Διάταξη Θεματικής Ενότητας PYS623 / Νομικά και Ηθικά Θέματα στην Υγεία

Transcript

1 Διάταξη Θεματικής Ενότητας PYS623 / Νομικά και Ηθικά Θέματα στην Υγεία Σχολή ΣΟΕΔ Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Πρόγραμμα Σπουδών PYS Πολιτική Υγείας και Σχεδιασμός Υπηρεσιών Υγείας Θεματική Ενότητα PYS623 Νομικά και Ηθικά Θέματα στην Υγεία Επίπεδο Γλώσσα Διδασκαλίας Τύπος Διδασκαλίας Τύπος Θεματικής Ενότητας Αριθμός Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων & Τηλεσυναντήσεων Προπτυχιακό Ελληνική Εξ αποστάσεως Υποχρεωτική Μάστερ Μεταπτυχιακό Διδακτορικό Επιλογής Σύνολο Φυσική Παρουσία Τηλεσυναντήσεις Αριθμός Εργασιών 2 Υπολογισμός Τελικής Βαθμολογίας Αριθμός Ευρωπαϊκών Πιστωτικών Μονάδων (ECTS) Εβδομαδιαίες Ασκήσεις Εργασίες Τελικές Εξετάσεις 10% 40% 50% Περιγραφή Θεματικής Ενότητας Σκοπός της εν λόγω Θ.Ε. είναι να βοηθήσει τους φοιτητές να κατανοήσουν ότι η υγεία και η ασθένεια δεν είναι μόνο βιολογικές «καταστάσεις» αλλά σχετίζονται με το ευρύτερο κοινωνικό, πολιτισμικό, οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο διαμορφώνονται. Η δυναμική του περιβάλλοντος αυτού, οι εξελίξεις και οι μεταβολές που συντελούνται σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, θέτουν νέα διλήμματα ως προς τον τρόπο που μια κοινωνία αντιλαμβάνεται την υγεία, την νοηματοδοτεί, της αποδίδει αξία και την προστατεύει. Με απαρχή αυτή την τοποθέτηση, επιχειρείται η εισαγωγή των φοιτητών στην προβληματική που θέτει η πολυδιάστατη οπτική την οποία υιοθετούν οι κοινωνικές επιστήμες και ο κριτικός λόγος που διατυπώνουν στην προσπάθεια κατανόησης των επιμέρους εκφάνσεων της υγείας, της ασθένειας και της πολιτικής υγείας. Ειδικότερα, διερευνώνται τρία βασικά ερωτήματα: (1) Σε ποιο βαθμό είναι αναγκαία η υπέρβαση των στενών ορίων της παραδοσιακής βιοϊατρικής προσέγγισης που βασίζεται στον Καρτεσιανό δυϊσμό σώματος και πνεύματος, στο θετικιστικό αιτιοκρατικό επιστημολογικό υπόδειγμα και στην κυριαρχία του ιατρικού σώματος και η υιοθέτηση πολυδιάστατων, διεπιστημονικών προσεγγίσεων που να αναδεικνύουν την επίδραση των κοινωνικών προσδιοριστικών παραγόντων; (2) Με ποιο τρόπο ρυθμίσεις που σχετίζονται με την οργάνωση των συστημάτων υγείας, τον τρόπος διοίκησης, χρηματοδότησης και παροχής των υπηρεσιών υγείας, τις σχέσεις μεταξύ των λειτουργών υγείας, μεταξύ αυτών και των ασθενών και την τήρηση της επαγγελματικής τους δεοντολογίας, τη συμμετοχή ή όχι των πολιτών στη διαμόρφωση της πολιτικής υγείας, θέτουν προκλήσεις στην κατανομή των υγειονομικών πόρων και την προτεραιοποίηση στην πρόσβαση των πολιτών σε αυτούς, καθώς και στην ποιότητα της 15 ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_PYS623 1

2 παρεχόμενης φροντίδας; (3) Ποιες είναι οι επιπτώσεις και ποια τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν από τις εξελίξεις που έχουν σημειωθεί στη μοριακή βιολογία και τη γενετική μηχανική, σε σχέση (i) με την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία των ασθενειών, (ii) την παρέμβαση στα αρχικά στάδια της ανθρωπογένεσης και στο τελικό στάδιο του βίου και (iii) την τροποποίηση της ζωής μέσω βιοτεχνολογικών παρεμβάσεων; Προαπαιτούμενες Θεματικές Ενότητες ΠΥΣΣ611 Πολιτική Υγείας & Πολιτική Σύνθεση Βαθμολογίας Τρόπος Αξιολόγησης Εβδομαδιαία Μελέτη (Περιλαμβάνει την μελέτη του εκπαιδευτικού υλικού, την παρακολούθηση των ΟΣΣ και τηλεσυναντήσεων όπως και την εκπόνηση των ασκήσεων αυτοαξιολόγησης) Βαρύτητα στον τελικό βαθμό Φόρτος εργασίας Ώρες ECTS (13 εβδομάδες * 20 ώρες μελέτης και 3 εβδομάδες * 30 ώρες μελέτης) Εβδομαδιαίες Ασκήσεις (10 ασκήσεις * 2,5-3 ώρες για τη συγγραφή της καθεμιάς) 10% Εργασία 1 20% Εργασία 2 20% Τελική Εξέταση 50% 3 - Σύνολο 100% Κανονισμοί Βαθμολογίας και Τρόποι Αξιολόγησης Ένας/Μια φοιτητής/τρια βαθμολογείται με 10, αν συγκεντρώσει το 100% της βαθμολογίας. Ένας/Μια φοιτητής/τρια βαθμολογείται με 9, αν συγκεντρώσει το 90% της βαθμολογίας και ούτω καθεξής. Διαμόρφωση τελικής βαθμολογίας Θ.Ε. 50% από τη βαθμολογία της τελικής εξέτασης. 40% από τη βαθμολογία των δύο (2) εργασιών. 10% από τη βαθμολογία των δέκα (10) εβδομαδιαίων ασκήσεων, εφόσον αυτές έχουν αξιολογηθεί με Pass. (Αξιολόγηση Pass ή Fail). Κάθε άσκηση που αξιολογείται με Pass αυξάνει την τελική βαθμολογία της Θ.Ε. κατά 0,01 πόντους. Αντίθετα, κάθε άσκηση που αξιολογείται με Fail δεν έχει καμία επίπτωση στην τελική βαθμολογία της Θ.Ε. O τελικός βαθμός της Θ.Ε. διαμορφώνεται ως εξής: βαθμός τελικής εξέτασης * 50% + συνολική βαθμολογία των δύο εργασιών/2 * 40% + αριθμός εβδομαδιαίων ασκήσεων με pass * 10% Δικαίωμα συμμετοχής στις τελικές εξετάσεις της Θ.Ε. έχουν οι φοιτητές που: εξασφάλισαν από την αξιολόγηση των δύο (2) προβλεπόμενων εργασιών, αθροιστικά το 50% του άριστα, δηλαδή τουλάχιστον 10 από τους 20 βαθμούς (πόντους). υπέβαλαν τουλάχιστο τις πέντε (5) από τις δέκα (10) εβδομαδιαίες ασκήσεις και οι οποίες αξιολογήθηκαν με Pass. Αν ένας/μια φοιτητής/τρια συγκεντρώσει βαθμολογία με δεκαδικό ψηφίο, τότε αυτό στρογγυλεύεται στην πλησιέστερη μισή μονάδα. ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_PYS623 2

3 Κύριες δεξιότητες που θα πρέπει να αναπτυχθούν Ο/Η φοιτητής/-τρια που θα ολοκληρώσει επιτυχώς την εν λόγω Θεματική Ενότητα, αναμένεται ότι θα είναι σε θέση να: Διακρίνει τις βασικές προσεγγίσεις στην υγεία: βιοϊατρικές-κοινωνικές-ηθικές. Εξηγεί τον ρόλο που η υιοθέτηση καθεμιάς από τις παραπάνω προσεγγίσεις παίζει στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την υγεία. Περιγράφει βασικές έννοιες κοινωνικών και ηθικών θεωριών όπως αυτές χρησιμοποιούνται για να ερμηνεύσουν συμπεριφορές και δράσεις υγείας. Αναφέρει παραδείγματα θεσμικών ρυθμίσεων σε ζητήματα που αφορούν στις επιλογές υγείας, (ευθανασία, διακοπή της κύησης κλπ), στην προστασία των δικαιωμάτων υγείας κλπ. Εντοπίζει κοινούς προβληματισμούς με κοινωνίες άλλων χωρών ως προς την αντιμετώπιση κρίσιμων διλημμάτων και επιλογών που σχετίζονται με την αρχή και το τέλος της ζωής. Αξιολογεί τις διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις και θεσμικές ρυθμίσεις που διέπουν κρίσιμα ζητήματα βιοηθικής. Αναμενόμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα Ο/Η φοιτητής/-τρια που θα ολοκληρώσει επιτυχώς την εν λόγω Θεματική Ενότητα, αναμένεται ότι θα είναι σε θέση να: Γνώση (Knowledge) Αντιληφθεί τη σημασία των αξιολογικών και κανονιστικών προσεγγίσεων της υγείας, να γνωρίζει τις βασικές παραδοχές αυτών και να διακρίνει τα σημεία κριτικής αυτών. Περιγράψει τις βασικές διαφορές μεταξύ των παραπάνω προσεγγίσεων και να αξιολογεί το βαθμό στον οποίο οι προσεγγίσεις αυτές διαμορφώνουν έναν γόνιμο προβληματισμό. Κατανοήσει την πορεία διαμόρφωσης και υιοθέτησης των συγκεκριμένων αξιολογικών και κανονιστικών πλαισίων αντιμετώπισης ζητημάτων βιοηθικής που αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα και την Κύπρο και να προσδιορίσει το βαθμό στον οποίο το δικαίωμα στην υγεία προστατεύεται. Παραθέσει επιμέρους χαρακτηριστικά που πρέπει να διέπουν ένα αξιολογικό σύστημα προσέγγισης των επιλογών και των συμπεριφορών υγείας και να αναφέρει παραδείγματα περιπτώσεων. Κατανόηση (Comprehension) Περιγράψει τις αλλαγές που συντελούνται διαχρονικά ως προς τον τρόπο πρόσληψης της υγείας και ως προς τον προβληματισμό για τις συμπεριφορές και τις δράσεις υγείας. Διάταξη Θεματικής Ενότητας_PYS623 3

4 Συζητήσει και να θέσει ερωτήματα για βασικά αξιολογικά και ηθικά ζητήματα που προκύπτουν τόσο κατά την παροχή φροντίδας υγείας όσο και κατά το στάδιο των προσωπικών επιλογών αλλά και των συμπεριφορών των επαγγελματιών υγείας προς τους ασθενείς. Προσδιορίσει τις κυριότερες αρνητικές επιπτώσεις από την απουσία ενός κανονιστικού ρυθμιστικού πλαισίου βιοηθικής, κοινωνικά αποδεκτού. Εντοπίσει τα επιμέρους χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τον τρόπο με τον οποίο οι επιμέρους κοινωνίες χειρίζονται τα ζητήματα συμπεριφορών υγείας και βιοηθικής. Περιγράψει την επίδραση των ευρύτερων οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών πλαισίων στον τρόπο πρόσληψης της υγείας και έκφρασης συγκεκριμένων συμπεριφορών και δράσεων που έχουν επίπτωση στην υγεία. Εφαρμογή (Application) Ταξινομήσει τις διαφορετικές προσεγγίσεις στην υγεία με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Εξηγήσει το σημαντικό ρόλο της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων στην υγεία, της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, της ύπαρξης πλαισίου που να διέπει τις κλινικές δοκιμασίες κλπ. Αξιολογήσει το ρόλο των διεθνών συμβάσεων που διέπουν επιμέρους ζητήματα βιοηθικής όπως η Σύμβαση του Οβιέδο κλπ. Εξετάσει την επάρκεια του θεσμικού πλαισίου που διέπει τα ζητήματα βιοηθικής στην Ελλάδα και την Κύπρο. Αναγνωρίσει και ερμηνεύσει την αλληλεπίδραση επαγγελματιών υγείας και ασθενών και το βαθμό που αυτή ρυθμίζεται από κώδικες δεοντολογίας. Ανάλυση (Analysis) Συζητήσει τις διάφορες θεωρητικές προσεγγίσεις που επιχειρούν να αναλύσουν ηθικά ζητήματα που προκύπτουν σχετικά με την υγεία. Αναλύσει τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται η συζήτηση για βιοηθικά διλήμματα στην Ελλάδα και την Κύπρο, λαμβάνοντας υπόψη το συγκεκριμένο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο. Θέσει ερωτήματα σχετικά με την ιεράρχηση των κριτηρίων με βάση τα οποία αξιολογούνται και νομιμοποιούνται οι συμπεριφορές και οι δράσεις υγείας. Συζητήσει σχετικά με τα επιχειρήματα που αναπτύσσουν οι επιμέρους προσεγγίσεις για ηθικά ζητήματα στην υγεία όπως η ευθανασία κλπ. Χαρτογραφήσει τα βασικά ηθικά ζητήματα στην υγεία και τις παραδοχές που κάνουν σε σχέση με αυτά επιμέρους κοινωνικές ομάδες και θεσμοί όπως το ιατρικό και νοσηλευτικό σώμα, η εκκλησία, οι ίδιοι οι ασθενείς κλπ. Σύνθεση (Synthesis) Σκιαγραφήσει τα βασικά χαρακτηριστικά των βιοηθικών θεωριών. Ιχνογραφήσει τις βασικές διαστάσεις προσέγγισης ενός βιοηθικού ζητήματος και να αναγνωρίσει τις επιμέρους ομάδες που υιοθετούν την κάθε προσέγγιση. Περιγράψει τη λειτουργία θεσμών όπως οι Επιτροπές Βιοηθικής και ο Συνήγορος του Πολίτη. Διάταξη Θεματικής Ενότητας_PYS623 4

5 Διατυπώσει απόψεις και προστάσεις για σημαντικά θέματα βιοηθικής. Αξιολόγηση (Evaluation) Αξιολογήσει διαφορετικές φιλοσοφικές και κοινωνικές προσεγγίσεις της υγείας. Αναλύσει βιοηθικές παραδοχές για σημαντικά ζητήματα υγείας σε Ελλάδα και Κύπρο και να συγκρίνει τον τρόπο διαχείρισης των ζητημάτων αυτών στις δύο χώρες. Προσεγγίσει κριτικά το βαθμό επίδρασης των διεθνών συμβάσεων για ζητήματα βιοηθικής στο εθνικό πλαίσιο προβληματισμού και νομοθέτησης για αντίστοιχα θέματα σε Ελλάδα και Κύπρο. Διάταξη Θεματικής Ενότητας_PYS623 5