ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Γ3 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:. ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων (Μονάδες 15): Δ.Ο.Ε. Τανζιμάτ Βενιζελισμός ΘΕΜΑ Α2 Α) Να χαρακτηρίσετε το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων (Σ/Λ): (Μονάδες 6) 1. Η «διχοτόμηση της δραχμής» ήταν ένα μέτρο που πήρε ο Βενιζέλος για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του πολέμου στο μικρασιατικό μέτωπο. 2. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι κλόνισαν την ελληνική οικονομία. 3. Οι επενδύσεις των Ελλήνων της διασποράς κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19 ου αιώνα είχαν ευκαιριακό και καθαρά κερδοσκοπικό χαρακτήρα. 4. Η τελική νομοθετική ρύθμιση του προβλήματος των εθνικών γαιών πραγματοποιήθηκε το 1880-1881. 5. Στον τομέα του εμπορίου το βασικό πρόβλημα της χώρας μας ως το 1913 ήταν η αρνητική σχέση ανάμεσα στην αξία των εισαγωγών και των 6. εξαγωγών. 6. Η έλλειψη κεφαλαίων και τεχνογνωσίας αποτελούσε ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη βιομηχανικής δραστηριότητας στην Ελλάδα.
Β) Να αντιστοιχίσετε τους όρους της στήλης Α με τους αντίστοιχους από τη στήλη Β (Μονάδες 4). Πτώχευση του ελληνικού κράτους 1920 Διχοτόμηση της δραχμής 1907 Ολοκλήρωση κατασκευής 1893 σιδηροδρομικού δικτύου Α Αγροτική μεταρρύθμιση 1909 ΘΕΜΑ Β1 Πότε ιδρύθηκε η Εθνική Τράπεζα στην Ελλάδα, ποιες ήταν οι δραστηριότητές της και ποια τα αποτελέσματά τους; (Μονάδες 15) ΘΕΜΑ Β2 Ποιους ρυθμούς ακολούθησε η ελληνική οικονομία κατά την περίοδο του μεσοπολέμου; (Μονάδες 10) ΘΕΜΑ Γ1 Αφού μελετήσετε τα παραθέματα και λάβετε υπόψη τις σχετικές πληροφορίες του σχολικού βιβλίου, να σχολιάσετε τη φράση του βιβλίου σας: «Ο σιδηρόδρομος έγινε το σύμβολο των νέων καιρών... και το συνώνυμο της ανάπτυξης τον 19ο αιώνα». (Μονάδες 25) ΠΗΓΗ 1 Η έλευση των Σιδηροδρόμων (στην Ευρώπη)- Οι σιδηρόδρομοι ως μεταφορικά μέσα αγαθών Οι σιδηρόδρομοι γεννήθηκαν για να ικανοποιήσουν δυο ανάγκες: η πρώτη ήταν η προφανής επιθυμία από μέρους των επιχειρηματιών να μεταφέρουν τα αγαθά τους όσο το δυνατό γρηγορότερα και φτηνότερα σε μεγάλες αποστάσεις. Παρά τις
βελτιώσεις στις μεταφορές που ήδη έχουν αναφερθεί, την περίοδο πριν το 1830, η διακίνηση βαριών υλικών, ιδιαίτερα του γαιάνθρακα, παρέμεινε προβληματική. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο πρώτος σύγχρονος σιδηρόδρομος κατασκευάστηκε στην Αγγλία το 1825 από το ανθρακωρυχείο Durham του Στόκτον μέχρι το Ντάρλινγκτον κοντά στην ακτή.... Οι σιδηρόδρομοι κίνητρο ανάπτυξης της βιομηχανίας Οι σιδηρόδρομοι επίσης κατασκευάστηκαν για να ικανοποιήσουν και κάτι παραπάνω από απλές βιομηχανικές ανάγκες: συγκεκριμένα, την ανάγκη των καπιταλιστών να επενδύσουν κεφάλαια. Άγγλοι, όπως εκείνοι που είχαν κάνει μεγάλες περιουσίες με την υφαντουργία, αφού πλήρωναν τα ημερομίσθια των εργατών τους και επανεπένδυαν μεγάλα κεφάλαια στα εργοστάσιά τους, διέθεταν πλεονασματικά κέρδη τα οποία ήθελαν να τους αποδώσουν νέα κέρδη, αρκετά και σίγουρα.... Η έκρηξη στους σιδηροδρόμους ήταν μια έκρηξη της εκβιομηχάνισης γενικά. Όχι μόνο αύξησε τεράστια τη ζήτηση γαιάνθρακα και πολλών βιομηχανικών αγαθών - σιδηροτροχιών, ατμομηχανών, βαγονιών, κλειδιών σιδηροδρομικών γραμμώναλλά, επιτρέποντας επιπλέον στα αγαθά να μετακινούνται γρηγορότερα από το εργοστάσιο στο πρατήριο οι σιδηρόδρομοι ελάττωσαν το χρόνο που απαιτούσαν για την πώληση των αγαθών αυτών. Γρηγορότερες πωλήσεις σήμαιναν με τη σειρά τους γρηγορότερη απόδοση του επενδυμένου κεφαλαίου, χρημάτων που μπορούσαν να επανεπενδυθούν για την παραγωγή περισσότερων αγαθών. Τελικά, με το άνοιγμα, σ ολόκληρο τον κόσμο αγορών, σε βαθμό που δεν είχε γίνει ποτέ πριν, η έκρηξη των σιδηροδρόμων προκάλεσε την παραγωγή τέτοιων ποσοτήτων υλικών αγαθών, ώστε να εξασφαλίσει τη γρήγορη ολοκλήρωση της εκβιομηχάνισης της Δύσης. ΠΗΓΗ 2 E. Burns, Ευρωπαϊκή Ιστορία, τόμος ΙΙ, Θεσσαλονίκη 1984, σσ. 29-30 Η Ελλάς έχει ανάγκην σιδηροδρόμων Τοιουτοτρόπως (σημ.: με την κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου) δε οι γεωργοί θα ηύξανον τας εργασίας των, θα κέρδαινον περισσότερα, και φυσικώς θα εβελτιούτο ο υλικός και ηθικός βίος των, και η ανταλλαγή των προϊόντων αμφοτέρων των μερών θα ηύξανε την ποιότητα, την ποσότητα και το κέρδος. Επειδή δε την γεωργίαν παρακολουθούσι πάντοτε αι τέχναι και η βιομηχανία, ως και τανάπαλιν,
πολλών γεωργικών προϊόντων, μεταβαλλομένων εις βιομηχανικά προϊόντα, θα ανεπτύσσοντο συγχρόνως αι τέχναι και η βιομηχανία. Τα έως τότε δε εισαγόμενα ομοειδή προϊόντα θα έπαυον, και το εκ τούτων περίσσευμα των χρημάτων μας προκύπτον θα το μεταχειριζόμεθα εις προμήθειαν νέων προϊόντων ξένων, η εγχωρίων, η και άλλων ηθικών απολαύσεων όχι όπως κατασταθώμεν αυτάρκεις, όπερ αδύνατον, άσκοπον και επιβλαβές, μ όλην την σημασίαν ήτις εσχάτως απεδόθη εις την ιδέαν ταύτην, αλλ όπως δια της αυτής εργασίας, λαμβάνομεν όσον το δυνατόν περισσότερα. Διότι οι σιδηρόδρομοι δεν εκμεταλλεύονται μόνον τας υπαρχούσας ανάγκας, αλλά πλάττουσι και άλλας νέας. Α.Ν. Βερναρδάκη, Περί του εν Ελλάδι Εμπορίου, εν Αθήναις 1885, σσ. 348-349. ΘΕΜΑ Δ1 Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα ακόλουθα κείμενα, να παρουσιάσετε και να εξηγήσετε τις εξελίξεις στο αγροτικό ζήτημα από το 1907 έως και το 1917. (Μονάδες 25) ΚΕΙΜΕΝΟ Α' Ό Βενιζέλος δεν προχώρησε στην επειγόντως αναγκαία αγροτική μεταρρύθμιση, επειδή ή προτεραιότητα των εξοπλισμών δεν άφηνε πόρους για την αποζημίωση των μεγαλογαιοκτημόνων. Ή απαλλοτρίωση της Γής χωρίς αποζημίωση δεν θα ήταν μόνο αντισυνταγματική, αλλά ως επαναστατική πράξη τελείως αδιανόητη για τους Φιλελευθέρους. Έτσι αρκέστηκαν σε προστατευτικές διατάξεις για τους ενοικιαστές Γής, οι οποίες όμως δεν εμπόδισαν ορισμένους γαιοκτήμονες να κάνουν έξωση σε οικογένειες, ενώ διαρκούσαν ακόμη οι Βαλκανικοί πόλεμοι, επειδή οι στρατευμένοι άνδρες βρίσκονταν στο μέτωπο και δεν ανταποκρίνονταν στις εργασιακές τους υποχρεώσεις! Με την απόκτηση εδαφών στους Βαλκανικούς πολέμους προστέθηκαν στα 594 τσιφλίκια της Θεσσαλίας και του νομού Άρτας 818 μεγάλες γαιοκτησίες στη Μακεδονία και 410 στην Ήπειρο. G u n n ar Her ing, Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα 1821-1936, τόμος Β', Μ.Ι.Ε.Τ. (Αθήνα 2004), σελ. 802. ΚΕΙΜΕΝΟ Β' Η αρχή της αγροτικής μεταρρύθμισης εξηγγέλθη στα 1917 στη Θεσσαλονίκη. [...] Η αγροτική μεταρρύθμιση αποφασίστηκε σε μία στιγμή σοβαροτάτης
πτώσης του εξωτερικού εμπορίου: η πτώση αυτή είχε προκληθεί από τον θαλάσσιο αποκλεισμό τον οποίο είχαν επιβάλει οι δυτικές δυνάμεις στην Ελλάδα, προκειμένου να την υποχρεώσουν να εισέλθει στον πόλεμο με το μέρος της Αντάντ. Υπ' αυτές τις συνθήκες, ο αποκλεισμός της Ελλάδας λειτούργησε, από οικονομική άποψη, ως ένας αυθόρμητος προστατευτισμός, τόσο υπέρ της εθνικής βιομηχανικής παραγωγής όσο και επ' ωφελεία των εγχωρίων σιτηρών. Είναι προφανές ότι η συγκυρία αυτή έθεσε εκ νέου και με οξύτατο τρόπο το ζήτημα των τσιφλικιών. Το γεγονός ότι μια «επαναστατική» στρατιωτική κυβέρνηση υπό την αιγίδα των γαλλικών στρατευμάτων του μακεδονικού μετώπου ήλθε να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη, δηλαδή στο κέντρο των βορείων ελληνικών επαρχιών που κυριαρχούντο απ' τα τσιφλίκια, προσέδωσε έναν επείγοντα χαρακτήρα στο πρόβλημα της οριστικής ρύθμισης του γαιοκτητικού ζητήματος. Κ. Β ερ γόπου λου, Το αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα, Η κοινωνική ενσωμάτωση της γεωργίας, Α θ ή να 1975, σελ. 174. Οδηγίες προς τους εξεταζόμενους: 1. Στην κόλλα σας να γράψετε μόνο τα βασικά στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ημερομηνία, τμήμα, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στη φωτοτυπία με τα θέματα. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με την κόλλα σας και την φωτοτυπία με τα θέματα. 3. Να απαντήσετε στην κόλλα σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας με στυλό. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μολύβι μόνο για σχέδια, διαγράμματα και πίνακες. 5. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 6. Διάρκεια εξέτασης: Δυόμιση (2,5) ώρες από την ώρα διανομής των θεμάτων. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μια (1) ώρα μετά τη διανομή των θεμάτων. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!