ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Επιτροπή Αναφορών 2009 26.09.2008 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Αναφορά 0870/2004, του Χρήστου ασιούδη, ελληνικής ιθαγένειας, σχετικά µε την ποιότητα του νερού στη Θεσσαλονίκη 1. Περίληψη της αναφοράς Ο αναφέρων εκφράζει την ανησυχία του για τη χαµηλή ποιότητα του πόσιµου νερού στη Θεσσαλονίκη και για την υποτιθέµενη έλλειψη ενδιαφέροντος των αρχών για τη δηµόσια υγεία, υποστηρίζοντας πως η παρουσία επικίνδυνων ουσιών στο νερό προκαλεί καρκίνο. Ζητεί, συνεπώς, την παρέµβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προκειµένου να εξασφαλιστεί η συµµόρφωση των ελληνικών αρχών µε την ευρωπαϊκή νοµοθεσία. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 18 Απριλίου 2005. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 192, παράγραφος 4, του Κανονισµού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 3 Φεβρουαρίου 2006. Στην επιστολή του προς το Κοινοβούλιο µε ηµεροµηνία 10 Ιουνίου 2004, ο αναφέρων ισχυρίζεται ότι η ποιότητα του νερού στην περιοχή του υποβαθµίζεται διαρκώς από το 1970 και υπαινίσσεται ότι ο θάνατος οκτώ ατόµων που κατοικούσαν στην πολυκατοικία του από καρκίνο πιθανώς οφείλεται στην κακή ποιότητα του νερού. Η Επιτροπή εκτιµά το ενδιαφέρον του αναφέροντα για την ποιότητα του πόσιµου νερού και την προσοχή που επιδεικνύει στα ζητήµατα υγείας. Σύµφωνα µε τις πληροφορίες που διαβίβασε ο αναφέρων, τον Ιούλιο του 2003 ο έλληνας Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε από την εταιρεία «Χηµικά Εργαστήρια» να ελέγξει την ποιότητα του πόσιµου νερού στις υδραυλικές εγκαταστάσεις της πολυκατοικίας στην οποία κατοικεί ο αναφέρων. Από την ανάλυση προέκυψε ότι στα φίλτρα των υδραυλικών CM\784652.doc PE370.041 REVv01-00
εγκαταστάσεων πόσιµου νερού του κτιρίου υπήρχαν υπολείµµατα πετρελαίου και υψηλές συγκεντρώσεις σιδήρου και µαγγανίου. Η έκθεση ανέφερε ότι πρέπει να διερευνηθεί η προέλευση των εν λόγω ουσιών. Από τον φάκελο της αναφοράς προκύπτει ότι τον Νοέµβριο του 2004 η εταιρεία ύδρευσης του δήµου εξέτασε την ποιότητα του πόσιµου νερού στην πολυκατοικία του αναφέροντα. Η εταιρεία ύδρευσης πρότεινε τον καθαρισµό των φίλτρων και την αποµάκρυνση περιττού εξοπλισµού, όπως ορισµένες αντλίες, από την εγκατάσταση του κτιρίου. Η ανάλυση έδειξε ότι τηρούνται οι προδιαγραφές ποιότητας του πόσιµου νερού (οδηγία 98/83/ΕΚ σχετικά µε την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης 1 - η οδηγία για το πόσιµο νερό). Τα αποτελέσµατα αυτά κοινοποιήθηκαν στον αναφέροντα. Ως εκ τούτου, οι πληροφορίες φαίνεται να περιέχουν ορισµένες αντιφάσεις και δεν είναι δυνατό να εξαχθεί οριστικό συµπέρασµα µε βάση τα διαθέσιµα στοιχεία του φακέλου. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά το οικιακό σύστηµα διανοµής, συνιστάται η εξέταση και η συντήρηση της εγκατάστασης πόσιµου νερού του κτιρίου. Η Επιτροπή επιθυµεί να επιστήσει την προσοχή του αναφέροντα ιδιαίτερα στο άρθρο 6 της οδηγίας για το πόσιµο νερό. Η παράγραφος 2 αναφέρει ότι «τα κράτη µέλη τεκµαίρεται ότι πληρούν τις υποχρεώσεις του παρόντος άρθρου, του άρθρου 4 και του άρθρου 8 παράγραφος 2, εφόσον είναι δυνατόν να αποδειχθεί ότι η µη τήρηση των παραµετρικών τιµών οφείλεται στο οικιακό σύστηµα διανοµής ή στη συντήρησή του». Παρόλα αυτά, το άρθρο 6 παράγραφος 3 ορίζει ότι όταν εφαρµόζεται το άρθρο 6 παράγραφος 2 και υπάρχει κίνδυνος το νερό της βρύσης να µην ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές, τα κράτη µέλη εξασφαλίζουν ότι λαµβάνονται κατάλληλα µέτρα, όπως η παροχή οδηγιών στους ιδιοκτήτες σχετικά µε κάθε ενδεχόµενη επανορθωτική ενέργεια που θα µπορούσαν να αναλάβουν, η ενηµέρωση των ενδιαφερόµενων καταναλωτών κλπ. Λεπτοµερή στοιχεία περιέχει η παράγραφος 3 του άρθρου 6. Η Επιτροπή είναι διατεθειµένη να εξετάσει περαιτέρω την υπόθεση όταν υποβληθούν περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε τα προαναφερόµενα ζητήµατα. 4. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 26 Σεπτεµβρίου 2008. Οι συµπληρωµατικές πληροφορίες που διαβίβασε ο αναφέρων περιλαµβάνουν καταγγελίες σχετικά µε: α) την ποιότητα του πόσιµου νερού που προµηθεύει στο κοινό η δηµόσια εταιρεία ύδρευσης Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. β) την αξιοπιστία των πληροφοριών σχετικά µε την ποιότητα του πόσιµου νερού, τις οποίες παρέσχε η εταιρεία γ) την ποιότητα των υδάτων στον Θερµαϊκό Κόλπο κοντά στη Θεσσαλονίκη δ) την πληµµύρα του υπογείου της πολυκατοικίας σε περίπτωση έντονης βροχόπτωσης. 1 ΕΕ L 330 της 5.12.1998, σελ. 32 PE370.041 REVv01-00 2/5 CM\784652.doc
ως προς α) την ποιότητα του πόσιµου νερού που προµηθεύει στο κοινό η δηµόσια εταιρεία ύδρευσης Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. Η οδηγία για το πόσιµο νερό 1 περιλαµβάνει την υποχρέωση τακτικής παρακολούθησης της ποιότητας του πόσιµου νερού για τους καταναλωτές (άρθρο 7) και την υποχρέωση παροχής στους καταναλωτές κατάλληλων και ενηµερωµένων πληροφοριών για την ποιότητα του πόσιµου νερού (άρθρο 13). Η Επιτροπή έχει ζητήσει από τις ελληνικές αρχές τα τελευταία διαθέσιµα δεδοµένα παρακολούθησης για την ύδρευση της Θεσσαλονίκης στην περιοχή ύδρευσης του αναφέροντα. Μόλις λάβει τα δεδοµένα, θα ενηµερώσει σχετικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. ως προς β) την αξιοπιστία των πληροφοριών σχετικά µε την ποιότητα του πόσιµου νερού, τις οποίες παρέσχε η εταιρεία Ο αναφέρων δεν εµπιστεύεται τα δεδοµένα σχετικά µε το πόσιµο νερό που έλαβε από την εταιρεία ύδρευσης και ζητεί ανεξάρτητη ανάλυση. Η οδηγία για το πόσιµο νερό υποχρεώνει τα κράτη µέλη: να εξασφαλίσουν ότι παρακολουθείται τακτικά η ποιότητα του πόσιµου νερού (άρθρο 7), και να διασφαλίζουν ότι κάθε εργαστήριο στο οποίο αναλύονται δείγµατα διαθέτει σύστηµα αναλυτικού ποιοτικού ελέγχου το οποίο, από καιρού εις καιρόν, υποβάλλεται σε έλεγχο από πρόσωπο µη ελεγχόµενο από το εργαστήριο και το οποίο έχει εγκρίνει η αρµόδια αρχή προς τον σκοπό αυτό (Παράρτηµα III). Ωστόσο, η οδηγία δεν απαγορεύει αυτή καθαυτή να διενεργούνται αναλύσεις πόσιµου νερού από προµηθευτές νερού όπως η εταιρεία ύδρευσης Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. Η Επιτροπή έχει ζητήσει πληροφορίες από τις ελληνικές αρχές όσον αφορά τον τρόπο εφαρµογής του ποιοτικού ελέγχου των οικείων εργαστηρίων στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης. Μόλις λάβει τα δεδοµένα, θα ενηµερώσει σχετικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. ως προς γ) την ποιότητα των υδάτων στον Θερµαϊκό Κόλπο Τα τελευταία διαθέσιµα δεδοµένα παρακολούθησης για την ποιότητα των υδάτων στον Θερµαϊκό Κόλπο αφορούν την ποιότητα των υδάτων κολύµβησης σύµφωνα µε την οδηγία για την ποιότητα των υδάτων κολύµβησης 2. Τα αποτελέσµατα που παρουσιάστηκαν στην έκθεση του 2008 της Επιτροπής για την ποιότητα των υδάτων κολύµβησης καταδεικνύουν ότι όλες οι παραλίες, τόσο στη δυτική όσο και στην ανατολική ακτή του κόλπου, όχι µόνο συµµορφώνονται µε τις υποχρεωτικές τιµές ποιότητας αλλά και ότι η ποιότητά τους είναι εξαιρετική σύµφωνα µε τις µη δεσµευτικές ενδεικτικές τιµές. Παρά τα σχέδια και τα προγράµµατα που πρέπει να ολοκληρωθούν σύµφωνα µε την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα 3 έως τις 22 εκεµβρίου 2009, η Επιτροπή δεν διαβλέπει επί του παρόντος παράβαση της νοµοθεσίας της ΕΕ και, εποµένως, νοµική βάση για παρέµβαση από την πλευρά της Επιτροπής. 1 Οδηγία 98/83/EΚ, ΕΕ L330 της 5.12.1998, όπως τροποποιήθηκε 2 Οδηγία 76/160/EΟΚ της 8.12.1975, ΕΕ L31 της 6.2.1976, όπως τροποποιήθηκε 3 Οδηγία 2000/60/EΚ της 23.10.2000, ΕΕ L327, όπως τροποποιήθηκε CM\784652.doc 3/5 PE370.041 REVv01-00
ως προς δ) την πληµµύρα του υπογείου της πολυκατοικίας όπου κατοικεί ο αναφέρων σε περίπτωση έντονης βροχόπτωσης Σύµφωνα µε τον αναφέροντα, οι έντονες βροχοπτώσεις στη Θεσσαλονίκη προκαλούν πληµµύρες στο υπόγειο της πολυκατοικίας όπου κατοικεί και ζήτησε από τις αρµόδιες αρχές και φορείς µέτρα αποκατάστασης για να αντιµετωπιστεί αυτό το πρόβληµα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν υφίσταται επί του παρόντος εφαρµοστέα νοµοθεσία 1 που να αντιµετωπίζει αυτό το πρόβληµα και, εποµένως, νοµική βάση για παρέµβαση από την πλευρά της Επιτροπής. Συµπεράσµατα Ύστερα από τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που προσκόµισε ο αναφέρων, η Επιτροπή: ζήτησε πληροφορίες από τις ελληνικές αρχές για την έως σήµερα παρακολούθηση της ποιότητας του πόσιµου νερού στη Θεσσαλονίκη και για τους ποιοτικούς ελέγχους στα σχετικά εργαστήρια δεν διαβλέπει νοµική βάση για να παρέµβει στα ζητήµατα της ποιότητας των υδάτων στον Θερµαϊκό Κόλπο ή για τις πληµµύρες του υπογείου της πολυκατοικίας όπου κατοικεί ο αναφέρων. Η Επιτροπή θα τηρεί την Επιτροπή Αναφορών ενήµερη για τις απαντήσεις που θα λάβει από τις ελληνικές αρχές. 5. Συµπληρωµατική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 15 Μαΐου 2009. Στην απάντησή της, τον Αύγουστο του 2008, η Επιτροπή: επεσήµανε ότι δε βλέπει µε ποια νοµική βάση θα µπορούσε να παρέµβει στα ζητήµατα της ποιότητας των υδάτων στο Θερµαϊκό Κόλπο ή για τις πληµµύρες του υπογείου της πολυκατοικίας, όπου κατοικεί ο αναφέρων. ανέλαβε να ζητήσει πληροφορίες από τις ελληνικές αρχές, για την παρακολούθηση της ποιότητας του πόσιµου νερού στη Θεσσαλονίκη, και να ενηµερώσει σχετικά την Επιτροπή Αναφορών. 1 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο ενέκριναν την οδηγία 2007/60/EΚ της 23.10.2007 για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πληµµύρας, ΕΕ L288 της 6.11.2007. Η προθεσµία για τη µεταφορά στο εθνικό δίκαιο είναι η 26η Νοεµβρίου 2009, οι δε λειτουργικές διατάξεις πρέπει να ολοκληρωθούν έως το 2011 (προκαταρκτικές αξιολογήσεις των κινδύνων πληµµύρας), το 2013 (κατάρτιση χαρτών κινδύνων πληµµύρας) και το 2015 (εκπόνηση σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πληµµύρας). PE370.041 REVv01-00 4/5 CM\784652.doc
Οι ελληνικές αρχές ενηµέρωσαν την Επιτροπή σχετικά µε το ζήτηµα. Από την ανάλυση των δεδοµένων των τελευταίων χρόνων προκύπτει ότι υπάρχει συµµόρφωση µε τις προδιαγραφές ποιότητας, σύµφωνα µε το άρθρο 5 της οδηγίας περί πόσιµου νερού. 1 Η παρακολούθηση της ποιότητας του πόσιµου νερού ελέγχεται από τις αρµόδιες τοπικές υγειονοµικές αρχές. Κάθε τρία 2 χρόνια τίθενται στη διάθεση της Επιτροπής εκθέσεις για την ποιότητα του πόσιµου νερού, όπως προβλέπει η οδηγία περί πόσιµου νερού. Συµπέρασµα Σύµφωνα µε τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν από τις ελληνικές αρχές, η ποιότητα του πόσιµου νερού στη Θεσσαλονίκη συµµορφώνεται προς τις διατάξεις της οδηγίας περί του πόσιµου νερού. Η Επιτροπή επιθυµεί, ωστόσο, να υπογραµµίσει τα δικαιώµατα του πολίτη και του καταναλωτή: οι καταναλωτές, όπως ο αναφέρων, έχουν δικαίωµα σε επαρκή και επίκαιρη πληροφόρηση για την ποιότητα του πόσιµου νερού που τους παρέχεται. Την ευθύνη της παροχής τέτοιων πληροφοριών έχουν οι αρµόδιες υγειονοµικές αρχές στη Θεσσαλονίκη και η εταιρεία ύδρευσης Ε.Υ.Α.Θ.Α.Ε. 1 Οδηγία 98/83/EΚ, ΕΕ L330 5.12.1998. Η οδηγία ορίζει τιµές για µικροβιολογικές παραµέτρους, χηµικές παραµέτρους και δείκτες 2 Η συγκεντρωτική έκθεση σχετικά µε την ποιότητα του πόσιµου νερού στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο 2002-2004 βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://circa.europa.eu/public/irc/env/drinking_water_rev/library?l=/drinking_synthesis/report_2002-2004pdf/_en_1.0_&a=d CM\784652.doc 5/5 PE370.041 REVv01-00