6 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ>ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑΣ H E.O.Π.Ε. αλλάζει φυσιογνωμία Η Ε.Ο.Π.Ε. «μεγάλωσε» και έχει πλέον το ανάστημα να συνομιλεί με την πολιτεία με ίσους όρους. Η Ε.Ο.Π.Ε. κάνει το επόμενο βήμα της με το νέο Διοικητικό Συμβούλιο και το νέο Πρόεδρο Βασίλη Γεωργούλια. Στη συνέντευξή του, ο Βασίλης Γεωργούλιας μιλά για τους νέους στόχους της κοινότητας των ογκολόγων και σκιαγραφεί την πορεία της προς το μέλλον. Για την ανάπτυξη του κλάδου της παθολογικής ογκολογίας, την εκπαίδευση, τη σχέση με την πολιτεία και τη βιομηχανία, τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης των ογκολογικών ασθενών, για νέες ιδέες και νέες ευκαιρίες. Συνέντευξη του Βασίλη Γεωργούλια, Προέδρου της Ε.Ο.Π.Ε.
ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΕΟΠΕ 10/09 7 Η αναγνώριση της Παθολογικής Ογκολογίας, ως ειδικότητας, ήταν πρωταρχικής σημασίας, γιατί μέσω αυτής δημιουργείται, εκτός των άλλων, και η νομική βάση για την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους ογκολογικούς ασθενείς, αλλά και την αναδιοργάνωση του τρόπου παροχής τους. Η εφαρμογή όσων περιγράφονται στο ιδρυτικό Προεδρικό Διάταγμα για την ειδικότητα της Παθολογικής Ογκολογίας αποτελεί, σήμερα, τον κύριο στόχο της Ε.Ο.Π.Ε. > Η Ε.Ο.Π.Ε. αποτέλεσε μια επιστημονική ένωση, που βοήθησε την ανάπτυξη της ογκολογίας και την αναγνώρισή της ως ειδικότητας στην Ελλάδα. Ποιοι είναι οι σημερινοί στόχοι της Ε.Ο.Π.Ε. και ποιο είναι το πρόγραμμα της νέας διοίκησης, της οποίας προεδρεύετε; Η Ε.Ο.Π.Ε. έχει να επιδείξει μία σχετικά σύντομη ιστορία, καθώς η Ογκολογία ξεπήδησε από τα σπλάχνα της Παθολογίας και για πάρα πολλά χρόνια λειτουργούσε μέσα από αυτή. Παρόλα αυτά, τόσο η ενεργοποίησή της όσο και η προσωπική συνδρομή των μελών της οδήγησε στην αναγνώριση της ειδικότητας της Παθολογικής Ογκολογίας. Κατά τη γνώμη μου, η αναγνώριση αυτή ήταν πρωταρχικής σημασίας, γιατί μέσα από αυτή δημιουργείται, εκτός των άλλων, και η νομική βάση για την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους ογκολογικούς ασθενείς, αλλά και την αναδιοργάνωση του τρόπου παροχής τους. Η εφαρμογή των όσων περιγράφονται στο ιδρυτικό Προεδρικό Διάταγμα για την ειδικότητα της Παθολογικής Ογκολογίας αποτελεί, σήμερα, τον κύριο στόχο της Ε.Ο.Π.Ε. Έτσι, σε θεσμικό επίπεδο, το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ο.Π.Ε. έχει θέσει ως μία από τις κύριες προτεραιότητές του την υιοθέτηση από την Πολιτεία και την εμπέδωση στη λογική του Εθνικού Συστήματος Υγείας η αρχή ότι «κάθε ασθενής που διαγιγνώσκεται με καρκίνο, πρέπει να έχει μία τουλάχιστον ογκολογική εκτίμηση». Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο έχει επίσης θέσει μία σειρά από προτεραιότητες, προκειμένου να αναβαθμίσει και να προάγει τη συμβολή της Ε.Ο.Π.Ε. στην ανάπτυξη της Ογκολογίας στη χώρα μας. Κι αυτό γιατί, δυστυχώς, στην Ελλάδα πολύ λίγα πράγματα γίνονται, έπειτα από κεντρικό σχεδιασμό και προγραμματισμό. Έτσι, ελάχιστη προσπάθεια έχει καταβληθεί από την Πολιτεία, για να εξασφαλιστεί η άρτια εκπαίδευση των νέων γιατρών - αυτό επαφίεται στη φιλοτιμία των ανθρώπων που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, ανεξάρτητα από το επίπεδο παροχής αυτής. Η Ε.Ο.Π.Ε. είναι μία ζωντανή, δυναμική επιστημονική εταιρεία και το Διοικητικό της Συμβούλιο συνειδητοποιεί την ευθύνη του να δημιουργήσει και να «Δυστυχώς, στη χώρα μας δεν υφίσταται η θεσμοθετημένη συμμετοχή των επιστημονικών εταιρειών στο σχεδιασμό της παροχής υπηρεσιών στους ασθενείς.»
8 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ>ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑΣ «Στόχος μας είναι η Ε.ΑΚ.Ο. μέσω του κύκλου μαθημάτων της να προσφέρει μία ελάχιστη και ομοιογενή θεωρητική εκπαίδευση σε όλους τους ειδικευόμενους και νέους Ογκολόγους-Παθολόγους που θα ολοκληρώνουν μέσα στο χρόνο της ειδικότητάς τους.» υποστηρίξει όλες εκείνες τις υποδομές, που θα έχουν ως συνέπεια την καλύτερη και πληρέστερη εκπαίδευση των μελών της, ιδιαίτερα των νέων Ογκολόγων-Παθολόγων. Στο πλαίσιο αυτό, μετά από την επιτυχή ολοκλήρωση στο τέλος του 2009 του διετούς πρώτου κύκλου σπουδών της Ελληνικής Ακαδημίας Κλινικής Ογκολογίας (Ε.ΑΚ.Ο.), έχει ήδη ξεκινήσει ο προγραμματισμός και η οργάνωση του δεύτερου κύκλου. Στόχος μας είναι να προσφέρει η Ε.ΑΚ.Ο. μία ελάχιστη και ομοιογενή θεωρητική εκπαίδευση σε όλους τους ειδικευόμενους και νέους Ογκολόγους-Παθολόγους, καλύπτοντας το κενό της Πολιτείας. Επιδιώκουμε επίσης όλοι οι ειδικευόμενοι της Παθολογικής Ογκολογίας να ολοκληρώνουν τον κύκλο των μαθημάτων, μέσα στο χρόνο της ειδικότητάς τους. Στο ίδιο πλαίσιο της καλύτερης εκπαίδευσης των νέων Ογκολόγων-Παθολόγων και συμπληρωματικά και με το θεσμό της Ε.ΑΚ.Ο., αποφασίστηκε να οργανωθεί μία σειρά από επιστημονικές ημερίδες και συναντήσεις, που θα πραγματεύονται θέματα που είναι μεν σημαντικά για την άσκηση της ογκολογίας, αλλά σπάνια διδάσκονται οργανωμένα. Η επιλογή των θεμάτων και η οργάνωση των σεμιναρίων αυτών έχει ανατεθεί στην Ομάδα Νέων Ογκολόγων (Ο.ΝΕ.Ο.), ενώ το πρόγραμμα αυτό χαίρει της αμέριστης υποστήριξης του Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Ο.Π.Ε. Επίσης, προσβλέποντας στην εκπαίδευση, θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να έχουν τη δυνατότητα οι νέοι Ογκολόγοι να συμμετέχουν στην άσκηση της ογκολογίας σε οργανωμένα συστήματα υγείας, καθώς επίσης και στην έρευνα σε εργαστήρια ή κλινικές του εξωτερικού. Η αναγκαιότητα αυτή στηρίζεται σε πολλούς λόγους, η διεξοδική ανάλυση των οποίων ξεφεύγει του αντικειμένου της παρούσας συνέντευξης. Για το σκοπό αυτό, αναβαθμίστηκε η σημασία των υποτροφιών εξωτερικού και αυξήθηκε σημαντικά ο προϋπολογισμός του προγράμματος αυτού, προκειμένου να μπορεί να καλύψει μεγαλύτερο αριθμό υποτρόφων. Ευελπιστούμε να εμπλουτίσει η πολιτική μας την ελληνική Ογκολογία με νέα δυναμικά στελέχη, τα οποία θα συνεισφέρουν ουσιαστικά και θα προάγουν ακόμη περισσότερο την έρευνα που πραγματοποιείται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Έπειτα από έντονο προβληματισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο έκρινε ότι το υπάρχον σύστημα των Υποτροφιών Εσωτερικού δεν μπορούσε πλέον να εξυπηρετήσει το σκοπό, για τον οποίο είχε αναπτυχθεί, κυρίως εξαιτίας της ανεπαρκούς χρηματοδότησης και της έλλειψης υποτρόφων. Οι Υποτροφίες Εσωτερικού είχαν αναχθεί σε βοηθήματα για την άσκηση κάποιου ερευνητικού έργου και τις περισσότερες φορές δεν υποστήριζαν ούτε καν την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών, που ήταν ο κύριος στόχος του προγράμματος αυτού αρχικά. Με βάση το σκεπτικό αυτό, κρίθηκε απαραίτητο να επαναπροσδιορίσουμε τη στρατηγική μας στο θέμα αυτό και να προχωρήσουμε σε μία δράση με στόχο την Υποστήριξη Ερευνητικών Έργων. Έτσι, έχει γίνει μία σημαντική προσπάθεια και έχει εξασφαλιστεί ένα ουσιαστικό ποσό, το οποίο θα διατεθεί για το σκοπό αυτό. Υπεύθυνοι για την ένταξη των προγραμμάτων αυτών στην εκπόνηση διδακτορικών διατριβών νέων Ογκολόγων- Παθολόγων ή ειδικευομένων γιατρών θα είναι οι επιστημονικοί υπεύθυνοι κι αυτό θα είναι ένα από τα κριτήρια επιλογής για τη χρηματοδότηση των ερευνητικών προγραμμάτων. Ελπίζουμε μέχρι το Νοέμβριο να έχει ολοκληρωθεί ο Εσωτερικός Κανονισμός Υποστήριξης Ερευνητικών Έργων, για να προχωρήσει η προκήρυξη για την υποβολή προτάσεων. Η προσέλκυση πόρων για την υλοποίηση και τη συνέχιση της δράσης αυτής διαχρονικά είναι καθοριστική για την επιτυχία του θεσμού αυτού. Ως εκ τούτου, έχει αναχθεί σε βασική προτεραιότητα για το Διοικητικό Συμβούλιο, για την οποία έχουμε χαράξει ειδική πολιτική. Μία νέα δραστηριότητα, στο πλαίσιο της έρευνας, που το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ο.Π.Ε. θέλει να προάγει, είναι και η δημιουργία «Αρχείου Σπανίων Όγκων». Η λογική του προγράμματος αυτού είναι να οργανωθεί μία καταγραφή των κλινικών δεδομένων ασθενών που εμφανίζουν σπάνιους όγκους, ώστε να καταστεί δυνατή η συλλογή της ελληνικής εμπειρίας. Η επιλογή των όγκων θα γίνει με βάση τα εκδηλωμένα ερευνητικά ενδιαφέροντα των Ελλήνων ερευνητών, οι οποίοι και θα αναλάβουν το συντονισμό κάθε επιμέρους προγράμματος. Το πρόγραμμα αυτό θα συμπληρώνεται και με συλλογή βιολογικού υλικού, προκειμένου να είναι δυνατή η διενέργεια μεταφραστικής έρευνας. Στο υλικό αυτό θα μπορούν να έχουν πρόσβαση μέλη της Ε.Ο.Π.Ε., έπειτα από υποβολή συγκεκριμένου ερευνητικού πρωτοκόλλου και έγκρισή του από την Επιτροπή Διαχείρισης του Προγράμματος (Steering Committee). Θεωρούμε ότι το πρόγραμμα αυτό θα δώσει σημαντική ώθηση στην Ελληνική Ογκολογία, ενισχύοντας με υλικό τις διάφορες ερευνητικές ομάδες και κινητοποιώντας τους νέους ογκολόγους. Μία άλλη ουσιαστική πρωτοβουλία του νέου Διοικητικού Συμβουλίου ήταν η απόφασή του για αναβάθμιση του «ΒΗΜΑΤΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ», του περιοδικού της Ε.Ο.Π.Ε. Είναι γνωστό ότι το περιοδικό είχε αρκετά προβλήματα και το δίλημμα ήταν εάν έπρεπε να διακοπεί η λειτουργία του ή να καταβληθεί προσπάθεια να διασωθεί. Έπειτα από αρκετό προβληματισμό, αποφασίσαμε να του δώσουμε μία νέα πνοή, μετατρέποντάς το σε αγγλόφωνο και στοχεύοντας να συμπεριλη-
ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΕΟΠΕ 10/09 9 Να υιοθετηθεί από την Πολιτεία η αρχή ότι «κάθε ασθενής που διαγιγνώσκεται με καρκίνο, πρέπει να έχει μία τουλάχιστον ογκολογική εκτίμηση». φθεί στο PubMed. Επίσης, αποφασίσαμε να προσπαθήσουμε να επεκτείνουμε την εμβέλειά του και το αναγνωστικό του κοινό, στοχεύοντας τόσο και σε άλλες ειδικότητες όσο και εκτός Ελλάδας. Το εγχείρημα είναι μεγάλο, αλλά πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό για την Ε.Ο.Π.Ε. να καταφέρει να εδραιώσει στη συνείδηση της ογκολογικής κοινότητας ένα νέο περιοδικό. Για να υλοποιηθεί αυτό το εγχείρημα, χρειάζεται η βοήθεια των μελών της Ε.Ο.Π.Ε. Με την ευκαιρία λοιπόν της σημερινής συνέντευξης, κάνω έκκληση σε όλους να βοηθήσουν και να στηρίξουν τη νέα συντακτική επιτροπή του περιοδικού, στο φιλόδοξο αυτό εγχείρημά της. Μία σειρά από άλλα θέματα αποτελούν επίσης στόχους του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Ο.Π.Ε. Σε αυτά περιλαμβάνονται η αναβάθμιση της ιστοσελίδας της εταιρείας, ώστε να αποτελέσει ένα πραγματικό μέσο επικοινωνίας και ενημέρωσης τόσο μεταξύ των μελών της Ε.Ο.Π.Ε., αλλά και με την κοινωνία, η ανάδειξη των «ΝΕΩΝ ΤΗΣ Ε.Ο.Π.Ε.» σε ένα ουσιαστικό Newsletter, το οποίο θα συμβάλλει στην πληροφόρηση και επικοινωνία των μελών της Εταιρείας, αλλά και θα αποτελεί, συγχρόνως, βήμα έκφρασης των προβληματισμών του Διοικητικού Συμβουλίου, αλλά και των μελών μας. Μας ενδιαφέρει, επίσης, να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τις σχέσεις μας με τις οργανώσεις των ασθενών και να προχωρήσουμε στην εκτέλεση κοινών έργων, τόσο στο πλαίσιο της διεκδίκησης σωστών συνθηκών περίθαλψης των ασθενών, όσο και στο πλαίσιο της ενημέρωσης, της έγκαιρης διάγνωσης και υποστήριξης των ασθενών. Όπως βλέπετε, το εύρος των δραστηριοτήτων που θα στοχευθούν από το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας είναι μεγάλο. Το μέγεθος της επιτυχίας θα εξαρτηθεί από το πόσο θα καταφέρουμε να εμπνεύσουμε τα μέλη μας να ενεργοποιηθούν και να συνδράμουν την προσπάθεια αυτή. Οι στόχοι αυτοί δεν μπορούν να είναι στόχοι ενός ατόμου ή ενός μόνο Διοικητικού Συμβουλίου. Πρέπει να είναι οι στόχοι μίας κοινότητας και, βέβαια, η επιτυχία στην περίπτωση αυτή χρεώνεται σε όλους! > Δεν είναι η πρώτη φορά που εκλέγεστε στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ο.Π.Ε., και μάλιστα ως Πρόεδρος. Ποια είναι η διαφορά του τότε και του τώρα; Δύσκολη ερώτηση αυτή! Θεωρώ ότι έκτοτε έχουν διαφοροποιηθεί πάρα πολλά πράγματα. Μία σημαντική διαφορά συνίσταται στο γεγονός ότι τότε η θεσμοθέτηση της ειδικότητας της Παθολογικής Ογκολογίας ήταν πρόσφατη και υπήρχε μία ευφορία. Όλοι ελπίζαμε σε μία πιο οργανωμένη λειτουργία μας και άσκηση της Παθολογικής Ογκολογίας μέσα από κανόνες και διαδικασίες. Τότε συζητιόταν η αναμόρφωση του Αρχείου Νεοπλασιών, η ίδρυση Εθνικού Ιδρύματος Καρκίνου, η αλλαγή του τρόπου χορήγησης της ειδικότητας κ.λπ. Δυστυχώς, τίποτε από όλα αυτά δεν προχώρησε. Θα έλεγα ότι, αντίθετα, υπάρχει μία υποχώρηση του όλου συστήματος και υποβάθμιση των παρεχόμενων ογκολογικών υπηρεσιών στο δημόσιο σύστημα υγείας. Η κατάσταση αυτή έχει οξύνει τα προβλήματα, ιδιαίτερα εκείνα των νέων ογκολόγων, για τους οποίους οι επαγγελματικές προοπτικές είναι ασαφείς. Το ίδιο ασαφείς είναι και οι δυνατότητες επιστημονικής ανέλιξης, καθώς οι νέοι Έλληνες ογκολόγοι ξεκινούν την επιστημονική τους καριέρα κοντά στην ηλικία των 40 ετών, στην καλύτερη περίπτωση, ηλικία κατά την οποία οι αντίστοιχοι συνάδελφοί τους από τις υπό- «Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι ο ασθενής με καρκίνο χρειάζεται περισσότερες από μία, διαφορετικές ειδικότητες για την αντιμετώπιση της νόσου του και η αντιμετώπιση αυτή πρέπει να γίνεται τρόπο οργανωμένο, συντονισμένο και πολυδιάστατο. Η Ε.Ο.Π.Ε. πρέπει να προκαλέσει μία ανοικτή διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους.»
10 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ>ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑΣ λοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των Η.Π.Α. έχουν ήδη καταλάβει υψηλές ακαδημαϊκές θέσεις και είναι πλέον ειδικοί σε συγκεκριμένα θέματα. Άρα, και το διεθνές περιβάλλον άλλαξε ουσιαστικά τα τελευταία χρόνια, με συνέπεια να μεγαλώνει η διαφορά μεταξύ Ελλήνων και Ευρωπαίων ή Αμερικανών ογκολόγων. Στο άνοιγμα αυτό της ψαλίδας συμβάλλει σημαντικά και το πλαίσιο, μέσα στο οποίο κινούμαστε: περιορισμένες ευκαιρίες για μετεκπαιδεύσεις στο εξωτερικό, ανεπαρκής χρηματοδότηση της έρευνας από εθνικούς πόρους - δεν έχουν προκηρυχτεί ερευνητικά προγράμματα τα τελευταία 3 χρόνια - υποστελεχωμένα ογκολογικά τμήματα, απαιτήσεις για την ανάδειξη νέων δομών στην άσκηση της ογκολογίας (συντονισμένη πολυδιάστατη αντιμετώπιση, δημιουργία εξειδίκευσης και κέντρων αναφοράς κ.λπ.) και τέλος η ωρίμανση διαφόρων σκέψεων και προσεγγίσεων, με τις οποίες ο καθένας από εμάς αντιμετωπίζει τα διάφορα θέματα. Με άλλα λόγια, η «περίοδος της αθωότητας» πέρασε ανεπιστρεπτί και τη θέση της πήρε μία προσέγγιση περισσότερο ρεαλιστική. > Σε προηγούμενη συνέντευξή σας για το περιοδικό, μας είχατε πει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αποκτήσει η Ε.Ο.Π.Ε. λόγο στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη των ογκολογικών υπηρεσιών στη χώρα μας, δηλαδή να μεσολαβήσει η Ε.Ο.Π.Ε. στην πολιτεία, με στόχο να διασφαλίζεται σε κάθε ογκολογικό ασθενή το δικαίωμα να λαμβάνει ογκολογική εκτίμηση από ειδικευμένο Ογκολόγο, κατά τη διάγνωση της νόσου. Θεωρώ ότι αυτό είναι ο κύριος στόχος της Ε.Ο.Π.Ε. και προς τα εκεί πρέπει να στοχεύουν όλες οι ενέργειές μας. Πιστεύω ότι αποτελεί σφάλμα να λαμβάνονται αποφάσεις ή να γίνονται σχεδιασμοί για την οργάνωση των ογκολογικών υπηρεσιών, αγνοώντας τη γνώμη ενός επιστημονικού οργάνου, που θα εκπροσωπεί τους κατεξοχήν γνώστες των αναγκών των ασθενών. Η Ε.Ο.Π.Ε. πρέπει να διεκδικήσει το ρόλο αυτό, επιβάλλοντας την παρουσία της μέσα από μία διαδικασία επιστημονικής τεκμηρίωσης, εκφράζοντας με παρρησία τις επιστημονικές της θέσεις, πείθοντας τους πολίτες για το επίπεδό της, τόσο από επιστημονικής, όσο και από ηθικής πλευράς και, βεβαίως, υποστηρίζοντας με σαφήνεια το δικαίωμα των ασθενών να θεραπεύονται από γιατρούς που έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα, για να αντιμετωπίσουν τον καρκίνο. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα, γιατί η ορθή οργάνωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στον ογκολογικό ασθενή Η Ε.Ο.Π.Ε. πρέπει να αποκτήσει λόγο στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη των ογκολογικών υπηρεσιών στη χώρα μας. Πρέπει να επιβάλλει την παρουσία της μέσα από μία διαδικασία επιστημονικής τεκμηρίωσης, εκφράζοντας με παρρησία τις επιστημονικές της θέσεις, πείθοντας τους πολίτες για το επίπεδό της, τόσο από επιστημονικής, όσο και από ηθικής πλευράς και, βεβαίως, υποστηρίζοντας με σαφήνεια το δικαίωμα των ασθενών να θεραπεύονται από γιατρούς που έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα, για να αντιμετωπίσουν τον καρκίνο. θα έχει ως αποτέλεσμα κάθε ασθενής με καρκίνο να μπορεί να έχει τουλάχιστον μία εκτίμηση από ειδικευμένο Ογκολόγο- Παθολόγο. Αυτό πρακτικά περιλαμβάνει μία σειρά από δομικές και θεσμικές αλλαγές, όπως είναι α) η ίδρυση και η ανάπτυξη νέων Ογκολογικών Κλινικών και Μονάδων σε μεγάλα νοσοκομεία τόσο των Αθηνών όσο και της περιφέρειας - υπάρχουν μεγάλα νοσοκομεία των 300, 500 ή και 1.000 κλινών που διαγιγνώσκουν και θεραπεύουν τον καρκίνο, ενώ στερούνται ενός Ογκολόγου- Παθολόγου, β) η υποστήριξη των υφιστάμενων Παθολογικών Ογκολογικών Κλινικών με προσωπικό, έπειτα από ενημέρωση και ανανέωση του οργανισμού τους - σε πολλές Ογκολογικές Κλινικές Αντικαρκινικών και Γενικών Νοσοκομείων, οι οργανικές θέσεις ιατρικού προσωπικού είναι θεσμοθετημένες στο γνωστικό αντικείμενο της Παθολογίας, διότι όταν ιδρύθηκαν δεν υπήρχε η ειδικότητα της Παθολογικής Ογκολογίας, γ) η λειτουργία Ογκολογικών Συμβουλίων για την οργανωμένη, συντονισμένη και πολυδιάστατη (multidisciplinary) αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών από όλες τις ειδικότητες που εμπλέκονται στη θεραπεία της νόσου - σήμερα γνωρίζουμε πολύ καλά τη σημασία του σχεδιασμού της θεραπευτικής στρατηγικής σε μακροχρόνια βάση, και, τέλος, δ) την προάσπιση του δικαιώματος των ασθενών να περιθάλπονται από γιατρούς που έχουν εκπαιδευτεί ειδικά σε αυτό. Όπως γίνεται αντιληπτό, η Ε.Ο.Π.Ε. διεκδικεί να είναι συνομιλητής με την Πολιτεία, προκειμένου να καθιερώσει το θεσμικό της ρόλο στη διαμόρφωση της γενικότερης πολιτικής στην αντιμετώπιση του καρκίνου στη χώρα μας, όπως συμβαίνει και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Δυστυχώς, στη χώρα μας δεν υφίσταται η θεσμοθετημένη συμμετοχή των επιστημονικών εταιρειών στο σχεδιασμό της οργάνωσης της παροχής υπηρεσιών στους ασθενείς. Αυτό ισχύει για όλες τις ειδικότητες. Ο μόνος επίσημος και θεσμοθετημένος συνομιλητής της Πολιτείας σε τέτοια θέματα είναι ο Π.Ι.Σ. που, όμως, είναι ένα συνδικαλιστικό και συντεχνιακό όργανο! Όμως, η γνώση του σε εξειδικευμένα θέματα περιορίζεται σε γενικότητες, εκτός κι αν διαθέτει εξειδικευμένους και μάχιμους γιατρούς. Η έλλειψη εξειδικευμένης γνώσης των θεμάτων, που απασχολούν τον ογκολογικό ασθενή οδηγούν σε σχεδιασμούς και αποφάσεις που επιτρέπουν τις αυθαιρεσίες και συχνά την παροχή ανεπαρκών ως και κακών υπηρεσιών στους ασθενείς, από γιατρούς που δεν έχουν ειδική εκπαίδευση στην αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών. Εδώ δεν πρόκειται για «κατοχύρωση» της ειδικότητας, αλλά για την υποχρέωσή μας ως Ογκολόγων-Παθολόγων να προασπίσουμε το δικαίωμα των ογκολογικών ασθενών στην καλύτερη δυνατή θεραπευτική αγωγή και υποστήριξη. Τα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε μπροστά σε μία πραγματική επίθεση από διάφορες ειδικότητες, οι οποίες διεκδικούν την αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο, στο πλαίσιο της ειδικότητάς τους. Είναι καιρός να γίνει συνείδηση ότι ο ασθενής με καρκίνο χρειάζεται περισσότερες από μία, διαφορετικές ειδικότητες για την αντιμετώπιση της νόσου του και η αντιμετώπιση αυτή πρέπει να γίνεται με τρόπο οργανωμένο, συντονισμένο και πολυδιάστατο, όπως έχει ήδη αναφερθεί. Όμως, όπως ορίζεται και στον ιδρυτικό νόμο για την ειδικότητα της Παθολογικής Ογκολογίας, ο Ογκολόγος- Παθολόγος είναι εκείνος που πρέπει να συντονίζει την ιατρική ομάδα, που θα ασχοληθεί με τον ασθενή. Η Ε.Ο.Π.Ε. πρέπει να προκαλέσει μία ανοικτή διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους για το θέμα αυτό, προκειμένου να καθοριστεί το καλύτερο δυνατό πλαίσιο, που θα εξασφαλίζει την άριστη παροχή ογκολογικών υπηρεσιών σε κάθε ασθενή.
ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΕΟΠΕ 10/09 11 Θεωρώντας ότι η παροχή υπηρεσιών προς τους ογκολογικούς ασθενείς στη χώρα μας δεν είναι ικανοποιητική, εφόσον ο καρκίνος είναι η δεύτερη αιτία θανάτου και υπάρχουν νοσοκομεία με 500 ή και 1.000 κλίνες που δεν διαθέτουν ογκολογικά τμήματα, είναι σίγουρα πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν. Ποιο πιστεύετε ότι πρέπει να είναι το πρώτο βήμα της πολιτείας προς τη σωστή κατεύθυνση; > > Όπως προαναφέρθηκε, η οργάνωση παροχής ογκολογικών υπηρεσιών χωλαίνει σημαντικά στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Αυτό οφείλεται σε διάφορους λόγους, οι οποίοι αναφέρθηκαν προηγουμένως. Η έλλειψη ογκολογικών κλινικών και μονάδων σε μεγάλα νοσοκομεία του κέντρου, αλλά και της περιφέρειας, είναι μία από τις αιτίες αυτές. Η Ε.Ο.Π.Ε. έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα Χαρτογράφησης των Ογκολογικών Υπηρεσιών τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Στόχος αυτού του προγράμματος είναι αφενός μεν να δούμε πού φτάνει η δική μας ευθύνη για την υπάρχουσα και διαμορφωμένη κατάσταση και να προσπαθήσουμε να παρέμβουμε, για να τη διορθώσουμε, και αφετέρου να εντοπίσουμε πού χρειάζεται να αναπτυχθούν νέες κλινικές και μονάδες. Με άλλα λόγια, θεωρούμε ότι το πρώτο βήμα από πλευράς μας είναι να αποτυπώσουμε την υπάρχουσα κατάσταση και να αναδείξουμε τις αδυναμίες του συστήματος, προκειμένου -στηριζόμενοι σε αντικειμενικά στοιχεία- να διεκδικήσουμε αλλαγές και ίδρυση νέων τμημάτων σε μεγάλα νοσοκομεία. Σημαντικό στη διεκδίκησή μας αυτή είναι να ξεφύγουμε κι εμείς οι ίδιοι από την έννοια της χημειοθεραπείας και του ότι ο Ογκολόγος- Παθολόγος είναι ένας απλός χημειοθεραπευτής! Ο ρόλος του Ογκολόγου-Παθολόγου είναι πολύ ευρύτερος από την απλή χορήγηση των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων κι αυτό πρέπει να αναδειχτεί μέσα από την άσκηση της ογκολογίας σε καθημερινή βάση. Πρέπει να αναδειχτεί ο στρατηγικός ρόλος του Ογκολόγου-Παθολόγου στη χάραξη της θεραπευτικής στρατηγικής και στη συγκροτημένη πολυδιάστατη αντιμετώπιση του ογκολογικού ασθενούς. Γιατί, κατά τη γνώμη μου, αυτός ο ρόλος, που πηγάζει από τη γνώση της φυσικής ιστορίας και των ιδιαιτεροτήτων του κάθε τύπου καρκίνου, είναι που διαφοροποιεί τον Ογκολόγο-Παθολόγο, από τους υπόλοιπους ειδικούς των οργάνων. Με τον τρόπο αυτό, η Πολιτεία θα αντιληφθεί την αναγκαιότητα της σωστής λειτουργίας των Παθολογικών-Ογκολογικών Κλινικών και Μονάδων και, αναγκαστικά, θα προχωρήσει σε ίδρυση νέων, προκειμένου να καλύψει τις σημαντικές ανάγκες που υπάρχουν. Πώς θα θέλατε να βοηθήσει η βιομηχανία (π.χ. φαρμακευτικός κλάδος) το έργο της Ε.Ο.Π.Ε.; Η Ε.Ο.Π.Ε. έχει αναπτύξει όλα αυτά τα χρόνια μία ισχυρή σχέση και συνεργασία με τη Φαρμακοβιομηχανία. Η προσφορά της Φαρμακοβιομηχανίας μεταφράζεται σε υποστήριξη των επιλογών του Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Ο.Π.Ε., σε ανάπτυξη και υποστήριξη προγραμμάτων από κοινού και, βέβαια, σε οικονομική ενίσχυση των διαφόρων δράσεων που αναλαμβάνει η Ε.Ο.Π.Ε. Παρά την υφιστάμενη στενή συνεργασία της Ε.Ο.Π.Ε. με τη Φαρμακοβιομηχανία, πιστεύω ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω συνεργασίας, σε θέματα που έχουν σχέση με την έρευνα. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένα συνεργατικό πρόγραμμα μη παρεμβατικής μελέτης με κατάλληλα ερευνητικά ερωτήματα και πρωτόκολλα, σε θέματα που θα ενδιέφεραν τη φαρμακοβιομηχανία και από τα οποία θα αναδύονταν απαντήσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιστημονικές δημοσιεύσεις. Μία τέτοια δραστηριότητα θα μπορούσε να ενεργοποιήσει τόσο τα μέλη της εταιρείας όσο και νέους ογκολόγους, που δεν έχουν δυνατότητα πρόσβασης σε οργανωμένα ερευνητικά κέντρα. Η ανάπτυξη τέτοιων δραστηριοτήτων είναι σε εξέλιξη. Επίσης, μέσω της Ε.Ο.Π.Ε., θα ήταν δυνατόν να αναπτύξουν Έλληνες ερευνητές επιστημονικές συνεργασίες με ερευνητικά εργαστήρια της φαρμακοβιομηχανίας σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, μέσω π.χ. του προγράμματος του Αρχείου Σπανίων Όγκων. Ομοίως, θα ήταν δυνατόν η Ε.Ο.Π.Ε. να αποτελέσει το όχημα, προκειμένου να διατίθενται σε ελληνικές ερευνητικές ομάδες τα νέα φάρμακα, που βρίσκονται σε πρώϊμη φάση ανάπτυξης. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ο.Π.Ε. αντιμετωπίζει τη φαρμακοβιομηχανία ως συνεργάτη και θεωρεί ότι η όσο το δυνατόν πληρέστερη εκπαίδευση των Ογκολόγων-Παθολόγων θα έχει θετικές επιπτώσεις και σε αυτήν. Επιπλέον, το περιβάλλον, στο οποίο κινούμαστε, εξελίσσεται συνεχώς, ενώ αναδεικνύονται νέες προοπτικές και δυνατότητες. Το θέμα είναι να είμαστε αρκούντως ανοιχτοί σε νέες ιδέες και ευκαιρίες για την ανάπτυξη δράσεων, που θα μπορούσαν να ωφελήσουν όλους τους συμμετέχοντες. Ακριβώς για τους λόγους αυτούς, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ο.Π.Ε. έχει αποφασίσει να διοργανώνει τακτικές συναντήσεις με τους εκπροσώπους των διαφόρων φαρμακευτικών εταιρειών με ανοιχτή ατζέντα, προκειμένου να συζητιούνται θέματα κοινού ενδιαφέροντος και να εξετάζονται οι δυνατότητες δρομολόγησης νέων κοινών προγραμμάτων. Στόχοι και δράσεις του νέου Δ.Σ. της Ε.Ο.Π.Ε. > Kαλύτερη και πληρέστερη εκπαίδευση των μελών της Ε.Ο.Π.Ε., ιδιαίτερα των νέων Ογκολόγων- Παθολόγων > Όλοι οι ειδικευόμενοι της Παθολογικής Ογκολογίας να ολοκληρώνουν τον κύκλο των μαθημάτων μέσα στο χρόνο της ειδικότητάς τους > Οργάνωση μιας σειράς από επιστημονικές ημερίδες και συναντήσεις. > Αναβάθμιση της σημασίας των υποτροφιών εξωτερικού και αύξηση του προϋπολογισμού του προγράμματος αυτού > Υποστήριξη Ερευνητικών Έργων, σε αντικατάσταση των Υποτροφιών Εσωτερικού > Δημιουργία «Αρχείου Σπανίων Όγκων» > Αναβάθμιση του «ΒΗΜΑΤΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ» > Αναβάθμιση της ιστοσελίδας της Ε.Ο.Π.Ε. > Ανάδειξη των «ΝΕΩΝ ΤΗΣ Ε.Ο.Π.Ε.» σε ένα ουσιαστικό Newsletter > Περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων της Ε.Ο.Π.Ε. με τις οργανώσεις ασθενών > Ορθή οργάνωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στον ογκολογικό ασθενή, μέσα από: την ίδρυση και ανάπτυξη νέων Ογκολογικών Κλινικών και Μονάδων σε μεγάλα νοσοκομεία, τόσο των Αθηνών, όσο και της περιφέρειας την υποστήριξη των υφιστάμενων Παθολογικών Ογκολογικών Κλινικών με προσωπικό, έπειτα από ενημέρωση και ανανέωση του οργανισμού τους τη λειτουργία Ογκολογικών Συμβουλίων για την οργανωμένη, συντονισμένη και πολυδιάστατη (multidisciplinary) αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών από όλες τις ειδικότητες που εμπλέκονται στη θεραπεία της νόσου