ΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟ ΙΚΑ ΜΕ ΚΡΙΤΕΣ 1. Γουβιάς,. & Νιώτη Ν. «Η Αναγνώριση της ιαφορετικότητας στο Ελληνικό Σχολείο: ιδεολογικά, θεσµικά και πρακτικά ζητήµατα». ηµοσιεύτηκε στο περιοδικό Επιστηµονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τµήµατος Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων (τ. 21, 2008, σσ. 39-62) Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά, αλλά και αιτούµενα της «διαπολιτισµικής εκπαίδευσης» είναι η αναγνώριση της «διαφορετικότητας» και του «διαφορετικού». Αυτή όµως η «διαφορετικότητα» και η ανάγνωρισή της φυσικά δεν εξαντλείται µόνο σε εθνοτικές, φυλετικές, θρησκευτικές ή γλωσσικές διαφορές, ούτε να αναφέρεται µόνο στο δίπολο «µειονότητα» - «πλειονότητα», αλλά περιλαµβάνει και πολύπλοκες οικονοµικές, νοµικές, διοικητικές και πολιτικές συνιστώσες. Το παρόν κείµενο επιδιώκει να καταδείξει ότι το ελληνικό σχολείο έχει µεγάλο πρόβληµα στο να διαχειριστεί τη «διαφορετικότητα», ως έννοια και ως πραγµατολογικό περιεχόµενο, γεγονός που συνδέεται µε την ιστορική εξέλιξη του νεοελληνικού κοινωνικού σχηµατισµού. Θα επιχειρηθεί η εξέταση της πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, µέσα από τρία επίπεδα ανάλυσης: το θεσµικό (διαχωρισµοί και αποκλεισµοί που βασίζονται στο θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας του ελληνικού σχολείου), το ιδεολογικό (διαχωρισµοί και αποκλεισµοί που βασίζονται σε ιδεολογικά πλαίσια αναφοράς, που αναπαράγονται µέσα από τα αναλυτικά προγράµµατα και τα σχολικά εγχειρίδια) και το πρακτικό/διαδικαστικό (άτυποι και άρρητοι «διαχωρισµοί» και «αποκλεισµοί» στην καθηµερινή σχολική ζωή). Γενικότερο συµπέρασµα από τη µελέτη είναι ότι η ελληνική κοινωνία πρέπει πρώτα να λύσει πολλά προβλήµατα και αντιφάσεις σε εθνικό επίπεδο, πριν να καταστεί ικανή να λύσει γνωστικά και γενικότερα παιδαγωγικά ζητήµατα, καθώς και θέµατα περιεχοµένου των αναλυτικών προγραµµάτων και σχολικών εγχειριδίων σε σχολικό επίπεδο. 2
2. Intzidis, E., Karantzola, E., Gouvias, D. and Vitsilakis, C. On Lifelong Learning Legitimation: Discursive Strategies in Academia in Greece. ηµοσιεύτηκε στο περιοδικό THE INTERNATIONAL JOURNAL OF LEARNING (Vol. 14, 2008). Το παρόν κείµενο αποτελεί µελέτη περίπτωσης και πραγµατεύεται τις αντιλήψεις µεταπτυχιακών φοιτητών/τριών για τα επίσηµα κείµενα (της Ε.Ένωσης και της Ελληνικής Κυβέρνησης) πάνω σε θέµατα ιαβίου Μάθησης. Τα υποκείµενα της έρευνας είναι φοιτητές/τριες στο Π.Μ.Σ. «ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΝΕΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» του Πανεπιστηµίου Αιγαίου, το οποίο υλοποιείται και µε µεθόδους εξ αποστάσεως, ηλεκτρονικής µάθησης. Η µεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν εκείνη της ανάλυσης περιεχοµένου των κειµένων συνεισφοράς σε ηλεκτρνικούς διαλόγους: σύγγχρονους (chat-rooms) και ασύγχρονους (discussion fora). 3
3. Μιχαήλ, Ε. και Γουβιάς,. «Το κοινωνικό Πρόσηµο της Μερικής Απασχόλησης». ηµοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ, (τ. 49, 2008, σσ. 64-75). Το παρόν κείµενο αποτελεί µια θεωρητική και πραγµατολογική παρουσίαση του φαινοµένου της εργασιακής ευελιξίας και της µερικής απασχόλησης στα ελληνικά εργασιακά δεδοµένα, µε παράλληλες αναφορές στην εµπειρία άλλων χωρών της Ε. Ένωσης, όπως η Βρετανία, η Ολλανδία και η ανία. 4
4. Gouvias, D. The Regulatory State and the Use of Independent Agencies as Legitimising Mechanisms of Educational Reform. ηµοσιεύτηκε στο περιοδικό RESEARCH IN COMPARATIVE AND INTERNATIONAL EDUCATION (Vol. 2, No 4, 2007, σσ. 297-312). Στο παρόν κείµενο µελετάται η αυξανόµενη τα τελευταία χρόνια παρουσία των λεγοµένων Ανεξάρτητων Αρχών (ή Επιτροπών κλπ.), σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, στη χάραξη Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Η εξέλιξη αυτή δικαιολογείται στη βάση επιχειρηµάτων περί ουδετερότητας, αντικειµενικότητας αξιοπιστίας και αδιαµφισβήτητης τεχνικής ικανότητας. Όλες αυτές οι Αρχές συγκρίνονται µε τις διάφορες γραφειοκρατικές κρατικές υπηρεσίες, οι οποίες παραδοσιακά αναλάµβαναν τη διαµόρφωση δηµόσιων εκπαιδευτικών πολιτικών. Βασισµένο στο αναλυτικό πλαίσιο, τόσο της ριζοσπαστικής θεωρητικής παράδοσης (κυρίως το έργο του Ν. Πουλαντζά), όσο και σε νεο-βεµπεριανές αναλύσεις της µετανεωτερικότητας, το παρόν κείµενο καταδεικνύει την αναγκαιότητα λειτουργίας των Αρχών αυτών ως µια απάντηση του µετα-νεωτερικού Κράτους στην κρίση νοµιµοποίησης που το µαστίζει. Χρησιµοποιώντας παραδείγµατα από διάφορες (δυτικές κυρίως) χώρες, και συγκρίνοντας τα µε αντίστοιχες ελληνικές µεταρρυθµιστικές πρωτοβουλίες, γίνεται απόπειρα να περιγραφεί το πως οι κρατικοί µηχανισµοί και τα διαφορετικά συµφέροντα που συνδέονται µε το µετανεωτερικό Κράτος, εφευρίσκουν την έννοια της Ανεξάρτητης Αρχής ως ενός εργαλείου για προσαρµογή στις νέες κοινωνικο-οικονοµικές εξελίξεις. Με το να περιλαµβάνουν αντιπροσώπους διαφόρων οµάδων συµφερόντων, και µε το να τους αναγνωρίζουν ανάλογο ειδικό βάρος στα παραπάνω συλλογικά όργανα, τα κυρίαρχα συµφέροντα µέσα στους κρατικούς µηχανισµούς πάντα σε συνδυασµό µε την τρέχουσα ισορροπία δυνάµεων στα διάφορα κοινωνικά πεδία επενδύουν τις βασικά άνισες κοινωνικές σχέσεις µε το µαγικό µανδύα της κοινωνικής συναίνεσης και συνεργασίας. 5
5. The Response of the Greek State to Global Trends of Educational Policy-making. ηµοσιεύτηκε στο διεθνές περιοδικό EUROPEAN EDUCATIONAL RESEARCH JOURNAL (Vol. 6 No. 1, 2007, pp. 25-38). Στο παρόν κείµενο, γίνεται µια προσπάθεια να ανιχνευθούν κάποιες κοινές τάσεις όπως αυτές έχουν από διάφορους µελετητές της Εκπαιδευτικής Πολιτικής και εκτείνονται από την εισαγωγή τεχνικών του σύγχρονου µάνατζµεντ στη διοίκηση των σχολείων, µέχρι την επικράτηση κριτηρίων επιδειξιµότητας και αποτελεσµατικότητας. Στόχος της µελέτης είναι να διερευνήσει κατά πόσο το ελληνικό δηµόσιο εκπαιδευτικό σύστηµα και στη γενική, αλλά και στην τεχνικο-επαγγελµατική του διάσταση παρουσιάζει τις παραπάνω τάσεις, και αν ναι, σε ποιο βαθµό. Αυτό θα γίνει παράλληλα µε σύντοµες ιστορικές αναφορές στις κυριότερες εκπαιδευτικές µεταρρυθµίσεις της τελευταίας τριαντακονταετίας στη χώρα µας, καθώς και µέσα από µια κριτική συγκριτική προσέγγιση των σηµαντικότερων αλλαγών εκπαιδευτικής πολιτικής που (φαίνεται να) προωθούνται µέσα και από την κοινή Ευρωπαϊκή Εκπαιδευτική Πολιτική. 6