ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ A1. Στο κείμενο ο αρθρογράφος αναπτύσσει την προβληματική του σχετικά με το φαινόμενο της ξενοφοβίας, τις επιπτώσεις του σε μια κοινωνία και εξερευνά τα βαθύτερα αίτιά της. Αρχικά, υπογραμμίζει το γεγονός ότι το πρόβλημα αυτό αφορά κυρίως οικονομικούς πρόσφυγες προερχόμενους από υπανάπτυκτες χώρες. Τονίζει ότι οι άνθρωποι αυτοί περιθωριοποιούνται από τους κατοίκους της εκάστοτε κοινωνίας και βιώνουν καθημερινά τον ρατσισμό από τους ντόπιους. Εν συνεχεία, διαπιστώνει με ποίκιλλα παραδείγματα πως η βασική αιτία του φαινομένου είναι οικονομική, καθώς οι ξένοι θεωρούνται υπαίτιοι για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν κάτοικοι μιας περιοχής, για τη φτώχεια και την ανεργία, καθώς προσφέρουν πολύ φτηνά και χωρίς απαιτήσεις την εργασία τους και προτιμούνται από τους εργοδότες. Επιπρόσθετα, στο κείμενο διασαφηνίζεται πως πολλά μέσα μαζικής ενημέρωσης, συνεπικουρούμενα και από άτομα που καταφεύγουν στο λαϊκισμό, ενισχύουν τις προκαταλήψεις και καλλιεργούν την ξενοφοβία, γιατί οτιδήποτε συμβαίνει το αποδίδουν στους ξένους. Τελικώς, ο αρθρογράφος συμπεραίνει πως το φαινόμενο αυτό έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις και στη χώρα μας, τονίζοντας τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Α2. Στο συγκεκριμένο κείμενο παρουσιάζεται το φαινόμενο της ξενοφοβίας, του φόβου δηλαδή προς κάθε τι ξένο και διαφορετικό. Σαφώς η ξενοφοβία έχει να κάνει κυρίως με τους οικονομικούς πρόσφυγες, οι οποίοι φθάνουν σε ένα ξένο κράτος οραματιζόμενοι ένα καλύτερο μέλλον. Αντί αυτού, πολλές φορές αντιμετωπίζονται ρατσιστικά από τους ντόπιους κατοίκους και τελικώς περιθωριοποιούνται, απομονώνονται και στοχοποιούνται αρνητικώς. Ασφαλώς οι λόγοι ύπαρξης του φαινομένου είναι κυρίως οικονομικοί, καθώς οι μετανάστες προσφέρουν φθηνά εργατικά χέρια και ανταγωνιστικές τιμές στα προϊόντα τους. Πιο ειδικά, γενικεύεται στους πολίτες αυτών των κοινωνιών η πεποίθηση ότι υπεύθυνοι για τη δυσχερή οικονομική κατάσταση και την ανεργία είναι οι ξένοι μετανάστες και οι εργαζόμενοι. Αυτοί άλλωστε υφίστανται τις τραγικές συνέπειες των διακρίσεων και της ρατσιστικής βίας. Συν τοις άλλοις, αξιοσημείωτη είναι και η ψυχολογική παράμετρος στο εν λόγω φαινόμενο, καθώς αφενός οι άνθρωποι ενοχλούνται από κάθε τι διαφορετικό και αφετέρου αδυνατούν είτε από άγνοια είτε από φόβο και προκατάληψη να προσεγγίσουν τον συνάνθρωπο τους, να τον κατανοήσουν. Τέλος, τα ΜΜΕ συνεπικουρούμενα και από άτομα που καταφεύγουν στο λαϊκισμό, ενισχύουν τις προκαταλήψεις και καλλιεργούν την ξενοφοβία, γιατί οτιδήποτε συμβαίνει το αποδίδουν στους ξένους. Β1. να μου τηλεφωνήσεις :Δευτερεύουσα Ονοματική Βουλητική πρόταση Εισάγεται: με το βουλητικό μόριο να Εξαρτάται: Από το ρήμα της κύριας πρότασης θέλω Εκφέρεται με υποτακτική Λειτουργεί ως Αντικείμενο του ρήματος Θέλω Σελίδα 4 από 8
ότι θα τα καταφέρω : Δευτερεύουσα Ονοματική Ειδική πρόταση Εισάγεται με τον ειδικό σύνδεσμο ότι Εξαρτάται από την απρόσωπη έκφραση είναι βέβαιο Εκφέρεται με οριστική Λειτουργεί ως υποκείμενο της απρόσωπης έκφρασης «είναι βέβαιο» μήπως σου συμβεί κάτι κακό: Δευτερεύουσα Ονοματική Ενδοιαστική πρόταση Εισάγεται με τον ενδοιαστικό σύνδεσμο μήπως Εξαρτάται από το ρήμα της κύριας πρότασης φοβάμαι Λειτουργεί ως αντικείμενο του ρήματος της κύριας πρότασης ότι θα φύγει από το σχολείο Δευτερεύουσα Ειδική πρόταση Εισάγεται με τον ειδικό σύνδεσμο ότι Εξαρτάται από το απρόσωπο ρήμα ακούγεται Λειτουργεί ως υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος μήπως η χώρα δεν καταφέρει να ανακάμψει. : Δευτερεύουσα Ονοματική Ενδοιαστική πρόταση Εισάγεται με τον ενδοιαστικό σύνδεσμο μήπως Εξαρτάται από το ουσιαστικό ανησυχία της κύριας πρότασης Λειτουργεί ως επεξήγηση στο ουσιαστικό ανησυχία Β2. που μου έδωσες :Δευτερεύουσα Ονοματική Αναφορική Επιθετική πρόταση Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία που Εξαρτάται από το ουσιαστικό το βιβλίο της κύριας πρότασης Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός Ο οποίος έζησε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου: Δευτερεύουσα Ονοματική Αναφορική Επιθετική πρόταση Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ο οποίος Εξαρτάται από το όνομα ο Κωνσταντίνος Καβάφης της κύριας πρότασης Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός όπως τα συμφωνήσαμε :Δευτερεύουσα Επιρρηματική Ελεύθερη Αναφορική πρόταση Σελίδα 5 από 8
Εισάγεται με την αναφορική επίρρημα όπως Εξαρτάται από το ρήμα της κύριας πρότασης θα γίνουν Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αναφοράς. ό,τι ακριβώς χρειαζόταν: Δευτερεύουσα Ονοματική Ελεύθερη αναφορική πρόταση Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ό,τι Εξαρτάται από την αντωνυμία αυτό της κύριας πρότασης Λειτουργεί ως επεξήγηση όσο και αν επιμένεις: Δευτερεύουσα Επιρρηματική Ελεύθερη Αναφορική πρόταση Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα όσο Εξαρτάται από το ρήμα της κύριας πρότασης Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αναφοράς. Β3. μήπως θέλει κάτι :Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση ολικής άγνοιας. Εισάγεται με τον σύνδεσμο μήπως Εξαρτάται από τη λέξη αυτό της κύριας πρότασης Λειτουργεί ως επεξήγηση πού θα βρούμε τα χρήματα :Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση μερικής άγνοιας. Εισάγεται με τον σύνδεσμο πού Εξαρτάται από τη λέξη αυτή της κύριας πρότασης Λειτουργεί ως επεξήγηση τι έγραφαν σήμερα οι εφημερίδες: Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση μερικής άγνοιας. Εισάγεται με την ερωτηματική αντωνυμία τι Εξαρτάται από το ρήμα της κύριας πρότασης Λειτουργεί ως αντικείμενο του ρήματος αν έχει ξεκουραστεί μία ώρα :Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση ολικής άγνοιας. Εισάγεται με το ερωτηματικό μόριο αν Εξαρτάται από την απρόσωπη έκφραση της κύριας πρότασης. Λειτουργεί ως υποκείμενο της απρόσωπης έκφρασης Σελίδα 6 από 8
αν θα τα καταφέρω : Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση ολικής άγνοιας. Εισάγεται με το ερωτηματικό μόριο αν Εξαρτάται από το ρήμα της κύριας πρότασης. Λειτουργεί ως αντικείμενο του ρήματος Β4. Γλώσσα: To μάθημα της Νεοελληνικής γλώσσας. Γλώσσα: Είδος ψαριού. Κόλλα: Φύλλο χαρτί Κόλλα: Υγρό ειδικό για συγκόλληση Μήλο: φρούτο Μήλος: Νησί των Κυκλάδων Μηχανή: Μηχανή που οδηγεί ένας άνθρωπος Μηχανή: Φωτογραφική μηχανή Μάτια : Το όργανο του σώματος στο οποίο επιτελείται η όραση Μάτι : Η εστία της κουζίνας. Β5. Υποδηλώνει: Υπονοεί Υποδεέστεροι: Κατώτεροι Έλλειψη: Απουσία Απομονωμένοι: Περιθωριοποιημένοι Προκαταλήψεις: Στερεότυπα. Γ. Τίτλος: Γιατί φοβόμαστε τους ξένους; Πρόλογος Ο Ελληνικός λαός ανέκαθεν ήταν ανοιχτός προς τους ξένους λαούς και πολιτισμούς. Στις μέρες μας, όμως, που η χώρα μας κατακλύζεται από πλήθος οικονομικών μεταναστών, λαθρομεταναστών, αλλά και αρκετά μεγάλο αριθμό τουριστών, αρχίζουν να παρουσιάζονται φαινόμενα ξενοφοβίας. Επίσης, το φαινόμενο της ξενοφοβίας επιτάθηκε με την τάση της παγκοσμιοποίησης που παρατηρείται στην εποχή μας. Δεν μπορούμε, βέβαια, να ισχυριστούμε ότι το φαινόμενο έχει φτάσει σε ανησυχητικό σημείο, ωστόσο είναι υπαρκτό. Τα αίτια Θεωρούνται υπαίτιοι για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες, για τη φτώχεια και την ανεργία, καθώς προσφέρουν πολύ φτηνά και χωρίς απαιτήσεις την εργασία τους και προτιμούνται από τους εργοδότες. Η έλλειψη κατάλληλης αγωγής και παιδείας, που προωθεί η συναδέλφωση των ανθρώπων και των λαών και διδάσκει την ισότητα, την αξία της ειρήνης και το σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, είναι βασική απώλεια για τις σύγχρονες κοινωνίες. Σελίδα 7 από 8
Ψυχολογικά αίτια. Ενοχλούμαστε, συνήθως από το διαφορετικό, είτε αυτό αφορά στη θρησκεία, είτε στη φυλή, είτε στην εθνικότητα. Πολλά μέσα μαζικής ενημέρωσης, συνεπικουρούμενα και από άτομα που καταφεύγουν στο λαϊκισμό, ενισχύουν τις προκαταλήψεις και καλλιεργούν την ξενοφοβία, γιατί οτιδήποτε συμβαίνει το αποδίδουν στους ξένους. Είναι έντονη η κρίση αξιών και δημοκρατικών θεσμών που διασφαλίζουν το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ισονομία. Λύσεις Η άρση των αιτιών αποτελεί και τη θεραπεία της ξενοφοβίας. Ωστόσο, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως οι αλλοδαποί είναι και αυτοί άνθρωποι, που ξεριζώθηκαν από την πατρίδα τους και ζητούν μια καλύτερη τύχη. Οφείλουμε να αποφεύγουμε τις δημαγωγίες και να επιδεικνύουμε πολιτική και κοινωνική σύνεση, ώστε η ξενοφοβία να μην αποτελέσει καλό αγωγό του ρατσισμού. Έτσι, Ανθρωποκεντρική εκπαίδευση που θα οξύνει την κριτική ικανότητα και θα καλλιεργήσει τη βασική ανθρώπινη αξία του αυτοσεβασμού. Διαμόρφωση εθνικής συνείδησης και εκμάθηση της πολιτισμικής κληρονομιάς, που αφορά στη διαμόρφωση εθνικής ταυτότητας. Καλλιέργεια διεθνιστικού πνεύματος και αποδοχή της ιδιαιτερότητας. Ενεργοποίηση της πνευματικής ηγεσίας για διάδοση των αρχών του ανθρωπισμού και την άσκηση υπεύθυνης πολιτικής στις μειονότητες. Ευαισθητοποίηση των μέσων ενημέρωσης, προκειμένου να αφυπνίζονται οι ναρκωμένες συνειδήσεις και να μην καλλιεργούν το φανατισμό. Άτομο: Σεβασμός της ιδιαιτερότητας του άλλου, καταπολέμηση του ατομοκεντρισμού κι προαγωγή του κοινωνικού συμφέροντος. Πολιτεία: Πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ των λαών, επιδίωξη διαλόγου και προσπάθεια επικοινωνίας με το συνάνθρωπο. Επίλογος Χρέος όλων είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι κανένας λαός στην εποχή μας δεν μπορεί να ζήσει κλεισμένος στο «γυάλινο πύργο» του. Η παγκοσμιοποίηση έφερε τους λαούς πολύ κοντά σε όλους σχεδόν τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και, επομένως, οι λαοί πρέπει να αποβάλουν τις φοβίες, να συνειδητοποιήσουν ότι μπορούν να συνεργάζονται, χωρίς να διακυβεύεται η εθνική τους ταυτότητα και να αντιληφθούν ότι η ώσμωση των διαφορετικών πολιτισμών είναι αναπότρεπτη. Σελίδα 8 από 8