Παρουσίαση του Προέδρου της ΕΕΤΤ Καθηγητή κ. Νικήτα Αλεξανδρίδη στην Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής των Ελλήνων

Παρουσίαση του Προέδρου της ΕΕΤΤ Καθηγητή κ. Νικήτα Αλεξανδρίδη στην Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής των Ελλήνων με θέμα «Η ΕΕΤΤ και η Προώθηση της Ευρυζωνικότητας (κυρίως στην Περιφέρεια)» Βουλή, 12 Απριλίου 2006 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κυρίες και κύριοι βουλευτές, Κατ αρχάς θέλω να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνετε να σας παρουσιάσω την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (την ΕΕΤΤ), τις ενέργειες και δραστηριότητές της, και κυρίως τις απόψεις και προτάσεις της για την ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας, ιδιαίτερα δε στην περιφέρεια. Επιπλέον, δράττομαι της ευκαιρίας για να μοιραστώ μαζί σας και τις προσωπικές μου διαπιστώσεις από την οπτική γωνία του Προέδρου του Εθνικού Ρυθμιστή των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και του Ιντερνετ στην Ελλάδα. Επιτρέψτε μου όμως να ξεκινήσω την παρέμβαση μου «αντίστροφα», τολμώντας πρώτα το συμπέρασμα. Το συμπέρασμα είναι ότι «η μέχρι τώρα μεθοδολογία που ακολουθούμε ως χώρα δεν υπήρξε αποτελεσματική». Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός οτι είμαστε τελευταίοι στη Ευρώπη σε όλους τους δείκτες. (Λεπτομερή στατιστικά θα βρείτε στο Παράρτημα του έντυπου υλικού που σας έχει διανεμηθεί). Πιστεύω ότι όλοι μας συμφωνούμε σ αυτό, και συνεπώς θα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι συνεχίζοντας με την ίδια μεθοδολογία είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι θα συνεχίζουμε στην αναποτελεσματικότητά μας. Τι θα έλεγε ο κάθε απλός άνθρωπος; Θα έλεγε, βρε παιδί μου, αφού η μεθοδολογία αυτή δεν πέτυχε, άλλαξε την και προσπάθησε κάτι άλλο. (Σε κρίσιμες δε καταστάσεις όπως αυτή, εγώ θα έλεγα οτιδήποτε διαφορετικό και αν δοκιμάσουμε θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας έστω και μερικής- ). Συνεπώς, αν όλοι μας συμφωνούμε ότι πρέπει να αλλάξουμε την μεθοδολογία, τότε το ζητούμενο είναι ποια θα είναι η νέα αυτή μεθοδολογία. Με τη σημερινή μου παρέμβαση στοχεύω αφενός να σας παρουσιάσω συνοπτικά την σημερινή κατάσταση στην αγορά των δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών που 12-4- 2006 Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής

επηρεάζουν την αγορά της ευρυζωνικότητας και του Ιντερνετ, να σας περιγράψω στη συνέχεια τον ρόλο και την στρατηγική της ΕΕΤΤ σε αυτά τα θέματα, και τελικά να εστιάσω στους νέους στόχους που θα πρέπει να θέσουμε ως χώρα για την διεύρυνση του ευρυζωνικού Ιντερνετ και των εφαρμογών του. Σε αυτό το τελευταίο θα σταθώ ιδιαιτέρως - καθώς θεωρώ ότι αποτελεί ζήτημα μεγάλης σπουδαιότητας - και θα αναζητήσω μαζί σας προτείνοντας τον δρόμο που θα οδηγήσει με επιτυχία την ευρυζωνικότητα και το Ιντερνετ στην Ελλάδα στην νέα εποχή, με στόχο την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας. 2. ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Τους λόγους που έχουμε οδηγηθεί στο σημείο αυτό, είμαι σίγουρος ότι και άλλοι εκλεκτοί συνάδελφοι τους έχουν κατά καιρούς επισημάνει. Απλώς περιληπτικά θα αναφέρω εδώ μερικούς. 2.1 Τα Αίτια α) Ο ΟΤΕ: Δεν υπάρχουν εναλλακτικά δίκτυα. Αυτή τη στιγμή η αγορά των ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην Ελλάδα εξαρτάται από ένα και μόνο δίκτυο, αυτό του ΟΤΕ. Ενός οργανισμού που φαίνεται να παλεύει με μεγάλη καθυστέρηση και ήδη επενδυμένα κεφάλαια, πολλά εκ των οποίων κοινοτικά, μεταξύ του πως θα μεταλλαχθεί βάσει νέων επιχειρηματικών και οργανωτικών μοντέλων και θα επιζήσει σε έναν ανταγωνιστικό Ευρωπαϊκού πλέον επιπέδου, πως θα εκπληρώσει τις αδιαπραγμάτευτες υποχρεώσεις του προς την αγορά, ιδίως αναφορικά με την πρόσβαση στις υποδομές του, και πως θα συμβάλει στην εθνική επιταγή για ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας και του Ιντερνετ. β) Οι Εναλλακτικοί Πάροχοι: Οι εναλλακτικοί πάροχοι σταθερής τηλεφωνίας διστάζουν να αναλάβουν επιχειρηματικά ρίσκα Πόσο μάλλον αν αναφερθούμε στην Ελληνική περιφέρεια στηρίζοντας μέχρι τώρα τη βασική τους δράση σε μεταπώληση υπηρεσιών του ΟΤΕ. γ) Το Νομικό Πλαίσιο: Το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο (και δεν αναφέρομαι στον νόμο περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών) είναι δυσλειτουργικό Το ζητούμενο δεν είναι μόνο η επιλογή της κατάλληλης κάθε φορά ρύθμισης αλλά κυρίως η αποτελεσματικότητα της λειτουργίας της. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την πρόβλεψη ταχύτατων μηχανισμών επίλυσης διαφορών, αλλά και με την άμεση και έγκαιρη ανταπόκριση της δικαιοσύνης στην εξέταση των ζητημάτων που αναλαμβάνουν να χειριστούν τα δικαστήρια αναφορικά με την αγορά των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Διαφορετικά η οριστική επίλυση κρίσιμων ζητημάτων αναβάλλεται και παραπέμπονται τελικά στις καλένδες οδηγώντας σε στρεβλώσεις της συγκεκριμένης αγοράς, αλλά και σε μείωση του δείκτη ασφάλειας δικαίου που είναι απαραίτητος για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών.. δ) Έλλειψη Ψηφιακής Κουλτούρας Χάσμα: Στον Έλληνα πολίτη και ιδιαίτερα στην περιφέρεια, δεν έχει γίνει αντιληπτό το όφελος απ την ανάπτυξη ευρυζωνικών υπηρεσιών ενώ εκτός από το γεωγραφικό χάσμα υπάρχει και ένας αριθμός άλλων 2

χασμάτων, όπως το ηλικιακό χάσμα, το χάσμα Ελλάδας Ευρώπης, και το ταξικό χάσμα μεταξύ εχόντων και μη εχόντων. ε) Συντονισμός Αποτελεσματικότητα Δράσεων (ή η έλλειψη τους): Υπάρχουν πολλές και παράλληλες δράσεις.οι Έλληνες είμαστε γρήγοροι στη σύλληψη μιας ιδέας αλλά δυστυχώς ελλειμματικοί και χρονοβόροι στο λεπτομερή σχεδιασμό και παράλληλα προβληματικοί στην υλοποίηση της. Οι αρχικές μελέτες είναι συχνά πρακτικά ανεφάρμοστες ενώ όταν ο σχεδιασμός μπολιάζεται απ την προσπάθεια να «ικανοποιηθούν» όλοι και να μην επηρεαστούν υπάρχουσες δομές και ισορροπίες υπονομεύουμε εν τέλη το αποτέλεσμα. Φαίνεται να υπάρχουν πολλές ταυτόχρονες φιλόδοξες δράσεις από πλειάδα φορέων που πολλές φορές δείχνουν είτε να επικαλύπτονται είτε να μην συντονίζονται επαρκώς. 2.2 Τα Θετικά Βήματα Για να μην είμαστε άδικοι, τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει ορισμένες αξιόλογες προσπάθειες οι οποίες συμβάλουν στην επιθυμητή κατεύθυνση. α) DSL: Η αγορά της ευρυζωνικής πρόσβασης μέσω DSL δείχνει θετικά σημάδια χωρίς όμως να έχει φτάσει σε αποδεκτά επίπεδα. Θα πρέπει, εισηγούμαι, σαν μέτρο σύγκρισής μας να έχουμε τους πλέον ανεπτυγμένους στον κλάδο (Κορέα, Ταϊβάν, ΗΠΑ κλπ) και όχι απαραίτητα την Ευρώπη η οποία συνεχώς μένει τεχνολογικά πίσω. Οι τωρινοί στόχοι (όπως το 7% που αναφέρεται στην Ψηφιακή Στρατηγική) είναι δυστυχώς άδικοι για το μέλλον του Έλληνα πολίτη και χρειάζονται επαναπροσδιορισμό αφού οι ευρυζωνικές υπηρεσίες καθίστανται βασικό αγαθό για το σύγχρονο πολίτη και αποτελούν αναντικατάστατο μοχλό οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης μιας χώρας. β) Ο Νέος Νόμος περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών [3431]: Πρόσφατα (και με αρκετή καθυστέρηση) ψηφίστηκε στη Βουλή ο νέος νόμος 3431 περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών ο οποίος θα αποτελέσει το νομοθετικό πλαίσιο για την υποστήριξη της υλοποίησης των στόχων της ευρυζωνικότητας και θα επιτρέψει την εναρμόνιση με το κοινοτικό πλαίσιο ανταγωνισμού του 2002. Πιθανόν βέβαια να γνωρίζεται επίσης ότι η κοινότητα έχει ήδη ξεκινήσει διαβούλευση για την πιθανή αναθεώρηση του πλαισίου αυτού στο τέλος του 2006. γ) Ανάπτυξη Υποδομών Εφαρμογών: Παράλληλα, παρατηρούνται αρκετές παράλληλες δράσεις που στοχεύουν τόσο στην ανάπτυξη υποδομών όσο και υπηρεσιών: π.χ., το πρόγραμμα 4.2 για την ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων στην περιφέρεια, το πρόγραμμα για τα μητροπολιτικά δίκτυα, καθώς και η χρηματοδότηση ασύρματων ευρυζωνικών δικτύων σε τοπικές περιφέρειες. Όσον αφορά τις υπηρεσίες, υπηρεσίες όπως το taxisnet της Γενικής Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων συντελούν στην εξοικείωση των πολιτών με τις νέες τεχνολογίες και στην άμεση εξυπηρέτησή τους. 3

3. Η ΕΕΤΤ 3.1 Ρόλος και Στρατηγική της ΕΕΤΤ Στο πλαίσιο αυτό έρχεται να παίξει το ρόλο της η ΕΕΤΤ. νέα φάση ωρίμανσης σαν οργανισμός. Η ΕΕΤΤ περνάει σε μία Η Πρώτη Φάση που έχει ήδη ολοκληρωθεί, είχε να κάνει με τη δημιουργία της, την οργάνωση της, και την άμεση προώθηση της «απελευθέρωσης της αγοράς». Η Δεύτερη Φάση που διανύουμε τώρα έχει να κάνει με τη δημιουργία ενός μεγαλύτερου αλλά και ταυτόχρονα ευέλικτου οργανισμού. Η ΕΕΤΤ δεν είναι απλώς μια ανεξάρτητη αρχή, είναι επιπλέον ο Εθνικός Ρυθμιστής της αγοράς των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και του ευρυζωνικού Ιντερνετ. Η ΕΕΤΤ δεν φιλοδοξούμε να είναι μόνο μια (έστω και αποτελεσματική) διαχειριστική υπηρεσία που απλώς εκπληρώνει τις ρυθμιστικές και εποπτικές της υποχρεώσεις καλά. Έχουμε την κατάλληλη σχέση με την αγορά και τους φορείς του εξωτερικού, καθώς και την δυνατότητα και το know-how που μας επιτρέπουν να δούμε στρατηγικά την αγορά και να συμβάλλουμε αποτελεσματικά στην ανάπτυξη της. Θα πρέπει όλοι σας να θεωρείτε την ΕΕΤΤ σαν τον στρατηγικό εταίρο της Πολιτείας για την διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής και για την ανάπτυξη του ευρυζωνικού Ιντερνετ και των εφαρμογών του (ρόλο πού παίζουν και άλλες πετυχημένες αντίστοιχες Ρυθμιστικές Αρχές επικοινωνιών στην Ευρώπη). Πέρα απ τις αναντίρρητες και αδιαπραγμάτευτες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕΤΤ για ενέργειες υπέρ, της προώθησης του ανταγωνισμού μέσω αποτελεσματικής ρύθμισης, ελέγχου, και εποπτείας της αγοράς του οφέλους του καταναλωτή σε τιμές και υπηρεσίες και της προσέλκυσης επενδύσεων, μέσω της συμβολής στην δημιουργία ενός ασφαλούς και σταθερού ρυθμιστικού περιβάλλοντος έχω θέσει στους συνεργάτες μου πρωταρχικό στόχο και γνώμονα στις ενέργειες μας την ανάπτυξη του Ευρυζωνικού Ιντερνετ και των σχετικών υπηρεσιών προσβλέποντας μάλιστα στα μεγέθη των πλέον τεχνολογικά ανεπτυγμένων χωρών. 3.2 Σχετικές Ενέργειες και Δραστηριότητες της ΕΕΤΤ Στα πλαίσια υλοποίησης των στόχων της, η ΕΕΤΤ την περίοδο αυτή προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες, που έχουν άμεση σχέση με την ευρυζωνικότητα τόσο στην επικράτεια όσο και στην περιφέρεια: α) Προσαρμογή και Εφαρμογή του Νέου Νόμου περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών Η ΕΕΤΤ έχει υποχρέωση για άμεση εφαρμογή του νέου νόμου 3431 περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών Η υποχρέωση δε αυτή είναι ανελαστική ως προς την χρονική υλοποίηση της. Ταυτόχρονα απειλούμαστε για μια ακόμη φορά με την επιβολή προστίμων απ την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ανάμεσα στα άλλα έργα μας είμαστε υποχρεωμένοι μέχρι το καλοκαίρι του 2006 να υλοποιήσουμε τα κάτωθι: 4

Ολοκλήρωση και κατάθεση στην Κοινότητα της Ανάλυσης όλων των 18 επιμέρους αγορών για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (οι οποίες περιγράφονται λεπτομερώς στα παραρτήματα του υλικού που σας μοιράσαμε). Η όποια ρύθμιση και παρέμβασή μας, οφείλουν να ισορροπούν ανάμεσα αφενός στην εξασφάλιση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά και την ενίσχυση ενός ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος (ώστε να προχωρήσει το λεγόμενο ladder of investment), και αφετέρου στη διαφύλαξη των συμφερόντων των χρηστών. Με γνώμονα το στρατηγικό μας στόχο για την ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας, πρώτη προτεραιότητα δόθηκε στην ανάλυση των σχετικών αγορών χονδρικής, δηλαδή : o της Αδεσμοποίητης Πρόσβασης σε Μεταλλικούς Βρόχους και Υποβρόχους (LLU) (Αγορά 11). Η εισήγησή μας έγινε προχθές αποδεκτή από την Κοινότητα και σε συνδυασμό με την πρόσφατη απόφαση της ΕΕΤΤ για μείωση των μηνιαίων τελών μεριζόμενης πρόσβασης στο LLU κατά 50%, δημιουργούν πρόσθετες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών και παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών. o της χονδρικής ευρυζωνικής πρόσβασης - ADSL (Αγορά 12) o και των μισθωμένων κυκλωμάτων (Αγορές 13 και 14) Σύνταξη της δευτερογενούς νομοθεσίας τόσο σε επίπεδο κανονιστικών διατάξεων όσο και εισηγήσεων. Μεταξύ αυτών υπάρχουν και τρείς κανονισμοί, των οποίων η εφαρμογή θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας στην περιφέρεια: o Πρώτον, η απλοποίηση των διαδικασιών και η μείωση του χρόνου αδειοδότησης επιχειρήσεων που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην εγκατάσταση δικτύων και παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, o Δεύτερον, η εισαγωγή της δυνατότητας «μερικής εκχώρησης ραδιοσυχνοτήτων» (spectrum trading) --που έχει να κάνει και με τα ασύρματα ευρυζωνικά δίκτυα -- δημιουργεί μια νέα δευτερογενή αγορά, προσελκύοντας ενδιαφερομένους σε τοπικό επίπεδο και εξασφαλίζοντας τη βέλτιστη χρήση των σπάνιων πόρων του φάσματος και o Τρίτον ο ορισμός των δικαιωμάτων διέλευσης (που αποτελεί απαραίτητη διαδικασία για την ανάπτυξη ενσύρματων εναλλακτικών δικτύων.) Η σημερινή χαοτική κατάσταση αποτελεί ένα απ τα σημαντικότερα εμπόδια για την αγορά και αποτρέπει νέες επενδύσεις, και ίσως χρειαστεί καλύτερη νομοθετική ρύθμιση τους. (Θα ήθελα επί τη ευκαιρία να επισημάνω τη χαμένη ευκαιρία δημιουργίας δικτύου οπτικής ίνας μέχρι τον τελικό χρήστη (FTTH - Fiber To The Home) όταν διανοιγόταν το αστικό δίκτυο φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ). Απόδειξη ότι η προτεραιότητα του «εθνικού στόχου» της ευρυζωνικότητας δεν είναι ξεκάθαρη σ όλα τα κέντρα αποφάσεων. Αλλά σ αυτό επιτρέψτε μου να επιστρέψω αργότερα β) Ασύρματα Δίκτυα Οι ενέργειες της ΕΕΤΤ όμως δε σταματούν στο νέο νόμο. Για πολλούς, και όχι λανθασμένα, οι ασύρματες επικοινωνίες αποτελούν λύση για βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα σε τοπικά επίπεδα: 5

WiFi Με γνώμονα τα παραπάνω και κατόπιν εισηγήσεως της ΕΕΤΤ, απελευθερώθηκε πλήρως η χρήση δικτύων Wi-Fi στις ελεύθερες ζώνες των 2,5 και 5,4 GHZ. Αυτή τη στιγμή εξελίσσεται μια κοσμογονία στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη καθώς η τεχνολογία WiFi επιτρέπει την μαζική ασύρματη πρόσβαση στο internet τοπικών κοινωνιών. Οι τοπικές αρχές αλλά και πλέον οι ιδιώτες (π.χ. η πρόσφορά πλήρους κάλυψης από την Earthling/Google στην Philadelphia και στη μητροπολιτική περιοχή του San Francisco, όπως και η FON στην Ισπανία), προωθούν επιχειρηματικές δράσεις για ασύρματη κάλυψη ευρύτερων περιφερειών με καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα που φθάνουν ως και τη δωρεάν παροχή της πρόσβασης internet στο χρήση (disruptive business models). ΣΑΠ WiMax Παράλληλα προχωρούμε σε διαγωνισμό για την εναπομείνασα άδεια Σταθερής Ασύρματης ευρυζωνικής Πρόσβασης στα 3,5GHz, τεχνολογίες τύπου WiMax. H EETT παρακολουθεί στενά τις τεχνολογικές εξελίξεις και προσπαθεί να εξασφαλίσει τη βέλτιστη χρησιμοποίηση του φάσματος. Ήδη βρίσκονται στο δεύτερο μήνα πιλοτικής χρήσης είκοσι και πλέον (20+) πάροχοι, ολοκληρώθηκε η σχετική διαβούλευση και οδηγούμαστε στη διαγωνιστική διαδικασία. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε είναι η ανάπτυξη ασύρματων υποδομών και στην περιφέρεια χωρίς όμως την επιβολή δυσβάστακτων υποχρεώσεων που θα αποτελούν τροχοπέδη για τους επενδυτές. Απελευθέρωση Νέου Φάσματος Επίσης εξετάζουμε την απελευθέρωση ακόμα περισσότερου φάσματος σ άλλες περιοχές, πάντα με οδηγό τη βέλτιστη διαχείριση και αποτελεσματική χρήση του σπάνιου εθνικού πόρου των ραδιοσυχνοτήτων σε εθνική βάση, και εφαρμόζοντας την αρχή του use it or loose it. γ) Καινοτόμες Υπηρεσίες Πέρα όμως απ τις υποδομές, τον τελικό καταναλωτή τον ενδιαφέρουν οι υπηρεσίες. Η ΕΕΤΤ αυτή τη στιγμή έχει αναλάβει δράσεις για την ενίσχυση /προώθηση καινοτόμων τεχνολογιών και υπηρεσιών. VoIP Μια εξ αυτών είναι το VoIP. Η τηλεφωνική κλήση μέσω Ιnternet. Η τηλεφωνία όπως την ξέρουμε πεθαίνει, η φωνητική επικοινωνία καθίσταται ανεξάρτητη μέσου και τόπου με ελάχιστο κόστος. Η ΕΕΤΤ είναι στη διαδικασία εξέτασης της αγοράς και προετοιμάζει τη διεξαγωγή δημόσιας διαβούλευσης εντός του καλοκαιριού με στόχο τον καθορισμό του σχετικού πλαισίου. DTV Μια άλλη τεχνολογία που ήδη αρχίζει να «ακούγεται» τελευταία και στην Ελλάδα είναι η ψηφιακή ευρυεκπομπή η DTV-T, Digital Radio. Η ΕΕΤΤ έχει τονίσει στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης για τον αναμενόμενο νόμο περί ραδιοτηλεόρασης ότι η πολιτεία πρέπει άμεσα/τώρα να θέσει την ημερομηνία της ψηφιακής μετάβασης και μάλιστα νωρίτερα απ το 2012 που είναι η τελευταία προθεσμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το γιατί ; o Είναι μια ευκαιρία για την δημιουργία μιας νέας αγοράς, νέων θέσεων εργασίας και καλύτερων και περισσότερων υπηρεσιών στον πολίτη. 6

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πλέον το περιεχόμενο παύει να εξαρτάται απ το μέσο ή το δίκτυο: το τηλεοπτικό σας πρόγραμμα μπορεί να μεταδίδεται από οποιοδήποτε σημείο στον κόσμο, με τη χρήση οποιουδήποτε μέσου μπορεί να δεχθεί δεδομένα (γραμμών ΟΤΕ ή εναλλακτικών παρόχων, ασύρματων δικτύων κινητών, του Ιντερνετ, δορυφορικά, κλπ). Πρέπει να σκεφτείτε ότι ο έλεγχος του κάθε περιεχομένου πιθανόν να καθίσταται πλέον εξαιρετικά δύσκολος αν όχι ανέφικτος. Η ΕΕΤΤ έχει άμεσο ενδιαφέρον για την ψηφιακή ευρυεκπομπή αφού είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (δηλαδή των μέσων/δικτύων). Σας καλώ να δείτε την πλήρη θέση της ΕΕΤΤ (συνημμένη στην έντυπη παρουσίαση) Ηλεκτρονικές Υπογραφές Επίσης θέλω να σας υπενθυμίζω ότι η ΕΕΤΤ είναι ο αρμόδιος φορέας και για τις ηλεκτρονικές υπογραφές, βασικό στοιχείο για την επιτυχή ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και της περαιτέρω διάδοσης του ευρυζωνικού Ιντερνετ. δ) Ενημέρωση Τέλος η ΕΕΤΤ προετοιμάζει ενημερωτικές εκστρατείες τόσο για τους φορείς όσο και για το κοινό. Η πρόσκληση για ενημέρωση των φορέων, δικαστών, πολιτικών, δημοσιογράφων, είχε μεγάλη ανταπόκριση. Θα γίνει σε δύο φάσεις: στην Α φάση στοχεύουμε σε μια ενημέρωση για βασικές αρχές τεχνολογίας των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, του Ιντερνετ και των κοινοτικών επιταγών. στην Β φάση, με το πέρας της δευτερογενούς νομοθεσίας, στοχεύουμε σε διεξοδική ανάλυση των κανονιστικών διατάξεων. Για την ενημέρωση του κοινού για θέματα ευρυζωνικότητας προσβλέπουμε σε μια μεγάλη εκστρατεία η οποία βρίσκεται σε φάση σχεδιασμού που εφ όσων ολοκληρωθεί, σκοπεύουμε να απευθύνουμε πρόσκληση και σε συναρμόδιους φορείς για συμμετοχή. Συνέδριο. Τέλος η ΕΕΤΤ διοργανώνει στις αρχές Μαΐου μεγάλο διεθνές Συνέδριο με θέμα «Η Δυναμική της Ευρυζωνικότητας στη Μεσόγειο: Μοχλός για Διεθνή Συνεργασία προς Όφελος της Αγοράς και του Πολίτη». Στόχος του Συνεδρίου είναι να τονιστεί η σημασία της ευρυζωνικότητας για την ανάπτυξη της οικονομίας και την προσέλκυση επενδύσεων, καθώς και για τη συμμετοχή των πολιτών στην Κοινωνία της Γνώσης. Παράλληλα, μέσα από τις εργασίες του Συνεδρίου θα δοθεί η δυνατότητα να αναδειχθεί ο κεντρικός ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Θα παρίσταται η Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κοινωνία της πληροφορίας και τα ΜΜΕ Mme Redding καθώς και άλλοι Πρόεδροι αντίστοιχων Ρυθμιστικών Αρχών της ευρύτερης περιοχής. Επίσης έχουν προσκληθεί και οι αρχηγοί και εκπρόσωποι όλων των κομμάτων. Αν τα παραπάνω αρκούν, αν τα παραπάνω θα επιφέρουν μετρήσιμα αποτελέσματα δεν είμαι σε θέση να πω 100%. Για μένα είναι πια εμφανής η «επιβολή» ενός οράματος και η ανάγκη κεντρικού συντονισμού. 7

4. ΚΟΙΝΟ ΟΡΑΜΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Δεν αμφισβητεί πιστεύω κανείς πως δεν μπορούμε να μιλάμε για μείωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ κέντρου και περιφέρειας στην Ελλάδα, από την στιγμή που δεν έχουμε εξασφαλίσει ότι δεν θα μείνουμε εκτός ψηφιακής εποχής σε σχέση με τα ανεπτυγμένα κράτη της ΕΕ και του υπολοίπου κόσμου! Δεν μπορούμε να μιλάμε για εθνική στρατηγική ενώ απαιτείται πανεθνική στράτευση για την επίτευξη μίας αναγκαιότητας που θα είναι καθοριστική για την πορεία της χώρα μας σε τομείς όπως για π.χ. η διοίκηση, η υγεία, η παιδεία, η ανάπτυξη της έρευνας και της τεχνολογίας, οι επενδύσεις, η αναζωογόνηση της επιχειρηματικότητας, κ.ά.. Η εξέλιξή μας ως κοινωνία συνολικά περνάει μέσα από την συνειδητοποίηση ότι οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες και το Ιντερνετ μπορούν να αποτελέσουν τον κύριο μοχλό ανάπτυξης και στήριξης πολλών κλάδων της οικονομίας και της κοινωνίας μας. Ο χρόνος έχει παρέλθει προ πολλού για σπασμωδικές κινήσεις και απαιτείται πλέον μια «κοινωνική συστράτευση». Άλλωστε δεν υπάρχει Έλληνας που να μη συμφωνεί ότι η τεχνολογική επανάσταση που συντελείται, με κέντρο τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, δεν αποτελεί απλά ευκαιρία για επίτευξη μόνο κερδοσκοπικών στόχων, αλλά και ευκαιρία προόδου και ευημερίας του πολίτη. Δεν τίθεται ως ερώτημα το εάν θα ενταχθούμε σε αυτή την πορεία, αλλά το πως ακριβώς θα επιτευχθεί αυτό. Η θέσπιση ενός κεντρικού συντονιστικού οργάνου που θα αναλάβει, μέσα σε αυστηρά καθορισμένο χρονοδιάγραμμα, να ολοκληρώσει με επιτυχία την «είσοδό» μας στην νέα εποχή αναδεικνύεται ως αδήριτη ανάγκη. Δεν είναι πρώτη φορά που έχει ενεργοποιηθεί η ελληνική πολιτεία με αυτόν τον τρόπο για την επίτευξη ενός μεγάλου στόχου. Ας το πράξουμε και τώρα! Εάν η αναγκαιότητα, όπως περιγράφηκε πριν από λίγο, μπολιαστεί με στοιχεία οράματος (γίνει με κέφι, διάθεση προσφοράς και με γνώμονα το καλό των επερχόμενων γενιών) τότε ίσως να πετύχουμε και κάτι παραπάνω, κάτι καλύτερο και περισσότερο ωφέλιμο για την κοινωνία, από το να απλά παρακολουθούμε το τελευταίο βαγόνι του τρένου της νέας εποχής που απομακρύνεται. Τέλος, θα πρέπει να γίνει σε όλους μας αντιληπτή η αίσθηση της σπουδαιότητας και του κατεπείγοντος του θέματος. Όπως στην δεκαετία του 1950 υπήρξε ο εθνικός στόχος του εξηλεκτρισμού της χώρας, της ομοιόμορφης εξάπλωσης της ηλεκτρικής ενέργειας σ όλη την επικράτεια, έτσι και σήμερα είναι η ανάγκη για τη συστράτευση όλων κάτω από τον κοινό στόχο, το κοινό όραμα, την κοινή στρατηγική 4.1 Το «Όραμα 2020» (Vision 20/20) Για μένα το κοινό όραμα προτείνω να είναι «μέχρι το 2020 να έχει μετατραπεί η Ελλάδα σε μια κοινωνία ανταγωνιστικών υπηρεσιών υψηλής τεχνολογίας». Για να φθάσουμε εκεί πρέπει να ορίσουμε μετρήσιμα βήματα σε τακτά διαστήματα τέτοια για μένα είναι (π.χ.) α) Μέχρι το 2010 θα πρέπει να έχουμε πετύχει: την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών σ όλους τους Έλληνες. 8

την μετάβαση στην Ψηφιακή Τηλεόραση. την υψηλής ταχύτητας διασύνδεση όλων των δημόσιων υπηρεσιών, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, σχολείων, ερευνητικών ιδρυμάτων β) Μέχρι το 2015 να έχει γίνει η Ελλάδα «Ιντερνετικός Κόμβος» της ευρύτερης περιοχής (ΝΑ Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Β.Αφρική) και γ) Μέχρι το 2020 η χώρα να παρέχει ανταγωνιστικές υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας. 4.2 Μοντέλο Διαχείρισης - Ένας Υπεύθυνος Για την επίτευξη ενός εγχειρήματος τέτοιου μεγέθους είναι επιτακτική όχι μόνο η σύνταξη ενός οδικού χάρτη (roadmap) αλλά και η ύπαρξη ενός κεντρικού συντονιστή κοινής αποδοχής παρά τω πρωθυπουργό, ανάλογο με τον/την πρόεδρο της οργανωτικής επιτροπής του «Αθήνα 2004». Ο συντονιστής αυτός καθώς και η στρατηγική πρέπει εξ αρχής να έχει τη συναίνεση των πολιτικών κομμάτων ώστε να διασφαλίζεται η συνέχειά του, ανεξάρτητα πολιτικών αλλαγών. Στο μυαλό μου έχω ένα μοντέλο που το πρόσωπο αυτό (ο συντονιστής) θα είναι ο υπεύθυνος συντονισμού των δράσεων όλων των φορέων (Υπουργεία, Oργανισμοί, Aρχές, Aγορά) προς τον κοινό στόχο. Η εκάστοτε κυβέρνηση θα είναι υπεύθυνη για την τακτική υλοποίηση. Η Eπιτροπή σας (η μόνιμη Eπιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας) θα παρακολουθεί εποπτικά (σε υψηλό επίπεδο) την επίτευξη των στρατηγικών στόχων. 4.3 Αλλαγή Νοοτροπίας Πρέπει να κατανοήσουμε ότι η τεχνολογία σου δίνει μια μοναδική δυνατότητα να ξεπεράσεις τα βήματα που έχασες (leap frog). Μπορούμε να τα καταφέρουμε! Πρέπει να ξεφύγουμε απ την νοοτροπία του «εδώ είναι Ελλάδα, και ότι αυτά δεν γίνονται στην Ελλάδα». Η αλλαγή νοοτροπίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχίας του εγχειρήματος. Το έχουμε αποδείξει στο παρελθόν ότι αν πιστέψουμε όλοι στο όραμα και συστρατευτούμε, τότε μπορούμε να το πετύχουμε. 4.4 Άμεσες Ενέργειες Αν και προαπαιτείται η χάραξη και η συμφωνία ενός οδικού χάρτη δεν θα αντισταθώ τον πειρασμό να προτείνω μερικές ενέργειες που θα είχαν άμεσο αποτέλεσμα. Τέτοιες είναι: 1) Ο προγραμματισμός οικονομικής ενίσχυσης των σχετικών δράσεων από μεγάλο μέρος του 4 ου ΚΠΣ με γνώμονα τη σπουδαιότητα του οράματος για την χώρα. 2) Πρόσθετα κίνητρα για επιχειρηματικές δράσεις όπως Η ανάπτυξη υποδομών οπτικής ίνας 9

Η ανάπτυξη καινοτόμων ασύρματων δικτύων καθιστώντας την Ελλάδα test bed για νέες τεχνολογίες Ο σχεδιασμός οποιασδήποτε κοινότητας/οικιστικού έργου πρέπει να προβλέπει την ευρυζωνική πρόσβαση 3) Ενημέρωση: Ενημερωτικά τηλεοπτικά δίλεπτα σε ώρες υψηλής τηλεθέασης που: Να εξηγούν με απλή γλώσσα την τεχνολογία Να παρέχουν παραδείγματα των ωφελειών απ την χρήση ευρυζωνικών εφαρμογών Να καταπολεμούν την τεχνοφοβία Για τον πολίτη της περιφέρειας (που για να εξοικειωθεί με τις ευρυζωνικές υπηρεσίες, πρέπει πρακτικά να τις «αγγίξει») να δημιουργηθούν «κιόσκια» (stands) σε δημοτικά/κρατικά διοικητικά κτήρια ή φορητούς σταθμούς με ευρυζωνική πρόσβαση και επιλεγμένες demo υπηρεσίες. 4) Τόνωση της Ζήτησης o Την υποχρέωση δημόσιων υπηρεσιών, σχολείων, διοικητικών περιφερειών, νοσοκομείων κλπ. για ευρυζωνική πρόσβαση υψηλών ταχυτήτων εντός ενός έτους. o Υιοθέτηση προγράμματος προνομιακής διάθεσης υπολογιστών σε μαθητές και σπουδαστές (αντίστοιχο με το πρόγραμμα του Nicholas Negreponte για παροχή laptop αξίας $100 στους μαθητές) o Φορολογικές ελαφρύνσεις τόσο για πρόσβαση στο internet όσο και για το δικτυακό εξοπλισμό εταιριών και των υπαλλήλων τους. o Παροχή φθηνής σύνδεσης ADSL σε δημοσίους υπαλλήλους. Είναι γνωστό το μοντέλο του προγράμματος «Δίοδος» για τους φοιτητές που φαίνεται να βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση (τιμές κάτω των 10 όλου του πακέτου για 384Kbps). Θα μπορούσαμε σε μερικές περιπτώσεις να φανούμε ακόμα πιο τολμηροί και να μιλήσουμε για δωρεάν παροχή DSL. o Ρύθμιση ώστε να επιτρέπονται οι δωρεές παλαιού εξοπλισμού δημοσίου για τις ανάγκες απομακρυσμένων περιοχών. o Ταχύτερη ανάπτυξη on-line υπηρεσιών δημοσίου κάτι που συνδέεται άμεσα με την οποιαδήποτε προσπάθεια για την αποκέντρωση. o Στα πλαίσια αυτά χαιρετίζω την ανακοίνωση για την έναρξη μελέτης για την κεντρική κρατική διαδικτυκή πύλη (E-government portal) 5. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Κλείνοντας συνοψίζω τα εξής Την επιτακτική ανάγκη για την αλλαγή νοοτροπίας τη διατύπωση ενός μακροπρόθεσμου εθνικού οράματος/στρατηγικής την ύπαρξη κεντρικού συντονισμού Καλούμαστε να διαβούμε ένα μονόδρομο κάθε στιγμή που χάνεται είναι κρίσιμη για μας και τις επόμενες γενιές. 10

Η ΕΕΤΤ, ως ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή, αποτελεί την οργανωτική εκείνη μονάδα που έχει την εμπειρία, την τεχνογνωσία, το ανθρώπινο δυναμικό αλλά και τη θεσμική κατοχύρωση και ρυθμιστική αρμοδιότητα, ώστε να συμβάλλει ουσιαστικά στην επίτευξη αυτής της αναγκαιότητας. Θέτει την εμπειρία και τα ρυθμιστικά εργαλεία που της έχει απονείμει ο νομοθέτης στην υπηρεσία του στόχου της ανάπτυξης συνολικά της ελληνικής κοινωνίας. Θέλουμε να είμαστε στρατηγικός εταίρος της Πολιτείας σε θέματα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Ιντερνετ, και εφαρμογών του. Θα ήθελα τέλος να γνωρίζετε πως η πόρτα της ΕΕΤΤ είναι πάντοτε ανοικτή για όλους σας και θα χαρώ πολύ να συνδράμω στο έργο της Επιτροπής σας όποτε αυτό κριθεί επιθυμητό. Σας ευχαριστώ 11