ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΟΝΤΩΝ ΣΕ ΥΔΑΤΙΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ. Ε. Κελεπερτζής

Σχετικά έγγραφα
ΑΝΟΡΓΑΝΟΙ ΡΥΠΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΕΣΜΕΥΣΗΣ ΚΥΡΙΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΕΣΜΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ

ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΔΑΦΩΝ

ΜΟΡΦΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΕ ΕΔΑΦΗ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΛΥΤΟΠΟΙΗΣΗΣ. Ε. Κελεπερτζής

ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ

Περιβαλλοντική Γεωχημεία

Βουκλής Χ. Αλέξανδρος Αριθμός οξείδωσης, χημικοί τύποι, γραφή - ονοματολογία χημικών ενώσεων Παρουσίαση σε μορφή ερωτωαπαντήσεων

7. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΙΟΝΤΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΩΓΗ

1η Διάλεξη ΚΟΛΛΟΕΙΔΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΟ ΕΔΑΦΟΥΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΤΙΟΝΤΩΝ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Βασικά σωματίδια της ύλης

Πιο ενεργά συστατικά κολλοειδή κλασματα Διάμετρο μικρότερη από 0,001 mm ή 1μ ανήκουν στα κολλοειδή.

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΩΓΗ

ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ B ΛΥΚΕΙΟΥ

13. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ

Περιεχόμενα. Παράδειγμα εφαρμογής αντιδράσεων εξουδετέρωσης στον προσδιορισμό παραγόντων ρύθμισης του ph φυσικών νερών

ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ - ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 2. ΟΡΥΚΤΑ - ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ

Υδροχημεία. Ενότητα 10: Οξείδωση - Αναγωγή. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας

Αποκατάσταση Ρυπασμένων Εδαφών

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÏÅÖÅ

1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Μεταφορά Πρότυπο διασποράς. Ευκίνητη φάση. Περιβάλλον κινητοποίησης στοιχείων. Περιβάλλον απόθεσης στοιχείων

Αριθµόςοξείδωσηςενός ιόντος σε µια ιοντική (ετεροπολική) ένωση είναι το πραγµατικό ηλεκτρικό φορτίο του ιόντος.

Έκτη Διάλεξη Ονοματολογία

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 4 η : Ιοντικοί Δεσμοί Χημεία Κύριων Ομάδων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Παράγοντες που εξηγούν τη διαλυτότητα. Είδη διαλυμάτων

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 11: Ιοανταλλαγή. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογία

Δρ. Ιωάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός. Όλα τα Σωστό-Λάθος της τράπεζας θεμάτων για τη Χημεία Α Λυκείου

Πολυτεχνείο Κρήτης Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος. Υδατική Χηµεία. Σηµειώσεις

ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ. Να δίδουν τον ορισμό του χημικού δεσμού. Να γνωρίζουν τα είδη των δεσμών. Να εξηγούν το σχηματισμό του ιοντικού ομοιοπολικού δεσμού.

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ 4 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012

Όνομα :... Ημερομηνία:... /... /...

Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - IOYNIOY 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ

Θέμα Α. Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Διαγώνισμα εφ όλης της ύλης. Αξιολόγηση :

Κροκίδωση Συσσωμάτωση Χημική κατακρήμνιση Πηγή: Μαρία Λοϊζίδου, ΕΜΠ, Αθήνα 2006

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Κεφάλαιο 3 Χημικές Αντιδράσεις

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (Δ. Δ.7 ο ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΛΗ

Χηµικές Εξισώσεις Οξειδοαναγωγικών Αντιδράσεων

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ. γ) Cl2 (ομοιοπολική ένωση) To μόριο του HCl έχει ηλεκτρονιακό τύπο: H( C

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΑΡΙΑ ΝΗ ΑΡΓΥΡΑΚΗ

Μεταλλικός δεσμός - Κρυσταλλικές δομές Ασκήσεις

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Ερωτήσεις πολλαπλης επιλογής στην οξειδοαναγωγή (1ο κεφάλαιο Γ Θετική 2015)

Ιοντική ισορροπία Προσδιορισμός του ph υδατικών διαλυμάτων οξέων βάσεων και αλάτων

Άσκηση 5η. Οξέα Βάσεις - Προσδιορισμός του ph διαλυμάτων. Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ - ΓΡΑΦΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΤΥΠΩΝ- ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Περιεχόμενα. Σύστημα υπόγειου νερού. Αντιδράσεις υδρόλυσης πυριτικών ορυκτών. Ρύθμιση ph

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 2 η : Αντιδράσεις σε Υδατικά Διαλύματα. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

1. ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΟΚΚΩΝ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ 2. ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΝΕΡΟΥ 3. ΚΥΡΙΑ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ 4. ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗ 5.

ΧΗΜΕΙΑ Ι Ενότητα 9: Μόρια και ενώσεις, Ονοματολογία Ανόργανων Ενώσεων

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Τύποι Χημικών αντιδράσεων

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚEΣ ΓΕΩΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ. Αριάδνη Αργυράκη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1

Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - IOYNIOY 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ

ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ - ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση. Αξιολόγηση :

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ Σ' όλα τα επίπεδα και σ' όλα τα περιβάλλοντα, η χηµική αποσάθρωση εξαρτάται οπό την παρουσία νερού καθώς και των στερεών και αερίων

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 2: Εισαγωγή στην Υδρο-γεωχημεία Υδατική Χημεία Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας

Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής - ΣΑΕΤ

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΕΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Ημερομηνία: Τρίτη 18 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (ΚΕΦΑΛΑΙΑ 2-3) ( ) ΘΕΜΑ Α Α1.

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή ατόμου - Ατομικός αριθμός - Μαζικός αριθμός - Ισότοπα

1 ο Γυμνάσιο Αργυρούπολης. Χημεία Γ Γυμνασίου. 1. Γενικά να γνωρίζεις Α. τα σύμβολα των παρακάτω στοιχείων

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

6. To στοιχείο νάτριο, 11Na, βρίσκεται στην 1η (IA) ομάδα και την 2η περίοδο του Περιοδικού Πίνακα.

AΝΑΛΟΓΙΑ ΜΑΖΩΝ ΣΤΟΧΕΙΩΝ ΧΗΜΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

ΟΙ ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 Ο ( 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ)

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ πρωτονίων. ηλεκτρονίω Γ

Δασική Εδαφολογία. Χημικές ιδιότητες του εδάφους

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ

ΓΕΩΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΑΡΙΑΔΝΗ ΑΡΓΥΡΑΚΗ

Χημεία: Μεταθετικές αντιδράσεις - Σχετική ατομική μάζα - Σχετική μοριακή μάζα - mole

Αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα. Κατερίνα Σάλτα 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 2014

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2

Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (3) ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΙΖΗΜΑΤΩΝ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΙΟΝΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΙΟΝΤΙΚΟΣ Ή ΕΤΕΡΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ηµεροµηνία: Τετάρτη 23 Απριλίου 2014 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος

1 η Σειρά προβλημάτων στο μάθημα Εισαγωγική Χημεία

Χημεία Α Λυκείου. Ασκήσεις τράπεζας θεμάτων στο 2 ο Κεφάλαιο

ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΑ ΚΕΛΙΑ

Χηµεία Α Γενικού Λυκείου

5. Να βρείτε τον ατομικό αριθμό του 2ου μέλους της ομάδας των αλογόνων και να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή του.

ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΜΔΧ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ

Παράδειγµα κριτηρίου σύντοµης διάρκειας

2.4 Η γλώσσα της χημείας - Αριθμός οξείδωσης- Γραφή χημικών τύπων και εισαγωγή στην ονοματολογία των ενώσεων

Transcript:

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΟΝΤΩΝ ΣΕ ΥΔΑΤΙΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ε. Κελεπερτζής 1

Δομή του μορίου του νερού Η μοριακή δομή του νερού εξηγεί πολλές από τις φυσικές και χημικές του ιδιότητες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά του στο περιβάλλον Η γεωμετρική δομή του μορίου του νερού μοιάζει με αυτή του τετραέδρου όπου το άτομο του Ο είναι το κεντρικό άτομο Οι 2 από τις 4 κορυφές του τετραέδρου περιέχουν ζεύγη ηλεκτρονίων που δεν μπορούν να κάνουν χημικούς δεσμούς, και οι άλλες 2 χαρακτηρίζονται από ομοιοπολικούς δεσμούς με τα 2 άτομα του υδρογόνου Η παρουσία των 2 ασύζευκτων ζευγών ηλεκτρονίων καθιστά το μόριο του νερού ισχυρά πολικό. Το αρνητικό φορτίο είναι συγκεντρωμένο στο άτομο του οξυγόνου προς τη μεριά των ασύζευκτων ζευγών ηλεκτρονίων και το θετικό φορτίο στον ενδιάμεσα χώρο ανάμεσα στα άτομα υδρογόνου 2

Διάκριση μεταξύ διαλυμένων και αιωρούμενων συστατικών Τα υδάτινα συστήματα περιέχουν μια υγρή φάση (H2O) μαζί με διαλυμένα και αιωρούμενα συστατικά Τα διαλυμένα συστατικά απαντούν ως ιόντα τα οποία έλκονται ηλεκτροστατικά είτε στους θετικούς είτε στους αρνητικούς πόλους των μορίων του νερού και τα οποία είναι ομοιογενώς κατανεμημένα σε όλο το υδατικό διάλυμα (είναι πολύ ευκίνητα και διαχέονται εύκολα) Υδρόφιλες ουσίες (π.χ. το ορυκτό αλίτης) διαλύονται εύκολα επειδή η έλξη που ασκούν τα δίπολα μόρια του νερού στα ιόντα του ιοντικού στερεού είναι ισχυρότερη από την ηλεκτροστατική έλξη μεταξύ των ιόντων του ιοντικού στερεού. Αυτό ισχύει για τους ιοντικούς δεσμούς οι οποίοι κατά κανόνα είναι ιδιαίτερα ασταθείς στην παρουσία του νερού. Ανθρακικά ορυκτά περιέχουν ένα μείγμα δεσμών: ομοιοπολικοί (C-O στο CO 3 2- ) και ιοντικοί (δεσμός μεταξύ Ca και CO 3 2- ) Σχέση μεταξύ πολικότητας μορίων νερού και ιόντων Na + και Cl - 3

Αιωρούμενα σωματίδια Στερεές φάσεις στις οποίες επικρατούν ομοιοπολικοί δεσμοί είναι πολύ λιγότερο διαλυτές από τα ιοντικά στερεά (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο χαλαζίας) Σύνδεση μεταξύ πολυμερισμού στα τετραέδρα SiO 4 και διαλυτότητας των πυριτικών ορυκτών Ο χαλαζίας και διάφορα άλλα πυριτικά ορυκτά (άστριοι, φυλλοπυριτικά) αλλά και διάφορα οξείδια απαντούν ως αιωρούμενα σωματίδια Η διάκριση μεταξύ διαλυμένων και αιωρούμενων συστατικών είναι σημαντική στην κατανόηση της περιβαλλοντικής διαθεσιμότητας και κινητικότητας των στοιχείων Μεταξύ των αιωρούμενων σωματιδίων συγκαταλέγονται και τα κολλοειδή σωματίδια με διάμετρο μεταξύ 10 Å έως 100 000 Å (μέλη της ομάδας των σμεκτιτών, υδροξείδια του Fe και Al).

Μορφές στοιχείων στα υδάτινα συστήματα απλά ιόντα (Ca +2, Mg +2, Cl - ) πολυατομικά ανιόντα (CO 3, HCO 3-, NO 3-, PO 4-3, SO 4-3, AsO 4-3, AsO 3-3, Cr 2 O 7 ). Τα πολυατομικά κατιόντα είναι λιγότερο άφθονα (NH 4+, Al[OH] 2+ ) σύμπλοκο είναι ένα σταθερό συγκρότημα ατόμων το οποίο αποτελείται από ένα μεταλλικό ιόν, το οποίο ενώνεται με ορισμένο αριθμό ιόντων ή ουδέτερων μορίων (υποκαταστάτες). Σχετικά αδιάλυτα μέταλλα σχηματίζουν διαλυτά σύμπλοκα με την οργανική ύλη ή με συγκεκριμένα ανιόντα (π.χ. UO 2 (CO 3 ) 2 ). Speciation (το παράδειγμα του As) Εν διαλύσει (H 2 AsO 4-, HAsO 2-4, AsO 3-4, AsO 3-3 )??? Αρσενοπυρίτης (FeAsS)??? Προσροφημένο στην επιφάνεια ενός υδροξειδίου Fe ή αργιλικού ορυκτού??? Ο προσδιορισμός της μορφής εμφάνισης ενός στοιχείου συνήθως εστιάζεται στη διαλυμένη μορφή 5

Φυσικές παράμετροι που ελέγχουν τη διαλυτότητα στερεών φάσεων Θερμοκρασία του νερού: αύξηση της θερμοκρασίας αυξάνει τη διαλυτότητα των ιόντων εξαιτίας της μεγαλύτερης κινητικής ενέργειας των μορίων νερού. Εξαίρεση αποτελούν τα στερεά τα οποία απελευθερώνουν ενέργεια όταν διαλυθούν. H αντίδραση διάλυσης του HCl είναι εξώθερμη: HCl H + + Cl - (ΔΗ = -74.8 KJ/mol) Ενώ ΝaCl Na + + Cl - (ΔΗ = +3.9 KJ/mol) και ΚΝΟ 3 Κ + + ΝΟ 3 - (ΔΗ = +35 KJ/mol) Χρόνος παραμονής: Α) Β) tres = volume (or mass) of reservoir in L / flux into (or out of) reservoir (in L/min) Παραδείγματα: α) tres(ocean) = 1.35 x 10 21 kg / 3.9 x 10 17 kg/yr = 3.5 x 10 3 years β) tres(lake) = 9.3 km 3 / 1.2 km 3 /yr = 7.8 years Ρυθμός διάλυσης ενός ορυκτού (π.χ. NaAlSi 3 O 8 ) όπως αποτυπώνεται από τη συγκέντρωση ενός εν διαλύσει συστατικού (π.χ. Na + ). 6

O λόγος του ιοντικού φορτίου προς την ιοντική ακτίνα Διαλυτότητα ιόντων με βάση το λόγο του ιοντικού φορτίου (z) προς την ιοντική ακτίνα (r) Ιόντα μεγάλου φορτίου και μικρής ακτίνας όπως Al +3, C +4, Ti +4, Si +4, N +5, P +6, S +6 προβλέπεται να είναι αδιάλυτα ενώ ιόντα μικρού φορτίου και μεγάλης ακτίνας όπως Cl -, Na +, K + και Ca +2 θα εμφανίζουν μεγάλη διαλυτότητα Όμως ο σχηματισμός πολυατομικών ιόντων αυξάνει σε σημαντικό βαθμό τη διαλυτότητα ιόντων μεγάλου φορτίου και μικρής ακτίνας όπως C +4 (HCO 3- ), N +5 (NO 3- ), S +6 (SO 42 -) 7

Αντιδράσεις οξείδωσης - αναγωγής Οι αντιδράσεις οξείδωσης αναγωγής επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τη διαλυτότητα στοιχείων που απαντούν με διάφορα σθένη οξείδωσης Μαγγάνιο (Mn +2, Mn +4, Mn +7 ) Χαλκός (Cu 0, Cu +1, Cu +2 ) Ουράνιο (U +4, U +6 ) Αρσενικό (As +3, As +5 ) Άνθρακας (C -4, C 0, C +2, C +4 ) Άζωτο (N -3, N 0, N +3, N +5 ) Θείο (S, S 0, S +4, S +6 ) Χαρακτηριστικά παραδείγματα: Χρώμιο: Ιοντική ακτίνα Cr +3 =0.62 Å, Cr +6 =0.26 Å Στην εξασθενή μορφή του το Cr είναι διαλυτό σαν οξυανιόν (CrO 4 2-, Cr 2 O 7 ) Σίδηρος: Ο Fe +2 είναι σχετικά διαλυτός σε υδάτινα συστήματα που επικρατούν αναγωγικές συνθήκες, ενώ ο Fe +3 είναι μη διαλυτός σε οξειδωτικές συνθήκες Άζωτο: Το άζωτο είναι λιγότερο διαλυτό όταν απαντά στο πολυατομικό ιόν NH +4 (N -3 ), συγκριτικά με τη νιτρική ρίζα NO 3 - (N +5 ) Αρσενικό: Η τρισθενής μορφή κυριαρχεί σε αναγωγικές συνθήκες (arsenite, H 2 AsO 3-1 ), ενώ η πεντασθενής σε οξειδωτικές συνθήκες (arsenate, H 2 AsO 4-1 HAsO 4 ) Υπάρχουν επίσης πολλά στοιχεία τα οποία απαντούν με ένα μόνο αριθμό οξείδωσης (Na +, K +, Mg +2, Ca +2, Ni +2, Pb +2 ) 8

Οξειδωτικές αναγωγικές συνθήκες στο περιβάλλον 1) Αποσύνθεση της οργανικής ύλης (παράδειγμα ο ευτροφισμός) καταναλώνει οξυγόνο επικράτηση αναγωγικών συνθηκών διαλυτοποίηση οξειδίων Fe και Mn κινητοποίηση Fe +2, Mn +2 αλλά και στοιχείων που απαντούν με ένα σθένος οξείδωσης, π.χ. το Ni εάν βρίσκονταν προσροφημένα 2) Θειούχα ορυκτά είναι ευρέως σταθερά κάτω από αναγωγικές συνθήκες, διαλυτοποιούνται όμως σε οξειδωτικά περιβάλλοντα οξείδωση του θείου από S σε S +6 (SO 4 ) και απελευθέρωση μετάλλων στα υδάτινα συστήματα 3) Η επικράτηση οξειδωτικών ή αναγωγικών συνθηκών σε υδάτινα περιβάλλοντα είναι σε πολλές περιπτώσεις συνάρτηση της ποσότητας σε διαλυμένο οξυγόνο (dissolved oxygen, DO) α) Επιφανειακά νερά περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις DO (7-9 mg/l) κυριαρχούν οξειδωμένενες μορφές (Fe +3, N +5 (NO 3- ), S +6 (SO 4 ), Cr +6 (Cr 2 O 7 ) β) Υπόγεια νερά και υγροβιότοποι περιέχουν DO από 1-6 mg/l κυριαρχούν αναγώγιμες μορφές (S στα θειούχα ορυκτά, Fe +2 στα θειούχα και πυριτικά ορυκτά, Ν -3 (NH 4+ )) 9

Η επίδραση του ph Μέσω της χημικής αποσάθρωσης των ορυκτών καταναλώνονται H + από το H 2 CO 3 με συνέπεια επιφανειακά και υπόγεια νερά να έχουν τιμές ph μεταξύ 6.5 και 8.5 (εξαίρεση περιοχές όξινης απορροής μεταλλείων και ξηρές περιοχές όπου η έντονη εξάτμιση οδηγεί σε τιμές ph 9-12). Η περίπτωση του Al Σε όξινες τιμές, υδρόλυση του γιψίτη: Al(OH) 3 + H + Al(OH) 2 + + H 2 O Περαιτέρω αύξηση της οξύτητας: Al(OH) 2 + + H + Al(OH) +2 + H 2 O Al(OH) +2 + H + Al +3 + H 2 O Η διαλυτότητα του Al αυξάνεται σε αλκαλικές τιμές ph: Al(OH) 3 + OH - Al(OH) 4 - Πολλά άλλα μέταλλα (As, Cd, Zn) εμφανίζουν υψηλότερες διαλυτότητες σε όξινες και αλκαλικές τιμές ph σε σχέση με ουδέτερες τιμές ph 10

Χρήσιμα διαγράμματα που απεικονίζουν την επίδραση των συνθηκών οξειδοαναγωγής και του ph στο είδος των μορφών (speciation) που επικρατούν στα νερά. Περιγράφουν συστήματα στους 25 ο C και 1 atm, τα συστατικά περιλαμβάνουν H 2 O, CO 2, O, S και ένα μέταλλο. Μειονεκτήματα: Α) Δε λαμβάνεται υπόψη η κινητική (η ταχύτητα με την οποία λαμβάνουν χώρα διάφορες αντιδράσεις στο επιφανειακό περιβάλλον). Β) δεν παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα φαινόμενα ρόφησης μετάλλων σε επιφάνειες ορυκτών ή αντιδράσεις συγκαταβύθισης μέσω των οποίων ιόντα μεταπίπτουν από τη διαλυτή στη στερεά φάση. Για το ανώτερο όριο της σταθερότητας του νερού: 2Η 2 Ο = Ο 2 + 4Η + +4e - Eh = E 0 + (RT/nF) * lnkeq (R=8.314 x 10-3 kj/mol K, n=4, T=298.15K) Eh = E 0-0.0592*pH (E 0 = +1.23V) ph Προβολή των φυσικών υδάτινων συστημάτων σε σχέση με τις συνθήκες οξείδωσης αναγωγής ( Eh=pe/16.9) 11

Διαγράμματα Eh-pH για το Cu και το Pb (ενεργότητες Cu και Pb 10-6 mol/l) Διαγράμματα Eh-pH για το As και το U (ενεργότητες As = 10-6 mol/l και U = 10-8 mol/l) 12

Διαγράμματα Eh-pH για το Fe και το Al (ενεργότητες Fe=10-6 mol/l, S=10 mol/l, Al=10-9 mol/l) Ομοιότητες?????? Διαφορές???? 13

Συγκαταβύθιση (co-precipitation)_ Ο όρος συγκαταβύθιση περιγράφει τη διαδικασία με την οποία ένα ορυκτό (π.χ ασβεστίτης) καταβυθίζεται λόγω υπερκορεσμού του διαλύματος ως προς τα αντίστοιχα ιόντα (π.χ. Ca +2 και CO 3 ) με ταυτόχρονη ενσωμάτωση άλλων ιόντων στη δομή του. Χαρακτηριστό παράδειγμα αποτελεί η ενσωμάτωση μετάλλων στη δομή οξυυδροξειδίων του τρισθενούς σιδήρου (π.χ. αρσενικό στη δομή καλά κρυσταλλωμένων οξειδίων (αιματίτης) ή φτωχά κρυσταλλωμένων υδροξειδίων (γκαιτίτης) As +3 = 0.58 Å; Fe +3 = 0.65 Å; Cr +3 = 0.62 Å Άλλο παράδειγμα αποτελεί η ενσωμάτωση του ραδονίου (Ra +2 ) στο βαρύτη (BaSO 4 ) και Cu, Zn και Ni σε αργιλικά ορυκτά Ni +2 = 0.69 Å, Cu +2 = 0.73 Å, Zn +2 = 0.74 Å, Mg +2 = 0.72 Å, Fe +2, 0.78 Å Η συγκαταβύθιση περιλαμβάνει την τρισδιάστατη συσσώρευση της διαλυμένης φάσης στην επιφάνεια του στερεού σωματιδίου 14

Προσρόφηση Το φορτίο που φέρουν οι επιφάνειες σωματιδίων καθώς και το ph ασκούν σημαντικό έλεγχο στην προσρόφηση ιόντων (sorbate) στις επιφάνειες σωματιδίων (sorbent) Με την αύξηση του ph: [particle] - H + + OH - = [particle] - + H 2 O [particle] - + M +2 (aq) = [particle] - M +2 Προσρόφηση κατιόντων μετάλλων και πολυατομικών ανιόντων στο φερριυδρίτη σε συνάρτηση με το ph Οι παράγοντες που ελέγχουν την προσρόφηση είναι πολλοί και περιλαμβάνουν την ορυκτολογική σύσταση, συνθήκες ph, χημική σύσταση του υδάτινου σώματος, χρόνος παραμονής, θερμοκρασία, αλλά και ανταγωνισμός μεταξύ των ιόντων 15

Σημείο μηδενικού φορτίου (point of zero charge) To ph στο οποίο το επιφανειακό φορτίο ενός σωματιδίου είναι 0 σε ένα διάλυμα ονομάζεται σημείο μηδενικού φορτίου (στην ουσία πρόκειται για εύρος τιμών ph). Σημεία μηδενικού φορτίου για συνήθη ορυκτά Mineral Point of zero charge Smectite 2-3 Kaolin 2-4 Hematite 4-7 Goethite 6-7 Gibbsite ~ 10 Schwertmannite 4 Επιφάνεια γκαιτίτη σε διαλύματα με ph = 5 και ph = 9 υπογραμμίζοντας την επίδραση του σημείου μηδενικού φορτίου στην προσρόφηση ιόντων 16