Κύριε Υφυπουργέ, Κύριε Πρόεδρε της IFAC, Κύριε Πρόεδρε της FEE, Κύριε Πρόεδρε και Κύριοι Αντιπρόεδροι της Ε.Λ.Τ.Ε., Κύριοι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου, Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί Συνάδελφοι. Είναι τιμή και χαρά για μένα να σας καλωσορίσω στο Διεθνές Συνέδριο του Σ.Ο.Ε.Λ. με βασικό θέμα το μέλλον του ελέγχου. Τιμή, διότι απευθύνομαι σε πολύπειρους επαγγελματίες του ελέγχου και του χρηματοοικονομικού τομέα, άτομα τα οποία με τον προσωπικό τους μόχθο και επαγγελματισμό έχουν καταστήσει τον τομέα των ελεγκτικών υπηρεσιών στην Ελλάδα, έναν από τους πλέον ανταγωνιστικούς και ανθεκτικούς στις προκλήσεις της ελεύθερης αγοράς, στην Ευρώπη. Χαρά, διότι πιστεύω ότι συνεργαζόμενοι, και ανταλλάσσοντας απόψεις, εμπειρίες και τεχνογνωσία, εντός, αλλά και πέραν και μετά το συνέδριο αυτό, μπορούμε να συμβάλλουμε τα μέγιστα, τόσο ως κλάδος, όσο και σε επίπεδο προσωπικό, μέσω επαγγελματικής επάρκειας και ήθους, στην οικονομική και κοινωνική ανόρθωση της χώρας. Το εποπτικό συμβούλιο του Σ.Ο.Ε.Λ. και εγώ προσωπικά, πιστεύουμε ότι ήταν ανάγκη να δώσουμε την ευκαιρία σε επαγγελματίες του τομέα των ελεγκτικών υπηρεσιών, επιστήμονες, μέλη διεθνών επαγγελματικών οργανώσεων, κρατικούς λειτουργούς, καθώς και σε άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, να συναντηθούν και να συζητήσουν ζητήματα καίριας σημασίας, που αφορούν τόσο τον στενό επαγγελματικό μας χώρο, όσο και την Ελληνική οικονομία γενικότερα. Το Σ.Ο.Ε.Λ., ως ο κατεξοχήν αντιπροσωπευτικός φορέας του ελεγκτικού επαγγέλματος στην Ελλάδα, και ένας από τους λίγους στην Ευρώπη, που εκπροσωπεί αποκλειστικά τον χώρο αυτόν, πιστεύουμε ότι είναι ο πλέον κατάλληλος για να εκκινήσει την συζήτηση και την διαδικασία ανεύρεσης λύσεων, των προβλημάτων που σχετίζονται με το μέλλον του ελέγχου και του ρόλου που καλείται να διαδραματίσει, στην προσπάθεια αλλαγής παραγωγικού προτύπου, που επιχειρείται αυτή την στιγμή. Το Σ.Ο.Λ. ιδρύθηκε το 1955 βάσει του νομοθετικού διατάγματος. 3329/55 σε μια προσπάθεια να θεμελιωθεί ο ελεγκτικός θεσμός στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου που δίεπε την οικονομία την εποχή εκείνη. 1
Η ανάγκη θέσπισης ενός νέου θεσμού ήταν αδήριτη ανάγκη, δεδομένων των δυσλειτουργιών που είχαν προκύψει από το ελλιπές πλαίσιο που παρείχε μέχρι τότε ο νόμος 2190/1920 περί ανωνύμων εταιριών, και που είχαν ως αποτέλεσμα την παροχή ελεγκτικών υπηρεσιών, από μη καταρτισμένα άτομα τα οποία συχνά ευρίσκοντο σε συμπαιγνία με τις διοικήσεις των εταιριών, τις οποίες ήλεγχαν. Με την ίδρυση του Σ.Ο.Λ. επετεύχθη η δημιουργία ελεγκτικού σώματος, απαρτιζόμενου από εξειδικευμένους επαγγελματίες ελεγκτές, οι οποίοι με το κύρος και την ευρύτητα των γνώσεων τους, ήταν σε θέση να αποτελέσουν τον συνδετικό κρίκο των ελεγχόμενων επιχειρήσεων, με το σύνολο των μετόχων επενδυτών, και την πολιτεία. Ο νέος θεσμός επέδρασε εξυγιαντικά στα οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων και στην δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης, μεταξύ επενδυτικού κοινού και επιχειρηματικού κόσμου, στηριζόμενος στους ακρογωνιαίους λίθους της υπευθυνότητας, της εντιμότητας, της ανεξαρτησίας του ελεγκτή έναντι του ελεγχομένου, του ήθους και της επαγγελματικής επάρκειας. Κατά τα πρώτα 35 έτη της λειτουργίας του θεσμού, το Σώμα Ορκωτών Λογιστών, εκτός από τον έλεγχο, είχε καθοριστική συμβολή στην λογιστική τυποποίηση (Γενικό Λογιστικό Σχέδιο, Κλαδικά Λογιστικά Σχέδια κ.λ.π.), στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές, στην διεθνή επαγγελματική εκπροσώπηση της χώρας, αλλά και στις επιστημονικές εκδόσεις. Για της δραστηριότητες αυτές έχει κατ επανάληψη επαινεθεί τόσο από τις δημόσιες αρχές, όσο και από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Το 1991 με την έκδοση του ν.1669/91 και του π.δ. 226/92 άλλαξε η μορφή οργάνωσης του επαγγέλματος, με τον διαχωρισμό της εποπτείας από την άσκηση του ελέγχου. Ο έλεγχος πλέον δεν διεξάγεται από αναγκαστική κοινοπραξία ελεύθερων επαγγελματιών υπό την εποπτεία του κράτους, αλλά από εταιρίες ελεγκτών. Με την παραπάνω νομοθεσία, το Σώμα Ορκωτών Λογιστών μετονομάστηκε σε Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών. 2
Έκτοτε το Σ.Ο.Ε.Λ, παράλληλα με την συνέχιση της δράσης του στον τομέα της λογιστικής τυποποίησης (ιδίως με την μετάφρασης των νέων διεθνών ελεγκτικών και λογιστικών προτύπων), έχει κατά πολύ επεκτείνει τις δραστηριότητες του, αναλαμβάνοντας πρόσθετο επιστημονικό, εκδοτικό, αλλά πρωτίστως εκπαιδευτικό έργο. Το Σ.Ο.ΕΛ. έχοντας επίγνωση των ραγδαίων αλλαγών που συντελούνται στους όρους άσκησης του επαγγέλματος, καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι ασκούντες το επάγγελμα του ορκωτού ελεγκτή-λογιστή μπορούν να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει το επάγγελμα. Κύριος μοχλός της προσπάθειας αυτής είναι το Ινστιτούτο Εκπαίδευσης του Σ.Ο.Ε.Λ. (Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ.), το οποίο ιδρύθηκε το 1997. Το Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. διενεργεί ένα ολοένα διευρυνόμενο φάσμα προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ., πέραν των σεμιναρίων συνεχούς επαγγελματικής εκπαίδευσης τα οποία διενεργεί, με τα οποία ενημερώνονται οι ενεργοί ελεγκτές-λογιστές σχετικά με τις εξελίξεις και τις αλλαγές στο επάγγελμα, λειτουργεί αριθμό προγραμμάτων επαγγελματικής πιστοποίησης. Το ΜΕ.Τ.Κ.Ε.Λ, (Μεταπτυχιακός Επαγγελματικός Τίτλος Κατάρτισης Ελεγκτών Λογιστών), είναι επαγγελματικός τίτλος που απονέμει το Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. Το πρόγραμμα διαρκεί δύο χρόνια και λειτουργείται εξολοκλήρου από το Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ., το οποίο οδηγεί στην άμεση, μετά και την συμπλήρωση της αναγκαίας περιόδου πρακτικής άσκησης, απόκτηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος του Ορκωτού Ελεγκτή-Λογιστή. Το Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. έχει επίσης, συνάψει συμφωνίες συνεργασίας τόσο με το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όσο και με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, για την χορήγηση μεταπτυχιακών τίτλων στην Εφαρμοσμένη Λογιστική και Ελεγκτική. Με την απόκτηση των τίτλων αυτών, και την ολοκλήρωση των επαγγελματικών εξετάσεων στα γνωστικά αντικείμενα τα οποία οι σπουδαστές δεν κάλυψαν κατά την διάρκεια του μεταπτυχιακού, αποκτούν πρόσβαση στο επάγγελμα του Ορκωτού-Ελεγκτή Λογιστή. Σε διεθνές επίπεδο, το Σ.Ο.Ε.Λ., μέσω του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. έχει συνάψει συνεργασία με το ACCA, μία διεθνούς εμβέλειας και κύρους επαγγελματικής 3
οργάνωσης του Ελεγκτικού-Λογιστικού τομέα, για την διοργάνωση Κοινού Σχήματος Εξετάσεων (γνωστού κοινώς ως JES), προκειμένου οι σπουδαστές οι οποία παρακολουθούν αυτό το πρόγραμμα σπουδών, να μπορούν να αποκτήσουν την ιδιότητα μέλους και των δύο ινστιτούτων, καθώς και να έρθουν σε επαφή με τους όρους άσκησης του επαγγέλματος τόσο στην Ευρώπη όσο και διεθνώς. Πέραν της συνεργασίας με το ACCA, η σύναψη ανάλογης συνεργασίας με τον επαγγελματικό φορέα εγνωσμένου κύρους, το Ινστιτούτο Ορκωτών Λογιστών Αγγλίας και Ουαλίας, επίκειται σύντομα. Με την συνεργασία του αυτή το Σ.Ο.Ε.Λ. στοχεύει στην μετάδοση της τεχνογνωσίας του προγράμματος εκπαίδευσης του Ινστιτούτου Αγγλίας και Ουαλίας στους Έλληνες σπουδαστές. Καίριο στοιχείο αυτού του προγράμματος, είναι η συνδυαστική του προσέγγιση, δηλαδή κατά την τελική του φάση, απαιτεί από τον σπουδαστή την χρήση όλων των αποκτηθεισών γνώσεων, πιστοποιώντας με αυτόν τον τρόπο ότι τις κατέχει. Μέσω των προαναφερθέντων προγραμμάτων, και της συνεχούς ανανέωσης και επανεξέτασης τόσο των μεθόδων διδασκαλίας, όσο και της διδακτέας ύλης τους, το Σ.Ο.Ε.Λ. στοχεύει στην πληρέστερη και εγκυρότερη δυνατή επαγγελματική κατάρτιση των ενεργών επαγγελματιών καθώς και των νεοεισερχομένων στο επάγγελμα. Εδώ θα ήθελα να τονίσω ότι το Σ.Ο.Ε.Λ. είναι ο μόνος επαγγελματικός φορέας στην Ελλάδα που παρέχει υψηλού επιπέδου επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στα μέλη του, τόσο μόνο του, όσο και σε συνεργασία με Α.Ε.Ι. της χώρας και των μεγαλύτερων και εγκυρότερων ινστιτούτων του εξωτερικού. Στα πλαίσια της εκπαιδευτικής δραστηριότητας του Σ.Ο.Ε.Λ., υπό την ευρύτερη δυνατή έννοια του όρου αυτού, πρέπει να ιδωθεί και η παρούσα εκδήλωση, έχοντας, άλλωστε ως σκοπό την πληροφόρηση των συμμετεχόντων, για τα διεθνώς τεκταινόμενα στον κλάδο, καθώς και την συνειδητοποίηση εκ μέρους του χρηματοοικονομικού τομέα, των ευθυνών του και της υποχρέωσης του να συνεισφέρει όσο μπορεί στην διαδικασία μεταρρύθμισης της Ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Το πρώτο σκέλος της εκδήλωσης θα αφιερωθεί στις εξελίξεις στον τομέα του ελέγχου. Τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα μετά την εκδήλωση της 4
οικονομικής κρίσης, καταρχήν, με την κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα στην Αμερική, και εν συνεχεία με την επακολουθήσασα κρίση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης στην Ευρώπη, πολλοί θεώρησαν δόκιμη μια ευρύτατη μεταρρύθμιση του τρόπου λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και του ελεγκτικού τομέα. Ο πρώτος άξονας αυτής της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, ήταν ο έλεγχος που ασκείται στις ελεγχόμενες μονάδες, να γίνει πλέον αυστηρός και διεισδυτικός, να καθιστά ευκρινές τον τρόπο λειτουργίας μιας εταιρίας, καθώς και τις πιθανές αδυναμίες αυτής, και να παράσχει στο επενδυτικό κοινό και στους χρήστες οικονομικών πληροφοριών, μια σαφή εικόνα της εταιρείας. Σε αυτόν το τομέα κύριο λόγο έχουν αυτοί που θεσπίζουν λογιστικά και ελεγκτικά πρότυπα, οι οποίοι προωθούν την βελτιστοποίηση των ελεγκτικών διαδικασιών, προκειμένου αυτές να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ενδιαφερομένων μερών. Ο δεύτερος άξονας της μεταρρύθμισης, ιδιαίτερα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ήταν η αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της ίδιας της αγοράς ελεγκτικών υπηρεσιών προς την κατεύθυνση της μεγιστοποίησης του αριθμού αυτών που έχουν τα προσόντα να παράσχουν ελεγκτικές υπηρεσίες καθώς και την διατήρηση της επαγγελματικής ανεξαρτησίας ελεγκτή και ελεγκτικής εταιρίας, κυρίως μέσω της υποχρεωτικής εναλλαγής ελεγκτή εκ μέρους των ελεγχομένων εταιρειών. Κατά μήκος αυτού του δεύτερου άξονα κινείται η νέα Ευρωπαϊκή πολιτική ελέγχου, όπως αυτή αποτυπώνεται στην Οδηγία 2014/56/ΕΕ και τον κανονισμό 537/14. Από τον τρόπο εφαρμογής της πολιτικής αυτής θα κριθεί το πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο της αγοράς ελεγκτικών υπηρεσιών, την επόμενη δεκαετία. Το δεύτερο μέρος του συνεδρίου θα αφιερωθεί στις προοπτικές της Ελληνικής οικονομίας στην μετά την κρίση εποχή. Έχει η Ελληνική οικονομία τις αναγκαίες δυνάμεις, υλικές και έμψυχες, για να υπάρξει η αναγκαία αναπτυξιακή δυναμική; Έχει την δυναμική η οποία είναι απολύτως αναγκαία για την επούλωση των πληγών της κρίσης και την αποσόβηση κοινωνικών προβλημάτων, όπως π.χ. η ανεργία; 5
Μπορεί το νέο πρότυπο ανάπτυξης, περί του οποίου γίνεται τόσος λόγος, να στηριχθεί σε δύο-τρεις τομείς της οικονομίας όπως π.χ τουρισμού, ναυτιλίας και γεωργίας, ή χρειάζονται βάσεις ευρύτερες που να κάνουν πιο ορθολογική χρήση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας; Ποιος ο ρόλος της πολιτείας στην διαδικασία αυτή; Υιοθέτηση του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος κράτους με ελάχιστο ρυθμιστικό κυρίως ρόλο, ή επιστροφή στο αναπτυξιακό κράτος των δεκαετιών του 50 και του 60, υπό νέα σύγχρονη, βεβαίως μορφή; Όλες αυτές είναι ερωτήσεις οι οποίες πρέπει να απαντηθούν προκειμένου να διαμορφωθεί σαφές αναπτυξιακό όραμα για την χώρα. Το Τρίτο μέρος του συνεδρίου ασχολείται με το ποιος θα είναι ο ρόλος του ελεγκτικού τομέα στην διαδικασία αυτών των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα. Στο επόμενο στάδιο ανασυγκρότησης της Ελληνικής οικονομίας, ο ρόλος του ελεγκτικού τομέα στην διαμόρφωση ενός σταθερού χρηματοπιστωτικού συστήματος, ικανού να παράσχει πιστώσεις σε επιχειρήσεις και ιδιώτες, θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμος. Η χορήγηση πιστώσεων θα βασίζεται στις παρεχόμενες από τους Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές πληροφορίες, σχετικά με την οικονομική κατάσταση των εταιριών. Καίριος θα είναι ο ρόλος των ορκωτών λογιστών και στην διαφαινόμενη αναδιάρθρωση του εταιρικού τοπίου. Αυτή έχει ως στόχο την δημιουργία βιώσιμων και ανταγωνιστικών επιχειρηματικών μονάδων μέσω της επίτευξης οικονομιών μεγέθους, κυρίως μέσω των συγχωνεύσεων. Καθόσον αφορά την βελτίωση της λειτουργίας του Ελληνικού δημοσίου τομέα, ήδη οι ορκωτοί ελεγκτές-λογιστές καλούνται να συνεισφέρουν στην εντατικοποίηση της φοροεισπρακτικής και εισφοροεισπρακτικής διαδικασίας με την χορήγηση φορολογικών και ασφαλιστικών πιστοποιητικών. Πέραν των εξελίξεων αυτών, καθοριστικής σημασίας για την αξιοπιστία και διαφάνεια των δημοσιονομικών δεδομένων και ως εκ τούτου της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής, θα είναι η υιοθέτηση των Ευρωπαϊκών Λογιστικών Προτύπων Δημοσίου Τομέα (ΕPSAS). 6
Τα ΕΛΠΔΤ, βασιζόμενα στην σύγχρονη λογιστική, θα καταστήσουν τα δημοσιονομικά στοιχεία αξιόπιστα και συγκρίσιμα με αυτά άλλων χωρών. Πιστεύω ότι οι εμπειρίες της τελευταίας δεκαετίας καθιστούν αυτήν την αλλαγή απολύτως αναγκαία. Η διαδικασία αυτή, καθώς και η γενικότερη προσπάθεια επανεκκίνησης της Ελληνικής οικονομίας δεν μπορεί να περατωθεί χωρίς την τεχνογνωσία και εμπειρία των ορκωτών-ελεγκτών λογιστών. Λόγω ακριβώς της εμπειρίας τους και της εις βάθος γνώσης της λειτουργίας και των ιδιαιτεροτήτων των εταιριών και πολλών τομέων της οικονομίας, είναι οι πλέον κατάλληλοι για να οδηγήσουν στην επιτυχή έκβαση της προσπάθειας αυτής. Ολοκληρώνοντας, θα πρέπει να τονιστεί πως για να ευοδωθεί το εγχείρημα αυτό, χρειάζεται να υπάρξει αγαστή συνεργασία, κράτους, επιχειρηματικού κόσμου και ορκωτών ελεγκτών-λογιστών. Μόνο μέσω της ενεργούς συμμετοχής όλων των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, θα μπορέσει η Ελληνική οικονομία του αύριο, να αποκτήσει αυτά τα χαρακτηριστικά, τα οποία θα την καταστήσουν, παραγωγική, κοινωνικά βιώσιμη, και πολιτικά εφικτή. Εμείς από την πλευρά μας θα συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις προς αυτή την κατεύθυνση. Σας Ευχαριστώ για την προσοχή. 7