επιστροφή κονδυλίων ΕΕ 3 Αύξηση ανεργίας 4 Επιβάρυνση εμπορικού ισοζυγίου το β τρίμηνο 5 Μείωση ΑΞΕ 6 Πτώση κατανάλωσης 7 Χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας στον ιδιωτικό τομέα 8 Διπλασιασμός χρεών Estradas de Portugal 9 Υψηλό ποσοστό μεταναστών από τρίτες χώρες 10 Συνεργασία όμορων πορτογαλικών και ισπανικών περιφερειών Β Επιχειρηματικές ειδήσεις 1 Σε ανοδική πορεία η πορτογαλική χαρτοβιομηχανία 2 Οι κατασκευαστές μερών αυτοκινήτων ζητούν ενισχύσεις 3 Η τράπεζα ΒΡΡ ζητά την εγγύηση του πορτογαλικού δημοσίου 4 Ενίσχυση παραγωγών γάλακτος 5 Άνοδος δευτερεύουσας απασχόλησης 6 Κορεσμός της αγοράς εμπορικών κέντρων 7 Χαμηλές χρεώσεις στα καρτοκινητά 8 Κατασκευή φυλακών σε συνεργασία με ιδιώτες 9 Χαμηλή ποιότητα ιατρικών υπηρεσιών 10. Μείωση πωλήσεων καπνού

Α. Οικονομικές Ειδήσεις 1.Προβλέψεις ΟΟΣΑ. Πτώση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης σε 0,2%, άνοδο της ανεργίας σε 8,5%, μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης (0,2%) των εξαγωγών (0,5%), των εισαγωγών (0,9%) και των επενδύσεων (1,2%) κατά το 2009 προβλέπει ο ΟΟΣΑ για την Πορτογαλία. Το 2010, ενώ η ευρωζώνη θα σημειώσει ρυθμό ανάπτυξης 1,2%, η Πορτογαλία δεν θα υπερβεί το 0,6% και η ανεργία θα ανέλθει σε 8,8%. Ο πληθωρισμός θα πέσει σε 1,3% το 2009. 2.Επιστροφή κονδυλίων ΕΕ. Εντός των επομένων ημερών αναμένεται να κηρύξει η ΕΕ μη κανονικές τις συμβάσεις προμήθειας συστημάτων πληροφορικής (μηχανοργάνωση δικαστηρίων, νοσοκομείων και σχολείων) από το πορτογαλικό κέντρο προμηθειών του Δημοσίου. Οι εν λόγω προμήθειες συγχρηματοδοτήθηκαν από την ΕΕ με το FEDER και το ταμείο συνοχής από το 2002-2006. Η μη διεξαγωγή διεθνούς διαγωνισμού το 2002 με σκοπό την ανανέωση του επίσημου καταλόγου προμηθευτών φαίνεται να τις καθιστά αντίθετες με τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού. 3.Αύξηση ανεργίας. Κατά 0,4% αυξήθηκε η ανεργία το τρίτο τρίμηνο του 2008 έναντι του δευτέρου και ανήλθε σε 7,7%. Υψηλότερα υπήρξαν τα ποσοστά μεταξύ των γυναικών (9,1%) και των νέων, ενώ στις βόρειες περιοχές της χώρας ανήλθε σε 9,1%. Σύμφωνα με τις επίσημες προβλέψεις η ανεργία θα ανέλθει σε 7,6 το 2008 και το 2009 ενώ η ΕΕ εκτιμά ποσοστό 7,9% για το 2009. 4.Επιβάρυνση εμπορικού ισοζυγίου το β τρίμηνο. Σε 5,7 δισεκ.ευρώ ανήλθε το εμπορικό έλλειμμα της Πορτογαλίας σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η πορτογαλική στατιστική υπηρεσία σημειώνοντας αύξηση 21% έναντι του αντιστοίχου τριμήνου 2007. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,9% και οι εισαγωγές κατά 9,1%. Οι εξαγωγές προς τους παραδοσιακούς εταίρους της χώρας (Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία) μειώθηκαν. Η επιβάρυνση του ισοζυγίου οφείλεται κυρίως στις εισαγωγές καυσίμων. 5.Μείωση ΑΞΕ. Κατά 28% μειώθηκε η ροή άμεσων ξένων επενδύσεων προς την Πορτογαλία τους πρώτους εννέα μήνες του 2008 έναντι του ίδιου διαστήματος του 2007, σύμφωνα με τα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας. Ο Πρόεδρος την ένωσης για τις επενδύσεις και το εξωτερικό εμπόριο AICEP εκτιμά ότι παρά τη μείωση των εισερχόμενων επενδύσεων η πτώση οφείλεται περισσότερο σε εξαγωγή κεφαλαίων και όχι στη μεταφορά επιχειρήσεων. 6.Πτώση κατανάλωσης. Η εταιρία TNS Worldpanel, που παρακολουθεί τις αγορές που πραγματοποιούνται στα πορτογαλικά νοικοκυριά, εκτιμά ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2008 σημειώθηκε πτώση κατά 9,7% των αγορών ενδυμάτων και 3,8% των αγορών καυσίμων έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2007. Οι δαπάνες στα σουπερμάρκετ αυξήθηκαν κατά 8,4% ενώ μειώθηκε ο αριθμός των προϊόντων που αγοράζονται. 7.Χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας στον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με υπολογισμούς της κεντρικής τράπεζας της Πορτογαλίας η αύξηση της 2

παραγωγικότητας στον ιδιωτικό τομέα δεν θα υπερβεί το 0,1%. Η Banco de Portugal αποδίδει την επίδοσή αυτή στην αρνητική πορεία του βαθμού χρησιμοποίησης του παραγωγικού δυναμικού που σημειώθηκε από τα μέσα του έτους. 8.Διπλασιασμός χρεών Estradas de Portugal. Σε 800 εκατομμύρια ευρώ θα ανέλθει το χρέος της εταιρίας διαχείρισης οδικών δικτύων ΕΡ το 2008. Πέρισυ η ΕΡ μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρία με δικαίωμα διαχείρισης των εθνικών δικτύων για 75 έτη. Στο σχετικό καταστατικό προβλέπεται ότι τα χρέη της εταιρίας δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 30% του εταιρικού κεφαλαίου, ήτοι τα 60 εκατομμύρια ευρώ. 9.Υψηλό ποσοστό μεταναστών από τρίτες χώρες. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2006 που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, η Πορτογαλία συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών της ΕΕ που το μεγαλύτερο μέρος των μεταναστών προέρχονται από τρίτες χώρες (84%) μετά από τη Σλοβενία (90%) και τη Ρουμανία (86%). Κατά το υπό εξέταση έτος στις 24 χώρες μέλη ο μέσος όρος ήταν 60%. 10.Συνεργασία όμορων πορτογαλικών και ισπανικών περιφερειών. Οι περιφερειακές αρχές της ισπανικής περιοχής Extremadura και των πορτογαλικών Alentejo και κεντρικής Πορτογαλίας που συγκεντρώνουν μαζί 4,24 εκατομμύρια κατοίκους σε 100 τχλμ έκτασης, επιδιώκουν την κατάρτιση κοινού προγράμματος για την απορρόφηση επενδυτικών κονδυλίων της ΕΕ. Ήδη δύο άλλες περιφέρειες, η βόρεια Πορτογαλία και η ισπανική Galiza, έχουν καταρτίσει για την περίοδο 2007-2013 κοινό σχέδιο πραγματοποίησης στρατηγικών επενδύσεων το ύψος των οποίων αγγίζει τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Β. Επιχειρηματικές ειδήσεις 1.Σε ανοδική πορεία η πορτογαλική χαρτοβιομηχανία. Αύξηση κερδών των μελών της της τάξεως του 27% (από 190,9 εκατομμύρια ευρώ το 2006 σε 241,6 το 2007) ανακοίνωσε η ένωση βιομηχανιών χάρτου (Celpa). Η αξία των πωλήσεων αυξήθηκε κατά 7% και η παραγωγικότητα κατά 5%, ενώ η απασχόληση μειώθηκε κατά 1%. Η αξία των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν στον κλάδο αυξήθηκαν κατά 37% μεταξύ 2006 και 2007, πράγμα που κατά τη Celpa καθιστά ευοίωνες τις μελλοντικές προοπτικές της πορτογαλικής χαρτοβιομηχανίας. 2.Οι κατασκευαστές μερών αυτοκινήτων ζητούν ενισχύσεις. Η ένωση AFIA, που εκπροσωπεί περί τις διακόσιες επιχειρήσεις, ζητά να αναγνωρισθεί η κρίση που έχει προκληθεί στον τομέα από τη διεθνή μείωση της παραγωγής αυτοκινήτων και να δοθούν έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις στις επιχειρήσεις προκειμένου να εξασφαλισθεί η επιβίωσή τους. Στις επιχειρήσεις του κλάδου απασχολούνται 40 χιλιάδες άτομα. Ο ετήσιος κύκλος εργασιών του ανέρχεται σε 4,8 δις.ευρώ, από το οποίο μόνο το 17,1% προέρχεται από την πορτογαλική αγορά. Ο σημαντικότερος πελάτης στο εσωτερικό είναι η Autoeuropa (παραγωγή μοντέλων Volkswagen) με 15% του συνόλου των πωλήσεων. Η Autoeuropa απασχολεί 3.200 άτομα, παράγει το 2% περίπου του πορτογαλικού ΑΕΠ και πραγματοποιεί το 10% του συνόλου των εξαγωγών. Ο Υπουργός οικονομίας αναγνώρισε ότι η πτώση των παραγγελιών μεταξύ 20-40% και το ενδεχόμενο απώλειας 12.000 θέσεων εργασίας αποτελούν σοβαρό 3

πρόβλημα και άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο ανοίγματος πιστωτικών γραμμών ενίσχυσης του κλάδου. 3.Η τράπεζα ΒΡΡ ζητά την εγγύηση του πορτογαλικού δημοσίου. Η Banco Privado Portugues είναι η πρώτη πορτογαλική τράπεζα που υπέβαλε αίτηση στην κεντρική τράπεζα της Πορτογαλίας προκειμένου να κάνει χρήση της δυνατότητας παροχής εγγύησης για την ενίσχυση της ρευστότητάς της. Πρόκειται για το ταμείο των 20 δις. ευρώ τα οποία η κυβέρνηση προορίζει για την ενίσχυση της χρηματοληπτικής ικανότητας των πορτογαλικών τραπεζών. Η ΒΡΡ είναι επενδυτική τράπεζα που διαχειρίζεται ιδιωτικά κεφάλαια με ανάγκες χρηματοδότησης 750 εκατ.ευρώ. Ο Διοικητής της κεντρικής τράπεζας δήλωσε ότι το ζήτημα εξετάζεται αλλά το αιτούμενο προς εγγύηση ποσό είναι μεγάλο δεδομένου του μεγέθους της ΒΡΡ. Ο δε Υπουργός οικονομικών διευκρίνισε ότι η ενδεχόμενη πτώχευση του συγκεκριμένου τραπεζικού ιδρύματος δεν συνεπάγεται κινδύνους για το υπόλοιπο τραπεζικό σύστημα της χώρας. 4.Ενίσχυση παραγωγών γάλακτος. Με τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ευρώ θα ενισχύσει τους παραγωγούς γάλακτος το Υπουργείο Γεωργίας μέσα στην επόμενη πενταετία, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κατάργηση των ποσοστώσεων και την απελευθέρωση της παραγωγής το 2015. Ο Πορτογάλος Υπουργός Γεωργίας διευκρίνισε ότι οι ενισχύσεις αυτές θα έχουν αποκλειστικό στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του τομέα. 5.Άνοδος δευτερεύουσας απασχόλησης. Το 6,4% των εργαζομένων της Πορτογαλίας εργάζεται σε δύο θέσεις απασχόλησης σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της πορτογαλικής στατιστικής υπηρεσίας για το πρώτο εξάμηνο του 2008. Η ποσοστιαία αύξηση έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2007 είναι 2,5% και 10% έναντι του 2006. 6.Κορεσμός της αγοράς εμπορικών κέντρων. Μέσα στο 2009 ή τις αρχές το 2010, θα εγκαινιασθούν περί τα 25 νέα εμπορικά κέντρα συνολικής ακαθάριστης ενοικιάσιμης επιφάνειας 693 χιλ.τμ, τα οποία θα προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα 3 εκατομ.τμ. Στα εμπορικά κέντρα που είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος συγκεντρωμένα στις περιοχές της Λισσαβώνας και του Πόρτο, η τιμή ενοικίασης στις καλύτερες θέσεις ανέρχεται σε 75 ευρώ το τμ. Η σχετική έρευνα της εταιρίας συμβούλων Cushman&Wakefield, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μελλοντικά η ζήτηση θα στραφεί προς μικρότερες επιφάνειες και περιφερειακά εμπορικά κέντρα εστιασμένα περισσότερο στην κατεύθυνση της ψυχαγωγίας παρά των αγορών. 7.Χαμηλές χρεώσεις στα καρτοκινητά. Κατά 15-31% είναι χαμηλότερες οι χρεώσεις υπηρεσιών στην Πορτογαλία στα καρτοκινητά τηλέφωνα, σύμφωνα με στοιχεία της πορτογαλικής Αρχής επικοινωνιών Anacom. Οι προπληρωμένες κάρτες καλύπτουν το 75% της αγοράς, ενώ στο υπόλοιπο 25% των συνδέσεων οι χρεώσεις είναι 7,5-13,2% ανώτερες. Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από την σύγκριση στοιχείων εννέα ευρωπαϊκών χωρών μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. 8.Κατασκευή φυλακών σε συνεργασία με ιδιώτες. Ο αρμόδιος Πορτογάλος Υφυπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε σε συνέντευξη του ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο 4

δημιουργίας συμπράξεων του δημοσίου με ιδιώτες για την κατασκευή 2-3 νέων σωφρονιστικών ιδρυμάτων. Το κράτος θα παραμένει αρμόδιο για τη διαχείριση, το απασχολούμενο προσωπικό και τα προγράμματα εκπαίδευσης και επανένταξης ενώ οι ιδιώτες θα αναλαμβάνουν την κατασκευή και την παροχή ορισμένων υπηρεσιών (συντήρηση, καθαριότητα, προμήθεια, τροφίμων κλπ.) 9.Χαμηλή ποιότητα ιατρικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με μελέτη της σουηδικής Health Consumer Power House για το επίπεδο παροχής ιατρικών υπηρεσιών σε 31 ευρωπαϊκές χώρες, η Πορτογαλία κατατάσσεται στην 26 η θέση. Στα κριτήρια κατάταξης περιλαμβάνονται ο χρόνος αναμονής, το επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών, η μηχανοργάνωση και τα φαρμακευτικά προϊόντα. 10.Μείωση πωλήσεων καπνού. Σε 5-6% εκτιμάται, βάσει στοιχείων του πρώτου εξαμήνου, από το πορτογαλικό Υπουργείο Υγείας η πτώση των πωλήσεων καπνού το 2008 μετά την εφαρμογή από 1.1.08 του μέτρου απαγόρευσης του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους. Λαμβάνοντας υπ όψιν την αντίστοιχη εμπειρία άλλων χωρών υπολογίζουν ότι κατά το 2009 η κατανάλωση θα παραμείνει στάσιμη με αυξητικές τάσεις το 2010. Σημειώνεται ότι παράλληλα αυξήθηκε κατά 4-5% ο αριθμός αιτήσεων αδειών για επέκταση λειτουργίας εστιατορίων, αναψυκτηρίων κλπ σε ανοικτούς χώρους. 5