Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 19 Οκτωβρίου Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Η εξαγορά της Εμπορικής Τραπέζης από την Alpha Bank καταλύτης εξελίξεων εξόδου της χώρας από την κρίση Η δημιουργία ενός ισχυρού ιδιωτικού τραπεζικού πυλώνα, με την συνένωση της Alpha Bank και της Εμπορικής Τραπέζης, δύο εκ των παλαιότερων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της χώρας με κοινό προσανατολισμό στον τομέα της επιχειρηματικής και στεγαστικής πίστης, αναμένεται να δημιουργήσει τόσο άμεσα οφέλη σε επίπεδο κεφαλαίων, δεδομένης της πρόσφατης κεφαλαιακής ενίσχυσης ύψους 3 δισ. από την Crédit Agricole, όσο και σημαντικές συνέργειες μεσοπρόθεσμα. Συγκεκριμένα, η εξαγορά αναμένεται να θωρακίσει κεφαλαιακά το νέο ενιαίο σχήμα που θα προκύψει μετά τη συγχώνευση, δημιουργώντας έτσι προϋποθέσεις επαναφοράς της νέας ενιαίας τραπέζης σε αναπτυξιακή φορά και κερδοφορία. Δημιουργείται, ταυτόχρονα, ένα σημαντικό κεφαλαιακό απόθεμα στο ενιαίο σχήμα ενόψει της ανακεφαλαιοποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, με την εξαγορά να επιτυγχάνεται χωρίς την ανάγκη έκδοσης νέων μετοχών. Επιπλέον, το ενιαίο σχήμα αναμένεται να αξιοποιήσει συνέργειες τόσο σε επίπεδο λειτουργικού κόστους όσο και κόστους χρηματοδότησης. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι θα επιτευχθούν ετήσιες συνέργειες λειτουργικού κόστους ύψους 150 εκατ. από τη συνένωση των δραστηριοτήτων των δύο τραπεζών κυρίως στην Ελλάδα, οι οποίες αναμένεται να προέλθουν από τη βέλτιστη αξιοποίηση του ενιαίου δικτύου καταστημάτων, την ενοποίηση των υποστηρικτικών λειτουργιών καθώς και προμηθειών και την άρση αλληλοκαλύψεων σε κεντρικές υπηρεσίες. Παράλληλα, το νέο σχήμα θα δημιουργήσει ετήσιες συνέργειες κόστους χρηματοδότησης ύψους 50 εκατ. από τη διαμόρφωση ενιαίας τιμολογιακής πολιτικής στις καταθέσεις στο ενοποιημένο δίκτυο καθώς και αυξημένη δυνατότητα προσέλκυσης και διακράτησης καταθέσεων. Σημειώνεται ότι το ενιαίο σχήμα θα διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα πανελλαδικά δίκτυο καταστημάτων και ηγετική θέση σε όλους τους σημαντικούς τομείς προϊόντων στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η συνένωση των δύο τραπεζών θα ενισχύσει σημαντικά τη θέση του νέου Ομίλου στην αγορά, καθώς ο νέος Όμιλος θα διαθέτει pro forma άνω των 60 δισ. χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων στην Ελλάδα και συνολικές καταθέσεις ύψους 35 δισ. περίπου, κατέχοντας την 2η θέση στην Ελληνική αγορά με μερίδιο αγοράς 25% και 19% αντίστοιχα. Η εξαγορά της Εμπορικής Τραπέζης από την Alpha Bank αποτελεί ένα βήμα καθοριστικής σημασίας για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος και την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Έρχεται σε μια στιγμή μεγάλων ανακατατάξεων στο τραπεζικό σύστημα της χώρας όπου μέσω της συνενώσεως δυνάμεων δημιουργούνται εύρωστα τραπεζικά ιδρύματα. Μη βιώσιμες τράπεζες απορροφώνται και έτσι, τίθενται σε σταθερή πορεία αποτελεσματικής εξυγίανσης. Παύει επίσης να υπάρχει η ανάγκη συνεχών ανακεφαλαιοποιήσεων στην περίπτωση των υπό κρατικό έλεγχο τραπεζών, λόγω επιχειρηματικών ενεργειών που αναλαμβάνονταν όχι πάντοτε για καθαρά οικονομικούς λόγους. Έτσι, δημιουργούνται συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ ισχυρών τραπεζικών ιδρυμάτων ικανοποιητικού μεγέθους ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη επιτυχία τις προκλήσεις λειτουργίας σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον οικονομικής και τραπεζικής κρίσης. Η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ανισορροπιών και των ελλειμμάτων κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών αποτελούν το κυρίαρχο ζητούμενο στα επόμενα χρόνια. Έτσι, με την επικείμενη ανακεφαλαιοποίηση των νέων ελληνικών τραπεζικών σχημάτων, δημιουργούνται συνθήκες βιώσιμης αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Αυτό θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην επανάκαμψη των καταθέσεων και την επανεκκίνηση της ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία με την βοήθεια της αυξημένης ρευστότητας, και, βεβαίως, την περαιτέρω δημοσιονομική εξυγίανση κάτω από ευνοϊκότερες συνθήκες. Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας προ των πυλών: Προϋποθέσεις και προκλήσεις Παρά την επίπονη εξειδίκευση μέτρων περικοπής κοινωνικών κυρίως δαπανών ύψους 11 δις περίπου, με τις συνεχείς καθυστερήσεις στις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα, ο κίνδυνος ελλοχεύει η οικονομία να καταστεί όμηρος υφεσιακών προσδοκιών που εν πολλοίς αυτοεκπληρώνονται. Οι προβλέψεις εν προκειμένω για τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας τα επόμενα χρόνια παίζουν καθοριστικό ρόλο για την πορεία των εξελίξεων και, εν τέλει, για την βιωσιμότητα του χρέους και την έξοδο της χώρας από την κρίση. Προφανώς, τα δημοσιονομικά μέτρα έχουν υφεσιακό χαρακτήρα. Σύμφωνα, μάλιστα, με τις τελευταίες αναλύσεις του ΔΝΤ, ο πολλαπλασιαστής αρνητικών επιπτώσεων στην οικονομική δραστηριότητα από την δημοσιονομική προσαρμογή είναι πολύ μεγαλύτερος από ότι επιστεύετο μέχρι σήμερα. Εξ ου και η Διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ προκρίνει πλέον να δοθεί περισσότερος χρόνος στην Ελλάδα για να μετριασθεί κάπως η επίπτωση της προσαρμογής στην οικονομία. Στην σημερινή συγκυρία, λοιπόν, είναι

επιτακτική ανάγκη να δοθεί έμφαση στην ανάκαμψη της οικονομίας, δεδομένης και της διαφαινόμενης αλλαγής στάσης του ΔΝΤ. Το πάζλ της ανάκαμψης απαιτεί: την λήψη των μέτρων των 13,5 δις την εκταμίευση της δόσης των 31,5 δις την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών την σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης την επανάκαμψη των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα ως απόρροια των προηγούμενων την εμπροσθοβαρή εκταμίευση των χρηματοδοτικών πόρων διάσωσης που έχουν συμφωνηθεί για την άμεση πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου ( 7,9 δις) στον ιδιωτικό τομέα την εξόφληση των γραμματίων ελληνικού δημοσίου στις τράπεζες ( 18,5 δις) ώστε να τονωθεί η ρευστότητα της οικονομίας την ώθηση ιδιωτικοποιήσεων (ο κύριος μοχλός ανάπτυξης που έχει στα χέρια της η κυβέρνηση) και παρεμφερών δράσεων την επανεκκίνηση των μεγάλων έργων υποδομής την αύξηση του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων και την αύξηση της απορρόφησης των κοινοτικών πόρων του ΕΣΠΑ, κ.ο.κ. 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Ελλάδα. Σενάρια για το Ποσοστό Ανεργίας L= 0.7%, L/Y= 1.7%, Y= 1.0% L= 0.6%, L/Y= 1.8%, Y= 2.4% L= 1.3%, L/Y= 1.8%, Y= 3.1% 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 L: ρυθμός αύξησης απασχόλησης, 2012 2020, L/Y: ρυθμός αύξησης παραγωγικότητας, 2012 2020, Y: ρυθμός αύξησης ΑΕΠ, 2012 2020 Συνεπώς, οι προβλέψεις για την ύφεση τα επόμενα χρόνια δεν μπορεί να θεωρούνται δεδομένες. Υπάρχουν περιθώρια να μειωθούν οι επιπτώσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι, εάν δεν αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά η ύφεση, προσεγγίζουμε πλέον στον σκληρό πυρήνα της κοινωνικής αντοχής και της συνεπαγόμενης πολιτικής σταθερότητας. Είναι αδιανόητο να προσπαθούμε να επιτύχουμε την βιωσιμότητα του χρέους με την ανεργία να προσεγγίζει δύο χρόνια από σήμερα το 30%. Διότι αυτή είναι η συνέπεια του προγράμματος προσαρμογής όπως εφαρμόζεται, χωρίς αναπτυξιακή διάσταση, και με την παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας να παραμένει καθηλωμένη σε ιστορικώς χαμηλό επίπεδο ως εάν να μην έχει αλλάξει τίποτα παρά την τεράστια μεταρρυθμιστική προσπάθεια που γίνεται στον τομέα των διαρθρωτικών αλλαγών. Συγκεκριμένα, η διαφαινόμενη αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (δηλαδή του πραγματικού ΑΕΠ ανά απασχολούμενο) κατά 1,7% το 2012, όπως αναφέρεται στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2013, οφείλεται στη δραστική μείωση της σχετικά χαμηλής παραγωγικότητας απασχόλησης στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, η οποία έγινε δυνατή λόγω της εφαρμογής δομών πλήρους ευελιξίας και προσαρμογής στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα. Εξαιτίας της μεταρρύθμισης της αγοράς εργασίας αλλά και λόγω της συνεχιζόμενης εκ βάθρων αναδιάρθρωσης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, η θετική πορεία αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας αναμένεται να συνεχιστεί το 2013 και το 2014 και να επιταχυνθεί μετά το 2015. Η επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης της παραγωγικότητας θα υλοποιηθεί όταν οι μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και προϊόντων και η ουσιαστική αναδιοργάνωση του ευρύτερου δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των ΔΕΚΟ, και η εξίσου σημαντική αναδιοργάνωση των κλάδων παραγωγής στον ιδιωτικό τομέα, θα έχουν ολοκληρωθεί και αφομοιωθεί πλήρως, αποκτώντας έτσι θεσμικό και μόνιμο χαρακτήρα και στην Ελλάδα. Ειδικότερα, όσον αφορά την αναδιοργάνωση του δημόσιου τομέα σημειώνονται οι συγχωνεύσεις (με σημαντική βελτίωση της οργανωτικής τους δομής) των εφοριών και άλλων υπηρεσιών της κεντρικής διοίκησης, των ΟΤΑ, των κέντρων υγείας και νοσοκομείων, των σχολικών μονάδων, κ.ά. Σημειώνεται επίσης η εισαγωγή της σύγχρονης τεχνολογίας παντού (ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ηλεκτρονικές προμήθειες, ηλεκτρονική υποβολή φορολογικών δηλώσεων και τελών κυκλοφορίας, ηλεκτρονική έκδοση πιστοποιητικών και άλλων δικαιολογητικών, κ.ά.). Επίσης, όσον αφορά την αναδιοργάνωση του ιδιωτικού τομέα σημειώνονται η δραστική μείωση του αριθμού και η βελτίωση του μεγέθους και της οργανωτικής δομής των επιχειρηματικών μονάδων σε πολλούς κλάδους παραγωγής της ελληνικής οικονομίας, ενώ κάθε επιχείρηση σε όλους τους κλάδους έχει τώρα τη δυνατότητα να εξορθολογήσει και να αναδιατάξει το εργατικό της δυναμικό σύμφωνα με τις πραγματικές παραγωγικές και επιχειρηματικές της ανάγκες. Σημειώνεται ότι η μέση ετήσια αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 1,5% στην περίοδο 1995-2012, στην οποία συμπεριλαμβάνονται και τα έτη της μεγάλης ύφεσης στην ελληνική οικονομία. Μιας ύφεσης που κατά ένα μέρος μόνο μπορεί να αποδοθεί στο κόστος προσαρμογής από την εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων. Στην περίοδο της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, 1995-2007, η μέση ετήσια αύξηση της παραγωγικότητας στη χώρα ανήλθε στο εντυπωσιακό 2,8%. Λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερθείσες εκτεταμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που λαμβάνουν χώρα στην Ελλάδα τα τελευταία έτη και τη συνεπαγόμενη δραστική μείωση της απασχόλησης χαμηλής παραγωγικότητας στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα της χώρας, εκτιμάται τώρα ότι η μέση ετήσια αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στην Ελλάδα τα 2

επόμενα χρόνια μπορεί να υπερβεί κατά πολύ το 1,7% που εκτιμάται ότι σημειώθηκε το 2012, καθώς και το 1,5% που σημειώθηκε στην περίοδο 1995-2012 και μπορεί να επανέλθει στο 2,8% της περιόδου 1995-2007. Η αναμενόμενη αύξηση της παραγωγικότητας κατά 1,7% το 2013-2014 και κατά υψηλότερο ποσοστό στα επόμενα έτη αποτελεί βασικό προσδιοριστικό παράγοντα του ρυθμού ανάπτυξης της Ελληνικής οικονομίας στην περίοδο 2013-2020. Άλλωστε, ο δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας σε κάθε περίοδο προσδιορίζεται από τον εκτιμώμενο ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας και από τον εκτιμώμενο ρυθμό αύξηση της απασχόλησης της εργασίας. Εάν υποθέσουμε ότι η παραγωγικότητα της εργασίας θα αυξηθεί πράγματι κατά 1,7% και το 2013, όπως συνέβη το 2012, τότε η υπόθεση του ΔΝΤ για πτώση του ΑΕΠ της χώρας μας κατά -4,0% και το 2013, συνεπάγεται πτώση της απασχόλησης κατά -5,7% και στο επόμενο έτος. Αυτό συνεπάγεται αύξηση της ανεργίας στα 1.365 χιλ. άτομα, ή στο 27,7% του εργατικού δυναμικού το 2013, με εκτιμώμενη πτώση του εργατικού δυναμικού κατά -0,5%. Η εκτίμηση του ΔΝΤ ότι η ανεργία θα ανέλθει στο 25,4% του εργατικού δυναμικού το 2013, παρά την πτώση του ΑΕΠ κατά -4,0%, συνεπάγεται την εκτίμηση ότι η παραγωγικότητα της εργασίας θα μειωθεί και πάλι κατά -1,4% το 2013, μετά την αύξησή της κατά 1,7% το 2012. Η υπόθεση αυτή είναι προφανώς αβάσιμη, πολύ περισσότερο διότι το ίδιο το ΔΝΤ πιέζει στην τρέχουσα περίοδο για ακόμη μεγαλύτερη απελευθέρωση των απολύσεων, χωρίς ουσιαστικά καμιά αποζημίωση και χωρίς προειδοποίηση. Το βέβαιο είναι ότι η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα από κάθε είδους περιορισμό οδήγησε στην κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας που σήμερα βιώνουμε, ιδιαίτερα το 2012. Το να έρχεται το ΔΝΤ εκ των υστέρων και να εκτιμά ότι αυτές οι πολιτικές θα οδηγήσουν όχι μόνο σε οδυνηρή πτώση της απασχόλησης και σε δραματική αύξηση της ανεργίας χωρίς αύξηση της παραγωγικότητας, αποτελεί εκτίμηση που προφανώς είναι δύσκολο να εξηγηθεί. Όσον αφορά στις εξελίξεις στον τομέα της απασχόλησης, σημειώνεται σχετικά ότι τους τελευταίους μήνες η αγορά εργασίας εμφανίζει στοιχεία σταθεροποίησης ή και βελτίωσης. Ειδικότερα, σημειώνεται: α) μια μείωση του αριθμού των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ στα 891,6 χιλ. άτομα τον Σεπτ. 12, έναντι 921,1 χιλ. άτομα τον Ιούλ. 12, β) μια αύξηση των αναγγελιών προσλήψεων εργαζομένων στα 235,15 χιλ. άτομα στο 3 ο 3μηνο του 2012, έναντι 216,0 χιλ. άτομα στο 3 ο 3μηνο του 2011 και 236,3 χιλ. άτομα στο 3 ο 3μηνο του 2010, γ) μια αύξηση της καθαρής ροής απασχόλησης (προσλήψεις μείον απολύσεις, μείον οικειοθελείς αποχωρήσεις εργαζομένων) κατά 34,0 χιλ. άτομα στο 9μηνο. 12, έναντι μόνο 11,1 χιλ. άτομα στο 9μηνο. 11, και, δ) μια αύξηση της απασχόλησης κατά 64,9 χιλ. άτομα σε μηνιαία βάση τον Ιούλ. 12 (σύμφωνα με τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ) και μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 23,6% του εργατικού δυναμικού τον Ιούλ.12 (παρά την αύξηση του εργατικού δυναμικού κατά 64,9 χιλ. άτομα), από 23,9% τον Ιούν. 12. Όσον αφορά τις εκτιμήσεις της Τρόικα για την αύξηση του δυνητικού ΑΕΠ της Ελλάδος, μετά από την πτώση του ΑΕΠ κατά -7,1% το 2011 και κατά επιπλέον -6,0% το 2012, το ΔΝΤ εκτιμά νέα πτώση κατά -4,0% το 2013 και πιθανότατα κατά 0,0% το 2014. Εάν, μετά από αυτά, υποθέσουμε ότι δεν θα αλλάξουν οι εκτιμήσεις της Τρόικα του Μαρτίου 2012 για τα έτη 2015-2020 και 2021-2030, τότε, με αυτές τις υποθέσεις, η μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ στην περίοδο 2013-2020 διαμορφώνεται στο 1,5%. Αυτό σημαίνει ότι με μέση ετήσια αύξηση της παραγωγικότητας κατά 1,7%, η μέση ετήσια μείωση της απασχόλησης θα είναι -0,2%. Με αυτά τα δεδομένα, η ανεργία θα ανέλθει στα 1,4 εκατ. άτομα το 2014 (28,7% του εργατικού δυναμικού) και θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, στα 1.11 εκατ. άτομα (23,1% του εργατικού δυναμικού) ακόμη και το 2020. Επίσης, η υπόθεση της Τρόικα για αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,4% ακόμη και στην περίοδο 2021-2030 συνεπάγεται ότι η ανεργία στην Ελλάδα θα διατηρηθεί πάνω από τα 1,1 εκατ. άτομα σε ολόκληρη της δεκαετία του 2020 και θα βρίσκεται υψηλότερα από το 23,0% του εργατικού δυναμικού ακόμη και το 2030. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα ποτέ δεν είχε ανεργία πάνω από το 10% του εργατικού της δυναμικού παρά το ότι στις δεκαετίες του 1990 και του 2000 απορρόφησε, σε νόμιμη ή παράνομη απασχόληση, άνω των 1,5 εκατ. εισερχόμενων μεταναστών και ελλήνων από το εξωτερικό. Η Τρόικα φαίνεται να δέχεται αβασάνιστα την εικόνα της Ελλάδος ως μία χώρα με εξαιρετικά χαμηλή παραγωγικότητα, αλλά και με χαμηλό ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας, και ταυτόχρονα με άνω των 1,1 εκατ. μόνιμα ανέργων σε ολόκληρη την περίοδο 2013-2030. Προβλέψεις, όμως, όπως οι ανωτέρω τείνουν να παραβλέπουν το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει τώρα την ευκαιρία να επιτύχει υψηλούς ρυθμούς αύξησης της παραγωγικότητάς της (διαφορετικά όλες οι διαρθρωτικές αλλαγές του Μνημονίου δεν θα είχαν κανένα λόγο να γίνουν), καθώς διαθέτει πλέον ένα εξαιρετικά μεγάλο σε μέγεθος και ποιότητα άνεργο εργατικό δυναμικό (κυρίως νέοι άνθρωποι σχετικά υψηλού μορφωτικού επιπέδου) το οποίο θα επιδιώξει την εξασφάλιση πραγματικά παραγωγικής απασχόλησης στα επόμενα έτη, μόλις αποκατασταθεί η ρευστότητα στην οικονομία. Σε μια διαφορετική θεώρηση της πραγματικότητας, εάν υποτεθεί ότι η μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ στην περίοδο 2013-2020 θα διαμορφωθεί στο 2,5%, με μέση ετήσια αύξηση της παραγωγικότητας στο 1,9% και μέση ετήσια αύξηση της απασχόλησης στο 0,6%, τότε η ανεργία μπορεί να συγκρατηθεί στα 1.260 χιλ. άτομα το 2014 (25,8% του εργατικού δυναμικού) και να μειωθεί σταδιακά στα 880 χιλ. άτομα (18,2% του εργατικού δυναμικού) 3

το 2020. Επιπλέον, με μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2% στην περίοδο 2021-2030 (μέση ετήσια αύξηση παραγωγικότητας: 1,7%, μέση ετήσια αύξηση της απασχόλησης: 0,5%), η ανεργία θα συνεχίσει να μειώνεται για να διαμορφωθεί στα 500 χιλ. άτομα το 2030 (10,5% του εργατικού δυναμικού). Σύμφωνα με το ισχύον πιθανολογούμενο σενάριο ανάπτυξης της Τρόικα, και με μειωμένες αποκρατικοποιήσεις, το χρέος της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδος μπορεί πράγματι να υπερβεί το 130% του ΑΕΠ το 2020. Ωστόσο, σε αυτό το σενάριο το πραγματικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν θα είναι το δημόσιο χρέος, αλλά η διόγκωση της ανεργίας και η διατήρησή της σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα για πάρα πολλά έτη ή επ αόριστο. Αυτό δεν είναι ένα σενάριο που μπορεί να παρατηρηθεί στην πράξη. Άλλωστε δεν έχει κανένα ιστορικό προηγούμενο. Σύμφωνα με το βιώσιμο σενάριο κανονικής ανάπτυξης και αύξησης της παραγωγικότητας και της απασχόλησης μετά την ύφεση, με τις αναγκαίες αποκρατικοποιήσεις και με εξομάλυνση της λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας, το χρέος της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδος μειώνεται σε επίπεδα κάτω του 116% του ΑΕΠ το 2020 και κάτω του 60% του ΑΕΠ το 2030. Σε αυτό το σενάριο αποκαθίσταται σταδιακά και η ομαλή λειτουργία στην αγορά εργασίας της χώρας, με την ανεργία να τίθεται σε πτωτική πορεία από το 2015 και να μειώνεται σε επίπεδα κάτω του 18% του εργατικού δυναμικού το 2020 και κάτω του 10% του εργατικού δυναμικού το 2030. Παγκόσμια Οικονομία Η κοινή ετήσια σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στο Τόκιο επιβεβαίωσε την άποψη ότι η παγκόσμια οικονομία έχει εισέλθει σε περίοδο επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξής της. Κοινή διαπίστωση στη Σύνοδο ήταν η ανάγκη ταχείας επίλυσης των προβλημάτων δημοσίου χρέους και του χρηματοοικονομικού συστήματος στη Ζώνη του Ευρώ, με ενοποιημένη εποπτεία του τραπεζικού κλάδου της Ευρωζώνης, με δημοσιονομική ενοποίηση και με άμεση βελτίωση σε εθνικό επίπεδο των πολιτικών ενίσχυσης της απασχόλησης. Τα μέλη του ΔΝΤ καλούνται να δράσουν αποφασιστικά για να εισέλθει η παγκόσμια οικονομία σε πορεία ισχυρής, βιώσιμης και ισόρροπης ανάπτυξης. Υπογραμμίστηκε η βαρύτητα που έχουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ για τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία. Η συνέχιση της ανάπτυξης της τελευταίας με ρυθμούς άνω του 3% το 2013 δεν θα ήταν δυνατή αν οι ΗΠΑ και η ΕΕ περιέπιπταν σε μεγάλη επιβράδυνση της ανάπτυξης η πρώτη και σε βαθύτερη ύφεση η δεύτερη. Ωστόσο, η επικεφαλής του ΔΝΤ προειδοποίησε ότι η άσκηση χαλαρής νομισματικής πολιτικής από τις Κεντρικές Τράπεζες ορισμένων χωρών εγκυμονεί κινδύνους, καθώς κεφάλαια από τις χώρες αυτές κατευθύνονται προς τις αναδυόμενες οικονομίες και εμμέσως δημιουργείται διόγκωση τιμών ορισμένων χρηματοοικονομικών μέσων σε αυτές τις οικονομίες και κατά συνέπεια εμφάνιση χρηματοπιστωτικών ανισορροπιών. Στη Σύνοδο επιβεβαιώθηκαν οι δεσμεύσεις για ενίσχυση των πόρων του Ταμείου κατά $ 456 δισ. αυξάνοντας τη συνολική δανειστική ισχύ του Ταμείου σε επίπεδα άνω του $ 1 τρισ. Εξασφαλίζοντας την ύπαρξη ενός πραγματικού δικτύου ασφαλείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, στο θέμα της κοινής εποπτείας του τραπεζικού κλάδου της Ευρωζώνης, το Ηνωμένο Βασίλειο εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις, δυσχεραίνοντας την προσπάθεια ταχείας δημιουργίας ενός εκ των κυριοτέρων πυλώνων για την αντιμετώπιση της κρίσης δημοσίου χρέους στην Ευρώπη. Το Ην. Βασίλειο προτιμά ένα σύστημα στο οποίο η λήψη των τελικών αποφάσεων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (ΕΒΑ) να στηρίζεται στη διεξαγωγή δύο ψηφοφοριών, μια για τις χώρες εντός της τραπεζικής ένωσης και μια για τις εκτός, ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα η ΕΚΤ να υπερβεί τη δικαιοδοσία της ΤτΑγγλίας (BoE). Αναμφίβολα, το επενδυτικό ενδιαφέρον τις επόμενες ημέρες θα είναι στραμμένο στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ (18.10.2012). Υπάρχουν πληροφορίες ότι η Γερμανία θα παρουσιάσει ένα σχέδιο προκειμένου να καταστεί πιο αυστηρή η δημοσιονομική πειθαρχία στη ΖτΕ, μέσω της θέσπισης ενός υπέρ Επιτρόπου που θα έχει τη δυνατότητα να απορρίπτει εθνικούς προϋπολογισμούς. Στην περίπτωση αυτή δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο αλλαγής της Ευρωπαϊκής Συνθήκης αλλά και του τρόπου ψηφοφορίας στο Ευρωκοινοβούλιο ώστε να μην χρειάζεται για θέματα που σχετίζονται με τη ΖτΕ να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη των εκπρόσωπων των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Πορτογαλία, η κυβέρνηση στα πλαίσια του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής παρουσίασε τον Π2013, ο οποίος προβλέπει αύξηση της φορολογίας και νέες περικοπές δημοσίων δαπανών ύψους 3,2% του ΑΕΠ. Ειδικότερα, προβλέπεται αύξηση του μέσου φορολογικού συντελεστή εισοδήματος στο 11,8% από 9,8%, έκτακτη εισφορά 4% για τα εισοδήματα του 2013, νέοι φόροι στα ακίνητα, περικοπές στις συντάξεις και 12.000 απολύσεις στο Δημόσιο. Στην Ισπανία, η κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει χρόνο μέχρι να διεξαχθούν οι περιφερειακές εκλογές της 21.10.2012 προτού παρουσιάσει ένα νέο πακέτο μέτρων λιτότητας. Οι πιέσεις εντείνονται, καθώς το ισπανικό δημόσιο πρέπει να αντλήσει μέχρι το τέλος του μήνα ομόλογα και ΕΓΔ συνολικής αξίας 31,5 δισ.. Ο Οκτώβριος είναι ο πιο δύσκολος μήνας για το ισπανικό δημόσιο καθώς οι δανειακές ανάγκες για τους υπόλοιπους μήνες του έτους ανέρχονται συνολικά σε 11,3 δισ.. Σύμφωνα με δημοσίευμα ισπανικής εφημερίδας η κυβέρνηση της Ισπανίας αξιώνει δέσμευση της ΕΚΤ για μείωση της διαφοράς απόδοσης των 10ετών ομολόγων Ισπανίας- Γερμανίας κατά 200 bps, προκειμένου να προσφύγει στον ESM. Η απόδοση του 10ετούς ισπανικού ομολόγου διαμορφώνεται στο 5,83% (16.10.2012) 4

από 5,91% (4.10.2012). Παράλληλη είναι και η πορεία του 10ετούς ιταλικού ομολόγου, του οποίου η απόδοση διαμορφώνεται στο 4,97% (16.10.2012) από 5,14% (1.10.2012). Μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ισπανίας, ο οίκος αξιολόγησης S&P προέβη σε ανάλογη κίνηση και για τον τραπεζικό κλάδο όπως ήταν αναμενόμενο. Ο οίκος αξιολόγησης υποβάθμισε τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Banco Santander κατά δύο βαθμίδες στο BBB από το A- με τις προοπτικές να είναι αρνητικές. Παράλληλα, η S&P υποβάθμισε τη βραχυπρόθεσμη εκτός από τη μακροπρόθεσμη αξιολόγηση τεσσάρων τραπεζών ενώ έθεσε άλλες έξι τράπεζες σε καθεστώς επιτήρησης (credit watch negative) για επικείμενη υποβάθμιση εντός των επόμενων μηνών. πμβ 3.550 3.050 2.550 2.050 1.550 1.050 550 50 3.804 Spreads 10ετών ομολόγων έναντι αντίστοιχου γερμανικού 1.602 638 448 Ιστορικά υψηλό 15/10/12 Στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση επέτυχε συρρίκνωση του ελλείμματος για το οικονομικό έτος 2012 κατά 16% σε ετήσια βάση. Συγκεκριμένα το έλλειμμα το 2012 διαμορφώθηκε στα $1.089 δισ. έναντι $1.297 δισ. του προηγούμενου έτους, αλλά εξακολουθεί για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά να διαμορφώνεται πάνω από $ 1 τρισ..σε ετήσια βάση τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 6,4% ($2.449 δισ.) κυρίως λόγω της αύξησης των φορολογικών εσόδων των επιχειρήσεων κατά 16%, ενώ οι δαπάνες μειώθηκαν κατά 1,7% ($3.538 δισ.). Σημειώνεται ότι το οικονομικό έτος 2012 επέτυχε δύο πλεονασματικούς μήνες. Ειδικότερα τον Απρ. 12 υπήρξε πλεόνασμα $59 δισ. και το Σεπτ. 12 $75 δισ.. που αποτελεί άλλωστε και το μεγαλύτερο πλεόνασμα που έχει σημειωθεί από τον Απρ. 08. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ το έλλειμμα του 2012 αντιπροσωπεύει το 7,0% του ΑΕΠ της χώρας. Η υγεία και η κοινωνική ασφάλιση συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών ($1.669 δισ.) δηλαδή το 24% του συνόλου των δαπανών η Υγεία και το 23,2% η κοινωνική ασφάλιση. Αμέσως μετά ακολουθούν οι αμυντικές δαπάνες που αντιπροσωπεύουν το 18,4% επί του συνόλου. Η δημοσιονομική εικόνα έρχεται στη δημοσιότητα περίπου ένα μήνα πριν οι ψηφοφόροι προσέλθουν στις κάλπες και επιλέξουν τον επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ. Η μείωση του ελλείμματος αποτελεί σημαντικό στοιχείο αντιπαράθεσης στις προεδρικές εκλογές. Οι δύο υποψήφιοι πρόεδροι υπόσχονται τη μείωση του ελλείμματος, αλλά ο καθένας με διαφορετικό τρόπο. Ο νυν πρόεδρος θέλει να λήξουν οι φορολογικές απαλλαγές για τα πολύ υψηλά εισοδήματα, ενώ ο αντίπαλος του επικεντρώνεται στις περικοπές των δαπανών. 555 351 1.572 Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Πορτογαλία Πηγή: Reuters -Τιμές κλεισίματος 667 Στην πραγματική οικονομία οι καταναλωτές συνεχίζουν να εμφανίζονται συγκρατημένοι παρά την άνοδο που εμφανίζουν οι λιανικές πωλήσεις. Η συνεχής αύξηση των τελευταίων για τρίτο συνεχή μήνα αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των πωλήσεων των πρατηρίων καυσίμων λόγω των υψηλών τιμών της βενζίνης. Ειδικότερα, οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 1,1% σε μηνιαία βάση το Σεπτ. 12 από 1,2% τον Αύγ. 12 και 0,7% τον Ιούλ. 12. Η άνοδος όμως των χρηματιστηριακών τιμών βελτιώνει το κλίμα αισιοδοξίας των καταναλωτών, γεγονός που αντανακλάται στην άνοδο του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης Reuters/UoMichigan. Ο συγκεκριμένος δείκτης ανήλθε στο 83,1 τον Οκτ. 12 από 78,3 το Σεπτ. 12 και 74,3 τον Αύγ. 12. Σε επίπεδο εξωτερικής ζήτησης οι εξαγωγές συνεχίζουν για την περίοδο Ιαν-Αύγ 12 να υπολείπονται των εισαγωγών με αποτέλεσμα το εμπορικό ισοζύγιο να εμφανίζεται ελλειμματικό. Ειδικότερα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε στα $ 374,37 δισ. τον Ιαν-Αύγ 12, έναντι $ 369,13 δισ. τον Ιαν-Αύγ 11. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,0% σε ετήσια βάση τον Ιαν-Αύγ 12, ενώ οι εισαγωγές κατά 7,1%. Όσον αφορά τον πληθωρισμό σημειώνεται η μεγάλη αύξησή του κατά 0,6% σε μηνιαία βάση και κατά 2,0% σε ετήσια βάση τον Σεπτ. 12 (από 1,7% τον Αύγ. 12), η οποία ωστόσο ήταν αποκλειστικά αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης της τιμής της βενζίνης. Ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε ελαφρά στο 2,0% τον Σεπτ. 12, έναντι 1,9% τον Αύγ. 12 χωρίς να προκαλεί ανησυχίες στη FED. Άλλωστε, ακόμη και ο πληθωρισμός με βάση το δείκτη τιμών παραγωγού εμφανίζει τάσεις σταθεροποίησης περί το 2%. Τέλος, σε εβδομαδιαίο επίπεδο, αξιοσημείωτη ήταν η μεγάλη πτώση των αιτήσεων για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας σημείωσαν κατά 30 χιλ. την εβδομάδα έως 6.10.2012, με πτώση του μέσου όρου 4 εβδομάδων στις 364 χιλ. σημαντικά κάτω από τις 400 χιλ., δείχνοντας τάσεις να εισέλθει σε ένα νέο επίπεδο βελτίωσης της συγκεκριμένης αγοράς. Στη ΖτΕ, σημειώνεται η καλύτερη του αναμενομένου πορεία της βιομηχανικής παραγωγής στο 3 ο 3μηνο. 12 με αύξησή της κατά 0,6% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 12, μετά την αύξησή της κατά 0,6% και τον Ιούλ. 12. Η αύξηση της παραγωγής οφείλεται κυρίως στην αύξηση της παραγωγής διαρκών καταναλωτικών αγαθών κατά 3,9% και ενδέχεται να περιορίσει σημαντικά την πτώση του ΑΕΠ της ΖτΕ στο 3 ο 3μηνο. 12. Επίσης, σημαντική εξέλιξη για την οικονομία της Γερμανίας αποτελεί και η άνοδος του δείκτη επενδυτικού κλίματος ZEW για 2 ο συνεχή μήνα στο -11,5 τον Οκτ. 12 από -18,2 τον Σεπ. 12, δείχνοντας ότι οι επενδυτές είναι ησυχασμένοι από τις εξελίξεις στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και στον χρηματοοικονομικό τομέα της ΖτΕ και ενθαρρυμένοι από τις αναπτυξιακές προοπτικές της γερμανικής οικονομίας. Ο πληθωρισμός με βάση τον εναρμονισμένο ΔΤΚ της ΖτΕ διατηρήθηκε για 2 ο συνεχή μήνα στο 2,6% και τον Σεπ. 12, παρά τις προβλέψεις για άνοδο του στο 5

2,7%. Παρόμοια πορεία ακολούθησε και ο δομικός πληθωρισμός ο οποίος παρέμεινε στο 1,5% τον Σεπ. 12, όπως και τον Αύγ. 12, από 1,7% τον Ιούλ. 12. Η διατήρηση του πληθωρισμού σε σχετικά υψηλά επίπεδα αποδίδεται κυρίως στις τιμές των προϊόντων ενέργειας. Ωστόσο, ο πληθωρισμός στα τρέχοντα επίπεδα δεν εγκυμονεί μεγαλύτερους πληθωριστικούς κινδύνους, καθώς η μεγάλη πτώση της εγχώριας ζήτησης λειτουργεί αντιπληθωριστικά. Στον εξωτερικό τομέα, το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ συνεχίζει να είναι πλεονασματικό για 7 ο συνεχή μήνα, στα 6,6 δισ. τον Αύγ. 12, από 14,7 δισ. τον Ιούλ. 12. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη βελτίωση του εμπορικού πλεονάσματος της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Σε σωρευτικό επίπεδο, την περίοδο Ιαν.-Αύγ. 12 το εμπορικό ισοζύγιο εμφάνισε πλεόνασμα 46,9 δισ. έναντι ελλείμματος 26,8 δισ. την αντίστοιχη περίοδο του 2011, καθώς οι εξαγωγές της ΖτΕ αυξήθηκαν κατά 9%, ενώ οι εισαγωγές μόνο κατά 2%. Σημαντική συμβολή στην αύξηση του πλεονάσματος του εμπορικού ισοζυγίου της ΖτΕ έχουν τώρα και οι περιφερειακές χώρες που ακολουθούν αυστηρά προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής που οδηγούν σε μείωση των ελλειμμάτων ή/και σε πλεονάσματα στα Ισοζύγια Τρεχουσών Συναλλαγών τους. Τέλος, στην αγορά συναλλάγματος, το ευρώ εμφανίζεται ενισχυμένο έναντι του δολαρίου, καθώς εκτιμάται ότι στη Σύνοδο Κορυφής της 18.10.2012 θα δρομολογηθούν συνολικές λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν Ισπανία-Ελλάδα- Κύπρος. Η είσοδος της Ισπανίας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί εντός του Νοεμβρίου, πράγμα που συμβάλλει στην ισχυροποίηση του Ευρώ, το οποίο κυμαινόταν στα 1,3090 USD/EUR την 17.10.2012, από 1,2874 USD/EUR την 11.10.2012. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Η αγορά εργασίας συνεχίζει να εμφανίζει στοιχεία σταθεροποίησης ή και βελτίωσης στο 3 ο 3μηνο. 12, με: α) μείωση του αριθμού των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ στα 891,6 χιλ. άτομα τον Σεπτ. 12, έναντι 921,1 χιλ. άτομα τον Ιούλ. 12, β) αύξηση των αναγγελιών προσλήψεων στα 235,15 χιλ. άτομα στο 3 ο 3μηνο του 2012, έναντι 216,0 χιλ. άτομα στο 3 ο 3μηνο του 2011 και 236,3 χιλ. άτομα στο 3 ο 3μηνο του 2010, γ) αύξηση της καθαρής ροής απασχόλησης (προσλήψεις απολύσεις οικειοθελείς αποχωρήσεις) κατά 34,0 χιλ. άτομα στο 9μηνο. 12, έναντι μόνο 11,1 χιλ. άτομα στο 9μηνο. 11 και 34,1 χιλ. άτομα στο 9μηνο του 2010 και δ) αύξηση της απασχόλησης κατά 64,9 χιλ. άτομα σε μηνιαία βάση τον Ιούλ. 12 (στοιχεία Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ) και μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 23,6% του εργατικού δυναμικού τον Ιούλ.12 (παρά την αύξηση του εργατικού δυναμικού κατά 64,9 χιλ. άτομα), από 23,9% τον Ιούν. 12. Ειδικότερα, από στοιχεία του ΟΑΕΔ προκύπτει ότι ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων που ζητούν εργασία μειώθηκε περαιτέρω στους 772,6 χιλ. τον Σεπτ.12, έναντι 787,0 χιλ. τον Αύγ. 12 και 794,0 χιλ. τον Ιούλ.12. Η αύξηση της τουριστικής κίνησης που παρατηρήθηκε τον Αύγ. 12 και τον Σεπτ. 12, συνέβαλε στη μείωση των εγγεγραμμένων ανέργων τον Σεπτ. 12 κατά -21,4 χιλ έναντι του Ιουλ. 12, όταν πέρυσι η αντίστοιχη μείωση ήταν μόνο -4,4 χιλ. άτομα. Η αύξηση της ανεργίας στο διάστημα Σεπτ. 11-Σεπτ.. 12 περιορίσθηκε στις 77,34 χιλ., έναντι 93,7 χιλ. άτομα στο χρονικό διάστημα Αυγ. 11- Αυγ. 12 και 108,05 χιλ. άτομα το χρονικό διάστημα Σεπτ. 10-Σεπτ. 11. Επιπλέον, 119,0 άνεργοι τον Σεπτ. 12 (121,8 χιλ. άνεργοι τον Αύγ. 12, 127.1 χιλ. τον Ιούλ. 12 και 177,3 χιλ. τον Δεκ. 11) ήταν μεν εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ αλλά, κατά δήλωσή τους, δεν αναζητούσαν εργασία. Έτσι το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ μειώθηκε στους 891,6 χιλ. άνεργους τον Σεπτ. 12, από 921,1 χιλ. άνεργους τον Ιούλ. 12. Σημειώνεται ότι μετά το 2011 έχουν αυξηθεί κατακόρυφα όσοι εγγράφονται στον ΟΑΕΔ για λόγους διαφορετικούς από την αναζήτηση εργασίας (παρακολούθηση σεμιναρίων, καταβολή ειδικών επιδομάτων-τιμολογίων, κ.α.). Όσον αφορά στους ανέργους που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, ο αριθμός αυτός μειώθηκε στις 185,9 χιλ. τον Σεπτ. 12, από 201,8 χιλ. τον Αύγ. 12 και 212,3 χιλ. τον Αύγ. 11. Οι επιδοτούμενοι άνεργοι αποτελούν το 20,9% των εγγεγραμμένων ανέργων τον Σεπτ. 12, έναντι του 30,6% των εγγεγραμμένων ανέργων τον Αύγ. 11. (σε χιλ.) Ιαν. 12 - Σεπ. 12 Ιαν. 11 - Σεπ. 11 Ιαν. 10 - Σεπ. 10 9μηνο.'12 / 9μηνο. 11 Αναγγελίες προσλήψεων 639,76 659,60 742,77-3,0% Απολύσεις 418,60 447,99 474,23-6,6% Παραιτήσεις 187,16 200,53 234,41-6,7% Απολύσεις + Παραιτήσεις 605,76 648,52 708,64-6,6% Καθαρή Μεταβολή της απασχόλησης 34,00 11,08 34,14 206,9% Πηγή: OAEΔ Επίσης, από τα στοιχεία των ροών απασχόλησης (δηλαδή των προσλήψεων εργαζομένων μείον τις καταγγελίες συμβάσεων εργασίας και μείον τις οικειοθελείς αποχωρήσεις) που παρουσιάζονται στον Πίνακα 1, προκύπτει ότι στο 9μηνο Ιαν.- Σεπτεμβρίου 2012 σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης κατά 34,0 χιλ. άτομα, έναντι αύξησής της κατά 11,1 χιλ. άτομα στο αντίστοιχο 9μηνο του 2011. Τέλος, είναι από μόνο του πολύ σημαντικό το ότι αναγγελίες προσλήψεων ήταν, για πρώτη φορά από τον Μάρτιο του 2010, αυξημένες σε ετήσια βάση κατά 9,0 χιλ. άτομα τον Ιούλ. 12, κατά 6,34 χιλ. άτομα τον Αύγ. 12 και κατά 3,8 χιλ. άτομα τον Σεπτ. 12. Γενικότερα, στο 3 ο 3μηνο. 12 οι αναγγελίες προσλήψεων ήταν αυξημένες κατά 19,15 χιλ. άτομα. Σημαντική αύξηση της απασχόλησης κατά 64,6 χιλ. σημειώθηκε τον Ιούλιο 12 έναντι του Ιουνίου 12 (Ιούλ. 12: 3.809,6 χιλ. Ιούν. 12: 3.744,7), σύμφωνα 6

με τα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Παράλληλα, η ανεργία διαμορφώθηκε τον Ιούλ. 12 στο επίπεδο του Ιούν. 12 (Ιούλ. 12: 1.176,2, Ιούν. 12: 1.176,5 χιλ.) παρά την άνοδο της απασχόλησης, λόγω της σημαντικής αύξησης του εργατικού δυναμικού κατά επίσης 64,6 χιλ. (εργατικό δυναμικό, Ιούλ. 12: 4.985,8, Ιούν. 12: 4.921,2). Κατά συνέπεια το ποσοστό της ανεργίας μειώθηκε ελαφρά στο 23,6% του εργατικού δυναμικού τον Ιούλ. 12 από 23,9% τον Ιούν. 12, έναντι 16,6% τον Ιούλ. 11. Ειδικότερα ο αριθμός των απασχολουμένων (15-74 ετών) σημείωσε αύξηση κατά 64,9 χιλ. άτομα εντός του Ιουλίου του 2012 έναντι μείωσης κατά 68.8 χιλ. άτομα στον Ιούνιο του 2012 και διαμορφώθηκε στις 3.809,6 χιλ. τον Ιούλ. 12 από 3.744,7 χιλ. τον Ιούν. 12, 3.813,5 χιλ. τον Μάιο. 12, 3.844,7 χιλ. τον Απρ. 12, έναντι 4.129,6 χιλ. τον Ιούλ. 11. Σε ετήσια βάση, ο αριθμός των απασχολουμένων μειώθηκε κατά -7,8% τον Ιούλ. 12, έναντι πτώσης κατά -9,8% τον Ιούν. 12 και κατά - 6,7% τον Ιούλ. 11. Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, το εργατικό δυναμικό (απασχολούμενοι και άνεργοι) αυξήθηκε κατά 64,6 χιλ. άτομα εντός του Ιούλ. 12, έναντι μείωσής του κατά 23,7 χιλ. άτομα τον Ιούν. 12. Στο 7μηνο Ιαν.- Ιουλ.2012 το εργατικό δυναμικό ήταν ελαφρά μειωμένο κατά -0,15%. Αναφορικά με τις ομάδες ηλικιών, το ποσοστό ανεργίας των νέων 15-24 ετών μειώθηκε στο 54,2% τον Ιούλ. 12, από 55,0% τον Ιούν. 12, όπως και μειώθηκε το ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες 25-34 ετών στο 31,4% τον Ιούλ. 12 από 32,1% τον Ιούν. 12, ενώ στο κρίσιμο ηλικιακό κλιμάκιο 35-44 ετών το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε στο 21,3% τον Ιούλ. 12, όπως και τον Ιούν. 12. Αντίθετα, αύξηση του ποσοστού ανεργίας παρατηρείται στις ηλικίες 44-54 έτη (Ιούλ. 12: 18,2%, Ιούν. 12: 17,9%), 55-64 έτη (Ιούλ. 12: 14,2%, Ιούν. 12: 13,0%) και 65-74 έτη (Ιούλ. 12: 5,0%, Ιούν. 12: 4,5%). Για το έτος 2012 ως σύνολο, το μέσο ποσοστό ανεργίας με βάση τις ΕΕΔ εκτιμάται τώρα στο 23,7% του εργατικού δυναμικού. Εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2012: Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου, ο Προϋπολογισμός σε δημοσιονομική βάση είχε έλλειμμα 12,65 δις στο 9μηνο Ιαν-Σεπ.2012, σημαντικά βελτιωμένο έναντι του ελλείμματος 20,10 δις στο αντίστοιχο διάστημα 2011. Επιπλέον, το έλλειμμα στο 9μηνο.Ιαν-Σεπ. 12 ήταν σημαντικά χαμηλότερο έναντι του στόχου για έλλειμμα 13,51 δις στο 9μηνο αυτό. Επίσης, το πρωτογενές έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης (δηλαδή το συνολικό έλλειμμα χωρίς τις δαπάνες για τόκους) διαμορφώθηκε στα 2,0 δις στο 9μηνο. 12, έναντι 6,1 δις στο 9μηνο. 11, σημειώνοντας εντυπωσιακή πτώση κατά -67,1% σε ετήσια βάση. Το έλλειμμα αυτό ήταν επίσης χαμηλότερο έναντι του στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 2,9 δισ που είχε τεθεί για το 9μηνο 2012 με βάση το Προσχέδιο του Π2013. Μάλιστα, το αποτέλεσμα αυτό επιτεύχθηκε παρά τη μεγάλη πτώση των καθαρών εσόδων του Τ.Π. τον Σεπ. 12 κατά 17,3% σε ετήσια βάση (για λόγους λειτουργίας των αρμόδιων υπηρεσιών που αναλύονται στη συνέχεια), ενώ και το 9μηνο. 12 τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. ήταν ακόμη μειωμένα κατά -2,3% έναντι του 9μηνου 2011. Σχετικά με την εξέλιξη των καθαρών εσόδων του Τ.Π. στο τελευταίο 3μηνο. 12 σημειώνεται ότι από την εκκαθάριση 5,42 εκατ. φορολογικών δηλώσεων του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (ΦΕΦΠ) βεβαιώθηκαν πρόσθετες φορολογικές υποχρεώσεις 6,61 δις (οι οποίες θα πρέπει να πληρωθούν σε μεγάλο βαθμό στο τελευταίο 3μηνο. 12), έναντι των εκτιμήσεων που υπήρχαν ότι οι πρόσθετοι φόροι στα εκκαθαριστικά θα διαμορφώνονταν στα 5,1 δις και έναντι βεβαιωθέντων πρόσθετων φόρων ύψους 1,12 δις που είχαν βεβαιωθεί σε άνω των 6,0 εκατ. εκκαθαριστικών στο 2 ο 6μηνο. 11. Πολύ περιορισμένες ήταν οι δαπάνες για τόκους κατά 3,38 δις. στο 9μηνο. 12 έναντι του αντίστοιχου 9μήνου του 2011, μετά την ολοκλήρωση του PSI Plus. Σημειώνεται ότι οι δαπάνες για τόκους αναμένεται να διαμορφωθούν συνολικά το 2012 στα 12,3 δις σύμφωνα με το Προσχέδιο του Π2013, έναντι 13,0 δις που είχε προϋπολογιστεί στον Π2012 και έναντι 16,35 δις το 2011. Ειδικότερα, οι εξελίξεις στα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού της κεντρικής κυβέρνησης ήταν οι ακόλουθες: Τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. ήταν μειωμένα, όπως προαναφέρθηκε, κατά -2,3% στο 9μηνο. 12, μετά την πτώση τους κατά -4,2% στο 9μηνο. 11. Συνολικά στο 9μηνο. 12 τα συνολικά καθαρά έσοδα του Τ.Π. υπολείπονται του στόχου για το 9μηνο αυτό κατά 539 εκατ. Η υστέρηση των εσόδων τον Σεπ. 12, μετά την εντυπωσιακή αύξησή τους κατά 24,2% σε ετήσια βάση τον Αύγ. 12, αποδίδεται κυρίως στο πρόωρο κλείσιμο των διαχειριστικών καταστάσεων των τελωνείων της χώρας τον μήνα αυτό και την παράταση που δόθηκε για την πληρωμή των σχετικών φορολογικών υποχρεώσεων έως τις 3.10.2012 με καταχώριση των σχετικών εσόδων τον Οκτώβριο αντί για τον Σεπτέμβριο. Συνολικά τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. αναμένεται να είναι σημαντικά αυξημένα σε ετήσια βάση στο τελευταίο 3μηνο.'12, αφού σε αυτό το 3μηνο θα πληρωθεί το κύριο μέρος των πρόσθετων εσόδων ύψους 6,6 δις που βεβαιώθηκαν στο ΦΕΦΠ του 2011, όπως προαναφέρθηκε. Αυτά τα πρόσθετα έσοδα από τον ΦΕΦΠ αναμένεται να προκύψουν: (1) από τη δραστική μείωση του αφορολογήτου ορίου εισοδήματος στα 5.000, από άνω των 12.000 που ίσχυε για τα εισοδήματα του 2010, (2) από το αντικειμενικό προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος των μη μισθωτών και (3) από την έκτακτη εισφορά 1%-4% για τα εισοδήματα άνω των 12.000 του 2011 και του 2012 (παρακράτηση σε μηνιαία βάση για τους μισθωτούς). Επιπλέον των ανωτέρω, τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. αναμένεται να είναι αυξημένα στο τελευταίο 3μηνο του 2012 και λόγω: (α) της είσπραξης αυξημένων εσόδων από τους φόρους στην περιουσία, δηλαδή το έκτακτο ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων 7

μέσω ΔΕΗ (ΕΕΤΗΔΕ), το ΕΤΑΚ, τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, κ.ά., από τους οποίους έχουν είδη εισπραχθεί 2,0 δις στο 1 ο 8μηνο. 12, έναντι 2,9 δις που προβλέπει ο Π2012 για το σύνολο του 2012. Σημειώνεται ότι μόνο από το ΕΕΤΗΔΕ του 2012 αναμένεται να εισπραχθούν 2,2 δις περίπου στο υπόλοιπο του 2012 και στο 1 ο 6μηνο. 2013, ενώ στο 2 ο 6μηνο. 12 θα εισπραχθούν και τα έσοδα από το ΕΤΑΚ και τους υπόλοιπους φόρους περιουσίας. (β) της είσπραξης αυξημένων εσόδων από την εξίσωση του φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης, που μπορεί να εξασφαλίσει αύξηση των εσόδων από τον ΕΦΚ καυσίμων μεγαλύτερη από το 1,6% που προβλέπει ο Π2012, μετά την μεγάλη πτώση αυτών των εσόδων κατά 1,0 δις ή κατά -18,3% το 2011. (γ) της αναμενόμενης λειτουργίας με πιο αποτελεσματικό τρόπο του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, η οποία μπορεί να εξασφαλίσει την αναγκαία αύξηση των Άμεσων και Έμμεσων Φόρων Παρελθόντων Ετών (ΠΟΕ) κατά 300 εκατ. περίπου το 2012 έναντι του 2011. ε) της αναμενόμενης σημαντικής βελτίωσης στην είσπραξη των εσόδων από το ΦΠΑ, με την ενεργοποίηση των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπ. Οικονομικών. Τα έσοδα από την πηγή αυτή μπορεί κάλλιστα να υπερβούν σημαντικά τα 15,6 δις που προβλέπει ο Π2012. Ωστόσο, μεγάλη παραμένει η πτώση των εσόδων από τον ΦΠΑ στα προϊόντα εκτός καυσίμων και καπνού, που καταποντίστηκαν κατά -12,1% στο 8μηνο. 12. στ) της διαμόρφωσης των επιστροφών φόρων στα 3,85 δις το 2012, από 5,28 δις το 2011. Σημειώνεται ότι στο 8μηνο. 12 οι επιστροφές φόρων ήταν σημαντικά μειωμένες κατά -35,5% (ή κατά περίπου 1,2 δις) έναντι του 8μήνου. 11 (όπου ήταν διογκωμένες κατά 12,9% λόγω έκτακτων επιστροφών φόρων προηγούμενων ετών). Επιπλέον, από τα εκκαθαριστικά του ΦΕΦΠ προκύπτει ότι για 3,68 εκατ. φορολογούμενους ή το 68% του συνόλου έχει βεβαιωθεί προς πληρωμή φόρος ύψους 6,8 δις, ενώ για το 23,88% των φορολογουμένων το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι μηδενικό. Επιστροφή φόρου έχει μόνο το 8,15% των φορολογουμένων, ενώ πέρυσι επιστροφή φόρου είχε άνω του 60% των φορολογουμένων. Ασφαλώς, ένα μέρος των πρόσθετων εσόδων ύψους 6,6 δις από τον ΦΕΦΠ και των εσόδων από τις άλλες πηγές που προαναφέρθηκαν, θα εισπραχθεί το 2013 λόγω της ρύθμισης για την καταβολή τους με δόσεις, ενώ αναμένονται και απώλειες λόγω δηλώσεων αδυναμίας καταβολής από αρκετούς φορολογούμενους. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, με τα ανωτέρω δεδομένα τα συνολικά καθαρά έσοδα του Τ.Π. θα πρέπει να είναι σημαντικά αυξημένα σε ετήσια βάση το 2012, αντί της πρόβλεψης για μείωσή τους κατά -2,3% που προβλέπει το Προσχέδιο του Π2013. Η μεγάλη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 9μηνο. 12 οφείλεται αποκλειστικά στη σημαντική μείωση των πρωτογενών δαπανών του Τ.Π. κατά -9,0% σε ετήσια βάση, στα 34,4 δις, έναντι 37,8 δις στο 9μηνο. 11. Στο Προσχέδιο του Π2013 εκτιμάται ότι οι πρωτογενείς δαπάνες του Τ.Π. θα είναι μειωμένες το 2012 κατά -8,0%. Το αποτέλεσμα αυτό υποθέτει πληρωμές πρόσθετων επιχορηγήσεων στον ΕΟΠΥΥ και στα ασφαλιστικά ταμεία στο τελευταίο 3μηνο. 12, πολύ υψηλότερων αυτών που είχαν προϋπολογιστεί στον Π2012. Για το λόγο αυτό η πτώση των δαπανών αυτών ενδέχεται να είναι ακόμα μικρότερη από ότι προβλέπει το Προσχέδιο, στο -7,1%. Επιπλέον, εκτιμάται ότι οι καταπτώσεις εγγυήσεων θα διαμορφωθούν στα 1,0 δις το 2012, έναντι 659 εκατ. στο 9μηνο. 12 και οι πληρωμές για εξοπλιστικά προγράμματα θα διαμορφωθούν στα 700 εκατ. το 2012, από 213 εκατ. στο 9μηνο. 12. Το έλλειμμα του ΠΔΕ περιορίσθηκε στα 225 εκατ. στο 9μηνο. 12, από 1,65 δις στο 9μηνο του 2011. Τα έσοδα ΠΔΕ διαμορφώθηκαν στα 2.56 δις το 9μηνο 2012 και είναι μειωμένα κατά 199 εκατ. έναντι του στόχου που είχε τεθεί για αυτό το διάστημα. Η μείωση οφείλεται σε καθυστερήσεις πληρωμών από Ευρωπαϊκά Κοινοτικά Ταμεία, ενώ για το έτος ως σύνολο τα έσοδα αυτά εκτιμώνται τώρα να ανέλθουν στα 4,75 δις, όπως προέβλεπε και ο Π2012 (Προσχέδιο Π2013: 4,8 δις). Από την άλλη πλευρά, σημειώνεται η εκ νέου μεγάλη πτώση των δαπανών του ΠΔΕ στα 2,78 δις στο 9μηνο. 12, έναντι 3,53 δις στο 9μηνο. 11 και έναντι στόχου για 4,86 δις στο 9μηνο. 12. Συνολικά το 2012 αναμένεται τώρα πτώση των δαπανών του ΠΔΕ στα 6,3 δις, έναντι 7,3 δις που προέβλεπε ο Π2012 και που εκτιμάται να πραγματοποιηθούν στο Προσχέδιο του Π2013. Συμπερασματικά, το έλλειμμα του Προϋπολογισμού της Κεντρικής Κυβέρνησης αναμένεται τώρα να μειωθεί γύρω στα 13,1 δις το 2012 (πρωτογενές έλλειμμα 0,8 δις), από συνολικό έλλειμμα 22,88 δις το 2011 (πρωτογενές έλλειμμα: 6,53 δις) και έναντι στόχου του προσχεδίου Π2013 για συνολικό έλλειμμα 15,4 δις (πρωτογενές έλλειμμα: 3,1 δισ). Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με την ικανοποιητική εκτέλεση του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ) στο 8μηνο Ιαν.-Αυγ. 12, διατηρεί τις δυνατότητες για εμφάνιση πρωτογενούς αποτελέσματος πολύ καλύτερου του αναμενομένου στο προσχέδιο του Π2013. Παγκόσμια Οικονομία ΗΠΑ: Ο πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ ανήλθε στο 2,0% τον Σεπτ. 12 από 1,7% τον Αύγ. 12 και 1,4% τον Ιούλ. 12. Επίσης, ο δομικός πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ διαμορφώθηκε στο 2,0% από 1,9% τον Αύγ. 12 και 2,1% τον Ιούλ. 12. Ο πληθωρισμός βρίσκεται ακριβώς στο στόχο που έχει θέσει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (2,0%). Η άνοδος του πληθωρισμού οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της τιμής της βενζίνης τον Σεπτ. 12 κατά 7,0%. Η τιμή της ενέργειας αυξήθηκε κατά 4,5% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ. 12, έναντι 5,6% τον Αύγ. 12, και με αύξηση κατά 2,3% σε ετήσια βάση. Επίσης, η τιμή των τροφίμων αυξήθηκε κατά 0,1% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ. 12 από 0,2% τον Αύγ. 12 και 0,1% τον Ιούλ. 12, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 1,6%. 8

Μείωση τιμών σε μηνιαία βάση σημειώθηκε στον οικιακό εξοπλισμό (-0,1%), στα νέα/μεταχειρισμένα οχήματα (-0,5%) και τα νέα οχήματα (-0,1%). Αντίθετα, αυξήσεις σημειώθηκαν σε αρκετούς κλάδους όπως η στέγαση (0,3%), τα ενοίκια (0,3%), η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη (0,3%), εμπορεύματα (1,0%), τα αεροπορικά εισιτήρια (1,4%), ο καπνός (0,2%), οι μεταφορές (2,4%) κ.α. Στον τομέα του πληθωρισμού, ο δείκτης τιμών παραγωγού διαμορφώθηκε στο 2,1% το Σεπτ. 12 (δομικός: 2,3%) από 2,0% τον Αύγ. 12 (δομικός: 2,5%). Στον τομέα της παραγωγής, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 0,4% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ. 12 από μείωση -1,4% τον Αύγ. 12 και 0,7% τον Ιούλ. 12, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 2,8%. Η μείωση αποδίδεται κυρίως στην αύξηση της παραγωγής στους τομείς ορυχείων-λατομείων (0,9%) και κοινής ωφέλειας (1,5%). Επίσης, η μεταποίηση αυξήθηκε κατά 0,2%. Οι λιανικές πωλήσεις ανέκαμψαν και αυξήθηκαν κατά 1,1% σε μηνιαία βάση το Σεπτ. 12 από 1,2% τον Αύγ. 12, ενώ σε ετήσια βάση σημείωσαν αύξηση κατά 5,4%. Η εν λόγω αύξηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση των πωλήσεων στα πρατήρια βενζίνης λόγω της κλιμάκωσης των τιμών της βενζίνης. Στο δημοσιονομικό τομέα, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού για το δημοσιονομικό έτος 2012 διαμορφώθηκε στα $ 1,089 τρις έναντι του περυσινού ελλείμματος $ 1,297. Στο οικονομικό έτος Οκτ. 2011-Σεπτ. 2012 σημειώθηκε σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων από επιχειρήσεις και ταυτόχρονα μείωση των κρατικών δαπανών. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης Reuters/ UoMichigan ενισχύθηκε περαιτέρω στο 83,1 τον Οκτ. 12, έναντι 78,3 το Σεπτ. 12, 74,3 τον Αύγ. 12 και 72,3 τον Ιούλ. 12 λόγω, κυρίως, της αύξησης των τιμών των μετοχών και της βελτίωσης που σημειώθηκε στην αγορά εργασίας. Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα $ 374,37 δις τον Ιαν-Αύγ 12, έναντι $ 369,13 δις τον Ιαν-Αύγ 11. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,0% σε ετήσια βάση τον Ιαν-Αύγ 12, ενώ αντίστοιχα οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 7,1%. Όσον αφορά το λογαριασμό κεφαλαίου, οι εισροές κεφαλαίων αυξήθηκαν στα $ 91,4 δις τον Αύγ 12 από $ 74,0 δις τον Ιούλ. 12 και $ 14,1 δις τον Ιούν. 12. Από τις συνολικές εισροές τον Αύγ. 12, οι εισροές του ιδιωτικού τομέα ήταν $ 50,0 δις έναντι $ 60,5 δις τον Ιούλ. 12 και $ 26,2 δις τον Ιούν. 12. Οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας μειώθηκαν κατά 30 χιλ. την εβδομάδα που έκλεισε την 06.010.2012, έναντι της προηγούμενης εβδομάδας και διαμορφώθηκαν στις 339 χιλ. Επίσης, ο μέσος 4 εβδομάδων σημείωσε ικανοποιητική μείωση και διαμορφώθηκε στις 364 χιλ. Ο δείκτης αυτός διαμορφώνεται τώρα συστηματικά πολύ κάτω από το κρίσιμο όριο των 400 χιλ, που δείχνει ότι η βελτίωση στην αγορά εργασίας αποκτά κρίσιμο μέγεθος εισέρχεται τώρα σε νέα διάσταση. ΖτΕ: Η εξέλιξη της βιομηχανικής παραγωγής είναι πολύ ενθαρρυντική και ενδεχομένως να περιορίσει την πτώση του ΑΕΠ στο 3 ο 3μηνο. 12, όπως προβλέπεται από τους υπόλοιπους δείκτες της οικονομικής συγκυρίας, και κυρίως του δείκτες οικονομικού κλίματος και ΡΜΙ. Συγκεκριμένα, η βιομηχανική παραγωγή στη ΖτΕ αυξήθηκε κατά 0,6% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 12, μετά την αύξησή της κατά 0,6% και τον Ιούλ. 12, ενώ σε ετήσια βάση η παραγωγή συνεχίζει να μειώνεται κατά -2,9%, από -2,8% τον Ιούλ. 12. Η αύξηση της παραγωγής σε μηνιαία βάση οφείλεται κυρίως στην αύξηση της παραγωγής διαρκών καταναλωτικών αγαθών κατά 3,9%, ενώ η παραγωγή ενδιάμεσων αγαθών έμεινε αμετάβλητη. Όσον αφορά στις επιμέρους οικονομίες, πολύ ικανοποιητική ήταν η αύξηση της παραγωγής σε μηνιαία βάση ακόμα και από τις χώρες που πλήττονται από βαθειά ύφεση. Ειδικότερα, η παραγωγή αυξήθηκε σε μηναία βάση στη Γαλλία (Αύγ. 12: 1,5%, Ιούλ. 12: +0,6%), την Ιταλία (Αύγ. 12: 1,7%, Ιούλ. 12: -0,1%), την Ισπανία (Αύγ. 12: 1,3%, Ιούλ. 12: -0,1%), την Ελλάδα (Αύγ. 12: 2,5%, Ιούλ. 12: 2,2%). Εντυπωσιακή ήταν η αύξηση της παραγωγής στην Πορτογαλία κατά 6,8% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 12, αν και σε ετήσια βάση η παραγωγή μειώνεται κατά -2,8%. Ωστόσο, η έντονη δημοσιονομική προσαρμογή που επιβάλλεται στην Πορτογαλία από την Τρόικα, για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο -5% του ΑΕΠ το 2012 και στο -4,5% του ΑΕΠ το 2013 αναμένεται να παρατείνει την ύφεση στην οικονομία. Το ΔΝΤ προβλέπει πτώση του ΑΕΠ κατά -3,0% το 2012 και - 1,0% το 2013. Στην Ιρλανδία, η παραγωγή έμεινε αμετάβλητη σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 12, ενώ σε ετήσια βάση μειώθηκε κατά -0,%. Τέλος, στην Γερμανία, η παραγωγή μειώθηκε κατά -0,4% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. 12, από αύξηση 1,3% τον Ιούλ. 12, ενώ σε ετήσια βάση μειώθηκε κατά -1,6%, από -1,5% τον Ιούλ. 12. Πάντως, ο δείκτης κλίματος των επενδυτών ZEW βελτιώθηκε για 2 ο συνεχή μήνα, στο -11,5 τον Οκτ. 12, από -18,2 τον Σεπ. 12, δείχνοντας ότι οι επενδυτές φαίνονται εφησυχασμένοι για τις χρηματοοικονομικές συνθήκες και για την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας της Γερμανίας. Ενδεικτικό είναι ότι η κυβέρνηση της Γερμανίας προβλέπεται να επανεκτιμήσει προς τα πάνω τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ κατά 1,0% το 2012 (από 0,7% που προέβλεπε) και 1,0% το 2013. Ο πληθωρισμός με βάση τον εναρμονισμένο ΔΤΚ της ΖτΕ παρέμεινε τελικά στο 2,6% και τον Σεπ. 12, παρά τις προβλέψεις για άνοδο στο 2,7%. Ωστόσο, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να παραμένει σε υψηλό επίπεδο, λόγω κυρίως της αύξησης της τιμής της ενέργειας κατά 9,1% σε ετήσια βάση τον Σεπ. 12, από 8,9% τον Αύγ. 12, ενώ σε μηνιαία βάση η αύξηση ήταν 1,1%. Ο δομικός πληθωρισμός παρέμεινε στο 1,5% τον Σεπ. 12, όπως και τον Αύγ. 12, από 1,7% τον Ιούλ. 12. Σημειώνεται ότι το 9

ΔΝΤ προβλέπει πτώση του πληθωρισμού στο 2,3% το 2012 και στο 1,6% το 2013. Στη Γερμανία ο πληθωρισμός υποχώρησε ελαφρά στο 2,1%, από 2,2% τον Αύγ. 12, στην Ιρλανδία ο πληθωρισμός επίσης μειώθηκε στο 2,4%, από 2,6% τον Αύγ. 12, ενώ στην Ελλάδα ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο μεταξύ των χωρών στη ΖτΕ, στο 0,3%, από 1,2% τον Αύγ. 12. Στην Ισπανία, ο πληθωρισμός ανήλθε ραγδαία στο 3,5% τον Σεπ. 12, από 2,7% τον Αύγ. 12, εξέλιξη αναμενόμενη εξαιτίας της αύξηση του ΦΠΑ που τέθηκε σε ισχύ από 1.9.2012, ενώ τέλος, στην Ιταλία, ο πληθωρισμός επίσης αυξήθηκε ελαφρά στο 3,4% τον Σεπ. 12, από 3,3% τον Αύγ. 12. Στον εξωτερικό τομέα, το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ συνεχίζει να είναι πλεονασματικό για 7 ο συνεχή μήνα στα 6,6 δις τον Αύγ. 12, από 14,7 δις τον Ιούλ. 12 και έναντι ελλείμματος 5,7 δις τον Αύγ. 11. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται και στην σημαντική βελτίωση στο πλεόνασμα της Γερμανίας στα 16,3 δις τον Αύγ. 12, αλλά και της Ολλανδίας ( 2,1 δις), καθώς χωρίς αυτά τα δύο πλεονάσματα, το εμπορικό ισοζύγιο στην ΖτΕ θα ήταν ελλειμματικό στα 11,8 δις. Η αύξηση του πλεονάσματος στη ΖτΕ τον Αύγ. 12 αποδίδεται στην πολύ ικανοποιητική αύξηση των εξαγωγών κατά 10% σε ετήσια βάση τον Αύγ. 12 και την πολύ περιορισμένη αύξηση των εισαγωγών κατά μόλις 1%. Το 7μηνο Ιαν.-Ιούλ. 12 οι εξαγωγές της ΖτΕ προς την Κίνα αυξήθηκαν κατά 10%, προς την Ρωσία κατά 17%, ενώ οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 14% και προς την Τουρκία ήταν μηδενικές. Το 8μηνο Ιαν.-Αύγ. 12 το εμπορικό ισοζύγιο ήταν πλεονασματικό στα 46,9 δις, έναντι ελλείμματος 26,8 δις στο 8μηνο 2011, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν πολύ ικανοποιητικά κατά 9%, ενώ οι εισαγωγές μόνο κατά 2%. Η εξέλιξη του εξωτερικού τομέα της ΖτΕ, όπως και της Γερμανίας, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την περίοδο που θα διαρκέσει η ύφεση στη ΖτΕ, αλλά φαίνεται μέχρι τώρα, ότι οι εξαγωγές αυξάνουν ικανοποιητικά καθώς η οικονομία των ΗΠΑ αλλά και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες συνεχίζουν να αναπτύσσονται. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο εξωτερικός τομέας θα έχει σημαντική θετική συμβολή στο ΑΕΠ και αυξάνει στο 1,2% του ΑΕΠ το 2012, από 0,9% το 2011, ενώ το 2013 θα είναι 0,4% του ΑΕΠ. Η ανωτέρω εξέλιξη, σε συνδυασμό με την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής αυξάνει την πιθανότητα αποτροπής νέας πτώσης του ΑΕΠ στη ΖτΕ το 3 ο 3μηνο. 12, μετά την πτώση κατά -0,2% το 2 ο 3μηνο. 12. 10