8 o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ. Σχολικό έτος: 2012-2013. PROJECT. Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΟ ΚΟΣΜΟ. ΠΩΣ ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΦΤΩΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ. ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΜΠΙΝΙΕΡΗ ΜΑΡΙΑΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΣΙΩΖΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ
Ευχαριστούμε θερμά για την βοήθεια της επιβλέπουσας καθηγήτριας καθώς και της καθηγήτριας της Πληροφορικής.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: i. Εισαγωγή...4 ii. Κυρίως μέρος 5 iii. Ενότητα: 1 η.5 iv. Ενότητα: 2 η....6 v. Ενότητα: 3 η...7 vi. Ενότητα: 4 η. 8 vii. Ενότητα: 5 η. 10 viii. Ενότητα: 6 η.11 ix. Συμπεράσματα 12 x. Αναστοχαστική κριτική του όλου θέματος...12 xi. Βιβλιογραφία 13
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Στην εργασία μας ασχοληθήκαμε με το θέμα: Η σύγχρονη φτώχεια στον αναπτυσσόμενο κόσμο και ιδιαίτερα διερευνήσαμε το ''πώς οι πόλεμοι συνδέονται με την φτώχεια στην Αφρική''. Τ ο ερευνητικό μας ερώτημα είναι ένα επίκαιρο γεγονός που απασχολεί ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της Γης και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο θεωρούμε σημαντικό αυτό το θέμα. Σκοπός μας είναι να ενημερωθούν τα άτομα που θα διαβάσουν την εργασία μας για την άθλια κατάσταση ζωής και την προσπάθεια για επιβίωση των συνανθρώπων μας ώστε να ευαισθητοποιηθούν.
ΚΥΡΙΩΣ ΜΕΡΟΣ: Για την εργασία μας χρησιμοποιήσαμε την βιβλιογραφική έρευνα και οι πηγές απ'όπου συλλέξαμε τις πληροφορίες μας ήταν το διαδίκτυο και τα σχετικά (με την φτώχεια και τον πόλεμο) περιοδικά. ΕΝΟΤΗΤΑ: 1 η Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΗΣ ΑΙΤΙΕΣ. Με τον όρο φτώχεια αναφερόμαστε στην οικονομική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έλλειψη επαρκών πόρων για την ικανοποίηση βασικών ανθρώπινων αναγκών. Η φτώχεια αποτελεί το βασικό κοινωνικό πρόβλημα όλων των κοινωνιών σήμερα. Οι κοινωνικοί επιστήμονες αναφέρονται σε δύο είδη φτώχειας, την απόλυτη και την σχετική. Η απόλυτη φτώχεια είναι η κατάσταση στην οποία τα άτομα δεν κατέχουν ούτε τα στοιχειώδη αγαθά για την επιβίωσή τους, όπως είναι η τροφή, το νερό, η στέγη. Παρουσιάζεται στην Αφρική και την Ασία αλλά και στις ανεπτυγμένες κοινωνίες, εφόσον οι άστεγοι αποτελούν συνηθισμένο φαινόμενο στο λεγόμενο «4 ο κόσμο». Η σχετική φτώχεια είναι η κατάσταση στην οποία τα άτομα διαθέτουν ένα βασικό εισόδημα που εξασφαλίζει την επιβίωσή τους, δεν καλύπτει όμως το καταναλωτικό πρότυπο της κάθε κοινωνίας. Η κάθε κοινωνία καθορίζει επομένως τα όρια της σχετικής φτώχειας. Βασικές αιτίες της φτώχειας είναι η κοινωνική ανισότητα, η κοινωνική μεταβολή, η προκατάληψη, οι διακρίσεις, ο ρατσισμός, ο πόλεμος, οι φυσικές καταστροφές και η ανεργία. Επιδείνωση της φτώχειας προκαλούν τα φαινόμενα της παραοικονομίας, της φοροδιαφυγής, της πολιτικής διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης.
ΕΝΟΤΗΤΑ:2 η ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΦΤΩΧΕΙΑΣ Καλό είναι να επισημάνουμε ένα μύθο και μια πραγματικότητα για την φτώχεια. Μύθος: Δεν υπάρχουν αρκετά τρόφιμα στον πλανήτη μας, έτσι ώστε όλοι να σιτίζονται κανονικά Πραγματικότητα: Στη γη παράγεται διπλάσια ποσότητα τροφής από αυτή που απαιτείται για να καλύψει τις ανάγκες τροφής του παγκόσμιου πληθυσμού. Το πρόβλημα είναι η προσβασιμότητα σε αυτή. ΣΤΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΧΑΡΤΗ:H πείνα και ο υποσιτισμός επηρεάζουν ένα στα τρία άτομα ανά τον κόσμο, και αφορούν όλες τις ηλικιακές ομάδες. Η μεγάλη πλειοψηφία των υποσιτιζόμενων ανθρώπων ζει στην Αφρική και την Ασία. Στην Ινδία ζει ο μισός πληθυσμός των ανθρώπων που υποφέρουν από πείνα. Η Αφρική και η υπόλοιπη Ασία έχουν το υπόλοιπο 40% ενώ τις τάξεις των πεινασμένων συμπληρώνουν οι κάτοικοι της Λατινικής Αμερικής και άλλων σημείων του κόσμου. ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΧΑΡΤΗ: Εκτός από τους άστεγους, τους άνεργους και τους ηλικιωμένους, πολλοί άνθρωποι λόγω της φτώχειας ή των συνθηκών πολέμου που επικρατούν στις χώρες τους αναγκάζονται να μεταναστεύσουν συνήθως προς τις χώρες του Δυτικού Κόσμου. Οι άνθρωποι που πηγαίνουν οικειοθελώς σε μια άλλη χώρα να δουλέψουν λέγονται μετανάστες ενώ αυτοί που εξαναγκάζονται γιατί απειλείται η ζωή τους, λόγω εθνοτικής καταγωγής, φύλου, θρησκείας ή εμπόλεμης κατάστασης που επικρατεί στη χώρα τους λέγονται πρόσφυγες.
ΕΝΟΤΗΤΑ:3 η ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΜΕ ΑΥΤΟΝ. Πόλεμος. Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζονται: Η ένοπλη σύρραξη μεταξύ δύο ή περισσότερων κρατών. Η ένοπλη σύρραξη μεταξύ στρατευμάτων ή φατριών του αυτού κράτους (εμφύλιος πόλεμος). Σε πολλά σημεία του κόσμου οι άνθρωποι ξεσηκώνονται απελπισμένοι από την φτώχεια και την πείνα και προσπαθούν να ανατρέψουν το υφιστάμενο σύστημα κοινωνικής διαστρωμάτωσης διαμορφώνοντας μια δικαιότερη κοινωνία. Έτσι, συνήθως οδηγούνται στη δημιουργία επαναστατικών ομάδων οι οποίες προσπαθώντας να καταλάβουν την εξουσία χρησιμοποιούν τη βία. Ο πόλεμος και οι συγκρούσεις αποτέλεσαν και αποτελούν μία από τις βασικές αιτίες που προκαλούν τις πιο έντονες και σοβαρές καταστάσεις πείνας. Πόλεμος σημαίνει: θάνατος, βασανιστήρια, στέρηση, τραυματισμοί, βιασμοί, αιχμαλωσία, απώλεια, εκτοπισμός, μαρτυρία σε φρικαλεότητες και έχει επιπτώσεις που μοιάζουν με αυτές των φυσικών καταστροφών.
ΕΝΟΤΗΤΑ: 4 η ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΟΛΕΜΩΝ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ. Όταν έγινε ο πόλεμος στην Αγκόλα μετά από αρκετό καιρό, δηλαδή το Φεβρουάριο του 2006 μία σοβαρή επιδημία χολέρας έπληξε την πρωτεύουσα της Αγκόλα, Λουάντα. Οι γιατροί χωρίς σύνορα έστησαν άμεσα το πρώτο κέντρο θεραπείας της Χολέρας. Μέσα στους επόμενους μήνες, τα κρούσματα αυξάνονταν καθημερινά. Κάθε ώρα μολύνονταν κατά μέσο όρο περισσότεροι από 30 ανθρώπους. Όμως η ακαταλληλότητα του συστήματος παροχής νερού και οι κακές συνθήκες υγιεινής στην Αγκόλα συνέλαβαν στην εξάπλωση της ασθένειας σε όλη την χώρα. Στο Κονγκό υπήρχαν πολλοί άμαχοι στην δίνη του πολέμου. Το Σεπτέμβριο του 2007, οι μάχες που μαίνονται στο Βόρειο Κίβου έχουν αναγκάσει χιλιάδες άμαχους να τραπούν σε φυγή. Παρά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός τον Ιανουάριο του 2008, μέσα σε λίγους μήνες ξέσπασαν νέες συγκρούσεις μεγάλης έντασης στην περιοχή. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους αναζητώντας ένα ασφαλές καταφύγιο. Στην Ακτή Ελεφαντοστού ο πόλεμος άρχισε το 2002 και προκάλεσε τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων άμαχων και τον εκτοπισμό ακόμα περισσότερων. Η βία ξεπέρασε ξανά το Νοέμβριο του 2004 και το Φεβρουάριο του 2005, προκαλώντας ακόμα περισσότερα θύματα και εκτοπισμένους. Ένας ακόμα πόλεμος που έγινε στην Σομαλία, ήλθε να μας υπενθυμίσει, ότι στην Αφρική διεξάγονται οι μόνοι πραγματικοί πόλεμοι της εποχής μας. Στην Σομαλία ήταν όπου οι Αμερικάνοι το 1993 είχαν υποστεί μια δεινή ήττα. Αφού όμως έφυγαν οι αμερικανικές δυνάμεις, η χώρα επέστρεψε στην φυσιολογική της κατάσταση, δηλαδή στο απόλυτο χάος. Κάποια στιγμή όμως ακόμα και οι Σομαλοί αποφάσισαν να επαναφέρουν τον νόμο και την τάξη στην χώρα τους.
Έτσι επέλεξαν μια δοκιμασμένη λύση στο Αφγανιστάν «τον ισλαμικό νόμο», γι αυτό και ο λαός της Σομαλίας το υποστήριξε. Βέβαια υπάρχουν και άλλα πολλά παραδείγματα πολέμων στην Αφρική αλλά και σε όλο τον κόσμο. Που στην ουσία τους πολέμους τους ξεκινούν οι ισχυροί αλλά, σπάνια θα καταγραφούν τα αίτια και λόγοι για το οποίο γίνονται.
ΕΝΟΤΗΤΑ 5 η : ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ. Η πρόκληση αναταραχών, συρράξεων και συγκρούσεων ενισχύουν τα προϋπάρχοντα προβλήματα της φτώχειας, και πολλές φορές εμποδίζουν την εφαρμογή προγραμμάτων, οδηγώντας τους ανθρώπους στην απόλυτη απελπισία και διευρύνοντας τα ψυχολογικά τραύματα. Γενικότερα, ο πόλεμος μοιάζει σαν ένα φυσικό φαινόμενο καταστροφής. Οι άνθρωποι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους ψάχνοντας για ασφάλεια, αφήνοντας πίσω τις κληρονομιές τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα οδυνηρό για τους ανθρώπους διότι τώρα πια, χωρίς εφόδια περιπλανιούνται στους δρόμους. Συχνά, τους είναι απαγορευμένο να επιστρέψουν για μήνες. Επιπλέον, στον πόλεμο, η τροφή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως όπλο. Η φτώχεια και η ανεπαρκής ποσότητα τροφής, έχουν ως αποτέλεσμα όχι μόνο τη δημιουργία προβλημάτων υγείας στην ανάπτυξη των παιδιών, αλλά συμβάλλουν και στην αναπαραγωγή της ανεργίας και τη διαιώνιση της φτώχειας. Η πείνα, οι ασθένειες, οι επιδημίες και η ανεργία, ο αναλφαβητισμός κλπ γίνονται αίτια καθυστέρησης κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης στις φτωχές χώρες. Είναι αξιοθαύμαστο να αναφερθεί πως στα αυτόνομα Παλαιστινιακά εδάφη περισσότεροι άνθρωποι σκοτώθηκαν σε λίγες εβδομάδες από ότι σε όλο το έτος της ιστορικής Ιντιφάντα του 1987-93. Επιλογικά, βασικά θύματα της φτώχειας είναι τα παιδιά, τα οποία πασχίζουν να επιβιώσουν κάτω από αντίξοες συνθήκες, με στερήσεις, με τις αμφιβολίες και τον χρόνο διαρκώς να διατρέχει.
ΕΝΟΤΗΤΑ 6 η : ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ (ονομαστικά). Η αντιμετώπιση της φτώχειας απαιτεί μέτρα για την ενίσχυση της ισότητας ευκαιριών για όλους τους πολίτες. Τέτοια μέτρα είναι κυρίως η εκπαίδευση και η κατάρτιση, μέτρα καταπολέμησης της ανεργίας και τέλος, δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος και του εθνικού και παγκόσμιου πλούτου. Οι συνέπειες από το πρόβλημα της πείνας είναι τραγικές, με σοβαρές περιβαλλοντικές, οικονομικές, ανθρώπινες απώλειες που μας επηρεάζουν όλους. Καθένας από εμάς μπορεί και πρέπει να συμβάλλει στην καταπολέμηση της πείνας και να αποτελέσει μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Η Action Aid με τα προγράμματα αναπτυξιακής εκπαίδευσης που υλοποιεί στοχεύει στην: ενημέρωση και την πληροφόρηση συνειδητοποίηση του προβλήματος και την απόκτηση ενσυναίσθησης διαμόρφωση άποψης καθορισμός στάσης ανάληψη δράσης Με βάση την περιληπτική απόδοση των παραπάνω πληροφοριών καταλήγουμε στο ότι οι πόλεμοι είναι άμεσα συνδεδεμένοι με τη φτώχεια και έχουν συνέπειες παρόμοιες με αυτές των φυσικών καταστροφών. Γι αυτό, η καλύτερη λύση είναι η λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή τους με την συμβολή και των πολιτικών ηγετών και του κράτους.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. Μετά τις πληροφορίες που μελετήσαμε βαθιά, καταλάβαμε ότι οι ζωές μας είναι τόσο αλληλεξαρτημένες και πως ότι έχουμε δει στις ειδήσεις είναι πολύ «φτωχό» μπρος στην επιτροπεία αμείλικτη πραγματικότητα. Κατανοήσαμε πως αυτά τα «ψίχουλα» που συναντάμε στην καθημερινή μας ζωή και μας φαίνονται ασήμαντα κάποιοι άνθρωποι και κάποια παιδιά τα έχουν πραγματική ανάγκη. ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΤΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΟΛΟΥ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΟΣ. Με τη μελέτη και τη σύνταξη της εργασίας μας, τα μέλη της ομάδας μας, με αποτέλεσμα να έχουμε μια άψογη και αρμονική συνεργασία, χωρίς διαφωνίες και έλλειψη ομαδικότητας. Εργαζόμενοι όπως ήδη αναφέραμε μέσα σε ομαδικό πνεύμα, ευελπιστούμε ότι η προσωπική προσπάθεια και συμβουλή του καθενός, οδήγησε σε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. Για βιβλία: Μαρτυρίες Ιούλιος Σεπτέμβριος 2003, σελίδα: 5. Γιατροί Χωρίς Σύνορα Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος 2006, σελίδες: 5, 7. Γιατροί Χωρίς Σύνορα Απρίλιος Μάιος Ιούνιος 2006, σελίδες: 4, 8. Γιατροί Χωρίς Σύνορα Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος 2009, σελίδες: 4, 16. Γιατροί Χωρίς Σύνορα Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 2012, σελίδες: 14. Κοινωνική Πολιτική Αγωγή Γ Γυμνασίου σελίδα: 80 Διαδίκτυο: http://el.wikipedia.org/ 10-12-2012 htt://www.oode.com/koinwnia/polemos1.htm 10-12-2012. htt://www.oikologos.gr 10-12-2012.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΟΙ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΙΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Α ΤΑΞΗ Είσαι: Αγόρι Κορίτσι Τι ηλικία έχεις; 1. Έχεις διακρίνει δυσάρεστες μεταβολές στην ζωή σου; Ναι Όχι Αν ναι, ποιες; 2. Δουλεύουν οι γονείς σου; a. Και οι δύο b. Ο ένας c. Κανένας 3. Στην καθημερινότητα σου παρατηρείς ελλείψεις βασικών αγαθών ή δυσκολία ανταπόκρισης σε βασικές οικονομικές υποχρεώσεις στην οικογένεια σου ή και στο ευρύτερο οικογενειακό σου περιβάλλον; Ναι Όχι Αν ναι, ποιες συγκεκριμένα;
4. Έχει χρειαστεί να βοηθήσεις οικονομικά την οικογένεια σου; Ναι Όχι Αν ναι, με ποιον τρόπο το έκανες; 5. Έχεις μειώσει τις απαιτήσεις σου για χρήματα από τους γονείς σου σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια; Ναι Όχι 6. Πιστεύεις ότι οι άνεργοι ενισχύονται επαρκώς από το κράτος; (με επιδόματα, ταμείο ανεργίας κ.λ.π) Ναι Όχι 7. Γνωρίζεις κάποια περίπτωση που μια οικογένεια στερείται τα απαραίτητα για να ζήσει; Ναι Όχι 8. Επηρεάζει η ανεργία την ψυχολογία των ανθρώπων και ιδιαίτερα των νέων; Ναι Όχι Αν ναι, με ποιο τρόπο; 9. Μπορεί η πείνα να οδηγήσει τον άνθρωπο στην παρανομία και στις βίαιες αντιδράσεις; Ναι Όχι ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΩΝΥΜΟ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ.