Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών Εξοικονόμηση Καθημερινές πρακτικές και εφαρμογές σε κατοικίες Supported by the European Commission through the Intelligent Energy- Program and the Cyprus Union of Communities
Μέσα από την παρουσίαση. Θα μάθετε: Πως να εξοικονομείτε ενέργεια και χρήματα στο σπίτι, στο γραφείο στις μεταφορές κλπ. Πως μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας προστατεύετε το περιβάλλον! Ποιά είναι τα Σχέδια Χορηγιών για επενδύσεις σε εξοικονόμηση ενέργειας 2
Στόχος? Στόχος είναι η εξοικονόμηση ενέργειας χωρίς να μειωθεί το επίπεδο των συνθηκών διαβίωσης μας!! 3
Πώς θα επιτευχθεί ο στόχος? Με τη βοήθεια των γνώσεων και της τεχνολογικής ανάπτυξης στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας να ΕΠΕΜΒΟΥΜΕ σε κάθε επίπεδο της ζωής μας για να εξοικονομήσουμε ενέργεια. 4
Πώς θα επιτευχθεί ο στόχος? Να κάνουμε ορθολογική χρήση της ενέργειας που καταναλώνουμε αλλάζοντας ορισμένες «ενεργειακές» μας συνήθειες 5
Φωτο: Αριάδνη Χαραλάμπους 6
1. Θερμομόνωση 2. Χρήση βελτιωμένων υαλοπινάκων 3. Ενεργειακή σήμανση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών 4. Οικονομικός φωτισμός 5. Ανεμιστήρες Οροφής 6. Σκίαστρα 7
7. Ενεργειακός σχεδιασμός και προσανατολισμός 8. Συσκευές εξοικονόμησης ενέργειας 9. Απλές συμβουλές για θέρμανση και κλιματισμό 8
33% της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 26% της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 41% της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ ΚΤΙΡΙΑ 2/3 της ενέργειας που καταναλώνεται στα κτίρια είναι για θέρμανση/κλιματισμό 80% της ενέργειας που καταναλώνεται στα κτίρια είναι για μικρά κτίρια < 1000 m 2 Τα κτίρια οφείλονται για το 30% των εκπομπών του CO2. 9
1. Θερμομόνωση κτιρίων Μετάδοση θερμότητας: έχουμε πάντα ροή θερμότητας από το θερμότερο στο ψυχρότερο περιβάλλον. Το καλοκαίρι έχουμε μετάδοση θερμότητας (ανεπιθύμητη) από το περιβάλλον προς τον εσωτερικό χώρο. μεγάλη κατανάλωση ενέργειας για κλιματισμό κτιρίου Το χειμώνα έχουμε ανεπιθύμητη απώλεια θερμότητας από το εσωτερικό χώρο προς το περιβάλλον. μεγάλη κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση κτιρίου 10
Οι απώλειες θερμότητας ενός κτιρίου εξαρτώνται από: Το κλίμα της περιοχής Τη θέση του κτιρίου ομικά χαρακτηριστικά του κτιρίου Θερμομόνωση ενός δομικού στοιχείου ονομάζεται το σύνολο των μεθόδων και υλικών που χρησιμοποιούνται για τον περιορισμό της ροής θερμότητας. Ο συντελεστής θερμοπερατότητας U- value: καθορίζει τη θερμομονωτική ικανότητα του στοιχείου. Όσο μικρότερος είναι ο συντελεστής αυτός τόσο καλύτερα θερμομονωμένο είναι το κτίριο. 11
ιάταγμα Απαιτήσεων Ελάχιστης Ενεργειακής Απόδοσης (ισχύει για νέα κτίρια από το 2007): Εξωτερικοί Τοίχοι: U 0,85W/m2K Εξωτερικά οριζόντια δομικά στοιχεία: U 0,75W/m2K άπεδα: U 2,00W/m2K Εξωτερικά κουφώματα(παράθυρα,πόρτες): U 3.8W/m2K Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοση (ΠΕΑ): Από την 1/1/2010 καθίσταται υποχρεωτική η ύπαρξη ΠΕΑ κατά την κατασκευή, την πώληση και την ενοικίαση κάθε κτιρίου. Για οικίες U mean 1.3W/m2K 12
Θερμομονωτικά υλικά: Θερμομονωτικά υλικά: όσο μικρότερη είναι η Θερμική αγωγιμότητα τόσο καλύτερη μονωτική ιδιότητα υλικού 13
Τύπος θερμομόνωσης: Εσωτερική Εξωτερική Στον πυρήνα Θερμική προστασία Καμία Πολύ καλή Καλή Θερμικές απώλειες θερμογέφυρων Μεγάλες Ελάχιστες Ελάχιστες Θερμοχωρητικότητα Ελάχιστη Μέγιστη Μεγάλη Χρόνος αρχικού κλιματισμού Ελάχιστος Μέγιστος Μεγάλος ιάχυση υδρατμών Όχι ευνοϊκή Πολύ καλή Καλή υνατότητα τοποθέτησης Περίπτωση ανακαίνισης Και αργότερα Και αργότερα Στην κατασκευή Πολύ ευνοϊκή Ευνοϊκή Αδύνατη Κόστος φθηνή ακριβή Φθηνή 14
Υαλοβάμβακας: ιογκωμένη πολυστερίνη: Πετροβάμβακας: Εξηλασμένη πολυστερίνη: 15
Αφρώδες γυαλί: ιογκωμένος Φελλός: Κυψελομπετόν: Αφρός πολυουρεθάνης: 16
Θερμομόνωση κελύφους 17
Θερμομόνωση οροφής 18
3 Εξοικονόμηση Παράδειγμα Κατοικία πριν τη θερμομόνωση Οροφή: επίπεδη πάχους 15 cm και εμβαδόν 150 m 2 οκοί/κολόνες: οπλισμένο σκυρόδεμα πάχος 25 cm και εμβαδόν 30 m 2 Εξωτερικοί τοίχοι: τούβλο 30Χ20Χ10 και εμβαδόν 90 m 2 Εξωτερικά ανοίγματα: διπλά τζάμια με διάκενο 12mm και εμβαδόν 30m 2 άπεδο: συνηθισμένο Κατοικία μετά τη θερμομόνωση Οροφή: + 5 cm εξ. Πολυστερίνη εξωτερικά οκοί/κολόνες: + 3 cm εξ. Πολυστερίνη εξωτερικά Εξωτερικοί τοίχοι: + 5 cm εξ. Πολυστερίνη εξωτερικά Εξωτερικά ανοίγματα: όπως πριν άπεδο: όπως πριν Απώλειες ενέργειας: Απώλειες ενέργειας: 184 W/m 2 110 W/m 2 19
Σχέδια χορηγιών* Σύστημα Επιχορήγηση (%) Ανώτατο ποσό ( ) Για φυσικά πρόσωπα και οργανισμούς που ΕΝ ΑΣΚΟΥΝ οικονομική δραστηριότητα Θερμομόνωση σε μη ορεινές περιοχές για οικιστικές μονάδες οικογενειών ατόμων με χαμηλά εισοδήματα (έκδοση άδειας οικοδομής πριν 2000, υψόμετρο <600 μ) Θερμομόνωση σε Ορεινές Περιοχές (έκδοση άδειας οικοδομής πριν 2000, υψόμετρο >600 μ) 30% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού υπό τον περιορισμό των ανώτατων επιλέξιμων δαπανών 2.500 ανά οικιστική μονάδα *Περισσότερα στις ιστοσελίδες της Υπηρεσίας και Ιδρύματος 20
2. Χρήση βελτιωμένων υαλοπινάκων Τα παράθυρα των κτιρίων συντελούν σε ένα μεγάλο ποσοστό στην ενεργειακή κατανάλωση για θέρμανση και ψύξη των χώρων γιατί από αυτά μεταφέρεται μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Tο καλοκαίρι Το χειμώνα Η διαδικασία αυτή μπορεί να ελαχιστοποιηθεί με τη χρήση κατάλληλα κατασκευασμένων, ενεργειακά αποδοτικών παραθύρων. 21
ΠΗΓΗ: ΚΑΠΕ, Έργο Double Glazing in Southern Countries XVII/4.1031/99-33, Τελική Έκθεση, εκέμβριος 2000, Πρόγραμμα SAVE, της DG XVII-Γενικής ιεύθυνσης για την Ενέργεια, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 22
Επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας 23
Επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας 24
Επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας 25
3. Ενεργειακή σήμανση ηλεκτρικών συσκευών Για την ενεργειακή σήμανση των ηλεκτρικών οικιακών συσκευών χρησιμοποιείται μια τυποποιημένη ενεργειακή ετικέτα ώστε να είναι εύκολα αναγνωρίσιμη από τους καταναλωτές η ενεργειακή απόδοση της συσκευής. Η σήμανση αυτή είναι υποχρεωτική (Ν31(Ι) του 2009). Οι συσκευές οι οποίες πρέπει να έχουν τη σήμανση είναι: Ψυγεία Πλυντήρια ρούχων Στεγνωτήρια ρούχων Πλυντήρια πιάτων Ηλεκτρικοί λαμπτήρες Ηλεκτρικοί φούρνοι Κλιματιστικές συσκευές 26
3. Ενεργειακή σήμανση ηλεκτρικών συσκευών Βάση της νέας οδηγίας 2010/30/ΕΕ εισάγονται νέες τάξεις ενεργειακής απόδοσης Α+, Α++ και Α+++ στην ετικέτα, εάν η τεχνολογική ανάπτυξη για τα συγκεκριμένα προϊόντα το επιτρέψει. Η ετικέτα θα πρέπει να περιλαμβάνει επτά τάξεις ενεργειακής απόδοσης. Οπότε όταν η Α+++ είναι η ανώτερη τάξη, η κατώτερη θα είναι η D Η ανώτερη τάξη θα πρέπει να επισημάνεται με πράσινο χρώμα ενώ η κατώτερη με κόκκινο. Τηλεοράσεις και ψυγεία κρασιού προστίθενται στις συσκευές που πρέπει να φέρουν ετικέτα Για εξοικονόμηση ενέργειας Προτιμήστε συσκευές με ενεργειακή σήμανση που επισημαίνεται με σκούρο πράσινο χρώμα Η ετικέτα αυτή θα ισχύει από τον εκέμβρη του 11 για τις ψυκτικές συσκευές 27
4. Οικονομικός Φωτισμός Ηλεκτρικοί λαμπτήρες Λαμπτήρες φθορισμού ιάρκεια ζωής μεγαλύτερη από 10.000 ώρες Εξοικονόμηση ενέργειας 80% (σε σχέση με τους λαμπτήρες Πυρακτώσεως) ίοδος Εκπομπής Φωτός, (LED, Light Emitting Diode), ιάρκεια ζωής μεγαλύτερη από 100.000 ώρες Εξοικονόμηση ενέργειας 80% (σε σχέση με τους λαμπτήρες Πυρακτώσεως) 28
Παράδειγμα 1 Σύγκριση λαμπτήρα πυρακτώσεως με λαμπτήρα εξοικονόμησης λαμβάνοντας υπόψη το κόστος αγοράς και κατανάλωσης ηλεκτρισμού για 5 χρόνια. Λαμπτήρας εξοικονόμησης: Κόστος αγοράς: 7 Κόστος κατανάλωσης ηλ. Ρεύματος: 3 το χρόνο = 15 Συνολικό κόστος: 22 Εκπομπές CO2: 29 kg το χρόνο Λαμπτήρας πυρακτώσεως: Κόστος αγοράς: 2 Κόστος κατανάλωσης ηλ. Ρεύματος: 12 το χρόνο = 60 Συνολικό κόστος: 62 Εκπομπές CO2: 115 kg το χρόνο 29
5. Χρήση Ανεμιστήρων Οροφής Οι ανεμιστήρες οροφής βελτιώνουν σημαντικά τις συνθήκες θερμικής άνεσης, επιτρέποντας να αισθανόμαστε άνετα μέχρι και τους 29 ο C. Ακόμα και στις περιπτώσεις που ο χώρος είναι κλιματιζόμενος, με χρήση ανεμιστήρων οροφής η κατανάλωση ενέργειας για το δροσισμό ενός χώρου μειώνεται κατά 28-40%, ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες όπου βρίσκεται το κτίριο. Ένας ανεμιστήρας οροφής έχει χαμηλό αρχικό κόστος ( 60-120), ενώ μόλις που καταναλώνει την ενέργεια που χρειάζεται ένας κοινός λαμπτήρας. 30
5. Χρήση Ανεμιστήρων Οροφής Τα ενεργοβόρα κλιματιστικά μπορούν να αυξήσουν το λογαριασμό ηλεκτρικού έως και κατά 50% τους θερινούς μήνες. Το όφελος της χαμηλότερης κατανάλωσης των ανεμιστήρων δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά και περιβαλλοντικό, καθώς όσο λιγότερο ηλεκτρισμό καταναλώνουμε, τόσο λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα οι σταθμοί που παράγουν ενέργεια από πετρέλαιο. 31
6. Χρήση εξωτερικών Σκιάστρων Χρησιμοποίηση κατάλληλων εξωτερικών σκιάστρων, περσίδων, πορτοπαράθυρων, μπορεί να επιφέρει εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι 15% 32
6. Χρήση εξωτερικών Σκιάστρων Χρησιμοποίηση κατάλληλων εξωτερικών σκιάστρων, περσίδων, παραθυρόφυλλων, μπορεί να επιφέρει εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι 15% 33
7. Ενεργειακός σχεδιασμός & προσανατολισμός Μια κατοικία να διαθέτει στη νοτιά όψη μεγαλύτερη αναλογικά επιφάνεια Είναι επιμηκυμένη κατά το άξονα Α-.
7. Ενεργειακός σχεδιασμός & προσανατολισμός Eπιλογή φυλλοβολών δέντρων σκίαση το καλοκαίρι Το χειμώνα με την πτώση του φυλλώματος διείσδυση του χειμερινού ήλιου Αειθαλή δέντρα Ανεμοφράκτες φύτευση στην βόρεια και δυτική πλευρά
7. Ενεργειακός σχεδιασμός & προσανατολισμός 36
8. Συσκευές εξοικονόμησης ενέργειας Κατά την λειτουργία μιας ηλεκτρικής συσκευής σε κατάσταση αναμονής, η συσκευή καταναλώνει υπολογίσιμη ισχύ (από 1W εως αρκετά W, αναλόγως της συσκευής). Συνέπειες : Οικονομικό κόστος Μέρος των εκπομπών CO 2 οφείλονται στη λειτουργία κατάστασης αναμονής
Τρόποι αντιμετώπισης της κατανάλωσης ενέργειας κατά την κατάσταση αναμονής : 1. Έλεγχος κατά την αγορά των συσκευών για χαμηλή κατανάλωση ενέργειας κατά την λειτουργία αναμονής 2. Κατά τον τερματισμό μιας συσκευής να φροντίζουμε ώστε να απενεργοποιείται πλήρως (κλείσιμο από την μπρίζα) παρά να μπαίνει σε κατάσταση αναμονής 3. Χρήση έξυπνων αυτόματων διακοπτών (Συσκευές Απενεργοποίησης Standby killers)
Συσκευές Απενεργοποίησης (Stand Βy Killers) Οι συσκευές «Stand by killers» είναι οικιακές συσκευές εξοικονόμησης ενέργειας οι οποίες τερματίζουν άλλες συσκευές που βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής.. Επιτυγχάνεται έτσι : Προστασία ηλεκτρικών συσκευών Εξοικονόμηση ενέργειας (μέχρι 20%) Μείωση εκπομπών CO 2 Εφαρμογές : Τηλεοράσεις, Υπολογιστές, Στερεοφωνικά,,.. Οι συσκευές αυτές είναι διαμορφωμένες ανάλογα με τις ηλεκτρικές συσκευές.
Εφαρμογή σε Τηλεόραση Εφαρμογή σε Υπολογιστή
Μετρητές εξοικονόμησης ενέργειας Συνδεδεμένοι με τον ρευματοδότη Ασύρματοι μετρητές Με USB για μεταφόρά των δεδομένων σε υπολογιστή
Έξυπνοι μετρητές Σύντομα θα εγκατασταθούν στην Κύπρο Θα αντικαταστήσουν τα παραδοσιακά ρολόγια Τοποθετούνται εντός της οικίας και καταγράφουν την ενέργεια που καταναλώνεται ανά πάσα στιγμή Τα στοιχεία αυτά θα αποστέλλονται στην ΑΗΚ σε έναν κεντρικό υπολογιστή μέσω ενός ασύρματου δικτύου Ο καταναλωτής θα μπορεί να παρακολουθεί τις καταναλώσεις και να εξοικονομήσει μέχρι 10% το χρόνο στους λογαριασμούς
Κόστος Έξυπνων Μετρητών Εγκατάσταση έξυπνου μετρητή: 300 ανά μετρητή Συνολικά έξοδα για έξυπνα δίκτυα: 550 ανά μετρητή (περιλαμβάνει και το κόστος για έξυπνο μετρητή) Συνολικό όφελος: 73 ανά έτος Μπορούν να εξοικονομήσουν μέχρι 10% ηλεκτρική ενέργεια 43
9. Απλές Συμβουλές 1 Ρυθμίστε τη θερμοκρασία χώρου 26 ο C το Καλοκαίρι 21 ο C το Χειμώνα 2 Κάντε έλεγχο στις διαρροές Έλεγχος στεγανότητας παραθύρων και πορτών 3 Κλείστε την θέρμανση και το κλιματισμό όταν δεν χρειάζεται Άδεια γραφεία Καλή μέρα Αποθήκες 44
4 Χρησιμοποιήστε κατάλληλα τα σκίαστρα του χώρου σας Ανοικτές κουρτίνες το Χειμώνα και κλειστές το καλοκαίρι όταν έχει ήλιο 5 ιατηρήστε κλειστά τα ανοίγματα Όταν λειτουργεί ο κλιματισμός ή η θέρμανση διατηρήστε κλειστά τα παράθυρα και τις πόρτες 6 Προσαρμόστε την ενδυμασία σας Ελαφριά το καλοκαίρι και ζεστή το χειμώνα 45
7 Βελτιώστε την απόδοση της θέρμανσης απομακρύνοντας εμπόδια (κουρτίνες, έπιπλα ή κιβώτια) Καθαρίζοντας τα σώματα Εξαερώνοντας τα σώματα 8 Αποφύγετε τη χρήση ηλεκτρισμού για παραγωγή θερμότητας 46
9 Βελτιώστε την απόδοση του κλιματιστικού σας απομακρύνοντας εμπόδια (κουρτίνες, έπιπλα) Καθαρίζοντας συχνά τα φίλτρα (κάθε μήνα) Κατευθύνετε τον αέρα προς τα κάτω 10 Ρυθμίστε τους θερμοστάτες στη θέση auto, και προτιμήστε τη μέγιστη ταχύτητα του ανεμιστήρα auto 11 Συμβουλευτείτε/Καλέστε τον τεχνικό σας για συντήρηση, επιδιόρθωση και βελτίωση της απόδοσης των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης 47
Βιβλιογραφία και πηγές Πηγές φωτογραφιών και πληροφοριών Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών Υπηρεσία Ίδρυμα ενέργειας Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ελλάδος Ενεργειακό Κέντρο Περιφέρειας Κρήτης ΕΤΕΚ ΑΗΚ ΣΜ ΡΑΕΚ Τμήμα Οδικών μεταφορών European Commission Παρουσιάσεις Μαθήματος ενεργειακής απόδοσης Κτιρίων (UCY- Πάρις Φωκαίδης) 48
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ! ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ! Επικοινωνήστε μαζί μας: Τηλ. 22667716, Fax: 22667736, e-mail: info@cea.org.cy Επισκεφτείτε μας: Οδός Λεύκωνος 20, Μαρκίδης court 13, Γρα403, 2064, Στρόβολος Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας: www.cea.org.cy 49