Σχεδιασμός Επεξεργασίας και Τηλεπεξεργασίας

Ενότητα 9 Σχεδιασμός Επεξεργασίας και Τηλεπεξεργασίας Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-1 Στόχοι & αντικείμενο ενότητας Σχεδιασμός επεξεργασίας Επεξεργασία κατά δεσμίδες Επεξεργασία σε απευθείας σύνδεση Συστήματα πραγματικού χρόνου Σχεδιασμός τηλεπεξεργασίας Χαρακτηριστικά συστημάτων τηλεπεξεργασίας Δίκτυα επικοινωνίας δεδομένων Συγκεντρωτικά και κατανεμημένα συστήματα Ανάπτυξη δικτύων Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-2

Ι. Σχεδιασμός επεξεργασίας Επεξεργασία δεδομένων και διαχείριση/λήψη αποφάσεων Τι αφορά ο σχετικός σχεδιασμός; Ροές εισόδου, ενημέρωσης και εξόδου Θέματα σχεδιασμού Δοσοληψία (transaction) Κίνηση ή συναλλαγή Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-3 Επεξεργασία κατά δεσμίδες (ομάδες) Δεσμίδα συναλλαγών Είσοδος στοιχείων (πληκτρολόγιο) Ταξινομημένο αρχείο συναλλαγών Παλιό κύριο (master) αρχείο Επαλήθευση και ενημέρωση Αναφορές λαθών Άλλες αναφορές Νέο κύριο (master) αρχείο Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-4

Ροή εισόδου Επεξεργασία κατά δεσμίδες (συν.) Προετοιμασία δεδομένων (data preparation) Κατά κανόνα, χειρωνακτικά Ομαδοποίηση παραστατικών (κατά κατηγορία, τύπο, ημερομηνία, κλπ.) Εισαγωγή δεδομένων (data entry) Πληκτρολόγηση, σάρωση, συσκευές OCR Προσωρινό αρχείο δοσοληψιών Έλεγχος ορθότητας / εγκυρότητας (validation) Πληρότητα πληροφοριών και ορθότητα περιεχομένου Διαχωρισμός δοσοληψιών σε ορθές και λανθασμένες Επεξεργασία (processing) Ορθές δοσοληψίες: ταξινόμηση προσωρινού αρχείου νέων δοσοληψιών, σύζευξη με άλλες (διορθωμένες, από απομακρυσμένους σταθμούς, από άλλες επεξεργασίες) δημιουργία νέου κύριου (master) αρχείου Λανθασμένες: αποθήκευση σε προσωρινό αρχείο λανθασμένων δοσοληψιών αναφορές λαθών Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-5 Επεξεργασία κατά δεσμίδες (συν.) Ροή ενημέρωσης και εξόδου Αντιστοίχιση εγγραφών Διαδικασία εντοπισμού της κατάλληλης εγγραφής στο κύριο αρχείο Θέματα οργάνωσης αρχείων Δημιουργία αρχείου εξόδου Ενημέρωση και εκτύπωση αντιμετωπίζονται ως διαφορετικές δομικές οντότητες (modules) ενός ΠΣ Δημιουργία εγγραφών εξόδου σε ειδικό αρχείο (output print file) Διανομή αποτελεσμάτων Εκτυπώσεις Γεννήτριες αναφορών Έκδοση καταστάσεων για διάφορες κατηγορίες χρηστών Αρχείο δοσοληψιών εξόδου Δεδομένα που απαιτούνται από άλλες εφαρμογές Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-6

Επεξεργασία σε απευθείας σύνδεση Δυνατότητες άμεσης αναζήτησης πληροφοριών (on-line query), αλλά «κατά δεσμίδες» ενημέρωση και έκδοση καταστάσεων (batch updating and reporting) Συστήματα Ανάκτησης Πληροφοριών Υποβολή ερωτήσεων σε μια ΒΔ (μέσω ΣΔΒΔ) Κατάλληλη γλώσσα ερωταποκρίσεων (query language) Ενημέρωση Έκδοση καταστάσεων Ενημέρωση της ΒΔ «μαζικά» (ανά συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα) Ενημέρωση της ΒΔ έτσι ώστε να είναι δυνατή η απόκριση στις ερωτήσεις των χρηστών Η έκδοση καταστάσεων μεγάλου όγκου είναι καλό να γίνεται σε περιόδους κατά τις οποίες ο χρήστης είναι «ανενεργός» Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-7 Επεξεργασία σε απευθείας σύνδεση (συν.) αποτελέσματα αναζήτηση (ερώτηση) Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-8

Επεξεργασία πραγματικού χρόνου Απ ευθείας σύνδεση / επικοινωνία με ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο (on-line real time) Όλες οι εργασίες (αναζήτηση και ενημέρωση) γίνονται τη στιγμή που ζητούνται Τα σχετικά δεδομένα εισάγονται απευθείας στο σύστημα, ενημερώνοντας διαρκώς αρχεία Απαιτεί συσκευές άμεσης πρόσβασης Αποτελεί τον πιο σύγχρονο τρόπο επεξεργασίας Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-9 Επεξεργασία πραγματικού χρόνου (συν.) Συναλλαγές Είσοδος στοιχείων Επεξεργασία / Ενημέρωση κύριου (master) αρχείου Κύριο (master) αρχείο Άμεση εισαγωγή στοιχείων Άμεση επεξεργασία Άμεση ενημέρωση αρχείων Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-10

Εργασίες Εξαμήνου - Συζήτηση Σχεδιασμός επεξεργασίας Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Προμηθειών μιας Επιχείρησης Ροές εισόδου, ενημέρωσης και εξόδου Σύστημα Επεξεργασίας Συναλλαγών Ηλεκτρονικού Εμπορίου (Business to Customer) Τύπος επεξεργασίας; Σύστημα Διαχείρισης Βαθμολογίας Φοιτητών σε ένα Πανεπιστημιακό Τμήμα Ροές εισόδου, ενημέρωσης και εξόδου Σύστημα Διαχείρισης Γνώσης και Συλλογικής Υποστήριξης Αποφάσεων για Ιατρικές Διαγνώσεις Τύπος επεξεργασίας; Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-11 ΙI. Σχεδιασμός τηλεπεξεργασίας Επεξεργασία από απόσταση Άμεση προσπέλαση σε κάποιον κεντρικό (απομακρυσμένο) υπολογιστή Υποβολή δοσοληψιών προς επεξεργασία μέσω τερματικών ή προσωπικών υπολογιστών Ρόλος του ΑΣ Επιλογή κατάλληλου υλικού και λογισμικού Σχεδίαση κατάλληλου δικτύου Στενή συνεργασία με μηχανικούς επικοινωνιών Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-12

Συστήματα τηλεπεξεργασίας Χαρακτηριστικά Χρόνος απόκρισης (response time) Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη στιγμή που ο χρήστης εισήγαγε τη δοσοληψία μέχρι τη στιγμή που θα αρχίσει η απόκριση του συστήματος Ποικίλει ανάλογα με την εφαρμογή Τυχαία άφιξη δοσοληψιών Εκτιμήσεις φόρτου του συστήματος Αντιμετώπιση περιόδων αιχμής (peaks) Ταυτόχρονη υποστήριξη πολλών χρηστών σε πολλές εφαρμογές Θέματα Λειτουργικών και Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων Πολυπρογραμματισμός (multiprogramming) Ταυτόχρονη εκτέλεση πολλαπλών εργασιών (multitasking) Ασφάλεια δεδομένων Προβλήματα λόγω της δυνατότητας ταυτόχρονης προσπέλασης και ενημέρωσης των ίδιων αρχείων Θέματα ΣΔΒΔ Μηχανισμοί ασφάλειας και ανάκαμψης από μη επιθυμητές καταστάσεις Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-13 Συνιστώσες Συστήματα τηλεπεξεργασίας (συν.) Τερματικά Μονάδες εισόδου - εξόδου Ενδιάμεσες μονάδες επικοινωνίας δεδομένων Modems, ελεγκτές επικοινωνιών, κλπ. Ρόλος: μετατροπή των δεδομένων από ψηφιακή σε αναλογική μορφή (και αντιστρόφως), κωδικοποίηση και αποκωδικοποίηση των δεδομένων, έλεγχος ροής επικοινωνιών (μεταξύ τερματικών και Η/Υ), κλπ. Δίαυλοι επικοινωνίας Τηλεφωνικές γραμμές, (ομοαξονικά) καλώδια, οπτικές ίνες, δορυφόροι, Υπολογιστές Host computer Λογισμικό επικοινωνιών Προγράμματα ελέγχου της επικοινωνίας και διαχείρισης του δικτύου Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-14

Δίκτυα επικοινωνίας δεδομένων Ένα οργανωμένο σύνολο υπολογιστών και τερματικών που επικοινωνούν μεταξύ τους Δίκτυο Υπολογιστών διαφορά; Τοπολογία δικτύου Αφορά τον τρόπο σύνδεσης των διαφόρων συνιστωσών του Τοπολογία Αστέρα (star) Τοπολογία Δακτυλίου (ring) Τοπολογία Διαύλου (bus) Τοπολογία Δέντρου (tree) Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-15 Δίκτυα επικοινωνίας δεδομένων (συν. συν.) Εναλλακτικές τοπολογίες δικτύων Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Τύπου αστέρα Τύπου δακτυλίου Τύπου διαύλου Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-16

Δίκτυα επικοινωνίας δεδομένων (συν. συν.) Περιοχή κάλυψης δικτύου Δίκτυα ευρείας περιοχής (WAN Wide Area Network) Τοπικά δίκτυα (LAN Local Area Network) Μικτά δίκτυα άλλα δίκτυα πύλη επικοινωνίας (network gateway) Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-17 Ανάπτυξη δικτύων Κριτήρια Σχεδιασμού Δικτύων Κόστος (cost) Κάλυψη των απαιτήσεων των χρηστών με το μικρότερο δυνατό κόστος Απόδοση (performance) Αφορά κυρίως το χρόνο απόκρισης και το ρυθμό εξυπηρέτησης του συστήματος Αξιοπιστία (reliability) Αφορά το ποσοστό του χρόνου που είναι διαθέσιμο στους χρήστες, το οποίο επηρεάζεται από τον ρυθμό εμφάνισης, την διάρκεια και τη σοβαρότητα διαφόρων ανεπιθύμητων καταστάσεων (βλαβών κλπ.) Καθορισμός απαιτήσεων του δικτύου Είδος επεξεργασίας (κατά δεσμίδες, real time, κλπ.) Απόδοση και αξιοπιστία (λαμβάνοντας πάντα υπόψη το κόστος) Διαχείριση δικτύου και ευκολία χρήσης Προβλεπόμενη διάρκεια ζωής Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-18

Λειτουργία δικτύων Έλεγχος και διαχείριση (network control & management) Κατάλληλο υλικό και λογισμικό Εξειδικευμένο προσωπικό Επέκταση Νέες απαιτήσεις χρηστών Βελτίωση απόδοσης και αξιοπιστίας Τεχνολογικές εξελίξεις (υλικό και λογισμικό) Βελτίωση της εξυπηρέτησης των χρηστών με μικρότερο κόστος Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-19 Εργασίες Εξαμήνου - Συζήτηση Σχεδιασμός τηλεπεξεργασίας Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Προμηθειών μιας Επιχείρησης Κριτήρια Σχεδιασμού Δικτύου Σύστημα Επεξεργασίας Συναλλαγών Ηλεκτρονικού Εμπορίου (Business to Customer) Τοπολογία και περιοχή κάλυψης δικτύου Σύστημα Διαχείρισης Βαθμολογίας Φοιτητών σε ένα Πανεπιστημιακό Τμήμα Καθορισμός απαιτήσεων του δικτύου Σύστημα Διαχείρισης Γνώσης και Συλλογικής Υποστήριξης Αποφάσεων για Ιατρικές Διαγνώσεις Εκτίμηση των χαρακτηριστικών του συστήματος Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 9-20