Υδρολογικός σχεδιασµός και αντιπληµµυρικά έργα

Υδρολογικός σχεδιασµός και αντιπληµµυρικά έργα Εργαστήριο Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών Πόρων Αθήνα 211 ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Υδρολογικός σχεδιασµός και αντιπληµµυρικά έργα Κατάρτιση υετογράµµατος Συνθετικό µοναδιαίο υδρογράφηµα Εκτίµηση πληµµυρογραφήµατος Μέτρα αντιµετώπισης πληµµυρών ιαχείριση κινδύνων πληµµύρας 1

Αθροιστικό ποσοστό κατακρήµνισης (%) 1 8 6 4 2 ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΥΕΤΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Χρονική κατανοµή καταιγίδων σε τέταρτα 1 ου τετάρτου 2 ου τετάρτου Ύψος κατακρήµνισης (mm) 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 Χρόνος (hr) 25 5 75 1 Αθροιστικό ποσοστό χρόνου καταιγίδας (%) Αθροιστικό ποσοστό κατακρήµνισης (%) 1 8 6 4 2 Ύψος κατακρήµνισης (mm) 3 2 1 25 5 75 1 Αθροιστικό ποσοστό χρόνου καταιγίδας (%) 1 2 3 4 5 6 7 8 Χρόνος (hr) Αθροιστικό ποσοστό κατακρήµνισης (%) 3 1 2 8 1 6 1 2 3 4 5 6 7 8 Χρόνος (hr) 4 2 25 5 75 1 Ύψος κατακρήµνισης (mm) 3 ου τετάρτου 4 ου τετάρτου 1 3 8 2 1 6 1 2 3 4 5 6 7 8 4 Χρόνος (hr) 2 25 5 75 1 Αθροιστικό ποσοστό χρόνου καταιγίδας (%) Αθροιστικό ποσοστό χρόνου καταιγίδας (%) Αθροιστικό ποσοστό κατακρήµνισης (%) Ύψος κατακρήµνισης (mm) ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΥΕΤΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Μέθοδος εναλλασσόµενων τµηµατικών υψών ΕΠΙΛΟΓΗ Περιόδου επαναφοράς (Τ) ιάρκειας επεισοδίου βροχής (n) Χρονικού βήµατος ( t) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Αθροιστικών υψών h 1,h 2, h 3,.h n Τµηµατικών υψών h 1, h 2, h 3... h n h 1 =h 1, h 2 =h 2 -h 1, h 3 =h 3 -h 2... h n =h n -h n-1 h 1 Τµηµατικά ύψη h 2 h 3... ιάταξη των τµηµατικών υψών t n/2 h n h 1 h 2 Επιφανειακή αναγωγή h ΟΜΒΡΙΑ ΚΑΜΠΥΛΗ για περίοδο επαναφοράς Τ h 3 1 t h h 2 t 1 t 2 t 3 t n h n t. h 3 h n..... h n-1 t n 2

ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΜΟΝΑ ΙΑΙΟ Υ ΡΟΓΡΑΦΗΜΑ Μέθοδος Βρετανικού Ινστιτούτου Υδρολογίας Υπολογισµός Μοναδιαίου Υδρογραφήµατος 1 ώρας Παροχή m 3 /s Q p t p = S t b =2.52*t p.38.1* L.85* L.14 46.6* L *(1 + URBAN) 1.99 * RMSD.4 t p χρόνος ανόδου σε hr Q p παροχή αιχµής σε m 3 /s t b χρόνος βάσης σε hr µήκος κύριας µισγάγκειας σε km L S.1*L-.85*L URBAN RMSD t p t b Χρόνος, hr η µέση κλίση υδατορεύµατος µεταξύ των σηµείων 1% και 85% του µήκους του σε m/km αναλογία αστικών περιοχών στη λεκάνη απορροής παράµετρος µεγέθους βροχοπτώσεων σε mm (πρακτικά υπολογίζεται ως το ύψος 24ώρης βροχής που αντιστοιχεί σε περίοδο επαναφοράς 5 ετών) A έκταση λεκάνης απορροής σε km 2 1 mm*a km 2 =.5*t b hr*q p m 3 /s Q p m 3 /s =.1 m *A*1 6 m 2 /(.5*2.52*t p *36 s) Q p =2.2*A/t p ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΕΛΙΚΟΥ ΠΛΗΜΜΥΡΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ Ενεργός βροχόπτωση i 1 i 2 i 3 3 Μοναδιαίο υδρογράφηµα Παροχή (m 3 /s) 3 2 1 1 2 3 4 5 6 3 Παροχή (m 3 /s) 2 1 3 1 2 3 4 5 6 Παροχή (m 3 /s) U*i 1 /1 2 1 1 2 3 4 5 6 U*i 2 /1 Παροχή (m3/s) 6 5 4 3 2 Παροχή (m 3 /s) U*i 3 /1 2 1 1 2 3 4 5 6 Q t =U t *i 1 /1+U t-1 *i 2 /1+U t-2 *i 3 /1 1 1 2 3 4 5 6 7 8 3

ΚΑΤΑΙΓΙ Α ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ 5, ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΑΝΑΝΤΗ ΣΗΜΕΙΟΥ Α i=a*t b *T c Παροχή (m3/s) 2 15 1 5 ΜΥ 1h ΣΤΗ ΘΕΣΗ Α Rainfall depht (mm) Constant hyetogram 4, Alternative blocks 3, 2, 1,, 1 2 3 4 5 6 7 8 Time (h ) Παροχή (m3/s) 6 4 2 ΠΛΗΜΜΥΡΟ- ΓΡΑΦΗΜΑ ΣΤΗΘΕΣΗΑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Χρόνος (hr) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Χρόνος (hr) Α Β ΙΟ ΕΥΣΗ ΣΤΗΘΕΣΗΓ ( ΙΑ ΡΟΜΗ ΑΒΓ) 6 6 ΙΟ ΕΥΣΗ ΣΤΗ ΘΕΣΗ Γ ( ΙΑ ΡΟΜΗ ΑΓ) Παροχή (m3/s) 4 2 Παροχή (m3/s) 4 2 Μέγιστο ύψος ΙΑΤΟΜΗ ΣΤΗΘΕΣΗΓ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 Χρόνος (hr) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 Χρόνος (hr) Πλάτος 3 m Γ ιαχρονικό πρόβληµα Μινωικές αποχετεύσεις οµβρίων και ακαθάρτων Κνωσός Αγία Τριάδα Μια ηµέρα µετά από µια ισχυρή νεροποντή κατάπληκτος είδα ότι όλες οι αποχετεύσεις λειτουργούσαν περίφηµα και το νερό περνούσε από τα κανάλια, πάνω από τα οποία ένας άνθρωπος µπορούσε να περάσει. Αµφιβάλλω αν υπάρχει άλλο παράδειγµα αποχέτευσης που να λειτουργεί µετά από 4 χρόνια Angelo Mosso από την επίσκεψή του στην Αγία Τριάδα (Escursioni nel Mediterraneo e gli scavi di Creta, Treves, Milano, 197) 4

Αθήνα ιαχρονικό πρόβληµα Αποχετεύσεις οµβρίων στην κλασική περίοδο Ερέτρεια Αθήνα Κασσιόπη ίον Το φράγµακατασκευάστηκε κατά την κλασική περίοδο για να προστατεύει την κατάντη πεδιάδα από πληµµύρες κα φερτά. ιατηρείται σε άριστη κατάσταση µέχρι σήµερα. ιαχρονικό πρόβληµα Φράγµα Αλυζίας Ο υπερχειλιστής έχει διαµορφωθεί στο βράχο και το ασύµµετρο σχήµα του οφείλεται στη διάβρωση Ο υπερχειλιστής σε λειτουργία 5

ιαχρονικό πρόβληµα Φράγµα Αλυζίας ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ Κατασκευαστικά αντιπληµµυρικοί ταµιευτήρες στα ανάντη της λεκάνης αναχώµατα και προστατευτικοί τοίχοι λεκάνες κατάκλυσης δίπλα στο ποτάµι καιστιςχαµηλές περιοχές δίκτυα οµβρίων εκτροπές ποταµών παράκτια προστασία αύξηση της παροχετευτικότητας των ποταµών µε καθαρισµό, εκβάθυνση και διάνοιξη των διατοµών εισαγωγή πρόσθετων διαδροµών παράλληλα µετοποτάµι υπερχειλιστές σε ταµιευτήρες Τα κατασκευαστικά µέτρα έχουν ως κύριους στόχους την αποθήκευση του νερού και την αύξηση της ικανότητας µεταφοράς του. εδοµένου ότι οι κατασκευές είναι τρωτές στις πληµµύρες (αφού έχουν σχεδιαστεί για κάποια πιθανότητα) θα πρέπει να συνοδεύονται και από άλλα µη κατασκευαστικά µέτρα. 6

Παροχή, Q m 3 /s ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Λεκάνες κατάκλυσης Όγκος υπερχείλισης V=Q*t m 3 Όγκος κατάκλυσης Vm 3 Α Λεκάνη κατάκλυσης, Α m 2 Ύψος νερού H=V/Α m h Χρόνος, t hr Τεχνητό σπάσιµο αναχωµάτων Ανάντη υδρογράφηµα Λεκάνη κατάκλυσης Κατάντη υδρογράφηµα Περιοχές για προστασία ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ Μη κατασκευαστικά µέτρα διατήρηση και επέκταση των δασών στις ορεινές περιοχές της λεκάνης διατήρηση των υγροτόπων και των πληµµυρικών πεδίων από ανθρώπινες επεµβάσεις και χρήσεις ώστε οι φυσικές ζώνες πληµµυρών να καθυστερούν τη ροή προσαρµογή των χρήσεων των πληµµυρικών πεδίων στη πιθανότητα καταστροφής και χωροθέτηση των σηµαντικών εγκαταστάσεων σε ακίνδυνες περιοχές διατήρηση των µαιάνδρων των ποταµών και των φυσικών συνδέσεων τους µε τις πληµµυρικές περιοχές έλεγχος και συντήρηση των αποχετευτικών συστηµάτων στις αστικές περιοχές χρήση ιστορικών πληροφοριών, ανάπτυξη συστηµάτων πρόγνωσης καταιγίδων και µοντέλων βροχής-απορροής συστήµατα ειδοποίησης του κοινού µηχανισµός διαρκούς ενηµέρωσης του κοινού και αναίρεση της εσφαλµένης αντίληψης για απόλυτη προστασία οργάνωση φορέων για πρόληψη και αντιµετώπιση φυσικών καταστροφών Ατοµικά µέτρα για την µείωση του κινδύνου των κατοικιών ανύψωση κατασκευής στεγανοποίηση κατασκευών κατασκευή τοίχου ή αναχώµατος γύρω από την κατοικία διευκόλυνση µελλοντικών εκκενώσεων ασφάλεια για πληµµύρα 7

Μη κατασκευαστικά µέτρα Παρακολούθηση φαινοµένου µε χρήση ΣΓΠ Πληροφορίες για το ύψος ροής κατά τη διάρκεια του επεισοδίου Οπτικοποίηση των µέτρων και των αποτελεσµάτων τους Κάθε κάτοικος µπορεί να δει το ύψος του νερού στη περιοχή του Μη κατασκευαστικά µέτρα Προστασία του αποχετευτικού δικτύου Αποχέτευση ακαθάρτων Αποχέτευση οµβρίων Σύστηµα αποφυγής αντεπιστροφής Πηγή: Early Warning Systems in the Framework of the Cologne Flood Protection Scheme, Stadtentwasserungs-betriebe Koln, AoR 8

Μη κατασκευαστικά µέτρα Προσδιοριστική πρόγνωση Μέτρα αντιµετώπισης πληµµυρών Φιλοσοφία Adaptation or Mitigation (Προσαρµογήήαντιµετώπιση) Επιπλέοντα σπίτια στην Ολλανδία Κατασκευή προστατευτικών τοίχων 9

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Ίχνη πληµµύρας Ίχνη πληµµύρας στο Porz Restaurant της Κολωνίας Πηγή: Early Warning Systems in the Framework of the Cologne Flood Protection Scheme, Stadtentwasserungs-betriebe Koln, AoR ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Ελλάδα Απώλειες σε ανθρώπινες ζωές τα τελευταία 12 χρόνια Ηµεροµηνία Περιοχή Νεκροί Ηµεροµηνία Περιοχή Νεκροί 1/1887 Αθήνα 1 11/1979 Θεσσαλονίκη 4 11/1896 Αθήνα 21 11/1979 Πελοπόννησος 1 11/1896 Πειραιάς 4 1/198 Αθήνα 1 11/1924 Καλαµάτα 15 11/1985 Λάρισα 2 11/1925 Αθήνα 8 1/1989 Αθήνα 7 1/193 Αθήνα 2 8/199 Εύβοια 5 1/1933 Αθήνα 1 1/199 Πελοπόννησος 1 1/1933 Πειραιάς 2 1/1991 Αθήνα 1 11/1934 Πειραιάς 6 11/1992 Καβάλα 4 11/1936 Πειραιάς 2 1/1994 Ρόδος 4 1/1938 Αθήνα 1 1/1994 Αθήνα 9 11/1961 Αθήνα 4 12/21 Πάτρα 2 11/1977 Αθήνα 21 2/23 Πρέβεζα 2 11/1977 Πειραιάς 17 Σύνολο: 22 Σύνολο Αθήνας-Πειραιά: 18 1

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Ελλάδα ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 5/11/1961 2/11/1977 21/1/1994 25-26/3/1998 8/7/22 7-8/8/22 3/9/22 7/11/22 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Εκτεταµένες πληµµύρες µε αποτέλεσµα 47 νεκρούς κυρίως στο Μπουρνάζι Νέα Φιλαδέλφεια: 114 mm σε 8 ώρες Εκτεταµένες πληµµύρες µε αποτέλεσµα 29 νεκρούς Νέα Φιλαδέλφεια 61 mm σε 12 ώρες Εκτεταµένες πληµµύρες µε αποτέλεσµα 9 νεκρούς Νέα Φιλαδέλφεια: 111 mm σε 24 ώρες Εκτεταµένες πληµµύρες στην Αττική Ελευσίνα: 128 mm σε 12 ώρες Αστεροσκοπείο: 91 mm σε 3 ώρες Αστεροσκοπείο: 53 mm σε 2 ώρες Λιόσια: 87 mm σε 3 ώρες, Νέα Φιλαδέλφεια: 62 mm σε 3 ώρες. Αστεροσκοπείο: 77 mm σε 6 ώρες Πειραιάς: 61 mm σε 6 ώρες. Το πληµµυρικό επεισόδιο της 21-22/1/1994 Συνολικό ύψος βροχής (mm) από 21/1/1994 6 UTC to 22/1/1994 6 UTC που καταγράφηκε σε βροχοµετρικούς σταθµούς 12 84 1 1 1 General description of meteorological situation 113 8 6 24 149 23 6 73 11 58 84 27 22 59 45 79 33 28 14 32 4 24 Πηγή: K. Lagouvardos, V. Kotroni, S. Dobricic, S. Nickovic, and G. Kallos. The storm of October 21-22, 1994, over Greece: Observations and model results, Journal of Geophysical Research, Vol 11, No D21, p. 26217-26226, 1996 11

Το πληµµυρικό επεισόδιο της 21-22/1/1994 Χρονική εξέλιξη ωριαίας βροχόπτωσης σε σταθµούς της Αττικής Hourly rainfall depth (mm) 5 4 3 2 1 4 3 2 1 21/1/1994 22/1/1994 8 1 12 14 16 18 2 22 24 2 4 6 8 1 12 Time (hr) Hourly rainfall depth (mm) 5 21/1/1994 22/1/1994 Zografou Spata Nea Filadelfia 8 1 12 14 16 18 2 22 24 2 4 6 8 1 12 Time (hr) Hourly rainfall depth (mm) Hourly rainfall depth (mm) 5 4 3 2 1 5 4 21/1/1994 22/1/1994 3 2 1 8 1 12 14 16 18 2 22 24 2 4 6 8 1 12 Time (hr) 21/1/1994 22/1/1994 Spata Marathonas 8 1 12 14 16 18 2 22 24 2 4 6 8 1 12 Time (hr) Hourly rainfall depth (mm) 5 4 3 2 1 21/1/1994 22/1/1994 Elliniko 8 1 12 14 16 18 2 22 24 2 4 6 8 1 12 Time (hr) Hourly rainfall depth (mm) 5 4 3 2 1 21/1/1994 22/1/1994 Markopoulo 8 1 12 14 16 18 2 22 24 2 4 6 8 1 12 Time (hr) 2 νεκροί στη Λειβαδιά Παρασύρθηκε το αµάξι τους 1 νεκρός σε πληµµυρισµένο σπίτι στο Λουτράκι Το πληµµυρικό επεισόδιο της 21-22/1/1994 Αποτελέσµατα 3 νεκροί κοντά στον Κηφισό Παρασύρθηκε το αµάξι τους 2 νεκροί σε πληµµυρισµένο υπόγειο στη Νέα Ιωνία ΟΙσθµός της Κορίνθου έκλεισε από βράχους και λάσπη 1 νεκρός στου Παπάγου Παρασύρθηκε από το νερό 1 νεκρός στη θάλασσα 1 νεκρός στη θάλασσα Ο Κηφισός υπερχείλισε µε αποτέλεσµαεκτεταµένες πληµµύρες σε Ταύρο, Μοσχάτο και Φάληρο εκάδες σπίτια και καταστήµατα πληµµύρισαν εκάδες δρόµοι έκλεισαν Αυτοκίνητα παρασύρθηκαν ύο κτήρια έγειραν και εκκενώθηκαν 12

6 άξονες της διαχείρισης των κινδύνων πληµµύρας 1. Πρόληψη: Η εφαρµογή µη κατασκευαστικών µέτρων και η προώθηση ήπιων παρεµβάσεων τοπικής και ευρύτερης κλίµακας, που αφορούν στα φυσιογραφικά χαρακτηριστικά της λεκάνης απορροής, στο δοµηµένο περιβάλλον και τις χρήσεις γης, µε στόχο την τροποποίηση της δίαιτας της πληµµυρικής απορροής και την ελαχιστοποίηση των δυνητικών επιπτώσεων της πληµµύρας. Παραδείγµατα: παρεµβάσεις για την αύξηση της δυνατότητας κατακράτησης του εδάφους (π.χ. αναδάσωση), απαγόρευση δόµησης στην πληµµυρική κοίτη, «πράσινα» µέτρα για τη διαχείριση των οµβρίων υδάτων 2. Προστασία: Η κατασκευή αντιπληµµυρικών έργων µε σκοπό την αποθήκευση, ανάσχεση, εκτροπή ή παραλαβή των πληµµυρικών παροχών, ο υδρολογικός σχεδιασµός τωνοποίωνγίνεταιγιασυγκεκριµένη περίοδο επαναφοράς, η οποία εξαρτάται από τη σκοπιµότητα του έργου και το ζητούµενο επίπεδο διακινδύνευσης. Παραδείγµατα: ταµιευτήρες και λεκάνες εκτόνωσης (αποθήκευση), έργα ορεινής υδρονοµίας (ανάσχεση), έργα διευθέτησης υδατορευµάτων (εκτροπή), αναχώµατα και αγωγοί οµβρίων (παραλαβή) 3. Ετοιµότητα: Η προετοιµασία µιας οργανωτικής δοµής για τη συντονισµένη αντιµετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, που θα υποστηρίζεται από επιχειρησιακά σχέδια διαχείρισης του πληµµυρικού κινδύνου, συστήµατα έγκαιρης προειδοποίησης και προγνωστικά εργαλεία, µετεωρολογικά και υδρολογικά. 6 άξονες της διαχείρισης των κινδύνων πληµµύρας 4. Μετρίαση: Η ανάληψη δράσεων έναντι µιας επερχόµενης πληµµύρας, σε πραγµατικό χρόνο, οι οποίες στοχεύουν τόσο στη µείωση των πληµµυρικών παροχών, µε κατάλληλη διαχείριση των ανάντη υδραυλικών έργων, όσο και στον περιορισµό τωναναµενόµενων επιπτώσεων, µε σκοπό την προφύλαξη της ανθρώπινης ζωής και περιουσίας. Παραδείγµατα: ανάσχεση πληµµυρών σε ταµιευτήρες, θραύση αναχωµάτων, εκτροπές σε αποστραγγιστικά δίκτυα, εκκένωση ευάλωτων περιοχών, τοποθέτηση τεχνητών αναχωµάτων 5. Αντιµετώπιση: Η δραστηριοποίηση του κρατικού µηχανισµού κατά τη διάρκεια και αµέσως µετά την παρέλευση της πληµµύρας, µε σκοπό την περίθαλψη του πληθυσµού και την ικανοποίηση των επειγουσών αναγκών του. Παραδείγµατα: διάσωση-αποµάκρυνση πληθυσµού, σίτιση και στέγαση πληθυσµού, µεταφορά σε νοσοκοµεία, άντληση υδάτων, αποµάκρυνση φερτών, διαχείριση κυκλοφορίας 6. Αποκατάσταση: Η ανασυγκρότηση των υποδοµών που υπέστησαν βλάβες από µια πληµµύρα και η επαναξιολόγηση των υφιστάµενων µέτρων πρόληψης και προστασίας, µε στόχο την αποφυγή παρόµοιων επιπτώσεων στο µέλλον. 13

Ατµόσφαιρα Βροχόπτωση Χωροχρονική ένταση Περιβάλλον Λεκάνη απορροής Συντελεστής απορροής Χρόνος συγκέντρωσης Στραγγιστικό σύστηµα Παροχετευτική ικανότητα Κοινωνία Πληµµυρικό πεδίο Ένταση - αξία δραστηριοτήτων Πρόληψη ιατήρησηεπέκταση δασών ιατήρηση υγροτόπων - πληµµυρικών πεδίων Πρόληψη Οριοθέτηση ιατήρηση µαιάνδρων Πρόληψη Προσαρµογή χρήσεων πληµµυρικών πεδίων στη πιθανότητα πληµµύρας Χωροθέτηση σηµαντικών εγκαταστάσεων Ετοιµότητα Συντήρηση µετρητικών υποδοµών Ανάπτυξη µοντέλων βροχής-απορροής Προστασία Αντιπληµµυρικοί ταµιευτήρες Λεκάνες κατάκλυσης Εκτροπές ποταµών Προστασία Αναχώµατα ίκτυα οµβρίων Έργα διευθέτησης Προστασία Ανύψωση κατασκευών Ατοµικά µέτρα προστασίας Ετοιµότητα Ανάπτυξη µοντέλων βροχήςαπορροής Συντήρηση µετρητικών υποδοµών Μετρίαση Ανάσχεση πληµµυρών σε ταµιευτήρες Εκτροπές σε αποστραγγιστικά δίκτυα Ετοιµότητα Μετρίαση Καθαρισµός, Θραύση αναχωµάτων εκβάθυνση ποταµών Τοποθέτηση κινητών Συντήρηση στοιχείων αποχετευτικών συστηµάτων Μετρίαση Εκκένωση ευάλωτων περιοχών Ετοιµότητα Συστήµατα ειδοποίησης κοινού Μηχανισµός διαρκούς ενηµέρωσης κοινού Αναίρεση αντίληψης για απόλυτη προστασία Οργάνωση φορέων για πρόληψη-αντιµετώπιση φυσικών καταστροφών Αποκατάσταση Επανασχεδιασµός έργων και δράσεων ιαχειριστικά σχέδια Αντιµετώπιση ιάσωση-αποµάκρυνση πληθυσµού Σίτιση και στέγαση πληθυσµού Μεταφορά σε νοσοκοµεία Άντληση υδάτων, Αποµάκρυνση φερτών, ιαχείριση κυκλοφορίας Οδηγία 27/6 Άρθρο 4 Για κάθε περιοχή λεκάνης απορροής ποταµού ή τµήµα διεθνούς περιοχής λεκάνης απορροής ποταµού που βρίσκεται στην επικράτειά τους, τα κράτη µέλη διεξάγουν προκαταρκτική αξιολόγηση κινδύνων πληµµύρας Στην αξιολόγηση περιλαµβάνονται τουλάχιστον τα εξής: χάρτες της περιοχής της λεκάνης απορροής του ποταµού στην κατάλληλη κλίµακα, οι οποίοι περιλαµβάνουν τα όρια των λεκανών και των υπολεκανών απορροής ποταµών, και εφόσον υπάρχουν, παράκτιων ζωνών, οι οποίοι περιγράφουν τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά και τη χρήση γης περιγραφή των πληµµυρών οι οποίες σηµειώθηκαν κατά το παρελθόν και είχαν σηµαντικές αρνητικές επιπτώσεις στις ανθρώπινες ζωές, στις οικονοµικές δραστηριότητες και στο περιβάλλον, όταν υπάρχει ακόµη πιθανότητα παρόµοιων µελλοντικών συµβάντων, συµπεριλαµβανοµένων της έκτασης της πληµµύρας, των οδών αποστράγγισης και της αξιολόγησης των αρνητικών επιπτώσεων που προκάλεσαν περιγραφή των σηµαντικών πληµµυρών οι οποίες σηµειώθηκαν κατά το παρελθόν, εκ των οποίων θα µπορούσαν, ενδεχοµένως, να προβλεφθούν οι σηµαντικές αρνητικές συνέπειες παρόµοιων φαινοµένων στο µέλλον, 14

Οδηγία 27/6 Κύριες απαιτήσεις για τους χάρτες πληµµυρικής επικινδυνότητας και διακινδύνευσης Σενάρια Πληµµύρες χαµηλής πιθανότητας ή σενάρια ακραίων φαινοµένων Πληµµύρες µέσης πιθανότητας (περίοδος επαναφοράς 1 χρόνια) Πληµµύρες υψηλής πιθανότητας, ανάλογα µε την περίπτωση Κύρια υδραυλικά ζητούµενα (χάρτες πληµµυρικής επικινδυνότητας) Η έκτασητηςπληµµύρας Τοβάθοςήηστάθµηνερού Η ταχύτητα ροής Στοιχεία συνεπειών της πληµµύρας (χάρτες πληµµυρικής διακινδύνευσης) Αριθµός κατοίκων που ενδέχεται να πληγούν Τύπος οικονοµικής δραστηριότητας στην περιοχή Εγκαταστάσεις που ενδέχεται να προκαλέσουν ρύπανση και προστατευόµενες περιοχές που ενδέχεται να πληγούν Άλλες πληροφορίες, π.χ. στερεοπαροχές και πηγές ρύπανσης Οδηγία 27/6 Μεθοδολογία για την εκπόνηση χαρτών πληµµυρικής επικινδυνότητας Οριοθέτηση λεκάνης µελέτης Υδρολογική προσοµοίωση λεκάνης Καταιγίδα & πληµµύρα σχεδιασµού HEC-GeoHMS HEC-HMS HEC-HMS Χαρτογράφηση πληµµύρας Εύρος πληµµυρικού πεδίου Υδραυλική προσοµοίωση ποταµού HEC-GeoRAS HEC-RAS HEC-GeoRAS Γκιόκας, Α. ιπλωµατική εργασία 29 15

Οδηγία 27/6 Υδραυλικοί υπολογισµοί Xάρτες πληµµυρικής επικινδυνότητας Βάθη πληµµύρας σε τµήµατουποταµού Αχέροντα Τ=1 έτη Τ=1 έτη 16

Xάρτες πληµµυρικής διακινδύνευσης Τµήµατουποταµού Αχέροντα ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι πληµµύρες είναι φυσικά φαινόµενα που συµβαίνουν από την πραγµατοποίηση ακραίων µετεωρολογικών φαινοµένων, εντείνονται από την αλλοίωση των γεωµορφολογικών χαρακτηριστικών των λεκανών απορροής, ενώ η επίδρασή τους αυξάνεται όσο εντείνεται η ανθρώπινη δραστηριότητα σε πληµµυρικά πεδία. Στη χώρα µας οι πληµµύρες των τελευταίων 4 ετών έχουν προκαλέσει πολύ περισσότερα θύµατα σε ανθρώπινες ζωές από ότι οι σεισµοί στοίδιοχρονικό διάστηµα, ενώτοίδιοσυµβάνει σε πολλές περιοχές της γης. Τα προστατευτικά µέτρα σχεδιάζονται για να παρέχουν προστασία από πληµµύρα κάποιας πιθανότητας. Το επίπεδο προστασίας που επιλέγεται, εξαρτάται από την επιθυµία της κοινωνίας για ασφάλεια σε συνδυασµό µε το κόστος των αντιπληµµυρικώνέργωνκαιτωνπιθανώνζηµιών. Τα κατασκευαστικά µέτρα έχουν ως κύριους στόχους την αποθήκευση του νερού και την αύξηση της ικανότητας µεταφοράς του. εδοµένου, όµως ότι οι κατασκευές είναι τρωτές στις πληµµύρες, αφού έχουν σχεδιαστεί για κάποια πιθανότητα, θα πρέπει να συνοδεύονται και από άλλα µη κατασκευαστικά µέτρα. Ηπληµµύρα είναι και ατοµικό πρόβληµα, αφού µπορεί να συµβεί και σε ένα µόνο σπίτι. Οι πολίτες που ζουν σε πληµµυρικά πεδία πρέπει να παίρνουν και ατοµικά µέτρα για την προστασία των περιουσιών τους. 17