Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι Αναστάσιος Μικρόπουλος Εργαστήριο Εφαρμογών Εικονικής Πραγματικότητας στην Εκπαίδευση Πανεπιστήμιο
Τεχνολογίες μάθησης Η τεχνολογία δεν προκαλεί μάθηση από μόνη της, αλλά παρέχει δυνατότητες (affordances) οι οποίες μπορεί να την προκαλέσουν. (Dalgarno &Lee, 2010)
Τεχνολογικά χαρακτηριστικά των ΤΠΕ Η κύρια συνεισφορά των ΤΠΕ προκύπτει από τα τεχνολογικά χαρακτηριστικά τους και τους τρόπους με τους οποίους καταγράφουν, αναπαριστούν, διαχειρίζονται και μεταφέρουν την πληροφορία. Χαρακτηριστικά δυνατότητες των ΤΠΕ: γρήγορη διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων και πληροφορίας παρουσίαση πληροφορίας μέσω δυναμικών, αλληλεπιδραστικών, πολλαπλών αναπαραστάσεων επικοινωνία.
Εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά των ΤΠΕ Η ενεργός συμμετοχή του μαθητή μέσω αλληλεπιδραστικών στοχοθετημένων δραστηριοτήτων για τη δημιουργία ή ενίσχυση των νοητικών μοντέλων του, την παροχή κινήτρων για μάθηση και τη διατήρηση του ενδιαφέροντός του.
Ιδιαίτερα τεχνολογικά χαρακτηριστικά 1. τρισδιάστατες χωρικές αναπαραστάσεις, εικονικά περιβάλλοντα 2. διαισθητική αλληλεπίδραση με φυσικούς χειρισμούς, σε πραγματικό χρόνο. 3. πολυαισθητηριακά κανάλια αλληλεπίδρασης 4. εμβύθιση στο εικονικό περιβάλλον.
1. τρισδιάστατες χωρικές αναπαραστάσεις Αρκούν ώστε μία 3D αναπαράσταση να αποτελέσει ένα ΕΠ;
2. διαισθητική αλληλεπίδραση Φυσικές χειρονομίες, προσθέτουν στην «εικονικότητα» (virtuality)
3. πολυαισθητηριακά κανάλια αλληλεπίδρασης
4. εμβύθιση
Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά με τι προσφερόμενες δυνατότητες (affordances) που περιλαμβάνει η εικονική πραγματικότητα φαίνεται ότι συνεισφέρουν σε θετικά μαθησιακά αποτελέσματα μέσω των εκπαιδευτικών εικονικών περιβαλλόντων. (Mikropoulos & Natsis, 2011)
Εκπαιδευτικό Εικονικό Περιβάλλον Ένα εκπαιδευτικό εικονικό περιβάλλον (κόσμος) είναι το εικονικό περιβάλλον (κόσμος) που βασίζεται σε ένα παιδαγωγικό μοντέλο. Είναι ένα εικονικό περιβάλλον (κόσμος) που δημιουργεί, τροποποιεί ή χειρίζεται ο μαθητής για να αναπαραστήσει τις γνώσεις του εμπλεκόμενος σε νοηματοδοτημένες διεργασίες κριτικής σκέψης και συμβάλλει σε θετικά μαθησιακά αποτελέσματα.
Εκπαιδευτικό Εικονικό Περιβάλλον Ένα εκπαιδευτικό εικονικό περιβάλλον (κόσμος) λειτουργεί ως γνωστικό εργαλείο. (Jonassen, 2000; Μικρόπουλος, 2006) Ένα εκπαιδευτικό εικονικό περιβάλλον μπορεί να είναι ένα μαθησιακό αντικείμενο. Natsis, Hormova, Mikropoulos, 2014)
1. τρισδιάστατες χωρικές αναπαραστάσεις Επιτρέπουν: 1. ελεύθερη πλοήγηση περιήγηση (έξι βαθμοί ελευθερίας) 2. Οπτική πρώτου προσώπου
1α. Εμπειρίες πρώτου προσώπου Συνεισφέρουν στην ενίσχυση των εμπειριών του χρήστη και τη μετατροπή τους από εμπειρίες τρίτου σε εμπειρίες πρώτου προσώπου (προσωπικές). Είναι «σαν να είμαι εκεί». Ενισχύουν την αίσθηση της παρουσίας. Εξερευνώ μέρη, συζητώ με άλλους, επικοινωνώ πληροφορία, συνεργάζομαι, κάνω πειράματα, κτίζω, κλπ.
1β. Φυσική σημαντική Η αναπαράσταση δεν απαιτεί την εκμάθηση ενός συνόλου συμβόλων για την επικοινωνία της πληροφορίας. Μέσω της φυσικής σημαντικής γίνεται φυσιολογικά και διαισθητικά.
1γ. Χρονική και χωρική κλίμακα
1δ. Αυτονομία 24/7
1ε. Μεταγωγή, πραγμάτωση
Παρουσία 1. 3D αναπαραστάσεις 2. διαισθητική αλληλεπίδραση 3. πολυαισθητηριακή αλληλεπίδραση 4. εμβύθιση Αίσθηση παρουσίας: Η (ψευδ)αίσθηση της μη διαμεσολάβησης. Διαρκής ανταπόκριση σε πραγματικό χρόνο του (εικονικού) περιβάλλοντος στις αισθήσεις, το νοητικό πλαίσιο, και τα συναισθήματα.
Ποια προσέγγιση ενδείκνυται στη διδακτική πράξη;
1. Πολλαπλές αναπαραστάσεις
2. Δημιουργία, όχι αναπαραγωγή της γνώσης
3. Αυθεντικές μαθησιακές δραστηριότητες
4. Αναστοχασμός
5. Συνεργατική σύνθεση της γνώσης
1. Πολλαπλές αναπαραστάσεις 2. Δημιουργία, όχι αναπαραγωγή της γνώσης 3. Αυθεντικές μαθησιακές δραστηριότητες 4. Αναστοχασμός 5. Συνεργατική σύνθεση της γνώσης Διδακτικό μοντέλο: οικοδόμηση της γνώσης
Αναφορές Dalgarno, B., & Lee, M. J. W. (2010). What are the learning affordances of 3-D virtual environments? British Journal of Educational Technology, 41(1), 10 32. Jonassen, D. (2000). Computers as mindtools for schools. NJ: Prentice Hall. Mikropoulos, T. A. & Natsis, A. (2011). Educational Virtual Environments: A Ten Year Review of Empirical Research (1999 2009). Computers & Education, 56(3), 769-780. Natsis, A., Hormova, H., Mikropoulos, T. A. (2014). Students views on different learning objects. In L. Gómez Chova, A. López Martínez, I. Candel Torres (eds.) INTED 2014 Proceedings, 8th International Technology, Education and Development Conference (pp. 2363-2372). Valencia: IATED Academy. Μικρόπουλος, Τ. Α. (2006). Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.