ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ PROFILE ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΠΡΑΞΕΩΝ Παύλος Καρανικόλας, Επ. Καθηγητής ΓΠΑ Γιάννης Γούσιος, ΕΔΙΠ ΓΠΑ Συνεργάτες: Δήμητρα Στουραΐτη, Πωλίνα Καστανιά, Φοιτήτριες Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης ΓΠΑ Παραδοτέο στο πλαίσιο υλοποίησης του Πακ. 6 Μελέτες / Καταγραφές, Δράση 6.3 του Τεχνικού Δελτίου της ΔΑΣΤΑ Απρίλιος 2014 ΔΟΜΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ & ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ Γ.Π.Α.
Η ταυτότητα της Έρευνας Προσπάθεια επικοινωνίας με 378 επιχειρήσεις από τις βάσεις δεδομένων: της ΔΑΣΤΑ του ΓΠΑ, του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης, του Τμήματος Σπουδών του ΓΠΑ. Για 130 επιχειρήσεις δεν βρέθηκαν τα στοιχεία επικοινωνίας τους Με 248 επιχειρήσεις κατέστη εφικτή η επικοινωνία και τους απεστάλησαν ερωτηματολόγια 33 από αυτές επέστρεψαν απαντημένα ερωτηματολόγια
Το ερωτηματολόγιο Στοιχεία επικοινωνίας του φορέα Σύνθεση του εργατικού δυναμικού [συνολικός αριθμός εργαζομένων και αριθμός εργαζομένων που είναι απόφοιτοι του ΓΠΑ (ανά ειδικότητα)] Αντικείμενο απασχόλησης των αποφοίτων του ΓΠΑ Αξιολόγηση της επιστημονικής κατάρτισης των αποφοίτων του ΓΠΑ Διαδικασία πρόσληψης Επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και προοπτικές της επιχείρησης Τα αντικείμενα αιχμής στην αγορά εργασίας και το γενικότερο κλίμα «επιστροφής στη γεωργία»
Οι 33 επιχειρήσεις που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο της έρευνας 10 Βιομηχανίες 13 Εταιρείες Παραγωγής ή/και Εμπορίας γεωργικών προϊόντων ή/και εφοδίων 7 Αναπτυξιακές Εταιρείες 2 Φυτώρια 1 Μικροβιολογικό Εργαστήριο
Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις Αριθμός Εργαζομένων Αριθμός Επιχ/σεων ΣΥΝΟΛΟ Απόφοιτοι Γεωπονικών Τμημάτων Απόφοιτοι Γ.Π.Α. ΣΥΝΟΛΟ ΕΦΠ ΕΖΠΥ ΕΤΔΑ ΑΟΑ ΓΒ ΑΦΠ-ΓΜ Βιομηχανίες * 10 2.764 123 41 19 2 7 5 6 2 Εταιρείες Παραγωγής /Εμπορίας Γεωργικών Προϊόντων Εφοδίων 13 695 80 41 29 6 3 1 2 Αναπτυξιακές Εταιρείες 7 118 12 9 4 2 2 1 Φυτώρια 2 9 1 1 1 Μικροβιολογικό Εργαστήριο 1 12 3 1 1 ΣΥΝΟΛΟ 33 3.598 219 93 53 10 11 8 8 3 (*) Σημείωση: 1 Βιομηχανία με 18 εργαζόμενους που είναι απόφοιτοι του Γ.Π.Α. δεν έδωσε στοιχεία για το Τμήμα Αποφοίτησης
Οι φορείς που απάντησαν στην έρευνα III I II Μ.Ο: 6%
Αντικείμενα απασχόλησης των αποφοίτων του ΓΠΑ Ποιοτικός έλεγχος Υπεύθυνος παραγωγής Προώθηση προϊόντων - Marketing Γεωργοοικο -νομικές μελέτες, αξιολόγηση επενδυτικώ ν σχεδίων Διαχείριση αναπτυξιακ ών προγραμμά των Δεν απάντησαν Βιομηχανίες 5 5 5 1 Εταιρείες Παραγ/Εμπορίας Γεωργ. Προϊόντ-Εφοδ 2 6 8 2 Αναπτυξιακές Εταιρείες 2 3 3 Φυτώρια 1 1 1 Μικροβιολογικό Εργαστήριο 1 ΣΥΝΟΛΟ 9 12 14 2 3 6
Η Επιστημονική Κατάρτιση των αποφοίτων του ΓΠΑ Αριστη Πολύ Καλή Καλή Μέτρια Απαράδεκτη Σύνολο Βιομηχανίες 1 6 2 9 Εταιρείες Παραγ/Εμπορίας Γεωργ. Προϊόντ-Εφοδ 2 8 1 11 Αναπτυξιακές Εταιρείες 1 3 4 Φυτώρια 2 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο ΣΥΝΟΛΟ 1 1 4 19 4 27 15% 70% 15% 0% 0% 100%
Σε ποια αντικείμενα θα θέλατε να ήταν περισσότερο καταρτισμένοι οι απόφοιτοι του ΓΠΑ; Επιστημονικ ή κατάρτιση Ξένες γλώσσες Η/Υ Άλλο Δεν απάντησαν Σύνολο Βιομηχανίες 4 5 2 2 13 Εταιρείες Παραγ/Εμπορίας Γεωργ. Προϊόντ-Εφοδ 4 5 3 1 1 14 Αναπτυξιακές Εταιρείες 2 1 3 1 7 Φυτώρια 1 1 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο 1 1 ΣΥΝΟΛΟ 12 11 4 6 4 37 32% 30% 11% 16% 11% 100%
Θα σας ενδιέφερε οι εργαζόμενοι απόφοιτοι του Γ.Π.Α. στην επιχείρησή σας να έχουν κάποιο μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών; ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν Σύνολο Βιομηχανίες 3 5 2 10 Εταιρείες Παραγ/Εμπορίας Γεωργ. Προϊόντ-Εφοδ 8 5 13 Αναπτυξιακές Εταιρείες 3 2 2 7 Φυτώρια 1 1 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο 1 1 ΣΥΝΟΛΟ 16 13 4 33 49% 39% 12% 100%
Με ποιόν τρόπο αναζητάτε απόφοιτους του ΓΠΑ για πρόσληψη; Μέσω γνωριμιών Από αγγελία που βάλατε σε εφημερίδα Μέσω του Γραφείου Διασύνδεσ ης- Σταδιοδρο μίας του Γ.Π.Α Απευθύνον ται οι ενδιαφερό μενοι σε σας Ιδιωτικό γραφείο ευρέσεως εργασίας Με διαγωνισμ ό Δεν απάντησα ν Σύνολο Βιομηχανίες 4 5 3 6 18 Εταιρείες Παραγ/Εμπορίας Γεωργ. Προϊόντ-Εφοδ Αναπτυξιακές Εταιρείες 7 7 2 4 2 22 2 2 4 1 9 Φυτώρια 2 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο ΣΥΝΟΛΟ 1 1 2 14 15 5 12 2 4 1 53 26,4% 28,3% 9,4% 22,6% 3,8% 7,6% 2% 100%
Ο ρόλος της Πρακτικής Άσκησης Αριθμός επιχειρήσεων όπου οι εργαζόμενοι-απόφοιτοι του ΓΠΑ πραγματοποίησαν την Πρακτική τους Άσκηση Αριθμός επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται να απασχολήσουν φοιτητές του ΓΠΑ στο πλαίσιο της Πρακτικής τους Άσκησης ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν Σύνολο ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν Σύνολο Βιομηχανίες 4 6 10 7 3 10 Εταιρείες Παραγ/Εμπορίας Γεωργ. Προϊόντ-Εφοδ 5 8 13 11 1 1 13 Αναπτυξιακές Εταιρείες 1 5 1 7 5 2 7 Φυτώρια 2 2 1 1 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο ΣΥΝΟΛΟ 1 1 1 1 11 21 1 33 25 7 1 33 33,3% 63,6% 3% 100% 75,7% 21,2% 3% 100%
Οι επιπτώσεις της κρίσης Μειώθηκε ο κύκλος εργασιών Μειώθηκε το μισθολογι κό κόστος Μειώθηκα ν οι θέσεις απασχόλη σης Μειώθηκα ν θέσεις απασχόλη σης γεωπόνω ν Μειώθηκε ο χρόνος απασχόλη σης των εργαζομέν ων Η επιχ. δεν επηρεάστ ηκε απ' την κρίση Αυξήθηκα ν οι εξαγωγές Σύνολο Απαντήσε ων Βιομηχανίες 3 5 4 1 1 2 18 Εταιρείες Παραγ/Εμπορίας Γεωργ. Προϊόντ-Εφοδ 4 5 3 2 3 20 Αναπτυξιακές Εταιρείες 3 3 6 3 15 Φυτώρια 2 1 3 Μικροβιολογικό Εργαστήριο Σύνολο Απαντήσεων 1 1 2 13 14 13 6 1 1 5 58 24,5% 26,4% 24,5% 11,3% 1,7% 1,9% 9,4% 100%
Ποιες είναι οι στρατηγικές σας για την αντιμετώπιση της κρίσης;
Στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται για την επιχείρηση σας αλλά και γενικότερα, προβλέπετε να έχουν ζήτηση τα αντικείμενα που έχουν σχέση με:
Το γενικότερο κλίμα «επιστροφής στη γεωργία» θα επηρεάσει την επιχείρηση σας; ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν υπάρχει τέτοιο κλίμα Δεν απάντησαν Σύνολο Βιομηχανίες 4 4 2 10 Εταιρείες Παραγωγής Εμπορίας γεωργικών πρ-εφοδ 6 4 2 1 11 Αναπτυξιακές Εταιρείες 6 1 7 Φυτώρια 1 1 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο 1 1 ΣΥΝΟΛΟ 16 9 4 4 33 48,5% 27,3% 12,1% 12,1% 100%
Συγκριτική ανάλυση 2002-2014 Βελτίωση των αποφοίτων του ΓΠΑ: Στο επίπεδο της επιστημονικής κατάρτισης, όπως το αντιλαμβάνονται οι ίδιες οι επιχειρήσεις που τους απασχολούν Στη χρήση Η/Υ Εξακολουθεί να υπάρχει πρόβλημα στις ξένες γλώσσες
Η γενικότερη αγορά εργασίας των αποφοίτων του ΓΠΑ
Βασικά στοιχεία της αγοράς εργασίας των αποφοίτων ΑΕΙ Γεωπονίας, Τεχνολογίας τροφίμων, κ.λπ. Απασχολούμενοι (σε χιλιάδες) 2013 ΙV 16.994 2008 IV 22.788 % μεταβολή -25,4% Άνεργοι (σε χιλιάδες) 2013 ΙV 5.633 2008 IV 3.162 % μεταβολή 78,1% Μη οικονομικά ενεργοί (σε χιλιάδες) 2013 ΙV 4.635 2008 IV 4.598 % μεταβολή 0,8% Ποσοστό Ανεργίας 2013 ΙV 24,9% 2008 IV 12,2% Πηγή: Επεξεργασμένα στοιχεία Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Είδος Απασχόλησης των αποφοίτων ΑΕΙ Γεωπονίας, Τεχνολογίας τροφίμων, κ.λπ. Επαγγελματική Δραστηριότητα 2008 IV 2013 IV 1 Δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση 32,7% 28,3% 2 Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων 16,1% 18,9% 3 Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκινήτων οχημάτων 12,7% 16,8% 1+2+3 61,5% 64,0% 4 Εκπαίδευση 6,5% 2,3% 5 Βιομηχανία τροφίμων 5,4% 1,3% 6 Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες 3,7% 6,7% 7 Επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη 0,5% 3,2% 8 Δασοκομία και υλοτομία 1,5% 1,8% 9 Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων 1,1% 0,9% 10 Συλλογή, επεξεργασία και διάθεση αποβλήτων, ανάκτηση υλικών 0,3% 1,5% 11 Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων 1,2% 12 Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης 3,7% 13 Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών σε κτίρια και εξωτερικούς χώρους 3,8% 14 Δραστηριότητες υπηρεσιών πληροφορίας 1,0% 1,0% 15 Δραστηριότητες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, με εξαίρεση τις ασφάλειες 0,4% 0,8% 16 Νομικές και λογιστικές δραστηριότητες 2,0% 1,9% 17 Δραστηριότητες κεντρικών γραφείων δραστηριότητες παροχής συμβουλών 0,7% 18 Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών 1,3% 2,3% 19 Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες 2,8% 1,6% 20 Δραστηριότητες απασχόλησης 0,9% 21 Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών οικιακού προσωπικού 2,0% 1,4% 22 Λοιπές 6,4% 2,9% ΣΥΝΟΛΟ 100,0% 100,0% Πηγή: Επεξεργασμένα στοιχεία Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Οι 4.685 απόφοιτοι του ΓΠΑ που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο του ΓΕΩΤΕΕ
Οι εγγεγραμμένοι στο μητρώο του ΓΕΩΤΕΕ απόφοιτοι του ΓΠΑ: κατάσταση απασχόλησης ΑΟΑ ΑΦΠ-ΓΜ ΓΒ ΕΤΔΑ ΕΦΠ ΕΖΠΥ ΛΟΙΠΑ ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΕΡΓΟΙ 47% 37% 44% 48% 38% 48% 38% 41% ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ 6% 6% 9% 8% 4% 12% 7% 7% ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΕΡΕΥΝΑ 1% 3% 3% 3% 2% 2% 4% 3% ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ 15% 23% 17% 8% 23% 11% 18% 18% ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% ΕΤΕΡΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ 4% 3% 1% 3% 2% 1% 2% 2% ΙΔΙΩΤΙΚΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ 15% 14% 13% 21% 17% 17% 17% 17% ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 4% 5% 6% 2% 6% 1% 5% 5% ΣΥΜΒΑΣΙΟΥΧΟΙ 6% 4% 4% 6% 5% 5% 7% 6% ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ 1% 5% 2% 1% 2% 2% 2% 2% ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% ΣΥΝΟΛΟ 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Οι εγγεγραμμένοι στο μητρώο του ΓΕΩΤΕΕ απόφοιτοι του ΓΠΑ: Ποσοστά Ανεργίας ΑΟΑ ΑΦΠ-ΓΜ ΓΒ ΕΤΔΑ ΕΦΠ ΕΖΠΥ ΛΟΙΠΑ ΣΥΝΟΛΟ ΕΩΣ 35 ΕΤΩΝ 57,3% 61,8% 64,2% 48,5% 58,9% 58,4% 56,1% 57,2% ΑΝΔΡΕΣ ΑΠΌ 36 ΕΩΣ 50 ΕΤΩΝ 33,3% 11,9% 19,0% 26,3% 15,8% 28,2% 20,4% 19,6% ΑΝΩ ΤΩΝ 50 ΕΤΩΝ 12,2% 20,0% 5,4% 6,7% ΣΥΝΟΛΟ 40,4% 27,5% 40,5% 38,2% 31,9% 44,0% 32,3% 33,9% ΕΩΣ 35 ΕΤΩΝ 66,4% 71,8% 64,0% 69,0% 65,9% 70,6% 61,2% 65,5% ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΠΌ 36 ΕΩΣ 50 ΕΤΩΝ 28,3% 27,9% 23,1% 27,6% 33,6% 29,4% 28,9% 29,5% ΑΝΩ ΤΩΝ 50 ΕΤΩΝ 0,6% 0,4% 0,8% 0,4% ΣΥΝΟΛΟ 53,2% 51,9% 47,2% 56,0% 49,1% 54,7% 45,3% 49,5% ΕΩΣ 35 ΕΤΩΝ 62,6% 67,1% 64,1% 61,3% 62,0% 64,0% 58,6% 61,5% ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΌ 36 ΕΩΣ 50 ΕΤΩΝ 31,2% 16,9% 20,9% 26,9% 21,9% 28,7% 23,5% 23,3% ΑΝΩ ΤΩΝ 50 ΕΤΩΝ 8,3% 12,3% 16,7% 9,1% 9,2% ΣΥΝΟΛΟ 46,6% 37,2% 44,1% 48,4% 38,5% 48,5% 37,7% 40,6%
Ενδεικτικές Προτάσεις Διαρκής επικαιροποίηση των στοιχείων που περιέχουν οι τρείς βάσεις δεδομένων με επιχειρήσεις όλων των κατηγοριών, καθώς, μία στις τρεις επιχειρήσεις δεν απάντησε ή δεν βρέθηκε κανένα στοιχείο τους. Προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μηχανισμών που διευκολύνουν την πρόσβαση των νέων Γεωπόνων στην αγορά εργασίας αλλά και αποτρέπουν την περιθωριοποίησή τους: δράσεις όπως η επαγγελματική εμπειρία στη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας (π.χ. Πρακτική), αλλά και η σύνδεση της εκπαίδευσης με δραστηριότητες των επαγγελματικών επιμελητηρίων και των επαγγελματικών κλάδων (π.χ. ΓΕΩΤΕΕ). Ουσιαστικότερη επικοινωνία με όλους τους φορείς που περιλαμβάνονται στις βάσεις δεδομένων του ΓΠΑ, με προτεραιότητα στη δυναμική ομάδα επιχειρήσεων οι οποίες είτε δεν επηρεάστηκαν αρνητικά από την τρέχουσα κρίση, είτε αύξησαν τις εξαγωγές τους.