ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Η ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Η ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Η πολιτική δίκη... 91 2. Φύση της αγωγής... 91 3. Διαδικαστική πράξη... 92 Α. Έννοια... 92 Β. Περιπτώσεις... 92 Γ. Ματαίωση συζήτησης... 92 Δ. Δικαίωμα διενέργειας διαδικαστικών πράξεων... 92 4. Δικόγραφο... 93 Α. Έννοια... 93 Β. Περιεχόμενο... 93 5. Έννομη σχέση... 94 6. Χρόνος κτήσης αγωγικού δικαιώματος... 94 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ 7. Λειτουργική δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων... 96 Α. Συνταγματική κατοχύρωση... 96 Β. Δικαιοδοσία πολιτικών δικαστηρίων... 96 Γ. Δικαιοδοσία διοικητικών δικαστηρίων... 98 Δ. Παρεμπίπτοντα ζητήματα... 99 8. Διεθνής δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων... 100 Α. Γενικά... 100 Β. Αποκλεισμός διεθνούς δικαιοδοσίας... 100

10 Περιεχόμενα Γ. Ετεροδικία... 100 Δ. Αποκλειστική δικαιοδοσία ακινήτων... 100 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΚΑΘ ΥΛΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ 9. Η καθ ύλην αρμοδιότητα γενικά... 102 Α. Πρώτος βαθμός δικαιοδοσίας... 102 Β. Καθορισμός αρμοδιότητας... 102 1. Αξία αντικειμένου της διαφοράς... 102 2. Αποτίμηση αξίας... 103 3. Ομοδικία... 103 4. Περιοδικές παροχές... 103 5. Παρέκταση... 103 10. Εξαιρετική αρμοδιότητα ειρηνοδικείου... 104 Α. Γενικά... 104 Β. Υπαγόμενες διαφορές (15 ΚΠολΔ)... 104 Γ. Μισθωτικές διαφορές (14 1 β ΚΠολΔ)... 105 11. Εξαιρετική αρμοδιότητα μονομελούς πρωτοδικείου... 105 Α. Υπαγόμενες διαφορές (16 ΚΠολΔ)... 105 Β. Διαφορές άρθ. 17 ΚΠολΔ... 106 12. Αρμοδιότητα πολυμελούς πρωτοδικείου... 107 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΠΟ (ΔΩΣΙΔΙΚΙΑ) ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ 13. Γενικές δωσιδικίες... 108 Α. Δωσιδικία τόπου κατοικίας (22 ΚΠολΔ)... 108 Β. Δωσιδικία διαμονής... 108 Γ. Συντρέχουσα δωσιδικία ειδικής κατοικίας... 108 Δ. Δωσιδικία Δημοσίου και νομικών προσώπων... 109 14. Αποκλειστικές ειδικές δωσιδικίες... 109 Α. Γενικά Παρέκταση αρμοδιότητας... 109 Β. Αποκλειστική δωσιδικία εταιρικών διαφορών (27 ΚΠολΔ)... 110 Γ. Αποκλειστική δωσιδικία διαχειρίσεως με δικαστική εντολή (28 ΚΠολΔ). 110 Δ. Αποκλειστική δωσιδικία τοποθεσίας ακινήτου (29 ΚΠολΔ)... 110 Ε. Αποκλειστική δωσιδικία κληρονομίας (30 ΚΠολΔ)... 111 15. Συντρέχουσες ειδικές δωσιδικίες... 111 Α. Έννοια συντρέχουσας δωσιδικίας... 111

Περιεχόμενα 11 Β. Συντρέχουσα δωσιδικία συνάφειας (31 ΚΠολΔ)... 111 Γ. Συντρέχουσα δωσιδικία δημόσιων υπαλλήλων (32 ΚΠολΔ)... 112 Δ. Συντρέχουσα δωσιδικία της δικαιοπραξίας (33 ΚΠολΔ)... 112 1. Γενικά... 112 2. Τόπος σύναψης της δικαιοπραξίας... 112 3. Τόπος εκπλήρωσης παροχής... 113 Ε. Συντρέχουσα δωσιδικία της ανταγωγής (34 ΚΠολΔ)... 113 ΣΤ. Συντρέχουσα δωσιδικία του ποινικού αδικήματος (35 ΚΠολΔ)... 113 Ζ. Συντρέχουσα δωσιδικία αυτοκινητικού ατυχήματος (40Α ΚΠολΔ)... 114 Η. Συντρέχουσα δωσιδικία διαχείρισης χωρίς δικαστική εντολή (36 ΚΠολΔ)... 114 Θ. Συντρέχουσα δωσιδικία ομοδικίας και ταυτότητας δικαίου (37 ΚΠολΔ).. 114 1. Δωσιδικία ομοδικίας... 114 2. Δωσιδικία ταυτότητας δικαίου... 115 Ι. Συντρέχουσα δωσιδικία μακράς διαμονής (38 ΚΠολΔ)... 115 ΙΑ. Συντρέχουσα δωσιδικία γαμικών διαφορών (39 ΚΠολΔ)... 115 ΙΒ. Συντρέχουσα δωσιδικία περιουσίας (40 ΚΠολΔ)... 115 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΑΓΩΓΗΣ 16. Γενική θεώρηση... 117 17. Διαδικασίες στα πρωτοβάθμια δικαστήρια... 118 Α. Αμφισβητούμενη και εκούσια δικαιοδοσία... 118 Β. Τακτική και ειδικές διαδικασίες... 119 18. Το παραδεκτό, το νόμω και το ουσία βάσιμο της αγωγής... 120 Α. Παραδεκτό... 120 Β. Νόμω βάσιμο... 120 Γ. Ουσία βάσιμο... 120 19. Είδη αγωγών... 120 Α. Γενικά... 120 Β. Καταψηφιστική αγωγή... 120 Γ. Αναγνωριστική αγωγή... 121 1. Έννοια... 121 2. Έννομη σχέση... 121 3. Έννομο συμφέρον... 122 Δ. Διαπλαστική αγωγή... 123 Ε. Πλαγιαστική αγωγή... 123 1. Νομοθετικό κείμενο... 123 2. Προϋποθέσεις Περιεχόμενο... 123 3. Μη κλήτευση δικαιούχου... 124 4. Ενστάσεις... 125

12 Περιεχόμενα ΣΤ. Παρεμπίπτουσα αγωγή... 125 20. Τυπικά στοιχεία της αγωγής... 126 21. Οι διάδικοι... 126 Α. Ικανότητα διαδίκου... 126 Β. Ανίκανοι και περιορισμένως ικανοί... 128 Γ. Νομικά πρόσωπα... 128 1. Εκπροσώπηση νομικού προσώπου... 128 2. Ενώσεις προσώπων... 130 3. Δημόσιο... 131 22. Δικαίωμα δικολογείν Δικαστική πληρεξουσιότητα... 131 Α. Υποχρεωτική παράσταση δικηγόρου... 131 Β. Τύπος δικαστικής πληρεξουσιότητας... 132 Γ. Έκταση δικαστικής πληρεξουσιότητας... 133 1. Γενική πληρεξουσιότητα... 133 2. Ειδική πληρεξουσιότητα... 133 Δ. Παύση δικαστικής πληρεξουσιότητας... 133 Ε. Τεκμαρτό δικαστικής πληρεξουσιότητας... 134 ΣΤ. Έγκριση πράξεων δικηγόρου... 135 Ζ. Συνέπειες έλλειψης δικαστικής πληρεξουσιότητας... 135 23. Ουσιαστικό περιεχόμενο της αγωγής... 135 Α. Ισχυρισμοί... 135 Β. Το περιεχόμενο της αγωγής θεωρητικά... 136 1. Γενικά... 136 2. Ιστορική βάση... 137 3. Προσδιορισμός αρμοδιότητας... 138 4. Αίτημα της αγωγής... 138 Γ. Μη αναγκαία στοιχεία... 139 Δ. Αοριστία αγωγής... 139 24. Νομιμοποίηση των διαδίκων Έννομο συμφέρον... 140 Α. Νομιμοποίηση... 140 Β. Έννομο συμφέρον... 141 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ ΣΩΡΕΥΣΗ ΑΓΩΓΩΝ 25. Αντικειμενική σώρευση αγωγών... 143 Α. Νομοθετικό κείμενο... 143 Β. Συνέπειες ένωσης αντιφατικών αγωγών... 143 Γ. Επικουρική βάση... 143 Δ. Διαζευκτική και επικουρική εναγωγή... 144

Περιεχόμενα 13 26. Υποκειμενική σώρευση αγωγών (Ομοδικία)... 146 Α. Απλή ομοδικία... 146 Β. Αναγκαστική ομοδικία... 147 1. Νομοθετικό κείμενο... 147 2. Πότε υπάρχει... 147 3. Πότε δεν υπάρχει... 148 4. Αντιφατικοί ισχυρισμοί... 148 Γ. Χωρισμός δικών... 149 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ ΒΙΒΛΙΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ 27. Εγγραφή ορισμένων αγωγών στα βιβλία διεκδικήσεων... 150 Α. Νομοθετικό κείμενο... 150 Β. Εγγραφόμενες και μη, αγωγές... 150 Γ. Σκοπός εγγραφής... 151 Δ. Αναρμόδιο υποθηκοφυλακείο... 151 Ε. Συνέπειες... 151 ΣΤ. Κτηματολόγιο... 152 Ζ. Διαγραφή αγωγής... 152 1. Νομοθετικό κείμενο... 152 2. Εκούσια διαδικασία... 152 3. Φανερά αβάσιμο αγωγής... 153 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 28. Τρόπος άσκησης της αγωγής Κλήτευση αντιδίκου... 154 Α. Τρόπος άσκησης της αγωγής... 154 Β. Εγγραφή στο πινάκιο... 154 Γ. Κλήτευση αντιδίκου... 154 1. Προθεσμία κλήτευσης... 154 2. Ειδικές διαδικασίες... 155 3. Κλήτευση Δημοσίου... 155 4. Διαδρομή προθεσμιών... 155 29. Συνέπειες κατάθεσης της αγωγής... 156 Α. Γενικά... 156 Β. Εκκρεμοδικία... 156 Γ. Αμετάβλητο αρμοδιότητας δικαστηρίου... 157 Δ. Μεταβολή αιτήματος αγωγής... 157 1. Νομοθετικά κείμενα... 157 2. Αύξηση αιτήματος... 157

14 Περιεχόμενα 3. Περιορισμός αιτήματος... 157 i. Γενικά... 157 ii. Τρόπος περιορισμού... 158 iii. Περιορισμός επί περισσότερων κονδυλίων... 158 iv. Μη ανάκληση περιορισμού... 159 v. Μη επίδραση στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου... 159 Ε. Αμετάβλητο βάσης αγωγής... 159 ΣΤ. Μεταβίβαση αντικειμένου της δίκης... 160 Ζ. Λήψη ασφαλιστικών μέτρων... 161 30. Συνέπειες επίδοσης της αγωγής... 162 Α. Γενικά... 162 Β. Διακοπή παραγραφής... 162 Γ. Όχληση... 162 Δ. Υποχρέωση καταβολής τόκων... 163 1. Γενικώς... 163 2. Μεταξύ εμπόρων... 163 Ε. Καταγγελία μίσθωσης... 164 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΑΦΟΡΑΣ 31. Απόπειρα συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς... 166 Α. Απόπειρα στον ειρηνοδίκη... 166 Β. Εξώδικη επίλυση με άρθ. 214Α ΚΠολΔ... 166 1. Νομοθετικό κείμενο... 166 2. Πότε απαιτείται προσπάθεια εξώδικης επίλυσης... 168 3. Παράσταση διαδίκων... 170 4. Ανταγωγή... 170 Γ. Μεταγραφή πρακτικού... 170 Δ. Υπόδειγμα πρακτικού εξώδικης επίλυσης διαφοράς... 171 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 32. Η διαδικασία στο ακροατήριο... 175 Α. Προφορική συζήτηση... 175 Β. Ματαίωση συζήτησης... 175 Γ. Αναβολή συζήτησης... 175 Δ. Ερημοδικία διαδίκου... 176 1. Μη εμφάνιση διαδίκου... 176 2. Έρευνα νόμιμης κλήτευσης... 177 3. Γαμικές διαφορές... 178

Περιεχόμενα 15 4. Μη καταβολή δικαστικού ενσήμου... 178 Ε. Συζήτηση στο ακροατήριο... 179 1. Έναρξη συζήτησης... 179 2. Δήλωση άρθ. 242 2 ΚΠολΔ... 179 3. Διεξαγωγή της συζήτησης... 180 4. Πρακτικά της συνεδρίασης... 180 ΣΤ. Επανάληψη συζήτησης (254 ΚΠολΔ)... 181 1. Νομοθετικό κείμενο... 181 2. Φύση απόφασης... 181 3. Προτάσεις... 181 4. Νέοι ισχυρισμοί... 181 5. Νέες αποδείξεις... 181 6. Ερημοδικία... 181 7. Διαφορά από ανασυζήτηση... 182 33. Προτάσεις... 182 Α. Γενικά... 182 Β. Προτάσεις ενάγοντος... 183 1. Περιεχόμενο... 183 2. Επίκληση αποδείξεων... 184 Γ. Προτάσεις εναγομένου... 185 1. Μέσα επίθεσης και άμυνας... 185 2. Άρνηση της αγωγής και σιωπηρή ομολογία... 186 3. Ενστάσεις... 186 4. Ανταγωγή... 187 i. Πότε ασκείται... 187 ii. Ταυτότητα διαδικασίας... 187 iii. Επί ομοδικίας... 187 iv. Τρόπος και χρόνος άσκησης... 188 v. Συζήτηση... 188 vi. Επικουρική ανταγωγή... 188 vii. Βιβλία διεκδικήσεων... 189 viii. Εξώδικη επίλυση διαφοράς... 189 ix. Χωρισμός ανταγωγής... 189 5. Επίκληση αποδείξεων... 190 6. Επανταγωγή... 190 Δ. Χρόνος κατάθεσης των προτάσεων... 190 1. Στο πολυμελές πρωτοδικείο (237 ΚΠολΔ)... 190 2. Στο μονομελές πρωτοδικείο... 190 3. Στο ειρηνοδικείο, στο μονομελές και στο πολυμελές πρωτοδικείο που δικάζουν με ειδική διαδικασία... 191 Ε. Αναβολή της συζήτησης... 193 ΣΤ. Προσθήκη αντίκρουση... 194

16 Περιεχόμενα 1. Στο πολυμελές πρωτοδικείο... 194 2. Στο μονομελές πρωτοδικείο... 194 3. Νέοι ισχυρισμοί... 195 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΒ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ 34. Επιδόσεις εγγράφων... 196 Α. Γενικά... 196 Β. Παραγγελία επίδοσης... 196 Γ. Τόπος επίδοσης... 197 Δ. Χρόνος επίδοσης... 197 Ε. Σε ποιον γίνεται η επίδοση... 198 1. Νομοθετικό κείμενο... 198 2. Επίδοση στο διάδικο... 198 3. Επίδοση σε νομικό πρόσωπο... 199 4. Επίδοση στον αντίκλητο... 200 5. Επίδοση στη γραμματεία του δικαστηρίου... 201 6. Επίδοση σε Δημόσιο... 202 ΣΤ. Ισχύς εκθέσεως επιδόσεως... 202 1. Δημόσιο έγγραφο... 202 2. Αποδεικτική ισχύς... 203 3. Ανταπόδειξη... 203 35. Επίδοση στην κατοικία του παραλήπτη, σε περίπτωση απουσίας του (128 1-3 ΚΠολΔ)... 204 Α. Έννοια κατοικίας... 204 Β. Επίδοση σε σύνοικο... 204 Γ. Έννοια συνοίκου... 205 36. Επίδοση στο χώρο εργασίας (129 1 ΚΠολΔ)... 206 Α. Απουσία παραλήπτη... 206 Β. Επίδοση σε νομικό πρόσωπο... 206 Γ. Όχι επίδοση σε θυρωρό... 209 Δ. Άρνηση παραλαβής του επιδιδομένου... 209 37. Επίδοση με θυροκόλληση (128 4 ΚΠολΔ)... 209 38. Επίδοση στο εξωτερικό... 211 Α. Κατά τον ΚΠολΔ... 211 Β. Διεθνείς Συμβάσεις... 211 1. Διεθνής Σύμβαση Χάγης... 211 2. Κανονισμός 1393/2007 Ε.Κ.... 212 39. Επίδοση σε πρόσωπο άγνωστης διαμονής (135 1 ΚΠολΔ)... 213 Α. Τρόπος επίδοσης... 213

Περιεχόμενα 17 Β. Απόδειξη του άγνωστου της διαμονής... 214 Γ. Υπόδειγμα δημοσίευσης σε εφημερίδα... 215 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΓ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΡΙΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΚΗ 40. Παρέμβαση... 216 Α. Έννοια και διακρίσεις... 216 Β. Κύρια παρέμβαση... 216 Γ. Πρόσθετη παρέμβαση... 218 1. Νομοθετικό κείμενο... 218 2. Έννοια πρόσθετης παρέμβασης... 218 3. Έννομο συμφέρον παρεμβαίνοντος... 218 4. Πρόσθετη παρέμβαση και στο εφετείο... 219 5. Δικαιώματα παρεμβαίνοντος... 219 6. Αυτοτελής πρόσθετη παρέμβαση... 220 7. Υποκατάσταση διαδίκου από παρεμβαίνοντα... 221 Δ. Τρόπος άσκησης της παρέμβασης... 221 Ε. Κλήτευση παρεμβαίνοντος... 221 41. Προσεπίκληση... 222 Α. Έννοια Περιπτώσεις... 222 Β. Προσεπίκληση αναγκαίων ομοδίκων (86 ΚΠολΔ)... 222 1. Νομοθετικό κείμενο... 222 2. Αίτημα... 223 3. Ερημοδικία... 223 4. Συνέπειες... 223 Γ. Προσεπίκληση αληθούς κυρίου ή νομέα (87 ΚΠολΔ)... 223 1. Νομοθετικό κείμενο... 223 2. Αίτημα... 223 3. Συμμετοχή ή μη στη δίκη... 223 4. Συνέπειες... 224 5. Βιβλία διεκδικήσεων... 224 Δ. Προσεπίκληση δικονομικού εγγυητή (88 ΚΠολΔ)... 224 1. Νομοθετικό κείμενο... 224 2. Προϋποθέσεις προσεπίκλησης... 224 3. Ερημοδικία στην προσεπίκληση... 225 4. Προσεπίκληση και παρεμπίπτουσα αγωγή... 226 5. Συνέπειες... 227 Ε. Προσεπίκληση με διαταγή του δικαστηρίου... 228 ΣΤ. Τρόπος άσκησης προσεπίκλησης (89 ΚΠολΔ)... 229 1. Νομοθετικό κείμενο... 229 2. Χρόνος άσκησης... 229 3. Διαδικασία... 229

18 Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΔ ΑΠΟΔΕΙΞΗ 42. Αποδεικτικά μέσα... 230 Α. Γενικά (270 2-4 ΚΠολΔ)... 230 Β. Ένορκες βεβαιώσεις... 231 Γ. Αριθμός μαρτύρων... 231 Δ. Αυτοψία Πραγματογνωμοσύνη... 232 Ε. Χρόνος προσκόμισης αποδείξεων... 232 43. Ομολογία... 233 Α. Έννοια... 233 Β. Δικαστική και εξώδικη ομολογία... 233 Γ. Ανάκληση ομολογίας... 234 44. Αυτοψία... 234 45. Πραγματογνωμοσύνη... 235 Α. Διορισμός πραγματογνωμόνων... 235 Β. Προθεσμία διεξαγωγής πραγματογνωμοσύνης... 236 Γ. Όρκιση πραγματογνώμονα... 236 Δ. Διαιτητική πραγματογνωμοσύνη... 237 Ε. Γνωμοδοτήσεις... 237 ΣΤ. Τεχνικοί σύμβουλοι... 237 46. Μάρτυρες... 237 Α. Απαγόρευση απόδειξης με μάρτυρες... 237 Β. Τεκμήρια... 239 Γ. Εξαιρετέοι μάρτυρες... 239 Δ. Άρνηση μαρτυρίας... 242 Ε. Ορκωμοσία... 242 ΣΤ. Ειδικές διαδικασίες... 242 47. Εξέταση των διαδίκων... 243 48. Έγγραφα... 244 Α. Γενικά... 244 Β. Δημόσια έγγραφα... 244 Γ. Ιδιωτικά έγγραφα... 245 Δ. Ξενόγλωσσα έγγραφα... 248 Ε. Γνησιότητα εγγράφου... 248 ΣΤ. Πλαστότητα εγγράφου... 248 Ζ. Ειδικές διαδικασίες... 248 49. Ένορκες βεβαιώσεις... 249 Α. Γενικά... 249 Β. Κλήτευση αντιδίκου... 249

Περιεχόμενα 19 Γ. Προθεσμία και επίδοση κλήσης... 252 1. Προθεσμία κλήτευσης στην τακτική διαδικασία... 252 2. Προθεσμία κλήτευσης στις ειδικές διαδικασίες... 252 3. Επίδοση κλήσης... 252 Δ. Όρκιση... 253 Ε. Υποβολή ερωτήσεων... 253 ΣΤ. Χρόνος λήψης... 253 Ζ. Τόπος λήψης... 256 Η. Τρόπος λήψης... 256 Θ. Αριθμός βεβαιώσεων... 257 Ι. Νομική φύση... 257 ΙΑ. Πρόσωπα βεβαιούντων... 257 ΙΒ. Υπεύθυνες δηλώσεις... 258 ΙΓ. Νόμιμη επίκληση... 258 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΕ ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΔΙΚΗΣ 50. Διακοπή και επανάληψη της δίκης... 259 Α. Βίαιη διακοπή της δίκης... 259 1. Νομοθετικά κείμενα... 259 2. Θάνατος διαδίκου... 259 3. Πτώχευση διαδίκου... 260 4. Περιπτώσεις μη διακοπής... 260 Β. Γνωστοποίηση διακοπής... 261 Γ. Συνέπειες διακοπής... 262 Δ. Επανάληψη της δίκης... 262 1. Γενικά... 262 2. Εκούσια επανάληψη της δίκης... 262 3. Αναγκαστική επανάληψη της δίκης... 263 50α. Δικαστικός συμβιβασμός... 264 Α. Νομοθετικά κείμενα... 264 Β. Χρόνος συμβιβασμού... 264 Γ. Δικονομικές συνέπειες... 264 Δ. Συμβιβασμός στα ασφαλιστικά μέτρα... 265 Ε. Αναγκαστική ομοδικία... 266 ΣΤ. Ειδική πληρεξουσιότητα... 266 51. Παραίτηση από την αγωγή... 266 Α. Παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής... 266 1. Πότε μπορεί να γίνει παραίτηση... 266 2. Συνέπειες παραίτησης... 268 3. Μερική παραίτηση... 269

20 Περιεχόμενα 4. Παραίτηση Δημοσίου... 269 Β. Παραίτηση από το δικαίωμα που ασκήθηκε με την αγωγή... 269 Γ. Τρόπος παραίτησης... 271 Δ. Παραίτηση από άλλες διαδικαστικές πράξεις... 272 52. Αποδοχή αγωγής... 272 Α. Γενικά... 272 Β. Τρόπος αποδοχής... 272 Γ. Συνέπειες αποδοχής... 273 Δ. Διαφορά από ομολογία... 273 53. Αποδοχή δικαστικής απόφασης... 274

Περιεχόμενα 21 ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΑΓΩΓΕΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΣΤ ΑΓΩΓΕΣ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ 54. Προσβολή προσωπικότητας... 277 Α. Δικαίωμα στην προσωπικότητα (57 ΑΚ)... 277 1. Νομοθετικό κείμενο... 277 2. Έννοια και περιεχόμενο προσωπικότητας... 277 3. Εικόνα προσώπου... 278 4. Περιπτώσεις προσβολής... 280 Β. Είδος και προϋποθέσεις ευθύνης... 281 Γ. Προσβολή νομικού προσώπου... 282 Δ. Άρση άδικου χαρακτήρα... 283 1. Νομοθετικό κείμενο... 283 2. Εφαρμογή και επί αδικοπραξίας... 284 3. Προβολή ένστασης... 284 4. Άρση αδίκου λόγω δικαιολογημένου ενδιαφέροντος... 284 Ε. Χρήση κοινόχρηστων πραγμάτων... 287 ΣΤ. Δικαίωμα στο όνομα (58 ΑΚ)... 287 Ζ. Ικανοποίηση ηθικής βλάβης (59 ΑΚ)... 287 1. Γενικά... 287 2. Υπαιτιότητα Αιτιώδης συνάφεια... 288 3. Παράνομες ενέργειες... 288 4. Περιεχόμενο αγωγής... 289 5. Νομικά πρόσωπα... 289 Η. Προσβολή δια του τύπου... 290 Θ. Αρμοδιότητα Διαδικασία Διαιτησία... 292 1. Γενικά... 292 2. Προσβολή δια του τύπου... 292 3. Διαιτησία... 294 Ι. Νομιμοποίηση Περιεχόμενο αγωγής... 294 1. Νομιμοποίηση... 294 2. Περιεχόμενο αγωγής... 294 ΙΑ. Άμυνα εναγομένου... 295 ΙΒ. Υπόδειγμα αγωγής... 296 54α. Χρήση κοινόχρηστων πραγμάτων... 296 Α. Εισαγωγικά... 296 Β. Ιδιαίτερα δικαιώματα σε κοινόχρηστα πράγματα... 297

22 Περιεχόμενα Γ. Νομιμοποίηση... 298 1. Ενεργητική νομιμοποίηση... 298 2. Παθητική νομιμοποίηση... 299 Δ. Αρμοδιότητα... 299 1. Καθ ύλην αρμοδιότητα... 299 2. Τοπική αρμοδιότητα... 299 Ε. Περιεχόμενο αγωγής... 299 ΣΤ. Άμυνα εναγομένου... 299 55. Ευθύνη νομικού προσώπου και εκπροσώπων του... 300 Α. Δικαιοπραξίες του νομικού προσώπου... 300 1. Νομοθετικά κείμενα... 300 2. Δέσμευση νομικού προσώπου από δικαιοπραξία... 300 3. Έγκριση... 301 4. Περιεχόμενο αγωγής κατά νομικού προσώπου... 301 5. Δέσμευση ανώνυμης εταιρίας... 301 6. Δέσμευση εταιρίας περιορισμένης ευθύνης... 304 Β. Ευθύνη νομικού προσώπου από πράξεις των εκπροσώπων του... 304 Γ. Ευθύνη εκπροσώπου νομικού προσώπου... 305 1. Επί δικαιοπραξίας... 305 2. Επί αδικοπραξίας... 307 Δ. Προσωπική κράτηση εκπροσώπου νομικού προσώπου... 308 Ε. Αλλοδαπά νομικά πρόσωπα... 309 55α. Αγωγή ακύρωσης απόφασης Γ.Σ. σωματείου... 310 Α. Ακυρότητα απόφασης... 310 1. Γενικά... 310 2. Ακυρώσιμη απόφαση... 310 3. Άκυρη απόφαση... 311 4. Ανυπόστατη απόφαση... 311 Β. Προβολή ακυρότητας κατ ένσταση και παρεμπίπτουσα εξέταση... 312 Γ. Προθεσμία... 312 Δ. Νομιμοποίηση Αρμοδιότητα... 313 1. Νομιμοποίηση Έννομο συμφέρον... 313 2. Αρμόδιο δικαστήριο... 313 Ε. Περιεχόμενο αγωγής... 313 ΣΤ. Άμυνα εναγομένου... 314 Ζ. Φύση δικαστικής απόφασης... 314 1. Ακυρώσιμες αποφάσεις... 314 2. Άκυρες και ανυπόστατες αποφάσεις... 314 Η. Αρμοδιότητα για αναστολή εκτέλεσης... 314 Θ. Αποβολή μέλους σωματείου (88 ΑΚ)... 315 Ι. Ακυρότητα διάταξης καταστατικού σωματείου... 316

Περιεχόμενα 23 56. Αγωγή αναγνώρισης εικονικότητας δικαιοπραξίας... 316 Α. Αναγνώριση εικονικότητας... 316 Β. Εικονική δικαιοπραξία... 316 Γ. Νομιμοποίηση... 317 1. Ενεργητική νομιμοποίηση... 317 2. Παθητική νομιμοποίηση... 317 Δ. Αρμοδιότητα... 317 Ε. Περιεχόμενο αγωγής... 317 ΣΤ. Άμυνα εναγομένου... 318 Ζ. Φύση αγωγής... 318 Η. Βιβλία διεκδικήσεων... 318 Θ. Παραγραφή... 318 Ι. Πώληση... 318 ΙΑ. Ανώνυμη εταιρία... 318 57. Αγωγή ακύρωσης δικαιοπραξίας λόγω ελαττωμάτων βουλήσεως... 319 Α. Δήλωση από πλάνη... 319 1. Έννοια... 319 2. Εσφαλμένη γνώση ή ασυνείδητη άγνοια... 319 3. Εσφαλμένος προσδιορισμός του αντικειμένου της δικαιοπραξίας... 320 4. Εσφαλμένη διαβίβαση δήλωσης... 320 5. Δήλωση βούλησης δικονομικού περιεχομένου... 320 Β. Πλάνη ουσιώδης και μη... 320 Γ. Πότε αποκλείεται η ακύρωση λόγω πλάνης... 321 Δ. Δήλωση συνεπεία απάτης... 322 1. Γενικά... 322 2. Στοιχεία απάτης... 322 3. Πλάνη μη ουσιώδης... 323 4. Συνέπειες απάτης... 323 Ε. Δήλωση ως συνέπεια απειλής... 324 1. Γενικά... 324 2. Έννοια απειλής... 324 ΣΤ. Ακύρωση της δικαιοπραξίας... 325 Ζ. Νομιμοποίηση Απόδειξη... 325 1. Νομιμοποίηση... 325 2. Απόδειξη... 326 Η. Περιεχόμενο αγωγής ακύρωσης δικαιοπραξίας και άμυνα εναγομένου... 326 1. Ακύρωση λόγω πλάνης... 326 2. Ακύρωση λόγω απάτης... 326 3. Ακύρωση λόγω απειλής... 327 4. Αρμόδιο δικαστήριο... 327 Θ. Απόσβεση του δικαιώματος για ακύρωση... 327 1. Απόσβεση λόγω παραιτήσεως... 327

24 Περιεχόμενα 2. Απόσβεση λόγω παρόδου προθεσμίας... 328 Ι. Συνέπειες ακυρότητας... 328 ΙΑ. Αποζημίωση λόγω της ακύρωσης... 329 1. Ακύρωση λόγω πλάνης... 329 2. Ακύρωση λόγω απάτης... 329 3. Ακύρωση λόγω απειλής... 331 57α. Δικαιοπραξίες ανικάνων ή περιορισμένως ικανών... 331 Α. Ικανότητα και ανικανότητα για δικαιοπραξία... 331 Β. Δικαστική συμπαράσταση... 331 Γ. Δήλωση βούλησης από πρόσωπο που δεν είχε συνείδηση των πράξεών του (131 ΑΚ)... 332 Δ. Δικαιοπραξίες του περιορισμένως ικανού... 333 Ε. Δήλωση προς ανίκανο και περιορισμένως ικανό... 334 ΣΤ. Αγωγή ακυρότητας... 334 1. Απόλυτη ακυρότητα... 334 2. Νομιμοποίηση... 334 3. Αρμοδιότητα... 334 4. Περιεχόμενο αγωγής... 335 5. Άμυνα εναγομένου... 335 58. Προσύμφωνο... 335 Α. Έννοια Φύση... 335 Β. Τύπος... 336 Γ. Χρόνος σύναψης κύριας σύμβασης... 336 1. Ύπαρξη συμφωνίας για χρόνο σύναψης της κύριας σύμβασης... 336 2. Ανυπαρξία συμφωνίας για χρόνο σύναψης της κύριας σύμβασης... 337 3. Παραγραφή αξίωσης για σύναψης της κύριας σύμβασης... 338 4. Κληρονομητό αξίωσης και υποχρέωσης... 338 Δ. Αγωγή για εκτέλεση προσυμφώνου... 338 1. Αγωγή για καταδίκη σε δήλωση βουλήσεως... 338 2. Πλαγιαστική άσκηση της αγωγής... 339 3. Αρμόδιο δικαστήριο... 340 4. Αίτημα αγωγής... 340 5. Δικαστικό ένσημο Βιβλία διεκδικήσεων... 340 6. Εκτέλεση απόφασης... 340 Ε. Αδυναμία παροχής... 341 ΣΤ. Υπόδειγμα αγωγής αξίωσης από προσύμφωνο... 342 59. Αγωγή αναγνώρισης ακυρότητας δικαιοπραξίας αντίθετης στα χρηστά ήθη... 343 Α. Δικαιοπραξία αντίθετη προς τα χρηστά ήθη... 343 1. Γενικά... 343 2. Κριτήριο χρηστών ηθών... 343 3. Δικαιοπραξίες αντίθετες στα χρηστά ήθη... 344

Περιεχόμενα 25 4. Δικαιοπραξίες μη αντικείμενες στα χρηστά ήθη... 344 Β. Καταπλεονεκτική δικαιοπραξία (179 AK)... 345 1. Γενικά... 345 2. Προϋποθέσεις εφαρμογής... 345 3. Εκμετάλλευση... 346 4. Ανάγκη... 346 5. Απειρία... 346 6. Κουφότητα... 347 7. Προφανής δυσαναλογία... 347 Γ. Νομιμοποίηση διαδίκων... 348 Δ. Περιεχόμενο αγωγής... 348 Ε. Άμυνα εναγομένου... 348 ΣΤ. Δικονομικά θέματα... 349 Ζ. Συνέπειες... 349 60. Ευθύνη από διαπραγματεύσεις... 349 Α. Νομοθετικά κείμενα... 349 Β. Έννοια και στάδιο διαπραγματεύσεων... 350 1. Έννοια διαπραγματεύσεων... 350 2. Στάδιο διαπραγματεύσεων... 350 Γ. Συμπεριφορά κατά τις διαπραγματεύσεις... 351 Δ. Προϋποθέσεις ευθύνης από διαπραγματεύσεις... 351 Ε. Υπαιτιότητα Ζημία... 353 1. Υπαιτιότητα... 353 2. Ζημία Έκταση αποζημίωσης... 353 ΣΤ. Αρμόδιο δικαστήριο Διαδικασία... 355 1. Αρμοδιότητα... 355 2. Διαδικασία... 355 Ζ. Περιεχόμενο αγωγής... 355 Η. Άμυνα εναγομένου... 356 Θ. Αναζήτηση δοθέντων με αδικ. πλουτισμό... 356 61. Αγωγή αποζημίωσης λόγω ματαίωσης ή βλάβης του υπό αίρεση δικαιώματος... 356 62. Αγωγή αναγνώρισης ακυρότητας διάθεσης αντικειμένου εκκρεμούσης αιρέσεως... 357 63. Αντιπροσώπευση και πληρεξουσιότητα... 358 Α. Έννοια πληρεξουσιότητας... 358 1. Γενικά... 358 2. Φύση πληρεξουσιότητας... 359 3. Ενέργεια πληρεξουσιότητας... 359 4. Μεταπληρεξουσιότητα... 359 Β. Διάρκεια πληρεξουσιότητας... 359

26 Περιεχόμενα Γ. Τύπος πληρεξουσιότητας... 360 Δ. Ανάκληση πληρεξουσιότητας... 360 1. Γενικά... 360 2. Αμετάκλητη πληρεξουσιότητα... 360 3. Τρόπος ανάκλησης... 361 Ε. Παύση της πληρεξουσιότητας... 362 1. Τρόπος παύσης... 362 i. Νομοθετικά κείμενα... 362 ii. Βούληση για μη παύση... 362 iii. Ανικανότητα για δικαιοπραξία... 362 iv. Μεταθανάτια πληρεξουσιότητα... 363 2. Δικαιοπραξία μετά την παύση... 364 3. Υποχρέωση για απόδοση του πληρεξουσίου... 365 4. Βεβαίωση παύσης της πληρεξουσιότητας... 365 ΣΤ. Δικονομικά θέματα... 365 1. Διάδικοι... 365 2. Περιεχόμενο αγωγής... 365 3. Αρμόδιο δικαστήριο... 365 Ζ. Αυτοσύμβαση... 366 1. Δικαιοπραξία αντιπροσώπου με τον εαυτό του... 366 2. Απαγόρευση αγοράς... 367 Η. Αντιπροσώπευση (211-215 ΑΚ)... 367 1. Άμεση και έμμεση αντιπροσώπευση... 367 2. Υπέρβαση πληρεξουσιότητας... 368 3. Ερμηνευτικός κανόνας... 369 4. Περιπτώσεις αντιπροσώπευσης... 369 5. Έκδοση επιταγής δι αντιπροσώπου... 370 6. Ικανότητα αντιπροσώπου... 370 7. Στοιχεία που κρίνονται από τον αντιπρόσωπο... 370 63α. Συναίνεση και έγκριση... 371 Α. Συναίνεση... 371 Β. Έγκριση... 372 Γ. Έγκριση μονομερούς δικαιοπραξίας... 373 Δ. Διάθεση από μη δικαιούχο... 374 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΖ ΑΓΩΓΕΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΝΟΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 64. Αγωγή για εκπλήρωση παροχής... 375 Α. Έννοια ενοχής... 375 1. Νομοθετικό κείμενο... 375 2. Σχετικότητα της ενοχής... 375

Περιεχόμενα 27 Β. Καλόπιστη εκπλήρωση της παροχής (288 ΑΚ)... 376 1. Νομοθετικό κείμενο... 376 2. Αναγκαστικό δίκαιο... 376 3. Καλή πίστη... 376 4. Έκταση εφαρμογής... 376 5. Μεταβολή παροχής... 377 Γ. Παροχή κατά γένος... 377 Δ. Ενοχή από σύμβαση... 377 1. Ελευθερία συμβάσεων... 377 2. Κατάχρηση δικαιώματος... 378 3. Επέμβαση του νομοθέτη... 378 4. Κατάρτιση σύμβασης... 380 i. Πρόταση για σύμβαση... 380 ii. Δήλωση που απευθύνεται σε άλλον... 381 iii. Αποδοχή πρότασης για σύναψη σύμβασης... 382 5. Νομική φύση σύμβασης... 383 6. Νομική βάση αγωγής... 384 7. Αθέτηση σύμβασης και αδικοπραξία... 385 8. Μεταβίβαση σύμβασης... 385 9. Ερμηνεία σύμβασης... 387 Ε. Μερική εκπλήρωση παροχής... 388 ΣΤ. Εκπλήρωση από τρίτο... 389 Ζ. Περιεχόμενο αγωγής για εκπλήρωση σύμβασης... 389 Η. Άμυνα εναγομένου... 389 Θ. Σύμβαση υπέρ τρίτου... 390 1. Νομοθετικά κείμενα... 390 2. Έννοια σύμβασης υπέρ τρίτου... 391 3. Περιπτώσεις... 391 i. Σύμβαση ασφάλισης... 391 ii. Εργολαβία με αντιπαροχή... 392 Ι. Σύμβαση σε βάρος τρίτου... 392 65. Τόκος Αγωγή ανατοκισμού... 392 Α. Ποσοστό τόκου... 392 1. Νομοθετικά κείμενα... 392 2. Υπολογισμός τόκου... 393 3. Επιτόκιο Δημοσίου και ν.π.δ.δ... 393 Β. Τόκος ανώτερος του επιτρεπομένου... 395 Γ. Τόκος τόκου... 396 1. Νομοθετικό κείμενο... 396 2. Πάροδος έτους... 396 3. Εξόφληση τόκων... 397 Δ. Περιεχόμενο αγωγής ανατοκισμού... 397

28 Περιεχόμενα 1. Γενικά... 397 2. Καταψήφιση τόκων... 397 3. Αόριστη αγωγή... 398 4. Επιδίκαση κύριας οφειλής... 398 5. Υποβολή αιτήματος με τις προτάσεις... 399 Ε. Παραγραφή αξίωσης... 400 66. Αγωγή λογοδοσίας... 400 Α. Γενικά... 400 Β. Περιεχόμενο αγωγής... 402 Γ. Αρμόδιο δικαστήριο... 402 Δ. Συνέπειες λογοδοσίας... 403 Ε. Μη κατάθεση λογοδοσίας... 403 ΣΤ. Λογοδοσία διαχειριστή πολυκατοικίας... 405 Ζ Παραγραφή αξίωσης... 406 67. Αποζημίωση λόγω αδυναμίας παροχής... 406 Α. Αδυναμία παροχής... 406 1. Γενικά... 406 2. Αρχική αδυναμία παροχής... 406 3. Επιγενόμενη αδυναμία παροχής... 407 4. Παροχή νόμω απαγορευμένη (365 ΑΚ)... 408 5. Αδυναμία παροχής σε περίπτωση διαζευκτικής ενοχής... 409 i. Διαζευκτική ενοχή και ευχέρεια... 409 ii. Απλοποίηση... 410 iii. Αδυναμία παροχής... 410 Β. Αδυναμία παροχής στις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις... 410 1. Γενικά... 410 2. Ανυπαίτια αδυναμία παροχής του ενός (380 ΑΚ)... 411 3. Αδυναμία παροχής από υπαιτιότητα του άλλου (381 ΑΚ)... 411 4. Αδυναμία παροχής από υπαιτιότητα του ίδιου (382 ΑΚ)... 412 Γ. Μερική αδυναμία παροχής... 414 Δ. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης λόγω αδυναμίας παροχής... 414 Ε. Άμυνα του εναγομένου... 415 68. Αποζημίωση λόγω υπερημερίας οφειλέτη... 415 Α. Έννοια υπερημερίας... 415 Β. Εξώδικη όχληση... 415 Γ. Δικαστική όχληση (αγωγή)... 417 Δ. Δήλη ημέρα... 418 Ε. Άρση υπερημερίας οφειλέτη... 418 1. Γενικά... 418 2. Ανυπαίτιο γεγονός... 418 3. Εκκαθαρισμένο απαίτησης... 420 4. Υπερημερία δανειστή... 420

Περιεχόμενα 29 i. Πότε είναι υπερήμερος ο δανειστής (349-350 ΑΚ)... 420 ii. Άρνηση δανειστή σε σύμπραξη (351 ΑΚ)... 421 iii. Άρση υπερημερίας δανειστή... 421 iv. Υπερημερία στις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις... 421 v. Χρόνος παροχής μη ορισμένος... 421 vi. Συνέπειες υπερημερίας του δανειστή... 422 5. Πλάνη... 422 6. Αμφιβολία... 423 7. Συμφωνία για μη ευθύνη από πταίσμα... 423 i. Ευθύνη από υπαιτιότητα... 423 ii. Έννοια δόλου... 424 iii. Έννοια αμέλειας... 426 iv. Τυχηρά Ανώτερη βία... 426 v. Περιορισμός ευθύνης... 427 vi. Ευθύνη από πταίσμα προστηθέντος... 428 8. Ένσταση επίσχεσης... 429 ΣΤ. Συνέπειες υπερημερίας οφειλέτη... 429 1. Ευθύνη σε αποζημίωση (343 ΑΚ)... 429 i. Νομοθετικό κείμενο... 429 ii. Έκσταση εφαρμογής... 429 iii. Έννοια ζημίας... 429 iv. Προϋποθέσεις ευθύνης... 430 v. Ευθύνη για τυχηρά... 430 2. Υπερημερία σε περίπτωση χρηματικής οφειλής (345 ΑΚ)... 430 i. Νομοθετικό κείμενο... 430 ii. Ενδοτικό δίκαιο... 430 iii. Οφειλή τόκων... 431 iv. Πτώχευση... 431 vi. Πότε δεν οφείλονται τόκοι... 432 3. Έναρξη τόκων με επίδοση αγωγής (346 ΑΚ)... 432 i. Νομοθετικό κείμενο... 432 ii. Οφειλή τόκων ανεξαρτήτως υπερημερίας... 432 iii. Καταψηφιστική αγωγή... 432 iv. Διαφορά διαιτησίας... 432 v. Παραίτηση από την αγωγή... 433 vi. Επί ν.π.δ.δ... 434 Ζ. Υπερημερία οφειλέτη σε αμφοτεροβαρή σύμβαση (383-385 ΑΚ)... 434 Η. Σύμβαση για διαδοχικές τμηματικές παροχές (386 ΑΚ)... 439 Θ. Συνοπτικά... 440 Ι. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης λόγω υπερημερίας του οφειλέτη και άμυνα του εναγομένου... 441 1. Επί αγωγής με βάση το άρθ. 343 ΑΚ... 441 i. Περιεχόμενο αγωγής... 441

30 Περιεχόμενα ii. Άμυνα εναγομένου... 442 2. Επί αγωγής με βάση τα άρθ. 383 και 387 ΑΚ... 442 i. Περιεχόμενο αγωγής... 442 ii. Άμυνα εναγομένου... 442 69. Αποζημίωση για μη εκπλήρωση επιδικασθείσας παροχής (339 ΑΚ)... 443 Α. Μη εκπλήρωση παροχής που επιδικάστηκε... 443 Β. Μετατροπή της αξίωσης σε χρηματική... 443 Γ. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης για μη εκπλήρωση επιδικασθείσας παροχής... 444 Δ. Άμυνα εναγομένου... 444 69α. Συμβατική υπαναχώρηση (389 επ. ΑΚ)... 444 Α. Δικαίωμα υπαναχώρησης... 444 Β. Φύση δικαιώματος Τρόπος άσκησης... 445 Γ. Τύπος... 445 Δ. Αποκλεισμός υπαναχώρησης (391-393 ΑΚ)... 445 Ε. Συνέπειες υπαναχώρησης (389 2 ΑΚ)... 445 ΣΤ. Διαφορά από καταγγελία... 446 Ζ. Ματαίωση της υπαναχώρησης που ασκήθηκε (394 ΑΚ)... 447 Η. Απόσβεση δικαιώματος... 447 Θ. Υπαναχώρηση στην περίπτωση μη εκτέλεσης της σύμβασης (397 ΑΚ)... 447 Ι. Υπαναχώρηση έναντι καταβολής ποινής (398 ΑΚ)... 447 ΙΑ. Ρήτρα έκπτωσης σε περίπτωση μη εκπλήρωσης (399 ΑΚ)... 448 ΙΒ. Ρήτρα κράτησης της παροχής (400 ΑΚ)... 449 ΙΓ. Σύμβαση ακριβόχρονης εκτέλεσης (401 ΑΚ)... 449 70. Αγωγή με άρθ. 371 ΑΚ... 451 Α. Αοριστία παροχής... 451 1. Γενικά... 451 2. Εφαρμογή στη μίσθωση πράγματος... 451 Β. Δίκαιη κρίση... 452 Γ. Φύση δικαιώματος... 453 Δ. Περιεχόμενο αγωγής για καθορισμό παροχής... 453 Ε. Άμυνα εναγομένου... 454 71. Αγωγή με άρθ. 388 ΑΚ... 454 Α. Απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών... 454 Β. Προϋποθέσεις εφαρμογής άρθ. 388 AK... 455 Γ. Φύση δικαιώματος... 456 Δ. Περιεχόμενο αγωγής αναπροσαρμογής σύμβασης λόγω μεταβολής συνθηκών... 456 Ε. Άμυνα εναγομένου... 456 72. Ποινική ρήτρα και Αρραβώνας... 457 Α. Ποινική ρήτρα Επιτίμιο μεταμέλειας... 457

Περιεχόμενα 31 1. Έννοια ποινικής ρήτρας... 457 2. Επιτίμιο μεταμέλειας... 457 Β. Κατάπτωση ποινικής ρήτρας... 457 1. Υπαίτια αδυναμία παροχής ή υπερημερία... 457 2. Μη προσήκουσα εκπλήρωση παροχής... 458 3. Άκυρη παροχή... 459 4. Υπέρμετρη ποινή... 459 Γ. Αρραβώνας... 459 1. Νομοθετικά κείμενα... 459 2. Έννοια αρραβώνα... 459 3. Τύπος... 461 4. Φύση διατάξεων... 461 Δ. Περιεχόμενο αγωγής κατάπτωσης ποινικής ρήτρας... 461 Ε. Άμυνα εναγομένου... 462 ΣΤ. Υπόδειγμα αγωγής για καταβολή ποινικής ρήτρας... 462 1ο υπόδειγμα... 462 2. Παραλλαγή... 463 73. Εκχώρηση... 463 Α. Έννοια Φύση... 463 1. Σύμβαση εκχώρησης... 463 2. Αδυναμία εκχώρησης... 464 3. Περιπτώσεις εκχώρησης... 464 Β. Άτυπο εκχώρησης... 464 Γ. Μελλοντική απαίτηση... 464 Δ. Αναγγελία... 465 1. Νομοθετικά κείμενα... 465 2. Άτυπο αναγγελίας... 465 3. Πότε δεν απαιτείται αναγγελία... 466 Ε. Πτώχευση... 466 ΣΤ. Συνέπειες εκχώρησης... 466 1. Μεταβίβαση της απαίτησης... 466 2. Δικαιώματα και υποχρεώσεις οφειλέτη... 467 3. Μη αλλοίωση ενοχής... 467 4. Μεταβίβαση παρεπομένων... 468 Ζ. Ανεκχώρητες απαιτήσεις... 468 1. Ανεκχώρητες από το νόμο... 468 2. Ανεκχώρητες από τη σύμβαση... 468 Η. Ευθύνη του εκχωρητή... 469 Θ. Περιεχόμενο αγωγής του εκδοχέα κατά του οφειλέτη... 470 Ι. Άμυνα εναγόμενου οφειλέτη... 471 ΙΑ. Εκχώρηση επίδικης απαίτησης... 471 ΙΒ. Υπόδειγμα αγωγής... 472

32 Περιεχόμενα 74. Αναδοχή χρέους... 472 Α. Στερητική αναδοχή χρέους... 472 Β. Σωρευτική αναδοχή χρέους... 472 Γ. Τύπος Φύση... 473 Δ. Υποχρεώσεις του αναδοχέα... 473 Ε. Ενστάσεις του αναδοχέα... 473 ΣΤ. Δικαιώματα παρεπόμενα στην απαίτηση... 474 Ζ. Υπόσχεση τρίτου προς τον οφειλέτη... 474 Η. Περιεχόμενο αγωγής δανειστή κατά αναδοχέα... 475 Θ. Άμυνα εναγομένου... 476 Ι. Υπόδειγμα αγωγής... 476 75. Μεταβίβαση περιουσίας ή επιχείρησης... 477 Α. Νομοθετικά κείμενα... 477 Β. Έννοια περιουσίας... 477 Γ. Έννοια επιχείρησης... 477 Δ. Ευθύνη αποκτώντος... 478 1. Τρόπος μεταβίβασης... 478 2. Γνώση αποκτώντος... 479 3. Χρέη περιουσίας... 480 4. Ενοχή εις ολόκληρον... 481 5. Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο... 482 6. Δικονομική μεταχείριση... 482 7. Περιορισμός ευθύνης αποκτώντος... 482 Ε. Περιεχόμενο αγωγής κατά αποκτήσαντος περιουσία... 483 ΣΤ. Άμυνα εναγομένου... 483 Ζ. Υπόδειγμα αγωγής... 483 76. Ενοχή εις ολόκληρον... 484 Α. Κανόνας η διαιρετή ενοχή... 484 1. Ενεργητική διαιρετή ενοχή... 484 2. Παθητική διαιρετή ενοχή... 485 3. Αντίθετη συμφωνία... 485 Β. Παθητική ενοχή εις ολόκληρον... 486 1. Έννοια... 486 2. Δικαίωμα δανειστή... 487 3. Γεγονότα που ενεργούν αντικειμενικά... 487 4. Γεγονότα που ενεργούν υποκειμενικά... 488 5. Αναγωγή μεταξύ των συνοφειλετών... 488 Γ. Ενεργητική ενοχή εις ολόκληρον... 488 1. Έννοια... 488 2. Δικαίωμα του οφειλέτη... 489 3. Γεγονότα που ενεργούν αντικειμενικά... 489 4. Γεγονότα που ενεργούν υποκειμενικά... 489

Περιεχόμενα 33 5. Αναγωγή μεταξύ των δανειστών... 489 Δ. Αδιαίρετη παροχή... 489 Ε. Περιεχόμενο αγωγής κατά περισσοτέρων εις ολόκληρον συνοφειλετών.. 489 ΣΤ. Άμυνα εναγομένων... 490 Ζ. Ζημία τρίτου... 490 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΗ ΑΓΩΓΕΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΝΟΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 77. Ανάκληση δωρεάς... 492 Α. Προϋποθέσεις... 492 1. Εισαγωγικά... 492 i. Νομοθετικό κείμενο... 492 ii. Γενικά... 492 iii. Γονική παροχή... 492 2. Αχαριστία... 493 i. Έννοια αχαριστίας... 493 ii. Κριτήρια και έλεγχος αχαριστίας... 493 iii. Περιπτώσεις αχαριστίας... 494 iv. Χρόνος αχαριστίας... 494 Β. Άλλες περιπτώσεις ανάκλησης... 495 Γ. Τρόπος και συνέπειες ανάκλησης... 495 1. Τρόπος ανάκλησης... 495 i. Μονομερής διαπλαστική δήλωση βούλησης... 495 ii. Άτυπο ανάκλησης... 496 iii. Περιεχόμενο δήλωσης ανάκλησης... 496 iv. Παραίτηση... 496 2. Συνέπειες ανάκλησης... 496 Δ. Αποκλεισμός ανάκλησης... 498 1. Συγγνώμη... 498 2. Ετήσια αποσβεστική προθεσμία... 498 3. Θάνατος δωρεοδόχου... 498 4. Δωρεά από ηθικό καθήκον... 498 Ε. Αγωγή αναγνώρισης της ανάκλησης της δωρεάς... 499 1. Γενικά... 499 2. Περιεχόμενο αγωγής... 499 3. Σώρευση αιτήματος αναζήτησης του δωρηθέντος... 500 4. Άμυνα εναγομένου... 500 5. Αρμοδιότητα... 500 ΣΤ. Υπόδειγμα αγωγής... 501 78. Πώληση Γενικά... 501 Α. Έννοια πώλησης... 501

34 Περιεχόμενα 1. Νομοθετικό κείμενο... 501 2. Στοιχεία πώλησης... 502 i. Γενικά... 502 ii. Τίμημα... 502 3. Πώληση μελλοντικού / ξένου πράγματος... 504 4. Πώληση και σύμβαση έργου... 505 Β. Τύπος... 505 1. Σύμβαση για κινητό... 505 2. Σύμβαση για ακίνητο... 505 Γ. Σχετική εικονικότητα πώλησης... 507 Δ. Νομικά ελαττώματα... 508 1. Νομικά ελαττώματα στη σύμβαση πώλησης... 508 2. Νομικά ελαττώματα επί αναγκαστικού πλειστηριασμού... 510 Ε. Μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων των μερών... 512 1. Γενικά... 512 2. Νομικό ελάττωμα... 512 3. Υπερημερία πωλητή... 513 4. Υπερημερία αγοραστή... 515 ΣΤ. Ο κίνδυνος στην πώληση (522 επ. ΑΚ)... 515 1. Μετάσταση κινδύνου... 515 2. Πώληση υπό αίρεση... 515 3. Αποστολή πράγματος σε άλλο τόπο... 516 4. Ωφελήματα... 518 5. Δαπάνες πριν από την παράδοση... 519 6. Έξοδα πώλησης... 519 Ζ. Πίστωση και τόκος του τιμήματος (531, 529 ΑΚ)... 519 1. Πίστωση του τιμήματος... 519 2. Τόκος του τιμήματος... 520 Η. Πώληση υπό αίρεση... 520 1. Διαλυτική αίρεση... 520 2. Όρος διατήρησης της κυριότητας (532 ΑΚ)... 522 i. Νομοθετικό κείμενο... 522 ii. Ενδοτικό δίκαιο... 522 iii. Καταβολή του τιμήματος... 523 iv. Δικαιώματα πωλητή σε περίπτωση μη πληρωμής του τιμήματος... 523 v. Καταστροφή πωληθέντος... 524 3. Πώληση με δοκιμή (563-564 ΑΚ)... 524 Θ. Σύμφωνο εξώνησης (565-572 ΑΚ)... 525 1. Έννοια... 525 2. Τίμημα Προθεσμία... 525 3. Δήλωση για την εξώνηση Τύπος... 525 4. Ενέργεια εξώνησης... 526

Περιεχόμενα 35 79. Πώληση Πραγματικά ελαττώματα... 526 Α. Ο ν. 3043/2002... 526 1. Γενικά... 526 2. Διαχρονικό δίκαιο... 526 3. Εισηγητική έκθεση ν. 3043/2002... 527 Β. Πραγματικό ελάττωμα και συνομολογημένη ιδιότητα... 532 1. Υποχρέωση πωλητή... 532 2. Έννοια πραγματικού ελαττώματος... 532 3. Έννοια συνομολογημένης ιδιότητας... 534 4. Πλημμελής εγκατάσταση (536 ΑΚ)... 534 Γ. Ευθύνη πωλητή... 534 1. Ευθύνη από το νόμο... 534 2. Ευθύνη από συμβατικό διακανονισμό... 535 Δ. Δικαιώματα του αγοραστή σε περίπτωση ελαττωμάτων κλπ. γενικά... 535 1. Διόρθωση, αντικατάσταση, μείωση τιμήματος, υπαναχώρηση (540-541 ΑΚ)... 535 2. Αποζημίωση (543 ΑΚ)... 536 Ε. Διόρθωση ή αντικατάσταση του πράγματος... 537 ΣΤ. Μείωση τιμήματος... 539 Ζ. Υπαναχώρηση... 541 Η. Αποζημίωση... 543 Θ. Άσκηση δικαιωμάτων αγοραστή με ένσταση... 544 Ι. Πώληση ορισμένης έκτασης (550 ΑΚ)... 546 ΙΑ. Παραγραφή αξιώσεων του αγοραστή... 547 1. Γενικά... 547 2. Έναρξη παραγραφής... 547 3. Δόλια απόκρυψη ελαττώματος... 548 4. Εγγυητική προθεσμία... 549 ΙΒ. Διαδοχικές πωλήσεις... 549 ΙΓ. Περιεχόμενο αγωγής αγοραστή λόγω ελαττωμάτων κλπ.... 549 ΙΔ. Άμυνα εναγόμενου πωλητή... 550 80. Αγωγή για καθυστέρηση μισθώματος και για δυστροπία... 551 Α. Καθυστέρηση καταβολής μισθώματος (597 AK)... 551 1. Καταγγελία της μίσθωσης... 551 2. Υπαίτια καθυστέρηση... 552 3. Έννοια μισθώματος... 552 4. Άρση ευθύνης μισθωτή... 552 5. Εμπρόθεσμη καταβολή οφειλομένων... 553 6. Συμψηφισμός μισθωμάτων... 553 7. Δημόσια κατάθεση μισθωμάτων... 553 Β. Δυστροπία μισθωτή (66 EισNKΠολΔ)... 554 1. Νομοθετικά κείμενα... 554

36 Περιεχόμενα 2. Έννοια δυστροπίας... 554 3. Επανειλημμένη δυστροπία... 555 4. Καταβολή μισθωμάτων Κατάργηση δίκης... 555 Γ. Διαφορά 597 AK 66 ΕισΝΚΠολΔ... 556 Δ. Σώρευση βάσεων άρθ. 597 AK και 66 EισNKΠολΔ... 556 Ε. Αξίωση αποζημίωσης... 556 ΣΤ. Νομιμοποίηση διαδίκων... 557 Ζ. Περιεχόμενο αγωγής απόδοσης μισθίου... 557 Η. Άμυνα εναγόμενου μισθωτή... 559 Θ. Διαδικασία και αρμοδιότητα... 559 1. Διαδικασία... 559 2. Καθ ύλη αρμοδιότητα... 559 3. Κατά τόπο αρμοδιότητα... 560 4. Πιστοποιητικό οικονομικού εφόρου... 560 5. Αποδεικτική ισχύς αθεώρητων μισθωτηρίων... 560 Ι. Άκυρη μίσθωση... 561 ΙΑ. Υπόδειγμα αγωγής... 561 80α. Αγωγή για καταβολή μισθώματος... 563 Α. Έννοια μισθώματος... 563 Β. Χρόνος καταβολής μισθώματος... 563 Γ. Τόπος καταβολής του μισθώματος... 563 Δ. Παροχή μισθώματος... 564 Ε. Απόδειξη καταβολής μισθώματος... 564 ΣΤ. Προκαταβολές μισθωμάτων... 564 Ζ. Νομιμοποίηση διαδίκων... 565 Η. Περιεχόμενο αγωγής... 565 Θ. Άμυνα εναγόμενου μισθωτή... 566 1. Γενικά... 566 2. Ένσταση αφαίρεσης ωφελημάτων (άρθ. 596 εδ. β ΑΚ)... 566 Ι. Διαδικασία και αρμοδιότητα... 567 81. Αγωγή απόδοσης για κακή χρήση μισθίου... 567 Α. Καταγγελία για κακή χρήση... 567 Β. Περιπτώσεις κακής χρήσης... 567 Γ. Μη επιμελής χρήση... 568 1. Γενικά... 568 2. Αχρησία... 568 3. Φθορές του μισθίου... 568 Δ. Αντισυμβατική χρήση... 568 Ε. Συμπεριφορά προς λοιπούς ενοίκους... 569 ΣΤ. Έκταση κακής χρήσης... 570 Ζ. Διαμαρτυρία εκμισθωτή... 570 Η. Συμμόρφωση μισθωτή... 570

Περιεχόμενα 37 Θ. Αξίωση αποζημίωσης... 571 Ι. Περιεχόμενο αγωγής απόδοσης για κακή χρήση... 571 ΙΑ. Άμυνα εναγομένου... 571 ΙΒ. Δικονομικά θέματα... 572 ΙΓ. Υπόδειγμα αγωγής... 572 82. Αγωγές απόδοσης λόγω λήξης του χρόνου της μίσθωσης... 573 Α. Λήξη μίσθωσης λόγω παρόδου του συμφωνημένου χρόνου... 573 Β. Λήξη μίσθωσης αόριστου χρόνου... 573 Γ. Έννοια λήξης της μίσθωσης... 574 Δ. Υποχρέωση απόδοσης του μισθίου... 574 Ε. Πρόωρη άσκηση αγωγής απόδοσης μισθίου... 575 ΣΤ. Νομιμοποίηση διαδίκων... 575 Ζ. Αξίωση του εκμισθωτή για αποζημίωση... 575 1. Γενικά... 575 2. Πρόωρη λύση της μίσθωσης... 576 Η. Αποζημίωση χρήσης (601 ΑΚ)... 577 1. Γενικά... 577 2. Οφειλή αποζημίωσης Τόκος Χαρτόσημο... 577 3. Περαιτέρω ζημία... 577 4. Απαλλαγή μισθωτή... 579 5. Παραγραφή... 580 6. Αξίωση αδικαιολόγητου πλουτισμού... 580 Θ. Δικονομικά θέματα... 580 Ι. Περιεχόμενο αγωγών και άμυνα εναγομένου... 580 1. Αγωγή απόδοσης του μισθίου... 580 2. Άμυνα εναγομένου στην αγωγή απόδοσης... 581 3. Αγωγή για καταβολή αποζημίωσης χρήσης... 581 4. Άμυνα εναγομένου στην αγωγής αποζημίωσης χρήσης... 581 ΙΑ. Υπόδειγμα αγωγής απόδοσης του μισθίου λόγω λήξης της μίσθωσης... 581 ΙΒ. Υπόδειγμα αγωγής για καταβολή αποζημίωσης χρήσης κατ άρθ. 601 ΑΚ... 582 82α. Καταγγελία μίσθωσης για σπουδαίο λόγο... 583 Α. Καταγγελία για σπουδαίο λόγο... 583 Β. Καταγγελία μίσθωσης... 583 Γ. Προϋποθέσεις καταγγελίας... 584 Δ. Παραίτηση... 585 Ε. Συνέπειες καταγγελίας... 585 ΣΤ. Νομιμοποίηση... 585 Ζ. Περιεχόμενο αγωγής απόδοσης για σπουδαίο λόγο... 586 Η. Άμυνα εναγομένου... 586 Θ. Δικονομικά θέματα... 586

38 Περιεχόμενα 83. Αγωγή αποζημίωσης για φθορές του μισθίου... 586 Α. Ευθύνη μισθωτή για φθορές... 586 Β. Έννοια φθορών... 587 1. Γενικά... 587 2. Φθορές συνήθους χρήσης... 587 3. Φθορές πέρα από τη συνήθη χρήση... 587 Γ. Ευθύνη για τυχηρά - ανώτερη βία... 588 Δ. Τόκοι υπερημερίας... 588 Ε. Συρροή αξιώσεων από σύμβαση και αδικοπραξία... 588 ΣΤ. Έκταση αποζημίωσης... 589 Ζ. Παραγραφή αξιώσεων για φθορές (602 ΑΚ)... 589 1. Γενικά... 589 2. Έναρξη παραγραφής... 589 3. Έκταση παραγραφής... 590 4. Αναστολή και διακοπή της παραγραφής... 591 Η. Δικονομικά θέματα... 591 Θ. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης για φθορές... 591 Ι. Άμυνα εναγομένου... 592 ΙΑ. Υπόδειγμα αγωγής για φθορές στο μίσθιο... 592 83α. Αγωγή μισθωτή για δαπάνες στο μίσθιο... 593 Α. Ευθύνη εκμισθωτή για δαπάνες μισθωτή... 593 Β. Έννοια και διακρίσεις δαπανών... 593 1. Έννοια... 593 2. Διακρίσεις... 593 3. Αναγκαίες δαπάνες... 593 4. Επωφελείς δαπάνες... 594 5. Πολυτελείς δαπάνες... 595 6. Δαπάνες χρήσης... 595 Γ. Τόκοι επί του ποσού της δαπάνης... 595 Δ. Δικαίωμα επίσχεσης... 595 Ε. Συμψηφισμός δαπανών... 595 ΣΤ. Παραγραφή αξίωσης για δαπάνες... 596 Ζ. Περιεχόμενο αγωγών μισθωτή για δαπάνες... 596 Η. Άμυνα εναγομένου... 597 Θ. Αφαίρεση κατασκευάσματος... 598 Ι. Δικονομικά θέματα... 600 84. Αγωγή αναπροσαρμογής μισθώματος κατ άρθ. 288 ΑΚ... 600 Α. Γενικά... 600 Β. Δικαιούχοι αναπροσαρμογής... 601 Γ. Προϋποθέσεις αναπροσαρμογής μισθώματος... 601 Δ. Διαπλαστικό δικαίωμα... 602 Ε. Δικονομικά θέματα... 602

Περιεχόμενα 39 ΣΤ. Περιεχόμενο αγωγής αναπροσαρμογής μισθώματος... 602 85. Εργατικές διαφορές... 604 Α. Έννοια σύμβασης εργασίας... 604 1. Γενικά Διαφορά από συναφείς συμβάσεις... 604 2. Σύμβαση μαθητείας... 605 3. Ετοιμότητα εργασίας... 606 Β. Διαδικασία εργατικών διαφορών... 607 Γ. Αρμοδιότητα... 607 1. Καθ ύλην αρμοδιότητα... 607 2. Κατά τόπο αρμοδιότητα... 608 Δ. Παράσταση και πληρεξουσιότητα... 609 1. Παράσταση στο δικαστήριο... 609 2. Δικαστική πληρεξουσιότητα... 609 Ε. Νομιμοποίηση διαδίκων... 609 ΣΤ. Προτάσεις... 610 Ζ. Δικαστικό ένσημο... 610 85α. Αγωγή για καταβολή αποδοχών εργαζομένου... 611 Α. Υποχρέωση εργοδότη για καταβολή αποδοχών... 611 1. Έννοια αποδοχών... 611 2. Αποδοχές με ποσοστό από τα κέρδη... 613 3. Επιχειρησιακή συνήθεια... 613 Β. Χρόνος καταβολής αποδοχών... 614 1. Δήλη ημέρα... 614 2. Δώρα εορτών... 615 3. Τοκοδοσία... 616 Γ. Περιεχόμενο αγωγής... 617 1. Γενικά... 617 2. Ισότητα αμοιβών... 620 3. Ειδικά... 620 4. Παρακρατήσεις επί των αποδοχών... 621 5. Επίδομα άδειας και αποδοχές άδειας... 622 6. Αμοιβή για εργασία εκτός έδρας... 623 Δ. Άμυνα εναγομένου... 623 Ε. Απόσβεση αξίωσης εργαζομένου... 624 1. Παραγραφή... 624 2. Παραίτηση από αξιώσεις εργαζομένου... 625 3. Συμβιβασμός... 627 4. Συμψηφισμός... 627 5. Ένσταση εξόφλησης... 627 ΣΤ. Άκυρη σύμβαση εργασίας και αδικαιολόγητος πλουτισμός... 628 1. Αξιώσεις εργαζομένου από άκυρη σύμβαση εργασίας... 628 2. Ανυπαρξία αιτίας... 629

40 Περιεχόμενα 3. Εφαρμογή επί Δημοσίου και ν.π.δ.δ... 630 4. Περιεχόμενο αγωγής εργαζομένου... 631 5. Παραγραφή αξιώσεων... 631 Ζ. Σύμβαση μερικής απασχόλησης... 632 85β. Αγωγή για καταβολή μισθών υπερημερίας... 633 Α. Προϋποθέσεις... 633 1. Υπερημερία εργοδότη... 633 2. Έγκυρη σύμβαση εργασίας... 633 3. Έννοια μισθού υπερημερίας... 634 4. Προκήρυξη διαγωνισμού για πρόσληψη... 634 5. Άρση υπερημερίας... 636 6. Έξοδα κίνησης... 637 Β. Αφαίρεση ωφέλειας του εργαζομένου (656 εδ. β ΑΚ)... 637 Γ. Περιεχόμενο αγωγής για καταβολή μισθών υπερημερίας... 638 Δ. Άμυνα εναγομένου... 639 Ε. Υποχρέωση για απασχόληση του εργαζομένου... 641 85γ. Απαιτήσεις από εργατικό ατύχημα... 642 Α. Έννοια εργατικού ατυχήματος... 642 Β. Αξίωση αποζημίωσης... 643 Γ. Εργαζόμενος ασφαλιζόμενος στο ΙΚΑ... 644 Δ. Χρηματική ικανοποίηση... 645 Ε. Νομιμοποίηση... 646 ΣΤ. Περιεχόμενο αγωγής για αξίωση χρηματικής ικανοποίησης από εργατικό ατύχημα... 646 Ζ. Άμυνα εναγομένου... 647 Η. Διαδικασία... 647 85δ. Μονομερής βλαπτική μεταβολή της σχέσης εργασίας... 648 Α. Έννοια και περιπτώσεις μονομερούς βλαπτικής μεταβολής... 648 1. Έννοια... 648 2. Περιπτώσεις... 649 Β. Δικαιώματα εργαζομένου... 650 1. Γενικά... 650 2. Αποδοχή μεταβολής... 650 3. Απόκρουση μεταβολής... 651 4. Θεώρηση της μεταβολής ως καταγγελίας της σχέσης εργασίας... 651 5. Χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη... 652 Γ. Περιεχόμενο αγωγής εργαζομένου... 652 1. Απόκρουση μεταβολής... 652 2. Καταβολή αποζημίωσης απόλυσης... 652 Δ. Άμυνα εναγομένου... 653 85ε. Καταγγελία σχέσης εργασίας αόριστου χρόνου... 653 Α. Φύση και προϋποθέσεις της καταγγελίας... 653

Περιεχόμενα 41 1. Φύση καταγγελίας... 653 2. Τύπος της καταγγελίας... 654 3. Αποζημίωση καταγγελίας... 655 Β. Άκυρη σύμβαση εργασίας... 656 Γ. Πτώχευση εργοδότη... 657 Δ. Καταγγελία από εργοδότη νομικό πρόσωπο... 657 1. Υπογραφή έγγραφης καταγγελίας... 657 2. Δέσμευση ν.π. από πράξεις εκπροσώπου του... 657 3. Άκυρη Ανυπόστατη καταγγελία... 658 4. Προσωρινή διοίκηση ν.π.... 659 Ε. Άκυρη καταγγελία σχέσης εργασίας αόριστου χρόνου... 659 1. Έλλειψη τύπου... 659 2. Αλλεπάλληλες συμβάσεις ορισμένου χρόνου... 660 3. Ακυρότητα από το νόμο... 660 ΣΤ. Καταχρηστική καταγγελία... 661 1. Γενικά... 661 2. Πότε η καταγγελία είναι καταχρηστική... 661 3. Μη καταχρηστική καταγγελία... 662 4. Επίκληση λόγου καταχρηστικότητας... 664 5. Εξαναγκασμένη καταγγελία... 666 Ζ. Θεραπεία της ακυρότητας της καταγγελίας... 666 1. Παραίτηση εργαζομένου... 666 2. Πλάνη ως προς το ύψος της αποζημίωσης... 667 3. Καταχρηστική επίκληση από τον εργαζόμενο της ακυρότητας της καταγγελίας... 667 Η. Προθεσμία άσκησης αξιώσεων εργαζομένου (άρθ. 6 1 ν. 3198/1955)... 668 1. Νομοθετικό κείμενο... 668 2. Ποιες αξιώσεις υπάγονται... 668 3. Διακοπή προθεσμίας με άσκηση αγωγής... 669 4. Έναρξη προθεσμίας... 670 5. Παραίτηση Αυτεπάγγελτη έρευνα... 670 6. Όχι παραγραφή εν επιδικία... 670 Θ. Προθεσμία επιδίωξης καταβολής ή συμπλήρωσης της αποζημίωσης απολύσεως (άρθ. 6 2 ν. 3198/1955)... 670 1. Εφαρμογή προθεσμίας... 670 2. Παραίτηση από αγωγή και επανάσκησή της... 671 3. Μη εφαρμογή άρθ. 6 2 ν. 3198/1955... 672 Ι. Περιεχόμενο αγωγής για καταβολή αποδοχών υπερημερίας λόγω παράνομης καταγγελίας Άμυνα εναγομένου... 672 1. Περιεχόμενο αγωγής... 672 2. Άμυνα εναγομένου... 674 ΙΑ. Περιεχόμενο αγωγής για καταβολή αποζημίωσης απολύσεως Άμυνα εναγομένου... 674

42 Περιεχόμενα 1. Περιεχόμενο αγωγής... 674 2. Άμυνα εναγομένου... 675 ΙΒ. Καταγγελία έμμισθης εντολής δικηγόρου... 675 85στ. Καταγγελία σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου... 677 Α. Έννοια σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου... 677 Β. Καταγγελία σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου για σπουδαίο λόγο... 679 1. Νομοθετικά κείμενα... 679 2. Κανόνας αναγκαστικού δικαίου... 679 3. Άτυπο Απρόθεσμο καταγγελίας... 680 4. Έννοια σπουδαίου λόγου... 680 5. Αναφορά του λόγου της καταγγελίας... 682 6. Εύλογη αποζημίωση... 682 Γ. Ακυρότητα της καταγγελίας... 683 1. Έλλειψη σπουδαίου λόγου Καταχρηστικότητα... 683 2. Συνέπειες ακυρότητας της καταγγελίας... 684 3. Σχετικότητα ακυρότητας της καταγγελίας... 684 Δ. Προθεσμία άρθ. 6 1 ν. 3198/1955... 684 Ε. Περιεχόμενο αγωγής για καταβολή συμφωνημένων μισθών... 684 ΣΤ. Άμυνα εναγομένου... 685 Ζ. Ευθύνη εργαζομένου σε αποζημίωση... 685 Η. Ευθύνη εργοδότη σε αποζημίωση... 686 Θ. Θάνατος συμβαλλομένου... 686 86. Αγωγές από την κοινωνία... 687 Α. Έννοια κοινωνίας... 687 Β. Καρποί κοινού... 687 1. Δικαίωμα κοινωνού στους καρπούς... 687 2. Έννοια καρπών... 687 3. Αποκλειστική χρήση από ορισμένους κοινωνούς... 688 4. Παραγραφή αξίωσης... 689 5. Περιεχόμενο αγωγής για καρπούς... 689 6. Άμυνα εναγομένου... 689 7. Νομιμοποίηση... 690 8. Αρμοδιότητα... 690 Γ. Χρήση κοινού... 690 1. Δικαίωμα κοινωνού για χρήση... 690 2. Προστασία δικαιώματος... 691 Δ. Διοίκηση κοινού... 691 1. Γενικά... 691 2. Αποφάσεις με πλειοψηφία... 692 3. Κανονισμός από το δικαστήριο... 693 4. Τροποποίηση δικαστικής απόφασης από τους κοινωνούς... 694 5. Δέσμευση διαδόχων... 695

Περιεχόμενα 43 6. Περιεχόμενο αγωγής Άμυνα εναγομένου... 695 i. Περιεχόμενο αγωγής... 695 ii. Άμυνα εναγομένου... 695 7. Νομιμοποίηση Αρμοδιότητα Διαδικασία... 696 i. Ενεργητική νομιμοποίηση... 696 ii. Παθητική νομιμοποίηση... 696 iii. Αρμοδιότητα... 696 iv. Διαδικασία... 696 Ε. Ουσιώδεις μεταβολές και προσθήκες... 697 ΣΤ. Αγωγή για δαπάνες για το κοινό πράγμα... 697 86α. Διανομή ακινήτου... 699 Α. Συγκυριότητα... 699 Β. Διανομή... 699 Γ. Αρμοδιότητα Διαδικασία... 700 1. Καθ ύλην αρμοδιότητα... 700 2. Κατά τόπο αρμοδιότητα... 700 3. Διαδικασία... 700 Δ. Διάδικοι... 700 1. Ενάγων... 700 2. Εναγόμενος... 700 3. Προσεπικαλούμενοι... 701 4. Έφεση Αναίρεση... 701 Ε. Περιεχόμενο αγωγής... 701 ΣΤ. Εξουσία δικαστηρίου... 702 1. Γενικά... 702 2. Επιδίκαση επιχείρησης... 703 3. Σύσταση οροφοκτησίας (480Α ΚΠολΔ)... 704 i. Νομοθετικό κείμενο... 704 ii. Προϋποθέσεις σύστασης οροφοκτησίας... 704 iii. Υποβολή αιτήματος... 706 Ζ. Υπόδειγμα αγωγής διανομής... 706 Η. Βιβλία διεκδικήσεων Δικαστικό ένσημο... 708 1. Βιβλία διεκδικήσεων... 708 2. Δικαστικό ένσημο... 709 Θ. Απαράγραπτο Κατάχρηση δικαιώματος... 709 Ι. Απαγόρευση διανομής... 710 1. Αποκλεισμός διανομής... 710 2. Άλλες περιπτώσεις... 711 ΙΑ. Συνέπειες διανομής... 711 1. Συνέπειες αυτούσιας διανομής... 711 i. Γενικά... 711 ii. Βάρη κοινού... 712 iii. Επικαρπία... 712

44 Περιεχόμενα 2. Συνέπειες πώλησης του κοινού με πλειστηριασμό... 712 ΙΒ. Αμοιβαίες αξιώσεις κοινωνών... 713 ΙΓ. Διανομή κληρονομίας... 713 1. Γενικά... 713 2. Ρύθμιση ως προς την οικογενειακή στέγη... 713 i. Νομοθετικό κείμενο... 713 ii. Προϋποθέσεις επιδίκασης στον επιζώντα σύζυγο... 714 iii. Επί συμφώνου συμβίωσης... 714 3. Νέμηση ανιόντος... 714 87. Σύμβαση έργου... 715 Α. Έννοια Τύπος... 715 1. Έννοια... 715 2. Τύπος... 715 3. Περιπτώσεις... 716 Β. Αμοιβή εργολάβου... 716 1. Συμφωνία αμοιβής... 716 2. Χρόνος πληρωμής... 717 3. Καταβολή τόκων... 718 4. Μεταβολή τιμών του προϋπολογισμού (696-697 ΑΚ)... 718 Γ. Σύμβαση έργου και πώληση... 721 Δ. Υπερημερία εργοδότη... 722 Ε. Δικαιώματα εργοδότη επί υπερημερίας του εργολάβου... 722 1. Νομοθετικό κείμενο... 722 2. Δικαίωμα υπαναχώρησης άρθ. 686 ΑΚ... 723 i. Προϋποθέσεις υπαναχώρησης... 723 ii. Τρόπος υπαναχώρησης... 723 iii. Χρόνος υπαναχώρησης... 723 iv. Περιεχόμενο υπαναχώρησης... 724 v. Συνέπειες υπαναχώρησης... 724 3. Λοιπά δικαιώματα εργοδότη... 724 ΣΤ. Ελαττώματα του έργου... 725 1. Υποχρέωση εκτέλεσης του έργου χωρίς ελαττώματα... 725 2. Πρόβλεψη ελαττωματικής κατασκευής (687 ΑΚ)... 726 3. Ουσιώδη και επουσιώδη ελαττώματα (688-689 ΑΚ)... 726 4. Ελλείψεις του έργου από υπαιτιότητα του εργολάβου Αξίωση α- ποζημίωσης (690 ΑΚ)... 728 i. Γενικά... 728 ii. Ελλείψεις του έργου... 729 iii. Παράδοση του έργου... 729 iv. Υπαιτιότητα εργολάβου... 729 v. Ζημία εργοδότη... 729 vi. Περιεχόμενο αγωγής εργοδότη... 729

Περιεχόμενα 45 vii. Προβολή κατ ένσταση... 730 5. Διαζευκτική άσκηση αξιώσεων... 730 6. Απαλλαγή εργολάβου για ελλείψεις του έργου (691-692 ΑΚ)... 730 i. Υπαιτιότητα εργοδότη (691 ΑΚ)... 730 ii. Έγκριση του έργου (692 ΑΚ)... 730 Ζ. Παραγραφή αξιώσεων... 732 1. Παραγραφή αξιώσεων εργοδότη... 732 2. Παραγραφή αξιώσεων εργολάβου... 733 Η. Αναιτιώδης καταγγελία του εργοδότη (700 ΑΚ)... 733 1. Γενικά... 733 2. Ενδοτικό δίκαιο... 734 3. Χρόνος άσκησης δικαιώματος... 734 4. Συνέπειες καταγγελίας... 734 5. Περιεχόμενο αγωγής εργολάβου... 736 6. Άμυνα εναγομένου... 736 Θ. Αγωγή εργολάβου για καταβολή αμοιβής... 737 1. Νομιμοποίηση... 737 2. Περιεχόμενο αγωγής... 737 3. Άμυνα εναγομένου... 738 Ι. Εργολαβία με αντιπαροχή... 739 88. Μεσιτεία... 741 Α. Έννοια... 741 Β. Τύπος... 743 Γ. Αμοιβή μεσίτη... 743 1. Συμφωνία αμοιβής... 743 2. Σύναψη σύμβασης... 743 3. Αιτιώδης συνάφεια... 744 4. Νομιμοποιούμενος μεσίτης... 745 Δ. Αμοιβή σε σύμβαση με αίρεση... 746 Ε. Λύση σύμβασης... 746 ΣΤ. Υπέρμετρη αμοιβή... 746 1. Νομοθετικό κείμενο... 746 2. Έννοια υπέρμετρης αμοιβής... 746 3. Προβολή ένστασης... 747 Ζ. Περιεχόμενο αγωγής μεσίτη... 747 Η. Άμυνα εναγομένου... 747 89. Εντολή... 748 Α. Έννοια Τύπος Ανάκληση Λύση... 748 1. Έννοια... 748 2. Τύπος... 748 3. Ανάκληση εντολής... 749 4. Λύση της εντολής... 749