Μάρτιος 2009 1
Πρόλογος Η εφημερίδα ξεκίνησε ως ιδέα με την απόφαση συμμετοχής της τάξης στο πρόγραμμα «Πράσινος Πλανήτης» του «Τομέα Περιβαλλοντικής Εκπ/σης» της Δ' Δ/νσης Π.Ε. Αθήνας. Είναι μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης για περιβαλλοντικά θέματα που έτσι κι αλλιώς επηρεάζουν τη διαβίωσή μας στο «γαλάζιο πλανήτη» που μας φιλοξενεί. Χρέος όλων μας είναι να κάνουμε το καλύτερο ώστε ο ευλογημένος αυτός τόπος να παραμείνει φιλόξενος και για τις επερχόμενες γενιές προσφέροντας όσο το δυνατό ευνοϊκότερες συνθήκες επιβίωσης. Δεν παραγνωρίζουμε την επίδραση των φυσικών καταστροφών, πρέπει όμως να κάνουμε το παν ώστε να περιορίσουμε στο μέγιστο τις αρνητικές ανθρώπινες επιδράσεις. Σ' αυτό και στα επόμενα φύλλα που θ' ακολουθήσουν θα θίγονται θέματα γενικού και ειδικού ενδιαφέροντος που επιλέγονται από τα παιδιά. Επίσης τα φύλλα θα διατίθενται και σε μορφή «.pdf» στον ιστοχώρο του «Τομέα Περιβαλλοντικής Εκπ/σης» της Δ' Δ/νσης Π.Ε. Αθήνας http://clubs.pathfinder.gr/perivallontiki στην επιλογή Εργασίες Σχολείων. φωτο: GreenPeace - SteakEarth Ο δάσκαλος της τάξης Γρυμάνης Θανάσης 2
ΟΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ Οι κλιματικές αλλαγές είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας. Αυτό δεν το λένε μόνο οι επιστήμονες αλλά και οι πολιτικοί ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Ο Τάσος Κοκκινίδης πιστεύει ότι οι κλιματικές αλλαγές αποτελούν ένα πρόβλημα που θα μας απασχολεί σε βάθος χρόνου. Επίσης έχει πεισθεί από τα συμπεράσματα των επιστημόνων και τις εκτιμήσεις τους για τις συνέπειες που θα προκύψουν. «Οι αλλαγές θα επηρεάσουν σίγουρα τα παιδιά μας και η χώρα μας θα υποφέρει, αν δε ληφθούν μέτρα για ν αντιμετωπίσουμε το θέμα», είπε ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για τις κλιματικές αλλαγές, μια επιτροπή που απαρτίζεται από χιλιάδες επιστήμονες, υποστηρίζει ότι η αυξανόμενη ρύπανση της ατμόσφαιρας επιδεινώνει τεχνητά το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Λάμπρος Μπλέτσας, Φαίη Σάννη, Βίβιαν Έμνερ 3
Τα τροπικά δάση «προσπαθούν» να ζήσουν Γύρω στα 12 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα τροπικών δασών από τον Αμαζόνιο στη Νότια Αμερική μέχρι και την Αφρική και τη νοτιοανατολική Ασία έχουν «πέσει θύματα» της ανθρώπινης παρέμβασης. Αρχικά οι άνθρωποι αποψίλωναν αυτές τις περιοχές (δηλ. Έκοβαν μαζικά τα δέντρα τους) για να στήσουν μικρές αγροτικές καλλιέργειες. Στη συνέχεια όμως άρχισαν να επεκτείνονται όλο και περισσότερο και να εγκαθιστούν εκεί μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Η γεωργία, η ξυλεία και οι εξορύξεις πετρωμάτων πραγματικά έσπειραν την καταστροφή. Μάρκος Κοκορέλιας 4
ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΕΡΑ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Τα απόβλητα των εργοστασίων μολύνουν καθημερινά τις θάλασσες και τα ποτάμια ολόκληρου του κόσμου. Χιλιάδες ψάρια πεθαίνουν και μολύνονται καθημερινά απ' τα μολυσμένα νερά με αποτέλεσμα να τα τρώμε και να μολυνόμαστε και οι ίδιοι. Κατά την ροή των μολυσμένων ποταμών ένα ποσοστό νερού απορροφάται από τη γη και μολύνει τα υπόγεια νερά τα οποία είναι δυνατόν να μεταφερθούν σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Γι' αυτό το σκοπό υπάρχουν ειδικά φίλτρα στην έξοδο των αποβλήτων για να καθαρίζονται τα νερά. Επίσης η θάλασσα μολύνεται από τις πετρελαιοκηλίδες των καραβιών με αποτέλεσμα το θάνατο πάρα πολλών οργανισμών και ζώων που ζουν σ' αυτή. Ο αέρας μολύνεται από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων και των εργοστασίων με αποτέλεσμα τη μόλυνση των φυτών. Η συνέπεια είναι η μείωση της παραγωγής οξυγόνου από αυτά. Γι' αυτό το πρόβλημα υπάρχουν ειδικά φίλτρα που τοποθετούνται στα εργοστάσια και στα αυτοκίνητα. Από το μολυσμένο αέρα με τη βροχή μεταφέρεται η μόλυνση στη γη. Συνεργάστηκαν: Στέφανος Νικόλα, Μανώλης Μανώλης, Λάμπρος Μπλέτσας, Θοδωρής Αποστόλου 5
ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ; Πρέπει να αλλάξει αυτή η εικόνα γι' αυτό πρέπει να χρησιμοποιούμε: το μετρό, το λεωφορείο, το τραμ κ.ά. μέσα μαζικής μεταφοράς. Χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητο μόνο σε μεγάλη ανάγκη. Συνεργάστηκαν: Στέφανος Νικόλα, Μανώλης Μανώλης, Λάμπρος Μπλέτσας, Θοδωρής Αποστόλου 6
Σε όλη την Ευρώπη υπάρχει μεγάλη συσσώρευση οργανικών ρυπαντών που προέρχονται από τα προϊόντα καλλυντικών, καθώς και βιομηχανικών χημικών όπως καταγράφει έρευνα. Οι επιστήμονες έλεγξαν δείγματα νερού για μια σειρά οργανικών ρυπαντών. Σκοπός τους ήταν η ανάδειξη των προβλημάτων που σχετίζονται με την επιμονή των βιομηχανικών ρυπαντών. Μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστές οι μακροπρόθεσμες τοξικές συνέπειές τους. Οι ερευνητές συνέλεξαν το φθινόπωρο του 2007 νερό από 122 σημεία σε περισσότερους από 100 υγρότοπους της Ευρώπης. Οι ποταμοί παρουσιάζουν συγκριτικά τα υψηλότερα ποσοστά υπερφθοριομένων οξέων και ουσιών που αποτελούν σημαντικούς βιομηχανικούς ρυπαντές που εναποτίθενται στο περιβάλλον. Μόνο τα 11 από τα 122 δεν περιείχαν καθόλου χημικά. Δέσποινα Μπαχούση, Ευαγγελία Βεΐζη 7
Θοδωρής Αποστόλου 8
Άκρως επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία αποδεικνύονται καρότα και κρεμμύδια από την ευρύτερη περιοχή της Θήβας που πωλούνται στις λαϊκές αγορές, τα μανάβικα και τα ράφια των σούπερ-μάρκετ της χώρας μας. Τα λαχανικά αυτά περιέχουν συγκεντρώσεις νικελίου και χρωμίου πολύ υψηλότερες από τις τιμές αναφοράς της διεθνούς βιβλιογραφίας. Η αποκάλυψη έγινε στο πλαίσιο έρευνας που πραγματοποιείται στα εργαστήρια Χημείας Τροφίμων και Αναλυτικής Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι αυξημένες ποσότητες χρωμίου και νικελίου στα συσκευασμένα γεωργικά προϊόντα των Θηβών που αναλύθηκαν δεν εκπλήσσουν. Τόσο ο Ασωπός, όσο και ο υδροφόρος ορίζοντας της περιοχής είναι αποδεδειγμένα επιμολυσμένοι με ανθρωπογενή βαρέα μέταλλα. Δέσποινα Μπαχούση, Ευαγγελία Βεΐζη 9
Λάμπρος Μπλέτσας 10
Αγωνία για τους υγρότοπους Ραμσάρ Οι υγρότοποι διεθνούς σημασίας της χώρας μας υποβαθμίζονται σε τέτοιο βαθμό ώστε να χάνεται η μοναδική οικολογική τους αξία. Αλλαγές στο υδρολογικό καθεστώς,αλλοίωση και υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων, απόρριψη στερεών και εκροή αστικών αποβλήτων,παράνομη και αυθαίρετη δόμηση,εντατικοποίηση της γεωργίας και λαθροθηρία είναι μόνο ορισμένα από τα εντονότατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δέκα υγρότοποι της χώρας μας που προστατεύονται από την διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ. Απειλούνται οι οάσεις της άγριας ζωής στο Αιγαίο Αν και η συνολική έκταση των νησιωτικών υγρότοπων είναι μικρότερη του 1% της έκτασης των νησιών του Αιγαίου,φιλοξενούν πολλούς σπάνιους τύπους οικοσυστημάτων και αποτελούν χώρους διατροφής, φωλιάσματος και αναπαραγωγής πληθυσμών εκατοντάδων ειδών ζώων,πολλά από τα οποία είναι απειλούμενα ή και ενδημικά. πηγή: www.oikologos.gr Εξοικονόμηση νερού Ο καθένας μας καταναλώνει κατά μέσο όρο 150-200 λίτρα νερού ημερησίως για την ικανοποίηση των βασικών αναγκών του. Εύκολα θα μπορούσαμε να καταναλώνουμε λιγότερο από 80 λίτρα την ημέρα. Αυτό μπορεί να γίνει με την αλλαγή κάποιων συνηθειών μας και τη χρήση απλών μεθόδων εξοικονόμησης. Για παράδειγμα να μην αμελείτε τις διαρροές στα υδραυλικά, γιατί μπορεί να σας κοστίσει μέχρι και 200 λίτρα επιπλέον κατανάλωση το μήνα.μην κρατάτε συνέχεια ανοικτή τη βρύση όταν πλένεστε, ξυρίζεστε ή βουρτσίζετε τα δόντια σας. Προτιμήστε το ντους από το μπάνιο στη μπανιέρα! πηγή:www.greenpeace.org/greece/137368/137396/138612 Σχόλια: Συμφωνούμε με τους τρόπους εξοικονόμησης νερού,γιατί έτσι θα μπορούμε να κάνουμε τις δουλειές που θέλουμε χωρίς κιόλας να ξοδέψουμε πολύ νερό άσκοπα! Κλαούντια Ματή, Αθηνά Παυλή, Βίβιαν Έμνερ 11
Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 1. Η τεράστια τεχνολογική πρόοδος είχε σαν συνέπεια την υπερβολική εκμετάλλευση της φύσης. 2. Η μόλυνση της ατμόσφαιρας με τις αναθυμιάσεις από τις βιομηχανίες, τα εργοστάσια, τα καυσαέρια από τα τροχοφόρα δηλητηριάζουν τη φύση και χειροτερεύουν τις συνθήκες ζωής του ανθρώπινου είδους. 3. Η θάλασσα ρυπαίνεται από λύματα, απορρίμματα και απόβλητα που συνέχεια δέχεται με συνέπεια να εξαφανίζονται πολλά είδη ζώων, πτηνών και φυτών. 4. Η καταστροφή του εδάφους και υπεδάφους από τις χημικές ουσίες που τα διαποτίζουν, τις πυρηνικές δοκιμές, τις συνεχείς πυρκαγιές, όπως στην Ηλεία, που καταστρέφουν τα δάση και αλλοιώνουν το φυσικό περιβάλλον. 5. Η οικολογική ισορροπία έχει πληγεί υπερβολικά. Όλα αυτά απειλούν και καταστρέφουν το φυσικό περιβάλλον και έχουν αρνητικές συνέπειες για τον άνθρωπο και τον πολιτισμό του. Συνεργάστηκαν: Μανώλης Μανώλης, Λάμπρος Μπλέτσας, Θοδωρής Αποστόλου, Στέφανος Νικόλα. 12