ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.10.2014 COM(2014) 688 final ANNEX 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Συστάσεις για την κατάρτιση και τη χρήση προαιρετικών εθνικών δηλώσεων στο πλαίσιο του άρθρου 59 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού EL EL
Συστάσεις για την κατάρτιση και τη χρήση προαιρετικών εθνικών δηλώσεων στο πλαίσιο του άρθρου 59 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού Εισαγωγή και πεδίο εφαρμογής Το άρθρο 59 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού, που αφορά την επιμερισμένη διαχείριση με τα κράτη μέλη, καθιέρωσε τη δυνατότητα υποβολής για τα κράτη μέλη προαιρετικής εθνικής δήλωσης επιπλέον των υποχρεωτικών διαχειριστικών δηλώσεων που παρέχονται από τους οργανισμούς οι οποίοι έχουν οριστεί από τα κράτη μέλη ως αρμόδιοι για τη διαχείριση και τον έλεγχο των πόρων της Ένωσης. Μετά από αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο ψήφισμα απαλλαγής για το οικονομικό έτος 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε ομάδα εργασίας με συμμετέχοντες από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κατάρτιση πρακτικών συστάσεων όσον αφορά τη στήριξη των κρατών μελών που εξετάζουν τη πιθανότητα κατάρτισης εθνικής δήλωσης. Συνεπώς, οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στο παρόν κείμενο, θα πρέπει να απευθύνονται στα κράτη μέλη που παρέχουν ή επιθυμούν να παρέχουν εθνικές δηλώσεις σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 5 τελευταίο εδάφιο του δημοσιονομικού κανονισμού. Η ομάδα εργασίας συνεδρίασε δύο φορές σε θεσμικό επίπεδο και τέσσερες φορές σε τεχνικό επίπεδο. Τα σχετικά με τις δραστηριότητές της έγγραφα δημοσιεύονται στην ακόλουθη διεύθυνση URL: http://ec.europa.eu/budget/biblio/documents/iwgnd/index_en.cfm. Το παρόν σημείωμα συνοψίζει τα τρέχοντα αποτελέσματα των παρουσιάσεων και συζητήσεων στην ομάδα εργασίας. Παράλληλα με την ομάδα εργασίας, συνεχίζονταν επίσης οι εργασίες για την κατάρτιση των διατάξεων και των υποδειγμάτων για τις διαχειριστικές δηλώσεις. Οι σχετικές προτάσεις εκτελεστικών κανονισμών προβλέπεται να ολοκληρωθούν το δεύτερο εξάμηνο του 2014. Ενόψει του στενού συνδέσμου μεταξύ των διαχειριστικών δηλώσεων και των εθνικών δηλώσεων, οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στο παρόν έγγραφο μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω αναθεώρηση, αφενός, για να αντικατοπτρίζουν τις οριστικές διατάξεις των εν λόγω νομικών πράξεων μόλις αυτές εκδοθούν και, αφετέρου, για να λαμβάνουν υπόψη τους εθνικούς προβληματισμούς εάν χρειάζεται. Το πρώτο μέρος του παρόντος εγγράφου παρουσιάζει τις συστάσεις της ομάδας εργασίας σχετικά με τη δομή και το περιεχόμενο της εθνικής δήλωσης, καθώς και σχετικά με άλλες σημαντικές πτυχές για τη χρήση της, όπως η επιλογή των αποδεκτών, το χρονοδιάγραμμα, η δημοσίευση και η παρακολούθησή της. Το δεύτερο μέρος παρουσιάζει γενικά κριτήρια τα οποία, στην ιδανική περίπτωση, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την κατάρτιση εθνικής δήλωσης προκειμένου να ενισχυθεί η χρησιμότητά της για τους εθνικούς και/ή ευρωπαϊκούς οργανισμούς στους οποίους απευθύνεται. Το τρίτο και τελευταίο μέρος παρέχει παράδειγμα κειμένου εθνικής δήλωσης στο οποίο ορίζονται οι πληροφορίες που θα μπορούσε να περιλαμβάνει. 1
Ο όρος «εθνικές» αρχές, καλύπτει επίσης το ομοσπονδιακό επίπεδο, το κατώτερο του ομοσπονδιακού επίπεδο ή το περιφερειακό επίπεδο (ή ισοδύναμο επίπεδο σύμφωνα με τις συνταγματικές ρυθμίσεις) κατά περίπτωση. 2
Μέρος I. Συστάσεις: Δομή και περιεχόμενο της εθνικής δήλωσης Το άρθρο 59 του δημοσιονομικού κανονισμού (ΔΚ) καθιέρωσε νέο υποχρεωτικό και ολοκληρωμένο μέσο υποβολής εκθέσεων για τους οργανισμούς που είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση και τον έλεγχο των προγραμμάτων στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης: την ετήσια διαχειριστική δήλωση. Ενώ ο δημοσιονομικός κανονισμός περιγράφει τις γενικές αρχές που εμπεριέχονται σε αυτές τις διαχειριστικές δηλώσεις, οι εκτελεστικές πράξεις (που προβλέπεται να εκδοθούν πριν από το τέλος του 2014) θα θεσπίζουν τους συγκεκριμένους κανόνες για τις εργασίες και τους ελέγχους που θα αποτελέσουν τη βάση των δηλώσεων αυτών. Για την αποφυγή άσκοπων επαναλήψεων και παράλληλων διαδικασιών υποβολής εκθέσεων, η ομάδα εργασίας συνιστά επομένως να διαρθρωθεί η εθνική δήλωση γύρω από δύο κύριες συνιστώσες: 1) τις διαχειριστικές δηλώσεις και τα παραρτήματά τους και 2) την ίδια την εθνική δήλωση που θα είναι υπογεγραμμένη στο κατάλληλο επίπεδο στα κράτη μέλη. Η προσέγγιση αυτή συμφωνεί με τη διατύπωση του άρθρου 59 παράγραφος 5 στοιχείο β) τελευταίο εδάφιο που ορίζει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν «εθνικές δηλώσεις» σχετικά με τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στη ετήσια διαχειριστική δήλωση και τα παραρτήματά της. Η εθνική δήλωση μπορεί να επαναλαμβάνει αυτές τις πληροφορίες άμεσα ή να βασίζεται σε αυτές έμμεσα. Περαιτέρω, ενόψει των πιθανών συμπληρωματικών εθνικών απαιτήσεων για πληροφορίες, τα κράτη μέλη δεν περιορίζονται στο περιεχόμενο των συστάσεων αλλά μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν στη δήλωση συμπληρωματικές πληροφορίες που θεωρούνται αναγκαίες στο εθνικό πλαίσιο. Ποιος θα πρέπει να υπογράφει την εθνική δήλωση; Η ομάδα εργασίας συνιστά ότι ο υπογράφων «στο κατάλληλο, κατά προτίμηση πολιτικό επίπεδο», στην ιδανική περίπτωση, θα πρέπει να διαθέτει εξουσία εποπτείας των οντοτήτων που εκδίδουν τις διαχειριστικές δηλώσεις, είτε άμεσα είτε, σε περίπτωση που η εθνική δήλωση υπογράφεται εξ ονόματος όλης της κυβέρνησης, έμμεσα. Ο υπογράφων δεν θα πρέπει να αποδέχεται μόνο τη δηλωθείσα βεβαιότητα και τις εκθέσεις που υποβλήθηκαν από τους διευθύνοντες, αλλά επίσης, σε περίπτωση που αναφέρονται αδυναμίες οι οποίες απαιτούν διορθωτικά μέτρα ο υπογράφων θα πρέπει να έχει, στο μέτρο του δυνατού, την ικανότητα να κινεί διαδικασίες ή να λαμβάνει αποφάσεις για να διευκολύνει/επιτρέπει την εφαρμογή των μέτρων αυτών, καθώς και να διαθέτει τη νομική εντολή για την εκτέλεσή τους. Διαφορετικά, μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ανάλογα με τις συγκεκριμένες συνταγματικές απαιτήσεις, καθώς και τις αρμοδιότητες και τις δομές λογοδοσίας των κρατών μελών. Σε ποιον θα πρέπει να απευθύνεται η εθνική δήλωση; Οι εθνικά εκλεγμένοι αξιωματούχοι της εκτελεστικής εξουσίας δεν είναι υπόλογοι στην Επιτροπή, αλλά στο σχετικό εθνικό ή περιφερειακό/κατώτερο του ομοσπονδιακού 3
νομοθετικό όργανο, ανάλογα με τις πολιτικές δομές κάθε κράτους μέλους. Συνεπώς, η ομάδα εργασίας συνιστά οι δηλώσεις να απευθύνονται, καθώς και να συζητούνται και/ή να παρακολουθούνται στο κατάλληλο νομοθετικό επίπεδο. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί, για παράδειγμα, μέσω πρόβλεψης της εθνικής δήλωσης σε εθνική νομοθετική ή κανονιστική πράξη, ή διαφορετικά, μέσω έκθεσης ή γνωμοδότησης του ανώτατου ελεγκτικού οργάνου, που θα οδηγούσε τις συζητήσεις στο κατάλληλο φόρουμ διαβούλευσης. Αντίγραφο των δηλώσεων θα πρέπει να αποστέλλεται στην Επιτροπή. Χρονοδιάγραμμα της παράδοσης της εθνικής δήλωσης Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα και τη βελτιστοποίηση της αξίας της για την ενίσχυση της βεβαιότητας και της αλληλουχίας λογοδοσίας, η εθνική δήλωση, στην ιδανική περίπτωση, θα πρέπει να εκδίδεται το συντομότερο δυνατό μετά τη διαχειριστική δήλωση και τις επισυναπτόμενες εκθέσεις όπως απαιτείται από το άρθρο 59 του δημοσιονομικού κανονισμού. Ωστόσο, στην πράξη αυτό δεν είναι πάντα εφικτό διότι το χρονοδιάγραμμα της εθνικής δήλωσης μπορεί να εξαρτάται από άλλους εξωτερικούς παράγοντες (όπως η παρακολούθηση προηγούμενων δράσεων, οι εξωτερικές εκτιμήσεις, ο κοινοβουλευτικός έλεγχος ή οι προθεσμίες που ορίζονται σε εθνικές νομοθετικές ή κανονιστικές ρυθμίσεις). Σε αυτή την περίπτωση, είναι επιθυμητό η δήλωση να εκδίδεται πριν από την έγκριση της συγκεφαλαιωτικής έκθεσης (άρθρο 66 παράγραφος 9 του δημοσιονομικού κανονισμού) από την Επιτροπή τον Ιούνιο του έτους n+1. Ωστόσο, οποιαδήποτε μεταγενέστερη παράδοση μπορεί πάντα να λαμβάνεται υπόψη για πιθανή χρήση στον επόμενο κύκλο διασφάλισης της δημοσιονομικής βεβαιότητας. Δημοσιότητα Η ομάδα εργασίας συνιστά τη δημοσιοποίηση των δηλώσεων των κρατών μελών. Η δημοσιοποίηση αυτή θα αυξάνει την προβολή της δέσμευσης των εκλεγμένων αντιπροσώπων ως προς την ανάληψη της συνολικής πολιτικής ευθύνης και θα ενισχύει τη λογοδοσία όσον αφορά τους πόρους της ΕΕ. Ένα υψηλό επίπεδο διαφάνειας θα ενισχύει επίσης το δυναμικό των δηλώσεων όσον αφορά την αύξηση της ενημέρωσης σχετικά με τα συστήματα ελέγχου των πόρων της ΕΕ στα κράτη μέλη. Για τους λόγους αυτούς η ομάδα εργασίας ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να επιδιώξουν υψηλό επίπεδο δημοσιότητας. Κίνητρο προς τα κράτη μέλη για την έκδοση εθνικής δήλωσης Η υποβολή εθνικών δηλώσεων επιπλέον των υποχρεωτικών μέσων υποβολής εκθέσεων που απαιτούνται από το άρθρο 59 παράγραφος 5 θα μπορούσε να αποτελεί κατάλληλη βάση για να βελτιωθεί η διαδικασία ελέγχου, για παράδειγμα κατά τη θέσπιση των κριτηρίων κινδύνου που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό του προφίλ κινδύνου ενός κράτους μέλους στο πλαίσιο εκτίμησης κινδύνου που διενεργείται για λογιστικό έλεγχο, ή για να δοθεί σε κράτος μέλος περιθώριο διακριτικής ευχέρειας για τον καθορισμό του πεδίου εφαρμογής και της μεθόδου του ελέγχου λαμβανομένων υπόψη των ελάχιστων απαιτήσεων των Διεθνών Προτύπων Ελέγχου (ISA) με την επιφύλαξη των συναφών νομοθετικών διατάξεων. Ωστόσο, η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να τηρήσει τη γενική αρχής «της ίσης μεταχείρισης» σύμφωνα με τη δήλωση που εξέδωσε σχετικά με το άρθρο 59 παράγραφος 5 τελευταίο 4
εδάφιο του δημοσιονομικού κανονισμού. Επομένως, οποιαδήποτε άμβλυνση της έντασης ή της συχνότητας του ελέγχου θα είναι δυνατή μόνο εάν η απόδοση του ελέγχου των κρατών μελών έχει εκτιμηθεί από την Επιτροπή ως πράγματι ικανοποιητική, δεδομένου ότι η προαιρετική εθνική δήλωση καλύπτει όλες τις απαιτήσεις. Όπου θα υπάρχουν αποδείξεις ότι η έκδοση εθνικής δήλωσης έχει θετικό και διαρκές αντίκτυπο στην καλή απόδοση των εθνικών αρχών, η ομάδα εργασίας συνιστά τη χρήση της δήλωσης για την αξιολόγηση της αποτελεσματικής λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών και εάν πληρούνται όλες οι αρχές, τη χρήση της ως δομικό στοιχείο της διαδικασίας διασφάλισης της βεβαιότητας της Επιτροπής. Περαιτέρω συνδρομή και παρακολούθηση Η ομάδα εργασίας συνιστά στην Επιτροπή να συνεχίσει να παρέχει συνδρομή και ανατροφοδότηση στα κράτη μέλη που ήδη εκδίδουν ή ενδιαφέρονται να εκδώσουν εθνική δήλωση. Στο πλαίσιο αυτό η Επιτροπή θα πρέπει να συλλέγει τις βέλτιστες πρακτικές και να υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με αυτές μέσω των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων των σχετικών Γενικών Διευθύνσεων και της συγκεφαλαιωτικής έκθεσης της Επιτροπής. Θα μπορούσαν να σχεδιαστούν και άλλα πιθανά μέσα, όπως ένα εγχειρίδιο ή ενημερωτικές συνεδριάσεις στα συναφή φόρουμ. Επίσης, η ομάδα εργασίας ενθαρρύνει την Επιτροπή ως προς την υιοθέτηση ομοιόμορφης προσέγγισης από όλες τις Γενικές Διευθύνσεις όσον αφορά τις εθνικές δηλώσεις. Η συνεκτίμηση πληροφοριών από τις εκθέσεις σε αυτά τα δημόσια έγγραφα θα επέτρεπε επίσης την παρακολούθηση της εξέλιξης διαχρονικά. Μέρος II. Γενικά κριτήρια: Με βάση τις προαναφερθείσες συστάσεις, η εθνική δήλωση θα πρέπει, όσον το δυνατόν περισσότερο, να περιέχει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία: να παραπέμπει στην εθνική νομοθετική ή κανονιστική βάση της ΕΕ ή του κράτους μέλους (κατά περίπτωση) να απευθύνεται στο αρμόδιο εθνικό νομοθετικό σώμα ή επίπεδο, και να ανακοινώνεται στην Επιτροπή να ταυτοποιεί τον υπογράφοντα, να ορίζει τα καθήκοντά του και να διευκρινίζει κατά πόσον η δήλωση υπογράφεται σε προσωπική βάση ή εξ ονόματος εθνικής ή περιφερειακής κυβέρνησης (ή ισοδύναμου κατάλληλου επιπέδου σύμφωνα με τις συνταγματικές ρυθμίσεις), σύμφωνα με τη νομοθεσία ή την επικρατούσα πρακτική στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Κατά περίπτωση, θα πρέπει να αναφέρεται ρητά ο υφιστάμενος δεσμός λογοδοσίας μεταξύ του υπογράφοντος και των διευθυντών/επικεφαλής των οργανισμών ή φορέων που είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση να αναφέρει τις πηγές πληροφόρησης στις οποίες βασίζεται η εθνική δήλωση. Η δήλωση θα πρέπει να βασίζεται στις διαχειριστικές δηλώσεις και άλλες εκθέσεις που απαιτούνται στο άρθρο 59 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού: στους ετήσιους λογαριασμούς, την ή τις ανεξάρτητες γνωμοδοτήσεις λογιστικού ελέγχου και την ετήσια σύνοψη λογιστικών 5
και άλλων ελέγχων. Επί του παρόντος, ο δημοσιονομικός κανονισμός προβλέπει ότι στην ετήσια σύνοψη λογιστικών και άλλων ελέγχων πρέπει να περιλαμβάνονται ανάλυση της φύσης και έκτασης των σφαλμάτων και αδυναμιών που εντοπίστηκαν, καθώς και τα διορθωτικά μέτρα που έχουν ληφθεί ή προβλέπεται να ληφθούν. Επιπλέον, θα ήταν επιθυμητό τα προηγούμενα να συμπληρώνονται με μια ευρύτερη αναφορά όπως «τις πληροφορίες που έχω στη διάθεσή μου» που θα απέτρεπε την πιθανότητα να αγνοηθεί εσκεμμένα γνωστό συναφές πραγματικό περιστατικό, που δεν σημειώνεται ρητά από τους διευθύνοντες. Εμβέλεια της βεβαιότητας: Η Επιτροπή πρέπει να παρέχει βεβαιότητα σχετικά με τους πέντε στόχους εσωτερικού ελέγχου που απαριθμούνται στο άρθρο 32 του δημοσιονομικού κανονισμού: νομιμότητα και κανονικότητα αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα και οικονομία πρόληψη και διόρθωση των περιπτώσεων απάτης διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων και αξιοπιστία των εκθέσεων. Το καθήκον αυτό βαρύνει τους διευθύνοντες. Προτείνεται η εθνική δήλωση να περιέχει γενική διατύπωση αντί για ρητή κάλυψη όλων των στόχων ελέγχου διότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δηλώσεις μπορεί να μην καλύπτουν και τους πέντε στόχους ελέγχου. Η προστιθέμενη αξία της εθνικής δήλωσης στο «κατάλληλο επίπεδο» απορρέει ιδίως από την ενίσχυση της δέσμευσης που αναλαμβάνουν οι διευθύνοντες ως προς την αντιμετώπιση των αδυναμιών του συστήματος, καθώς και από τη συμμετοχή του συναφούς νομοθετικού επιπέδου του κράτους μέλους. Επομένως η εθνική δήλωση θα πρέπει να περιλαμβάνει ρητή αναφορά στα σφάλματα και τις αδυναμίες του συστήματος, καθώς και δέσμευση όσον αφορά τη στήριξη της διαχείρισης για την έγκαιρη εφαρμογή διορθωτικών μέτρων. Αυτή η στήριξη θα μπορούσε να αποτελείται από: πολιτικές οδηγίες προς διάφορα σχετικά διοικητικά τμήματα και κατά περίπτωση, κατανομή πόρων και/ή προώθηση κανονιστικής μεταρρύθμισης (π.χ. απλούστευση). Κάθε πρόσθετη πληροφορία που περιλαμβάνεται ως αποτέλεσμα των κοινοβουλευτικών απαιτήσεων μπορεί επίσης να ενισχύει τη βεβαιότητα που δίδεται από την εθνική δήλωση. Αυτές οι συμπληρωματικές πληροφορίες θα μπορούν π.χ. να αφορούν τυχόν εθνικά μέτρα που λαμβάνονται για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ ή εξωτερικές εκτιμήσεις από τα εθνικά ελεγκτικά όργανα. Συνιστάται στην Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη της όσο τον δυνατό περισσότερο τέτοιες πληροφορίες στην οικοδόμηση της διαδικασίας βεβαιότητας. Τέλος, θα πρέπει να επιδιώκεται η παροχή ανεξάρτητης βεβαιότητας από ανεξάρτητο ελεγκτή (ανώτατο ελεγκτικό όργανο). Μέρος III. Ενδεικτικά παραδείγματα: Η ομάδα εργασίας καταγράφει τα ακόλουθα ενδεικτικά παραδείγματα που προτείνονται για πιθανή χρήση. Διαφορετικά, μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ανάλογα με τις συγκεκριμένες συνταγματικές ρυθμίσεις, καθώς και τις αρμοδιότητες και τις δομές λογοδοσίας των κρατών μελών, στο μέτρο που αυτές περιλαμβάνουν τα ουσιώδη στοιχεία που αναφέρονται στις συστάσεις και τα γενικά κριτήρια των μερών Ι και ΙΙ. Ενδεικτικό παράδειγμα αριθ. 1 6
Έχοντας υπόψη τις διατάξεις της [εθνική νομοθετική ή κανονιστική μνεία] Eγώ ο υπογράφων, με την ιδιότητα και τις αρμοδιότητές μου ως [ ], εξ ονόματος του [ ], και με βάση τις πληροφορίες που έχω στη διάθεσή μου, δηλώνω με την παρούσα ότι έχω λάβει γνώση/αποδέχομαι τις διαχειριστικές δηλώσεις, που έχουν υπογραφεί από τους διευθυντές/επικεφαλής των οργανισμών ή φορέων, στις οποίες δηλώνουν ότι έχουν βεβαιότητα ως προς [την πληρότητα και την ακρίβεια των πληροφοριών που παρουσιάζονται στους λογαριασμούς, τη χρήση των δαπανών για τους σκοπούς για τους οποίους προορίζονταν και την παροχή εγγυήσεων από το εφαρμοζόμενο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου όσον αφορά τη νομιμότητα και κανονικότητα των υποκείμενων πράξεων], και οι οποίες επισυνάπτονται στην παρούσα δήλωση και απαριθμούνται στο παράρτημα. Με την ιδιότητά μου ως [ ] υπέχω ευθύνη για την εποπτεία των κυβερνητικών οργανισμών και άλλων φορέων στους οποίους έχει ανατεθεί η διαχείριση των πιστώσεων του προϋπολογισμού της ΕΕ που καλύπτονται από τις παρούσες δηλώσεις, για συνολικό ποσό ύψους [ ] κατά την περίοδο αναφοράς που περιγράφεται λεπτομερώς στο παράρτημα. (Εξ ονόματος της κυβέρνησης τ..) αναλαμβάνω τη συνολική πολιτική ευθύνη για τη διαχείριση των εν λόγω πιστώσεων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, με βάση τις πληροφορίες που έχω στη διάθεσή μου, τις βεβαιώσεις που παρασχέθηκαν από τους διευθύνοντες και τις συνοδευτικές τους εκθέσεις 1. Εξέτασα τη φύση και την έκταση των παρατυπιών και των ελλείψεων του συστήματος που αναφέρθηκαν για τους οργανισμούς και τους φορείς στις ετήσιες συνόψεις που επισυνάπτονται στις διαχειριστικές δηλώσεις, καθώς και τα διορθωτικά μέτρα που έχουν ληφθεί, που λαμβάνονται ή που προβλέπεται να ληφθούν από τους διευθύνοντες για την αντιμετώπισή τους. Με βάση την κρίση μου και όλες τις πληροφορίες που διαθέτω, έχω την εύλογη βεβαιότητα ότι τα μέτρα αυτά θα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις εντοπισθείσες αδυναμίες και έχω αναλάβει κατάλληλη δράση για να στηρίξω τους διευθύνοντες των σχετικών οργανισμών και φορέων όσον αφορά την εφαρμογή των μέτρων χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση. Τόπος και ημερομηνία Υπογραφή Παράρτημα Τμήμα A Οργανισμοί και φορείς που υποβάλλουν διαχειριστικές δηλώσεις χωρίς σημαντικά σφάλματα ή αδυναμίες του συστήματος. Οργανισμός / διαχειριζόμενο πρόγραμμα / δαπάνες του οικονομικού έτους. Τμήμα B 7
Οργανισμοί και φορείς που υποβάλλουν διαχειριστικές δηλώσεις με σημαντικά σφάλματα ή αδυναμίες του συστήματος. Οργανισμός / διαχειριζόμενο πρόγραμμα / δαπάνες του οικονομικού έτους. Ενδεικτικό παράδειγμα αριθ. 2 Μέρος I Λογοδοσία Στο μέρος αυτό περιλαμβάνεται η περιγραφή των προαπαιτούμενων για την έκδοση της δήλωσης και η εμβέλεια της βεβαίωσης. Το κείμενο θα πρέπει να περιλαμβάνει περιγραφή της εφαρμοστέας νομοθεσίας της ΕΕ, καθώς και περιγραφή της δημόσιας διοίκησης και του πλαισίου εσωτερικού ελέγχου. Το πλαίσιο αυτό εγγυάται τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των ταμείων της ΕΕ εντός των κρατών μελών και τη συμμόρφωση με όλες τις εφαρμοστέες νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις. Μέρος II Σύνοψη λογαριασμών Η σύνοψη λογαριασμών για τα ταμεία της ΕΕ αποτελείται από κατάσταση εσόδων, ισοζύγιο και κατάσταση ταμειακών ροών για τις πιστώσεις και τα έσοδα. Θα πρέπει να υπάρχει επίσης περιγραφή των λογιστικών αρχών που χρησιμοποιούνται στη σύνοψη λογαριασμών. Μέρος III Εκτίμηση του συστήματος εσωτερικού ελέγχου Στο μέρος αυτό συνοψίζονται τα έγγραφα που εκτιμούν τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου των διαχειριστικών/υπεύθυνων αρχών. Αποτελείται από: τις σχετικές με τους λογαριασμούς δηλώσεις και τις εκτιμήσεις εσωτερικού ελέγχου που παρουσιάστηκαν από τους διευθύνοντες των αρχών που είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση ταμείων της ΕΕ στις ετήσιες εκθέσεις τους, τα αποτελέσματα των ελέγχων των δηλώσεων από την εθνική υπηρεσία ελέγχου/το ανώτατο ελεγκτικό όργανο, τις διαχειριστικές δηλώσεις των διαχειριστικών αρχών και τα αποτελέσματα των ελέγχων από την εθνική ή τις εθνικές αρχές ελέγχου για τα προγράμματα της ΕΕ. Γίνεται περιγραφή των αναφερόμενων παρατυπιών και ελλείψεων του συστήματος, καθώς και των διορθωτικών μέτρων που έχουν ληφθεί, λαμβάνονται ή προβλέπεται να ληφθούν από τους διευθύνοντες ή τον υπογράφοντα για την αντιμετώπισή τους. Μέρος IV Η δήλωση Στο μέρος αυτό περιλαμβάνεται η αξιολόγηση που γίνεται βάσει των λογαριασμών, του συστήματος εσωτερικού ελέγχου, των δηλώσεων και λογιστικών ελέγχων που συνοψίζονται στο Μέρος III [συμπεριλαμβανομένων των πιθανών αδυναμιών και σφαλμάτων]. Βάσει αυτών, ο υπογράφων υποβάλλει την ακόλουθη δήλωση: Ειλικρίνεια και ακρίβεια των λογαριασμών Η σύνοψη λογαριασμών της ΕΕ, που αποτελείται από κατάσταση εσόδων, ισοζύγιο και κατάσταση ταμειακών ροών, έχει καταρτιστεί σύμφωνα με τις γενικά αποδεκτές λογιστικές 8
αρχές [στο κράτος μέλος]. [Ο υπογράφων] εκτιμά ότι, ως προς όλες τις ουσιώδεις πτυχές, [εξαιρουμένων των ταμείων ] οι λογαριασμοί παρέχουν ειλικρινή και ακριβή απεικόνιση της κατάστασης. Ικανοποιητικός εσωτερικός έλεγχος [Ο υπογράφων] εκτιμά ότι έχει θεσπιστεί κανονιστικό πλαίσιο για [κεντρική κυβέρνηση] ώ να διασφαλίζεται ο εσωτερικός έλεγχος των ταμείων της ΕΕ. Ενδεικτικό παράδειγμα αριθ. 3 Μέρος I Υπογραφή Έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών [του κράτους μέλους] της [ημερομηνία], δηλώνω με την παρούσα, εξ ονόματος του [υπεύθυνου για την έκδοση της εθνικής δήλωσης] με την ιδιότητα και τις αρμοδιότητές μου ως [λειτούργημα του υπογράφοντος την εθνική δήλωση], όσον αφορά τη δημοσιονομική διαχείριση των πόρων για τα ακόλουθα ταμεία που υπάγονται σε επιμερισμένη διαχείριση και με βάση τις πληροφορίες που διαθέτω, ότι (ανά ταμείο υπαγόμενο σε επιμερισμένη διαχείριση): Μέρος II Περιεχόμενο της δήλωσης 1. Η λειτουργία των συστημάτων που θεσπίζονται στο κράτος μέλος [όνομα του κράτους μέλους], συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τη διαχείριση και τον έλεγχο των πόρων από το [ονομασία του ταμείου] για το οικονομικό έτος [έτος], παρέχουν, εξ όσων γνωρίζω, εύλογη βεβαιότητα για τη νομιμότητα και την κανονικότητα των υποκείμενων πράξεων, καθώς και για την επιλεξιμότητα των αιτήσεων πληρωμής [εξαιρουμένων: να αναφερθούν οι ελλείψεις στη λειτουργία των συστημάτων]. 2. Οι δαπάνες και τα έσοδα έως συνολικό ποσό ύψους [ποσό] ευρώ σε οφειλή ή σε πίστωση του [ονομασία του ταμείου], όπως περιλαμβάνονται στην ενοποιημένη κατάσταση που εκδίδεται από [εκδίδουσα αρχή] και στις αιτήσεις πληρωμής προς την Επιτροπή που καλύπτουν το οικονομικό έτος [έτος], είναι, εξ όσων γνωρίζω, νόμιμες, κανονικές, ορθές και πλήρεις ως το επίπεδο του τελικού δικαιούχου [εάν έχει σημειωθεί υπέρβαση του ορίου σημαντικότητας: εξαιρουμένου ποσού ύψους [ποσό] ευρώ [%] παράτυπων δαπανών]. 3. Οι εκκρεμούσες αιτήσεις έως συνολικό ποσό ύψους [ποσό] ευρώ για το [ονομασία του ταμείου], όπως περιλαμβάνονται στην ενοποιημένη κατάσταση που εκδίδεται από [εκδίδουσα αρχή] και στις αιτήσεις πληρωμής προς την Επιτροπή που καλύπτουν το οικονομικό έτος [έτος], είναι, εξ όσων γνωρίζω, νόμιμες, κανονικές, ορθές και πλήρεις. Μέρος III Πεδίο εφαρμογής Εξ όσων γνωρίζω, οι έρευνες και οι διορθώσεις που αφορούν την έγκριση των αιτήσεων πληρωμής προς την Επιτροπή λαμβάνονται υπόψη στο παράρτημα. Οι επιβεβαιώσεις και οι επιφυλάξεις στην παρούσα δήλωση περιορίζονται σε ζητήματα που έχουν σημαντικές 9
επιπτώσεις, είναι άμεσο αποτέλεσμα των λογιστικών ελέγχων και εμπεριέχουν εγγενείς αβεβαιότητες λόγω της ερμηνείας της νομοθεσίας της ΕΕ. <Υπογραφή> Επεξηγηματικό σημείωμα Κατώτατο όριο λογοδοσίας Μνεία κριτηρίων και κατώτατου ορίου ανοχής που εφαρμόζονται για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. Θα πρέπει να διευκρινίζεται ο χρόνος κατά τον οποίο παρατηρείται υπέρβαση του κατώτατου ορίου ανοχής στο επίπεδο του ταμείου. Έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Στο τέλος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφασίζει για τη συμμόρφωση της εφαρμογής και εκτέλεσης, στο εθνικό επίπεδο, της νομοθεσίας της ΕΕ. Συνεπώς, υπάρχει εγγενής κίνδυνος όσον αφορά την εμβέλεια και το μέγεθος των διορθώσεων από την Επιτροπή. Αδυναμίες και διορθωτικά μέτρα ανά ταμείο α... β... κ.λπ. 10