2 ο ΓΕΛ. Πεύκης ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: «ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΝΕΟΙ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ». Ομάδα: Επίδαυρος Ερευνητικό ερώτημα ομάδας: Ο σκοπός και τα είδη του θεάτρου Όνομα καθηγητή: κα. Ληξουριώτη Ονόματα μαθητών: Παναγιωτοπούλου Ελπινίκη, ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 Παρασκευοπούλου Έλενα, Σουλοπούλου Μαριέτα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ (σελ. 2) Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ (σελ. 3) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ (σελ. 4-7) ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ (σελ. 8-9) ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ (σελ. 10-17) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (σελ. 18) ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (σελ. 19)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τον όρο «θέατρο» εννοούμε την παραγωγή ζωντανών απεικονίσεων συμβάντων παραδοσιακών ή φανταστικών ανάμεσα σε ανθρώπους με σκοπό την τέρψη και την επιμόρφωση των θεατών. Επίσης θέατρο αποκαλείται επίσης ο ειδικός χώρος στον οποίο συγκεντρώνεται τακτικά κόσμος για να παρακολουθήσει κάποιο θέαμα ζωντανό. Το θέατρο δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην Αρχαία Αθήνα, σαν μια εξέλιξη του διθυράμβου. Οι πρώτες μορφές του θεάτρου σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής αρχαιότητας ήταν η τραγωδία, η κωμωδία και το σατυρικό δράμα. Στο αρχαίο ελληνικό θέατρο πρωταγωνιστούσαν μονάχα άντρες και ακόμη και σε γυναικείους ρόλους ντύνονταν οι ίδιοι γυναίκες. Το 1962, από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου, καθιερώθηκε η 27η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Υπάρχουν περίπου 220 θέατρα στην Ελλάδα.
Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ Κοινωνικό τομέα Σε ότι αφορά την σημασία του θεάτρου, το θέατρο αποτέλεσε και αποτελεί έναν βασικό παράγοντα της ψυχαγωγίας του ανθρώπου. Από την αρχαιότητα και συγκεκριμένα στην αρχαία Αθήνα, είχε γίνει γνωστό πως το θέατρο είναι ένα μέσο ψυχαγωγίας και γι αυτόν τον λόγο πολλοί πλούσιοι γίνονταν χορηγοί και ανέβαζαν θεατρικές παραστάσεις για την ψυχαγωγία των απλών πολιτών. Εκτός αυτού, οι πλούσιοι αθηναίοι πλήρωναν και το εισιτήριο των πολιτών. Έτσι καταλαβαίνουμε ότι οι Αθηναίοι πολίτες εκείνης της εποχής μορφώνονταν. Το θέατρο γίνεται επιτακτικό στις μέρες μας που το πνιγηρό αίσθημα της μοναξιάς, οι έντονοι ρυθμοί εργασίας, η κονιορτοποίηση του ανθρώπινου προσώπου, ο ασφυκτικός κλοιός της ανίας, της συμβατικότητας και της αλλοτρίωσης απέναντι σε ένα εχθρικό κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον κάνουν απειλητική την παρουσία τους. Ως νέοι, βλέπουμε το φαντασμαγορικό παιχνίδι της ζωής να αποκτά άλλους όρους με την επιλογή δραστηριοτήτων που συνιστούν γνήσιους τρόπους ψυχαγωγίας, όπως το θέατρο Πνευματικό τομέα Καταρχήν με την παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων καλλιεργούνται οι νοητικές αρετές ενός νέου ατόμου (κρίση, μνήμη, φαντασία.) και ενισχύεται η πορεία προς την αυτοανάλυση και την αυτογνωσία. Παράλληλα ξετυλίγονται οι δημιουργικές τάσεις και εκφράζονται οι αναζητήσεις, οι προβληματισμοί, τα οράματα και τα συναισθήματα. Εξευγενίζεται η προσωπικότητα και εξευγενίζονται οι διαθέσεις με την προσέγγιση επιτεύξεων υψηλής αισθητικής. Φυσικά η μεταβίβαση υγιών προτύπων, που διαπνέονται από σεβασμό στα ανθρωπιστικά ιδεώδη, ηθικοποιεί και διδάσκει, πράγμα που είναι απαραίτητο για την σημερινή εποχή. Θέματα επικαιρότητας Επίσης μέσω μιας θεατρικής παράστασης μπορούμε να προβληματιστούμε για κάποια θέματα τα οποία πριν ούτε καν μας ενδιέφερε να ασχοληθούμε ή να αναθεωρήσουμε τις γνώσεις μας. Σε άλλα είδη θεάτρου, μπορούμε να δούμε κάποια θέματα της καθημερινότητας, όπως το χάσμα των γενεών, η αγάπη για τα ζώα, λάθη, ενοχές, προσωπικότητες, στόχοι, φόβοι, χιούμορ, όρια κτλ. Άλλοτε πάλι με τις φαρσοκωμωδίες ξεκαρδιζόμαστε στα γέλια, όμως κι εκεί υπάρχει ένα συγκεκριμένο θέμα και ένα συγκεκριμένο δίδαγμα.
Ψυχολογικό τομέα Ωστόσο, η ψυχική λύτρωση, η γαλήνη του εσωτερικού κόσμου συνδέεται άμεσα με την δυνατότητα απαλλαγής από τις βιοτικές μέριμνες, τη φυγή από την καθημερινότητα και την επαφή με την φύση. Σίγουρα με το θέατρο, το άτομο κοινωνικοποιείται, συμφιλιώνεται με τον συνάνθρωπο, αφού η θεώρηση της ανθρώπινης οντότητας μέσα από την καλλιτεχνική και πνευματική δημιουργία επιτρέπει την πορεία του «εγώ» προς το «εσύ».
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Αρχαίο ελληνικό θέατρο Με τον όρο «νεοελληνικό θέατρο», καθορίζουμε την ελληνική θεατρική κίνηση που παρουσιάστηκε και αναπτύχθηκε μετά από την επανάσταση του 1821. Η πρώτη μετάεπαναστατική περίοδος περιλαμβάνει το Κρητικό και το Επτανησιακό θέατρο. Την περίοδο αυτή εμφανίζονται οι: Ιωάννης Ζαμπέλιος και Ρίζος Νερουλός. Το πρώτο υπαίθριο θέατρο άνοιξε το 1835 και το πρώτο χειμερινό το 1840.
Το πιο γνωστό αρχαίο ελληνικό θέατρο, το οποίο μάλιστα ακόμα λειτουργεί (ως θερινό θέατρο), είναι το θέατρο της Επιδαύρου. (απεικονίζεται στις δύο παραπάνω εικόνες)
Σύγχρονο ελληνικό θέατρο Το νεοελληνικό θέατρο, ουσιαστικά αρχίζει από την απελευθέρωση του ελληνικού λαού από τον τουρκικό ζυγό. Τομή όμως για το ελληνικό θέατρο είναι ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος. Πριν από τον πόλεμο ελληνικό θέατρο θα μπορούσαμε να το κατατάξουμε σε δυο κατηγορίες: Το ηθογραφικό και το κοινωνικοηθογραφικό θέατρο. Από το 1951 αρχίζει η φαρσοκωμωδία. Την δεκαετία του 1950 δυο γεγονότα άνοιξαν ένα δρόμο πολύ πιο αισιόδοξο για το ελληνικό θέατρο. Η ανάπτυξη του θεάτρου Τέχνης από τον Κάρολο Κουν και η παρουσία δυο συγγραφέων. Ο πρώτος είναι ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και ο δεύτερος ήταν ο Γεώργιος Σεβαστίκογλου. Την δεκαετία του 1960 συνέβη μια στροφή στο ελληνικό θέατρο.
Για πρώτη φορά στην θεατρική ζωή της Ελλάδας παρουσιάζονται τόσοι πολλοί συγγραφείς ταυτόχρονα και προβληματισμένοι με την γύρω τους πραγματικότητα. Τα έργα του έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους. Οι ήρωες τους δεν είναι χαρακτήρες αλλά είναι μορφές μέσα στις οποίες συμπυκνώνονται υπερατομικές καταστάσεις. Για πρώτη φορά το ελληνικό θέατρο αντιπροσωπεύεται από μια συγγραφική κίνηση χωρίς εθνικές προκαταλήψεις. Οι σημαντικότεροι συγγραφείς του σύγχρονου νεοελληνικού θεάτρου είναι οι εξής: Δημήτρης Κεχαΐδης, Βασίλης Ζιώγας, Κώστας Μουρσελάς, Λούλα Αναγνωστάκη, Παύλος Μάτεσης, Στρατής Καρράς, Γιώργος Σκούρτης, Μάριος Ποντίκας.
ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΡΧΑΙΑ ΡΩΜΗ Οι Ρωμαίοι γνώρισαν το ελληνικό θέατρο όταν άρχισαν να επεκτείνουν την αυτοκρατορία τους προς τα νότια μέρη της Αρχαίας Ελλάδας. Δανείστηκαν πολλά στοιχεία από το ελληνικό θέατρο. Οι δύο κυριότεροι κωμωδιογράφοι που μας δίνει το Ρωμαϊκό θέατρο είναι ο Πλαύτος και ο Τερέντιος. Ο Πλαύτος (254 184 π.χ.) ήταν κυρίως μεταφραστής και διασκευαστής Βασισμένος σε ελληνικά πρότυπα και προσθέτοντας στοιχεία του ρωμαϊκού τρόπου ζωής έγραψε κωμωδίες από τις οποίες σώζονται 20. Σημαντικά έργα του ήταν «Χύτρα» και «Φανφαρόνας στρατιώτης». Ο Τερέντιος (190 160 π.χ.) με περισσότερη πρωτοτυπία έγραψε κωμωδίες από τις οποίες σώζονται 6. Το κυριότερα έργο του ήταν ο «Ευνούχος». Τόσο ο Πλαύτος όσο και ο Τερέντιος, όπως και ο Σενέκας που έγραψε τραγωδίες όχι όμως για να παίζονται αλλά για να διαβάζονται, επηρέασαν τους μεταγενέστερους δραματουργούς. ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ Στην εποχή του Μεσαίωνα έχουμε το Βυζαντινό θέατρο. Στο Βυζάντιο παίζονταν θρησκευτικά έργα σε εκκλησιαστικούς χώρους με σκοπό την ηθική βελτίωση των πιστών. Το Εκκλησιαστικό θέατρο πρόσφερε θρησκευτική κατήχηση σε έναν κατά πολύ αναλφάβητο πληθυσμό.
ΙΤΑΛΙΑ Στις αρχές του 16ου αιώνα στην Ιταλία συναντάμε συγγραφείς λόγιους που δημιούργησαν την κωμωδία αυτοσχεδιασμού την λεγόμενη «Commedia dell arte». Κωμωδίες τις οποίες παίζανε με βάση την έμπνευση της στιγμής αυτοσχεδιάζοντας. ΑΓΓΛΙΑ Στο Ελισαβετιανό θέατρο στην Αγγλία συναντάμε τους: Σαίξπηρ (1564-1616), Τζων Χέηγουντ (1496-1580), Τόμας Κυντ (1558-1594), Κρίστοφερ Μάρλοου (1564-1593), Μπεν Τζόνσον (1572-1637). ΙΣΠΑΝΙΑ Το Ισπανικό θέατρο μας δίνει τον Θερβάντες (1547-1616) που έγραψε τον «Δον Κιχώτη» και άλλα 10 έργα από τα οποία σημαντικότερο είναι η μοναδική του τραγωδία «Νουμάθια». Άλλοι Ισπανοί συγγραφείς: Λόπε δε Βέγα (1562-1635), Τίρσο δε Μολίνα (1571-1648), Πέδρο Καλδερόν δε λα Μπάρκα (1600-1681), Χουάν Ρουίθ δε Αλαρθόν (1581-1639) ΓΑΛΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Επηρεασμένο από το Ισπανικό το Γαλλικό θέατρο ξεκινάει με τον Πιερ Κορνέιγ (1606-1684) και το έργο του «Σιντ». Ακολουθεί ο Ζαν Ρασίν (1639-1699) με το έργο του «Φαίδρα» και ο Μολιέρος (1622-1673). ΚΡΗΤΗ Μεγάλη ακμή επίσης γνωρίζει το θέατρο στην Κρήτη στα τέλη 16ου με αρχές 17ου αιώνα. Ο Γεώργιος Χορτάτσης (1550-1636) με τα έργα του «Κατζούρμπο», «Ερωφίλη» και «Πανώρια», ο Βιτσέντζο Κορνάρος (1553-1613) με τα ποιήματα «Θυσία του Αβραάμ» και «Ερωτόκριτος» και ο Μάρκος Αντώνιος Φώσκολος (1597-1662) με την κωμωδία «Φουρτουνάτος» δίνουν μεγάλη θεατρική ανάπτυξη στην Κρήτη.
ΤΑ ΕΙΔΗ ΘΕΑΤΡΟΥ Αρχαίο ελληνικό: αρχαία κωμωδία αρχαία τραγωδία
σατυρικό δράμα Νεοελληνικό: Ηθογραφικό Κοινωνικοηθογραφικό Φαρσοκωμωδία
Ευρωπαικό: Θέατρο πρόζας (ο λόγος ακολουθεί την καθημερινή του χρήση) Τραγωδία (είναι ένα δραματικό είδος ποιητικού λόγου) Κωμωδία (έργο που έχει ως σκοπό να διασκεδάσει μέσω κάποιου χιουμοριστικού θέματος) Δράμα (ό,τι δεν εμπίπτει στα προηγούμενα δύο) Μουσικό θέατρο (η χρήση του λόγου είναι προσωδιακή) Όπερα (είναι δηλαδή μουσική σύνθεση που περιλαμβάνει συγχρόνως και σκηνική δράση)
Οπερέτα (είδος όπερας σε μικρότερη, απλούστερη και ελαφριά απόδοση με περισσότερο κωμικό χαρακτήρα, της οποίας ένα μεγάλο μέρος είναι πρόζα) Μιούζικαλ (περιλαμβάνει τραγούδια, διαλόγους πρόζα- και χορό)
Χοροθέατρο Μπαλέτο (είδος θεάτρου που περιλαμβάνει κλασικό χορό και πιθανόν και τραγούδι) Θέατρο μορφών Μαριονέτες (ομοιώματα με κινητά μέλη, τα οποία κρέμονται και χρησιμοποιούνται στο κουκλοθέατρο)
Θέατρο Σκιών (Το θέατρο σκιών παίζεται με την βοήθεια ημιδιάφανων ζωγραφισμένων εικόνων συνήθως πάνω σε χαρτί)
Σύνθετα θεάματα Παντομίμα (θεατρική τέχνη ή τρόπος επικοινωνίας χωρίς τη χρήση προφορικού λόγου) Επιθεώρηση (νεοελληνικό θεατρικό είδος μικτού θεάματος με χορό, μουσική, σάτιρα που συνδυάζει την πρόζα με το μονόλογο, το διάλογο και το τραγούδι)
Μεσαιωνικά μυστήρια (δρώμενα βασισμένα σε χωρία της Βίβλου)
Είδη θεάτρου εκτός Ευρώπης Ιαπωνικό θέατρο Σαρουγκάκου (Sarugaku) Νο (Noh) (Μουσικό θέατρο) Κυογκέν (Kyogen) (σύντομη μορφή θεάτρου πρόζας με στερεοτυπικούς Χαρακτήρες, παρωδιακά στοιχεία και στοιχεία σάτιρας) Καμπούκι (Kabuki) (Χοροθεατρική μορφή με στοιχεία τραγουδιού) Μπούτο (Butoh) (Χοροθεατρική μορφή με γκροτέσκα μοτίβα) Κινέζικο θέατρο (συνήθως θέατρο σκιών) Θέατρο Σκιών (ημιδιάφανες ζωγραφισμένες εικόνες συνήθως πάνω σε χαρτί) Κινεζική Όπερα (συνδυασμός θεάτρου πρόζας και μουσικού θεάτρου) Ινδικό θέατρο Κουτιγιαττάμ (Kutiyattam ή Koodiyattam) (θρησκευτικό δρώμενο)
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Θέατρο σημαίνει η παραγωγή ζωντανών απεικονίσεων συμβάντων παραδοσιακών η φανταστικών ανάμεσα σε ανθρώπους.ο σκοπός του θεάτρου: Κοινωνικός 'Ειναι η ποιοτική ψυχαγωγία,η μόρφωση ακόμη και η συντροφία για αυτους που νιώθουν μοναξία απο τους έντουν ρυθμους εργασίας η κονιορτοποίηση του ανθρώπινου προσώπου,ο ασφυκτικός κλοιός τις άνιας της συμβατικότητας και της αλλοτρίωσης. Πνευματικός Με την παρακολουθηση θεατρικών παραστάσεων καλλιεργουνται η κρίση,η μνήμη,η φαντασία και ξετυλίγονται οι δημιουργήκες τάσεις του ανθρώπου και εκφράζονται οι αναζητήσεις,οι ενημέρωση για προληματισμους,τα οράματα και τα συναισθήματα Θέματα επικαιρότητας Επίσεις μέσω μιας παράστασης μπορουμε να προβληματιστουμε για πράγματα που δεν μας ενδιέφεραν κάν.ακόμα με το θέατρο το άτομο κοινωνικοποιείται και συμφιλιώνετε με τον άνθρωπο. Κατηγοροποίηση Θέατρο πρόζας,κομωδία,δράμα το μουσικό θέατρο και το θέατρο μορφών. Συγχρονο νεολληνικό θέατρο Άρχισε μετά από την απελευθέρωση του ελληνικου λαου από τους Τουρκους.Τομή για το ελληνικό θέατρο ειναι ο Β'παγκόσμιος πόλεμος. Το Ευρωπαικό θέατρο Από τον 17ο έως και μετά το 19ο αιώνα ξεκινά απο το θέατρο της εποχής του γαλλικου κλασικισμου και του Μπαρόκ συνεχίζεται με το θέατρο της Αγγλίκης παλινόρθωσης (1660-1680) και περνάει στην περίοδο του διαφωτισμου (1670-1770) ο οποίος απλώνεται σε όλη την Ευρώπη.Σημαντική θεατρική δραστηριότητα την εποχή του διαφωτισμου παρουσιάζουν οι χώρες Γαλλία,Γερμανία,Αγγλία και Ιταλία
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.mytheatro.gr/neoeliniko-theatro/ http://www.mytheatro.gr/c/istoria-theatrou/ https://www.google.gr/search?newwindow=1&hl=el&site=webhp &tbm=isch&sa=1&q=%ce%b8%ce%b5%ce%b1%cf%84%c F%81%CE%BF&oq=%CE%B8%CE%B5%CE%B1%CF%84%C F%81%CE%BF&gs_l=img.1.0.0l10.309693.318312.0.319963.29. 14.8.2.2.0.299.1735.0j6j3.9.0...0...1c.1.32.img..10.19.1897.CVBjb h-xjpo https://www.google.com/search?q=%ce%b8%ce%ad%ce%b1 %CF%84%CF%81%CE%BF&newwindow=1&hl=en&site=webh p&source=lnms&tbm=isch&sa=x&ei=aev3us6yhkh8ywphxik YAg&ved=0CAkQ_AUoAQ&biw=1920&bih=936 https://el.wikipedia.org/wiki/%ce%a0%cf%8d%ce%bb%ce %B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1