ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΝ ΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓ. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Ιάκωβος Καρατράσογλου

Transcript

1 Federation of Greek Industries Greek General Confederation of Labour CONFERENCE LIFELONG DEVELOPMENT OF COMPETENCES AND QUALIFICATIONS OF THE WORKFORCE; ROLES AND RESPONSIBILITIES Athens May 2003 Plenary Session 2: The new policy proposal to link vocational education and training with employment in Greece Speech By Mr. Iakovos Karatrasoglou

2 CONFERENCE LIFELONG DEVELOPMENT OF COMBETENCES AND QUALIFICATIONS OF THE WORKFORCE; ROLES AND RESPONSIBILITIES E.T.F. Σ.Ε.Β. Γ.Σ.Ε.Ε. CEDEFOP Αθήνα Μαΐου 2003 ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΝ ΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓ. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Ιάκωβος Καρατράσογλου Η παρέµβασή µου, έχει σκοπό να παρουσιάσει την κοινή προσπάθεια των Υπουργείων Παιδείας και Εργασίας που αποσκοπεί στην συντονισµένη σύνδεση των συστηµάτων της Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης µε την Απασχόληση. Μετά την σύνταξη του πρώτου Σχεδίου ράσης για την Απασχόληση, διαπιστώθηκε η ανάγκη να ενισχυθούν οι διαδικασίες συντονισµού των πολιτικών και προγραµµάτων που αφορούν το ανθρώπινο δυναµικό. Σύντοµα εντοπίσθηκαν τα αδύνατα σηµεία που παρουσίαζαν τα συστήµατα της Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης τόσο µεταξύ τους όσο και η σύνδεσή τους µε την Απασχόληση. Τα Υπουργεία Παιδείας και Εργασίας ως αρµόδια για την διαµόρφωση πολιτικών που αφορούν το ανθρώπινο δυναµικό πριν και µετά την είσοδό του στην αγορά εργασίας αντίστοιχα- διαµόρφωσαν µια συγκεκριµένη στρατηγική πρόταση για να µπορέσουν να διασφαλίσουν τον συντονισµό, την ποιότητα και την αποτελεσµατικότητα των συστηµάτων, µε στόχο την συνεχή, έγκαιρη και έγκυρη αναβάθµιση και προσαρµογή των προσόντων του ανθρώπινου δυναµικού. Οι ανάγκες της αγοράς εργασίας και του ανθρώπινου δυναµικού πρέπει επιτέλους να τεθούν στα κύρια δεδοµένα για την διαµόρφωση πολιτικών που προσδιορίζουν τα profile των εκροών από τα συστήµατα Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Η στρατηγική πρόταση εστιάζεται στην συγκρότηση ενός Εθνικού Συστήµατος Σύνδεσης της Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης µε την Απασχόληση. Το Εθνικό Σύστηµα περιλαµβάνει ένα σύνολο νέων και καινοτόµων πολιτικών, οι κυριότερες των οποίων εστιάζονται στις παρακάτω πέντε(5) στρατηγικές παρεµβάσεις: 1. ηµιουργία Εθνικού Συµβουλίου Σύνδεσης της Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης µε την Απασχόληση. Πρώτη φορά στη χώρα µας δηµιουργείται Εθνικό Συµβούλιο Σύνδεσης των συστηµάτων Εκπαίδευσης και Κατάρτισης µε την Απασχόληση, στο οποίο θα συµµετέχει το Κράτος-µέσω των αρµοδίων Υπουργείων-και οι Κοινωνικοί Εταίροι. ηµιουργείται ένα όργανο διαµόρφωσης εθνικής πολιτικής και συντονισµού, το οποίο µπορεί: να θέτει ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους, να θεσµοθετεί κανόνες και αρχές λειτουργίας των συστηµάτων, να παρακολουθεί και να αξιολογεί τις διαδικασίες, τις στρατηγικές και τα αποτελέσµατα των συστηµάτων, και να διορθώνει αναποτελεσµατικές πολιτικές, στρατηγικές, λειτουργίες και παρεµβάσεις των συστηµάτων ή και φορέων. Είναι ένα πολιτικό όργανο υψηλού επιπέδου, στο οποίο το κράτος και οι κοινωνικοί εταίροι θα συζητούν, θα συµφωνούν και θα µπορούν να παρακολουθούν την εφαρµογή της εθνικής πολιτικής στο συγκεκριµένο χώρο µε τη σύνταξη ετήσιας έκθεσης. Η δηµιουργία του Εθνικού Συµβουλίου ικανοποιεί απόλυτα τις προτάσεις των Κοινωνικών Εταίρων ενώ παράλληλα καλύπτει ένα υπαρκτό κενό στο σχεδιασµό και συντονισµό του συγκεκριµένου πεδίου πολιτικής.

3 2. ηµιουργία Συστήµατος διερεύνησης των αναγκών της αγοράς εργασίας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. ιαµορφώνεται, για πρώτη φορά, ένα καλά οργανωµένο λειτουργικό και αποτελεσµατικό σύστηµα διερεύνησης των αναγκών της αγοράς εργασίας σε εθνικό και σε τοπικό επίπεδο. Το σύστηµα αυτό, πέρα από την διασφάλιση της σωστής λειτουργίας προσφοράς και ζήτησης εργασίας, θα προσφέρει αξιόπιστες πληροφορίες οι οποίες θα συµβάλλουν στον σχεδιασµό και την εφαρµογή εθνικής πολιτικής σύνδεσης των συστηµάτων Εκπαίδευσης και Κατάρτισης µε την Απασχόληση. Η διερεύνηση των τοπικών αγορών και η πρόβλεψη της απασχόλησης θα µπορέσουν να προσδιορίσουν τις ζητούµενες ειδικότητες και εξειδικεύσεις καθώς και το περιεχόµενο της απασχόλησης των διαφόρων επαγγελµάτων προσδιορίζοντας το σύνολο των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που απαιτούνται για την άσκηση συγκεκριµένων επαγγελµάτων. Το σύστηµα µε την κατάλληλη πληροφοριακή δοµή και εργαλεία, την απαιτούµενη δικτύωση σε νοµαρχιακό επίπεδο, την σωστή µεθοδολογία και την δυνατότητά του να δέχεται και να επεξεργάζεται στοιχεία και πληροφορίες και από άλλες πηγές, θα συγκεντρώνει την µέγιστη δυνατή πληροφόρηση και γνώση των αναγκών της αγοράς εργασίας και θα παράγει υπηρεσίες οι οποίες θα αποτελούν την βάση για την υποστήριξη πολιτικών αποφάσεων, αλλά και τον σχεδιασµό της κατάλληλης στρατηγικής. Ο επιτελικός φορέας που προτείνεται να αναλάβει τη δηµιουργία και τη διαχείριση του νέου συστήµατος, είναι η νέα θυγατρική εταιρεία του ΟΑΕ, µε την επωνυµία «Παρατηρητήριο Απασχόλησης Ερευνητική Πληροφορική». 3. Συντονισµός και σύνδεση των συστηµάτων τόσο µεταξύ τους όσο και µε τις ανάγκες της τοπικής αγοράς εργασίας. Με βάση τα δεδοµένα του συστήµατος διερεύνησης των αναγκών της αγοράς εργασίας και λαµβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της ανεργίας σε τοπικό επίπεδο, τα συστήµατα επαναπροσδιορίζουν τους στόχους τους όσο αφορά τις εισροές και εκροές του ανθρώπινου δυναµικού. Είναι η πρώτη φορά που τα τρία συστήµατα ευτεροβάθµιας Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης, Αρχικής Επαγγελµατικής Κατάρτισης και Συνεχιζόµενης Επαγγελµατικής Κατάρτισης, µετά την ραγδαία ανάπτυξή τους στην τελευταία δεκαετία, συντονίζονται και αλληλοσυµπληρώνονται ώστε να µην υποκαθιστά το ένα το άλλο στο ρόλο και στην αποστολή του. Ο συντονισµός και η συµπληρωµατικότητα των συστηµάτων παρέχουν ευκαιρίες εκπαίδευσης και κατάρτισης σε κάθε άτοµο ανάλογα µε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αλλά και µε τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασία, ώστε η κάθε προσπάθεια να έχει συγκεκριµένη προστιθέµενη αξία στην απασχόληση. Έτσι η εκροή ανθρώπινου δυναµικού από το ένα σύστηµα αποτελεί εισροή για το άλλο, µε αποτέλεσµα να δίνονται ευκαιρίες σε κάθε άτοµο να προσθέτει ή να διαφοροποιεί τα επαγγελµατικά του προσόντα και τις ικανότητες προσαρµόζοντας τα στην εκάστοτε τοπικές ανάγκες της αγοράς, χωρίς σπατάλη χρόνου και πόρων µε στόχο την επαγγελµατική ένταξη, επανένταξη ή την επαγγελµατική ανέλιξη. Επιπλέον, τα συστήµατα, για να επιτύχουν το συγκεκριµένο συντονισµό και συµπληρωµατικότητα αναπτύσσουν κατάλληλες εσωτερικές ικανότητες, επιµορφώνουν το προσωπικό τους και το εξειδικεύουν στην διοίκηση και διαχείριση της εκπαίδευσης και κατάρτισης.

4 4. Η Αρχική Επαγγελµατική Κατάρτιση «ανοίγει» για το σύνολο του ανθρώπινου δυναµικού. Το σύστηµα Αρχικής Επαγγελµατικής Κατάρτισης, το οποίο διαχειρίζεται ο ΟΕΕΚ, µε την πρόταση που έχει διαµορφωθεί, δεν καλύπτει πλέον αδυναµίες του τυπικού εκπαιδευτικού συστήµατος. ιαµορφώνει µια νέα στρατηγική, η οποία εξυπηρετεί τις ανάγκες κάθε ενήλικου ατόµου ανεξάρτητα ηλικίας, που θέλει να αποκτήσει ένα νέο επάγγελµα, και να κάνει µια νέα αρχή στον επαγγελµατικό του βίο. Με το «άνοιγµα» που προτείνεται, η Αρχική Κατάρτιση, µετατρέπεται σε ουσιαστικό εργαλείο πρόληψης και αντιµετώπισης της ανεργίας, παρέχοντας την ευκαιρία και την δυνατότητα πρόσβασης κάθε ατόµου, σε συγκεκριµένα επαγγελµατικά επίπεδα κατάρτισης, χωρίς αποκλεισµούς και σε συντονισµό µε τα άλλα συστήµατα ώστε να εξυπηρετούνται και να ικανοποιούνται οι ανάγκες του ανθρώπινου δυναµικού. 5. ηµιουργία ενός ενιαίου Συστήµατος πιστοποίησης της Επαγγελµατικής Κατάρτισης και των Επαγγελµατικών Προσόντων ηµιουργείται για πρώτη φορά στη χώρα µας ένα ενιαίο σύστηµα πιστοποίησης προσόντων, στο οποίο κάθε άτοµο θα έχει την ευκαιρία να αναγνωρίσει και να πιστοποιήσει τα προσόντα του. Το ενιαίο σύστηµα πιστοποίησης θα καλύπτει τόσο τα τυπικά επαγγελµατικά επίπεδα όπως αυτά καθορίζονται από τις σχετικές οδηγίες, όσο και την πιστοποίηση προσόντων εκτός των τυπικών επαγγελµατικών επιπέδων. Το σύστηµα αυτό θα το διαχειρίζονται, οι δυο εθνικοί φορείς, ο ΟΕΕΚ που θα καλύπτει τις ανάγκες για πιστοποίηση των τυπικών επαγγελµατικών επίπεδών και το ΕΚΕΠΙΣ για την πιστοποίηση των προσόντων που αποκτώνται ως αποτέλεσµα συνεχιζόµενης επαγγελµατικής κατάρτισης ή άλλης διαδικασίας απόκτησης επαγγελµατικών προσόντων εκτός των τυπικών επιπέδων. Το νέο στοιχείο είναι ότι η πιστοποίηση των επαγγελµατικών επιπέδων ανοίγει για όλα τα επίπεδα και για κάθε άτοµο που επιθυµεί να πιστοποιηθεί σε συγκεκριµένη ειδικότητα, ή επάγγελµα ανεξάρτητα του τρόπου απόκτησης των προσόντων και της διαδροµής που ακολούθησε. Οι δύο εθνικοί φορείς, ο ΟΕΕΚ και το ΕΚΕΠΙΣ αποτελούν τους δύο πυλώνες του ενιαίου συστήµατος, οι οποίοι θα αναπτύξουν τους κατάλληλους µηχανισµούς, διαδικασίες και τρόπους, ώστε µε τη συµµετοχή των κοινωνικών εταίρων να διασφαλίζεται η αξιοπιστία και η αναγνώριση του αποτελέσµατος από όλους τους παραγωγικούς και κοινωνικούς συντελεστές. Η συµµετοχή των Κοινωνικών εταίρων Ο διάλογος µε τους κοινωνικούς εταίρους αποτελεί για την χώρα µας ένα πολιτικό και κοινωνικό κεκτηµένο. Έχει αποκοµισθεί πλούσια θετική εµπειρία από την συνεννόηση και την συµµετοχή των κοινωνικών εταίρων στην χάραξη και στην υλοποίηση των πολιτικών για την απασχόληση. Η συνεισφορά τους στα µεγάλα θέµατα της κατάρτισης είναι ιδιαίτερα σηµαντική. Η συµβολή τους στον σχεδιασµό και στην υλοποίηση προγραµµάτων στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου ράσης για την Απασχόληση δείχνει τα τεράστια περιθώρια συµµετοχής τους που υπάρχουν στην υλοποίηση και αυτής της νέας προσπάθειας. Το συγκεκριµένο σχέδιο συζητήθηκε µαζί τους, τόσο σε επίπεδο εµπειρογνωµόνων όσο και σε επίπεδο ηγεσιών σε όλα τα στάδια σχεδιασµού του και µέχρι την διαµόρφωση της τελικής πρότασης. Αυτές τις µέρες ολοκληρώνεται και η διαδικασία συµφωνίας επί του τελικού σχεδίου νόµου που θα κατατεθεί στη Βουλή των Ελλήνων για ψήφιση.

5 Η νέα αυτή δέσµη των πέντε (5) βασικών στρατηγικών που σας αναφέραµε, δηµιουργεί ένα νέο περιβάλλον στην Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, ένα περιβάλλον στο οποίο οι εργαζόµενοι αλλά και οι επιχειρήσεις έχουν συγκεκριµένο και ουσιαστικό ρόλο και αποστολή αλλά και ευθύνη. ιαµορφώνουν συνθήκες ασφάλειας των εργαζοµένων ενώ παράλληλα ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Ο βασικότερος όµως στόχος είναι ότι διαµορφώνουν ένα κατάλληλο και επαρκές λειτουργικό σύστηµα µεταξύ των συστηµάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης µε την αγορά εργασίας που θα διευκολύνει την αύξηση της απασχόλησης και τη µείωση της διαρθρωτικής ανεργίας, κυρίως των νέων.