ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 14.12.2016 COM(2016) 960 final ANNEX 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Δεύτερη έκθεση προόδου: Πρώτα παραδοτέα σχετικά με το πλαίσιο εταιρικής σχέσης με τρίτες χώρες βάσει του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση EL EL
Νίγηρας Επίσκεψη της Καγκελαρίου της Γερμανίας (Οκτώβριος) Επίσκεψη του Υπουργού Εσωτερικών της Γαλλίας Επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Ιταλίας Συνάντηση του Προέδρου του Νίγηρα και του Επιτρόπου Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης, στο περιθώριο της διάσκεψης κορυφής του Διεθνούς Οργανισμού Γαλλοφωνίας Επίσκεψη των Sherpas, με συμμετοχή αξιωματούχων υψηλού επιπέδου της ΕΕ (Δεκέμβριος) Επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών των Κάτω Χωρών (Δεκέμβριος) Επίσκεψη του Προέδρου του Νίγηρα στις Βρυξέλλες (Δεκέμβριος). Συνέχιση της υλοποίησης των δράσεων καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης και της εμπορίας ανθρώπων, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί. Εκπόνηση μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου σχεδίου δράσης με εστίαση στα γενεσιουργά αίτια και τη δημιουργία εναλλακτικών οικονομικών λύσεων στις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την παράτυπη μετανάστευση. Παρακολούθηση της πιθανής εκτροπής της μετανάστευσης σε άλλες οδούς. Τοποθέτηση αξιωματικού-συνδέσμου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής Πλήρης ανάπτυξη του προσωπικού της ΕΕ και του τοπικού γραφείου EUCAP στο Agadez, συμπεριλαμβανομένου και του προσωπικού για κατάρτιση. Κύρια πρόοδος από τις αρχές του Νίγηρα Στενή συνεργασία με την ΕΕ σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος βραχυπρόθεσμης δράσης κατά της παράνομης μετανάστευσης. Μείωση ροής παράτυπων μεταναστών που διέρχονται από τη χώρα. Συνέχιση των αποτελεσματικών μέτρων για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης στην περιοχή του Agadez (κατάσχεση εξοπλισμού και σύλληψη λαθροδιακινητών). 4.430 μετανάστες παραπέμφθηκαν στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) προς επαναπατρισμό στις χώρες καταγωγής τους. Στήριξη για την υλοποίηση του βραχυπρόθεσμου προγράμματος δράσης κατά της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων. Ανάπτυξη ικανοτήτων στον Βορρά. Το τοπικό γραφείο στο Agadez στο πλαίσιο της αποστολής ΚΠΑΑ της ΕΕ στον Νίγηρα λειτουργεί με σχεδόν πλήρη δυναμικότητα, η οποία θα επιτευχθεί στις αρχές του 2017. Τοποθέτηση Ευρωπαίου αξιωματικού-συνδέσμου Τοποθέτηση αξιωματικού-συνδέσμου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής το 2017. Τα έργα που βρίσκονται σε στάδιο σχεδιασμού στο πλαίσιο του Καταπιστευματικού Ταμείου της ΕΕ εστιάζουν στην παροχή οικονομικής βοήθειας για την επανένταξη των επιστρεφόντων μεταναστών και προς τις κοινότητες υποδοχής τους προσφέροντας οικονομικές εναλλακτικές λύσεις. Η Επιτροπή έχει αναπτύξει ένα έργο 2
βραχυπρόθεσμων επιπτώσεων για τη δημιουργία εναλλακτικών εισοδημάτων που θα υποκαταστήσουν τα εισοδήματα από τη «βιομηχανία μετανάστευσης». Μακροπρόθεσμα, η ΕΕ και τα κράτη μέλη καταβάλλουν προσπάθειες να αντιμετωπίσουν τα γενεσιουργά αίτια και να παράσχουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις για την τοπική οικονομία με μια δέσμη μέτρων δημοσιονομικής στήριξης. Στήριξη στον Νίγηρα παρέχεται επίσης μέσω περιφερειακών δράσεων για την προστασία - πρόσβαση στις διαδικασίες καθορισμού του καθεστώτος του πρόσφυγα, τους όρους υποδοχής και της βοήθειας προς τους αιτούντες άσυλο. Νιγηρία Επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας (Οκτώβριος) Επίσκεψη του Προέδρου της Νιγηρίας στη Γερμανία (Οκτώβριος) Επίσκεψη του Υπουργού Εσωτερικών στην Ιταλία (Οκτώβριος) Επίσκεψη του Υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Εμπορίου της Σουηδίας (Οκτώβριος) Επίσκεψη Υφυπουργού της Πορτογαλίας (Οκτώβριος) Επίσκεψη Υφυπουργού της Σλοβακίας στο 5ο επιχειρηματικό φόρουμ ΕΕ-Νιγηρίας Προπαρασκευή υπουργικής διάσκεψης ΕΕ- Νιγηρίας για την άνοιξη του 2017. Περαιτέρω εκπόνηση έργων και πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης και της εμπορίας ανθρώπων, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη της Ευρωπόλ και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ ΕΕ και Νιγηρίας, και ενθάρρυνση ορθών πρακτικών στον τομέα της επιστροφής, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τα εσωτερικά εμπόδια. Ανάπτυξη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων της μετανάστευσης και την τόνωση των επενδύσεων. Κύρια πρόοδος από τις αρχές της Νιγηρίας Οι διαπραγματεύσεις για συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ ΕΕ και Νιγηρίας ξεκίνησαν τον Οκτώβριο. Πραγματοποιήθηκαν αναγνωριστικές αποστολές τον Νοέμβριο σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες. Δύο ακόμη αποστολές έχουν προγραμματιστεί πριν από το τέλος του έτους. Η πλατφόρμα συνεργασίας ΕΕ-Νιγηρίας για την παράνομη διακίνηση μεταναστών εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο. Αξιωματικοί-σύνδεσμοι από τη Νιγηρία υποστηρίζουν το έργο ταυτοποίησης κατά την άφιξη στον άξονα της Κεντρικής Μεσογείου. Τοποθέτηση Ευρωπαίου αξιωματικού-συνδέσμου Τρία έργα εγκρίθηκαν στο πλαίσιο του Καταπιστευματικού Ταμείου της ΕΕ για την Αφρική στον τομέα της ανθεκτικότητας, τρία άλλα έργα για την αντιμετώπιση της επιστροφής και της επανένταξης, καθώς και την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης, είναι στο στάδιο της προπαρασκευής. Οι δυσκολίες όσον αφορά την προστασία στη Νιγηρία αντιμετωπίζονται με την κινητοποίηση 3
διαφόρων μέτρων υποστήριξης (τα ζητήματα προστασίας λαμβάνονται υπόψη στην ανθρωπιστική αντίδραση της ΕΕ και παρέχεται ειδική στήριξη για την προστασία των παιδιών). Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, συνεχίζεται ή σχεδιάζεται συνεργασία για την διαχείριση της μετανάστευσης και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων. Σενεγάλη Συμμετοχή του Επιτρόπου Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης στη Διεθνή Διάσκεψη για τη μετανάστευση στο Ντακάρ (Οκτώβριος). Επίσημη επίσκεψη του Προέδρου της Σενεγάλης στην Πολωνία (Οκτώβριος) Επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Ιταλίας Επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Γαλλίας Συμμετοχή της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ/Αντιπροέδρου στο τρίτο διεθνές φόρουμ για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Αφρική τον Δεκέμβριο στο Ντακάρ (Δεκέμβριος). Συνέχιση της ενθάρρυνσης της έμπρακτης συνεργασίας στους τομείς της επιστροφής και της επανεισδοχής, μεταξύ άλλων και μέσω ειδικών αποστολών στα κράτη μέλη. Επέκταση της συνεργασίας στον τομέα της καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης και της αντιμετώπισης των γενεσιουργών αιτίων μέσω, μεταξύ άλλων, της άμεσης εφαρμογής των έργων που έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο του Καταπιστευματικού Ταμείου της ΕΕ για την Αφρική. Κύρια πρόοδος από τις αρχές της Σενεγάλης Συνέχιση διαπραγματεύσεων μεταξύ του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής και των αρχών της Σενεγάλης σχετικά με τη βελτίωση των ρυθμίσεων συνεργασίας για την επιστροφή. Τα επίσημα σημεία επαφής στο Υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων και το Υπουργείο Εσωτερικών είναι πλέον σε λειτουργία. Τοποθέτηση Ευρωπαίου αξιωματικού-συνδέσμου Τα έργα στο πλαίσιο του Καταπιστευματικού Ταμείου της ΕΕ για την Αφρική υποστηρίζουν τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης για τους νέους και την επαγγελματική κατάρτιση. Η Σενεγάλη αντλεί οφέλη από ένα περιφερειακό σχέδιο για τη στήριξη των φορέων επιβολής του νόμου, της εσωτερικής ασφάλειας και της διαχείρισης των συνόρων. Νέα έργα είναι στο σχέδιο του σχεδιασμού, για την καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης και τη διευκόλυνση της επανένταξης και ευαισθητοποίηση των εν δυνάμει μεταναστών συστήματα αρχείου πληθυσμού οικονομικές και επαγγελματικές ευκαιρίες. Μάλι Επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών του Μάλι Διατήρηση εκ του σύνεγγυς διαλόγου με το Μάλι ως προεδρεύουσας χώρας της διαδικασίας του 4
στις Κάτω Χώρες (Οκτώβριος) Επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Ιταλίας Επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών των Κάτω Χωρών (Δεκέμβριος). Κύρια πρόοδος από τις αρχές του Μάλι Πραγματοποίηση αποστολών ταυτοποίησης σε 5 κράτη μέλη. Το Μάλι έχει συνεργαστεί με την ΕΕ, με σκοπό την επιστροφή ατόμων που διαμένουν παράτυπα στην Ένωση με βάση τις συνήθεις διαδικασίες που έχουν συμφωνήσει τα δύο μέρη τηρώντας τις αμοιβαίες υποχρεώσεις τους. Πραγματοποιήθηκαν αποστολές για τον σκοπό αυτό. Τοποθέτηση Ευρωπαίου αξιωματικού-συνδέσμου Το Μάλι παραμένει ένας από τους σημαντικότερους αποδέκτες κονδυλίων του Καταπιστευματικού Ταμείου της ΕΕ, ενώ τρία ακόμη έργα αναμένεται να εγκριθούν σύντομα, μεταξύ άλλων και όσον αφορά το βιομετρικό μητρώο πληθυσμού, την επανένταξη των μεταναστών που επιστρέφουν, τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με τους κινδύνους της παράτυπης μετανάστευσης και την απασχόληση των νέων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παράσχει ανθρωπιστική βοήθεια στους πρόσφυγες από το Μάλι στη Μπουρκίνα Φάσο, τη Μαυριτανία και τον Νίγηρα. Το Καταπιστευματικό Ταμείο της ΕΕ για την Αφρική θα υποστηρίξει την ανθεκτικότητα και την αυτάρκεια των εν λόγω πληθυσμών προσφύγων, θα συμβάλει, με την UNHCR, στη διατήρηση της ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ εκτοπισθέντων πληθυσμών και κοινοτήτων και θα διευκολύνει τον οικειοθελή επαναπατρισμό των προσφύγων. Αιθιοπία Επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου της Ιταλίας για το Κέρας της Αφρικής (Δεκέμβριος) Επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου του Ηνωμένου Βασιλείου για το Κέρας της Αφρικής (Δεκέμβριος) Κύρια πρόοδος από τις αρχές της Αιθιοπίας Ο τεχνικός διάλογος συνεχίστηκε - ένα εργαστήριο σχετικά με την επανεισδοχή, για τις αρχές του 2017, είναι στο στάδιο της προετοιμασίας. Ανάπτυξη Ευρωπαίου αξιωματικού-συνδέσμου μετανάστευσης στην Αιθιοπία στις αρχές του 2017. Ραμπάτ κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της συνόδου ανωτάτων υπαλλήλων στη Βαλέτα τον Φεβρουάριο του 2017. Παρακολούθηση και αντιμετώπιση της κατάστασης όσον αφορά την προστασία και τον εκτοπισμό. Εντατικοποίηση της συνεργασίας με το Μάλι σχετικά με τη διαμετακομιστική διάσταση ως ζήτημα προτεραιότητας. Επέκταση της συνεργασίας ως προς την αποτελεσματική διενέργεια των επιστροφών. Διατήρηση εκ του σύνεγγυς διαλόγου με την Αιθιοπία ως προεδρεύουσας χώρας της διαδικασίας του Χαρτούμ κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της συνόδου ανωτάτων υπαλλήλων στη Βαλέτα τον Φεβρουάριο του 2017. Συνέχεια βάσει των αρχικών μέτρων που ελήφθησαν για τη βελτίωση της συνεργασίας στον τομέα της επιστροφής και της επανεισδοχής. Ενίσχυση της περαιτέρω στήριξης της Αιθιοπίας ως χώρα διέλευσης και προορισμού μεταναστών και προσφύγων. Η Αιθιοπία είναι ένας από τους κυριότερους 5
δικαιούχους του Καταπιστευματικού Ταμείου της ΕΕ για την Αφρική, με δραστηριότητες σχετικά με τις ανάγκες προστασίας και ανάπτυξης των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής, την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων της παράτυπης μετανάστευσης, τις οικονομικές ευκαιρίες και την ανθεκτικότητα των πλέον ευάλωτων κοινοτήτων. Κι άλλα προγράμματα βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας για την υποστήριξη της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, ιδίως για τους πρόσφυγες (μεταξύ άλλων, μέσω της στήριξης των προγραμματιζόμενων νέων βιομηχανικών πάρκων), καθώς και την υποστήριξη της θέσπισης ενιαίου εθνικού συστήματος ταυτοποίησης και καταχώρισης. Η ενωσιακή στήριξη της ανάπτυξης και προστασίας προσφύγων στην Αιθιοπία συνεχίστηκε μέσω της εφαρμογής του περιφερειακού προγράμματος ανάπτυξης και προστασίας (RDPP) για το Κέρας της Αφρικής, συμπεριλαμβανομένων ειδικών μέτρων για την προστασία των παιδιών. 6