ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΘΔΜΑ: ΠΡΟΛΗΦΗ ΜΙΘΧΣΟΤ ΚΑΙ ΚΑΣΑΓΓΔΛΙΑ ΣΗ ΤΜΒΑΗ ΔΡΓΑΙΑ ΑΤΣΟΤ. -ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ- ΤΠΔΤΘΤΝΗ ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΑ ΣΟΚΣΟΤΡΙΓΟΤ ΚΧΝ/ΝΑ ΠΟΤΓΑΣΡΙΑ ΠΑΠΑΓΟΠΟΤΛΟΤ ΓΗΜΗΣΡΑ
ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ Πξόινγνο Δηζαγσγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ 1.1.Πξόζιεςε κηζζσηώλ ζει. 1 1.1.1.Γηαδηθαζία πξόζιεςεο κηζζσηώλ 1 1.1.2.Κπξώζεηο γηα παξάλνκεο πξνζιήςεηο 6 1.2.Οη ηππηθέο δηαηππώζεηο ηηο αζθάιηζεο 7 1.2.1.Η απνγξαθή ησλ αζθαιηζκέλσλ κηζζσηώλ 7 1.2.1.1.Γηαδηθαζία απνγξαθήο 8 1.2.2.Έλλνηα ηνπ όξνπ κηζζσηόο 9 1.2.2.1.Γηαθξίζεηο κηζζσηώλ 10 1.3.Η ππνρξέσζε απνγξαθήο ηνπ εξγνδόηε ζην ΙΚΑ 11 1.3.1.Έλλνηα ηνπ όξνπ εξγνδόηεο 12 1.4.Πξόζιεςε Διιήλσλ γηα λα εξγαζηνύλ ζην εμσηεξηθό 14 1.5.Πξόζιεςε εξγαζία αλειίθσλ 16 1.5.1.Φξνληθά όξηα εξγαζίαο αλειίθσλ 17 1.5.2.Ακνηβή αλειίθσλ 18 1.5.3.Δξγαζηαθό πεξηβάιινλ αλειίθσλ 19 1.6.Δξγαζία αιινδαπώλ 20 1.6.1.Σύλαςε ζύκβαζεο εξγαζίαο αιινδαπώλ- κε ππεθόσλ θξαηώλ- κειώλ Δ.Δ 21 1.6.2.Πξόζιεςε εξγαδνκέλσλ ππεθόσλ θξαηώλ κειώλ Δ.Δ. 32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ 2.1.Σύκβαζε εξγαζίαο ζει. 36 2..1.1Σύκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο 37 2.1.2.Δμαξηεκέλε εξγαζία δεκνζίνπ δηθαίνπ 39 2.2.Δίδε ζύκβαζε εξγαζίαο 39 2.3.Γηαθξίζεηο ζύκβαζε εξγαζίαο από άιιεο έλλνκεο ζπκβάζεηο 41 2.4.Καηάξηηζε ζύκβαζε εξγαζίαο 44 2.4.1.Πξνϋπνζέζεηο έγθπξεο ζύλαςεο ζύκβαζεο εξγαζίαο 45 2.4.2.Δηδηθέο κνξθέο ζπκβάζεσλ εξγαζίαο 48 2.5.Υπνρξεώζεηο κηζζσηώλ 50
2.6.Γεληθέο ππνρξεώζεηο εξγνδόηε ζει. 52 2.6.1.Φξνληθά όξηα εξγαζίαο 57 2.6.1.1.Γηαθξίζεηο σξαξίνπ 60 2.6.1.2.Γηάξθεηα 61 2.6.1.3.Γηεπζέηεζε ηνπ ρξόλνπ εξγαζίαο 63 2.6.1.4.Πελζήκεξε εξγαζία 69 2.6.1.5.Μεξηθή- εθ πεξηηξνπήο απαζρόιεζε 70 2.6.1.6.Δμαηξέζεηο πεξί νθηαώξνπ 71 2.6.2.Καηαζηάζεηο πξνζσπηθνύ Πξνγξάκκαηα εξγαζίαο 72 2.6.3.Έιεγρνο νξγάλσλ Δπηζεώξεζεο Δξγαζίαο 74 2.6.4.Κπξηαθή θαη εβδνκαδηαία αλάπαπζε 75 2.6.4.1.Σσξεπηηθή άδεηα αλάπαπζεο 77 2.6.5.Ηκέξεο αξγίαο 78 2.6.5.1.Άιιεο εκέξεο αξγίαο 79 2.6.6.Άδεηεο εξγαδνκέλσλ 81 2.6.6.1.Δηήζηα άδεηα κηζζσηώλ 81 2.6.6.2.Άδεηα γάκνπ 91 2.6.6.3.Αλαξξσηηθή άδεηα 92 2.6.6.4.Άδεηα κεηξόηεηαο 93 2.6.6.5.Γνληθή άδεηα αλαηξνθήο 93 2.6.6.6.Άδεηα ζρνιηθή 94 2.6.6.7.Άδεηα ιόγσ αζζέλεηαο κειώλ νηθνγέλεηαο 94 2.6.6.8.Σπλδηθαιηζηηθέο άδεηεο 95 2.6.6.9.Άιιεο άδεηεο 96 2.6.7.Ακνηβή εξγαζίαο 97 2.6.7.1.Οηθεηνζειείο παξνρέο 98 2.6.7.2.Γηαθξίζεηο κηζζνύ 100 2.6.7.3.Δίδνο πιεξσκήο ηνπ κηζζνύ 100 2.6.7.4.Ο ηξόπνο, ηόπνο θαη ρξόλνο πιεξσκήο ηνπ κηζζνύ 102 2.6.7.5.Καζπζηέξεζε πιεξσκήο ηνπ κηζζνύ 105 2.6.7.6.Κξαηήζεηο κηζζνύ 105 2.6.8.Πξνζηαζία εξγαζίαο 106 2.6.8.1.Απνπζία ησλ εξγαδνκέλσλ από ηελ εξγαζία ιόγσ πγείαο 106 2.6.8.1.1.Δξγαηηθό αηύρεκα 111 2.6.8.1.2.Δπαγγεικαηηθή αζζέλεηα 115 2.6.8.2.Η πξνζηαζία γπλαηθώλ 115 2.6.8.3.Η πξνζηαζία αλειίθσλ 120 2.6.9.Υγηεηλή θαη αζθάιεηα εξγαδνκέλσλ 121
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1.Λύζε εξγαζηαθή ζρέζεο ζει. 126 3.1.1.Τξόπνη ιύζεο ζύκβαζεο ανξίζηνπ ρξόλνπ 126 3.1.2.Τξόπνη ιύζεο ζύκβαζεο νξηζκέλνπ ρξόλνπ 127 3.2.Γηαδηθαζία απόιπζεο κηζζσηώλ 128 3.3.Γηαηππώζεηο απόιπζεο 129 3.3.1. Δγγξαθε θαηαγγειία ηεο ζύκβαζε εξγαζίαο 130 3.3.2.Καηαβνιή απνδεκίσζεο 131 3.3.2.1.Ο ηξόπνο απόιπζεο ππαιιήισλ θαη ην πνζό απνδεκίσζεο 132 3.3.2.2.Ο ηξόπνο απόιπζεο εξγαηνηερληηώλ, ππεξεηώλ θαη ην πνζό απνδεκίσζεο 135 3.4.Αλαγγειία απόιπζεο 136 3.5.Οκαδηθέο απνιύζεηο 136 3.5.1.Έλλνηα ηνπ όξνπ νκαδηθέο απνιύζεηο πεδίν εθαξκνγήο 137 3.5.2.Υπνρξεώζεηο εξγνδόηε 138 3.5.3.Γηαδηθαζία νκαδηθώλ απνιπζεσλ 140 3.6.Απόιπζε κεηά από ππνβνιή κήλπζεο 141 3.7.Άθπξε απόιπζε Υπεξεκεξία εξγνδόηε 142 3.7.1.Υπνρξεώζεηο θαη δηθαηώκαηα εξγνδόηε θαη κηζζσηνύ 142 3.7.2.Λήμε ππεξεκεξίαο 144 3.8.Απνρώξεζε κηζζσηώλ ιόγσ ζπληαμηνδόηεζεο 144 3.9.Καηαγγειία ηεο ζύκβαζεο εξγαζίαο από κηζζσηό 146 3.9.1.Οηθεηνζειήο απνρώξεζε 147 3.10.Απεξγίαο κηζζσηώλ 148 3.11.Πηζηνπνηεηηθά ππεξεζίαο ή εξγαζίαο 150 Βηβιηνγξαθία 151 Σπληνκνγξαθίεο 152 Κπξηόηεξνη Νόκνη θαη Ννκνζεηηθά Γηαηάγκαηα 152
Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Η εξγαζία πνπ αθνινπζεί γξάθηεθε ζηα πιαίζηα ησλ θαζεθόλησλ κνπ ζαλ ζπνπδάζηξηα ησλ Τ.Ε.Ι. γηα ηελ ιήςε ηνπ πηπρίνπ Λνγηζηηθήο. Η επηινγή κνπ γηα ην ζέκα απηό έγηλε ιόγσ ηνπ ελδηαθέξνληόο θαη ηεο ελαζρόιεζήο κνπ κε ην εξγαηηθό δίθαην θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο θνίηεζεο κνπ, αιιά θαη ιόγσ αηνκηθνύ ελδηαθέξνληνο θαζώο κνπ δόζεθε ε επθαηξία λα κειεηήζσ ηνπο λόκνπο πνπ δηέπνπλ ηελ ζύκβαζε εξγαζίαο ελόο κηζζσηνύ από ηε ζηηγκή ηεο πξόζιεςεο έσο θαη ηελ θαηαγγειία απηήο. Η εξγαζία κνπ απηή ζηνρεύεη ζηε ζπγθέληξσζε θαη ζπζηεκαηηθή παξνπζίαζε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνύλ ην ελ ιόγσ δήηεκα, θαη αμηνπνηεί εξγαζίεο κηθξόηεξεο έθηαζεο θαη απνζπαζκαηηθνύ ραξαθηήξα, ε νπνίεο αλαθέξνληαη άκεζα ή έκκεζα ζην ίδην ζέκα. Η εξγαζία έρεη γξαθηεί κε ην πλεύκα θαη ηελ ειπίδα όηη βνεζά ζηελ απόθηεζε ηεο εκπεηξίαο γηα ηελ ζσζηή ζπγγξαθή κηαο εξγαζίαο, κέζα από ηελ επεμεξγαζία, αλάπηπμε θαη παξνπζίαζε ηνπ ζέκαηνο ηόζν από ζεσξεηηθήο όζν θαη από πιεπξάο εθαξκνγήο.
Εισαγωγή Σην πξψην θεθάιαην ηεο εξγαζίαο, ζα καο απαζρνιήζεη ην ζέκα ηεο πξφζιεςεο ησλ κηζζσηψλ. Θα αλαιχζνπκε ηνλ ηξφπν θαη ηελ δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία γίλεηαη απηή απφ ηνπο εξγνδφηεο θαη νη ηπρφλ θπξψζεηο, πνπ επηβάιινληαη, γηα ηηο παξάλνκεο πξνζιήςεηο. Ελψ ζα αλαθεξζνχκε θαη ζε πξνζιήςεηο ησλ Ειιήλσλ ζην εμσηεξηθφ αιιά θαη αιινδαπψλ ζηε ρψξα καο, αθφκα θαη αλ πξνέξρνληαη απφ θξάηε πνπ δελ είλαη κέιε ηεο Επξσπατθήο Έλσζεο. Έπεηηα ζα απνζαθελίζνπκε ηηο έλλνηεο ηφζν ηνπ εξγνδφηε φζν θαη ηνπ εξγαδφκελνπ, είηε ραξαθηεξίδεηαη σο ππάιιεινο είηε σο εξγάηεο θαη ζα αζρνιεζνχκε κε ηελ ππνρξέσζε θαη ησλ δχν κεξψλ, απνγξαθήο ηνπο ζην ΙΚΑ. Σην δεχηεξν θεθάιαην ζα αζρνιεζνχκε κε ηα ζέκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη γχξσ απφ ηελ αηνκηθή ζχκβαζε εξγαζίαο. Τε ζρέζε δειαδή αλάκεζα ζηνλ εξγνδφηε θαη ηνλ εξγαδφκελν κε βάζε ηελ νπνία παξέρεηαη εξγαζία απφ θάπνην πξφζσπν ζε έλα άιιν, κε ακνηβή. Θα απνζαθελίζνπκε ηηο έλλνηεο ηφζν ηεο εξγαζίαο ζηελ πεξίπησζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο ζχκβαζεο, φζν θαη ηεο ίδηαο ηεο ζχκβαζεο ζε ζρέζε κε θάπνηεο άιιεο κε ηηο νπνίεο έρεη θνηλά ραξαθηεξηζηηθά. Θα ζπλερίζνπκε αλαθέξνληαο ηε αλψηαηε ρξνληθή δηάξθεηα θαηά ηελ νπνία κπνξεί θαλείο λα παξέρεη κε ακνηβή ηεο εξγαζία ηνπ ζε ηξίην, δειαδή ζα αλαθεξζνχκε ζηε ζρέζε ηεο εξγαζίαο κε ην ρξφλν. Όζν παξάμελν θαη αλ θαίλεηαη εληνχηνηο πξφζσπν ηνπ νπνίν ε εξγαζηαθή ζρέζε ππάγεηαη ζηελ εξγαηηθή λνκνζεζία δελ δηθαηνχηαη λα εξγάδεηαη φζεο ψξεο ζέιεη ή ηνπ επηβάιινληαη. Εκπνδίδεηαη απφ πξνζηαηεπηηθέο δηαηάμεηο κε ηηο νπνίεο ην θξάηνο επηρεηξεί λα απνηξέςεη ην ελδερφκελν εθκεηάιιεπζεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη εμάληιεζεο ησλ παξαγσγηθψλ ηνπο δπλάκεσλ κε ππεξβνιηθή ζε δηάξθεηα ρξήζε ησλ εξγαζηαθψλ ηνπο δπλαηνηήησλ. Οη πεξηνξηζκνί απηνί αθνξνχλ ηφζν ηνπο εξγαδφκελνπο φζν θαη ηνπο εξγνδφηεο. Έρνπλ κάιηζηα ζνβαξφηεξεο επηπηψζεηο ζηνπο εξγνδφηεο παξά ζηνπο εξγαδφκελνπο ζε πεξίπησζε παξάβαζή ηνπ, κηα θαη είλαη εληνχηνηο ππνρξεσκέλνη λα θαηαβάινπλ ακνηβή γηα ηελ επηπιένλ εξγαζία, έζησ θαη παξάλνκε, θαη κάιηζηα επαπμεκέλε. Τν ίδην ζέκα ζα πξνζεγγίζνπκε, επίζεο απφ ηελ άιιε πιεπξά, απηή ηνπ ππνρξεσηηθνχ ειεχζεξνπ ρξφλνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Είηε απηφ δειαδή κεηαθξάδεηαη σο εβδνκαδηαία αλάπαπζε, είηε σο αξγία γηα θάπνην εηδηθφ ιφγν, είηε σο άδεηα αλαςπρήο ή είλαη άιιεο κνξθήο.
Έπεηηα ζα καο απαζρνιήζεη ην ζέκα ζχκθσλα κε ην νπνίν ακείβεηαη ε εξγαζία. Οη δηάθνξεο κνξθέο κε ηηο νπνίεο κπνξεί απηή λα παξέρεηαη θαη ε έλλνηα ηεο φηαλ ρνξεγείηαη κε ηε κνξθή ηνπ κηζζνχ. Θα νινθιεξψζνπκε, κε ελεκέξσζε σο πξνο ην πνηεο θξαηήζεηο επηηξέπνληαη ζηνπο κηζζνχο θαη ηα εκεξνκίζζηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Θα αζρνιεζνχκε κε ηελ πξνζηαζία ηεο εξγαζίαο. ηη ζπκβαίλεη φηαλ ν εξγαδφκελνο απνπζηάζεη απφ ηελ εξγαζία ηνπ είηε επεηδή αξξψζηεζε είηε επεηδή έπαζε θάπνην αηχρεκα. Εάλ θαη πφηε ζε κηα ηέηνηα πεξίπησζε έρεη δηθαίσκα ζηηο απνδνρέο ηνπ. Θα γλσξίζνπκε ηη πξνβιέπεη εηδηθφηεξα ε λνκνζεζία γηα ηελ πξνζηαζία εηδηθψλ θαηεγνξηψλ εξγαδνκέλσλ φπσο νη αλήιηθνη θαη νη γπλαίθεο ζε θαηάζηαζε εγθπκνζχλεο θαη ινρείαο. Τα ζέκαηα ηεο πγηεηλήο θαη ηεο αζθάιεηαο ηεο εξγαζίαο ζα απνηειέζνπλ έλα ζεκαληηθφ ηκήκα ηνπ θεθαιαίνπ απηνχ. Τέινο, ζα νινθιεξψζνπκε ηελ εξγαζία κε ην ηξίην θεθάιαην, ην νπνίν αθνξά ηε ιχζε ηεο εξγαζηαθήο ζχκβαζεο. Καηαξρήλ ζα γλσξίζνπκε ηνπο δηάθνξνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο κπνξεί λα ιπζεί κηα ζχκβαζε εξγαζίαο είηε είλαη νξηζκέλνπ είηε ανξίζηνπ ρξφλνπ. Σηε ζπλέρεηα ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ ζα πξέπεη λα ηεξνχλ ηφζν ν εξγνδφηεο φζν θαη ν εξγαδφκελνο, εθφζνλ επηζπκνχλ λα ζέζνπλ ηέινο ζηελ εξγαζηαθή ηνπο ζρέζε, θαη ζα ελεκεξσζνχκε γηα ηηο νκαδηθέο απνιχζεηο γηα ηηο νπνίεο ηεξείηαη πάληα ζπγθεθξηκέλε δηαδηθαζία.
ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΡΩΣΟ 1.1. Πξφζιεςε κηζζσηψλ 1.1.1. Γηαδηθαζία πξφζιεςεο κηζζσηψλ χκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο εξγαηηθέο δηαηάμεηο 1, φιεο νη επηρεηξήζεηο θαη εθκεηαιιεχζεηο ή εξγαζίεο γεληθά ηεο ηδησηηθήο νηθνλνκίαο, έρνπλ ππνρξέσζε λα πξνζιακβάλνπλ ην πάζεο θχζεσο πξνζσπηθφ ηνπο απφ ηα Γξαθεία Δπξέζεσο Δξγαζίαο. αλ αξκφδην ζεσξείηαη ην Γξαθείν ηεο πεξηνρήο ηνπ νπνίνπ βξίζθεηαη ν ρψξνο απαζρφιεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ πνπ πξφθεηηαη λα πξνζιεθζεί. Δπίζεο ην Γεκφζην, ηα Ν.Π.Γ.Γ., νη Γήκνη θαη Κνηλφηεηεο ππφθεηληαη ζηε ππνρξέσζε απηή, εθφζνλ πξφθεηηαη γηα πξνζσπηθφ ηνπ ζπλδέεηαη κε ζρέζε εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Δλδέρεηαη φκσο παξά ηελ απαγφξεπζε ηνπ λφκνπ, λα γίλνπλ πξνζιήςεηο κηζζσηψλ απφ επηρείξεζε θιπ., ρσξίο λα κεζνιαβήζεη ην Γ.Δ.Δ. ή ρσξίο λα αλαγγειζνχλ ζ απηφ κέζα ζε 8 εκέξεο νη γελφκελεο πξνζιήςεηο. ηε πεξίπησζε απηή, φπσο δέρεηαη ε δηθαζηεξηαθή λνκνινγία, ε ζχκβαζε εξγαζίαο πνπ θαηαξηίδεηαη δελ είλαη άθπξε, αιιά επηβάιινληαη ζε βάξνο ηνπ παξαβάηε εξγνδφηε κφλν πνηληθέο θαη αζηηθέο θπξψζεηο. Ννείηαη βέβαηα φηη ε ππνρξέψζε ησλ εξγνδνηψλ γηα ηελ πξφζιεςε ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπο απφ ηε Γ.Δ.Δ., ηζρχεη κφλν φπνπ ππάξρνπλ Γ.Δ.Δ. Καηαξρήλ ξεηψο απφ ην λφκν επηβάιιεηαη ε ππνρξέσζε, νη άλεξγνη κηζζσηνί θαη φζνη αλαδεηνχλ γηα πξψηε θνξά εμαξηεκέλνη εξγαζία, λα γξαθνχλ ζην Γ.Δ..Δ. ηεο πεξηθέξεηαο ηεο θαηνηθίαο ηνπο. Δπνκέλσο θάζε έλαο πνπ επηζπκεί λα πξνζιεθζεί ζε νπνηαδήπνηε εξγαζία (σο ππάιιεινο, εξγαηνηερλίηεο, ππεξέηεο θιπ..), νθείιεη λα παξνπζηαζηεί ζην Γ.Δ.Δ. γηα λα γξαθεί απηνπξνζψπσο ζηα Μεηξψα Αλέξγσλ θαη λα εθνδηαζηεί κε Κάξηα Αλεξγίαο. Γηα ην ζθνπφ απηφ ζπκπιεξψλεηαη εηδηθφ έληππν ζην νπνίν πεξηέρνληαη ιεπηνκεξή ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηελ επαγγεικαηηθή θαη νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε ηνπ αλέξγνπ, φπσο ι.ρ. εηδηθφηεηα, πξνυπεξεζία, κφξθσζε, νηθνγελεηαθά βάξε θιπ. 1 Ν.Γ. 763/70, Ν.2434/85, Ν.1545/85, 17292/71 ΟΑΔΓ 1
Πεξαηηέξσ, ν άλεξγνο νθείιεη λα πξνζθνκίζεη πηζηνπνηεηηθφ ή άιια ζηνηρεία απφ ηα νπνία λα πξνθχπηεη ε ηαπηφηεηά ηνπ, δειαδή αζηπλνκηθή ηαπηφηεηα, απνιπηήξην ζηξαηνχ θιπ. 2 2 Ν.Γ. 2656/1953, φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ην Ν.Γ 763/1970. Δγθχθι. 567/71 Όπνπξγ. Δξγαζίαο, Δγθχθι. 85359/71 Ο.Α.Δ.Γ.. Άξζξν 15 Ν. 1264/82, φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ην άξζξν 25 Ν. 1545/85. Κ. Λαλαξάο, Ννκνζεζία εξγαηηθή θαη αζθαιηζηηθή, Αζήλα 2001, ζει 46-47 2
Κάξηα Απαζρφιεζεο 1. Ο Ο.Α.Δ.Γ. σο Δζληθφο Φνξέαο Απαζρφιεζεο εθδίδεη ηελ Κάξηα Απαζρφιεζεο 3. 2. Με ηελ θάξηα απαζρφιεζεο δχλαληαη λα εθνδηαζηνχλ φινη νη εξγαδφκελνη κε ζρέζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη φινη νη άλεξγνη πνπ επηζπκνχλ λα απαζρνιεζνχλ κε ηέηνηα ζρέζε θαη πιεξνχλ ηνπο φξνπο ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ θαζνξίδνληαη απφ ηε ζρεηηθή λνκνζεζία 4. 3. Με ηελ θάξηα απαζρφιεζεο ππνρξενχληαη λα εθνδηαζηνχλ νη άλεξγνη ή εξγαδφκελνπ πνπ εληάζζνληαη ζε πξφγξακκα ζπλερφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, ηα νπνία επηρνξεγνχληαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, απφ ηνλ Ο.Α.Δ.Γ. ή θαη απφ ηηο δχν πεγέο. 4. ηελ θάξηα απαζρφιεζεο αλαγξάθεηαη επίζεο ε δηάξθεηα, ην χςνο θαη ε έλαξμε θαηαβνιήο ηνπ επηδφκαηνο αλεξγίαο, κε έληππν ηξφπν ή κε καγλεηηθή ειεθηξνληθή κέζνδν. Παξάιιεια, πξνβιέπεηαη φηη κε Τπνπξγηθέο Απνθάζεηο ζα θαζνξηζηνχλ: ν ηχπνο θαη ν ηξφπνο ρξήζεο ηεο θάξηαο απαζρφιεζεο, ηα αλαγξαθφκελα ζε απηή πξνζσπηθά ζηνηρεία ηνπ θαηφρνπ, ηα επαγγεικαηηθά ηνπ πξνζφληα, ε ρξνληθή δηάξθεηα ηεο επηδφηεζεο αλεξγίαο, ε παξαθνινχζεζε πξνγξακκάησλ Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο, νη επηρνξεγήζεηο ησλ εξγνδνηψλ θ.ά. 3 άξζξν 2 Ν. 2434/1985 4 αξζξν 3 Ν. 1545/1985 3
πσο είπακε θαη πξνεγνπκέλσο, επηβάιιεηαη ε πξφζιεςε ηνπ θάζε είδνπο πξνζσπηθνχ απφ ηνπο εξγνδφηεο, λα γίλεηαη ππνρξεσηηθά απφ ην αξκφδην Γ.Δ.Δ. ηεο πεξηνρήο ζηελ ηνπηθή αξκνδηφηεηα ηνπ νπνίνπ βξίζθεηαη ν ρψξνο απαζρφιεζεο ησλ κηζζσηψλ. Σν Γ.Δ.Δ. ππνρξενχηαη λα ηνπνζεηήζεη ζηνλ εξγνδφηε, θαηαξρήλ ηνπο αλέξγνπο πνπ ππνδεηθλχνληαη απφ απηφλ, ζε θάζε άιιε δε πεξίπησζε απφ ηνπο γξακκέλνπο ζαλ αλέξγνπο, αθνχ ηεξήζεη βέβαηα ηε ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο. Με ηελ αλσηέξσ δηάηαμε παξέρεηαη, φπσο είλαη επλφεην, ην δηθαίσκα ζηνπο εξγνδφηεο λα επηιέμνπλ ηα θαηάιιεια πξφζσπα, ζχκθσλα κε ηελ θξίζε ηνπο, κε ηνλ φξν φηη ε πξφζιεςε ζα πξαγκαηνπνηείηαη πάληνηε απφ ηα Γ.Δ.Δ., ψζηε λα παξαθνινπζείηαη ε θίλεζε ηεο εξγαζίαο. Έηζη ζηελ πξάμε έρνπκε ηηο αθφινπζεο πεξηπηψζεηο: Α) Εήηεζε ζπγθεθξηκέλσλ αλέξγσλ: ν εξγνδφηεο κπνξεί λα δεηήζεη θαηαξρήλ ηελ πξφζιεςε νπνηνδήπνηε κηζζσηνχ (νλνκαζηηθψο), θαηά ηελ ειεχζεξε θξίζε ηνπ. Σν Γ.Δ.Δ. έρεη ππνρξέσζε λα ηνπνζεηήζεη ηνλ άλεξγν πνπ ππνδεηθλχεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε. Σν δειηίν ηνπνζέηεζεο ρνξεγείηαη απφ ην Γ.Δ.Δ. ζηελ ηνπηθή αξκνδηφηεηα ηνπ νπνίνπ ππάγεηαη ν εξγνδφηεο. ηε ζπλέρεηα απηφ ελεκεξψλεη ζρεηηθά ην Γ.Δ.Δ. ηεο πεξηθέξεηαο φπνπ θαηνηθεί ν ηνπνζεηνχκελνο άλεξγνο. Β) Με δήηεζε ζπγθεθξηκέλσλ αλέξγσλ: εάλ ν εξγνδφηεο δεηήζεη απφ ην Γξαθείν Δπξέζεσο Δξγαζίαο νξηζκέλν αξηζκφ κηζζσηψλ, ρσξίο λα ππνδεηθλχεη νξηζκέλα ζπγθεθξηκέλα πξφζσπα, δηαθξίλνπκε: 1) Δάλ ε πξνζεζκία πνπ ηάζζεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε είλαη κεγαιχηεξε απφ 5 εκέξεο, ε ηνπνζέηεζε γίλεηαη θαηαξρήλ κε βάζε ηε ζεηξά εγγξαθήο ησλ αλέξγσλ ζηα νηθεία κεηξψα. Καη εμαίξεζε πξνηηκνχληαη, αλεμάξηεηα απφ ηελ ζεηξά πνπ είλαη γξακκέλνη ζηνπο θαηαιφγνπο αλέξγσλ: α) νη Έιιελεο ππήθννη ή νκνγελήο απφ ηελ Σνπξθία, Αίγππην, Κχπξν θαη Αλαηνιηθέο ρψξεο. β) νη επηδνηνχκελνη άλεξγνη γ) νη άλεξγνη πνπ είλαη παληξεκέλνη θαη έρνπλ παηδία δ) νη πνιχηεθλνη άλεξγνη θαη ε) φζεο έρνπλ δηθαίσκα ηεο Δξγαηηθήο Δζηίαο. 2) Αληίζεηα εάλ ν εξγνδφηεο δεηήζεη επεηγφλησο θαη κε πξνζεζκία κέρξη 4 εκέξεο ηελ ηνπνζέηεζε νξηζκέλνπ αξηζκνχ κηζζσηψλ, δελ ηεξείηαη ε ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο θαη έηζη ηνπνζεηνχληαη θαη φζνη πξφζθαηα εκθαλίζηεθαλ ζην Γ.Δ.Δ. απφ ηελ εηδηθφηεηα πνπ δεηήζεθε. Γ) Αλαγγειία γελνκέλσλ πξνζιήςεσλ: ηέινο νη εξγνδφηεο θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ πξνζιάβνπλ πξνζσπηθφ ρσξίο ηελ κεζνιάβεζε ηνπ Γ.Δ.Δ. δελ ππφθεηληαη ζε θακία 4
θχξσζε, εθφζνλ κέζα ζε πξνζεζκία 8 εκεξψλ αλαγγείινπλ ζε απηφ ηηο πξνζιήςεηο πνπ έθαλαλ. Ζ πξνζεζκία ησλ 8 εκεξψλ απμάλεηαη ζε 30 εκέξεο γηα ηηο λεντδξπφκελεο επηρεηξήζεηο, αιιά κφλν γηα ηνπο ηξεηο πξψηνπο κήλεο απφ ηελ ίδξπζή ηνπο. Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο πνπ αλαθέξακε, ε πξνζεζκία αξρίδεη απφ ηελ επφκελε ηεο εκέξαο πνπ πξνζιήθζεθε ν κηζζσηφο. Δάλ ε αλαγγειία ηεο πξφζιεςεο γίλεη ηαρπδξνκηθψο, ζαλ ρξνλνινγία θαηάζεζεο ζην Γ.Δ.Δ ζεσξείηαη ε εκεξνκελία πνπ παξαδφζεθε ην έγγξαθν ηεο αλαγγειίαο ζην νηθείν Σαρπδξνκηθφ Γξαθείν. Ζ εκεξνκελία απηή πξνθχπηεη απφ ηε ζθξαγίδα ηεο Σαρπδξνκηθήο Τπεξεζίαο πνπ έρεη ηεζεί ζην θάθειν ηνπ εξγνδφηε 5. Ζ Αλαγγειία Πξφζιεςεο ζπκπιεξψλεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε θαη απνηειείηαη απφ δπν αληίγξαθα. Απ απηά ην πξσηφηππν παξακέλεη ζην Γ.Δ.Δ. ην δε αληίγξαθν επηζηξέθεηαη ζηνλ εξγνδφηε, ν νπνίνο νθείιεη λα ην επηδεηθλχεη ζηα αξκφδηα φξγαλα ειέλρνπ ησλ Γ.Δ.Δ φηαλ δεηεζεί. Μαδί κε ηελ αλαγγειία πξέπεη λα ππνβάιιεηαη θαη ε θάξηα αλεξγίαο, εθφζνλ βέβαηα ν άλεξγνο έρεη πξνκεζεπηεί ηέηνηα απφ ην Γ.Δ.Δ. Ωο γλσζηφ, ηα αζθαιηζηηθά βηβιηάξηα (ελζήκσλ) ησλ αλέξγσλ πνπ παίξλνπλ επίδνκα αλεξγίαο, θξαηνχληαη απφ ηελ Τπεξεζία Παξνρήο Αλεξγίαο. Γηα λα απνθεχγεηαη ην ελδερφκελν ν πξνζιεθζείο κηζζσηφο λα παίξλεη ζπγρξφλσο θαη επίδνκα αλεξγίαο, νθείιεη ν εξγνδφηεο λα δεηήζεη νπσζδήπνηε ην αζθαιηζηηθφ ηνπ βηβιηάξην θαη λα ην θξαηήζεη γηα φζν δηάζηεκα ζα απαζρνιεζεί ζηελ εξγαζία ηνπ. εκεηψλεηαη ηδηαίηεξα φηη πιένλ ησλ αλσηέξσ δηαηππψζεσλ απαηηείηαη, φηαλ πξφθεηηαη γηα πξφζιεςε αιινδαπνχ άδεηα εξγαζίαο θαη φηαλ πξφθεηηαη γηα πξφζιεςε αλειίθνπ κέρξη 18 εηψλ, βηβιηάξην εξγαζίαο (γηα ηηο δηαηππψζεηο απηέο πξαγκαηεπφκαζηε θαησηέξσ). ε πεξίπησζε πνπ ν πξνζιεθζείο δελ έρεη αζθαιηζηηθφ βηβιηάξην, νθείιεη ν εξγνδφηεο λα πξνβεί ζε αλαγγειία θαη απνγξαθή ηνπ ζην Μεηξψν Αζθαιηζκέλσλ ηνπ νηθείνπ Τπνθαηαζηήκαηνο Η.Κ.Α. παξάιιεια βέβαηα ππνρξενχηαη, λα ηνλ αλαγξάςεη ζηα κηζζνιφγηα ηνπ θαη ζην Δηδηθφ Βηβιίν θαηαρψξεζεο λενπξνζιακβαλνκέλνπ πξνζσπηθνχ, γηα λα απνθχγεη ηηο επηδήκηεο ζε βάξνο ηνπ ρξεκαηηθέο θπξψζεηο (πξφζηηκα). 6 Αλαιπηηθά γηα ην ζέκα απηφ ζα αλαθεξζνχκε παξαθάησ. 5 Έγγξαθν 17292/71 Ο.Α.Δ.Γ 6 Κ. Λαλαξάο, Ννκνζεζία εξγαηηθή θαη αζθαιηζηηθή, Αζήλα 2001, ζει 48 5
1.1.2. Κπξψζεηο γηα παξάλνκεο πξνζιήςεηο Απφ ηνλ λφκν πξνβιέπνληαη βαξχηαηεο ρξεκαηηθέο θαη πνηληθέο θπξψζεηο ζε βάξνο ησλ εξγνδνηψλ, νη νπνίνη πξνβαίλνπλ ζε παξάλνκεο πξνζιήςεηο. πγθεθξηκέλα: Α) ρξεκαηηθφ πξφζηηκν: ν εξγνδφηεο πνπ πξνζιακβάλεη ζηελ εξγαζία ηνπ πξνζσπηθφ ρσξίο ηελ κεζνιάβεζε ηνπ Γ.Δ.Δ. θαη εθφζνλ δελ αλαγγείιεη ηελ γελφκελε πξφζιεςε ζηελ πξνζεζκία ησλ 8 εκεξψλ πνπ αλαθέξακε, ππνρξενχηαη λα θαηαβάιιεη γηα θάζε πεξίπησζε, δειαδή γηα θάζε κηζζσηφ, πξφζηηκφ ίζν κε δέθα εκεξνκίζζην αλεηδίθεπηνπ εξγάηε. Δπεηδή δελ γίλεηαη δηάθξηζε απφ ην λφκν, ην ίδην πξφζηηκν νθείιεη θαη γηα ηελ πεξίπησζε πξφζιεςεο καζεηεπφκελσλ γεληθά, ρσξίο ηελ κεζνιάβεζε ηνπ Γ.Δ.Δ. Σα πξφζηηκα απηά βεβαηψλνληαη θαη επηβάιινληαη κε Πξάμε ηνπ Πξντζηακέλνπ ηνπ νηθείνπ Γ.Δ.Δ. Πεξηέρνληαη ζε ζηνλ Ο.Α.Δ.Γ. θαη εηζπξάηηνληαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο πνπ αλαθέξνληαη ζηηο εηζπξάμεηο ησλ πφξσλ απηνχ, δειαδή ζήκεξα απφ ηηο Τπεξεζίαο ηνπ Η.Κ.Α. Έλζηαζε αλαθνπή: ηελ Πξάμε Δπηβνιήο Πξνζηίκνπ ηνπ Γ.Δ.Δ. γηα ηελ πξφζιεςε πξνζσπηθνχ ρσξίο ηε κεζνιάβεζή ηνπ κπνξεί ν ππφρξενο εξγνδφηεο λα πξνζιάβεη κε έλζηαζε (πξνζθπγή), κέζα ζε αλαηξεπηηθή πξνζεζκία ηξηάληα (30) εκεξψλ απφ ηελ θνηλνπνίεζή ηεο, ελψπηνλ ηνπ αξκφδηνπ Ννκάξρε. Σν πξφζηηκν πνπ επηβιήζεθε κπνξεί λα κεησζεί κέρξη 25% ηνπ ζπλνιηθνχ πνζνχ πνπ βεβαηψζεθε, κε απφθαζε ηνπ Ννκάξρε, θαηφπηλ πξφηαζεο ηεο ζπγθξνηνχκελεο Γ.Δ.Δ. πκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο. Πεξαηηέξσ ν Ννκάξρεο κπνξεί θαη λα εμαθαλίζεη ηελ Πξάμε Πξνζηίκνπ, εθφζνλ δηαπηζηψλεηαη φηη ππάξρεη εζθαικέλε εθηίκεζε ησλ εηδηθψλ ζπλζεθψλ πνπ ζπληξέρνπλ ζε θάζε πεξίπησζε. Β) πνηληθέο θπξψζεηο: νη εξγνδφηεο θαη φηαλ πξφθεηηαη γηα Ννκηθά Πξφζσπα ηα κέιε ηεο δηνίθεζεο θαη νη δηαρεηξηζηέο απηψλ, ηηκσξνχληαη θαηφπηλ έγθιηζεο κε ρξεκαηηθή πνηλή ή κε θπιάθηζε κέρξη 3 κήλεο, γηα ηελ πξφζιεςε πξνζσπηθνχ ρσξίο ηελ κεζνιάβεζε ηνπ Γ.Δ.Δ. Οη κελχζεηο θαηά ησλ ππεπζχλσλ ππνβάιινληαη απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ησλ Γ.Δ.Δ. 7 7 άξζξν 5 παξ. 4 Ν.Γ. 2656/1953 6
1.2. Οη ηππηθέο δηαηππψζεηο ηηο αζθάιηζεο ινη γεληθά νη εξγνδφηεο έρνπλ απφ ην λφκν ππνρξέσζε, θαηαξρήλ λα αζθαιίδνπλ εγθαίξσο ζην Η.Κ.Α. ην πξνζσπηθφ πνπ απαζρνινχλ ζηηο επηρεηξήζεηο ηνπο θαη ζηε ζπλέρεηα λα θαηαβάιινπλ θαλνληθά θαη εκπξφζεζκα ηηο αληίζηνηρεο αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο. Γηα ην ζθνπφ απηφ νθείινπλ λα πξνβαίλνπλ ακέζσο ζε αλαγγειία θαη απνγξαθή ησλ λενπξνζιακβαλνκέλσλ κηζζσηψλ ζην «Μεηξψν Αζθαιηζκέλσλ» ηνπ νηθείνπ Τπνθαηαζηήκαηνο ηνπ ΗΚΑ, γηα φζνπο βέβαηα απ απηνχο δελ έρνπλ απνγξαθεί σο αζθαιηζκέλνη, ψζηε λα ηαθηνπνηνχλ απφ ηππηθήο πιεπξάο, θαη έηζη λα απνθχγνπλ επηδήκηεο ζε βάξνο ηνπο ζπλέπεηεο. Γηαηί ε αζθάιηζε ζην ΗΚΑ θάζε πξνζψπνπ πνπ παξέρεη εμαξηεκέλε εξγαζία, ε νπνία πιεξνί θαη ηηο ινηπέο πξνυπνζέζεηο γηα ηε δεκηνπξγία ηηο αζθαιηζηηθήο ζρέζεο, είλαη απηφκαηε θαη επέξρεηαη απφ ην λφκν απηνδίθαηα κε ηελ αλάιεςε ηεο εξγαζίαο, άζρεηα εάλ ε εγγξαθή ηνπ ζηα Μεηξψα Αζθαιηζκέλσλ ηνπ Ηδξχκαηνο ζα πξαγκαηνπνηεζεί κεηαγελέζηεξα. Άιισζηε φπσο δέρεηαη ηφζν ε δηθαζηεξηαθή κνλνινγία φζν θαη ε αζθαιηζηηθή πξαθηηθή ηνπ Ηδξχκαηνο, ην αζθαιηζηηθφ βηβιηάξην απνηειεί απνδεηθηηθφ ζηνηρείν ηεο ηδηφηεηαο ηνπ αζθαιηζκέλνπ θαη φρη ζπζηαηηθφ. Έηζη νη κελ εξγνδφηεο απφ ηελ εκέξα πνπ νη κηζζσηνί ζα αξρίζνπλ λα απαζρνινχληαη ζηελ επηρείξεζε ηνπο ππνρξενχληαη λα θαηαβάιινπλ ζην ΗΚΑ ηηο ζρεηηθέο εηζθνξέο, νη δε κηζζσηνί αληίζηνηρα απφ ηε ίδηα εκέξα απνθηνχλ δηθαηψκαηα γηα ηηο αζθαιηζηηθέο παξνρέο (ηαηξηθή πεξίζαιςε, ρξεκαηηθά επηδφκαηα θιπ.) κε νξηζκέλεο βέβαηα πξνυπνζέζεηο δειαδή αθνχ πξαγκαηνπνηήζνπλ νξηζκέλν αξηζκφ εκεξψλ εξγαζίαο. 1.2.1. Ζ απνγξαθή ησλ αζθαιηζκέλσλ κηζζσηψλ Κάζε πξφζσπν πνπ απαζρνιείηαη ή πξφθεηηαη λα απαζρνιεζεί ζε εξγαζία ε νπνία ππάγεηαη ζηελ αζθάιηζε ηνπ ΗΚΑ, ππνρξενχηαη λα γξαθεί ζηα Μεηξψα Αζθαιηζκέλσλ απηνχ. Οθείιεη επνκέλσο λα πξνζέιζεη ζην Τπνθαηάζηεκα ηεο πεξηνρήο ηνπ ηφπνπ εξγαζίαο ηνπ ή θαηνηθίαο θαη λα ζπκπιεξψζεη εηδηθφ έληππν (Γειηίν Απνγξαθήο), πνπ ρνξεγείηαη απφ ηε Τπεξεζία. Βαζηθή ππνρξέσζε ηνπ εξγαδνκέλνπ είλαη λα απνθηήζεη ηελ ηδηφηεηα ηνπ αζθαιηζκέλνπ, ψζηε λα έρεη δηθαίσκα γηα ηε ιήςε αζθαιηζηηθψλ παξνρψλ. 7
Δπίζεο νη εξγνδφηεο πνπ απαζρνινχλ πξνζσπηθφ ην νπνίν ππάγεηαη ζηελ αζθάιηζε ηνπ ΗΚΑ θαη δελ είλαη εγγεγξακκέλν ζην ΗΚΑ, έρνπλ ηελ ππνρξέσζε λα θξνληίζνπλ ψζηε νη εξγαδφκελνη λα απνγξαθνχλ σο αζθαιηζκέλνη. Οθείινπλ ζπλεπψο λα ηνπο ππνδείμνπλ λα ππνβάιινπλ έγθαηξα ζηελ αξκφδηα Τπεξεζία ηνπ Ηδξχκαηνο ηε ζρεηηθή αίηεζε απνγξαθήο. Πεξαηηέξσ φκσο θαη άιια πξφζσπα πνπ έρνπλ έλλνκν ζπκθέξνλ γηα ηελ εγγξαθή νξηζκέλνπ εξγαδνκέλνπ ζηελ αζθάιηζε ηνπ Ηδξχκαηνο, δηθαηνχληαη λα ππνβάιινπλ ζην αξκφδην Τπνθαηάζηεκα ηνπ ΗΚΑ δήισζε γηα ηελ εγγξαθή ηνπ σο αζθαιηζκέλνπ. ε θάζε πεξίπησζε ηα φξγαλα αζθάιηζεο ηνπ ΗΚΑ, φηαλ πιεξνθνξνχληαη ηελ χπαξμε πξνζψπσλ πνπ ππάγνληαη ζηελ αζθάιηζε θαη δελ είλαη γξακκέλα ζηα Μεηξψα απηνχ, νθείινπλ λα πξνβαίλνπλ απηεπάγγειηα ζηελ απνγξαθή ηνπο σο αζθαιηζκέλνπο. Απφ ηα αλσηέξσ πξνθχπηεη φηη θαζηεξψλεηαη κε επζεία δηάηαμε λφκνπ ε ππνρξέσζε απνγξαθήο ζην ΗΚΑ θάζε πξνζψπνπ πνπ αζθαιίδεηαη ζε έλαλ ηνπιάρηζηνλ απφ ηνπ θιάδνπο αζθάιηζεο ηνπ Ηδξχκαηνο, ή ζε έλαλ απφ ηνπο θιάδνπο ή ινγαξηαζκνχο ησλ νξγαληζκψλ ηηο εηζθνξέο ησλ νπνίσλ εηζπξάηηεη ή ζπλεηζπξάηηεη ην ΗΚΑ. 8 1.2.1.1. Γηαδηθαζία απνγξαθήο Γηα λα γξαθεί νπνηνδήπνηε πξφζσπν σο αζθαιηζκέλνο ζην ΗΚΑ, πξέπεη λα ζπκπιεξψζεη νπσζδήπνηε εηδηθφ έληππν απφ ηελ Τπεξεζία ηνπ ΗΚΑ (Μεηξψν Αζθαιηζκέλσλ), ην νπνίν θαιείηαη «Αίηεζε Απνγξαθήο Αζθαιηζκέλνπ», ρνξεγείηαη απφ ην Ίδξπκα θαη πεξηέρεη πιήξε ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηελ πξνζσπηθή θαη επαγγεικαηηθή θαηάζηαζε. Τπνγξάθεηαη απφ ηνλ εξγαδφκελν θαη ππνβάιιεηαη καδί κε ηα απαηηνχκελα ζε θάζε πεξίπησζε ζρεηηθά δηθαηνινγεηηθά. ηε ζπλέρεηα απνδίδεηαη ζηνλ αζθαιηζκέλν Άξηζκφο Μεηξψνπ θαη ηνπ ρνξεγείηαη ζρεηηθή «Βεβαίσζε Απνγξαθήο», ε νπνία απνηειεί Αζθαιηζηηθή Σαπηφηεηα πξνθεηκέλνπ λα ελεκεξσζεί ν εξγνδφηεο γηα ηα ζηνηρεία ηεο θαηαρψξεζεο ηνπ, ψζηε λα ηνλ αζθαιίζεη δειψλνληαο ηνλ ζηελ Αλαιπηηθή Πεξηνδηθή Γήισζε πνπ ππνβάιιεη ζην 8 Κ. Λαλαξάο, Ζ αζθάιηζε ζην ΗΚΑ, Αζήλα 2006, ζει 192-193 8
ΗΚΑ. Πάλησο γηα θάζε θαηαρψξεζε (απνγξαθή) απνδίδεηαη έλαο κνλαδηθφο αξηζκφο Μεηξψνπ Αζθαιηζκέλνπ. 9 1.2.2. Έλλνηα ηνπ φξνπ κηζζσηφο Με ηνλ φξν κηζζσηφο λνείηαη ην θπζηθφ πξφζσπν, ην νπνίν παξέρεη ζε άιιν θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν ( εξγνδφηε), θάζε είδνπο εμαξηεκέλε εξγαζία έλαληη ακνηβήο. Γηεπθξηλίδεηαη φηη ζαλ κηζζσηνί ραξαθηεξίδνληαη φινη γεληθά νη εξγαδφκελνη (ππάιιεινη, ηερλίηεο, εξγάηεο., καζεηεπφκελνη), κε ζρέζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο έλαληη ακνηβήο, ζε νπνηαδήπνηε επηρείξεζε ή εθκεηάιιεπζε, αδηάθνξα κε ηνλ ηξφπν πιεξσκήο (κε κεληαίν κηζζφ, εκεξνκίζζην, θαηά κνλάδα εξγαζίαο θηι). Γειαδή, ζηνλ φξν κηζζσηνί πεξηιακβάλνληαη ηφζν νη ππάιιεινη, φζν θαη νη εξγαηνηερλίηεο ή ππεξέηεο, θαη φρη φπσο κεξηθνί εζθαικέλα ελλννχλ κφλν ηνπο ακεηβφκελνπο κε κεληαίν κηζζφ. 9 Κ. Λαλαξάο, Ζ αζθάιηζε ζην ΗΚΑ, Αζήλα 2006, ζει. 192-194 9
Πάλησο γηα λα ραξαθηεξηζηεί νπνηνδήπνηε πξφζσπν ζαλ κηζζσηφο απαηηείηαη ε εξγαζία ηνπ λα παξέρεηαη νπσζδήπνηε έλαληη ακνηβήο, δειαδή λα γίλεηαη κε ζθνπφ βηνπνξηζκνχ. Ζ δε ακνηβή ηεο εξγαζίαο δελ είλαη απαξαίηεην λα γίλεηαη ζε ρξήκα κφλν, αιιά κπνξεί λα απνηειείηαη απφ θάζε είδνπο αληαιιάγκαηα (ηξνθή, θαηνηθία, θπζηθή παξνρή θηι) θαη απφ νπνηνδήπνηε άιιν κέζν πνπ έρεη νηθνλνκηθή αμία, ε νπνία κπνξεί λα ζπληειέζεη ζηελ εμαζθάιηζε ησλ κέζσλ ζπληήξεζεο ηνπ εξγαδνκέλνπ. πσο είλαη απηνλφεην, πξφζσπα πνπ παξέρνπλ ηελ εξγαζία ηνπο φρη κε ζθνπφ βηνπνξηζκνχ, αιιά γηα άιινπο ζθνπνχο ( θηιαλζξσπηθνχο, επηζηεκνληθνχο, ζξεζθεπηηθνχο) θαζψο επίζεο θαη πξνο ζπγγεληθά πξφζσπα απφ εζηθή ππνρξέσζε, δελ ζεσξνχληαη κηζζσηνί, έζησ θαη αλ ιακβάλνπλ ελδερνκέλσο κηθξφ αληάιιαγκα γηα ηελ εξγαζία ηνπο. Άιισζηε θαη γηα ην ιφγν απηφ ηα αλσηέξσ πξφζσπα δελ ππάγνληαη ζηελ αζθάιηζε ηνπ Η.Κ.Α. Έηζη έρεη θξηζεί φηη, ε νηθεηνζειήο παξνρή ππεξεζηψλ ζε Οξθαλνηξνθείν γηα ιφγνπο αγαζνεξγίαο, απφ εζηθή θαη κφλν ππνρξέσζε ιφγσ ηεο παξερφκελεο θηινμελίαο, δελ ζπληζηά εξγαζηαθή ζρέζε. 1.2.2.1. Γηαθξίζεηο κηζζσηψλ πρλά δηαθξίλνληαη νη εξγαδφκελνη ζε θαηεγνξίεο κε δηάθνξα θξηηήξηα π.ρ. ηε κνξθή ηεο επηρείξεζεο ή ην θιάδν απαζρφιεζεο. Ζ νπζηαζηηθφηεξε φκσο δηάθξηζε είλαη ζε ππαιιήινπο θαη εξγάηεο. χκθσλα κε ηα πνξίζκαηα ηεο λνκνινγίαο 10 νη ζρεηηθνί νξηζκνί έρνπλ δηακνξθσζεί σο εμήο: Ωο ππάιιεινο 11 ζεσξείηαη ν κηζζσηφο, ν νπνίνο παξέρεη θαηά θχξην ιφγν πλεπκαηηθή εξγαζία. Βεβαίσο, θακία πλεπκαηηθή εξγαζία δελ είλαη εληειψο απαιιαγκέλε απφ θάζε ζσκαηηθή ελέξγεηα. Δμάιινπ, θαη ε πην απιή ζσκαηηθή ελέξγεηα δελ είλαη λνεηή ρσξίο ηελ θαηαβνιή έζησ θαη αζήκαληεο πλεπκαηηθή πξνζπάζεηαο. Αιιά ην ζηνηρείν πνπ πξνέρεη ζηνλ ππάιιειν είλαη ε πξνζθνξά θπξίσο πλεπκαηηθήο εξγαζίαο, ε εμεηδίθεπζε εκπεηξίαο, ε ζεσξεηηθή κφξθσζε θαη ε αλάπηπμε πξσηνβνπιίαο. 12 10 θπξίσο κεηά ην λ.δ. 2655/53 11 Α.Π. 1344/89 ηκ. Β,122/900 ηκ. Β, 1355/90 ηκ. Β 12 Λ. Μηιηηάδεο, Δξγαηηθφ Γίθαην, Δθδφζεηο Πάηηζνο, Αζήλα 2002, ζει 44 10
Δηδηθφηεξα: σο ηδησηηθφο ππάιιεινο ζεσξείηαη ν κηζζσηφο ν νπνίνο ζπλδέεηαη κε ηνλ εξγνδφηε ηνπ κε ζρέζε ηδησηηθνχ δηθαίνπ, εθφζνλ, βέβαηα, ην πξνέρνλ ζηνηρείν ησλ ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξεη είλαη ε πλεπκαηηθή εξγαζία, αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηξφπν θαζνξηζκνχ ηνπ κηζζνχ ηνπ (κεληαίνο κηζζφο, εκεξνκίζζην, θαη απνθνπή, θηι.). Ο ραξαθηεξηζκφο κηζζσηνχ σο ηδησηηθνχ ππαιιήινπ έρεη ζεκαζία γηα ην κηζζνιφγην ηνπ, ηελ απνδεκίσζή ηνπ, ζηελ πεξίπησζε θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο, ηνλ θαζνξηζκφ ηεο θαλνληθήο εηήζηαο άδεηαο ηνπ, θηι.. Ωο εξγάηεο αθεηέξνπ ζεσξείηαη ν εξγαδφκελνο ν νπνίνο θαηά θχξην ιφγν παξέρεη ζσκαηηθή εξγαζία.. Δξγάηεο 13, ζεσξείηαη, θάζε εξγάηεο ή ηερλίηεο αλεμάξηεηα απφ ην θχιιν θαη ηελ ειηθία, πνπ εξγάδεηαη κε κηζζφ, ακνηβή ή αληηκηζζία ζε δηεπζπληή ή ηδηνθηήηε επηρείξεζεο θαη θάζε ρεηξνηερλήο κε κηζζφ ν νπνίνο παξέρεη ηελ πξνζσπηθή ηνπ εξγαζία. Οη καζεηεπφκελνη θαη νη βνεζνί επηρεηξήζεσλ ζεσξνχληαη σο εξγάηεο, εθφζνλ δελ είλαη άκηζζνη ζε νξηζκέλα ζέκαηα, φπσο ηεο εηήζηαο άδεηαο. Οη εξγαηηθή λνκνζεζία φκσο ηνπο κεηαρεηξίδνληαη θαηά ηξφπνλ επλντθφηεξν απφ ηνπο εξγάηεο. Παιηφηεξα νη λνκνινγία δερφηαλ ηελ άκηζζε ζχκβαζε εξγαζίαο. Ήδε φκσο απηφ θαίλεηαη αδχλαην, εάλ ιεθζεί ππφςε ην πιέγκα ηεο αζθαιηζηηθήο θαη εξγαηηθήο λνκνζεζίαο, ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο απφ ηεο πξψηε κέξα, ήδε, απαζρφιεζεο πξνζσπηθνχ, απαηηείηαη θαηαβνιή κηζζνχ θαη αζθάιηζε ζην Η.Κ.Α. Ωο ππεξέηεο ραξαθηεξίδνληαη απφ ηεο εξγαηηθή λνκνζεζία φρη κφλν νη νηθηαθνί άιια θαη άιιεο θαηεγνξίεο εξγαδνκέλσλ, εμηζνχληαη φκσο κε ηνπο εξγάηεο. 14 1.3. Ζ ππνρξέσζε απνγξαθήο ηνπ εξγνδφηε ζην Η.Κ.Α. Κάζε εξγνδφηεο πνπ απαζρνιεί πξνζσπηθφ ην νπνίν ππάγεηαη ζηελ αζθάιηζε ηνπ ΗΚΑ ή ζε νπνηνδήπνηε θιάδν, ηνπ νπνίνπ νη εηζθνξέο ζπλεηζπξάηηνληαη απφ ην ΗΚΑ, ππνρξενχηαη λα γξαθεί ζην Μεηξψν Δξγνδνηψλ απηνχ θαη λα εθνδηαζηεί ζπγρξφλσο κε ηα απαξαίηεηα βηβιία γηα ηελ θαηαβνιή ησλ εηζθνξψλ. Γηα ην ζθνπφ απηφ νθείιεη λα πξνζέιζεη ζηελ Τπεξεζία Δζφδσλ ηνπ αξκφδηνπ θαηά ηφπν 13 χκθσλα κε ην άξζξν 1 παξαγ.2 ηνπ απφ 16-7-1920 Β.Γ 14 Α. Δπζπκηάηνπ - Πνπιάθνπ, Δξγαηηθφ Γίθαην, Δθδφζεηο Interbooks, Αζήλα 2000, ζει. 50-52 11
Τπνθαηαζηήκαηνο ηνπ ΗΚΑ θαη λα ζπκπιεξψζεη εηδηθφ έληππν κε ηίηιν «Αίηεζε - Γήισζε- Απνγξαθήο Δξγνδφηε», ζχκθσλα κε ηηο έληππεο νδεγίεο πνπ ππάξρνπλ ζ απηή, καδί κε ηα απαηηνχκελα ζε θάζε πεξίπησζε δηθαηνινγεηηθά. 15 Αξκφδην Τπνθαηάζηεκα ΗΚΑ γηα ηελ απνγξαθή ηνπ εξγνδφηε, είλαη εθείλν ζηελ αζθαιηζηηθή πεξηνρή ηνπ νπνίνπ βξίζθεηαη ε έδξα ηεο επηρείξεζεο, αλεμάξηεηα αλ απαζρνιεί ή φρη πξνζσπηθφ, ζηελ έδξα, φηαλ δηαηεξεί πεξηζζφηεξεο ηεο κηα εγθαηαηαζηάζεηο εληφο ή εθηφο ηεο αζθαιηζηηθήο πεξηνρήο ηνπ Τπνθαηαζηήκαηνο πνπ ππάγεηαη ε έδξα. Δπηζεκαίλεηαη φηη ζήκεξα ρνξεγείηαη έλαο αξηζκφο Μεηξψνπ Δξγνδφηε, γηα φιεο ηνπ ηηο εγθαηαζηάζεηο (έδξα θαη παξαξηήκαηα). Μεηά ηελ απνγξαθή ρνξεγείηαη ζηνλ εξγνδφηε «Δηδηθφ εκείσκα» κε ηνλ Αξηζκφ Μεηξψνπ (Α.Μ.Δ.), ην νπνίν είλαη απαξαίηεην γηα θάζε ζπλαιιαγή κε ην ΗΚΑ, φπσο ι.ρ. ππνβνιή Α.Π.Γ., θαηαβνιή εηζθνξψλ θιπ. Γηαθξλνπκε ηξεηο θαηεγνξίεο εξγνδνηψλ: α) Δξγνδφηεο θνηλψλ επηρεηξήζεσλ, β) Δξγνδφηεο πνπ απαζρνινχλ πξνζσπηθφ ζηελ νηθεία ηνπο, γ) Δξγνδφηεο νηθνδνκηθψλ θαη ηερληθψλ έξγσλ. Γηα θάζε κηα θαηεγνξία ππάξρεη μερσξηζηψ έληππν απνγξαθήο θαη θαηά ζπλέπεηα αθνινπζείηαη εηδηθή δηαδηθαζία. Κπξψζεηο: ηνπο εξγνδφηεο πνπ δελ απνγξάθνληαη ζην Ίδξπκα ζχκθσλα κε ηα νξηδφκελα αλσηέξσ, επηβάιιεηαη πξφζζεηε επηβάξπλζε ησλ εηζθνξψλ, ε νπνία αλέξρεηαη ζε πνζνζηφ 45% επί ησλ εηζθνξψλ πνπ αληηζηνηρνχλ ζηελ Α.Π.Γ. ή ηηο Α.Π.Γ. πνπ είραλ ππνρξέσζε λα ππνβάιινπλ. 16 1.3.1. Έλλνηα ηνπ φξνπ εξγνδφηεο Ωο εξγνδφηεο ραξαθηεξίδεηαη, θάζε θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν δεκνζίνπ ή ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ Γεκνζίνπ θαη ησλ Ν.Π.Γ.Γ., ην νπνίν ρξεζηκνπνηεί κε ακνηβή ηελ εξγαζία άιισλ θπζηθψλ πξνζψπσλ (κηζζσηψλ), κε ζρέζε εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Ο εξγνδφηεο είλαη ν αληηζπκβαιιφκελνο ηνπ κηζζσηνχ ζηε ζχκβαζε εξγαζίαο. πλεπψο εξγνδφηεο είλαη νη ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο (εξγνζηάζηα, θαηαζηήκαηα, γξαθεία, αληηπξνζσπείεο θιπ.), ηα λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ (εηαηξείεο, σκαηεία, Σξάπεδεο θιπ.), ή δεκνζίνπ δηθαίνπ 15 Άξζξν 5 Καλ/ζκνπ Αζθάιηζεο Γηαδηθαζηψλ Δθαξκνγήο Α.Π.Γ., θαη 9 παξ.3 Ν. 3232/2004. ε απνγξαθή ησλ εξγνδνηψλ γίλεηαη επηζεο απηεπάγγειηα απφ ηα φξγαλα ειέγρνπλ ηνπ Ηδξχκαηνο, χζηεξα απφ θαηαγγειία ησλ αζθαιηζκέλσλ θιπ. 16 Άξζξν 9 παξ. 4 Ν. 3232/2004, Δγθχθι. 54/2004 Κ. Λαλαξάο, ε αζθάιηζε ζην ΗΚΑ, Αζήλα 2006, ζει. 203-204 12
(Οξγαληζκνί, Ηδξχκαηα θηι.) ην Γεκφζην, νη Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (Γήκνη, Κνηλφηεηεο, Ννκαξρηαθή Απηνδηνίθεζε. 17 17 Κ. Λαλαξάο, Ζ αζθάιηζε ζην ΗΚΑ, Αζήλα 2006. ζει 37. Άξζξν 1 Ν. 3239/1955 θαη άξζξν 8 παξ. 5 Α.Ν. 1846/51 13
1.4. Πξφζιεςε Διιήλσλ γηα λα εξγαζηνχλ ζην εμσηεξηθφ 18 Πνιιέο ειιεληθέο επηρεηξήζεηο ελψ έρνπλ ηελ έδξα ηνπο θαη ηα νηθνλνκηθά ηνπο ζπκθέξνληα ζηελ Διιάδα αλαπηχζζνπλ δξαζηεξηφηεηα ζε άιιεο ρψξεο. πρλά ρξεζηκνπνηνχλ Έιιελεο σο πξνζσπηθφ, ηνπο νπνίνπο απνζηέιινπλ εθεί θαη κε ηνπο νπνίνπο ζπλάπηνπλ ζπκβάζεηο εξγαζίαο ζαλ λα πξνζέθεξαλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο ζηελ Διιάδα. Παξφια απηά ιφγσ ηεο ηδηαηηεξφηεηάο ηεο ζχκβαζεο απηήο παξαηεξήζεθαλ νξηζκέλα πξνβιήκαηα γηα ηελ επίιπζε ησλ νπνίσλ ςεθίζηεθε εηδηθφο λφκνο. Πξνβιέπνληαη ινηπφλ ηα παξαθάησ: 1. ζ χ λ α ς ε ζ χ κ β α ζ ε ο Σφζν ε ζχκβαζε εξγαζίαο φζν θαη νπνηαδήπνηε άιιε ζπκθσλία αλάκεζα ζηνλ εξγαδφκελν θαη κηα ηέηνηα επηρείξεζε, ζα πξέπεη λα ζπληαρζεί γξαπηά θαη ζηηο δχν γιψζζεο, δειαδή θαη ζηελ ειιεληθή θαη απηή ηεο ρψξαο απαζρφιεζεο. Δάλ ζηα θείκελα παξαηεξεζεί δηαθνξά επηθξαηεί ην ειιεληθφ. Ζ ζχκβαζε πεξηιακβάλεη ηνπο φξνπο, ηηο ζπλζήθεο θαη ηελ ακνηβή ηεο εξγαζίαο, ελψ δελ κπνξεί λα είλαη δπζκελέζηεξα γηα ην εξγαδφκελν απφ φηη πξνβιέπνπλ νη ειιεληθνί θαλφλεο αλαγθαζηηθνχ δηθαίνπ, εθηφο αλ είλαη αληίζεηνη κε θαλφλεο δεκφζηαο ηάμεο ηεο ρψξαο ηεο απαζρφιεζεο. Δίλαη δπλαηφλ λα ππαρζεί ε ζχκβαζε ζην δίθαην ηεο ρψξαο απηήο, εθφζνλ ην επηζπκεί ν εξγαδφκελνο, ζα πξέπεη φκσο νη δηαηάμεηο ηνπ λα είλαη επλντθφηεξεο γη απηφλ απφ φηη νη ειιεληθέο. Ο εξγνδφηεο, ν δηεπζπληήο ή ν δηαρεηξηζηήο νθείινπλ λα δψζνπλ αληίγξαθν ηεο ζχκβαζεο απηήο ζηνλ εξγαδφκελν πξηλ απφ ηελ αλαρψξεζε ηνπ ζην εμσηεξηθφ. Οθείινπλ επίζεο λα θαηαζέζνπλ έλα άιιν αληίγξαθν κέζα ζε ηξεηο κέξεο απφ ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο θαη νπσζδήπνηε πξηλ απφ ηελ αλαρψξεζή ηνπο ζην εμσηεξηθφ, ζηηο πεξηθεξεηαθέο ππεξεζίεο ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο, ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. θαη ηνπ νηθείνπ αζθαιηζηηθνχ θνξέα ηεο έδξαο ή ηνπ ηφπνπ ησλ νηθνλνκηθψλ ζπκθεξφλησλ ηεο επηρείξεζεο. ηαλ ε πξφζιεςε γίλεηαη ζην εμσηεξηθφ ην αληίγξαθν απηφ θαηαηίζεηαη ζηελ Διιεληθή Τπεξεζία ηνπ Δξγαηηθνχ πκβνπιίνπ ή ηνπ Δξγαηηθνχ Αθφινπζνπ ηνπ 18 Ν.Γ. 3789/57 14
ηφπνπ απαζρφιεζεο ηνπ εξγαδνκέλνπ. Αλ δελ ππάξρεη ηέηνηα ππεξεζία, ε θαηάζεζε απηή γίλεηαη ζηελ Διιεληθή Πξνμεληθή αξρή ηνπ ηφπνπ απηνχ. Ζ αξρηθή ζχκβαζε κπνξεί λα ηξνπνπνηεζεί κφλν εάλ ε λέα είλαη επλντθφηεξε γηα ηνλ εξγαδφκελν. Ο πεξηνξηζκφο απηφο ηζρχεη κφλν γηα ηξία ρξφληα απφ ηελ αλάιεςε εξγαζίαο. Μεηά δειαδή απφ ην δηάζηεκα απηφ κπνξεί λα γίλεη είηε ηξνπνπνίεζε είηε λέα ζχκβαζε πνπ λα πεξηέρεη δπζκελείο φξνπο γηα ηνλ εξγαδφκελν απφ ηελ πξνεγνχκελε. 2. θ ν η λ σ λ η θ έ ο π α ξ ν ρ έ ο Οη επηρεηξήζεηο έρνπλ ηελ ππνρξέσζε λα αζθαιίδνπλ ηνπο εξγαδνκέλνπο θαηά ηεο αζζέλεηαο αιιά θαη θαηά ηνπ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ ζε αζθαιηζηηθφ θνξέα ηεο ρψξαο απαζρφιεζεο. Δάλ δελ ππάξρεη ηέηνηνο θνξέα ή ππάξρεη κελ αιιά είηε δελ θαιχπηεη ηνπο θηλδχλνπο απηνχο είηε αξλείηαη λα ηνπο αζθαιίζεη, ε επηρείξεζε νθείιεη λα ηνπο αζθαιίζεη κε δηθή ηεο δαπάλε ζε ηδησηηθή αζθαιηζηηθή εηαηξία. Αλ νχηε θαη απηφ είλαη δπλαηφ, ππνρξενχηαη πιένλ λα ηνπο παξάζρεη άκεζε ηαηξηθή θαη θαξκαθεπηηθή πεξίζαιςε, Αλ ν εξγαδφκελνο, ζχκθσλα κε ηε ζχκβαζε, δηθαηνχηαη ζηέγαζε, ε επηρείξεζε νθείιεη λα ηνπ παξέρεη θαηάιιειε θαη πγηεηλή θαηνηθία. Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη νη επηρεηξήζεηο είλαη ππνρξεσκέλεο λα θξαηνχλ απφ ηηο απνδνρέο ησλ εξγαδνκέλσλ, ηηο εηζθνξέο ππέξ ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. θαη ππέξ ηνπ Οξγαληζκνχ Δξγαηηθήο Καηνηθίαο. Ζ παξάβαζε ησλ παξαπάλσ ππνρξεψζεσλ απνηειεί θαηαγγειία ηεο ζρεηηθήο ζχκβαζεο απφ ηνλ εξγνδφηε κε φιεο ηηο ζρεηηθέο ζπλέπεηεο πνπ απηή ζπλεπάγεηαη. Μάιηζηα δελ απνθιείεηαη λα δηεθδηθήζεη ν εξγαδφκελνο θαη πξφζζεηε απνδεκίσζε. Αλ δε δηαπηζησζεί φηη ε κε ηήξεζε θάπνησλ απφ ηηο ππνρξεψζεηο νθεηιφηαλ ζε δφιν ή ακέιεηα πξνβιέπεηαη θαη ρξεκαηηθή πνηλή. 3. Γ α π ά λ ε ο π α ι η λ λ φ ζ η ε ζ ε ο Δάλ ιπζεί ε ζρέζε εξγαζίαο, αλεμάξηεηα απφ ηνλ ζπγθεθξηκέλν ιφγν, νη επηρεηξήζεηο έρνπλ ηελ ππνρξέσζε λα δψζνπλ ζηνλ εξγνδφηε ην εηζηηήξην ηεο επηζηξνθήο ηνπ ζηελ Διιάδα ή, αλ πξνηηκά, ζηνλ ηφπν ηεο πξφζιεςεο ηνπ, κε ην πξνζθνξφηεξν κέζν. 15
Οθείινπλ κάιηζηα λα θαηαζέζνπλ ζηνλ Ο.Α.Δ.Γ. γηα ινγαξηαζκφ θάζε εξγαδνκέλνπ καδί κε ην αληίγξαθν, πνπ ήδε αλαθέξακε, θαη εγγπεηηθή επηζηνιή ειιεληθήο ηξάπεδαο, πνπ δελ κπνξεί λα αλαθιεζεί, γηα πνζφ ίζν κε ηελ αμία ηνπ εηζηηεξίνπ. Δάλ δελ εθπιεξψζεη ε επηρείξεζε ηελ ππνρξέσζε ηεο, ην εηζηηήξην παξέρεηαη ζηνλ εξγαδφκελν απφ ηελ Τπεξεζία ηνπ Δξγαηηθνχ πκβνπιίνπ ή ηνλ Δξγαηηθφ Αθφινπζν ή ηελ Πξνμεληθή Αξρή. Οη δαπάλεο απηέο θαιχπηνληαη απφ ηνλ Ο.Α.Δ.Γ., ν νπνίνο θξαηά ην αληίζηνηρν πνζφ απφ ηελ εγγπεηηθή επηζηνιή. 19 1.5. Πξφζιεςε εξγαζία αλειίθσλ Ζ εξγαζία ησλ αλειίθσλ ππφθεηηαη ζε νξηζκέλνπο πεξηνξηζκνχο, πνπ απνζθνπνχλ ζηελ απαγφξεπζε θαη κε απαζρφιεζε αλειίθσλ ζε εξγαζίεο, νη νπνίεο είλαη επηθίλδπλεο γηα ηελ ζσκαηηθή ηνπο αθεξαηφηεηα ή επηβιαβείο γηα ηελ πγεία ηνπ. Γεληθά ε ζέζε ησλ αλειίθσλ ζηελ εξγαηηθή λνκνζεζία είλαη επκελέζηεξε ζε ζρέζε κε ηνπο ελήιηθνπο. θαηαξρήλ, εηδηθά γηα ηνπο αλήιηθνπο κέρξη 18 εηψλ, αδηαθξίησο θχιινπ, απαηηείηαη λα έρνπλ Βηβιηάξην Δξγαζίαο γηα λα ηνπνζεηεζνχλ ζε νπνηαδήπνηε εξγαζία. ζνη δελ είλαη εθνδηαζκέλνη κε Βηβιηάξην Δξγαζίαο, παξαπέκπνληαη ζηελ θαηά ηφπν Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο, ε νπνία είλαη αξκφδηα γηα ηε ρνξήγεζε. Μεηά ηελ ηειεπηαία ηξνπνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο απφ ην Ν. 1837/98, ην ζέκα ηεο πξνζηαζίαο ησλ αλειίθσλ θαηά ηελ απαζρφιεζε ηνπο αληηκεησπίδεηαη πιένλ εληαία θαη ζπζηεκαηηθά, σο εμήο: Οη δηαηάμεηο ηνπ αλσηέξσ λφκνπ εθαξκφδνληαη ζε θάζε κνξθήο απαζρφιεζε. Ωο αλήιηθνη γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ απηνχ, λννχληαη φζνη δελ έρνπλ ζπκπιεξψζεη ην 18 έηνο. Οη δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ δελ εθαξκφδνληαη ζηηο νηθνγελεηαθνχ ραξαθηήξα γεσξγηθέο, δαζηθέο θαη θηελνηξνθηθέο εξγαζίεο. ζν αλαθνξά ηνπο φξνπο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο απαζρφιεζεο δηαθξίλνπκε: α) νη αλήιηθνη πνπ δελ έρνπλ ζπκπιεξψζεη ην 15 Ο έηνο ηεο ειηθίαο ηνπο, απαγνξεχεηαη λα απαζρνιεζνχλ ζε νπνηαδήπνηε εξγαζία, εθηφο απφ ηηο αλαθεξφκελεο θαησηέξσ θαιιηηερληθέο θ.ά δξαζηεξηφηεηεο. 19 Α. Δπζπκηάηνπ- Πνπιάθνπ, Δξγαηηθφ Γίθαην, Δθδφζεηο Interboks, Αζήλα 2000, ζει. 68-70 16
β) νη αλήιηθνη πνπ δελ έρνπλ ζπκπιεξψζεη ην 18 ν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπο, δελ επηηξέπεηαη λα απαζρνινχληαη ζε εξγαζίεο επηθίλδπλεο, βαξηέο ή αλζπγηεηλέο, θαζψο θαη ζε εξγαζίεο πνπ βιάπηνπλ ηελ ςπρηθή ηνπο πγεία θαη γεληθά εκπνδίδνπλ ηελ ειεχζεξε αλάπηπμε ηεο πξνζσπηθφηεηάο ηνπο. Οη εξγαζίεο απηέο θαζνξίζηεθαλ κε ηελ 130627/1990 απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Δξγαζίαο γ) κε άδεηα ηεο Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο επηηξέπεηαη ε απαζρφιεζε αλειίθσλ, πνπ δελ έρνπλ ζπκπιεξψζεη ην 15 ν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπο ζε ζεαηξηθέο παξαζηάζεηο, κνπζηθέο εθηειέζεηο ή άιιεο θαιιηηερληθέο εθδειψζεηο, δηαθεκηζηηθά πξνγξάκκαηα, επηδείμεηο κφδαο, ξαδηνθσληθέο ή ηειενπηηθέο εγγξαθέο ή εθπνκπέο, εγγξαθέο ζε βίληεν, θηλεκαηνγξαθηθέο ιήςεηο, θαζψο θαη ρξεζηκνπνίεζε ηνπο σο κνληέισλ, εθφζνλ δελ βιάπηεηαη ε ζσκαηηθή θαη ε ςπρηθή ηνπο πγεία θαη ε εζηθή ηνπο. Ζ αλσηέξσ άδεηα ρνξεγείηαη ζηνλ εξγνδφηε χζηεξα απφ αίηεζε ηνπ θαη πεξηέρεη ην νλνκαηεπψλπκν θαη ηελ ειηθία ηνπ αλειίθνπ, ην είδνο ηεο εξγαζίαο ζηελ νπνία πξφθεηηαη λα απαζρνιεζεί, ην εκεξήζην πξφγξακκα θαη ηε ρξνληθή δηάξθεηα ηνπ. Υνξεγείηαη δε γηα ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ηνπο ηξεηο κήλεο. Παξάηαζε δηάξθεηαο κπνξεί λα ρνξεγεζεί κφλν γηα εμαηξεηηθνχο ιφγνπο. Γηα ηελ ρνξήγεζε ηεο άδεηαο ή ηελ παξάηαζε ηεο, ν εξγνδφηεο καδί κε ηελ αίηεζε ππνβάιιεη δήισζε, φηη έρνπλ ιεθζεί ηα απαξαίηεηα κέηξα πξνζηαζίαο ηνπ αλειίθνπ θαη ηαηξηθή πηζηνπνίεζε απφ ηηο ππεξεζίαο ηεο ΔΤ θαη ηνπ ΗΚΑ, φηη δελ ππάξρεη θίλδπλνο γηα ηελ ζσκαηηθή ή ςπρηθή πγεία ηνπ αλειίθνπ ζηε ζπγθεθξηκέλε απαζρφιεζε. 1.5.1. Υξνληθά φξηα εξγαζίαο αλειίθσλ Οη αλήιηθνη πνπ δελ έρνπλ ζπκπιεξψζεη ην 16 ν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπο, θαζψο θαη νη αλήιηθνη πνπ θνηηνχλ ζε γπκλάζηα, ιχθεηα θάζε ηχπνπ, ή ηερληθέο επαγγεικαηηθέο ζρνιέο, δεκφζηεο ή ηδησηηθέο, αλαγλσξηζκέλεο απφ ην Κξάηνο, δελ επηηξέπεηαη λα απαζρνινχληαη πεξηζζφηεξεο απφ έμη (6) ψξεο ηελ εκέξα θαη ηξηάληα (30) ψξεο ηελ εβδνκάδα. Παξάιιεια δηθαηνχληαη εκεξήζηα αλάπαπζε απφ δψδεθα (12) ηνπιάρηζηνλ ζπλερείο ψξεο, ζηηο νπνίεο πξέπεη λα πεξηιακβάλεηαη ην ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ηηο 10 ην βξάδπ, κέρξη ηηο 6 ην πξσί. Ζ εκεξήζηα απαζρφιεζε ησλ αλειίθσλ πνπ θνηηνχλ ζε γπκλάζηα ή ιχθεηα θάζε ηχπνπ, ή ηερληθέο επαγγεικαηηθέο ζρνιέο, δεκφζηεο ή ηδησηηθέο, 17
αλαγλσξηζκέλεο απφ ην Κξάηνο, αξρίδεη ή ιήγεη δχν (2) ηνπιάρηζηνλ ψξεο κεηά ηελ ιήμε ή πξηλ απφ ηελ έλαξμε ησλ καζεκάησλ αληίζηνηρα. Ζ απαζρφιεζε ησλ αλειίθσλ ζε θαιιηηερληθέο ή παξεκθεξείο δξαζηεξηφηεηεο δελ κπνξεί λα ππεξβεί α) δχν ψξεο ηελ εκέξα γηα αλειίθνπο απφ ηξηψλ έσο έμη εηψλ, β) ηξεηο ψξεο ηελ εκέξα γηα αλειίθνπο απφ έμη έσο έληεθα εηψλ, γ) ηέζζεξηο ψξεο ηελ εκέξα γηα αλειίθνπ απφ έληεθα έσο δεθαηξία εηψλ, δ) πέληε ψξεο ηελ εκέξα γηα αλήιηθνπο απφ δεθαηξηψλ έσο δεθαπέληε εηψλ. Ζ ππεξσξηαθή απαζρφιεζε ησλ αλειίθσλ απαγνξεχεηαη. 1.5..2. Ακνηβή αλειίθσλ Οη αλήιηθνη ακείβνληαη κε βάζε ην θαηψηεξν εκεξνκίζζην εξγάηε, πνπ πξνβιέπεηαη ζηελ εζληθή γεληθή ζπιινγηθή ζχκβαζε εξγαζίαο, αλάινγα κε ηηο ψξεο απαζρφιεζήο ηνπο. Ννείηαη βέβαηα φηη ηπρφλ επλντθφηεξεο ζπλζήθεο εξγαζίαο θαη κεγαιχηεξε ακνηβή πνπ ξπζκίδνληαη κε ζπιινγηθέο ζπκβάζεηο εξγαζίαο, ηζρχνπλ. Οη αλήιηθνη δελ επηηξέπεηαη λα απαζρνινχληαη, αλ δελ είλαη εθνδηαζκέλνη κε βηβιηάξηα εξγαζίαο, εηδηθά γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία ή νκάδα εξγαζηψλ, εθηφο απφ εθείλνπο πνπ απαζρνινχληαη ζε θαιιηηερληθέο θ.ά δξαζηεξηφηεηεο. Γηα ηνλ εθνδηαζκφ ηνπ αλειίθνπ κε βηβιηάξην εξγαζίαο απαηηείηαη: α) ν αλήιηθνο λα πξνζθνκίζεη ζηελ Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο δπν θσηνγξαθίεο θαη ηε αζηπλνκηθή ηαπηφηεηα ηνπ, ή ειιείςεη απηήο πηζηνπνηεηηθφ γέλλεζεο Γήκνπ ή Κνηλφηεηαο, απφ ην νπνίν λα πξνθχπηεη ε αθξηβήο εκεξνκελία γέλλεζεο ηνπ. β) ε Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο ζπκπιεξψλεη ηα ζηνηρεία ηνπ αλειίθνπ, φπσο αλαγξάθνληαη ζην βηβιηάξην εξγαζίαο θαη ην παξαδίδεη ζηνλ αλήιηθν πξνθεηκέλνπ απηφο : αα) λα ηχρεη εμσζρνιηθνχ επαγγεικαηηθνχ πξνζαλαηνιηζκνχ απφ ηελ αξκφδηα ππεξεζία ηνπ Ο.Α.Δ.Γ., απφ ηελ νπνία ζπκπιεξψλεηαη ε δεχηεξε ζειίδα ηνπ βηβιηαξίνπ εξγαζίαο, ββ) λα πξνζέιζεη ζηηο αξκφδηεο πγεηνλνκηθέο ππεξεζίεο ηνπ ΗΚΑ ή ηνπ ΔΤ θαη λα ππνβιεζεί ζηηο πξνβιεπφκελεο ηαηξηθέο εμεηάζεηο, κεηά απφ ηηο νπνίεο θαη ζπκπιεξψλεηαη θαη ε πέκπηε ζειίδα ηνπ βηβιηαξίνπ εξγαζίαο θαη ε ζρεηηθέο ελδείμεηο Καηάιιεινο, Αθαηάιιεινο ή Αθαηάιιεινο γηα νξηζκέλν ρξφλν ή νξηζκέλεο εξγαζίεο θαη ππνγξάθεηαη απφ ηνλ αξκφδην ηαηξφ, γγ) κεηά ηηο ηαηξηθέο εμεηάζεηο θαη ηε ζρεηηθή βεβαίσζε ηεο θαηαιιειφηεηαο ή 18
αθαηαιιειφηεηάο ηνπ, πξνζθνκίδεηαη ην βηβιηάξην εξγαζίαο ζηελ Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο, θαηαρσξνχληαη ηα ζηνηρεία ζην Μεηξψν Αλειίθσλ, ππνγξάθεηαη απφ ηνλ Πξντζηάκελν ηεο Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο θαη επηζηξέθεηαη ζηνλ αλήιηθν γηα ηελ λφκηκε απαζρφιεζή ηνπ. γ) ηα βηβιηάξηα εξγαζίαο ηζρχνπλ γηα ηνλ αλαγξαθφκελν ζε απηά ρξφλν, αλαζεσξνχληαη θαη έηνο ή ζε κηθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα, αλ θαηά ηελ θξίζε ηνπ Δπηζεσξεηνχ Δξγαζίαο ή ηνπ ηαηξνχ απαηηνχληαη ηαηξηθέο εμεηάζεηο ζε κηθξφηεξα ηνπ έηνπο ρξνληθά δηαζηήκαηα, θαζψο θαη φηαλ γίλεηαη αιιαγή εξγαζίαο ή αιιαγή νκάδαο εξγαζηψλ. ε πεξίπησζε απψιεηαο ή θζνξάο ηνπ βηβιηαξίνπ, αληηθαζηζηάηαη απφ ηελ Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο, κε ηελ ίδηα δηαδηθαζία. δ) ην βηβιηάξην εξγαζίαο αθαηξείηαη απφ ηα φξγαλα ηεο Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο αλ ν αλήιηθνο απαζρνιείηαη απφ ηνλ εξγνδφηε ζε κε επηηξεπφκελεο γηα αλειίθνπο εξγαζίεο. Κάζε εξγνδφηεο, πνπ απαζρνιεί αλειίθνπο, ππνρξενχηαη λα ηεξεί ζρεηηθφ κεηξψν ζην νπνίν νθείιεη λα αλαγξάθεη ην νλνκαηεπψλπκν ηνπ εξγαδνκέλνπ, ηε ρξνλνινγία γέλλεζεο, ηε δηεχζπλζε ηεο θαηνηθίαο ηνπ, ηνλ αξηζκφ ηνπ βηβιηαξίνπ εξγαζίαο, ηελ εκεξνκελία έθδνζεο ή αλαλέσζήο ηνπ, ην είδνο ηεο εξγαζίαο, ηε ρξνλνινγία έλαξμεο θαη ιήμεο ηεο ζρέζεο εξγαζίαο. Ο εξγνδφηεο πξέπεη λα δηαηεξεί ην κεηξψν ζε θαιή θαηάζηαζε θαη λα ζέηεη ζηε δηάζεζε ησλ αξκφδησλ θξαηηθψλ νξγάλσλ φηαλ δεηεζεί. 1.5..3. Δξγαζηαθφ πεξηβάιινλ γηα αλήιηθνπο Κάζε εξγνδφηεο, εθηφο απφ ηα κέηξα πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο πνπ πξνβιέπνληαη γηα φινπο ηνπο εξγαδνκέλνπο, νθείιεη λα ιακβάλεη θαη πξφζζεηα κέηξα πξνζηαζίαο ησλ αλειίθσλ ζην εξγαζηαθφ ηνπο πεξηβάιινλ, λα ελεκεξψλεη απηνχο θαηά ηελ έλαξμε αιιά θαη πεξηνδηθά θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εξγαζίαο γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ απεηινχλ ηελ δσή, ηελ πγεία, θαη ηελ θπζηθή, ςπρηθή θαη πλεπκαηηθή ηνπο αλάπηπμε θαη λα ηνπο θαζνδεγεί ζηελ ιήςε ησλ θαηάιιεισλ κέηξσλ γηα ηελ απνθπγή ησλ αλσηέξσ θηλδχλσλ 20 20 άξζξν 17 Ν. 1837/89 19
Δπίζεο, θάζε εξγνδφηεο νθείιεη λα πξνζηαηεχεη ηνπο αλειίθνπο απφ πξάμεηο βίαο ή πξνζβνιήο ηεο πξνζσπηθφηεηάο ή βιάβεο ηεο εζηθήο ηνπο. Γελ επηηξέπεηαη λα είλαη εξγνδφηεο αλειίθσλ πξφζσπα πνπ έρνπλ θαηαδηθαζηεί γηα εγθιήκαηα θαηά ηεο γελεηήζηαο ειεπζεξίαο θαη νηθνλνκηθήο εθκεηάιιεπζεο ηεο γελεηήζηαο δσήο ή γηα παξάβαζε ησλ άξζξσλ 5 έσο θαη 11 ηνπ λ. 1729/1987 Καηαπνιέκεζε ηεο δηάδνζεο ησλ λαξθσηηθψλ θαη πξνζηαζία ησλ λέσλ θαη ηνπ λ. 1500/1984 φπσο θάζε θνξά ηζρχνπλ. Ο έιεγρνο ηεο εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ λφκνπ αλήθεη ζηελ Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο, ηα φξγαλα ηεο νπνίαο κπνξνχλ λα απαγνξεχζνπλ ηε ζπλέρηζε ηεο εξγαζίαο ηνπ αλειίθνπ ζε νξηζκέλε επηρείξεζε, φηαλ απαζρνιείηαη κε ζπλζήθεο πνπ δελ δηαζθαιίδνπλ ηε ζσκαηηθή ή ςπρηθή ηνπ πγεία. Ο εξγνδφηεο ή νη εθπξφζσπνί ηνπ πνπ παξαβαίλνπλ απφ δφιν ή απφ ακέιεηα ηηο δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ θαη ησλ απνθάζεσλ, πνπ εθδίδνληαη θαη εμνπζηνδφηεζε ηνπ, ηηκσξνχληαη, αλ απφ άιιε πνηληθή δηάηαμε δελ πξνβιέπεηαη βαξχηεξε πνηλή, ζχκθσλα κε ηηο πνηλέο ηνπ άξζξνπ 458 ηνπ Πνηληθνχ Κψδηθα. Δπίζεο, κε θξάηεζε ή πξφζηηκν ηηκσξείηαη θαη εθείλνο πνπ αζθεί ηελ επηκέιεηα ηνπ αλειίθνπ, φηαλ επηηξέπεηαη ζε απηφλ λα αζρνιείηαη θαηά παξάβαζε ησλ άξζξσλ 2,3,5 θαη 8 ηνπ λφκνπ απηνχ. Δθηφο απφ ηηο πνηληθέο θπξψζεηο, ν εξγνδφηεο ή νη εθπξφζσπνη ηνπ, πνπ παξαβαίλνπλ ηηο δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ απηνχ, ηηκσξνχληαη κε πξφζηηκν.σν πξφζηηκν απηφ επηβάιιεηαη κε πξάμε ηνπ πξντζηακέλνπ ηεο αξκφδηαο Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο. 21 1.6. Δξγαζία αιινδαπψλ ζα αλαθέξακε παξαπάλσ ηζρχνπλ γηα ηνπο Έιιελεο ππεθφνπο. ηελ πεξίπησζε φκσο πξνζψπσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ άιιεο ρψξεο, ηα πξάγκαηα αιιάδνπλ. Γίλεηαη κάιηζηα κηα πξφζζεηε δηαθνξνπνίεζε φζνλ αθνξά ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αιινδαπψλ πνπ επηζπκνχλ λα εξγαζζνχλ ζηε ρψξα καο, αλάινγα κε ην αλ πξνέξρνληαη απφ θξάηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ή απφ νπνηαδήπνηε άιιε ρψξα. 21 Κ. Λαλαξάο, Ννκνζεζία εξγαηηθή θαη αζθαιηζηηθή, Αζήλα 2001, ζει, 52-56 20
Θα δνχκε θαηαξρήλ ηη ηζρχεη γηα ηνπο αιινδαπνχο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηα κε Δπξσπατθά Κξάηε θαη ζηε ζπλέρεηα απηά πνπ πξνβιέπνληαη γηα ηνπο ππεθφνπο ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. 1.6.1. χλαςε ζχκβαζεο αιινδαπψλ κε ππεθφσλ Κξαηψλ/ κειψλ Δ.Δ. χκθσλα κε ηελ ειιεληθή λνκνζεζία ε εξγαζία ησλ αιινδαπψλ ππφθεηηαη ζε νξηζκέλνπο πεξηνξηζκνχο. Οη πεξηνξηζκνί απηνί κεηψλνληαη ζπλέρεηα ιφγσ ηεο πξνζπάζεηαο γηα πξνζέιθπζε ησλ μέλσλ επηρεηξήζεσλ ζηελ Διιάδα, ρσξίο βέβαηα απηφ λα ζεκαίλεη φηη ηείλνπλ ζην λα εμαιεηθζνχλ ηειείσο. Καηαξρήλ απαγνξεχεηαη ζηνπο αιινδαπνχο γεληθά λα εξγαζηνχλ ή λα αζθήζνπλ νπνηαδήπνηε επάγγεικα ζηελ Διιάδα, αλ δελ εθνδηαζηνχλ πξνεγνπκέλσο κε άδεηα εξγαζίαο πνπ εθδίδεηαη απφ ην Τπνπξγείν Δξγαζίαο κεηά ζχκθσλε γλψκε ηνπ ππνπξγείνπ Γεκνζίαο Σάμεσο, ην νπνίν γλσκνδνηεί γηα ζέκαηα ηεο δεκνζίαο αζθάιεηαο. Ζ άδεηα απηή ρνξεγείηαη κεηά απφ αίηεζε ηνπ εξγνδφηε θαη έρεη πάληνηε πεξηνξηζκέλε ηζρχ. πγθεθξηκέλα, δεδνκέλνπ φηη πξνυπνζέηεη ηελ χπαξμε άδεηαο παξακνλήο ν ρξφλνο ηζρχνο ηεο δελ κπνξεί λα είλαη κεγαιχηεξνο απφ ην ρξφλν ηζρχνο ηεο άδεηο παξακνλήο. Με ην λ. 1975/91 γηα ηελ είζνδν έμνδν, παξακνλή, εξγαζία, απέιαζε αιινδαπψλ θιπ. θαη ηηο ππνπξγηθέο απνθάζεηο θαη πξνεδξηθά δηαηάγκαηα πνπ αθνινχζεζαλ, φια ηα ζέκαηα απηά αληηκεησπίζηεθαλ πεξηζζφηεξν ζπζηεκαηηθά απ φηη ζην παξειζφλ. Παξάιιεια έρνπλ γξαθηεί θαη εηδηθέο ζπκθσλίεο γηα επνρηθή απαζρφιεζε εξγαηηθνχ δπλακηθνχ π.ρ. ν λ. 2482/97 κεηαμχ Διιάδαο θαη Αιβαλίαο. Ζ λνκνζεζία γηα εξγαζία ζηελ ρψξα καο ησλ αιινδαπψλ αθνξά φζνπο δελ έρνπλ Διιεληθή ηζαγέλεηα αιιά θαη ηνπο αληζαγελείο δειαδή απηνχο πνπ δελ έρνπλ θακία ηζαγέλεηα. ζα πξφζσπα έρνπλ πεξηζζφηεξεο απφ κηα ηζαγέλεηεο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ε Διιεληθή, θαη δηακέλνπλ ζηελ Διιάδα, αληηκεησπίδνληαη σο Έιιελεο θαη φρη σο αιινδαπνί. Κάζε αιινδαπφο ινηπφλ, ν νπνίνο εηζέξρεηαη ζηελ Διιάδα δελ έρεη απηφκαηα ηελ δπλαηφηεηα λα εξγαζηεί. Απαξαίηεην είλαη λα επηδείμεη θαηά ηνλ έιεγρν ηεο 21
εηζφδνπ ηα έγγξαθα εθείλα πνπ απνδεηθλχνπλ φηη δηαζέηεη ηελ ζρεηηθή πξνέγθξηζε ησλ αξκνδίσλ αξρψλ. Ζ πξνέγθξηζε απηή παξέρεηαη απφ ηνλ ππνπξγφ Δξγαζίαο ή άιιε αξρή ε νπνία έρεη εμνπζηνδνηεζεί απφ απηφλ. Τπάξρεη φκσο έλαο κεγάινο αξηζκφο θαηεγνξηψλ αιινδαπψλ πνπ εμαηξνχληαη θαη γηα ηνπο νπνίνπο θαηά ζπλέπεηα δελ απαηηείηαη πξνέγθξηζε. Πξφθεηηαη εηδηθφηεξα γηα ηηο εμήο θαηεγνξίεο: ην αιινδαπφ πξνζσπηθφ πνπ αλήθεη ζε εηαηξίεο πνπ αλαθέξνληαη εηδηθά ζε θάπνηνπ λφκνπο (αξ. 89/1967.378/1968 θαη λ.δ. 2687/53) θαη αζρνινχληαη απνθιεηζηηθά ζ απηέο. Αιινδαπνί ηερληθνί πνπ απαζρνινχληαη ζε βηνκεραλίεο ή κεηαιιεία κε ηνπο φξνπο ηνπ λ.δ. 448/68 Αιινδαπνί αζιεηέο πνπ πξνζιακβάλνληαη απφ αζιεηηθά ζσκαηεία ή ζπιιφγνπο ζηα πιαίζηα ηνπ δηθαηψκαηνο πξφζιεςεο μέλσλ αζιεηψλ πνπ πξνβιέπεη ξεηά ν λφκνο θαη κέρξηο φηνπ ζπκπιεξσζεί ν αξηζκφο πνπ θαζνξίδεηαη ζ απηφλ.. ζνη ραξαθηεξίδνληαη σο πξφζθπγεο. Αιινδαπνί, ζχδπγνη Διιήλσλ εθφζνλ πθίζηαηαη ζπκβίσζε θαη έρνπλ πεξάζεη δπν ρξφληα απφ ηε πξάμε γάκνπ ή έρνπλ αλήιηθν παηδί κε ειιεληθή ηζαγέλεηα. Αληαπνθξηηέο μέλνπ ηχπνπ, λφκηκα δηαπηζηεπκέλνη ζηε ρψξα καο κε ζρεηηθή βεβαίσζε ηνπ ππνπξγείνπ Πξνεδξίαο. Αιινδαπνί πξνπνλεηέο πνπ πξνζιακβάλνληαη απφ αζιεηηθά ζσκαηεία ή ζπιιφγνπο, ζηα πιαίζηα δηθαηψκαηνο πξφζιεςεο μέλσλ πξνπνλεηψλ πνπ πξνβιέπεη ξεηά ν λφκνο. Μφλν έλαο αιινδαπφο σο ππάιιεινο γηα θάζε ηνπξηζηηθφ γξαθείν. Πξνυπφζεζε φκσο είλαη λα κελ απαζρνινχληαη άιινη αιινδαπνί ζην γξαθείν απηφ. Δπίζεο ην λα αζρνιείηαη κε ηε δηαθίλεζε κεγάινπ αξηζκνχ ηνπξηζηψλ πξνο ηε ρψξα καο θαη λα ζπκβάιιεη ζηελ εζληθή νηθνλνκία, ζχκθσλα κε βεβαίσζε ηνπ Δ.Ο.Σ. Γηεπζπληέο μέλσλ αεξνπνξηθψλ εηαηξηψλ θαη νη αλαπιεξσηέο ηνπο, χζηεξα απφ ζχκθσλε γλψκε ηεο Πνιηηηθήο Αεξνπνξίαο. Αξρεγνί νξγαλσκέλσλ νκάδσλ ηνπξηζκνχ (tour leaders) χζηεξα απφ ζχκθσλε γλψκε ηνπ Δ.Ο.Σ. 22
Σν δηδαθηηθφ πξνζσπηθφ ησλ μέλσλ ζρνιψλ πνπ είλαη αλαγλσξηζκέλεο ζηε ρψξα καο κεηά απφ ζχκθσλε γλψκε ηνπ ππνπξγείνπ Παηδείαο. Μέιε θαιιηηερληθψλ ζπγθξνηεκάησλ πνπ έξρνληαη ζηε Διιάδα ζηα πιαίζηα κνξθσηηθψλ ζπλαιιαγψλ ππφ ηελ αηγίδα ηνπ ππνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ θαη ησλ Ο.Σ.Α., κε θάπνηεο φκσο πξνυπνζέζεηο πνπ θαζνξίδεη ν λφκνο. Σέινο ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο πνπ πξνβιέπεηαη δηαθνξεηηθά απφ δηεζλή ζχκβαζε αλάκεζα ζηελ Διιάδα θαη ζηε ρψξα ηζαγέλεηαο ηνπ αιινδαπνχ. Υνξήγεζε αδεηψλ Άδεηα παξακνλήο γηα εξγαζία Α) δηαδηθαζία ρνξήγεζεο Μέζα ζε έλα κήλα απφ ηελ είζνδφ ηνπ ζην ειιεληθφ έδαθνο ν αιινδαπφο πνπ έρεη ηελ πξφζεζε λα εξγαζζεί θαη είλαη εθνδηαζκέλνο κε ηελ πξνέγθξηζε, εθηφο ηηο πεξηπηψζεηο πνπ πξναλαθέξακε, νθείιεη λα παξνπζηαζηεί ζηελ αξκφδηα αζηπλνκηθή αξρή ηνπ ηφπνπ δηακνλήο ηνπ, καδί κε ηνλ εξγνδφηε ηνπ εθηφο αλ πξφθεηηαη γηα θαιιηηέρλε, ν νπνίνο ππνρξενχηαη λα παξνπζηαζζεί εληφο ηξηεκέξνπ, ζηελ νπνία νθείιεη λα ππνβάιιεη ηα αθφινπζα δηθαηνινγεηηθά: α) αίηεζε γηα ρνξήγεζε άδεηα παξακνλήο, β) αίηεζε γηα άδεηα εξγαζίαο, γ) βεβαίσζε εξγνδφηε γηα ηνλ ρξφλν απαζρφιεζή ηνπ, δ) ην ηαμηδησηηθφ έγγξαθν (ζε ηζρχ), ε) ηξεηο θσηνγξαθίεο ηαπηφηεηαο, ζη) βεβαίσζε Γηεχζπλζεο πγηεηλήο φηη δελ πάζρεη απφ κνιπζκαηηθή λφζν, δ) βεβαίσζε αζθαιηζηηθνχ θνξέα, ε) ηα επηπιένλ δηθαηνινγεηηθά πνπ απαηηνχληαη γηα ηνπ εκεδαπνχο γηα ηελ θαηάιεςε ηεο ίδηαο ζέζεο εξγαζίαο. Παξάιιεια ν αιινδαπφο, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηακνλήο ηνπ ζηε Διιάδα, ππνρξενχηαη λα δειψζεη κέζα ζε έλα κήλα ζηελ αξκφδηα Αζηπλνκηθή αξρή ηνπ ηφπνπ δηακνλήο: α) ηελ αιιαγή ηεο θαηνηθίαο ηνπ, β) θάζε κεηαβνιή ηεο αζηηθήο ηνπ θαηάζηαζεο, ηδίσο δε ηελ αιιαγή ππεθνφηεηαο, ηε ζχλαςε ή δηάιπζε γάκνπ ή ηε γέλλεζε ηέθλνπ, γ) ηελ αιιαγή ηνπ δηαβαηεξίνπ ή ηελ απψιεηα απηνχ ή ηεο άδεηαο παξακνλήο ηνπ. Αιινδαπνί θάησ ησλ 18νπ έηνπο ηεο ειηθίαο ηνπο, δειψλνληαη ζηηο αξκφδηεο Αζηπλνκηθέο αξρέο θαηαγξαθήο αιινδαπψλ, απφ απηφλ πνπ αζθεί ηελ γνληθή 23
κέξηκλα ή ηνλ θεδεκφλα ηνπο θαη ζε πεξίπησζε έιιεηςεο απηψλ, απφ εθείλνλ πνπ ηνπο παξέρεη δηακνλή. Μέζα ζε δεθαπέληε εκέξεο απφ ηελ άθημή ηνπ πξέπεη λα ππνβιεζεί ζηηο απαξαίηεηεο αηκαηνινγηθέο εμεηάζεηο. Ζ άδεηα εξγαζίαο ηζρχεη γηα ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή πεξίνδν θαη ρνξεγείηαη γηα ζπγθεθξηκέλν εξγνδφηε, είδνο απαζρφιεζεο θαη ηφπν εξγαζία. Ζ κεηαβνιή νπνηνδήπνηε απφ ηνπο φξνπο απηνχο ρσξίο πξνεγνχκελε έγθξηζε ηνπ ππνπξγνχ Δξγαζίαο, έρεη σο απνηέιεζκα ηελ αλάθιεζή ηνπ. Σφζν ε άδεηα εξγαζίαο φκσο φζν θαη ε αλαλέσζή ηεο παξέρνληαη αθνχ πξνεγνπκέλσο ρνξεγεζεί άδεηα παξακνλήο γηα εξγαζία, ελψ δελ επηηξέπεηαη λα ιήγεη ζε ρξφλν κεηαγελέζηεξν απφ ην ρξφλν ιήμεο ηεο άδεηαο παξακνλήο. ε πεξίπησζε έγθξηζεο νη αξρέο θαηαγξαθήο αιινδαπψλ πξνβαίλνπλ ζηηο εμήο ελέξγεηεο: α) ειέγρνπλ ηελ πιεξφηεηα ησλ δηθαηνινγεηηθψλ, β) θαηαγξάθνπλ ηνλ αιινδαπφ κε ηε ζπκπιήξσζε εηδηθνχ απνγξαθηθνχ δειηίνπ θαη γ) ελεξγνχλ πεξαηηέξσ σο πξνο ηε άδεηα παξακνλήο, ζχκθσλα κε ηηο νδεγίεο ηνπ Τπνπξγείνπ Γεκφζηαο Σάμεο θαη δηαβηβάδνπλ ηα δηθαηνινγεηηθά γηα ηελ άδεηα εξγαζίαο ζηε Γηεχζπλζε Δξγαζίαο ηεο αξκφδηαο Ννκαξρίαο ή ζηε Γηεχζπλζε Απαζρφιεζεο ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο, φηαλ πξφθεηηαη γηα εξγαζίαο ζε πεξηζζφηεξνπο απφ έλα λνκνχο ζηε ρψξα Β) δηάξθεηα Ζ άδεηα παξακνλήο γηα εξγαζία έρεη θαηαξρήλ εηήζηα δηάξθεηα, κπνξεί φκσο λα αλαλεψλεηαη θάζε ρξφλν θαη κέρξη πέληε ρξφληα. Πξνυπφζεζε φκσο είλαη λα κελ ππήξμε κεηαβνιή ησλ ιφγσλ ηεο αξρηθήο έγθξηζήο εηζφδνπ κε ππαηηηφηεηα ηνπ αιινδαπνχ ή άιιε εχινγε αηηία γηα ηε κε αλαλέσζε κεηά ηελ ζπκπιήξσζε ηνπ πέκπηνπ έηνπο παξακνλήο απφ ηελ εκεξνκελία ηεο αξρηθήο εηζφδνπ, ν αιινδαπφο νθείιεη λα εγθαηαιείςεη ην ειιεληθφ έδαθνο δε έλα κήλα, δηαθνξεηηθά απειαχλεηαη. ε πεξίπησζε ππνβνιήο αίηεζεο γηα παξάηαζε ηεο άδεηα παξακνλήο γηα εξγαζίαο, ελεξγνχλ ζχκθσλα κε ηελ παξάγξαθν 1 ηνπ άξζξνπ 13 ηνπ λ, 1975/1991 θαη ηηο ζρεηηθέο νδεγίεο ηνπ Τπνπξγείνπ Γεκνζίαο Σάμεο θαη δηαβηβάδνπλ ηα δηθαηνινγεηηθά κε αηηηνινγεκέλε πξφηαζε ζην Τπνπξγείν Δξγαζία ή ζηε αξκφδηα Ννκαξρία θαηά πεξίπησζε, γηα ηε ρνξήγεζε ηζφρξνλεο άδεηαο εξγαζίαο. Ζ δηάξθεηα ηεο παξάηαζεο είλαη δηεηήο, κπνξεί φκσο λα αλαλεψλεηαη. 24