1 The Posidonia SEA TOURISM FORUM 4 η Συνεδρία: Ακτοπλοΐα και Τουρισμός Αθήνα 22 Ιουνίου 2011 Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Ιδρύματος Ωνάση Ομιλία του Προέδρου του Δ.Σ. του Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών Ελευθέριου Σ Κεχαγιόγλου Κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω την ομιλία μου με μερικές διαπιστώσεις. Στο σύγχρονο τουρισμό, οι μεταφορές του επισκέπτη τουρίστα στα νησιά γίνεται με τα: κρουαζιερόπλοια, αεροπλάνα, Υδροπλάνα και με την σταθερή ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών. Τα μόνα δύο μέσα συγκοινωνίας τα οποία μπορούν να ελπίζουν για την επίλυση του προβλήματος τα μικρά μας νησιά είναι τα Υδροπλάνα σε ορισμένες γραμμές και ρόλο και η ακτοπλοΐα σε όλο το φάσμα διακίνησης. Όταν τον προηγούμενο αιώνα η κυβέρνηση της Ελλάδας κατασκεύασε το Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο και ένωσε τον τότε πρωτευουσιάνο κάτοικο της Ομόνοιας με τον επαρχιώτη Κηφισιώτη, οι κάτοικοι της Κηφισιάς ένοιωσαν ότι η κυβέρνηση του έκανε ένα μεγάλο δώρο. Μία μεγάλη χάρη. Σήμερα όταν σχεδιάζετε να ταξιδέψετε σε μία χώρα του εξωτερικού και ψάχνετε συνήθως μέσα από το διαδίκτυο λεπτομέρειες του ταξιδιού σας, συνήθως ελέγχετε και το σύστημα μεταφορών (μετρό κλπ). Αυτό το σύστημα, μερικές φορές, είναι ικανό να σας κάνει να αλλάξετε πόλη επιλογής,
2 ακόμα και χώρα. Με αυτό το παράδειγμα θέλω να απαντήσω στο πρώτο και καίριο ερώτημα. Υπηρεσίες λοιπόν θαλασσίων μεταφορών προς ποιόν; το Νησιώτη; Η απάντηση έρχεται αβίαστα. Όχι μόνο σε αυτόν. Πρώτα και κύρια είναι απαίτηση του σημερινού πολιτισμού μας και αναφαίρετο δικαίωμα του ευρωπαίου πολίτη του κάθε πολίτη για φτηνή, ασφαλής σύντομη και τακτική καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου ελεύθερη διακίνησή του σε όλα τα μέρη της ΕΕ πού μπορεί να επισκεφθεί. Είναι ανθρώπινο δικαίωμα του αιώνα μας. Υπηρεσίες λοιπόν προς τον πολίτη και έτσι πρέπει να το αντιμετωπίζει η εκάστοτε κυβέρνηση αλλά και η ΕΕ. Αεροδρόμια στα μικρά νησιά δεν υπάρχουν, γραμμές κρουαζιερόπλοιων δεν μπορούν να αναπτυχθούν λόγω του μικρού μεγέθους των νησιών και της μικρής τους φέρουσα ικανότητας. Τα μόνα πού μπορούν να υπάρχουν είναι τα Υδροπλάνα (όχι ανταγωνιστικά του συμβατικού πλοίου και τα οποία σήμερα δεν υφίσταται σήμερα) και η Επιβατηγός ναυτιλία.
3 Η επιβατηγός ναυτιλία αναλαμβάνει να σηκώσει το μέγιστο αριθμό των επισκεπτών σε βαθμό ασύγκριτα μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη δυνατότητα μεταφοράς στα νησιά. Όσο δε μικρότερο είναι το νησί τόσο μεγαλύτερη σημασία και αναγκαιότητα παίζει η ακτοπλοϊκή σύνδεση (για την ανάπτυξη του τουρισμού στο νησί) και όταν λέμε διατήρηση ανάπτυξη τουριστικού προϊόντος στα νησιά εννοούμε την ικανή και αναγκαία συνθήκη για να έχουμε ζωή στα νησιά μας, μιας και όλοι αντιλαμβανόμαστε την αξία της τουριστικής ανάπτυξης στην επιβίωση του νησιωτικού πληθυσμού. Κυρίες και κύριοι, Δεν είναι δυνατόν να έχουμε τρυπήσει όλα τα βουνά μας, να έχουμε σκάψει δρόμους και σήραγγες στα έγκατα της γης, Υπουργοί δημόσιων έργων να ανακοινώνουν έργα μετρό και αυτοκινητόδρομων για μία δεκαετία μπροστά και να μη μπορούμε να τελειώνουμε με το Ακτοπλοϊκό.
4 Φορέας υλοποίησης, διαχείρισης και χρηματοδότησης πρέπει να λυθούν άμεσα. Δυστυχώς καταφέραμε τις τελευταίες δεκαετίες να αναγάγουμε το θέμα των μεταφορών ως το μεγαλύτερο πρόβλημα της νησιωτικής Ελλάδας. Είναι αλήθεια ακόμη ότι ως νησιωτική χώρα μας λείπουν καράβια. Αν δούμε την ακτοπλοΐα ως μέρος των μεταφορών, τότε θα υποστηρίξουμε ότι : για να βρούμε τη λύση του σημερινού προβλήματος αδιεξόδου εάν θέλετε, πρέπει να ζητήσουμε Ένα σύστημα μεταφορών. Ένα ταμείο για τις μεταφορές είναι απόλυτα αναγκαίο για την επίλυση του προβλήματος. Αυτό πρέπει να το δεχθεί και η ΕΕ ως βασική αρχή. Το κόστος δηλαδή της κάθε παροχής οφείλει να το αντιμετωπίσει το κράτος μας με συνυπολογισμό στο εθνικό κόστος. (η χρηματοδότηση γραμμών δημοσίου συμφέροντος πρέπει να αντλεί τα κεφάλαιά της από συνολικό εθνικό κεφάλαιο μεταφορών) Επαναχάραξη λοιπόν όλου του συγκοινωνιακού χάρτη της νησιωτικής Ελλάδας με συνδυασμένες υπηρεσίες (πχ πλοία - Υδροπλάνα αλλά και πλοία κορμού - πλοία τοπικής εξυπηρέτησης.
5 Τα οφέλη από μία τέτοια πολιτική Πλοία Κορμού με πλοία τοπικής εξυπηρέτησης θα ήταν πολλαπλά. Θα είχαμε αμέσως: φθηνότερο εισιτήριο Επαρκή πλοία κορμού. Περισσότερα δρομολόγια κορμού Ασφαλή φθηνά και περισσότερα τοπικής εξυπηρέτησης πλοία. Εξάλειψη του φαινόμενου μη ικανοποίησης των μικρών λιμανιών να δεχθούν τα μεγάλα σημερινά πλοία, μιας και τα πλοία της τοπικής σύνδεσης θα είναι μικρότερα και σύμφωνα με τις ανάγκες της κάθε νησιωτικής περιοχής πού εξυπηρετούν. Προσέξτε πόσα καίρια προβλήματα θα επιλύονταν από αυτή τη πρωτοβουλία και μόνο. Τα Ελληνικά Μικρά νησιά είναι από τα πλέον ευαίσθητα κοινωνικό-πολιτισμικά και περιβαλλοντικά συστήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορούν όμως να μετατραπούν σε σημαντικές κοιτίδες ανάπτυξης της πατρίδας μας. Ξέρετε ότι υπάρχουν ελληνικά μικρά νησιά πού δεν έχουν ούτε χώμα για τις ανάγκες τους ; και ότι ο μικρονησιώτης σήμερα πληρώνει
6 από τη τσέπη του τις υπηρεσίες τις μεταφοράς τις οποίες οφείλει να του παράσχει η πολιτεία; Επιτρέψτε μου να αναφέρω δύο διαφορετικές στρεβλώσεις του σημερινού συστήματος, οι οποίες κατά την άποψη μου οδηγούν σε ακραίες καταστάσεις. Η πρώτη: το κόστος της επιδότησης της γραμμής Πειραιά Κάρπαθος Κάσος κόστισε στο κράτος 3500 ανά διακινούμενο επιβάτη από το Πειραιά στη Κάσο Και η δεύτερη: Στην Ύδρα και στις Σπέτσες οι επισκέπτες των νησιών πληρώνουν την μεταφορά τους με ταχύπλοα (μιας και δεν υπάρχουν συμβατικά) όσο κοστίζει η ίδια χιλιομετρική απόσταση με ταξί και δίχως να μπορούν να μεταφέρουν στο νησί της σορούς των προσώπων τους για ταφή. Αυτά ισχύουν στον 21 ο αιώνα σε δύο από τα ποιο γνωστά ελληνικά τουριστικά νησιά στο κόσμο. Εύκολα παρατηρεί κανείς ότι: παρόλη τη μεγάλη αύξηση των κρατικών επιδοτήσεων (state aid)έχουμε πολύ χαμηλό επίπεδο ικανοποίησης των πολιτών. Και σε αυτή τη κατάσταση το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης ανήκει στο κράτος. Επιτρέψτε μου να κλείσω με το εξής: Σημαντικός παράγων ανάπτυξης του θαλάσσιου τουρισμού είναι η έγκαιρη ανακοίνωση των δρομολογίων και η καλή ποιότητα εξυπηρέτησης του επιβατικού κοινού.
7 Όταν όμως το κράτος υπογράφει συμβάσεις μικρής χρονικής διάρκειας, δεν χρηματοδοτεί την επιχείρηση της ακτοπλοΐας, κάνει κοινωνική πολιτική εις βάρος της ελεύθερης οικονομίας της ακτοπλοΐας, αντιμετωπίζει την επιχείρηση της ακτοπλοΐας ως κάτι κακό πώς είναι δυνατόν να έχουμε θετικά αποτελέσματα; Πώς είναι δυνατόν όταν τα δρομολόγια οριστικοποιούνται και εγκρίνονται λίγους μήνες πριν να μπορεί να τα χρησιμοποιήσει ο πιθανός επισκέπτης η ο τουριστικός πράκτορας; Σας παρακαλούμε κύριε πρόεδρε στα συμπεράσματά σας να εκφράσετε το έντονο ενδιαφέρον των ελληνικών μικρών νησιών για τη συμμετοχή μας σε όποιο βαθμό γίνεται στο θαλάσσιο τουρισμό. Και μία πρόταση: σε σας κύριε πρόεδρε και στη κυρία Παλάση. Εμείς ως μικρά νησιά ζητάμε την συνεργασία σας, ώστε να μαζέψουμε όλα αυτά τα στοιχεία πού θα ενδιέφεραν τον αυριανό επιχειρηματία κρουαζιέρας για τα μικρά νησιά και με τη δική σας υποστήριξη να τα παρουσιάσουμε στην επόμενη έκθεση στα ποσειδώνια δίνοντας έτσι μια ευκαιρία να μας γνωρίζει καλύτερα ο χώρος προσπαθώντας τα μικρά νησιά να αποτελέσουν μία ενότητα της θαλάσσιας κρουαζιέρας. Σας ευχαριστώ όλους όσους είχατε την καλοσύνη να με ακούσετε και τους διοργανωτές για την ευκαιρία πού μας έδωσαν να ακουστεί και η δική μας φωνή σε ένα τόσο σημαντικό για την τουριστική οικονομία συνέδριο.