Qwφιertsdfghjklzxερυυξnmηqσwωψ erβνtyuςiopasdρfghjklzxcvbnmqwert yuiopasdfghjklzxcvbnφγιmλιqπςπζα wωeτrtνyuτioρνμpκaλsdfghςjklzxcvλ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ οπbnαmqwertyuiopasdfghjklzxcvbn ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ mσγqwφertyuioσδφpγρaηsόρωυdfg ΠΟΛΙΤΗ hjργklαzxc vbnβφ δγωmζqwertλκοθξyuiύασφdfghjklzx cvbnmqwertyuiopaβsdfghjklzxcεrυtγ yεuνiιoαpasdfghjklzxcηvbnασφδmq wertασδyuiopasdfασδφγθμκxcvυξσφ bnmσφγqwθeξτσδφrtyuφγςοιopaασ δφsdfghjklzxcvασδφbnγμ,mqwertyui opasdfgασργκοϊτbnmqwertyσδφγuio pasσδφγdfghjklzxσδδγσφγcvbnmqw ertyuioβκσλπpasdfghjklzxcvbnmqwe rtyuiopasdγαεορlzxcvbnmqwertyuio
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ..Ας ξεκινήσουμε με μερικούς βασικούς ορισμούς: Άνθρωπος: ουσιαστικό Ένα μέλος του είδους Homo sapiens ένας άντρας, μια γυναίκα ή ένα παιδί. Δικαιώματα: ουσιαστικό Πράγματα τα οποία δικαιούσαι ή σου επιτρέπονται εγγυημένες ελευθερίες. Ανθρώπινα Τα δικαιώματα που έχεις επειδή είσαι Άνθρωπος. Δικαιώµατα: ουσιαστικό Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα επομένως θα μπορούσαν γενικά να ορισθούν ως εκείνα τα δικαιώματα που ενυπάρχουν στη φύση μας, που είναι έμφυτα και χωρίς τα οποία δεν μπορούμε να ζήσουμε ως ανθρώπινα όντα. Αποκαλούνται ανθρώπινα δικαιώματα γιατί είναι οικουμενικά.τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες μας επιτρέπουν να αναπτύξουμε πλήρως και να χρησιμοποιήσουμε τις ανθρώπινες αρετές μας, τη νοημοσύνη μας, τα ταλέντα μας και τη συνείδησή μας και να ικανοποιήσουμε τις πνευματικές και άλλες ανάγκες μας. Αυτά βασίζονται πάνω στις αυξανόμενες απαιτήσεις της ανθρωπότητας για μια ζωή μέσα στην οποία η έμφυτη αξιοπρέπεια και η αξία κάθε ανθρώπου θα τυγχάνει σεβασμού και προστασίας. Σε παλιότερες εποχές ωστόσο, δεν υπήρχαν ανθρώπινα δικαιώματα. Πολύ αργότερα γεννήθηκε η ιδέα ότι οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν συγκεκριµένες ελευθερίες. Και αυτή η ιδέα, στον απόηχο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αποτυπώθηκε τελικά στο έγγραφο που ονομάζεται Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης. * 1ο Άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ο.Η.Ε Η ελευθερία και η ισότητα είναι επομένως τα συστατικά στοιχεία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Ελευθερία σημαίνει να μην υπόκειται κάποιος στη βούληση ενός άλλου. Ακόμη, η ελευθερία συνεπάγεται ευθύνη. Ευθύνη προς τον εαυτό μου, ευθύνη και προς τους άλλους. Είμαι ελεύθερος/-η να κάνω επιλογές, σημαίνει, φέρω ταυτόχρονα και την απόλυτη ευθύνη για τις επιλογές μου, ακριβώς γιατί είναι επιλογές δικές μου και κανένας άλλος δεν μου τις επέβαλε. Επομένως, η ελευθερία, η ισότητα και η ευθύνη αποτελούν προϋποθέσεις για την ύπαρξη δικαιωμάτων και συνεπάγονται ωριμότητα, αυτογνωσία και συνειδητοποίηση ευθυνών και υποχρεώσεων.
Παρακάτω ακολουθεί ένας χάρτης που παρουσιάζει ένα διάγραμμα που δείχνει την σύνδεση του πολίτη με τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις του και την σχέση του με το κράτος στο οποίο κατοικεί. Τα δικαιώματα των πολιτών που ζουν σε κράτη με δημοκρατικό πολίτευμα χωρίζονται στις εξής κατηγορίες: α) Ατομικά δικαιώματα, όπως να αναπτύσσουν ελεύθερα την προσωπικότητά τους, να μιλούν ελεύθερα και να εκφράζουν την άποψή τους για διάφορα θέματα. Στα ατομικά δικαιώματα του πολίτη συμπεριλαμβάνονται και η ισότητα, η ατομική ιδιοκτησία, το άσυλο κατοικίας, η προστασία προσωπικών δεδομένων καθώς και η η θρησκευτική ελευθερία. β) Κοινωνικά δικαιώματα, όπως να μορφώνονται, να έχουν περίθαλψη όταν αρρωσταίνουν και να βρίσκουν εργασία.
γ) Πολιτικά δικαιώματα, όπως να συμμετέχουν με την ψήφο τους στην εκλογή των προσώπων που θα κυβερνήσουν τη χώρα. Στην Ελλάδα, πολίτες είναι όσοι έχουν την ελληνική ιθαγένεια. Οι πολίτες ηλικίας 18 ετών και άνω έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές. Επίσης, οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στις δημοτικές εκλογές σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος της Ευρώπης ζουν. Δεν έχουν όμως το δικαίωμα να ψηφίζουν και να συμμετέχουν στις εκλογές για την επιλογή αντιπροσώπων στη Βουλή. Επίσης μπορούν να συμμετέχουν στις εκλογές ως ψηφοφόροι ή ως υποψήφιοι όπως και να καταλαμβάνουν δημόσιες θέσεις (δικαστές, εκπαιδευτικοί, υπάλληλοι υπουργείων κτλ.). Όλα τα παραπάνω δικαιώματα κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα. Yπάρχουν όμως και άλλα δικαιώματα που δεν αναφέρονται στο Σύνταγμα, όπως είναι τα πνευματικά δικαιώματα που αφορούν την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε έργο (πίνακας ζωγραφικής, λογοτεχνικό έργο, μουσικό κομμάτι ή έργο τέχνης γενικά) ανήκει σε αυτόν που το δημιούργησε και κανείς άλλος δεν μπορεί να το παρουσιάσει ως δικό του. Όπως είδαμε και στο σχεδιάγραμμα όμως εκτός όμως από δικαιώματα, έχουμε και υποχρεώσεις. Οι κυριότερες υποχρεώσεις των πολιτών, όπως προκύπτουν από το Σύνταγμα, είναι: α) Ο σεβασμός προς το κοινωνικό σύνολο και η αλληλεγγύη που εκφράζεται με την προσπάθεια κάθε πολίτη να προστατεύει το περιβάλλον, να σέβεται την ιδιοκτησία των συμπολιτών του και του κράτους και να προσφέρει ό,τι μπορεί για το συμφέρον του συνόλου. β) Η τήρηση του Συντάγματος και των νόμων, δηλαδή η αποφυγή οποιασδήποτε ενέργειας η οποία είναι αντίθετη με αυτά που ορίζουν το Σύνταγμα και οι Νόμοι. γ) Η υπεράσπιση της δημοκρατίας, δηλαδή η υποχρέωση του κάθε πολίτη να εμποδίσει όποιον προσπαθήσει να αλλάξει το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας. Οπότε πάντα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις είναι έννοιες που συνδέονται μεταξύ τους και ο κάθε πολίτης οφείλει να γνωρίζει για αυτή την αλληλεπίδραση μεταξύ δικαιωμάτων κι υποχρεώσεων.
Τα δικαιώματά μας περιορίζονται από την υποχρέωση που έχουμε να σεβόμαστε και να προστατεύουμε τα αντίστοιχα δικαιώματα των συνανθρώπων μας. Σε αντίθετη περίπτωση μιλάμε για κατάχρηση δικαιωμάτων, δηλαδή ασκούμε τα δικαιώματά μας σε βάρος των άλλων. Όπως συχνά λέμε στην απλή καθομιλουμένη " τα δικαιώματα του ενός έχουν όριο και αυτό το όριο ξεκινά από τη στιγμή που παραβιάζονται τα δικαιώματα του άλλου. " Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι η ελευθερία είναι δικαίωμα, αλλά ταυτόχρονα, ευθύνη και υποχρέωση σεβασμού της ελευθερίας των άλλων. ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ Στις σύχρονες κοινωνίες παρατηρείται έντονα το φαινόμενο του ρατσισμού, δηλαδή της διάκρισης των ανθρώπων σε ανώτερους και κατώτερους με βάση την καταγωγή τους. Ο ρατσισμός χωρίζεται και αυτός σε κατηγορίες όπως στο παρακάτω σχεδιάγραμμα:
Αν θέλαμε να δώσουμε έναν γενικό ορισμό του ρατσισμού αυτός θα ήταν ο εξής. Ρατσισμός: Ως ρατσισμό θα ορίζαμε τη διάκριση και την μεροληπτική και άδικη αντιμετώπιση που υφίστανται κάποιες φυλές, κοινωνικές ομάδες ή μεμονωμένα άτομα από άλλους που θεωρούν τους ίδιους "ανώτερους" τόσο σε βιολογικό επίπεδο (φυλετικός ρατσισμός), όσο και σε επαγγελματικό, μορφωτικό, κοινωνικό (κοινωνικός ρατσισμός) ή κάποιο άλλο επίπεδο. Η παραδοχή αυτής της ανισότητας βασίζεται σε ακραίες και αντιεπιστημονικές θεωρίες που προσπαθούν να την στηρίξουν σε βιολογικά και κληρονομημένα χαρακτηριστικά. Το φαινόμενο του ρατσισμού έχει απασχολήσει κοινωνιολόγους και ψυχολόγους και τα πορίσματα των ερευνών αποδεικνύουν ότι κυρίαρχη αιτία δημιουργίας του είναι οι προκαταλήψεις. Οι άνθρωποι πολλές φορές σχηματίζουν απόψεις απέναντι σε ορισμένα πρόσωπα χωρίς να βασίζονται σε κριτtκά ελεγμένη εμπειρία. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η υποτίμηση των χειρωνακτικών εργασιών. Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι ο φασισμός καλλιεργεί ρατσιστικές τάσεις. Ο φανατικός άνθρωπος παραμένοντας προσκολλημένος στη δική του μόνο άποψη, που πολλές φορές είναι λανθασμένη, δεν έχει σφαιρική άποψη και έτσι απορρίπτει άκριτα τις θέσεις των άλλων. Ο ρατσισμός είτε φυλετικός είτε κοινωνικός ανέκαθεν χρησίμευε ως άλλοθι για την οικονομική εκμετάλλευση διάφορων κοινωνικών ομάδων. Οι ομάδες αυτές προέρχονται από τριτοκοσμικές χώρες, όπου οι ανάγκες είναι μεγάλες και οι οικονομικά ισχυρές χώρες τις εκμεταλλεύονται. Μ αυτό τον τρόπο τα άτομα που ανήκουν σε ανίσχυρες χώρες προσφέρουν την εργασία τους έναντι ευτελών χρηματικών ποσών κάτω από αντίξοες συνθήκες συνεχούς ωραρίου, χωρίς να τους παρέχεται η δυνατότητα μόρφωσης.
Είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση ότι υπέρτατη αξία στη σύγχρονη κοινωνία, καθώς και προσδοκία των ανθρώπων είναι η μεγαλύτερη δυνατή χρηματική απολαβή. αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη διάκριση των ανθρώπων σε φτωχούς και πλούσιους. Οι φτωχοί γίνονται θύματα της πλεονεξίας των εύπορων τάξεων, αντικείμενα εκμετάλλευσης και υποβαθμίζονται κοινωνικά. Μια εξίσου σημαντική αιτία είναι οι επεκτατικές βλέψεις που έχουν ορισμένοι λαοί. Για παράδειγμα η ναζιστική Θεωρία κήρυττε ότι η Άρεια φυλή είναι ανώτερη από τους υπόλοιπους λαούς. Εκφραστής αυτής της θεωρίας υπήρξε ο Αδόλφος Χίτλερ, ο οποίος παρέσυρε στο ναζισμό έναν ολόκληρο λαό και οδήγησε σε αφανισμό εκατομμύρια Εβραίους. Ο ρατσισμός θεωρείται παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος του ανθρώπου στην ισότητα στους τομείς της εργασίας, της πολιτικής, της οικονομίας και άλλων παραγόντων της καθημερινότητας. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ Οι συνέπειες του ρατσισμού είναι πολλές και σημαντικές, τόσο για όσους πέφτουν θύματα ρατσιστικής αντιμετώπισης, όσο και για ολόκληρη την κοινωνία. Κάποιες από τις συνέπειες είναι: α) Ο ρατσισμός μπαίνει εμπόδιο στη συνεργασία και τη φιλία, που είναι παράγοντες της προόδου και της δημιουργίας. β) Προσβάλλει την προσωπικότητα του ανθρώπου, την αξιοπρέπεια του, καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ελευθερία. γ) Ο ρατσισμός δε δίνει την ευκαιρία στους ανθρώπους και στους λαούς, που είναι θύματα του ρατσισμού, να αναπτύξουν πολιτισμό, οικονομία και πνευματική ελευθερία. δ) Περιφρόνηση της ελευθερίας και υποδούλωση των λαών. ε) Βία και Εγκληματικότητα. Οι ρατσιστές ασκούν βία στους αδύναμους. στ) Κυριαρχεί φόβος και ανασφάλεια ανάμεσα στους ανθρώπους. ζ) Τα άτομα δε συνεργάζονται αρμονικά. Δημιουργούνται αναταραχές, βίαιες συμπεριφορές, επικίνδυνες για το κοινωνικό σύνολο. η) Εκμετάλλευση. Ο ρατσισμός είναι η χειρότερη μορφή εκμετάλλευσης του ανθρώπου από τον άνθρωπο και κάνει τους ανθρώπους να φέρονται με βαρβαρότητα. θ) Οικονομική εκμετάλλευση ατόμων και λαών. ι) Άνθρωποι και ομάδες μπαίνουν στο περιθώριο και ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες διαβίωσης. κ) Δεν υπάρχουν ίσες ευκαιρίες για παιδεία, μάθηση και συμμετοχή στα κοινά.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ Από την στιγμή λοιπόν που ο ρατσισμός καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία κρίνεται απαραίτητο να καταπολεμηθεί. Κάποιοι τρόποι αντιμετώπισης του ρατσισμού είναι οι ακόλουθοι. α) Εκπαίδευση που να έχει κέντρο τον άνθρωπο β) Δημιουργία οργανώσεων από τους πολίτες κατά του ρατσισμού γ) Νέοι νόμοι για την προστασία των μεταναστών, των ατόμων με ειδικές ανάγκες, των κοινωνικά ευπαθών ομάδων κλπ. δ) Απόκτηση κοινωνικής συνείδησης (το καλό όλων των ανθρώπων πάνω από το ατομικό) ε) Οι διεθνείς οργανισμοί επιβάλλουν κυρώσεις σ αυτούς που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στ) Ισότητα μεταξύ των ανθρώπων ζ) Αυστηρή τήρηση των νόμων η) Κινητοποίηση των ανθρώπων του πνεύματος (συγγραφείς κ.ά.) θ) Αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανεργίας Με τη θεωρητική και έμπρακτη απόκρουση των ρατσιστικών αντιλήψεων, απ όπου κι αν προέρχονται, όποιον κι αν αφορούν, μπορεί να περιοριστεί η έκταση του
φαινομένου. Ρατσισμός μπορεί να εκδηλωθεί οπουδήποτε, ακόμα και σε χώρους όπου η εκδήλωσή του είναι απαράδεκτη, στην οικογένεια ή στο σχολείο, για παράδειγμα. Για να μπορούν, όμως οι άνθρωποι να κατανοούν πότε υπονομεύονται τα δικαιώματα των συνανθρώπων τους, τις διακρίσεις σε βάρος τους και τις σκοπιμότητες που κρύβονται, για να είναι σε θέση να κρίνουν τι είναι ρατσιστικό και τι όχι, πρέπει να έχουν γνώσεις. Με την παιδεία, με τη μελέτη της ιστορίας, της κοινωνιολογίας, αλλά και της βιολογίας, όχι μόνο δεν θα πέφτουν θύματα της προπαγάνδας, αλλά και θα είναι σε θέση με επιχειρήματα να αποδεικνύουν πως οι ρατσιστικές αντιλήψεις είναι επιστημονικά αβάσιμες και πως η ισότητα ανάμεσα στους ανθρώπους είναι αδιαμφισβήτητη. Με την απόκτηση γνώσεων οι άνθρωποι θα διαπιστώσουν, ακόμα, πως κάθε λαός έχει τη δική του συνεισφορά στην ανάπτυξη του πολιτισμού. Θα αποκτήσουν ευαισθησία σε θέματα ελευθερίας, δημοκρατίας και δικαιοσύνης. Και οι άνθρωποι που πιστεύουν πραγματικά σε αυτές τις αξίες, δεν πρόκειται να γίνουν ποτέ ρατσιστές. Τέλος, οφείλουν να παραμερίσουν τον εγωισμό και να κατανοήσουν πως κάθε άνθρωπος, κάθε φυλή, κάθε έθνος είναι κάτι ξεχωριστό και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παραβιάζει την ιδιαιτερότητα αυτή. Μπορεί για την ισότητα των ανθρώπων να έγιναν πολλοί αγώνες και να κερδήθηκαν αναμφισβήτητες νίκες. Τα φαινόμενα, όμως, αναβίωσης ρατσισμού στις μέρες μας δείχνουν πως το αίτημα για ισότιμες σχέσεις ανθρώπων και λαών, για σχέσεις απαλλαγμένες από διακρίσεις και αδικίες παραμένει πάντα ανοιχτό και επίκαιρο. Για αυτό είναι καιρός να ευαισθητοποιηθούμε και να δράσουμε γρήγορα όλοι, ώστε να συμβάλλουμε στην αντιμετώπισή του και κατά συνέπεια στην εξάλειψή του. Ιδιαίτερα η νέα γενιά θα πρέπει να βοηθήσει όσο μπορεί και όχι να σωπάσει ώστε να γίνει παράδειγμα και για τους άλλους. Να είναι η φωνή μέσω της οποίας ο λαός θα ξεσηκωθεί ενάντια στις ρατσιστικές αντιλήψεις κάποιων. Γιατί είναι υποχρέωσή μας να βοηθήσουμε ώστε κάθε άνθρωπος να ζει ελεύθερος σε μια κοινωνία που δεν θα υφίστανται τις διακρίσεις και το ρατσισμό χωρίς λόγο. Γιατί όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαιώματα, γιατί όλοι είναι ίσοι.