ΠΡΕΒΕΙΑ ΣΗ ΕΛΛΑΔΟ ΣΗΝ ΑΓΚΤΡΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΤΠΟΘΕΕΩΝ ΑΝΑΛΤΗ ΣΑΣΙΣΙΚΩΝ ΣΟΙΧΕΙΩΝ ΓΙΑ ΣΟ ΕΞΩΣΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΟΤΡΚΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΔΙΜΕΡΕ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ-ΣΟΤΡΚΙΑ 2014 Φεβρουάριοσ 2015 Παρακαλοφμε ςε περίπτωςθ αναδθμοςίευςθσ να αναφζρεται θ πθγι. 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΕΞΩΣΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΟΤΡΚΙΑ...ΕΛ.3 Β. ΔΙΜΕΡΕ ΜΠΟΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ-ΣΟΤΡΚΙΑ...ΕΛ.9 2
Α. ΕΞΩΣΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΟΤΡΚΙΑ Κατά το 2014 το ςφνολο των τουρκικϊν ειςαγωγϊν ζφταςε τα 242,2 δις δολάρια (211,2 δις. ευρϊ), και το ςφνολο των τουρκικϊν εξαγωγϊν τα 157,7 δις.δολ (139 δις. ευρϊ). ε ςχζςθ με το 2013, οι τουρκικζσ ειςαγωγζσ μειϊκθκαν κατά 3,7%, ενϊ οι τουρκικζσ εξαγωγζσ παρουςίαςαν αφξθςθ κατά 4%. υνολικά, το ζλλειμμα του εμπορικοφ ιςοηυγίου τθσ Σουρκίασ μειϊκθκε κατά 15,3 % το 2014 ςε ςχζςθ με το 2013 (από 99,78 δις δολάρια το 2013 ςε 84,5 δις δολάρια το 2014). 2013 ΔΙ. USD 2014 ΔΙ. USD ΜΣΒΛ 2013-14 (%) ΕΞΑΓΩΓΕ 151,9 157,7 4% ΕΙΑΓΩΓΕ 251,6 242,2-3,7% ΟΓΚΟ ΤΝΑΛΛΑΓΩΝ 403,5 399,9-1,6% ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ -99,78-84,5-15,3% Η Σουρκία επζδειξε αξιοςθμείωτεσ επιδόςεισ ςτισ εξαγωγζσ τθσ κατά τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ. Χαρακτθριςτικό είναι ότι από 5,7 δις δολάρια εξαγωγζσ και 9,2 δις δολάρια ειςαγωγζσ τθ δεκαετία του 80, ζφταςε τα 157 δις δολάρια εξαγωγζσ αλλά και 157.715 δις δολάρια ειςαγωγζσ το 2014. Από τθν άλλθ πλευρά παρατθρείται ότι όςο αυξανόταν διαχρονικά ο όγκοσ εμπορικϊν ςυναλλαγϊν τθσ, τόςο το εμπορικό τθσ ιςοηφγιο διαμορφωνόταν ςτακερά ελλειμματικό, με το εμπορικό τθσ ζλλειμμα να διογκοφται ςυνεχϊσ. Σο 2014 κατόρκωςε να μειϊςει κατά 15,3% το ζλλειμμά του εμπορικοφ τθσ ιςοηυγίου. ε εκατ.δολάρια Ετοσ ΕΞΑΓΩΓΕ ΕΙΑΓΩΓΕ ΟΓΚΟ ΙΟΖΤΓΙΟ 1983 5.728 9.235 14.963-3.507 1993 15.345 29.428 44.773-14.083 2003 47.253 69.340 116.593-22.087 2013 151.869 251.651 403.520-99.782 2014 157.715 242.223 399.938-84.492 3
Εξζλιξθ εξωτερικοφ εμπορίου Σουρκίασ τθν τελευταία 30ετία (εκατ.δολ) 500 400 300 200 100 Εξαγωγζσ Ειςαγωγζσ Όγκοσ Ιςοηφγιο 0-100 1984 1994 2004 2014-200 υγκεκριμζνα, ο όγκοσ εμπορικϊν ςυναλλαγϊν τθσ Σουρκίασ ζχει τετραπλαςιαςτεί ςχεδόν μεταξφ 2004-2014. Αντίςτοιχα βζβαια παρατθρικθκε μεγάλθ αφξθςθ και του εμπορικοφ ελλείμματοσ. Η χειρότερθ χρονιά επιδόςεων ιταν το 2011, οπότε ζφταςε ςχεδόν τα 106 δις. δολάρια. Σο 2013 ιταν 99 δις.δολάρια και το 2014 παρατθρικθκε μείωςθ, με αποτζλεςμα το ζλλειμμα να ανζλκει ςτα 84,5 δις.δολάρια Εξζλιξθ Εμπορικοφ Ιςοηυγίου Σουρκίασ τθν τελευταία 5ετία (ςε δις δολ.) 300 250 200 150 100 50 0-50 -100-150 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Εξαγωγζσ Ειςαγωγζσ Ιςοηφγιο Πθγι: Turkstat Επεξεργαςία: Γρ.ΟΕΤ Αγκφρασ 4
Έηος ΕΞΑΓΩΓΕΣ (ζε δολ.) ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (ζε δολ._ ΙΟΖΤΓΙΟ (ςε δολ.) 2009 102.142.612.603 140.928.421.211-38.785.808.608 2010 113.883.219.184 185.544.331.852-71.661.112.668 2011 134.906.868.830 240.841.676.274-105.934.807.444 2012 152.461.736.556 236.545.140.909-84.083.404.353 2013 151.868.550.560 251.650.560.072-99.782.009.512 2014 157.715.040.403 242.223.958.803-84.508.918.400 Σα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα τθσ Σουρκίασ ιταν Οχιματα (18 δις. δολ), Μθχανολογικόσ Ηλεκτρολογικόσ εξοπλιςμόσ (κεφ.84+κεφ.85: 23,5 δις δολ.), Προϊόντα υφαντουργίασ (κεφ.61+κεφ.62+κεφ.63: 18,4 δις δολ). Εξαγωγζσ-Προϊόντα οχιματα-ελκυςτιρεσ-μζρθ αυτϊν 6,1 2,5 6 4,3 2,9 18 15 λζβθτεσ-μθχανεσ-ςυςκευζσ θλεκτρολογικόσ εξοπλιςμόσ 18,4 7,7 15,5 6 χυτοςίδθροσ, ςίδθροσ, χάλυβασ και τεχνουργιματα αυτϊν πολφτιμεσ/θμιπολφτιμεσ πζτρεσ ενδφματα /πλεκτά/προϊόντα υφαντουργίασ ορυκτά καφςιμα κλπ Πθγι: Turkstat Επεξεργαςία: Γρ.ΟΕΤ Αγκφρασ Οι κυριότεροι εξαγωγικοί εταίροι τθσ Σουρκίασ για το 2014 ιταν οι ακόλουκοι: Γερμανία 15.156.028.213 $ Ιράκ 10.896.202.645 $ ΗΒ 9.914.028.188 $ Ιταλία 7.144.642.175 $ Γαλλία 6.466.707.833 $ ΗΠΑ 6.345.063.908 $ Ρωςία 5.945.712.565 $ Ιςπανία 4.763.139.962 $ ΗΑΕ 4.662.880.768 $ Ιραν 3.888.292.120 $ Ολλανδία 3.460.302.666 $ Αίγυπτοσ 3.300.940.321 $ 5
Από τον παραπάνω πίνακα προκφπτει ότι ςθμαντικό μζροσ των τουρκικϊν εξαγωγϊν (32,5%) κατευκφνεται προσ χϊρεσ τθσ Ευρϊπθσ, ειδικά αυτζσ όπου υπάρχει τουρκικι κοινότθτα. υνολικά οι τουρκικζσ εξαγωγζσ προσ χϊρεσ ΕΕ ιταν 51,3 δις.ευρώ (68,3 δις.δολ) το 2014.Σο Ιράκ παραμζνει δεφτερθ χϊρα-προοριςμόσ των τουρκικϊν εξαγωγϊν, παρά τθν κρίςθ που ξζςπαςε ςτθν περιοχι το καλοκαίρι του 2014, με τισ τουρκικζσ εξαγωγζσ ωςτόςο να παρουςιάηονται μειωμζνεσ κατά 9% ςε ςχζςθ με το 2013. Η Ελλάδα είναι θ 26 θ χϊρα προοριςμόσ των τουρκικϊν εξαγωγϊν. 10 Κυριότεροι εξαγωγικοί εταίροι (δις.δολάρια) 4,7 3,9 3,3 4,8 6,3 7,1 5,9 6,5 15,2 9,9 10,9 Γερμανία Ιράκ ΗΒ Ιταλία Γαλλία ΗΠΑ Ρωςία Ιςπανία ΗΑΕ Ιράν Πθγι: Turkstat Επεξεργαςία: Γρ.ΟΕΤ Αγκφρασ Οι κυριότερεσ ειςαγωγζσ τθσ Σουρκίασ είναι ςτα εξισ προϊόντα: Ορυκτά καφςιμα-πετρελαιοειδι (54,9 δισ δολάρια), μθχανολογικόσ και θλεκτρολογικόσ εξοπλιςμόσ (κεφ.84+85: 28,1 και 18 δις δολάρια), οχιματα- ελκυςτιρεσ (15,7 δις. δολάρια), ςίδθροσ και χάλυβασ (17,6 δις δολάρια), πολφτιμοι-θμιπολφτιμοι λίκοι (8,1 δις δολάρια), πλαςτικά (14,1 δις δολάρια), αλουμίνιο (3,5 δις δολάρια) 6
Ειςαγωγζσ-Προϊόντα 3,5 Πετρζλαιο-Ορυκτά κ 17,6 8,1 14,1 59,4 Μθχανολογικόσ-θλε Ηλεκτρολογικόσ εξοπ Οχιματα 8 15,7 χαλκόσ-αλουμίνιο-νι Καςςίτεροσ 43,7 ςίδθροσ/χαλκόσ 18 28,1 πολφτιμοι-θμιπολφτ πλαςτικά αλουμίνιο Οι κυριότεροι ειςαγωγικοί εταίροι τθσ Σουρκίασ για το 2014 απεικονίηονται ςτον παρακάτω πίνακα: Ρωςία 25.293.391.962 $ 24.918.237.813 $ Κίνα Γερμανία 22.369.253.291 $ Ιταλία 12.055.915.726 $ ΗΠΑ 12.727.480.568 $ Ιράν 9.833.329.096 $ Γαλλία 8.122.565.150 $ Β.Κορζα 7.548.310.671 $ Ινδία 6.898.553.730 $ Ιςπανία 6.075.844.195 $ ΗΒ 5.932.179.005 $ Ελβετία 4.821.030.760 $ Ελλάδα 4.043.838.977$ 7
10 Κυριότεροι ειςαγωγικοί εταίροι (δις.δολάρια) 7,5 6,9 6 5,9 25,3 Ρωςία Κίνα Γερμανία 8,1 9,8 12,6 24,9 Ιταλία HΠΑ Ιράν Γαλλία Β.Κορζα 12,9 22 Ινδία Ιςπανία Πθγι: Turkstat Επεξεργαςία: Γρ.ΟΕΤ Αγκφρασ Οι κφριοι προμθκευτζσ τθσ Σουρκίασ είναι θ Ρωςία και θ Κίνα, ενϊ οι ειςαγωγζσ τθσ από χϊρεσ ΕΕ ανιλκαν το 2014 ςε 66,7 δις.ευρϊ. Η Ελλάδα κατζχει τθ 12 θ κζςθ ανάμεςα ςτισ χϊρεσ προμθκευτζσ τθσ Σουρκίασ. 8
Β. ΔΙΜΕΡΕ ΕΜΠΟΡΙΟ Αναφορικά με το διμερζσ εμπόριο Ελλάδασ Σουρκίασ, ςθμειϊνονται τα εξισ: Οι τουρκικζσ εξαγωγζσ προσ τθν Ελλάδα κατά το 2014 ανιλκαν ςτα 1,082 δις. ευρϊ ςθμειϊνοντασ αφξθςθ τθσ τάξεωσ του 7% ςε ςχζςθ με το 2013, ςφμφωνα με το τουρκικό Ινςτιτοφτο τατιςτικισ. Οι τουρκικζσ ειςαγωγζσ από τθν Ελλάδα μειϊκθκαν το 2014 κατά 4,1% ςε ςχζςθ με το προθγοφμενο ζτοσ και ζφταςαν τα 3,04 δις. ευρϊ. Ο όγκοσ διμεροφσ εμπορίου, κατά το 2014, ανιλκε ςε 4,2 δις. ευρϊ, παρουςιάηοντασ αφξθςθ κατά 1,1 % ςε ςχζςθ με το 2013 και το εμπορικό πλεόναςμα υπζρ τθσ Ελλάδοσ ανιλκε ςε 1,89 δις ευρϊ, παρουςιάηοντασ μείωςθ κατά 9,6 % ςε ςχζςθ με το 2013. Οι ελλθνικζσ εξαγωγζσ αποτελοφν το 1,26 % των ςυνολικϊν τουρκικϊν ειςαγωγϊν. Η Σουρκία ιταν και το 2014 θ πρϊτθ χϊρα προοριςμόσ των ελλθνικϊν εξαγωγϊν, ενϊ θ Ελλάδα κατζχει τθ 12 θ κζςθ ανάμεςα ςτισ χϊρεσ-προμθκευτζσ τθσ Σουρκίασ. 2013 Δις 2014 Δις Μεταβολι 2013-14 % Σ/εξαγωγζσ 1,08 1,16 +7% T/ειςαγωγζσ 3,17 3,04-4,1% Ογκοσ 4,25 4.2 +1,1% Ιςοηφγιο 2,09 1,89-9,6% Διμερζσ εμπόριο Ελλάδασ-Σουρκίασ (2009-2014), ςυμπεριλαμβανομζνων πετρελαιοειδϊν 4000 3000 2000 1000 0-1000 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ε/εξαγωγζσ ε/ειςαγωγζσ Ιςοηφγιο 9
(Πθγι: Turkstat, Επεξεργαςία: Γρ.ΟΕΤ Αγκφρασ) το ςφνολο των παραπάνω εξαγωγϊν, τα πετρελαιοειδι καταλαμβάνουν μερίδιο 74,96% των ςυνολικϊν εξαγωγϊν και ακολουκοφν τα πλαςτικά, το βαμβάκι και το αλουμίνιο (βλ.αναλυτικά ςε πίνακα που ακολουκεί). Εάν αφαιρζςουμε τα πετρελαιοειδι, το ιςοηφγιό μασ με τθν Σουρκία είναι ωσ προσ τα υπόλοιπα προϊόντα, ελλειμματικό. Διμερζσ εμπόριο Ελλάδασ-Σουρκίασ 2008-2014, εξαιρουμζνων των πετρελαιοειδϊν (ςε εκατ.ευρϊ) 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 Ειςαγωγζσ Εξαγωγζσ Όγκοσ Ιςοηφγιο 0-500 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014-1000 -1500 (Πθγι: Turkstat, Επεξεργαςία: Γρ.ΟΕΤ Αγκφρασ) Οι ςθμαντικότερεσ μεταβολζσ ςτθν αξία των εξαγομζνων από τθν Ελλάδα προϊόντων προσ τθν Σουρκία εντοπίηεται ςτα εξισ προϊόντα: Αφξθςθ εξαγωγϊν ςε: Λζβθτεσ-Μθχανολογικό εξοπλιςμό (172%), Χαρτίχαρτόνι (44%), λιπάςματα (29%), αργίλιο και τεχνουργιματα αυτοφ(10,5%), χαλκό και τεχνουργιματα αυτοφ (7,5%), πλαςτικζσ φλεσ και ςυναφι τεχνουργιματα (5,7%) Μείωςθ εξαγωγϊν ςε: πολφτιμουσ λίκουσ-μεταλλζυματα (-72%), δζρματαγουνοδζρματα (-52%),, τεχνουργιματα από ςίδθρο-χάλυβα (-57%), βαμβάκι (-27%), θλεκτρικζσ ςυςκευζσ (-11,7%), πετρελαιοειδι (-5,5%) Κατθγορίεσ με καλζσ επιδόςεισ για τα τελευταία δφο ζτθ ςε ςχζςθ με τα αμζςωσ προθγοφμενα χρόνια ιταν: Λοιπά μεταλλικά Εξαρτιματα και προϊόντα τςιμζντου, αςβεςτου, γφψου κλπ. 10
ΟΙ 15 ΚΤΡΙΟΣΕΡΕ ΚΑΣΗΓΟΡΙΕ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΜΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ 2012 2013 2014 2014 2013-14 CN-2 Προϊόν Αξία εξαγωγών ( ) Αξία εξαγωγών ( ) Αξία εξαγωγών ( ) φνκεςθ (%) Μεταβολι (%) 27 Ορυκτά λάδιακαφςιμα 1.968.774.221 2.380.271.061 2.275.890.731 75% -5,5% 39 Πλαςτικζσ φλεσ και τεχνουργιματα 152.143.673 162.030.918 174.874.478 8% +5,7% 52 Βαμβάκι 202.060.680 208.604.223 151.760.316 5% -27% 76 Αργίλιο και τεχνουργιματα από αργίλιο 84 Λζβθτεσ, μθχανζσ, ςυςκευζσ 67.378.392 64.704.170 71.519.870 22.245.588 25.341.171 68.642.053 2,4% +10,5% 2,3% +172% 74 Χαλκόσ και τεχνουργιματα από χαλκό 31 Λιπάςματα 44.284.674 39.965.942 43.024.996 11.783.634 28.614.263 36.333.919 1,4% +7,5% 1,2% +29% 48 Χαρτί, χαρτόνια 13.174.861 12.818.309 18.377.989 0.6% +44% 72 Χυτοςίδθροσ, ςίδθροσ και χάλυβασ 11.114.416 15.982.959 16.244.552 0,5% +1,2% 41 Δζρματα, γουνοδζρματα 30.738.235 27.274.772 12.877.071 0. 4% -52% 32 Χρωςτικά/χθμικά 11.814.388 12.785.265 11.674.057 0,3% -8.5% 11
83 Λοιπά μεταλλικά Εξαρτιματα 4.432.731 10.601.701 10.202.846 0,3% -4% 85 Ηλεκτρικζσ μθχανζσ, ςυςκευζσ 15.233.422 12.109.967 9.471.086 0,3% - 11,7% 68 Προϊόντα τςιμζντου, αςβεςτίου, γφψου κλπ 7.451.760 10.312.284 9.251.614 0,3% -10% 71 πολφτιμοι λίκοι/μεταλλεφματα 30.827.681 29.575.984 8.171.192 0,2% -72% (Πθγι: Turkstat, Επεξεργαςία: Γρ.ΟΕΤ Αγκφρασ) Οι κατθγορίεσ όπου οι εξαγωγζσ μασ ιταν μθδενικζσ είναι:, προϊόντα αλευροποιίασ (κεφ.11), πλεκτικζσ φλεσ φυτικισ προζλευςθσ (κεφ.14), εκρθκτικάπυροτεχνιματα (κεφ.36), φωτογραφικά και κινθματογραφικά προϊόντα (κεφ.37), φελλόσ και προϊόντα φελλοφ (κεφ.45), μετάξι (κεφ.50), νικζλιο (κεφ.75), καςςίτεροσ και τεχνουργιματα αυτοφ (κεφ.80). Σα ιςχυρότερα εξαγϊγιμα προϊόντα μασ ςε βάκοσ 5ετίασ, πλθν πετρελαιοειδϊν, είναι τα εξισ: βαμβάκι, πλαςτικά, ςίδθροσ/χάλυβασ, χαλκόσ, αλουμίνιο, δθμθτριακά, λιπάςματα,, ενϊ τθν τελευταία τριετία αφξθςθ εξαγωγϊν ειδαν προϊόντα, όπωσ καλλυντικά, μθχανολογικόσ και θλεκτρικόσ εξοπλιςμόσ και και μεταλλεφματα. Κατθγορίεσ όπωσ δζρματα-γουνοδζρματα πολφτιμοι/θμιπολφτιμοι λίκοι και φαρμακευτικά είναι προϊόντα που τθν τελευταία πενταετία ζχουν ηιτθςθ ςτθν τουρκικι αγορά, το 2014, ωςτόςο, παρουςίαςαν ςθμαντικι κάμψθ, κυρίωσ λόγω τθσ διαφοροποίθςθσ από πλευράσ Σοφρκων των αγορϊν προμικειάσ τουσ. Διαγραμματικι απεικόνιςθ εξζλιξθσ εξαγωγών κυριότερων εξαγώγιμων αγακών (αξία ςε εκατ.ευρώ): 300 250 200 150 ίδθροσ-χαλυβασ χαλκόσ αλουμίνιο δθμθτριακά 100 50 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 πλαςτικά λιπάςματα αλουμίνιο ίδθροσ-χαλυβασ λιπάςματα βαμβάκι πλαςτικά 12
(Πθγι: Turkstat, Επεξεργαςία: Γρ.ΟΕΤ Αγκφρασ) Αντίςτοιχα ςτα ςθμαντικότερα προϊόντα που ειςιχκθςαν το 2014 ςτθν Ελλάδα από τθν Σουρκία περιλαμβάνονται πετρελαιοειδι (215,9 εκατ.ευρϊ), προϊόντα υφαντουργίασ (κεφ.61,62 και 63:123 εκατ. ευρϊ), το αλουμίνιο και τα τεχνουργιματα του (43 εκατ.ευρϊ), χαρτί (24,5 εκατ.ευρϊ), θλεκτρικά μθχανιματα (77,7 εκατ. ευρϊ), λζβθτεσ-μθχανολογικόσ εξοπλιςμόσ (65,8 εκατ. ευρϊ), πλαςτικά (75,1 ευρϊ), ςίδθροσ χάλυβασ (83 εκατ.ευρϊ) και τεχνουργιματα αυτϊν (46,6 εκατ.ευρϊ), βαμβάκι (19,9 εκατ. ευρϊ) 13