Διδάσκουσα: Δρ. Κατερίνα Αργυροπούλου

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ και ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ-Ασκήσεις Τομέας Παιδαγωγικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Διδάσκουσα: Δρ. Κατερίνα Αργυροπούλου

Ο κόσμος της εργασίας: Νέα δεδομένα Ο σύγχρονος κόσμος της εργασίας χαρακτηρίζεται από έντονη περιπλοκότητα και συνεχή αλλαγή. Τα όρια επαγγελματικής και προσωπικής ζωής γίνονται ολοένα και πιο ασαφή,καθώς η ενασχόληση με τα επαγγελματικά θέματα δε σταματάει με την επιστροφή στο σπίτι. Η ταχύτατη ανάπτυξη της τεχνολογίας (ιδιαίτερα στον τομέα της Τεχνολογίας και των Θετικών Επιστημών) οδηγεί στην απαξίωση των γνώσεων από την άποψη της πρακτικής τους αξιοποίησης. Επομένως, μέσα σε μια δεκαετία οι πρακτικές γνώσεις που απαιτούνται για την άσκηση ενός επαγγέλματος θα έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό.

Ο κόσμος της εργασίας: Νέα δεδομένα Άμεση συνέπεια αυτών θα είναι η αποσύνδεση της λήψης πτυχίου και της επαγγελματικής αποκατάστασης και η μεγιστοποίηση άλλων προσόντων πέραν της εκπαίδευσης. η αγορά εργασίας δεν προσφέρει πλέον σταθερά «μονοπάτια» επάνω στα οποία οι εργαζόμενοι μπορούν να σχεδιάσουν τη σταδιοδρομία τους, δηλαδή, το άτομο δεν θα αρχίζει και θα τελειώνει την επαγγελματική του σταδιοδρομία με την ίδια δουλειά (Savickas, 2001).

Ο κόσμος της εργασίας: Νέα δεδομένα η κινητικότητα των ατόμων σε σχέση με την εργασία έχει αυξηθεί και τα άτομα δεν δεσμεύονται πλέον από έναν οργανισμό, ένα επάγγελμα ή ακόμη και μια χώρα (Sullivan & Arthur, 2006). αναγνωρίζοντας τη μειωμένη σταθερότητα και την αυξημένη αβεβαιότητα στο εργασιακό περιβάλλον καθώς και τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις τα άτομα αναλαμβάνουν την ευθύνη διαχείρισης της σταδιοδρομίας τους, ενδιαφερόμενα, ταυτόχρονα, για την προσωπική τους πρόοδο και την εύρεση διεξόδων στις εσωτερικές τους ανησυχίες (Sullivan & Baruch, 2009).

Ακόμη... οι άνθρωποι χρειάζεται να είναι σε θέση να ανακατασκευάζουν γνώσεις, να επαναπροσδιορίζουν δυνατότητες και να διευρύνουν τις ικανότητές τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να καθιστούν τον εαυτό τους πάντα χρήσιμο για την αγορά εργασίας (Cao, Hirchi & Deller, 2013). Η επαγγελματική ανέλιξη τείνει να διασφαλίζεται μέσα από την ανάπτυξη της «απασχολησιμότητας (η ικανότητα προσωπικής διαχείρισης της σταδιοδρομίας για τη διασφάλιση της απασχόλησης) στην οποία συμβάλλει η συνεχιζόμενη αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός των επαγγελματικών προσόντων (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, 2004. Sullivan & Baruch, 2009).

εμφανίζονται νέοι όροι που περιγράφουν τη σταδιοδρομία: «απρόβλεπτη», «πολύπλευρη», «ασταθής», «κυκλική» και «μεταβατική» (Hearne, 2010). αλλά και τον εργαζόμενο και, οι οποίοι υποδηλώνουν τις στάσεις και τις πεποιθήσεις του σύγχρονου ανθρώπου απέναντι στη σταδιοδρομία. ο πρωτεϊκός εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται στις ευκαιρίες ή να αντιμετωπίζει τις απειλές που εμφανίζονται στην επαγγελματική του ζωή, ακόμη, και όταν οι εσωτερικευμένες αξίες και πεποιθήσεις του έρχονται σε αντίθεση με αυτές του επαγγελματικού περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκεται (Briscoe & Hall, 2006).

η χωρίς όρια σταδιοδρομία (boundaryless career) αναδεικνύει έναν εργαζόμενο περισσότερο ανεξάρτητο από το παραδοσιακό πρότυπο, ο οποίος αναλαμβάνει την ευθύνη της σταδιοδρομίας του, διακρίνεται από πίστη στις δυνατότητές του και είναι πρόθυμος να προχωρήσει σε μεταβάσεις μεταξύ διαφόρων επαγγελμάτων, ενασχολήσεων ή οργανισμών ή να εξερευνήσει ένα νέο επαγγελματικό περιβάλλον (Sullivan & Arthur, 2006). τα ζητήματα της σταδιοδρομίας μετατρέπονται σε πιο περίπλοκα και ευρέα σε σχέση με το παρελθόν και, πιθανόν, σε περισσότερο ουσιαστικά. καθώς προϋποθέτουν την κινητοποίηση των εσωτερικών μας δυνάμεων

την αφοσίωση στην επίτευξη στόχων την απάντηση στο ερώτημα «ποιος είμαι;» όσο και στο ερώτημα «τι γνωρίζω;» την ανάπτυξη μιας ικανότητας ενδοσκόπησης και τον καθορισμό των προτεραιοτήτων της ζωής μας προκειμένου να ορίσουμε τι ουσιαστικά έχει σημασία στην εργασία μας και να προσδώσουμε νόημα σε αυτή Αυτό σημαίνει ότι το άτομο χρειάζεται να σχεδιάσει τη ζωή του και να διερευνήσει την προσωπική του ύπαρξη με βασικό υποσύνολό της την εργασία. Για τους λόγους αυτούς, τα ζητήματα σταδιοδρομίας μετατρέπονται σε μια ευρύτερη πρόκληση: αυτή του σχεδιασμού της ζωής ενός ατόμου (Savickas et al., 2009).

Αναφύεται, λοιπόν, το ερώτημα «πώς οι λειτουργοί της συμβουλευτικής και του επαγγελματικού προσανατολισμού μπορούν να διαχειριστούν τις νέες συνθήκες, να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των χρηστών των υπηρεσιών τους και να στηρίξουν το άτομο στη διεκδίκηση προοπτικών για το μέλλον του και στην εύρεση λύσεων στα προβλήματά του;»

Συμβουλευτική

Συμβουλευτική Μια σχεδιασμένη διαδικασία για να βοηθήσει το άτομο να απαντήσει στο ερώτημα «Τι κάνω;» Να δώσει τη δυνατότητα στο άτομο να κάνει αυτό που νομίζει καλύτερο για τον εαυτό του Μια διαδικασία παροχής βοήθειας στους άλλους, ώστε να κατανοήσουν ποιοι είναι και τι ικανότητες και δεξιότητες έχουν. Μια διευκολυντική διαδικασία με στόχο να αποκαλυφθεί το δυναμικό κάθε ατόμου

Συμβουλευτική Απαιτεί την ενεργό συμμετοχή του συμβούλου. Ο σύμβουλος βοηθάει το άτομο να εργασθεί με προσοχή πάνω στα θέματα που το απασχολούν. Για την επιτυχία αυτού του σκοπού οι σύμβουλοι πρέπει να γνωρίζουν τους επαγγελματικούς και προσωπικούς τους περιορισμούς, τις δυνατότητες και τις γνώσεις τους. Η συμβουλευτική είναι μια σχέση συνεργασίας.

Συμβουλευτική Η συμβουλευτική είναι μια σχέση μεταξύ δύο μοναδικών ανθρώπων που μοιράζονται κοινά ανθρώπινα προβλήματα. Στη συμβουλευτική διαδικασία ό σύμβουλος είναι τόσο συμμετέχων όσο και παρατηρητής. Στη συμβουλευτική διαδικασία η ευθύνη είναι κοινή.

Επαγγελματική ανάπτυξη

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (career development) Η ανάπτυξη εκείνων των πλευρών της ανθρώπινης προσωπικότητας που σχετίζονται με τις προσωπικές επιλογές, την είσοδο και την πρόοδο στις εκπαιδευτικές, επαγγελματικές και ερασιτεχνικές ενασχολήσεις Επαγγελματική ανάπτυξη δια βίου διαδικασία

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η επαγγελματική ανάπτυξη είναι η διαδικασία επιλογής, εισόδου, προσαρμογής και εξέλιξης σε ένα επάγγελμα. Περιλαμβάνει ψυχολογικούς, κοινωνικούς, εκπαιδευτικούς, οικονομικούς, σωματικούς, πολιτισμικούς και τυχαίους παράγοντες που συνδυάζονται, με αποτέλεσμα να διαμορφώνουν τη σταδιοδρομία του ατόμου.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Με άλλα λόγια, η επαγγελματική ανάπτυξη αποτελεί μια διαδικασία που μπορεί να διευκολύνει την ανάπτυξη των δυνατοτήτων ενός ατόμου, την υλοποίηση των ονείρων του και την αυτό-πραγμάτωσή του. Στο πλαίσιο μελέτης της επαγγελματικής ανάπτυξης εξετάζονται χαρακτηριστικά της επαγγελματικής προσωπικότητας του ατόμου, όπως οι εργασιακές αξίες, η επαγγελματική επιλογή, τα επαγγελματικά ενδιαφέροντα, οι ικανότητες, οι δεξιότητες, οι στόχοι, ο τρόπος λήψης απόφασης, η επαγγελματική ταυτότητα και ωριμότητα.

Εργασιακές αξίες Οι εργασιακές/ επαγγελματικές αξίες αντιπροσωπεύουν το βαθμό στον οποίο το άτομο θεωρεί την εργασία του αξιόλογη και καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο αυτό συμπεριφέρεται καθώς και τον βαθμό απόδοσής του στην πραγματοποίηση ενός έργου. Οι εργασιακές αξίες αναφέρονται σε σχέση με την έννοια της δύναμης, της αυτονομίας, της δημιουργικότητας, του αλτρουισμού, της γνώσης, της ασφάλειας, της κοινωνικής θέσης, των οικονομικών απολαβών κλπ. Οι αξίες που έχουν υψηλή προτεραιότητα στη ζωή ενός ανθρώπου είναι καθοριστικοί παράγοντες για τις επαγγελματικές του επιλογές, ενώ οι επιλογές που συμβαδίζουν με τις αξίες του συμβάλλουν ουσιαστικά στην επαγγελματική του ικανοποίηση.

Επαγγελματικά ενδιαφέροντα Τα ενδιαφέροντα ορίζονται ως καταστάσεις, δραστηριότητες και πράγματα που μας αρέσουν και μας προσφέρουν ευχαρίστηση. Εκδηλώνονται συνήθως μέσα από τις δραστηριότητες που ακολουθούμε, τα αντικείμενα στα οποία αποδίδουμε αξία, σε ότι βρίσκουμε διασκεδαστικό, ελκυστικό ή προκλητικό. Τα ενδιαφέροντα έχουν μία σημαντική επίδραση στα εκπαιδευτικά σχέδια και τις επαγγελματικές επιλογές. Ωστόσο, τα ενδιαφέροντα δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αμετάβλητοι παράγοντες, καθώς διάφορες νέες εμπειρίες μπορεί να τα μεταβάλουν με την πάροδο του χρόνου.

Ικανότητες Ο όρος ικανότητα αναφέρεται στην επιδεκτικότητα του ατόμου να αποκτήσει μέσω εκπαίδευσης κάποια γνώση ή δεξιότητα, π.χ. να μιλά μια γλώσσα, να συνθέτει μουσική κλπ Η απόδοση των εργαζομένων είναι μεγαλύτερη, όταν υπάρχει «ταίριασμα» ικανοτήτων και απαιτήσεων εργασίας Τα ενδιαφέροντα φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη επίδραση στις επαγγελματικές επιλογές, ενώ οι ειδικές ικανότητες καθορίζουν κυρίως τον βαθμό επιτυχίας.

επαγγελματική επιλογή εκφράζει την επιλογή από ένα άτομο του επαγγέλματος το οποίο θα ασκήσει. Η επαγγελματική επιλογή διαφέρει από την επαγγελματική προτίμηση, που αναφέρεται στο προτιμώμενο επάγγελμα, με το οποίο το άτομο είναι δυνατό να μην ασχοληθεί για υποκειμενικούς ή αντικειμενικούς λόγους. Δεξιότητες: Τι μπορώ να κάνω στην παρούσα φάση Προσωπικά χαρακτηριστικά: ποιες δυνάμεις μου δίνω στη δουλειά μου Επιθυμίες και ανάγκες που σχετίζονται με τη σταδιοδρομία μου.

Λήψη αποφάσεων Η λήψη απόφασης για την επιλογή επαγγέλματος σημαίνει τυπικά να διαλέγει κανείς μεταξύ διαφόρων εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών προκειμένου να λύσει ένα άμεσο πρόβλημα (επάγγελμα), ενώ ουσιαστικά εργάζεται προς ένα μακροπρόθεσμο επαγγελματικό αντικειμενικό σκοπό (σταδιοδρομία) (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, 1997). Οι επαγγελματικές αποφάσεις αποτελούν επιλογές ζωής, καθώς καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τον χώρο στον οποίο το άτομο θα εργαστεί, τις οικονομικές απολαβές, τα άτομα με τα οποία θα συναναστρέφεται, τις ώρες εργασίας, τον ελεύθερο χρόνο του, τα χαρακτηριστικά της προσωπικής και κοινωνικής ζωής του, την ικανοποίηση που θα έχει από το επάγγελμα (Κάντας & Χαντζή, 1991).

Λήψη αποφάσεων Οι τρόποι ή οι στρατηγικές λήψης απόφασης αναδεικνύουν ορισμένα πρότυπα συμπεριφοράς, τα οποία υποδηλώνουν τη μεθοδολογία (λογική προσέγγιση ή συναισθηματική) που ακολουθεί το άτομο προκειμένου η απόφασή του να έχει την καλύτερη δυνατή έκβαση. οι τρόποι λήψης απόφασης έχουν ένα πολυσύνθετο χαρακτήρα που περιλαμβάνει αρκετά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία αναφέρονται τόσο στην προσωπικότητα του ατόμου όσο και στους εξωτερικούς παράγοντες που επιδρούν στη διαδικασία λήψης απόφασης (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, Αργυροπούλου, & Δρόσος, 2011).

Επαγγελματική συμβουλευτική ή Συμβουλευτική σταδιοδρομίας

Career Counselling Επαγγελματική συμβουλευτική Η συμβουλευτική διαδικασία που έχει στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους στην αντιμετώπιση προβλημάτων, τα οποία σχετίζονται με την επαγγελματική ανάπτυξη, την επαγγελματική επιλογή ή τα προβλήματα προσαρμογής στο επάγγελμα

Επαγγελματική συμβουλευτική Περιλαμβάνει τόσο την προετοιμασία για την επαγγελματική επιλογή όσο και την είσοδο στην αγορά εργασίας Συμπεριλαμβάνει όλες τις διαστάσεις της συμβουλευτικής διαδικασίας, ενώ παράλληλα παρέχει πληροφορίες εκπαιδευτικής και επαγγελματικής φύσης Αποτελεί μια μορφή παρέμβασης, μια σκόπιμη ενέργεια που σκοπεύει να καταστήσει το άτομο ικανό να πάρει αποτελεσματικές επαγγελματικές αποφάσεις

Συμβουλευτική σταδιοδρομίας Σταδιοδρομία: το σύνολο της εργασίας στη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου το σύνολο της εργασίας και του ελεύθερου χρόνου ενός ατόμου η αλληλουχία των επαγγελμάτων και άλλων ρόλων της ζωής που συνδυάζονται για να εκφράσουν τη δέσμευση κάποιου να εργαστεί στο πλαίσιο της συνολικής του αυτοανάπτυξης Θεωρείται μοναδική για κάθε άνθρωπο

Ακόμη. Περιλαμβάνει όχι μόνο τα επαγγέλματα, αλλά και διάφορα επαγγελματικά και μεταεπαγγελματικά ζητήματα, όπως επίσης, και την ενοποίηση της εργασίας με άλλους ρόλους: οικογένεια, κοινότητα, ελεύθερο χρόνο

Συμβουλευτική σταδιοδρομίας Υποστήριξη που παρέχεται στα άτομα που ήδη βρίσκονται ενταγμένα σε κάποιο επάγγελμα Αναφέρεται στη συμβουλευτική διαδικασία που μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους σε όλα τα στάδια που έπονται της εισόδου στην αγορά εργασίας, δηλαδή σε ότι αφορά επαγγελματική εξέλιξη και πορεία

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ Μορφές παρεμβάσεων, στρατηγικών και τεχνικών για την παροχή βοήθειας στο άτομο σε θέματα επαγγελματικής ανάπτυξης και επιλογής Υλοποιείται μέσω ποικίλων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων (πληροφόρηση, διάχυση εννοιών, στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, επισκέψεις, ομιλίες) Περιλαμβάνει δραστηριότητες ανάπτυξης αυτογνωσίας, επαγγελματικής πληροφόρησης, ομαδικής ή ατομικής συμβουλευτικής, διαχείρισης και σχεδιασμού σταδιοδρομίας.

Προσδοκώμενα αποτελέσματα γνώση του εαυτού του κατανόηση της περιπλοκότητας της αγοράς εργασίας και των παραγόντων που την επηρεάζουν αναζήτηση και πρόσκτηση των επαγγελματικών πληροφοριών λήψη αποφάσεων γνώση του ρόλου που παίζει ελεύθερος χρόνος στη ζωή του ατόμου αποτελεσματικός σχεδιασμός σταδιοδρομίας ανάπτυξη της προθυμίας συνεχούς προσαρμογής στο περιβάλλον και της διάθεσης για συνεχή μάθηση αξιοποίηση των προσωπικών και κοινωνικών στόχων εκσυγχρονισμό των επαγγελματικών προσόντων ανάπτυξη δεξιοτήτων για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της σταδιοδρομίας

Επαγγελματική συμβουλευτική μέσο που εμπεριέχει οργανωμένες και συστηματικές προσπάθειες, σχεδιασμένες να παρέχουν μια δια βίου διαδικασία που δεν έχει απλά την έννοια της συμβουλευτικής υποστήριξης για την επιλογή σπουδών και επαγγέλματος, αλλά διευκολύνει την επαγγελματική ανάπτυξη του ατόμου, την αίσθηση ταυτότητας και την επαγγελματική του δράση.

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Συστηματικές προσπάθειες για τη διευκόλυνση της επαγγελματικής ανάπτυξης των μαθητών, εφήβων, ή ενηλίκων (π.χ. Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας) μέσω ποικίλων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, πληροφόρηση για τα επαγγέλματα και την αγορά εργασίας, διάχυση εννοιών που σχετίζονται με τα επαγγέλματα και τη σταδιοδρομία μέσα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, επισκέψεις σε επιχειρήσεις, ομιλίες από προσκεκλημένους που παρουσιάζουν διάφορα επαγγέλματα. Μέθοδος project/ προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού στα σχολεία.

Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Διευκολύνει τους μαθητές στην προσωπική τους ανάπτυξη και αυτογνωσία Εξοικειώνει με την αναζήτηση και αξιοποίηση της πληροφορίας. Βοηθάει στην επίλυση προβλημάτων και στη λήψη αποφάσεων Αποσκοπεί στην ανάπτυξη της προσωπικής ωριμότητας, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σχεδιασμού σταδιοδρομίας και στην προετοιμασία της μετάβασης για τον κόσμο της εργασίας.

Επαγγελματικός Προσανατολισμός Εφαρμόζεται στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. στα ΚΕ.ΣΥ.Π στον Ο.Α.Ε.Δ. σε ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς

Διαδικασία επαγγελματικής συμβουλευτικής Δόμηση μιας στενής σχέσης μεταξύ συμβούλου πελάτη Αξιολόγηση της φύσης του προβλήματος Καθορισμός των στόχων Παραγωγή εναλλακτικών λύσεων Επιλογή και Εφαρμογή ενός σχεδίου δράσης Αξιολόγηση της συμβουλευτικής διαδικασίας και τερματισμός της

ΔΟΜΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ Διάγνωση αναγκών- Οριοθέτηση στόχων Χτίσιμο σχέσης Εναλλακτικές λύσεις Συμβόλαιο εργασίας Αξιολόγηση Επιλογή σχεδίου δράσης Εφαρμογή σχεδίου

Επαγγελματική συμβουλευτική Διαδικασία προληπτική ή θεραπευτική

Διαδικασία προληπτική (μαθαίνει στο άτομο συμπεριφορές που προλαμβάνουν λανθασμένες επιλογές, ενώ διευκολύνουν την ανάπτυξη του ατόμου προκειμένου να πάρει αποτελεσματικές επαγγελματικές αποφάσεις) Διαδικασία θεραπευτική (αποδίδει έμφαση στην προσωπική προσαρμογή, με στόχο την αντιμετώπιση προβλημάτων που προκύπτουν στην επαγγελματική ζωή ή την αντιμετώπιση αποφάσεων, των οποίων η λήψη παρεμποδίζεται)

Ειδικοί της επαγγελματικής συμβουλευτικής δεν ασχολούνται με θέματα ψυχοθεραπείας, ούτε η φύση και ο βαθμός της εκπαίδευσής τους θα τους επέτρεπε να φέρουν τον τίτλο του θεραπευτή Οι σύμβουλοι δίνουν μεγάλη προσοχή σε άλλες εκφάνσεις και προβλήματα ζωής που πιθανόν επηρεάζουν την εργασία (Isaacson & Brown, 1997) Το προσδοκώμενο αποτέλεσμα από τη συμβουλευτική διαδικασία είναι να δράσει ο πελάτης, να αναλάβει δημιουργική δραστηριότητα

Σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού Ως οι άνθρωποι που μπορούν να ερμηνεύσουν στους άλλους τη σχέση ανάμεσα στην εκπαίδευση /επανεκπαίδευση και στα νέα επαγγελματικά μονοπάτια Ως άτομα που μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες πληροφόρησης και να διευκολύνουν τους ενδιαφερόμενους στη χρήση της πληροφορίας Ως υποστηρικτές με τη βοήθεια των οποίων οι άνθρωποι μπορούν να αποκτήσουν γνώση των στερεοτύπων τους και των δυσλειτουργικών πεποιθήσεών τους, οι οποίες τους εμποδίζουν να αναλάβουν ρίσκα και να προχωρήσουν.

Σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού Ως εισηγητές ψυχοεκπαιδευτικών προγραμμάτων μέσω των οποίων οι άνθρωποι μαθαίνουν συγκεκριμένες δεξιότητες απαραίτητες για να εξερευνήσουν και να κατακτήσουν μια επιτυχημένη και με νόημα εργασιακή ζωή. Ως μέντορες που προσφέρουν ανατροφοδότηση, προπόνηση και συμβουλές για καθήκοντα που συνδέονται με την εργασία. Ως καθοδηγητές και που προσφέρουν ελπίδα και δυνατότητες σε έναν μπερδεμένο και χωρίς υποστηρικτικά συστήματα κόσμο της εργασίας (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, 2012).

Δεξιότητες συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού Ενισχύουν το ρόλο του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού και τον καθιστούν παράγοντα αλλαγής για το άτομο, αλλά και τον ίδιο αρωγό κοινωνικής αλλαγής (Vondracek, Ferreira & dos Santos, 2010). Θεωρούνται απαραίτητες βασικές δεξιότητες (core competencies) εστιασμένες αποκλειστικά στο επάγγελμα του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού. Network for Innovation in Career Guidance and Counselling in Europe- NICE, (2012).

επαγγελματική συμβουλευτική περιγράφει τη δεξιότητα του συμβούλου να ενισχύει το άτομο να κατανοήσει την παρούσα κατάστασή του και να εργαστεί πάνω σε ποικίλες επιλογές και να λάβει αποφάσεις επαγγελματική πληροφόρηση και αξιολόγηση περιλαμβάνει τη δεξιότητα του συμβούλου να στηρίζει το άτομο στην αξιολόγηση των προσωπικών του χαρακτηριστικών και να συνδέει τα χαρακτηριστικά αυτά με πληροφορίες για τις ευκαιρίες και τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας εκπαίδευση για τη σταδιοδρομία αναφέρεται στη δεξιότητα του συμβούλου να διδάσκει και να ασκεί τα άτομα να αναπτύξουν τις δεξιότητες διαχείρισης σταδιοδρομίας που χρειάζονται προκειμένου να διαχειριστούν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές μεταβάσεις.

Η παρέμβαση μέσω κοινωνικών συστημάτων περιλαμβάνει τη δεξιότητα του συμβούλου να στηρίζει το άτομο στη βελτίωση και εξέλιξη του εκπαιδευτικού και εργασιακού περιβάλλοντός του μέσω δικτύωσης και συμβουλευτικών υπηρεσιών. Η διαχείριση προγραμμάτων και υπηρεσιών περιγράφει τις δεξιότητες εφαρμογής και βελτίωσης της ποιότητας των υπηρεσιών των οργανισμών στους οποίους εργάζονται. Ο επαγγελματισμός περιγράφει τη βασική δεξιότητα του συμβούλου να υιοθετεί τις επαγγελματικές αξίες και τα κριτήρια δεοντολογίας σε όλους τους ρόλους της δουλειάς του, να αναπτύσσει και να ρυθμίζει καταλλήλως τις σχέσεις του, και να επιτυγχάνει τη συνεχιζόμενη αναβάθμιση των επαγγελματικών του προσόντων μέσω της δια βίου μάθησης.

Διερευνώντας την επαγγελματική μου ταυτότητα- Φύλλο εργασίας Κάνε μια λίστα από τα επαγγελματικά σου χαρακτηριστικά Επίλεξε δύο από αυτά, κατά προτίμηση αντικρουόμενα, και δημιούργησε δύο στήλες, μία για κάθε χαρακτηριστικό Πρόσθεσε σε κάθε στήλη δύο με τρεις παρομοιώσεις για κάθε ένα χαρακτηριστικό ξεκινώντας με «αυτός/αυτή είναι» (πχ. συνέπεια: είναι το αόρατο χέρι που δεν σε αφήνει να ξεχαστείς) Σκέψου ότι αυτά τα χαρακτηριστικά είναι φανταστικοί χαρακτήρες απαντώντας στις ακόλουθες ερωτήσεις για κάθε ένα από αυτά

Διερευνώντας την επαγγελματική μου ταυτότητα- Φύλλο εργασίας Πώς είναι η εξωτερική του/της εμφάνιση; Τι ρούχα φοράει; Πώς σχετίζεται με τους άλλους; Τι κάνει για να επιβιώσει; Πώς τη/τον λένε; Κάτι που θα έλεγε συνήθως ο χαρακτήρας αυτός; Ποιες απόψεις μπορούν να ανταλλάξουν αυτοί οι δύο χαρακτήρες αν συναντηθούν και συνομιλήσουν; Τι αποκόμισες από αυτή την άσκηση για την επαγγελματική σου ταυτότητα;