«Μητροπολιτικά έργα στην Αθήνα: το πρώην Αεροδρόμιο Ελληνικού» Συνομιλούν: Νίκος Μπελαβίλας και Κώστας Σερράος

«Μητροπολιτικά έργα στην Αθήνα: το πρώην Αεροδρόμιο Ελληνικού» Συνομιλούν: Νίκος Μπελαβίλας και Κώστας Σερράος Πολεοδομία ΙΙ: Πολεοδομικές επεμβάσεις στον αστικό χώρο Απρίλιος 2013 1

Το ΠΣΠ και το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού σήμερα 2

Το ΠΣΠ και το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού σήμερα 3

Ελεύθεροι χώροι ΠΣΠ αστικό πράσινο μητροπολιτικής σημασίας 4

Ελεύθεροι χώροι ΠΣΠ αστικό πράσινο μητροπολιτικής σημασίας 5

Ελεύθεροι χώροι ΠΣΠ παράκτια ζώνη 6

Ελεύθεροι χώροι ΠΣΠ παράκτια ζώνη 7

Ελεύθεροι χώροι ΠΣΠ Ελεύθεροι χώροι μητροπολιτικής σημασίας Υπάρχοντες ελεύθεροι χώροι 3.84 m 2 /κάτοικο 1/5-1/3 τους δόμηση & σκληρές επιφάνειες - υπόλοιπο με χαμηλά ποσοστά φυτοκάλυψης Συνιστούν ελεύθερους χώρους, όχι ταυτόχρονα και χώρους αστικού πρασίνου Αφαιρουμένων των δομημένων, σκληρών και χέρσων επιφανειών το πράσινο βρίσκεται στο μέγεθος των 2-2,5 m 2 /κάτοικο, όπου βρισκόταν και πριν από 25 χρόνια Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας (ΡΣΑ) 1985 Η εφαρμογή του θα είχε αποδώσει επιπλέον περίπου 5 m 2 /κάτοικο Χώροι Ολυμπιακών Αγώνων & μετα-ολυμπιακών χρήσεων 1.23 m 2 /κάτοικο Εξάντληση αποθεμάτων ελεύθερων χώρων με δέσμευση για άλλες χρήσεις μόνιμου χαρακτήρα Διεκδικούμενοι χώροι Τελευταία δυνατότητα δημιουργίας νέων ελεύθερων χώρων μητροπολιτικής εμβέλειας εντός του ΠΣΠ 2.03 m 2 /κάτοικο Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού (αεροδρόμιο) 1.67 m 2 /κάτοικο (σύνολο πάρκου) 1.98 m 2 /κάτοικο Ο μοναδικός διεκδικούμενος χώρος σε κλίμακα λεκανοπεδίου που μπορεί να διορθώσει εν μέρει την απώλεια ελεύθερων χώρων & αστικού-περιαστικού πρασίνου από το 1985 (ΡΣΑ) αλλά κυρίως από το 2004 και εξής 8

Ελεύθεροι χώροι ΠΣΠ αστικό πράσινο μητροπολιτικής σημασίας και προσβασιμότητα με ΜΣΤ 9

Ελεύθεροι χώροι ΠΣΠ αστικό πράσινο μητροπολιτικής σημασίας και προσβασιμότητα με ΜΣΤ Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό Η πρόσβαση στο Πάρκο είναι δυνατή: με Μετρό (σταθμοί «Αργυρούπολη» και «Ελληνικό») & με Τραμ (επί της λεωφόρου Ποσειδώνος) & με την εσωτερική γραμμή Τραμ από τη λεωφόρο Ποσειδώνος μέχρι το σταθμό «Αργυρούπολη» του Μετρό Με το δίκτυο μέσων σταθερής τροχιάς εξυπηρετείται το σύνολο του Μητροπολιτικού Πάρκου Το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό απέχει (χρόνος εντός οχήματος): 10 λεπτά από το Τροκαντερό και τη Γλυφάδα 15-20 λεπτά από το Σύνταγμα, την πλατεία Αττικής και το Φάληρο 30 λεπτά από τον Πειραιά, το Χαϊδάρι, το Περιστέρι, τα Κάτω Πατήσια και του Παπάγου 10

Ελεύθεροι χώροι ΠΣΠ Μητροπολιτικά Πάρκα 11

Μητροπολιτικά & Αστικά Πάρκα Αλκαζάρ Λάρισα Παραλίμνια ζώνη Ιωάννινα Λόφος Φιλοπάππου Αθήνα Εθνικός Κήπος Αθήνα 12

Η διεθνής εμπειρία Pelham Bay Park, Bronx. Central Park, Manhattan Έκταση 11.000 στρ. Έκταση: 3.372 στρ. Η Νέα Υόρκη έχει 1.700 πάρκα με συνολική έκταση 113.000 στρεμμάτων 13

Η διεθνής εμπειρία Lisboa, Expo 98 Parque das Nações 14

Η διεθνής εμπειρία Lisboa, Expo 98 Parque das Nações 15

Η διεθνής εμπειρία Barcelona 16

Η διεθνής εμπειρία Hafencity, Hamburg 17

Η διεθνής εμπειρία Maurice Rose Airfield Frankfurt Βραβείο Αρχιτεκτονικής Τοπίου της Γερμανίας 2005 Κατασκευή: 2002-2004 Έκταση: 220 στρ. Κόστος: 99.000 ευρώ H φύση ως δημιουργική δύναμη 18

Η διεθνής εμπειρία Tempelhof Airport Berlin Έκταση: 3.800 στρ. Προγρ. ανάπλαση: 2013-2017 Προϋπολογισμός: 60 εκ. ευρώ 19

Ελληνικό Βασικά στοιχεία Αριθμός κτιρίων Επιφάνεια αεροδρομίου παραλίας συνολική Συνολική επιφάνεια (κάλυψη) υπαρχόντων κτιρίων κατεδαφισμένων κτιρίων Μήκος περιφράξεων αεροδρομίου παραλιακής ζώνης συνολικό Περίμετρος χώρου αεροδρομίου 480 5.287 στρ. 976 στρ. 6.263 στρ. 386.880 m 2 17.740 m 2 44.500 m 11.440 m 55.940 m 13.360 m 20

Δόμηση 21

Ενότητες κτιρίων 22

Δελτία και πίνακες καταγραφής και τεκμηρίωσης 23

Δελτία και πίνακες καταγραφής και τεκμηρίωσης 24

Χρήσεις γης - Θεσμικές δεσμεύσεις 25

Όρια και περιφράξεις 26

Θεσμικές δεσμεύσεις αδέσμευτα τμήματα 27

Ανάπτυξη του χώρου του αεροδρομίου του Ελληνικού, ερευνητικό πρόγραμμα ΕΜΠ (1995-2007) Στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του χώρου 4 εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης (Θεματικά πάρκα, πολιτιστικός πόλος, κέντρο εκθέσεων και συνεδρίων και διεθνής έκθεση, αθλητισμός και τηλεπικοινωνιακή-διαστημική τεχνολογία) Επικαιροποίηση της έρευνας το 2007, με βάση τα νέα δεδομένα (οδικοί άξονες, ολυμπιακές εγκαταστάσεις) 1ο σενάριο ανάπτυξης μελέτης ΕΜΠ. Θεματικά πάρκα - Θεματική αναψυχή 28

Ανάπτυξη του χώρου του αεροδρομίου του Ελληνικού, ερευνητικό πρόγραμμα ΕΜΠ (1995-2007) 2ο σενάριο ανάπτυξης μελέτης ΕΜΠ Τέχνες και λόγος δημιουργία πολιτιστικού πόλου 29

Ανάπτυξη του χώρου του αεροδρομίου του Ελληνικού, ερευνητικό πρόγραμμα ΕΜΠ (1995-2007) 3ο σενάριο ανάπτυξης μελέτης ΕΜΠ Κέντρο εκθέσεων και συνεδρίων και διεθνής έκθεση (EXPO) 30

Ανάπτυξη του χώρου του αεροδρομίου του Ελληνικού, ερευνητικό πρόγραμμα ΕΜΠ (1995-2007) 4ο σενάριο ανάπτυξης μελέτης ΕΜΠ Αθλητισμός και τηλεπικοινωνιακή διαστημική τεχνολογία 31

Σχέδιο ΥΠΕΧΩΔΕ - ΟΡΣΑ (2007) 1.450.000 m 2 νέας δόμησης Κατεδάφιση των περισσότερων κτιρίων Μεγάλα οδικά έργα Υπερκοστολόγηση κατασκευής του πάρκου Βασίζεται στην πρόταση του Α βραβείου διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού 32

Επεξεργασία σχεδίου ΥΠΕΧΩΔΕ-ΟΡΣΑ 2007 από ΕΜΠ 33

Σχέδιο ΥΠΕΧΩΔΕ - ΟΡΣΑ (2007) Συμβατότητα με υφιστάμενη κατάσταση 34

Σχέδιο ΥΠΕΧΩΔΕ - ΟΡΣΑ (2007) Συμβατότητα με υφιστάμενη κατάσταση 35

Προτάσεις για τους κυκλοφοριακούς άξονες Ασυμβατότητα οδικού άξονα και ρέματος Ασυμβατότητα οδικού άξονα και ρέματος 36

Προτάσεις για τους κυκλοφοριακούς άξονες Ασυμβατότητα οδικού άξονα και ρέματος Ασυμβατότητα οδικού άξονα και ρέματος Ασυμβατότητα οδικού άξονα και εγκαταστάσεων και ρέματος Ασυμβατότητα οδικού άξονα και ρέματος 37

Σχέδιο ΥΠΕΧΩΔΕ - ΟΡΣΑ (2007) Συμβατότητα με υφιστάμενη κατάσταση 38

Σχέδιο ΥΠΕΧΩΔΕ - ΟΡΣΑ (2007) Συμβατότητα με υφιστάμενη κατάσταση 39

Μητροπολιτικό Πάρκο Υψηλού Πρασίνου στο πρώην Αεροδρόμιο Ελληνικού, ερευνητικό πρόγραμμα ΕΜΠ (2009-2010) Πάρκο πρασίνου, άθλησης, πολιτισμού, έρευνας και εκπαίδευσης Απελευθέρωση της ακτής Επανάχρηση κτιρίων Προγραμματισμός σε σχέση με το δίκτυο ελεύθερων χώρων και χώρων πρασίνου σε επίπεδο μητροπολιτικής Αθήνας Χρηματοδότηση από έσοδα εκμισθώσεων Ολυμπιακών εγκαταστάσεων 40

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Συνολικές Προτάσεις Προτάσεις για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Εγκατάλειψη του ιδιαίτερα δαπανηρού σχεδίου δόμησης νέων πολεοδομικών ενοτήτων, ακύρωση του προγράμματος πώλησης ή παραχώρησης τμημάτων του χώρου & ακύρωση των προτεινόμενων οδικών έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ 2009) στα σκέλη των λεωφόρων Ποσειδώνος & Αλίμου (ανισόπεδοι κόμβοι, υπογειοποιήσεις & διαπλατύνσεις) Άμεση άρση των εσωτερικών περιφράξεων σε όλη την έκταση του χώρου & άμεση απομάκρυνση αντιαισθητικών και πρόχειρων εκθεσιακών λυόμενων κατασκευών από τον προαύλιο χώρο του πρώην Ανατολικού Αερολιμένα Άμεση εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας περί ακτών και περί λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος στην παράκτια ζώνη, με παράλληλη ανάκληση διοικητικών αποφάσεων «εξαιρέσεων» οι οποίες έχουν εκδοθεί από το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ Άμεση απόδοση σε δημόσια χρήση πάρκου του 56% του χώρου. Σταδιακή απόδοση των υπόλοιπων τμημάτων μετά από τις απαιτούμενες θεσμικές ρυθμίσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς Σταδιακή αξιοποίηση του υπάρχοντος κτιριακού δυναμικού με συμβατές χρήσεις και αποκλειστική διάθεση των εσόδων από τις παραχωρημένες εγκαταστάσεις στη δημιουργία, λειτουργία & συντήρηση του πάρκου Εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου & μελέτης βιωσιμότητας με βάση τα νέα δεδομένα και τη σημερινή συγκυρία με στόχο τη αυτοχρηματοδότηση του έργου και της λειτουργίας του 41

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Προτάσεις ανά ενότητες Προτάσεις για το χώρο του πρώην αεροδρομίου κατά ενότητες Άμεση απόδοση του νότιου τμήματος σε δημόσια χρήση πάρκου Άμεση άρση των περιφράξεων του Ολυμπιακού Πόλου & απόδοσή του σε δημόσια χρήση πάρκου & αθλητισμού Σταδιακή απόδοση των υπόλοιπων τμημάτων σε δημόσια χρήση μετά από τις απαιτούμενες θεσμικές ρυθμίσεις (Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας κ.α.) Εξαίρεση από την δημόσια χρήση των τμημάτων με χρήσεις μεταφορών με έλεγχο της δόμησης (υποδομές Τραμ, ΕΘΕΛ, ΚΤΕΟ & Αττικό Μετρό) 1.705 στρ. 1.801 στρ. 951 στρ. 189 στρ. Προτάσεις για την παράκτια ζώνη 977 στρ. Άμεση εφαρμογή της νομοθεσίας περί ακτών (ΠΔ 5.3.2004/ΦΕΚ Δ 254) και περί λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος Ανάκληση διοικητικών αποφάσεων «εξαιρέσεων» του πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ 42

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Αξιολόγηση κτιρίων Κατεδαφίσεις/Διατηρήσεις 43

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Δυνατότητες άμεσης υλοποίησης πρασίνου Α &Β ΦΑΣΗ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 44

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Πρόταση γενικής διάταξης χρήσεις γης 45

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Πρόταση γενικής διάταξης πολιτισμός και σημεία ενδιαφέροντος 46

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Πρόταση γενικής διάταξης πολιτισμός και σημεία ενδιαφέροντος Συνεδριακό-Εκθεσιακό Κέντρο Ανατολικού Αεροσταθμού 47

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Πρόταση γενικής διάταξης πολιτισμός και σημεία ενδιαφέροντος Επιστημονικό Ενυδρείο, Παράκτιο Οικολογικό Πάρκο και Ερευνητικό Κέντρο ΕΛΚΕΘΕ 48

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Πρόταση γενικής διάταξης πολιτισμός και σημεία ενδιαφέροντος Αρχαιολογικό Μουσείο Σαρωνικού, αρχαιολογικές αποθήκες Ανατολικής Αττικής και εργαστήρια συντήρησης - Μουσείο Πολιτικής και Πολεμικής Αεροπορίας 49

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Προτάσεις Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού πάρκο πρασίνου, άθλησης και πολιτισμού Δημιουργία μεγάλου ανοιχτού αθλητικού πόλου μητροπολιτικής σημασίας Πλήρης απελευθέρωση της ακτής από τις χρήσεις μαζικής αναψυχής με ελεύθερη πρόσβαση και συνολική διαμόρφωση του θαλάσσιου μετώπου κατ εφαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος των Ακτών Δημιουργία κέντρου πολιτισμού, εκπαίδευσης και έρευνας Δημιουργία τοπικού κέντρου με κοινωνικού χαρακτήρα χρήσεις στους χώρους την πρώην αμερικάνικης βάσης Μητροπολιτικού χαρακτήρα χρήσεις στο μεγάλο διατηρητέο κτίριο του πρώην Ανατολικού Αεροσταθμού, λόγω του μεγέθους και του συμβολισμού του Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), Επιστημονικό Ενυδρείο και θαλάσσιο οικοπάρκο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαρωνικού, αρχαιολογικές αποθήκες Ανατολικής Αττικής και εργαστήρια συντήρησης Μουσείο Πολιτικής και Πολεμικής Αεροπορίας Συνεδριακό-Εκθεσιακό Κέντρο Ανατολικού Αεροσταθμού Δίκτυο κτιρίων, εγκαταστάσεων και χώρων ιδιαίτερης αρχαιολογικής, αρχιτεκτονικής, τεχνικής αξίας 50

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Έκταση ενοτήτων προς το σύνολο της έκτασης του πάρκου (%) 100 100,0% 60,8% 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 14,3% 6,9% 4,6% 4,4% Σύνολο Αμιγές Αθλητισμός - Τοπικό Πολιτισμός - Αθλητισμός - Μεταφορές Διοίκηση Υπερτοπικό Ήπια Ναυταθλη- Διοίκηση - πράσινο πράσινο κέντρο έρευνα - πράσινο πράσινο - ήπια αναψυχή κέντρο αναψυχή - εμπόριο τισμός πράσινο Έκταση ενοτήτων προς το σύνολο της έκτασης του Μητροπολιτικού Πάρκου (%). Πηγή: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος (2010). 3,0% 2,4% 1,5% 1,1% 0,7% 0,1% 51

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Αναλογία υλοποιημένης δόμησης ανά χρήση προς το σύνολο της δόμησης (%) 100 100,0% 25,6% 90 80 22,9% 70 60 50 14,7% 40 12,5% 30 7,3% 20 10 0 Σύνολο Αθλητισμός - πράσινο Τοπικό κέντρο Πολιτισμός - Υπερτοπικό έρευνα - κέντρο πράσινο Αμιγές πράσινο 6,0% Μεταφορές Αναλογία υλοποιημένης δόμησης ανά ενότητα/χρήση προς το σύνολο της έκτασης του Μητροπολιτικού Πάρκου (%). Πηγή: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος (2010). 4,4% Διοίκηση 2,4% Ήπια αναψυχή - εμπόριο 2,2% Διοίκηση - πράσινο 2,0% Αθλητισμός - πράσινο - ήπια αναψυχή 0,0% Ναυταθλητισμός 52

Χαρακτηριστικά εδαφών 53

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Πρόταση γενικής διάταξης ενότητες πρασίνου 54

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Πρόταση γενικής διάταξης σενάριο φυτεύσεων 55

Η «αξιοποίηση» του Ελληνικού Σεπτέμβριος 2010: Μνημόνιο Συνεργασίας ανάμεσα στην Ελληνική Δημοκρατία και το Εμιράτο του Κατάρ. Μάιος 2011: Ίδρυση της Ελληνικό Α.Ε. με σκοπό τη διαχείριση και αξιοποίηση της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Πρόεδρος Σπ.Πολλάλης. Ιούνιος 2011: Παρουσίαση της «πρότασης Acebillo». Ιούλιος 2011: - Το Ελληνικό στη λίστα του Προγράμματος Αποκρατικοποιήσεων (Ν. 3985/2011). - Ίδρυση του Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (Ν. 3986/2011). - Παρουσίαση Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας /Αττικής 2021. Σεπτέμβριος 2011: Μεταβίβαση του μετοχικού κεφαλαίου της Ελληνικό Α.Ε. στο Ταμείο. Δεκέμβριος 2011: -Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την αγορά της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου της Ελληνικό Α.Ε. -Διαδικασίες έξωσης υφιστάμενων χρήσεων. Ιανουάριος 2012: Στη δημοσιότητα το σχέδιο νόμου για το Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνα /Αττική 2021, που δεν κατατίθεται τελικά στη Βουλή. Μάρτιος 2012: Ψήφιση του Νόμου για την «Αξιοποίηση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού». Απρίλιος 2012: Λήξη προθεσμίας Α φάσης του διαγωνισμού για την υποβολή προτάσεων από τους επενδυτές... 56

Πρόταση Acebillo (2011) 2.000.000-3.000.000 m 2 νέας δόμησης Κατεδάφιση των περισσότερων υφιστάμενων κτιρίων 6.200-6.500 κατοικίες, «Μεσογειακά χωριά» (980.000m 2,15.000 κάτοικοι) «Νέο-τριτογενείς» ( neo-tertiary ) χρήσεις: οικονομικό και διοικητικό κέντρο (390.000m 2 ), πανεπιστήμιο & R&D (160.000 m 2 ), studios, mall κτλ. Βιοκλιματική αρχιτεκτονική Ελεύθερη πρόσβαση στη ακτή Χωρίς σενάριο για την πολεοδομική και παραγωγική ένταξη στην πρωτεύουσα Χωρίς προϋπολογισμό για τα οικονομικά 57

Σπ. Πολλάλης (2010) Πάρκο Κυβερνητικό κέντρο Εκπαιδευτικό και ερευνητικό κέντρο Αθλητικό κέντρο Πολιτιστικό κέντρο Αστικό αεροδρόμιο Ζώνη κατοικίας 58

Μητροπολιτικό Πάρκο και Business Centre στο Ελληνικό Aris architects (2011) 59

Σπ.Τσαγκαράτος (2011) Πάρκο 4.000στρ. Ξενοδοχεία Κατοικίες Κτίρια γραφείων Εμπορικά κέντρα Νοσοκομείο, ενυδρείο, μουσείο 60

Ελλήνων Πολιτεία Μητροπολιτικό Οικιστικό Πάρκο (2011) «Εμπνέεται από το παρελθόν, αφουγκράζεται το παρόν και δίνει πνοή στο μέλλον» Πάρκο Θεματικό πάρκο της καθημερινής ζωής των αρχαίων Ελλήνων 5 ή 6 θεματικές οικιστικές ενότητες 44,3 δις (31,1 δις έσοδα και 13,2 δις επένδυση) 61

Στ. Μάνος Ανταλλαγή του Ελληνικού με χώρους στο κέντρο της Αθήνας Δόμηση μέρους του Ελληνικού Μικροί ελεύθεροι χώροι σε πυκνοδομημένες γειτονιές Εικονική «μεταφορά» πρασίνου από το πάρκο του Ελληνικού σε άλλες περιοχές της Αττικής: ωφέλειες που προκύπτουν από την απαλλοτρίωση κτιρίων σε υποβαθμισμένες περιοχές με αντίστοιχη προσφορά στέγης στο Ελληνικό. (πηγή: Το Βήμα, 05.09.10) 62

Η «αξιοποίηση» του Ελληνικού Σεπτέμβριος 2010: Μνημόνιο Συνεργασίας ανάμεσα στην Ελληνική Δημοκρατία και το Εμιράτο του Κατάρ. Μάιος 2011: Ίδρυση της Ελληνικό Α.Ε. με σκοπό τη διαχείριση και αξιοποίηση της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Πρόεδρος Σπ.Πολλάλης. Ιούνιος 2011: Παρουσίαση της «πρότασης Acebillo». Ιούλιος 2011: - Το Ελληνικό στη λίστα του Προγράμματος Αποκρατικοποιήσεων (Ν. 3985/2011). - Ίδρυση του Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (Ν. 3986/2011). - Παρουσίαση Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας /Αττικής 2021. Σεπτέμβριος 2011: Μεταβίβαση του μετοχικού κεφαλαίου της Ελληνικό Α.Ε. στο Ταμείο. Δεκέμβριος 2011: -Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την αγορά της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου της Ελληνικό Α.Ε. -Διαδικασίες έξωσης υφιστάμενων χρήσεων. Ιανουάριος 2012: Στη δημοσιότητα το σχέδιο νόμου για το Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνα /Αττική 2021, που δεν κατατίθεται τελικά στη Βουλή. 63

Η «αξιοποίηση» του Ελληνικού Μάρτιος 2012: Ψήφιση του Νόμου για την «Αξιοποίηση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού». Απρίλιος 2012: Λήξη προθεσμίας Α φάσης του διαγωνισμού για την υποβολή προτάσεων από τους επενδυτές. Ιανουάριος 2013: Έναρξη Β φάσης του διαγωνισμού για την υποβολή προτάσεων από τους επενδυτές. Συμμετέχουν 4 επενδυτικά σχήματα από Ελλάδα, Αγγλία, Ισραήλ και Κατάρ. Λήξη της Β φάσης αναμένεται τον Οκτώβριο 2013. 64

Πρόταση Ελληνικό Α.Ε. (2011-2013) Ουρανοξύστες -κατοικίες, ξενοδοχεία «Μεσογειακά χωριά» Ξενοδοχείο-τοπόσημο στην ακτή Μετατόπιση Ποσειδώνος προς την ενδοχώρα για να μεγαλώσει η παραλιακή ζώνη 65

Πρόταση Ελληνικό Α.Ε. (2011-2013) 66

Πρόταση Ελληνικό Α.Ε. (2011-2013) 67

Πρόταση Ελληνικό Α.Ε. (2011-2013) 68

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Πρόταση γενικής διάταξης χρήσεις γης 69

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Πρόταση γενικής διάταξης κύριες συνοδευτικές χρήσεις 6 4 3 5 2 1 2 70

Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού Κόστος κατασκευής και συντήρησης Κόστος κατασκευής και συντήρησης του Μητροπολιτικού Πάρκου (σε εκ. ). Πηγή: Βασικές αρχές σχεδιασμού Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου στο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού, ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος (2010). Κεφάλαιο 2,7,1,, σελίδες 96-99. 71

Η διεθνής εμπειρία Ετήσιο κόστος λειτουργίας πάρκων ανά στρέμμα / 2008-2010 (αναγωγή σε ) Huston Memorial Park, Huston USA 1.638 Hampstead Heath, London UK 1.900 Royal Parks, London UK 2.100 Rosenstein Park, Stuttgard, Germany 2.650 Dallas Trinity River, USA 5.236 Boston Commons, Boston USA 5,257 Central Park, NY USA* 5.638 Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης», Αθήνα 500 Κόστος λειτουργίας πάρκων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ (αναγωγή σε, με ισοτιμία 1 = 1,3 USD, τιμή που προσεγγίζει τόσο τις τιμές του Δεκεμβρίου 2010, όσο και του μέσου όρου του 2010). Πηγές: UK Department for Culture, Media and Sport, Royal Parks (2007, August 9), O Neill, H. & Associates (2009, May), Central Park Conservancy (2010). 72

Επίσημα οικονομικά δεδομένα Ολυμπιακά Ακίνητα: έσοδα - έξοδα (2005-2010) Εκ. ευρώ 80 8,7 75,8 31,5 60 40 26,8 4,4 2,8 0,7 0,4 0,3 0,2 35,7 20 18,1 0 Καλαθοσφαίριση Ιστιοπλοϊκό Κανό- Σλάλομ Κέντρο Καγιάκ- Κανόε- Σλάλομ Καγιάκ Ξιφασκία Εγκατά- Συνδετήριο Ανοικτά σταση Αγίου Κοσμά κτίριο στάδια Συνολικά Ιστιο- εισπραχπλοϊκθέντα Κέντρο έσοδα (μη εισπραχθέντα) Σλάλομ Κανόε- Καγιάκ- Κανόε- Καγιάκ Σλάλομ (μη εισπραχθέντα) Συνολικά εισπραχθέντα και μη έσοδα Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ: Έσοδα και έξοδα ανά εγκατάσταση, (2005 30-09-2010) (σε εκ. ). Πηγή: Παναγιώτου, Γ. Ν. (2010, 19 Νοεμβρίου). Απάντηση στην ερώτηση των βουλευτών κ. Ηρώ Διώτη κ.α. [αρ. πρωτ. 27955, συνημμένο έγγραφο σε απάντηση της ερώτησης & ΑΚΕ με αρ. πρωτ. 5971/181/5-11-2010, Πίνακες 1-3]. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, Ολυμπιακά Ακίνητα, Πρόεδρος Δ.Σ. Επεξεργασία στοιχείων και γράφημα: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος (2010). Έξοδα συντήρησης, φύλαξης, λειτουργίας κ.α. 73

Επίσημα οικονομικά δεδομένα Ολυμπιακά Ακίνητα: έσοδα - έξοδα ανά έτος (2005-2010) Εκ. ευρώ 25 Συνολικά μη εισπραχθέντα έσοδα Συνολικά εισπραχθέντα έσοδα Συνολικά έξοδα συντήρησης, φύλαξης, λειτουργίας κ.α. 23,2 2,8 22,4 20 16,5 15 10 12,3 6,7 20,4 21,3 16,0 4,4 4,0 5 2,5 0 0,2 0,3 2005 0,2 1,0 2006 2007 2008 1,0 2009 0,5 2010 Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ: εισπραχθέντα & μη έσοδα και έξοδα ανά έτος (2005 30-09-2010) (σε εκ. ). Πηγή: Παναγιώτου, Γ. Ν. (2010, 19 Νοεμβρίου). Απάντηση στην ερώτηση των βουλευτών κ. Ηρώ Διώτη κ.α. [αρ. πρωτ. 27955, συνημμένο έγγραφο σε απάντηση της ερώτησης & ΑΚΕ με αρ. πρωτ. 5971/181/5-11-2010, Πίνακες 1-3]. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, Ολυμπιακά Ακίνητα, Πρόεδρος Δ.Σ. Επεξεργασία στοιχείων και γράφημα: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος (2010). Έτος 74

Επίσημα οικονομικά δεδομένα ΕΤΑ Εκθεσιακό Κέντρο Ελληνικού: έσοδα - έξοδα ανά έτος (2004-2010) Εκ. ευρώ 2,5 2,09 2,0 1,58 1,5 1,60 1,34 1,71 1,12 1,93 1,17 Λειτουργικά έσοδα (μισθώματα & άλλα έσοδα εκμεταλλεύσεως) Λειτουργικά έξοδα (πωλήσεων, διοικητικά & διαθέσεως) Μεικτά αποτελέσματα προ φόρων Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων 1,86 1,59 1,29 1,16 1,0 0,76 0,89 0,88 0,5 0,52 0,49 0,26 0,59 0,49 0,49 0,57 0,0 0,25 0,48-0,44 0,01 Έτος -0,5-0,15-0,64-1,0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ΕΤΑ ΑΕ Εκθεσιακό Κέντρο Ελληνικού: Λειτουργικά έσοδα, έξοδα, μεικτά και καθαρά αποτελέσματα προ φόρων ανά έτος (2004 30-09-2010) (σε εκ. ). Πηγή: Παναγιώτου, Γ. Ν. (2010, 19 Νοεμβρίου). Απάντηση στην ερώτηση των βουλευτών κ. Ηρώ Διώτη κ.α. [αρ. πρωτ. 27955, συνημμένο έγγραφο σε απάντηση της ερώτησης & ΑΚΕ με αρ. πρωτ. 5971/181/5-11-2010, Πίνακες 1-3]. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, Ολυμπιακά Ακίνητα, Πρόεδρος Δ.Σ. Επεξεργασία στοιχείων και γράφημα: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος (2010). 75

Παραχωρήσεις εντός του Ελληνικού Επίσημα οικονομικά δεδομένα Συνολικά έσοδα, έξοδα και περιθώριο από την Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ και την ΕΤΑ ΑΕ από το πρώην αεροδρόμιο και την παράκτια ζώνη (2004 30-09-2010) (σε εκ. ). Πηγή: Παναγιώτου (2010) [απάντηση αρ. πρωτ. ΥΠ.ΠΟ.Τ./ΓΡ.ΥΠ./Κ.Ε./420/23-11-2010 και συνημμένο έγγραφο της Ολυμπιακά Ακίνητα αρ. 27955/19-11-2010, Πίνακας 2, σε ερώτηση και Α.Κ.Ε. αρ. 5971/181/5-11-2010], Λάμπρου (2010) [απάντηση αρ. πρωτ. ΥΠ.ΠΟ.Τ./ΓΡ.ΥΠ./Κ.Ε./420/9.11.2010 και συνημμένα έγγραφα καταστάσεων λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης Εκθεσιακό Κέντρο Ελληνικού αρ. 5616/16-11-2010, σε ερώτηση & ΑΚΕ αρ. 5971/181/5-11-2010]. Επεξεργασία στοιχείων: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος (2010). 76

Εκτιμήσεις γενικών δαπανών αστικής ανάπτυξης Ελληνικού Εκ. ευρώ 5.500 5.000 5.007 4.500 4.000 +94% 3.500 3.000 2.500 1.512 2.577 2.000 1.500 1.000 614 34 500 417 0 Απώλεια Ολυμπιακών έργων Μεταστεγάσεις Κατεδαφίσεις Νεα συνοδά έργα Σύνολικό εκτιμώμενο κόστος Κατασκευή αστικής ανάπτυξης Πηγές στοιχείων:.ορσα & ΥΠΕΧΩΔΕ 2007, Ελληνικόν Α.Ε.2010- Ανάλυση και επεξεργασία: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, 2007-2012. 77

Εκτιμήσεις γενικών δαπανών αστικής ανάπτυξης Ελληνικού Εκ. ευρώ 5.500 5.000 4.500 Εκτίμηση 2007 Εκτίμηση 2012 5.007 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.512 1.600 1.000 500 417 417 614 614 0 34 34 Απώλεια Ολυμπιακών έργων Μεταστεγάσεις Κατεδαφίσεις Νεα συνοδά έργα Κατασκευή αστικής ανάπτυξης Πηγές στοιχείων:.ορσα & ΥΠΕΧΩΔΕ 2007, Ελληνικόν Α.Ε.2010- Ανάλυση και επεξεργασία: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, 2007-2012. 78

Εκτιμήσεις κόστους αστικής ανάπτυξης Ελληνικού Εκ. ευρώ 5.000 5.000-80% 4.500 4.000-40% 3.500 3.000 3.000 2.500 2.577 2.000 1.929-67% 1.500 1.000 1.000 500 0 Νέα έργα, δαπάνες & ζημίες Δημοσίου Μεταστεγάσεις & νέα συνοδά έργα Επίσημη εκτίμηση τιμής πώλησης 2010 Ενδεικτική εκτίμηση μέγιστης τιμής πώλησης 2012 Ενδεικτική εκτίμηση ελάχιστης τιμής πώλησης 2012 Πηγές στοιχείων:.ορσα & ΥΠΕΧΩΔΕ 2007, Ελληνικόν Α.Ε.2010- Ανάλυση και επεξεργασία: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, 2007-2012. 79

Εκτιμήσεις κόστους κατασκευής Μητροπολιτικού Πάρκου Ελληνικού Εκ. ευρώ 800-62% 700 600 62% 400-86% 263 200 101 0 Πρόταση Διεθνούς Διαγωνισμού 2007 Πρόταση ΟΡΣΑ 2007 Πρόταση ΕΜΠ Εργαστηρίοιυ Αστικού Περιβάλλοντος 2010 Πηγές στοιχείων:.ορσα & ΥΠΕΧΩΔΕ 2007, Ελληνικόν Α.Ε.2010- Ανάλυση και επεξεργασία: ΕΜΠ Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, 2007-2012. 80

Κοινωνικά κινήματα Ιούνιος 2007: Άνοιγμα της παραλίας του Αγίου Κοσμά (Δήμος Ελληνικού, φορείς, συλλογικότητες). Ιανουάριος 2008: 3-ημερο forum Τρεις μέρες για μια ζωή. Δεντροφύτευση με 10.000 δέντρα στα πλαίσια του 3-ημερου forum Ιούνιος 2010: Διαμαρτυρία για τις παράνομες χρήσεις στην παραλία (Δήμος Ελληνικού, συλλογικότητες, κάτοικοι). Ιανουάριος 2011: Πρωτοβουλία για έναν Αυτοδιαχειριζόμενο Αγρό στο Ελληνικό. (2,5 στρέμματα) Μάρτιος 2011: Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού. Απρίλιος 2011: Μουσείο Αεροπορίας σε χώρους του πρώην Δυτικού Αεροδρομίου από το Πολιτιστικό Κέντρο Εργαζομένων Ολυμπιακής Αεροπορίας (ΠΟΛΚΕΟΑ). Μάιος-Σεπτέμβριος 2011: 1ο Φεστιβάλ Αντίστασης και Δημιουργίας για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού. 81

Κοινωνικά κινήματα Δεκέμβριος 2011: Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού. Μάρτιος 2012: Δημιουργία ελαιώνα στο Ελληνικό με 1.100 ελιές. Απρίλιος 2012: -1ος Μητροπολιτικός Ημι-μαραθώνιος, από αθλητικά σωματεία της ευρύτερης περιοχής. - Διαμαρτυρία της Επιτροπής Αγώνα έξω από τα γραφεία του ΤΑΙΠΕΔ ενάντια στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης Ιούνιος 2012: Προσφυγή στο ΣτΕ, για την ακύρωση της ΚΥΑ για τη μεταφορά στο ΤΑΙΠΕΔ περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου Ιούλιος 2012: - 2ο Φεστιβάλ Αντίστασης και Δημιουργίας στο Ελληνικό - Ψήφισμα του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ για το Ελληνικό. Σεπτέμβριος 2012: «Το Ελληνικό δεν πωλείται», τετραήμερο πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων. Μάρτιος 2013: - Νέα προσφυγή στο ΣτΕ, για την ακύρωση της ΚΥΑ για τη μεταφορά στο ΤΑΙΠΕΔ περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου - Δεντροφύτευση και περιποίηση του ελαιώνα. 82

Κοινωνικά κινήματα Άνοιγμα της παραλίας του Αγ.Κοσμά, 2007 Δεντροφύτευση, 2008 Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού, 2011 83

Κοινωνικά κινήματα Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό 84

Κοινωνικά κινήματα Πρωτοβουλία για έναν αυτοδιαχειριζόμενο αγρό στο Ελληνικό Δεντροφύτευση 2012 85