ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΩΝ «Τ.Ε.Ο. Α.Ε.» ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ (ποσά σε 000)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ 31/12/2010... 4 ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΕΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ <<AΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΩΝ>>με δ.τ Τ.Ε.Ο. Α.Ε>>... 9 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ... 11 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ... 12 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ... 13 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ... 14 1.ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΟ Α.Ε.... 15 1.1 Γενικές Πληροφορίες... 15 1.2 Φύση Δραστηριοτήτων... 16 2. ΣΥΝΟΨΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ... 16 2.1 Βάση σύνταξης των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων... 16 2.2 Νόμισμα Παρουσίασης... 17 2.3 Νέα πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και διερμηνείες... 17 3. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ... 24 3.1 Ενοποίηση... 24 3.2 Χρηματοοικονομικά Μέσα... 24 3.3 Ενσώματες Ακινητοποιήσεις... 26 3.4 Άυλα στοιχεία του ενεργητικού... 27 3.5 Επενδύσεις σε Ακίνητα... 27 3.6 Απομείωση Αξίας Περιουσιακών Στοιχείων... 28 3.7 Αποθέματα... 29 3.8 Μισθώσεις... 29 3.9 Λογαριασμοί Εισπρακτέοι και Πιστωτική Πολιτική... 29 3.10 Ταμειακά Διαθέσιμα και Ισοδύναμα... 30 3.11 Φορολογία Εισοδήματος και Αναβαλλόμενη Φορολογία... 30 3.12 Ίδια Κεφάλαια... 31 3.13 Μερίσματα μετόχων... 32 3.14 Παροχές λόγω συνταξιοδότησης και Βραχυχρόνιες παροχές σε εργαζομένους... 32 3.15 Προβλέψεις, Ενδεχόμενες Υποχρεώσεις και Ενδεχόμενα Περιουσιακά στοιχεία... 33 3.16 Αναγνώριση Εσόδων και Εξόδων... 34 4. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ, ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ... 34 5. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ... 37 6. ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ... 38 7. ΑΥΛΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 40 8. ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΕΣ... 41 9. ΛΟΙΠΑ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ... 43 10. ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ (ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ /ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ)... 43 11. ΠΕΛΑΤΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ... 44 12. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ / ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΕΣ... 44 13. ΛΟΙΠΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ... 45 14. ΤΑΜΕΙΑΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ... 46 15. ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ... 46 15.1 Μετοχικό Κεφάλαιο... 46 15.2 Λοιπά Αποθεματικά και Κέρδη εις Νέον... 47
15.3 Μερίσματα... 47 16. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΛΟΓΩ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ 48 17. ΛΟΙΠΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ... 50 18. ΛΟΙΠΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ... 50 19. ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ... 50 20. ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ... 51 21. ΛΟΙΠΕΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ... 51 22. ΠΩΛΗΣΕΙΣ... 51 23. ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ ΕΞΟΔΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΞΟΔΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΕΞΟΔΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ... 52 24. ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ... 53 25. ΑΛΛΑ ΕΞΟΔΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ... 53 26. ΛΟΙΠΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ... 54 27. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΞΟΔΑ... 54 28. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΣΟΔΑ... 54 29. ΚΕΡΔΗ / (ΖΗΜΙΕΣ) ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΕΣ... 55 30. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ... 55 31. ΚΟΣΤΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ... 56 32. ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ... 57 33. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ... 57 34. ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ... 58 34.1 Δικαστικές Υποθέσεις... 58 34.2. Ενδεχόμενες Φορολογικές Υποχρεώσεις... 58 35. ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ... 58 36. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ... 60 37. ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ... 61 3
ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ 31/12/2010 ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΥΤΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗN 9η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ 01/01-31/12/2010 (ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 01.01.2010 31.12.2010) ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ Κύριοι Μέτοχοι, Σύμφωνα με το άρθρο 43α, παρ. 3 του Κ.Ν. 2190/20 υποβάλλουμε στη Γενική Συνέλευση σας τις Οικονομικές Καταστάσεις της εταιρίας για τη χρήση 2010 με τις παρατηρήσεις μας πάνω σε αυτές και παρακαλούμε να τις εγκρίνετε. ΕΞΕΛΙΞΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Η εξέλιξη των βασικών οικονομικών μεγεθών του ομίλου και της εταιρείας απεικονίζεται στους παρακάτω πίνακες: Ο ΟΜΙΛΟΣ 31/12/2010 31/12/2009 Κύκλος εργασιών 43.194 48.879 Μικτά κέρδη / (ζημιές) 6.201-22.390 Κέρδη / (ζημιές) πρό φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων 2.992-16.873 Κέρδη / (ζημιές) πρό φόρων 4.844-14.536 Κέρδη / (ζημιές) μετά από φόρους (Α) 4.640-14.822 Λοιπά συνολικά έσοδα/(έξοδα) μετά από φόρους (Β) 0 0 Συγκεντρωτικά συνολικά αποτελέσματα χρήσης μετά από φόρους (Α+Β) 4.640-14.822 Κέρδη / (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών επενδυτικών αποτελ/των και συνολικών αποσβέσεων 4.062-15.553 4
Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ 31/12/2010 31/12/2009 Κύκλος εργασιών 43.194 48.879 Μικτά κέρδη / (ζημιές) 6.188-22.415 Κέρδη / (ζημιές) πρό φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων 3.012-16.868 Κέρδη / (ζημιές) πρό φόρων 4.811-14.555 Κέρδη / (ζημιές) μετά από φόρους 4.640-14.822 Κέρδη / (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών επενδυτικών αποτελ/των και συνολικών αποσβέσεων 4.068-15.562 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ H πορεία της ΤΕΟ Α.Ε. και του Ομίλου αποτυπώνεται εύλογα στις οικονομικές καταστάσεις της 31 ης Δεκεμβρίου 2010,καθώς τα βασικά οικονομικά μεγέθη διαμορφώθηκαν ως εξής: 1.Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών της χρήσης που έληξε την 31/12/2010 ανήλθε στο ποσό των 43,1 εκατ. έναντι 48,8 εκατ. της προηγούμενης αντίστοιχης χρήσης 2009, σημειώνοντας κάμψη, ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης των παραχωρήσεων των σταθμών διοδίων και των παρόδιων εκτάσεων μεταξύ του Ελληνικού δημοσίου και ιδιωτικών επιχειρήσεων. 2. Τα ενοποιημένα μικτά αποτελέσματα (κέρδη) της κλειόμενης χρήσης 2010, ανήλθαν στο ποσό των 6,2 εκατ.έναντι 22,4 (ζημιές) εκατ.την αντίστοιχη χρήση 2009.Αντίστοιχα τα εταιρικά μικτά αποτελέσματα (κέρδη) της χρήσης 2010 ανήλθαν σε 6,2 εκατ. από 22,4(ζημιές) εκατ. της προηγούμενης χρήσης. 5
3. Τα ενοποιημένα και εταιρικά καθαρά αποτελέσματα (μετά από φόρους) της κλειόμενης χρήσης 2010 διαμορφώθηκαν κερδοφόρα και ανήλθαν σε 4,6 εκατ. έναντι ζημιών 14,8 εκατ.της προηγούμενης χρήσης 2009. 4. Το σύνολο των Ιδίων κεφαλαίων του Ομίλου και της εταιρείας διαμορφώθηκε σε 78,9 εκατ. έναντι 74,2 εκατ.της προηγούμενης χρήσης 2009. 5. Το σύνολο του πάγιου ενεργητικού του Ομίλου ανήλθε σε 9,7 εκατ. έναντι 10,8 εκατ.της προηγούμενης χρήσης 2009. Παρατίθενται πίνακες με σχετικούς αριθμοδείκτες: ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 31/12/2010 31/12/2009 Καθαρα αποτελέσματα προ φόρων,χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων/σύνολο εσόδων (ΣΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΒΑΣΗ) Καθαρα αποτελέσματα προ φόρων,χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων/ίδια κεφάλαια (ΣΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΒΑΣΗ) 6,74% 5,15% -22,83% -20,94% ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 31/12/2010 31/12/2009 Καθαρα αποτελέσματα μετά από φόρους,χρηματοοικονομικά, επενδυτικά αποτελέσματα και αποσβέσεις/σύνολο εσόδων 7,70% -21,76% (ΣΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΒΑΣΗ) Καθαρα αποτελέσματα μετά από φόρους,χρηματοοικονομικά, επενδυτικά αποτελέσματα και αποσβέσεις/ίδια κεφάλαια 5,88% -19,95% (ΣΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΒΑΣΗ) ΔΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑΣ 31/12/2010 31/12/2009 Ίδια Κεφάλαια/Σύνολο υποχρεώσεων (ΣΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΒΑΣΗ) 300,81% 288,90% ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΣ 31/12/2010 31/12/2009 Σύνολο υποχρεώσεων/σύνολο παθητικού (ΣΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΒΑΣΗ) 24,95% 25,71% Ίδια Κεφάλαια/Σύνολο παθητικού (ΣΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΒΑΣΗ) 75,05% 74,29% 6
ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ: Η εταιρία κατά τη διάρκεια του 2010 κατάφερε να επιστρέψει σε κερδοφόρο αποτέλεσμα. (Το 2009 παρουσίασε ζημίες μετά φόρων 14,8 εκατ., ενώ το 2010 παρουσιάζει κέρδη μετά από φόρους 4,6 εκατ.), κυρίως μέσα από τον περιορισμό του λειτουργικού της κόστους απόρροια των πολιτικών που εφάρμοσε η διοίκηση.για τη χρήση του 2011 έχουν τεθεί από τη διοίκηση οι παρακάτω στόχοι: 1) Η ανάληψη από την ΤΕΟ ΑΕ της εθνικής διαλειτουργικότητας των αυτοκινητοδρόμων. Η επίτευξη του στόχου αυτού προυποθέτει τη μετεξέλιξη του θεσμικού και εποπτικού ρόλου της εταιρείας, διαδικασία η οποία ήδη είναι σε εξέλιξη, στα πλαίσια των αποφάσεων του ΥΠΥΜΕΔΙ και της επιτροπής για την εθνική διαλειτουργικότητα. 2) Η περαιτέρω αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών της εταιρείας προς τους πολίτες με τη πληρέστερη και την αποδοτικότερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και την βελτίωση των διαδικασιών λειτουργίας και οργάνωσης. 3) Η ενοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων της εταιρείας, με την εγκατάσταση ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρησης επιχειρησιακών πόρων (ERP) και διοικητικής πληροφόρησης (MIS). 4) Η διατήρηση της θετικής και κερδοφόρας πορείας της εταιρείας μέσα από την αύξηση των εσόδων της και την βελτίωση της παραγωγικότητας των δράσεων και λειτουργιών της. ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Συναλλαγματικός κίνδυνος : Η λειτουργία της εταιρείας δεν επηρεάζεται από αυτό τον κίνδυνο γιατί δεν έχει συναλλαγές σε ξένο νόμισμα. Επιτοκιακός κίνδυνος : Η εταιρεία δεν έχει τέτοιο κίνδυνο γιατί δεν υπάρχουν δανειακές υποχρεώσεις και κατέχει υψηλά διαθέσιμα. Πιστωτικός Κίνδυνος : Η εταιρεία εκτίθεται από ενδεχόμενους κινδύνους είσπραξης των απαιτήσεων της λόγω του μεγάλου όγκου των συναλλασσομένων και για αυτό διενεργεί έλεγχο για απομείωση και σχηματίζει σχετικές προβλέψεις επισφαλειών. 7
ΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Σχετικά με την διανομή μερίσματος βάσει του Κ.Ν 2190/20 η διοίκηση της εταιρείας προτείνει τη διανομή μερίσματος ποσού 2.573.000,00 για την χρήση 2010. Η προτεινόμενη διανομή τελεί υπό την έγκριση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Έχοντας υπ όψιν τα παραπάνω, παρακαλούμε κύριοι Μέτοχοι να εγκρίνετε τις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας που σας υποβλήθηκαν με την παρούσα. Αθήνα 21/04/2011 Ο Δ/ΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ & ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΒΕΒΑΙΩΣΗ Βεβαιώνεται ότι η έκθεση αυτή που αποτελείται από 5 σελίδες είναι εκείνη που αναφέρεται στην Έκθεση Ελέγχου μας με ημερομηνία 13 Μαΐου 2011. BDO ΟΡΚΩΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ Α.Ε. ΠΑΤΗΣΙΩΝ 81 & ΧΕΥΔΕΝ, Τ.Κ.10434-ΑΘΗΝΑ Α.Μ.Σ.Ο.Ε.Λ. 111 Αθήνα 13 Μαΐου 2011 Οι Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές ΑΝΑΓΝΟΣ Θ. ΛΥΜΠΕΡΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑ Γ. ΜΠΑΡΖΟΥ Α.Μ.Σ.Ο.Ε.Λ. 11241 Α.Μ.Σ.Ο.Ε.Λ. 21371 8
ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΕΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ <<AΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΩΝ>>με δ.τ Τ.Ε.Ο. Α.Ε>> Έκθεση επί των Εταιρικών και Ενοποιημένων Οικονομικών Καταστάσεων Ελέγξαμε τις συνημμένες εταιρικές και τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας «AΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΩΝ» με δ.τ «ΤΕΟ Α.Ε» και των κοινοπραξιών της, που αποτελούνται από την εταιρική και ενοποιημένη κατάσταση οικονομικής θέσης της 31 Δεκεμβρίου 2010, τις εταιρικές και ενοποιημένες καταστάσεις συνολικών εσόδων, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταμειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και περίληψη σημαντικών λογιστικών αρχών και μεθόδων και λοιπές επεξηγηματικές πληροφορίες. Ευθύνη της Διοίκησης για τις Εταιρικές και Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις Η διοίκηση είναι υπεύθυνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλείδες, που η διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες, ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη του Ελεγκτή Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουμε και διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις εταιρικές και τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαμβανομένης της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους ανακρίβειας των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλείδες που σχετίζονται με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλείδων της εταιρείας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών και μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιμήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της ελεγκτικής μας γνώμης. 9
Γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα, από κάθε ουσιώδη άποψη, την οικονομική θέση της Εταιρείας «AΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΩΝ» με δ.τ «ΤΕΟ Α.Ε» και των κοινοπραξιών αυτής κατά την 31 Δεκεμβρίου 2010 και τη χρηματοοικονομική τους επίδοση και τις ταμειακές τους ροές για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναφορά επί Άλλων Νομικών και Κανονιστικών Θεμάτων Επαληθεύσαμε τη συμφωνία και την αντιστοίχηση του περιεχομένου της Έκθεσης Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου με τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, στα πλαίσια των οριζόμενων από τα άρθρα 43α, 108 και 37 του Κ.Ν. 2190/1920. Αθήνα 13 Μαΐου 2011 Οι Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές ΑΝΑΓΝΟΣ Θ. ΛΥΜΠΕΡΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑ Γ. ΜΠΑΡΖΟΥ Α.Μ.Σ.Ο.Ε.Λ. 11241 Α.Μ.Σ.Ο.Ε.Λ. 21371 BDO ΟΡΚΩΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ Α.Ε. ΠΑΤΗΣΙΩΝ 81 & ΧΕΥΔΕΝ, Τ.Κ.10434-ΑΘΗΝΑ Α.Μ.Σ.Ο.Ε.Λ. 111 10
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Ποσά σε 000 Ο ΟΜΙΛΟΣ H ΕΤΑΙΡΙΑ Σημ. 31/12/2010 31/12/2009 31/12/2010 31/12/2009 Πωλήσεις 22 43.194 48.879 43.194 48.879 Κόστος Πωληθέντων 23-36.993-71.268-37.006-71.294 Μικτό Κέρδος 6.201-22.390 6.188-22.415 Λοιπά έσοδα εκμετάλλευσης 24 15.207 16.995 15.207 16.994 Έξοδα διοίκησης 23-5.823-10.278-5.793-10.263 Έξοδα διάθεσης 23-226 -254-226 -254 Έξοδα ερευνών και ανάπτυξης 23-237 -388-237 -388 Άλλα έξοδα εκμεταλλεύσεως 25-12.130-559 -12.127-542 Κέρδη/(ζημιές) Προ Φόρων Χρηματοδοτικών και επενδυτικών Αποτελεσμάτων 2.992-16.873 3.012-16.868 Χρηματοοικονομικά Έσοδα 28 1.877 2.252 1.875 2.247 Χρηματοοικονομικά Έξοδα 27-25 74-25 74 Λοιπά Χρηματοοικονομικά Αποτελέσματα 26 12 11 Κέρδη/ Ζημιές από κοινοπραξίες 29 0-52 -19 Κέρδη προ φόρων 4.844-14.536 4.811-14.555 Φόρος εισοδήματος 30-204 -286-171 -267 Κέρδη/(ζημιές) μετά από φόρους 4.640-14.822 4.640-14.822 Λοιπά συνολικά έσοδα/(έξοδα) χρήσης Λοιπά συνολικά έσοδα/(έξοδα) χρήσης μετά φόρων 0 0 0 0 0 0 0 0 Συγκεντρωτικά Συνολικά αποτελέσματα χρήσης 4.640-14.822 4.640-14.822 Κέρδη/(ζημιές) χρήσης αποδιδόμενα σε : Ιδιοκτήτες της μητρικής 4.640 0 4.640 0 Αποτελέσματα Προ Φόρων, Χρηματοδοτικών και επενδυτικών Αποτελεσμάτων και Αποσβέσεων 4.062-15.553 4.068-15.562 11
Οι επισυναπτόμενες σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Οι επισυναπτόμενες σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. Ποσά σε 000 Ο ΟΜΙΛΟΣ H ΕΤΑΙΡΙΑ Σημ. 31/12/2010 31/12/2009 31/12/2010 31/12/2009 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη Κυκλοφορούντα Στοιχεία του Ενεργητικού Ενσώματα πάγια 6 7.597 8.235 7.557 8.181 Άυλα περιουσιακά στοιχεία 7 772 1.108 772 1.108 Επενδύσεις σε κοινοπραξίες 8 0 0 87 87 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 10 544 714 544 714 Λοιπά μη κυκλοφορούντα στοιχεία ενεργητικού 9 822 808 820 805 Σύνολο 9.734 10.864 9.780 10.896 Κυκλοφορούντα Στοιχεία του Ενεργητικού Αποθέματα 1 0 0 0 Πελάτες και λοιπές εμπορικές απαιτήσεις 11 5.023 8.208 4.571 8.097 Απαιτήσεις από κοινοπραξίες 12 0 0 424 470 Λοιπά κυκλοφορούντα στοιχεία ενεργητικού 13 19.065 17.911 19.051 17.518 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 14 71.341 63.016 70.963 62.667 Σύνολο 95.430 89.135 95.009 88.752 Σύνολο Ενεργητικού 105.164 99.999 104.789 99.648 Ίδια Κεφάλαια & Υποχρεώσεις Ίδια Κεφάλαια Μετοχικό κεφάλαιο 15 56.407 56.407 56.407 56.407 Λοιπά αποθεματικά 15 16.804 16.804 16.804 16.804 Αποτελέσματα Εις Νέον 15 5.714 1.074 5.714 1.074 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων αποδιδόμενων στους ιδιοκτήτες της μητρικής 78.926 74.286 78.926 74.286 Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 78.926 74.286 78.926 74.286 Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις 10 140 140 140 140 Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία 16 2.689 2.810 2.689 2.810 Λοιπές προβλέψεις 17 10.468 0 10.468 0 Λοιπές Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις 18 2.220 2.173 2.220 2.173 Σύνολο 15.517 5.123 15.517 5.123 Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις 19 5.282 6.865 4.941 6.586 Τρέχουσες Φορολογικές Υποχρεώσεις 20 25 12 0 0 Υποχρεώσεις σε κοινοπραξίες 12 14 14 Λοιπές Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις 21 5.414 13.714 5.391 13.639 Σύνολο 10.721 20.591 10.346 20.239 Σύνολο Υποχρεώσεων 26.238 25.713 25.863 25.361 12
Σύνολο Ιδιών Κεφαλαίων και Υποχρεώσεων 105.164 99.999 104.789 99.648 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Για τον όμιλο και την Εταιρεία ο πίνακας έχει ως ακολούθως. Ποσά σε 000 Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά αποθέματικα Αποτελέσματα εις νέον Σύνολο Υπόλοιπα κατά την 1η Ιανουαρίου 2009, σύμφωνα με τα ΔΠΧΠ 56.407 16.804 15.896 89.108 Καθαρά Αποτελέσματα Περιόδου 01/01-31/12/2009 0 0-14.822-14.822 Υπόλοιπο των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την 31η Δεκεμβρίου 2009 56.407 16.804 1.074 74.286 Υπόλοιπο των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την 1η Ιανουαρίου 2010 56.407 16.804 1.074 74.286 Καθαρά Αποτελέσματα Περιόδου 01/01-31/12/2010 0 0 4.640 4.640 Λοιπά συνολικά αποτελέσματα για το 2010 0 0 0 0 Υπόλοιπο των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την 31η Δεκεμβρίου 2010 56.407 16.804 5.714 78.926 Οι επισυναπτόμενες σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 13
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Ποσά σε '000 Ο ΟΜΙΛΟΣ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ 2010 2009 2010 2009 Λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη προ φόρων 4.844 (14.536) 4.811 (14.555) Πλέον / µείον προσαρµογές για: Αποσβέσεις 1.069 1.320 1.055 1.306 Προβλέψεις 8.268 (6.109) 8.268 (6.109) Αποτελέσµατα (έσοδα, έξοδα, κέρδη και ζηµιές) επενδυτικής δραστηριότητας - (12) - 8 Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα (25) 53 (25) 53 Πιστωτικοί τόκοι και συναφή έσοδα (1.850) (2.252) (1.850) (2.247) Πλέον/ µείον προσαρµογές για µεταβολές λογαριασµών κεφαλαίου κίνησης ή που σχετίζονται µε τις λειτουργικές δραστηριότητες: Μείωση / (αύξηση) αποθεµάτων (1) - - - Μείωση / (αύξηση) απαιτήσεων 1.581 3.607 1.480 4.291 (Μείωση) / αύξηση υποχρεώσεων (πλην τραπεζών) (7.105) (8.091) (6.986) 0 Αύξηση/(μείωση) λοιπών λογαριασμών κυκλοφορούντος ενεργητικού (233) 1.830 (233) (6.260) Μείον: Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα καταβεβληµένα - (53) - (53) Καταβεβληµένοι φόροι - (706) - - 568,92 Σύνολο εισροών / (εκροών) από λειτουργικές δραστηριότητες (α) 6.548 (24.948) 6.520 (24.134) Επενδυτικές δραστηριότητες Απόκτηση θυγατρικών, συγγενών, κοινοπραξιών και λοιπών επενδύσεων - - - 1 Αγορά ενσώµατων και άϋλων παγίων περιουσιακών στοιχείων (84) (785) (84) (785) Αύξηση λοιπών μακροπρόθεσμων Απαιτήσεων (15) - (15) - Τόκοι εισπραχθέντες 1.875 2.252 1.875 2.247 Αποτελέσματα (έσοδα,έξοδα,κέρδη και ζημιές ) επενδυτικής δραστηριότητας - 8.523-8.522 Σύνολο εισροών / (εκροών) από επενδυτικές δραστηριότητες (β) 1.777 9.990 1.777 9.984 Χρηµατοδοτικές δραστηριότητες - - - - Σύνολο εισροών / (εκροών) από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες (γ) - - - - Καθαρή αύξηση / (µείωση) στα ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα περιόδου (α) + (β) + (γ) 8.325 (14.959) 8.296 (14.150) Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα έναρξης περιόδου 63.016 77.975 62.667 76.816 Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα λήξης περιόδου 71.341 63.016 70.963 62.667 Οι επισυναπτόμενες σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 14
1.ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΟ Α.Ε. 1.1 Γενικές Πληροφορίες Το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας ιδρύθηκε το 1927. Σκοπός της ίδρυσής του ήταν η κατασκευή και συντήρηση των εθνικών οδών μέσω των εσόδων που προέρχονταν από εισφορές για τη χρήση των Εθνικών οδών. Το ΤΕΟ τελούσε υπό την εποπτεία του Υπουργείου Συγκοινωνιών μέχρι το 1960. Από το 1960 και έως το 2001 την εποπτεία ασκούσε το ΥΠΕΧΩΔΕ. Από το 1984 έως το 1988 εκχωρήθηκαν αρμοδιότητες στο ΤΕΟ πέραν της βασικής του αρμοδιότητας, η οποία ήταν η είσπραξη τελών διοδίων. Τέτοιες αρμοδιότητες ήταν η διαχείριση των κυκλοφοριακών συνδέσεων και παρόδιων εκτάσεων, η δημιουργία Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητοδρόμων, και η ευχέρεια δημιουργίας Θυγατρικών Ανωνύμων Εταιρειών. Έτσι το ΤΕΟ ίδρυσε την ανώνυμη εταιρεία «Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι Α.Ε.» κύριο αντικείμενο της οποίας υπήρξε η καθαριότητα των Εθνικών οδών. Το 1999 το ΤΕΟ προχώρησε στην αυτοματοποίηση των σταθμών διοδίων από Πάτρα και Τρίπολη έως το Σχηματάρι. Το 2001 το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας και η Θυγατρική του εταιρεία «Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι Α.Ε.» συγχωνεύτηκαν και δημιουργήθηκε η Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης και Εκμετάλλευσης Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων με διακριτικό τίτλο «ΤΕΟ Α.Ε.». Η συγχώνευση διενεργήθηκε σύμφωνα με τον νόμο 2938/2001 (ΦΕΚ 178/6.8.2001). Η Τ.Ε.Ο. Α.Ε. αποτελεί δημόσια επιχείρηση, η οποία λειτουργεί κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας και διέπεται από τις διατάξεις του νόμου αυτού και συμπληρωματικά, από τις διατάξεις του κ.ν.2190/1920 περί ανωνύμων εταιρειών. Η Τ.Ε.Ο. Α.Ε. είναι μονομετοχική με κύριο μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο το οποίο εκπροσωπείται από το Υπουργείο Οικονομικών. Η ΤΕΟ ΑΕ εποπτεύεται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Έδρα της Εταιρείας έχει οριστεί ο Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας Αττικής. Κατά την 31/12/2009 η Εταιρεία απασχολούσε 320 άτομα. Οι οικονομικές καταστάσεις της 31 ης Δεκεμβρίου 2010 εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της 21ης Απριλίου 2011 και υπόκεινται στην οριστική έγκριση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων. Οι οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας θα αναρτηθούν στο διαδίκτυο στη διεύθυνση www.teo.org.gr 15
1.2 Φύση Δραστηριοτήτων Σκοπός της Εταιρείας, σύμφωνα και με το καταστατικό της είναι: Η είσπραξη των διοδίων και η εν γένει διαχείριση και εκμετάλλευση του οδικού διευρωπαϊκού δικτύου «Πατρών Αθηνών Θεσσαλονίκης Ευζώνων» και «Κορίνθου Τριπόλεως», καθώς και οποιοδήποτε άλλο οδικό τμήμα της χώρας της ανατεθεί η είσπραξη διοδίων. Η παροχή υπηρεσιών στους χρήστες του οδικού δικτύου, σε ότι αφορά στην ασφάλεια, πληροφόρηση, καθαριότητα, σήμανση και συντήρηση. Η βεβαίωση παραβάσεων που αφορούν στην μη καταβολή διοδίων και η επιβολή προστίμων. Η κατασκευή και συντήρηση κτιρίων που εξυπηρετούν τις ανάγκες της κυκλοφορίας του οδικού δικτύου, καθώς και τα κτίρια των σταθμών διοδίων. Η χρηματοδότηση των παραπάνω δραστηριοτήτων και γενικά δραστηριοτήτων που συνδέονται με την ανάπτυξη του οδικού δικτύου. Η αξιοποίηση και εκμετάλλευση των παρόδιων χώρων. Η μελέτη, κατασκευή, εξοπλισμός, συντήρηση, λειτουργία, εκμετάλλευση και εν γένει διαχείριση αυτοκινητοδρόμων, οδών ταχείας κυκλοφορίας και άλλων οδών στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Η μελέτη, κατασκευή, εξοπλισμός, συντήρηση, λειτουργία, εκμετάλλευση και εν γένει διαχείριση των παρόδιων εγκαταστάσεων και χώρων οποιασδήποτε μορφής και φύσης. 2. ΣΥΝΟΨΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ 2.1 Βάση σύνταξης των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων Οι παρούσες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί από τη Διοίκηση σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) και τις Διερμηνείες της Επιτροπής Διερμηνειών των Διεθνών Προτύπων Χρηαμτοοικονομικής Αναφοράς, όπως έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαΐκή Ένωση και τα ΔΠΧΑ που έχουν εκδοθεί από το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (ΣΔΛΠ). Η σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ απαιτεί την χρήση ορισμένων λογιστικών εκτιμήσεων και παραδοχών. Επίσης, απαιτείται η κρίση της Διοίκησης κατά την διαδικασία εφαρμογής των λογιστικών αρχών της Εταιρείας. Οι περιοχές που εμπεριέχουν μεγαλύτερο βαθμό άσκησης κρίσης ή πολυπλοκότητας, ή όπου οι εκτιμήσεις και παραδοχές είναι σημαντικές για τις οικονομικές καταστάσεις, παρουσιάζονται στη σημείωση 4. 16
Η ετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με γενικώς αποδεκτές λογιστικές αρχές απαιτεί τη χρησιμοποίηση υπολογισμών και υποθέσεων που επηρεάζουν τα αναφερθέντα ποσά των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, τη γνωστοποίηση ενδεχομένων απαιτήσεων και υποχρεώσεων κατά την ημερομηνία των οικονομικών καταστάσεων και τα αναφερθέντα ποσά εσόδων και εξόδων κατά τη διάρκεια της χρήσης υπό αναφορά. Οι υπολογισμοί βασίζονται στην καλύτερη δυνατή γνώση της διεύθυνσης της Εταιρείας και του Ομίλου σε σχέση με τις τρέχουσες συνθήκες και ενέργειες. Τυχόν διαφορές σε ποσά των οικονομικών καταστάσεων και αντίστοιχα ποσά στις σημειώσεις οφείλονται σε στρογγυλοποιήσεις. 2.2 Νόμισμα Παρουσίασης Οι παρούσες οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε Ευρώ, το λειτουργικό νόμισμα του Ο μίλου, δηλαδή το νόμισμα του πρωτεύοντος οικονομικού περιβάλλοντος, στο οποίο δραστηριοποιείται οι Εταιρεία και οι κοινοπραξίες στις οποίες συμμετέχει. Όλα τα ποσά παρουσιάζονται σε χιλιάδες, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. Πρέπει να σημειωθεί ότι λόγω στρογγυλοποιήσεων, τα πραγματικά αθροίσματα των ποσών που παρουσιάζονται στις ατομικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, ενδέχεται να μην είναι ακριβώς ίσα με τα αθροίσματα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις. 2.3 Νέα πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και διερμηνείες Οι αλλαγές σε λογιστικές αρχές που υιοθετήθηκαν αναλύονται ως ακολούθως: Ετήσιες Βελτιώσεις 2009 Κατά το 2009 το ΔΣΛΠ προέβη στην έκδοση των ετήσιων Βελτιώσεις στα ΔΠΧΑ για το 2009 μια σειρά προσαρμογών σε 12 Πρότυπα που αποτελεί μέρος του προγράμματος για ετήσιες βελτιώσεις στα Πρότυπα. Το πρόγραμμα των ετήσιων βελτιώσεων του ΔΣΛΠ στοχεύει στο να πραγματοποιούνται απαραίτητες αλλά μη επείγουσες προσαρμογές σε ΔΠΧΑ τα οποία δεν θα αποτελέσουν μέρος κάποιου μεγαλύτερου προγράμματος αναθεωρήσεων. Ετήσιες βελτιώσεις 2008 ΔΠΧΑ 5 Μη Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία που Κατέχονται προς Πώληση και Διακοπείσες Δραστηριότητες: Διευκρινίζεται το γεγονός ότι όλα τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού μίας θυγατρικής κατατάσσονται ως κατεχόμενα για πώληση, σύμφωνα με τις πρόνοιες του ΔΠΧΑ 5, ακόμη και στην περίπτωση που η εταιρία, μετά από πώληση, εξακολουθεί να διατηρεί μη ελέγχουσα συμμετοχή στη θυγατρική. 17
Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 1 «ΔΠΧΑ Πρώτη Εφαρμογή» - Επιπρόσθετες Εξαιρέσεις για Εταιρίες που Εφαρμόζουν τα ΔΠΧΑ για Πρώτη Φορά Η τροποποίηση παρέχει εξαίρεση από την αναδρομική εφαρμογή των ΔΠΧΑ στην επιμέτρηση στοιχείων του ενεργητικού στους τομείς πετρελαίου, φυσικού αερίου και μισθώσεων. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2010. Η τροποποίηση δεν είναι εφαρμόσιμη στις εργασίες του Ομίλου. Τροποποιήσεις στο ΔΠΧΑ 2: «Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών» Το ΔΣΛΠ προχώρησε σε έκδοση τροποποίησης του ΔΠΧΑ 2 αναφορικά με τον λογιστικό χειρισμό των συναλλαγών που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών μεταξύ εταιριών του ιδίου ομίλου και πως αυτές αντιμετωπίζονται στις ατομικές οικονομικές καταστάσεις των θυγατρικών εταιριών. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι τροποποιήσεις του ΔΠΧΑ 2 δε θα έχουν επίδραση στις λογιστικές πολιτικές του Ομίλου. Υιοθέτηση του αναθεωρημένου ΔΠΧΑ 3: «Συνενώσεις Επιχειρήσεων» και του αναθεωρημένου ΔΛΠ 27: «Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις και λογιστικός χειρισμός για επενδύσεις σε θυγατρικές» Το αναθεωρημένο ΔΠΧΑ 3 εισάγει μια σειρά αλλαγών στο λογιστικό χειρισμό συνενώσεων επιχειρήσεων οι οποίες θα επηρεάσουν το ποσό της αναγνωρισθείσας υπεραξίας, τα αποτελέσματα της αναφερόμενης περιόδου στην οποία πραγματοποιείται η απόκτηση επιχειρήσεων και τα μελλοντικά αποτελέσματα. Αυτές οι αλλαγές περιλαμβάνουν την εξοδοποίηση δαπανών που σχετίζονται με την απόκτηση και την αναγνώριση μεταγενέστερων μεταβολών στην εύλογη αξία του ενδεχόμενου τιμήματος ( contingent consideration ) στα αποτελέσματα. Το τροποποιημένο ΔΛΠ 27 απαιτεί συναλλαγές που οδηγούν σε αλλαγές ποσοστών συμμετοχής σε θυγατρική να καταχωρούνται στην καθαρή θέση. Επιπλέον, το τροποποιημένο πρότυπο μεταβάλλει το λογιστικό χειρισμό για τις ζημίες που πραγματοποιούνται από θυγατρική εταιρεία καθώς και από την απώλεια του ελέγχου θυγατρικής. Όλες οι αλλαγές των ανωτέρω προτύπων θα εφαρμοστούν μελλοντικά και θα επηρεάσουν μελλοντικές αποκτήσεις και συναλλαγές με μετόχους μειοψηφίας. Το αναθεωρημένα πρότυπα αναμένεται να επηρεάσουν τη λογιστική αντιμετώπιση συνενώσεων επιχειρήσεων μελλοντικών περιόδων, ενώ η επίδραση αυτή θα εκτιμηθεί όταν αυτές οι συνενώσεις πραγματοποιηθούν. 18
ΔΛΠ 39: «Χρηματοοικονομικά Μέσα: Αναγνώριση και Αποτίμηση» - Τροποποίηση του ΔΛΠ 39 για στοιχεία που πληρούν τις προϋποθέσεις λογιστικής αντιστάθμισης Η τροποποίηση του ΔΛΠ 39 αποσαφηνίζει θέματα λογιστικής αντιστάθμισης και πιο συγκεκριμένα τον πληθωρισμό και τον one-sided κίνδυνο ενός αντισταθμιζόμενου στοιχείου. Η εφαρμογή της τροποποίησης δεν αναμένεται να έχει ουσιώδη επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. ΕΔΔΠΧΑ 17: Διανομές μη ταμειακών στοιχείων του ενεργητικού στους Ιδιοκτήτες Όταν μία επιχείρηση προβαίνει στην ανακοίνωση διανομής και έχει την υποχρέωση να διανείμει στοιχεία του ενεργητικού που αφορούν στους ιδιοκτήτες της, θα πρέπει να αναγνωρίζει μία υποχρέωση για αυτά τα πληρωτέα μερίσματα. Σκοπός της Διερμηνείας 17 είναι η παροχή οδηγιών αναφορικά με το πότε θα πρέπει μία επιχείρηση να αναγνωρίζει τα μερίσματα πληρωτέα το πώς θα πρέπει να τα μετρά καθώς και, το πώς θα πρέπει λογιστικοποιεί τις διαφορές μεταξύ της λογιστικής αξίας των στοιχείων του ενεργητικού που διανέμονται και της λογιστική αξία των πληρωτέων μερισμάτων όταν η επιχείρηση εξοφλεί τα μερίσματα πληρωτέα. ΕΔΔΠΧΑ 18: Μεταφορές στοιχείων ενεργητικού από Πελάτες Η Διερμηνεία 18 εφαρμόζεται κυρίως στις επιχειρήσεις ή οργανισμούς κοινής ωφέλειας. Σκοπός της ΕΔΔΠΧΑ 18 αποσαφηνίζει τις απαιτήσεις των ΔΠΧΑ σχετικά με τις συμφωνίες κατά τις οποίες μια επιχείρηση λαμβάνει από ένα πελάτη της μέρος ενσώματων παγίων ( οικόπεδα, κτηριακές εγκαταστάσεις ή εξοπλισμό τον οποίο η επιχείρηση θα πρέπει να χρησιμοποιήσει είτε με σκοπό ο πελάτης να αποτελέσει μέρος ενός δικτύου ή με σκοπό ο πελάτης να αποκτήσει συνεχή πρόσβαση στη παροχή αγαθών ή υπηρεσιών (όπως για παράδειγμα παροχή ηλεκτρισμού ή νερού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια επιχείρηση λαμβάνει μετρητά από τους πελάτες της τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την απόκτηση ή τη κατασκευή κάποιας εγκατάστασης με σκοπό τη διασύνδεση του πελάτη με το δίκτυο ή τη παροχή αδιάλειπτης πρόσβασης στο δίκτυο αγαθών ή υπηρεσιών (ή και στα δύο ταυτόχρονα). Η Διερμηνεία 18 αποσαφηνίζει τις περιπτώσεις κατά τις οποίες πληρείται ο ορισμός του ενσώματου παγίου, την αναγνώριση και επιμέτρηση του αρχικού κόστους. Επιπλέον προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει η εξακρίβωση της υποχρέωσης για τη παροχή των ανωτέρω υπηρεσιών με αντάλλαγμα το ενσώματο πάγιο καθώς και τον τρόπο αναγνώρισης του εσόδου και τη λογιστική αντιμετώπιση τον μετρητών που λαμβάνονται από τους πελάτες. 19
Πρότυπα, τροποποιήσεις και διερμηνείες σε ήδη υπάρχοντα πρότυπα τα οποία είτε δεν έχουν ακόμα τεθεί σε ισχύ είτε δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ε.Ε.. Επιπλέον, η ΔΣΛΠ έχει προχωρήσει στην έκδοση των παρακάτω νέων ΔΠΧΑ, τροποποιήσεων και διερμηνειών τα οποία δεν είναι υποχρεωτικά για τις παρουσιαζόμενες οικονομικές καταστάσεις και τα οποία μέχρι την ημερομηνία έκδοσης αυτών των οικονομικών καταστάσεων δεν είχαν υιοθετηθεί από την ΕΕ. ΔΠΧΑ 9: «Χρηματοοικονομικά Μέσα» Το ΔΣΛΠ σχεδιάζει να αντικαταστήσει πλήρως το ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά μέσα αναγνώριση και αποτίμηση» κατά το τέλος του 2010, το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή για ετήσιες οικονομικές περιόδους που ξεκινούν την 1 Ιανουαρίου 2013. Το ΔΠΧΑ 9 αποτελεί την πρώτο στάδιο του συνολικού σχεδίου αντικατάστασης του ΔΛΠ 39. Τα βασικά στάδια έχουν ως εξής: 1ο στάδιο: Αναγνώριση και αποτίμηση 2ο στάδιο: Μεθοδολογία απομείωσης 3ο στάδιο: Λογιστική αντιστάθμισης Επιπλέον ένα επιπλέον σχέδιο πραγματεύεται με τα θέματα που αφορούν στη διακοπή αναγνώρισης. Το ΔΠΧΑ 9 στοχεύει στη μείωση της πολυπλοκότητα στη λογιστική αντιμετώπιση των χρηματοπιστωτικών μέσων παρέχοντας λιγότερες κατηγορίες χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και μια αρχή με βάση προσέγγιση για την ταξινόμησή τους. Κατά το νέο πρότυπο, η οικονομική οντότητα ταξινομεί τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού είτε στο αποσβεσμένο κόστος είτε στην εύλογη αξία βάσει α) του επιχειρηματικού μοντέλου της επιχείρησης για τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού, και β) των χαρακτηριστικών των συμβατών ταμειακών ροών των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού (αν δεν έχει επιλέξει να ορίσει το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων). Η ύπαρξη μονό δυο κατηγοριών - αποσβεσμένο κόστος και εύλογη αξία σημαίνει ότι θα απαιτείται μόνο ένα μοντέλο απομείωσης στο πλαίσιο του νέου προτύπου, μειώνοντας έτσι την πολυπλοκότητα. Η επίδραση από την εφαρμογή του ΔΧΠΑ 9 αξιολογείται από την επιχείρηση καθώς αναμένεται να υπάρχει επίδραση στα Ίδια Κεφάλαια και τα αποτελέσματα από το επιχειρηματικό μοντέλου που θα διαλέξει η επιχείρηση για τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών στοιχείων του ενεργητικού της. Το πρότυπο εφαρμόζεται για τις ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2013 και δεν έχει εγκριθεί από την ΕΕ. 20
Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 1 «ΔΠΧΑ Πρώτη Εφαρμογή» - Περιορισμένες Εξαιρέσεις από τη Συγκριτική Πληροφόρηση για τις Γνωστοποιήσεις του ΔΠΧΑ 7 για Εταιρίες που Εφαρμόζουν τα ΔΠΧΑ για Πρώτη Φορά Η Τροποποίηση παρέχει εξαιρέσεις σε εταιρίες που εφαρμόζουν τα ΔΠΧΑ για πρώτη φορά από την υποχρέωση να παρέχουν συγκριτικές πληροφορίες σε σχέση με τις γνωστοποιήσεις που απαιτούνται από το ΔΠΧΑ 7 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιουλίου 2010 και έχει εγκριθεί από την ΕΕ. Η τροποποίηση αυτή δεν εφαρμόζεται για τον Όμιλο. ΔΛΠ 24 «Γνωστοποιήσεις Συνδεδεμένων Μερών (αναθεώρηση)» Με την παρούσα τροποποίηση αποσαφηνίζεται η έννοια των συνδεδεμένων μερών και επιχειρείται μείωση στις γνωστοποιήσεις των συναλλαγών ανάμεσα σε συνδεδεμένα μέρη του δημοσίου. Συγκεκριμένα, καταργείται η υποχρέωση των συνδεδεμένων μερών δημοσίου να γνωστοποιήσουν τις λεπτομέρειες όλων των συναλλαγών με το δημόσιο και με άλλα συνδεδεμένα μέρη δημοσίου, αποσαφηνίζει και απλοποιεί τον ορισμό του συνδεδεμένου μέρους και επιβάλλει την γνωστοποίηση όχι μόνο των σχέσεων, των συναλλαγών και των υπολοίπων ανάμεσα στα συνδεδεμένα μέρη αλλά και των δεσμεύσεων τόσο στις ατομικές όσο και στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Η τροποποίηση αυτή, η οποία έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει υποχρεωτική εφαρμογή από την 1 Ιανουαρίου 2011. Η εφαρμογή του αναθεωρημένου προτύπου δεν αναμένεται να έχει ουσιώδη επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις. ΕΔΔΠΧΑ 14 (Τροποποίηση)- «Προπληρωμές ελάχιστον κεφαλαιακών απαιτήσεων» Η Τροποποίηση έγινε για να άρει τον περιορισμό που είχε μια οντότητα στο να αναγνωρίσει ένα στοιχείο του ενεργητικού που προέκυπτε από εθελοντικές προπληρωμές που έκανε προς ένα πρόγραμμα παροχών προκειμένου να καλύψει τις ελάχιστες κεφαλαιακές υποχρεώσεις του. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιουλίου 2011 και έχει εγκριθεί από την ΕΕ. Η διερμηνεία δεν είναι εφαρμόσιμη στον Όμιλο. ΕΔΔΠΧΑ 19: Εξόφληση Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων μέσω Συμμετοχικών Τίτλων Η Διερμηνεία 19 εξετάζει το θέμα της λογιστικής αντιμετώπισης των περιπτώσεων όταν οι όροι μιας χρηματοοικονομικής υποχρέωσης αποτελούν αντικείμενο επαναδιαπραγμάτευσης και ως αποτέλεσμα η οντότητα εκδίδει μετοχικούς τίτλους στον πιστωτή για να εξοφλήσει το σύνολο ή μέρος της χρηματοοικονομικής υποχρέωσης. Τέτοιες συναλλαγές αναφέρεται μερικές φορές ως ανταλλαγές «χρεωστικών συμμετοχικών τίτλων» ή συμφωνίες ανταλλαγής μετοχών, και η συχνότητα τους αυξάνεται κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιουλίου 2010 και έχει εγκριθεί από την ΕΕ. Η Διερμηνεία δεν έχει εφαρμογή στον Όμιλο. 21
ΔΛΠ 32-(Τροποποίηση) «Χρηματοοικονομικά μέσα: Παρουσίαση» - Ταξινόμηση Εκδόσεων Δικαιωμάτων σε Μετοχές. Η Τροποποίηση αναθεωρεί τον ορισμό της χρηματοοικονομικής υποχρέωσης στο ΔΛΠ 32 με σκοπό την ταξινόμηση κάποιων δικαιωμάτων προαίρεσης ή δικαιωμάτων αγοράς μετοχών (που αναφέρονται μαζί ως «δικαιώματα (rights)») ως συμμετοχικούς τίτλους. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/02/2010 και η εφαρμογή της τροποποίησης θα εξεταστεί εάν θα έχει επίπτωση στις ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις του Ομίλου. Η παρούσα τροποποίηση έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΔΛΠ 12-(Τροποποίηση) «Φόροι Εισοδήματος». Η Τροποποίηση εισάγει μια πρακτική καθοδήγηση αναφορικά με την ανάκτηση της λογιστικής αξίας περιουσιακών στοιχείων που τηρούνται λογιστικά στην εύλογη αξία ή αναπροσαρμόζονται σύμφωνα με τα όσα ορίζει το ΔΛΠ 40 «Επενδύσεις σε ακίνητα». Σύμφωνα με τη παρούσα τροποποίηση η μελλοντική ανάκτηση της λογιστικής αξίας τέτοιων περιουσιακών στοιχείων τεκμαίρετε ότι θα πραγματοποιηθεί μέσω της μελλοντικής πώλησης του περιουσιακού στοιχείου. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2012 και η εφαρμογή της τροποποίησης θα εξεταστεί εάν θα έχει επίπτωση στις ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις του Ομίλου. Η παρούσα τροποποίηση δεν έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 1 «ΔΠΧΑ Πρώτη Εφαρμογή» - Κατάργηση της παύσης αναγνώρισης χρηματικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Η Τροποποίηση καταργεί την χρήση της προκαθορισμένης ημερομηνίας μετάβασης (01 Ιανουαρίου 2004) και την αντικαθιστά με την πραγματική ημερομηνία μετάβασης στα ΔΠΧΑ. Παράλληλα, καταργεί τις απαιτήσεις περί παύσης αναγνώρισης των συναλλαγών που είχαν λάβει χώρα πριν την προκαθορισμένη ημερομηνία μετάβασης. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/07/2011, ενώ η προγενέστερη εφαρμογή της επιτρέπεται. Η εφαρμογή της τροποποίησης δεν θα έχει επίπτωση στις ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις του Ομίλου. Η παρούσα τροποποίηση δεν έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 22
Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 1 «ΔΠΧΑ Πρώτη Εφαρμογή» - Υπερπληθωριστικές Οικονομίες. Η Τροποποίηση παρέχει καθοδήγηση για την επανεφαρμογή των ΔΠΧΑ μετά από μια περίοδο παύσης, οφειλόμενη στο ότι το νόμισμα λειτουργίας της Οικονομικής Οντότητας αποτελούσε νόμισμα μιας υπερπληθωριστικής Οικονομίας. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/07/2011, ενώ η προγενέστερη εφαρμογή της επιτρέπεται. Η εφαρμογή της τροποποίησης δεν θα έχει επίπτωση στις ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις του Ομίλου. Η παρούσα τροποποίηση δεν έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΔΠΧΑ 7 «Χρηματοοικονομικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις Τροποιποιήσεις αναφορικά με προόσθετες γνωστοποιήσεις σε περιπτώσεις μεταφορών χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων» Οι τροποποιήσεις θα επιτρέπουν στους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων να κατανοήσουν καλύτερα τις μεταφορές που πραγματοποιούνται μεταξύ των ομάδων των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και των πιθανών επιπτώσεων των τυχόν κινδύνους που ενδέχεται να παραμείνουν στην οικονομική οντότητα που μεταβιβάζονται τα περιουσιακά στοιχεία. Με βάση την τροποποίηση απαιτούνται πρόσθετες γνωστοποιήσεις εάν ένα δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό των συναλλαγών μεταφοράς πραγματοποιούνται στο τέλος μιας περιόδου αναφοράς. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/07/2011, ενώ η προγενέστερη εφαρμογή της επιτρέπεται. Η εφαρμογή της τροποποίησης δεν θα έχει επίπτωση στις ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις του Ομίλου. Η παρούσα τροποποίηση δεν έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ετήσιες Βελτιώσεις 2010 Κατά το 2010 το ΔΣΛΠ προέβη στην έκδοση των ετήσιων Βελτιώσεις στα ΔΠΧΑ για το 2010 μια σειρά προσαρμογών σε 7 Πρότυπα που αποτελεί μέρος του προγράμματος για ετήσιες βελτιώσεις στα Πρότυπα. Το πρόγραμμα των ετήσιων βελτιώσεων του ΔΣΛΠ στοχεύει στο να πραγματοποιούνται απαραίτητες αλλά μη επείγουσες προσαρμογές σε ΔΠΧΑ τα οποία δεν θα αποτελέσουν μέρος κάποιου μεγαλύτερου προγράμματος αναθεωρήσεων. Οι περισσότερες βελτιώσεις έχουν εφαρμογή για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2011, ενώ προγενέστερη εφαρμογή τους επιτρέπεται. Οι ετήσιες βελτιώσεις δεν έχουν υιοθετηθεί από την ΕΕ. Η εταιρία δεν έχει σκοπό να εφαρμόσει κανένα από τα Πρότυπα ή τις Διερμηνείες νωρίτερα. Με βάση την υπάρχουσα δομή του Ομίλου και τις λογιστικές πολιτικές που ακολουθούνται, η Διοίκηση δεν αναμένει σημαντικές επιδράσεις (εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά) στις οικονομικές καταστάσεις της εταιρίας από την εφαρμογή των ανωτέρω Προτύπων και διερμηνειών, όταν αυτά καταστούν εφαρμόσιμα. 23
3. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ 3.1 Ενοποίηση Συμμετοχές σε από Kοινού Eλεγχόμενες Eταιρείες (Κοινοπραξίες) Κοινοπραξία ή από κοινού ελεγχόμενη εταιρεία είναι η εταιρεία στην οποία η Εταιρεία ασκεί από κοινού έλεγχο με άλλους. Οι κοινοπραξίες ενοποιούνται με τη μέθοδο της αναλογικής ενοποίησης λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό που κατέχει η Εταιρεία και ισχύει κατά την ημερομηνία της ενοποίησης. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή γίνεται ενσωμάτωση του ποσοστού του Ομίλου από όλες τις αναλυτικές γραμμές εσόδων, εξόδων, ενεργητικού, παθητικού και ταμειακών ροών της κοινοπραξίας, με εκείνες που εμφανίζονται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Η Εταιρεία αναγνωρίζει το μερίδιο των κερδών ή ζημιών που προκύπτουν από πωλήσεις παγίων προς ή από τις κοινοπραξίες και αντιστοιχεί στους άλλους εταίρους της κοινοπραξίας. Ο Όμιλος δεν αναγνωρίζει το μερίδιο που του αναλογεί από τα κέρδη ή ζημιές που προκύπτουν από την αγορά στοιχείων ενεργητικού που προέρχονται από την κοινοπραξία, εως ότου πουλήσει τα συγκεκριμένα στοιχεία σε ένα τρίτο μέρος. Όμως, εάν η ζημιά που προκύπτει από τη συναλλαγή καταδεικνύει ότι υπάρχει μείωση της καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας ή ζημιά λόγω απαξίωσης, τότε η ζημιά αυτή αναγνωρίζεται άμεσα. Οι λογιστικές αρχές των κοινοπραξιών έχουν διαφοροποιηθεί όποτε κρίθηκε απαραίτητο για να είναι συνεπείς με αυτές που έχουν υιοθετηθεί από τον Όμιλο. Η ημερομηνία κατάρτισης των οικονομι κών καταστάσεων των κοινοπραξιών συμπίπτουν με αυτή της Εταιρείας. 3.2 Χρηματοοικονομικά Μέσα Χρηματοοικονομικό μέσο είναι κάθε σύμβαση που δημιουργεί ένα χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού σε μία επιχείρηση και μία χρηματοοικονομική υποχρέωση ή ένα συμμετοχικό τίτλο σε μια άλλη επιχείρηση. Τα χρηματοοικονομικά μέσα του Ομίλου ταξινομούνται στις παρακάτω κατηγορίες με βάση την ουσία της σύμβασης και το σκοπό για τον οποίο αποκτήθηκαν. 3.2.1 Δάνεια και απαιτήσεις Τα δάνεια και οι απαιτήσεις είναι μη παράγωγα χρηματοοικονομικά στοιχεία του ενεργητικού με σταθερές και προσδιοριστέες καταβολές και τα οποία δεν έχουν χρηματιστηριακή τιμή σε ενεργό αγορά. Δημιουργούνται όταν ο Όμιλος παρέχει χρήματα, προϊόντα ή υπηρεσίες απευθείας σε έναν οφειλέτη χωρίς πρόθεση εμπορικής εκμετάλλευσης. Τα δάνεια και οι απαιτήσεις αποτιμώνται στο αποσβεσμένο κόστος βάσει της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου μείον κάθε πρόβλεψη για 24
απομείωση. Κάθε μεταβολή στην αξία των δανείων και απαιτήσεων αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα όταν τα δάνεια και οι απαιτήσεις διαγράφονται ή υφίστανται μείωση της αξίας τους καθώς και κατ ά την διενέργεια της απόσβεσης. Για ορισμένες απαιτήσεις πραγματοποιείται έλεγχος για τυχόν απομείωσή τους ανά μεμονωμένη απαίτηση (για παράδειγμα για κάθε πελάτη ξεχωριστά) στις περιπτώσεις όπου η είσπραξη της απαίτησης έχει χαρακτηρισθεί εκπρόθεσμη κατά την ημερομηνία των οικονομικών καταστάσεων ή σε περιπτώσεις όπου αντικειμενικά στοιχεία υποδεικνύουν την ανάγκη για απομείωσή τους. Οι λοιπές απαιτήσεις ομαδοποιούνται και ελέγχονται για τυχόν απομείωσή τους στο σύνολό τους. Οι ομάδες έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό την γεωγραφική κατανομή, τον κλάδο δραστηριότητας των αντισυμβαλλόμενων και, εάν υπάρχουν, άλλα κοινά χαρακτηριστικά πιστωτικού κινδύνου που τους χαρακτηρίζουν. Οι απαιτήσεις και τα δάνεια περιλαμβάνονται στα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία, εκτός αυτών που λήγουν μετά την πάροδο 12 μηνών από την ημερομηνία ισολογισμού. Αυτά χαρακτηρίζονται ως μη κυκλοφορούντα στοιχεία του ενεργητικού. Στον ισολογισμό ταξινομούνται ως εμπορικές και άλλες απαιτήσεις και αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων του Ομίλου. 3.2.2 Ταξινόμηση και Αποτίμηση Χρηματοοικονομικών Στοιχείων Ενεργητικού Τα χρηματοοικονομικά μέσα της Εταιρείας ταξινομούνται σε κατηγορίες με βάση την ουσία της σύμβασης και τον σκοπό για τον οποίο αποκτήθηκαν. Η κατηγορία στην οποία κατατάσσεται κάθε χρηματοοικονομικό μέσο διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες, καθώς ανάλογα με την κατηγορία στην οποία θα ταξινομηθεί το μέσο, ισχύουν διαφορετικοί κανόνες όσον αφορά στην αποτίμησή του αλλά και στον τρόπο αναγνώρισης κάθε προσδιοριζόμενου αποτελέσματος είτε στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων είτε απευθείας στα Ίδια Κεφάλαια. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία της Εταιρείας και του Ομίλου περιλαμβάνουν την κατηγορία των «Χρηματοοικονομικών Στοιχείων του Ενεργητικού Αποτιμώμενων στην Εύλογη Αξία μέσω των Αποτελεσμάτων». Τα στοιχεία του χαρτοφυλακίου αυτού αποτιμώνται στην εύλογη αξία τους και οι μεταβολές στην εύλογη αξία αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης, ως αποτέλεσμα από χρηματοοικονομικές πράξεις. Στον Ισολογισμό του Ομίλου τα χρηματοοικονομικά μέσα της κατηγορίας αυτής περιλαμβάνονται στο κονδύλι «Χρηματοοικονομικά στοιχεία αποτιμώμενα στην εύλογη αξία μέσω ΚΑΧ». 3.2.3 Μέθοδοι Επιμέτρησης Εύλογης Αξίας και Διαγραφή Οι εύλογες αξίες των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και των υποχρεώσεων που είναι διαπραγματεύσιμα σε ενεργές αγορές προσδιορίζονται από τις τρέχουσες τιμές ζήτησης κατά την 25
ημερομηνία της παρουσίασης των οικονομικών καταστάσεων, χωρίς να αφαιρούνται τα έξοδα πώλησης. Ένα χρηματοοικονομικό στοιχείο του ενεργητικού διαγράφεται, όταν η Εταιρεία χάνει τον έλεγχο επί των συμβατικών δικαιωμάτων που περιέχονται στο στοιχείο αυτό. Αυτό συμβαί νει όταν τα δικαιώματα λήγουν ή μεταβιβάζονται και η Εταιρεία έχει μεταβιβάσει ουσιωδώς όλους τους κινδύνους και τα οφέλη που συνεπάγεται η ιδιοκτησία. 3.3 Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Τα πάγια στοιχεία του ενεργητικού απεικονίζονται στις οικονομικές καταστ άσεις στις αξίες κτήσης τους. Ειδικά τα οικόπεδα και τα κτίρια απεικονίζονται στις αξίες τεκμαιρόμενου κόστους (deemed cost) όπως αυτό προσδιορίστηκε βάση εύλογων αξιών κατά την ημερομηνίες μετάβασης, μείον, κατ αρχήν τις συσσωρευμένες αποσβέσεις και δεύτερον, τυχών απαξιώσεις των παγίων. Το κόστος κτήσης περιλαμβάνει όλες τις άμεσα επιρριπτέες δαπάνες για την απόκτηση των στοιχείων. Μεταγενέστερες δαπάνες αναγνωρίζονται σε επαύξηση της λογιστικής αξίας των ενσωμάτων παγίων ή ως ξεχωριστό πάγιο μόνον εάν είναι πιθανό τα μελλοντικά οικονομικά οφέλη να εισρεύσουν στον Όμιλο και το κόστος τους μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα. Το κόστος επισκευών και συντηρήσεων καταχωρείται στα αποτελέσματα όταν πραγματοποιούνται. Οι αποσβέσεις των άλλων στοιχείων των ενσωμάτων παγίων (πλην οικοπέδων τα οποία δεν αποσβένονται) υπολογίζονται με βάση την σταθερή μέθοδο μέσα στην ωφέλιμη ζωή τους που έχει ως εξής: - Κτίρια 20 έτη - Μηχανολογικός εξοπλισμός 7-9 έτη - Μεταφορικά Μέσα 7-9 έτη - Έπιπλα και Λοιπός εξοπλισμός 2-7 έτη Οι υπολειμματικές αξίες και οι ωφέλιμες ζωές των ενσωμάτων παγίων υπόκεινται σε επανεξέταση σε κάθε ημερομηνία ισολογισμού. Όταν οι λογιστικές αξίες των ενσωμάτων παγίων υπερβαίνουν την ανακτήσιμη αξία τους, η διαφορά (απομείωση) αναγνωρίζεται άμεσα ως έξοδο στα αποτελέσματα. Κατά την πώληση ενσωμάτων παγίων, οι διαφορές μεταξύ του τιμήματος που λαμβάνεται και της λογιστικής τους αξίας αναγνωρίζονται ως κέρδη ή ζημιές στα αποτελέσματα. 26
3.4 Άυλα στοιχεία του ενεργητικού Στα άυλα στοιχεία του ενεργητικού περιλαμβάνονται λογισμικά προγράμματα. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα άυλα στοιχεία του ενεργητικού αποτιμώνται στο κόστος κτήσης μείον τις συσσωρευμένες αποσβέσεις και κάθε τυχόν συσσωρεμένη ζημιά απομείωσης. Οι αποσβέσεις διενεργούνται με βάση τη σταθερή μέθοδο κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής των άυλων στοιχείων, η οποία κυμαίνεται από 1 έως και 5 έτη. Η περίοδος και η μέθοδος απόσβεσης αναθεωρούνται τουλάχιστον στο τέλος κάθε χρήσης. Η συντήρηση των προγραμμάτων λογισμικού αναγνωρίζεται ως έξοδο όταν πραγματοποιείται η δαπάνη. Αντίθετα, οι δαπάνες που βελτιώνουν ή επιμηκύνουν την απόδοση των προγραμμάτων λογισμικού, πέραν των αρχικών τεχνικών προδιαγραφών, ή αντίστοιχα τα έξοδα μετατροπής λογισμικού, ενσωματώνονται στο κόστος κτήσης του άυλου παγίου με απαραίτητη προϋπόθεση να μπορούν να μετρηθούν με αξιοπιστία. 3.5 Επενδύσεις σε Ακίνητα Επενδύσεις σε Ακίνητα είναι οι επενδύσεις που αφορούν όλα εκείνα τα ακίνητα (στα οποία περιλαμβάνονται η γη, τα κτίρια ή τα μέρη κτιρίων είτε και τα δύο) τα οποία κατέχονται από τον Όμιλο, είτε για να αποκομίζει μισθώματα από την εκμίσθωσή τους, είτε για την αύξηση της αξίας τους (ενίσχυση κεφαλαίου), είτε και για τα δύο, και δεν κατέχονται για: (α) να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή ή στην προμήθεια υλικών / υπηρεσιών ή για διοικητικούς σκοπούς και (β) για πώληση κατά την συνήθη πορεία των εργασιών της επιχείρησης. Οι Επενδύσεις σε Ακίνητα επιμετρούνται αρχικά στο κόστος κτήσης συμπεριλαμβανομένων και των εξόδων συναλλαγής. Μεταγενέστερα αναγνωρίζονται στην εύλογη αξία τους. Η εύλογη αξία καθορίζεται από ανεξάρτητους εκτιμητές, με επαρκή εμπειρία σχετικά με την τοποθεσία και την φύση της επένδυσης σε ακίνητο. Η λογιστική αξία που αναγνωρίζεται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου αντικατοπτρίζει τις συνθήκες της αγοράς κατά την ημερομηνία Ισολογισμού. Κάθε κέρδος ή ζημιά που προκύπτει από μεταβολή στην εύλογη αξία της επένδυσης, συνιστά αποτέλεσμα και αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα της χρήσης που προκύπτει. Μεταφορές προς την κατηγορία των επενδύσεων σε ακίνητα σε ακίνητα γίνονται μόνο όταν υπάρχει μεταβολή στην χρήση αυτών, που αποδεικνύεται από το πέρας της ιδιοχρησιμοποίησης από τον Όμιλο, από το πέρας της κατασκευής ή αξιοποίησης μίας λειτουργικής μίσθωσης σε τρίτο. Μεταφορές ακινήτων από την κατηγορία των επενδύσεων σε ακίνητα γίνονται μόνο όταν υπάρχει μεταβολή χρήσης αυτών, που αποδεικνύεται από την έναρξη της ιδιοχρησιμοποίησης από τον Όμιλο ή την έναρξη της αξιοποίησης με σκοπό την πώληση. 27