ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ» ΔΡΑΣΗ «Ενίσχυση της απασχόλησης των ερευνητών σε επιχειρήσεις» ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΡΓΟΥ 1564 ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ Διαχείριση των υπολειμμάτων ανακύκλωσης προς δημιουργία δομικού υλικού. (ακρωνύμιο: ΔΥΑΔΔΥ) ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ECORAP A.E. ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Ε.Ε.) 1: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Παραδοτέο Π1.3: Ποιοτικός & Ποσοτικός Χαρακτηρισμός Ανακυκλώσιμων Υλικών Στόχων & Υπολείμματος ΚΔΑΥ & Μονάδας Κομποστοποίησης ΚΔΑΥ 1
Περίληψη Το περιεχόμενο του παρόντος Παραδοτέου αφορά κατά βάση, στην παράθεση των αποτελεσμάτων της δειγματοληψίας που έγινε επί του υπολείμματος του Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (εφεξής ΚΔΑΥ) της ECORAP AE. Συγκεκριμένα, οι δειγματοληψίες πραγματοποιήθηκαν από τα σημεία εκείνα της παραγωγικής διαδικασίας όπου, οι διαδικασίες μηχανικού και χειρονακτικού διαχωρισμού δεν μπορούν να δεσμεύσουν το σύνολο των τεμαχιδίων Αποβλήτων Συσκευασιών (εφεξής ΑΣΥΣ) με αποτέλεσμα να παράγονται υπολειμματικές ποσότητες. Η διαχείριση των εν λόγω ποσοτήτων προς διερεύνηση παραγωγής δομικών υλικών αποτελεί το περιεχόμενο του συγκεκριμένου ερευνητικού προγράμματος. Αναλυτικότερα, κατ αρχήν πραγματοποιείται μια επισκόπηση της υφιστάμενης κατάστασης ως προς τη γενικότερη διαχείριση Αστικών Στερεών Αποβλήτων (εφεξής ΑΣΑ) στην ευρύτερη περιοχή που εξυπηρετείται από το ΚΔΑΥ της ECORAP ΑΕ. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρονται στοιχεία που χαρακτηρίζουν ποιοτικά και ποσοτικά τα ΑΣΑ με βάση τα σχετικά δεδομένα του πλέον πρόσφατου Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων για την Περιφέρεια Πελοποννήσου. Επιπλέον, αναφέρονται εκτιμήσεις σχετικά με τις παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ στην παρούσα φάση, ενώ προσδιορίζονται οι διακυμάνσεις των εν λόγω ποσοτήτων που οφείλονται στην έντονη τουριστική κίνηση της ευρύτερης περιοχής, τουλάχιστον κατά τη θερινή περίοδο. Τα εν λόγω δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων και των υφιστάμενων πρακτικών τελικής διάθεσης ή/και επεξεργασίας, ανασύρθηκαν από την εγχώρια σχετική βιβλιογραφία καθώς επίσης και από συνδιαλέξεις με φορείς διαχείρισης ΑΣΑ της ευρύτερης περιοχής. Με δεδομένο ότι, το εν λόγω ερευνητικό έργο αφορά στη διερεύνηση χρήσης ως δομικό υλικό ποσοτήτων υπολείμματος από συγκεκριμένο ΚΔΑΥ, η σχετική μελέτη περιλαμβάνει αναφορά στο ΚΔΑΥ της ECORAP ΑΕ. Συγκεκριμένα, με βάση την επιτόπια έρευνα, την αδειοδότηση του ΚΔΑΥ ως μονάδα διαχωρισμού και δεματοποίησης ΑΣΥΣ και συζητήσεις με το προσωπικό της μονάδας, περιγράφεται η λειτουργία του ΚΔΑΥ αναφορικά με την παραγωγική διαδικασία διαχωρισμού των ΑΣΥΣ σε αξιοποιήσιμα υλικά στόχους που μπορούν να διατεθούν στην αγορά ανακύκλωσης. Η σχετική περιγραφή περιλαμβάνει τις διαδικασίες εισόδου και ζυγίσματος των ΑΣΥΣ, τη διαδικασία τροφοδοσίας και τον προκαταρκτικό διαχωρισμό συσκευασιών με μεγάλο μέσο μέγεθος, τη διαδικασία μηχανικού διαχωρισμού των σωματιδίων με μέση διάσταση μικρότερη από 50mm, την κυρίως διαδικασία χειροδιαλογής και το μηχανισμό συμπίεσης και δεματοποίησης των διαχωρισμένων και ανακυκλώσιμων υλικών στόχων. Στο πλαίσιο αυτό, προσδιορίζεται επακριβώς ως προς τη θέση τους επί της παραγωγικής διαδικασίας, οι θέσεις εκείνες όπου παράγεται το υπόλειμμα του ΚΔΑΥ. Επιπλέον, βάσει του κειμένου της άδειας λειτουργίας του ΚΔΑΥ, αναφέρονται επακριβώς οι κωδικοί αποβλήτων βάσει Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων (εφεξής ΕΚΑ) για τους οποίους η εν λόγω μονάδα είναι αδειοδοτημένη να δέχεται, να διαχωρίζει και να δεματοποιεί προς παραγωγή αξιοποιήσιμων ενδιάμεσων ή/και τελικών προϊόντων. Η περιγραφή της λειτουργίας του ΚΔΑΥ ακολουθείται από μια σύντομη αναφορά στα ανακυκλώσιμα υλικά στόχους που αποτελούν τμήμα των ΑΣΥΣ που τυγχάνουν διαχωρισμού και δεματοποίησης από το ΚΔΑΥ. Ειδικότερα, πραγματοποιείται μια σύντομη αναφορά σε κάθε υλικό στόχο που ΚΔΑΥ 2
περιλαμβάνει, εκτός από ορισμένες βασικές χημικές και φυσικές ιδιότητες του υλικού, τα κύρια φυσικά του χαρακτηριστικά κατά τις διαδικασίες μηχανικού διαχωρισμού και χειροδιαλογής. Τα φυσικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν αναφορά της μορφής με την οποία συνηθέστερα απαντάται ένα υλικό στόχος κατά τη διαδικασία μηχανικού και χειρονακτικού διαχωρισμού των ΑΣΥΣ. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρονται οι βασικοί τύποι συσκευασιών ανά διαχωριζόμενο υλικό στόχο. Εν συνεχεία, παρατίθενται τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών του υπολείμματος του ΚΔΑΥ. Αρχικά, πραγματοποιείται μια αναφορά στη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε κατά τη λήψη των δειγμάτων, καθώς επίσης και στον εξοπλισμό που χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να διαχωριστεί τμήμα του υπολείμματος σε λεπτόκοκκο και χονδρόκοκκο κλάσμα. Τα σχετικά αποτελέσματα περιλαμβάνουν ποιοτικό και ποσοτικό χαρακτηρισμό των επιμέρους υπολειμμάτων, τόσο συνολικά, όσο και τμηματικά ανά συλλεγόμενο δείγμα. Τα σχετικά αποτελέσματα, ανά δείγμα, παρατίθενται σε απόλυτη και ποσοστιαία τιμή για κάθε κατηγορία περιεχόμενου υλικού στόχου, ενώ η ποσοστιαία συμμετοχή παρουσιάζεται και σε μορφή διαγράμματος. Τέλος, διατυπώνονται ορισμένα συμπεράσματα αναφορικά με εκείνα τα υλικά στόχους, τα οποία είτε μεμονωμένα, είτε σε ανάμιξη, θα αποτελέσουν τη βάση διερεύνηση ως προς την ανάπτυξη δομικών υλικών. Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των δειγματοληψιών κατέδειξαν τις κατηγορίες των επιλεγόμενων προς περαιτέρω διερεύνηση υλικών στόχων με κριτήριο την ποσοστιαία συμμετοχή τους επί του συνολικού υπολείμματος και επιπλέον, της εφικτότητας χρήσης τους ως δομικό υλικό κατόπιν επεξεργασίας και δοκιμών μηχανικής αντοχής. ΚΔΑΥ 3
Πίνακας Περιεχομένων Εισαγωγή 9 Περιοχή Μελέτης 11 Εξυπηρετούμενες Περιοχές... 11 Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Συσκευασιών... 13 Ποιοτικός & Ποσοτικός Χαρακτηρισμός Αστικών Στερεών Αποβλήτων... 15 Εγκαταστάσεις & Φορείς Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων... 17 Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών 18 Γενικά... 18 Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών ECORAP ΑΕ... 21 Κατηγορίες Εισερχόμενων Αποβλήτων...23 Περιγραφή Λειτουργίας Μονάδας...26 Ποιοτικά και Ποσοτικά Χαρακτηριστικά Εισερχόμενου Ρεύματος Αποβλήτων Συσκευασιών 36 Συσκευασίες από Πλαστικό... 36 Τερεφθαλικό Πολυαιθυλένιο...39 Πολυαιθυλένιο Υψηλής Πυκνότητας...39 Πολυβινυλοχλωρίδιο...40 Πολυαιθυλένιο Χαμηλής Πυκνότητας...40 Πολυπροπυλένιο...41 Πολυστυρένιο...41 Άλλα Πλαστικά...42 Απόβλητα από Χαρτί... 42 Έντυπο Χαρτί...43 Απορροφητικό Χαρτί & Υπολείμματα Οργανικών...44 Συσκευασίες από Χαρτόνι... 44 Συσκευασίες Τύπου Tetrapak... 46 Συσκευασίες από Γυαλί... 47 Συσκευασίες από Σιδηρούχα Μέταλλα... 48 Συσκευασίες από Μη Σιδηρούχα Μέταλλα... 50 Ξυλώδη Υλικά & Υφάσματα... 52 Ποιοτικά και Ποσοτικά Χαρακτηριστικά Υπολείμματος 53 Φυσικά Χαρακτηριστικά Υπολείμματος... 53 Ποιοτική & Ποσοτική Σύσταση Υπολείμματος... 55 Αποτελέσματα Δειγματοληψίας Υπολείμματος Χειροδιαλογής...56 Αποτελέσματα Δειγματοληψίας Υπολείμματος Περιστροφικού Κόσκινου...68 Συμπεράσματα 94 ΚΔΑΥ 4
Ευρετήριο Πινάκων Πίνακας 1: Ποσότητες Παραγόμενων ΑΣΑ για τους Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας...15 Πίνακας 2: Ποιοτική Σύσταση ΑΣΑ στην Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας...16 Πίνακας 3: Κατηγορίες Αποβλήτων Κέντρου Διαλογής Ανακυκλωσίμων Υλικών ECORAP ΑΕ...23 Πίνακας 4: Ποσοτική Σύσταση 1 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...57 Πίνακας 5: Ποσοτική Σύσταση 2 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...58 Πίνακας 6: Ποσοτική Σύσταση 3 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...59 Πίνακας 7: Ποσοτική Σύσταση 4 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...60 Πίνακας 8: Ποσοτική Σύσταση 5 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...61 Πίνακας 9: Ποσοτική Σύσταση 6 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...62 Πίνακας 10: Ποσοτική Σύσταση 7 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...63 Πίνακας 11: Ποσοτική Σύσταση 8 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...64 Πίνακας 12: Ποσοτική Σύσταση 9 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...65 Πίνακας 13: Ποσοτική Σύσταση 10 ου Δείγματος Υπολείμματος Χειροδιαλογής...66 Πίνακας 14: Ποσοτική Σύσταση Συνόλου Δειγμάτων Υπολείμματος Χειροδιαλογής...67 Πίνακας 15: Ποσοτική Σύσταση 1 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...70 Πίνακας 16: Ποσοτική Σύσταση 2 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...71 Πίνακας 17: Ποσοτική Σύσταση 3 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...72 Πίνακας 18: Ποσοτική Σύσταση 4 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...73 Πίνακας 19: Ποσοτική Σύσταση 5 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...74 Πίνακας 20: Ποσοτική Σύσταση 6 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...75 Πίνακας 21: Ποσοτική Σύσταση 7 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...76 Πίνακας 22: Ποσοτική Σύσταση 8 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...77 Πίνακας 23: Ποσοτική Σύσταση 9 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...78 Πίνακας 24: Ποσοτική Σύσταση 10 ου Δείγματος Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...79 Πίνακας 25: Ποσοτική Σύσταση Συνόλου Δειγμάτων Χονδρόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...80 Πίνακας 26: Ποσοτική Σύσταση 1 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...82 Πίνακας 27: Ποσοτική Σύσταση 2 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...83 Πίνακας 28: Ποσοτική Σύσταση 3 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...84 Πίνακας 29: Ποσοτική Σύσταση 4 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...85 Πίνακας 30: Ποσοτική Σύσταση 5 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...86 Πίνακας 31: Ποσοτική Σύσταση 6 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...87 Πίνακας 32: Ποσοτική Σύσταση 7 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...88 Πίνακας 33: Ποσοτική Σύσταση 8 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...89 Πίνακας 34: Ποσοτική Σύσταση 9 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...90 Πίνακας 35: Ποσοτική Σύσταση 10 ου Δείγματος Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...91 ΚΔΑΥ 5
Πίνακας 36: Ποσοτική Σύσταση Συνόλου Δειγμάτων Λεπτόκοκκου Κλάσματος Υπολείμματος Trommel...92 ΚΔΑΥ 6
Ευρετήριο Εικόνων Εικόνα 1: Χοάνη Τροφοδοσίας Εισερχόμενου Ρεύματος Αποβλήτων Συσκευασιών...27 Εικόνα 2: Χοάνη Τροφοδοσίας Εισερχόμενου Ρεύματος Αποβλήτων Συσκευασιών...28 Εικόνα 3: Εξωτερικό Περίβλημα Διάταξης Σχίστη Σάκων...29 Εικόνα 4: Διάταξη Περιστρεφόμενου Κόσκινου (Trommel). Διακρίνεται ο χώρος όπισθεν του οικίσκου χειροδιαλογής, όπου τοποθετούνται οι κάδοι τύπου κλωβού για τη συλλογή των υλικών στόχων....30 Εικόνα 5: Είσοδος Περιστρεφόμενου Κόσκινου (Trommel)...30 Εικόνα 6: Οικίσκος Ταινιοδιαδρόμου Χειροδιαλογής...32 Εικόνα 7: Μεταφορικές Ταινίες Εναπόθεσης Προδιαλεγμένων Υλικών Στόχων...32 Εικόνα 8: Μεταφορική Ταινία Προώθησης Υλικών στη Διάταξη Δεματοποιητή. Διακρίνεται η σκάλα εισόδου εξόδου των χειροδιαλογέων επί του οικίσκου χειροδιαλογής....33 Εικόνα 9: Θέση Παραλαβής Υλικών Στόχων από το Χώρο Χειροδιαλογής...34 Εικόνα 10: Διαδρομή Μεταφορικής Ταινίας Τροφοδοσίας Δεματοποιητή...35 Εικόνα 11: Δεματοποιημένη Μάζα Υλικού Στόχου. Διακρίνεται η απόληξη του ταινιοδιαδρόμου χειροδιαλογής....35 Εικόνα 12: Χώρος Προσωρινής Αποθήκευσης Δεματοποιημένων Υλικών Στόχων...36 Εικόνα 13: Σήμανση Πλαστικής Συσκευασίας από Τερεφθαλικό Πολυαιθυλένιο...39 Εικόνα 14: Σήμανση Πλαστικής Συσκευασίας από Υψηλής Πυκνότητας Πολυαιθυλένιο...40 Εικόνα 15: Σήμανση Πλαστικής Συσκευασίας από Πολυβινυλοχλωρίδιο...40 Εικόνα 16: Σήμανση Πλαστικής Συσκευασίας από Χαμηλής Πυκνότητας Πολυαιθυλένιο...41 Εικόνα 17: Σήμανση Πλαστικής Συσκευασίας από Πολυπροπυλένιο...41 Εικόνα 18: Σήμανση Πλαστικής Συσκευασίας από Πολυστυρένιο...42 Εικόνα 19: Σήμανση Πλαστικής Συσκευασίας από Άλλα Πλαστικά...42 Εικόνα 20: Διαχωρισμένα Υλικά Στόχοι Δειγμάτων Υπολείμματος Χειροδιαλογής...68 Εικόνα 21: Διάταξη Δονούμενου Κόσκινου για το Διαχωρισμό του Υπολείμματος Trommel σε Χονδρόκοκκο και Λεπτόκοκκο Κλάσμα...69 Εικόνα 22: Χονδρόκοκκο Κλάσμα (> 15mm) Δειγμάτων Υπολείμματος Trommel...93 Εικόνα 23: Λεπτόκοκκο Κλάσμα (< 15mm) Δειγμάτων Υπολείμματος Trommel...94 ΚΔΑΥ 7
Συντομογραφίες ΑΕ: Ανώνυμη Εταιρεία ΑΣΥΣ: Απόβλητα Συσκευασιών ΑΣΑ: Αστικά Στερεά Απόβλητα ΒΑΑ: Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα ΕΕ: Ευρωπαϊκή Ένωση ΕΕΑΑ: Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης - Ανακύκλωσης ΕΚ: Ευρωπαϊκή Κοινότητα ΕΚΑ: Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων ΕΜΑΚ: Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης ΚΔΑΥ: Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών ΚΕΔΕ: Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας ΚΥΑ: Κοινή Υπουργική Απόφαση ΟΣΜ: Οχήματα Συλλογής Μεταφοράς ΠΕΔ: Πιστοποιητικό Εναλλακτικής Διαχείρισης ΣΣΕΔΣ: Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών ΥΠΕΚΑ: Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής ΦΕΚ: Φύλλο Εφημερίδας Κυβερνήσεως ΦΟΔΣΑ: Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων ΧΑΔΑ: Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων ΧΥΤΑ: Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων ΧΥΤΥ: Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων HDPE: High Density Polyethylene LDPE: Low Density Polyethylene MDF: Medium Density Fibreboard OSB: Oriented Strand Board PE: Polyethylene PET: Terephthalate Polyethylene PP: Polypropylene PS: Polystyrene PU: Polyurethane PVC: Polyvinylchloride RDF: Refuse Derived Fuel RSC: Regular Slotted Carton USA: United States of America ΚΔΑΥ 8
Εισαγωγή Η αναγκαιότητα ανάπτυξης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης των ΑΣΑ και των Ειδικών Ρευμάτων υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και την ενσωμάτωση αυτής στο Εθνικό Δίκαιο. Στο πλαίσιο αυτό, η διαχείριση του ποσοτικά υπέρτερου ειδικού ρεύματος των ΑΣΑ που αφορά στα Απόβλητα Συσκευασιών (ΑΣΥΣ), εκτός από αναγκαιότητα αποτελεί και μια επενδυτική ευκαιρία καθώς, τα ανακυκλώσιμα υλικά στόχοι μπορούν να διατεθούν εμπορικά ως πρώτη ύλη σε μια πληθώρα βιομηχανικών και βιοτεχνικών εφαρμογών. Σε αντίθετη περίπτωση, μέσω του Νόμου 4042/2012 προσδιορίζεται η ποινική ευθύνη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που μεταφράζεται σε επιβολή υψηλών χρηματικών προστίμων λόγω μη συμμόρφωσης με τους ποσοτικοποιημένους στόχους εκτροπής, τόσο του βιοαποδομήσιμου κλάσματος των ΑΣΑ, όσο και των κλασμάτων ανακυκλωσίμων (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, μέταλλα κ.λπ.) που αποτελούν τα υλικά στόχους των ΑΣΥΣ. Η κείμενη κοινοτική νομοθεσία και η ενσωμάτωση εξειδίκευση αυτής στο εθνικό δίκαιο προσδιορίζει επ ακριβώς τους ποσοτικοποιημένους στόχους εκτροπής των επιμέρους κλασμάτων των σύμμεικτων ΑΣΑ από τις συμβατικές μεθόδους τελικής διάθεσης και παράλληλα, αποτιμά το εύρος της ποινικής ευθύνης περί μη συμμόρφωσης με τους εν λόγω στόχους. Συγκεκριμένα, το κείμενο του Νόμου 4042/2012 ενσωματώνει στο Εθνικό δίκαιο την Κοινοτική Οδηγία Πλαίσιο για τη διαχείριση, μεταξύ άλλων, των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Οδηγία 2008/98/ΕΚ) και των επιμέρους ρευμάτων που τα συνθέτουν. Ειδικότερα, στο πλαίσιο του Νόμου 4042/2012 και συγκεκριμένα στο Άρθρο 35: Ειδικό Τέλος Ταφής αναφέρεται ρητά ότι: Οι οργανισμοί ή οι επιχειρήσεις που διαθέτουν σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ) τα απόβλητα που βάση των κωδικών του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων αφορούν σε: Βιοαποδομήσιμα απόβλητα κουζίνας και χώρων ενδιαίτησης, Βιοαποδομήσιμα απόβλητα κήπων και πάρκων, Ανάμικτα δημοτικά απόβλητα, Απόβλητα από λαϊκές αγορές, Ογκώδη απόβλητα, Σκυρόδεμα, τούβλα, πλακάκια και κεραμικά, Ξύλο, γυαλί και πλαστικό, Μίγματα ορυκτής ασφάλτου, Χώματα, πέτρες και μπάζα εκσκαφών, Μίγματα αποβλήτων δομικών κατασκευών και κατεδαφίσεων χωρίς να έχουν προηγηθεί εργασίες επεξεργασίας που αφορούν σε: Ανακύκλωση / ανάκτηση οργανικών ουσιών που δεν χρησιμοποιούνται ως διαλύτες (συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης και άλλων διαδικασιών βιολογικού μετασχηματισμού, Ανακύκλωση / ανάκτηση μετάλλων και μεταλλικών ενώσεων, ΚΔΑΥ 9
Ανακύκλωση / ανάκτηση άλλων ανόργανων υλικών, επιβαρύνονται από 1 ης Ιανουαρίου 2014 με ειδικό τέλος ταφής ανά τόνο αποβλήτων που διατίθεται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων. Το ειδικό τέλος ταφής ορίζεται για το έτος 2014 σε 35 ανά τόνο διατιθέμενων αποβλήτων και αυξάνεται ετησίως κατά 5 ανά τόνο έως του ποσού των 60 ανά τόνο. Συγκεκριμένα, ως προς το ρεύμα των ΑΣΑ που αφορά στα ΑΣΥΣ, το κείμενο της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 9268/469/2007 περί τροποποίησης των ποσοτικών στόχων για την ανάκτηση και ανακύκλωση των αποβλήτων των συσκευασιών, ενσωματώνει στο Εθνικό δίκαιο την Κοινοτική Οδηγία 2004/12/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της ΚΥΑ 9268/469/2007 και συγκεκριμένα στο Άρθρο 2: Ποσοτικοί Στόχοι για την Αξιοποίηση των Αποβλήτων των Συσκευασιών αναφέρεται ρητά ότι: Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2005 το αργότερο, πρέπει να αξιοποιείται ή να αποτεφρώνεται σε εγκαταστάσεις αποτέφρωσης αποβλήτων με ανάκτηση ενέργειας τουλάχιστον το 50 % κατά βάρος των αποβλήτων συσκευασίας. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011 το αργότερο, αξιοποίηση ή αποτέφρωση σε εγκαταστάσεις αποτέφρωσης αποβλήτων με ανάκτηση ενέργειας 60 % τουλάχιστον κατά βάρος, των αποβλήτων συσκευασίας. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2005 το αργότερο, ανακύκλωση μεταξύ 25 % τουλάχιστον και 45 % το πολύ, κατά βάρος, του συνόλου των υλικών συσκευασίας που περιέχονται στα απόβλητα συσκευασίας, με ελάχιστο ποσοστό 15 % κατά βάρος, για κάθε υλικό συσκευασίας. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011 το αργότερο, ανακύκλωση μεταξύ 55 % τουλάχιστον και 80 % το πολύ, κατά βάρος, των αποβλήτων συσκευασίας των ακόλουθων ελάχιστων στόχων ανακύκλωσης για υλικά που περιέχονται σε απόβλητα συσκευασίας: o 60 %, κατά βάρος, για το γυαλί, o 60 %, κατά βάρος, για το χαρτί και χαρτόνι, o 50 %, κατά βάρος, για τα μέταλλα, o 22,5 %, κατά βάρος, για τα πλαστικά, λαμβάνοντας αποκλειστικά υπόψη υλικά που ανακυκλώνονται εκ νέου σε πλαστικά, o 15 %, κατά βάρος, για το ξύλο. Από τα ανωτέρω, είναι προφανές ότι, η διαχείριση των ΑΣΥΣ προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης των υλικών στόχων που ενυπάρχουν στο εν λόγω ειδικό ρεύμα αποβλήτων αποτελεί προτεραιότητα για κάθε σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων δημοτικής ή/και περιφερειακής εμβέλειας. Ωστόσο, με δεδομένο ότι, κάθε μορφής επεξεργασία δεν μπορεί να ανακυκλώσει κατ απόλυτο βαθμό το εισερχόμενο ρεύμα αποβλήτων, επιβάλλεται η λήψη μέτρων κατ αρχήν για ελαχιστοποίηση του υπολείμματος από τη διαδικασία διαχωρισμού και εν συνεχεία, διερεύνησης των δυνατοτήτων αξιοποίησης του εν λόγω υπολείμματος. Στο πλαίσιο αυτό, το εν λόγω ερευνητικό έργο αποσκοπεί στην ΚΔΑΥ 10
επίτευξη πλήρους αξιοποίησης του ρεύματος των ΑΣΥΣ υπό την έννοια ότι, συμπληρώνει τη λειτουργία του ΚΔΑΥ καθώς επιδιώκει την αξιοποίηση του υπολείμματος από τις διαδικασίες μηχανικού και χειρονακτικού διαχωρισμού. Με τον τρόπο αυτό, η ερευνητική δραστηριότητα θέτει τις βάσεις για εναρμόνιση της διαχείρισης των ΑΣΥΣ με την πλέον πρόσφατη κοινοτική και παγκόσμια έρευνα που περιλαμβάνει λήψη μέτρων, δράσεων και τεχνολογιών υπό το πρίσμα της αρχής μηδενικής παραγωγής αποβλήτων (zero waste discharge principle). Περιοχή Μελέτης Το ΚΔΑΥ της ECORAP ΑΕ παραλαμβάνει ΑΣΥΣ από Δήμους που έχουν ενταχθεί στο Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών (εφεξής ΣΣΕΔΣ). Οι εν λόγω Δήμοι, ως μέλη του ΣΣΕΔΣ συνεργάζονται με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης και μέσω αυτής της συνεργασίας, διαθέτουν το λεγόμενο μπλε κάδο επί του οποίου συλλέγονται τα ΑΣΥΣ. Συγκεκριμένα, οι Δήμοι που συμμετέχουν στο ΣΣΕΔΣ μέσω του μπλε κάδου και επιπλέον, μέσω ιδιόκτητων δημοτικών Οχημάτων Συλλογής και Μεταφοράς (εφεξής ΟΣΜ) μεταφέρουν τα ΑΣΥΣ στο ΚΔΑΥ της ECORAP ΑΕ, αφορούν στους καλλικρατικούς Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Εξυπηρετούμενες Περιοχές Αναλυτικότερα, το ΚΔΑΥ της ECORAP ΑΕ διαχωρίζει και δεματοποιεί τα ΑΣΥΣ που συλλέγονται μέσω του μπλε κάδου από το σύνολο των Δήμων της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας, ήτοι, τους Δήμους Βέλου Βόχας, Κορινθίων, Λουτρακίου Αγίων Θεοδώρων, Νεμέας, Ξυλοκάστρου Ευρωστίνης και Σικιωνίων. Ειδικότερα, μέσω οκτώ (8) απορριμματοφόρων που είναι εξουσιοδοτημένα αποκλειστικά με τη συλλογή και μεταφορά των ΑΣΥΣ από τους μπλε κάδους, οι συλλεγόμενες ποσότητες προέρχονται από τις ακόλουθες Δημοτικές και Τοπικές Κοινότητες των Δημοτικών Ενοτήτων των ακόλουθων Δήμων 1 : Για το Δήμο Βέλου Βόχας από: o Τη Δημοτική Ενότητα Βέλου και συγκεκριμένα από: Τη Δημοτική Κοινότητα Βέλου και Τις Τοπικές Κοινότητες Ελληνοχωρίου, Κοκκωνίου, Κρηνών, Νεράντζης, Πουλλίτσης, Στιμάγκας και Ταρσινών. o Τη Δημοτική Ενότητα Βόχας και συγκεκριμένα από: Τις Δημοτικές Κοινότητες Βραχατίου και Ζευγολατειού και Τις Τοπικές Κοινότητες Βοχαϊκού, Ευαγγελιστρίας, Μπολατίου, Σουληναρίου και Χαλκείου. Για το Δήμο Κορινθίων από: 1 Απόφαση υπ αριθμόν 2891, Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού Κατοικιών 2011 που αφορούν στον De Facto Πληθυσμό της Χώρας, ΦΕΚ 630/2013. ΚΔΑΥ 11
o o o o o Τη Δημοτική Ενότητα Άσσου Λεχαίου και συγκεκριμένα από: Τις Δημοτικές Κοινότητες Άσσου και Λεχαίου και Τις Τοπικές Κοινότητες Κάτω Άσσου και Περιγιαλίου. Τη Δημοτική Ενότητα Κορινθίων και συγκεκριμένα από: Τις Δημοτικές Κοινότητες Αρχαίας Κορίνθου, Εξαμιλίων και Κορίνθου και Τις Τοπικές Κοινότητες Ξυλοκερίζης και Σολωμού. Τη Δημοτική Ενότητα Σαρωνικού και συγκεκριμένα από: Τις Δημοτικές Κοινότητες Αθικίων και Γαλατακίου και Τις Τοπικές Κοινότητες Αγίου Ιωάννου και Κατακαλίου. Τη Δημοτική Ενότητα Σολυγείας και συγκεκριμένα από: Τη Δημοτική Κοινότητα Σοφικού και Τις Τοπικές Κοινότητες Αγγελοκάστρου και Κόρφου. Τη Δημοτική Ενότητα Τενέας και συγκεκριμένα από: Τις Τοπικές Κοινότητες Αγιονορίου, Αγίου Βασιλείου, Κλένιας, Κουταλά, Στεφανίου και Χιλιομοδίου. Για το Δήμο Αγίων Θεοδώρων - Λουτρακίου από: o o Τη Δημοτική Ενότητα Αγίων Θεοδώρων και συγκεκριμένα από: Τη Δημοτική Κοινότητα Αγίων Θεοδώρων. Τη Δημοτική Ενότητα Λουτρακίου Περαχώρας και συγκεκριμένα από: Για το Δήμο Νεμέας από: o Τις Δημοτικές Κοινότητες Ισθμίας και Λουτρακίου Περαχώρας και Την Τοπική Κοινότητα Πισίων. Τη Δημοτική Ενότητα Νεμέας και συγκεκριμένα από: Τη Δημοτική Κοινότητα Νεμέας και Τις Τοπικές Κοινότητες Αηδονίων, Αρχαίας Νεμέας, Αρχαίων Κλεωνών, Γαλατά, Δάφνης, Καστρακίου, Κουτσίου, Λεοντίου και Πετρίου. Για το Δήμο Ξυλοκάστρου Ευρωστίνης από: o Τη Δημοτική Ενότητα Ευρωστίνης και συγκεκριμένα από: Τις Τοπικές Κοινότητες Δερβενίου, Ελληνικού, Ευρωστίνης Ροζενών, Καλλιθέας, Λυγιάς, Λυκοποριάς, Πύργου, Σαραντάπηχου, Στομίου και Χελυδορέου. o Τη Δημοτική Ενότητα Ξυλοκάστρου και συγκεκριμένα από: Τη Δημοτική Κοινότητα Ξυλοκάστρου και Τις Τοπικές Κοινότητες Άνω Τρικάλων, Γελινιατίκων, Δένδρου, Ζεμενού, Θαλερού, Θροφαρίου, Καμαρίου, Καρυάς, Κάτω Λουτρού, Κάτω Συνοικίας Τρικάλων, Κορφιωτίσσης, Λαγκαδαιίκων, Μάννας, Μελισσίου, Μέσης Συνοικίας Τρικάλων, Νέων Βρυσουλών, Ξανθοχωρίου, Παναριτίου, Πελλήνης, Πιτσών, Ρεθίου, Ρίζης, Σοφιανών, Στυλίων και Συκέας. Για το Δήμο Σικυωνίων από: ΚΔΑΥ 12
o Τη Δημοτική Ενότητα Συκιωνίων και συγκεκριμένα από: Τη Δημοτική Κοινότητα Σικυώνος και Τις Τοπικές Κοινότητες Βελίνης, Γονούσσης, Διμηνιού, Κάτω Διμηνιού, Κλημεντίου, Κρυονερίου, Λαλιώτου, Μγεγάλου Βάλτου, Μικρού Βάλτου, Μουλκίου, Μποζικά, Παραδεισίου, Πασίου, Σικυώνος, Σουλίου και Τιτάνης. o Τη Δημοτική Ενότητα Στυμφαλίας και συγκεκριμένα από: Τις Τοπικές Κοινότητες Ασπροκάμπου, Δροσοπηγής, Καισαρίου, Καλιανών, Καστανέας, Κεφαλαρίου, Κυλλήνης, Λαύκας, Στυμφαλίας και Ψαρίου. o Τη Δημοτική Ενότητα Φενεού και συγκεκριμένα από: Τις Τοπικές Κοινότητες Αρχαίας Φενεού, Γκούρας, Κάτω Ταρσού, Ματίου, Μεσινού Μοσιάς, Πανοράματος, Στενού και Φενεού. Στις περιοχές αυτές που έχουν ενταχθεί στο ΣΣΕΔΣ, έχουν χωροθετηθεί μπλε κάδοι χωρητικότητας 1.100lt στους οποίους γίνεται η συλλογή και προσωρινή αποθήκευση των ΑΣΥΣ. Υπενθυμίζεται ότι, για την αποκομιδή των ΑΣΥΣ πραγματοποιούνται καθημερινά δρομολόγια από οκτώ (8) δημοτικά ΟΣΜ. Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Συσκευασιών Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.) ή όπως έχει μετονομαστεί σήμερα (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής: Υ.ΠΕ.Κ.Α.), με την υπ αριθμόν 106453/20-02-2003 υπουργική απόφασή ενέκρινε το ΣΣΕΔΣ. Στην παρούσα φάση, με την παρέλευση της εξαετούς πρώτης περιόδου λειτουργίας (2003-2009), η λειτουργία του συστήματος διαχείρισης ανανεώθηκε με την υπ αριθμόν 118019/18-3-09 υπουργική απόφαση για μια ακόμα εξαετία, δηλαδή για τη χρονική περίοδο 2009-2015 2. Το ΣΣΕΔΣ ως Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών, εξυπηρετεί τη διαχείριση των συσκευασιών όλων των μη επικίνδυνων προϊόντων και κατόπιν σχετικών ελέγχων, οι αρμόδιες αρχές, εισηγούνται τη χορήγηση του Πιστοποιητικού Εναλλακτικής Διαχείρισης (εφεξής ΠΕΔ) απαλλάσσοντας με αυτόν το τρόπο τις συμβεβλημένες επιχειρήσεις από τη νομική υποχρέωση, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο. Το ΣΣΕΔΣ οργανώνεται, αναπτύσσεται και υλοποιείται από την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΑΕ (εφεξής ΕΕΑΑ), βάσει των διατάξεων που ορίζονται ρητά στο πλαίσιο του Νόμου 2939/2001. Η ΕΕΑΑ οποία ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 2001 από βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις που, είτε διαθέτουν συσκευασμένα προϊόντα στην ελληνική αγορά, είτε κατασκευάζουν διάφορες συσκευασίες. Στο μετοχικό κεφάλαιο του Συστήματος συμμετέχει κατά 35% και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (εφεξής ΚΕΔΕ) ενώ οι λοιποί μέτοχοι αφορούν σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα και ειδικότερα στις: ARTENIUS HELLAS SA, COCA COLA 3Ε Ελλάδος Ανώνυμος Βιομηχανική και Εμπορική Εταιρεία, 2 http://www.herrco.gr/default.asp?siteid=1&pageid=3&langid=1 [Accessed 10-1-2014]. ΚΔΑΥ 13
COLGATE PALMOLIVE (HELLAS) AEBE, CROWN HELLAS CAN AE, FRIESLANDCAMPINA HELLAS SA, ION AE, NESTLE ΕΛΛΑΣ ΑΕ, PEPSICO HBH ABE, VIVARTIA ABEE, ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΑΕ, ΕΛΑΪΣ - UNILEVER HELLAS AE ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΩΝ, ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ, ΤΡΟΦΙΜΩΝ, ΕΛΒΑΛ ΑΕ, ΜΕΒΓΑΛ ΑΕ, ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ ΑΒΕ ΣΙΓΑΡΕΤΩΝ, ΠΡΟΚΤΕΡ & ΓΚΑΜΠΛ ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ, ΤΕΤΡΑ ΠΑΚ ΕΛΛΑΣ ΑΕ, ΥΑΛΟΥΡΓΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΙΟΥΛΑ ΑΕ, ΦΑΓΕ ΑΕ και ΨΥΓΕΙΑ ΘΕΟΔ. ΚΛΙΑΦΑ ΑΕ. Σύμφωνα με τον Νόμο 2939/2001, προβλέπεται η κατάρτιση εξαετών συμβάσεων συνεργασίας μεταξύ της ΕΕΑΑ και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (εφεξής ΟΤΑ) ή/και Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (εφεξής ΦΟΔΣΑ), με στόχο την επιπλέον χρηματοδότηση του κόστους που προκύπτει από την αξιοποίηση των ΑΣΥΣ στη γενικότερη διαχείριση των απορριμμάτων. Στο πλαίσιο αυτό προτάθηκαν και αναπτύχθηκαν από το ΥΠΕΚΑ δύο μεθοδολογίες συνεργασίας μεταξύ της ΕΕΑΑ και των ΟΤΑ ΦΟΔΣΑ, προκειμένου οι τελευταίοι να ενταχθούν στο ΣΣΕΔΣ. Σύμφωνα με την πρώτη μεθοδολογία, το ΣΣΕΔΣ αναλαμβάνει τα επιπλέον κόστη επένδυσης και λειτουργίας των έργων, ενώ οι ΟΤΑ ΦΟΔΣΑ προβαίνουν μέσω παροχής προσωπικού, αναλωσίμων και εργασιών συντήρησης μόνο στη συλλογή των ΑΣΥΣ και στην καταβολή τελών εισόδου για το υπόλειμμα από τα ΚΔΑΥ. Ειδικότερα, οι δαπάνες επένδυσης που περιλαμβάνουν το σύνολο των αποθηκευτικών μέσων (τσάντες, κάδοι, κ.λπ.), των ΟΣΜ, των κτιριακών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων των ΚΔΑΥ, χρηματοδοτούνται από το ΣΣΕΔΣ. Οι ΟΤΑ ΦΟΔΣΑ έχουν την υποχρέωση παροχής έκτασης κατάλληλης χωρητικότητας και της δημιουργίας πρόσβασης σε αυτή. Σύμφωνα με τη δεύτερη μεθοδολογία, οι ΟΤΑ ΦΟΔΣΑ υλοποιούν τα προγράμματα αξιοποίησης των ΑΣΥΣ αυτοτελώς. Στην περίπτωση αυτή, οι υποδομές και οι εγκαταστάσεις ανακύκλωσης και αξιοποίησης είτε έχουν οργανωθεί και λειτουργούν από τους ΟΤΑ ΦΟΔΣΑ, είτε αφορούν σε εγκαταστάσεις ιδιωτών. Τότε, η χρηματοδότηση από το ΣΣΕΔΣ ποικίλει ανάλογα με τις ποσότητες των ανακτώμενων υλικών που πιστοποιημένα παραδίδονται προς αξιοποίηση. Το ΣΣΕΔΣ παρέχει χρηματοδότηση μέσω επιδοτήσεων ανάλογα με τον τύπο και την ποσότητα των ανακυκλώσιμων υλικών στόχων από τα ΑΣΥΣ. Στο πλαίσιο αυτό, προκειμένου να πιστοποιηθεί η αξιοποίηση των ΑΣΥΣ που ανακτώνται από κάθε ΟΤΑ ΦΟΔΣΑ, έχουν οριστεί συγκεκριμένες προσυμφωνημένες ΚΔΑΥ 14
προδιαγραφές, ενώ η πιστοποίηση γίνεται μέσω των ανάλογων παραστατικών διάθεσης του υλικού και των ελέγχων που διενεργούνται. Σε περίπτωση που οι ΟΤΑ ΦΟΔΣΑ αδυνατούν να βρουν τελικούς χρήστες αγοραστές για τα ανακυκλώσιμα υλικά στόχους και εφόσον η μη απορρόφηση αυτών δεν οφείλεται σε απόκλιση από τις συμφωνηθείσες προδιαγραφές, το ΣΣΕΔΣ έχει την υποχρέωση να παραλαμβάνει τα υλικά στόχους από προσυμφωνημένα σημεία παράδοσης, σε μηδενική τιμή 3. Ποιοτικός & Ποσοτικός Χαρακτηρισμός Αστικών Στερεών Αποβλήτων Με βάση τα πλέον πρόσφατα στοιχεία αναφορικά με τις παραγόμενες ποσότητες των ΑΣΑ στις εξυπηρετούμενες περιοχές που αναφέρθηκαν ανωτέρω, συμπεριλαμβανομένης και της πρόγνωσης μεταβολής των εν λόγω ποσοτήτων μεταξύ των ετών 2010 και 2014, προσδιορίζονται ποσοτικά τα συνολικώς παραγόμενα ΑΣΑ για τη Περιφερειακή Ενότητα Κορίνθου. Τα σχετικά αποτελέσματα παρατίθενται στον ακόλουθο Πίνακα. Πίνακας 1: Ποσότητες Παραγόμενων ΑΣΑ για τους Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας 4 Ποσότητες ΑΣΑ (τόνοι ανά έτος) Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Δημοτικές Ενότητες & Δήμοι) Έτος 2010 Πρόγνωση Έτους 2014 Δ.Ε. Βέλου 3.857 4.023 Δ.Ε. Βόχας 4.750 4.955 Δήμος Βέλου Βόχας (μερικό σύνολο) 8.606 8.978 Δ.Ε. Άσσου Λεχαίου 4.627 4.826 Δ.Ε. Κορινθίων 17.170 17.912 Δ.Ε. Σαρωνικού 2.488 2.595 Δ.Ε. Σολυγείας 1.431 1.493 Δ.Ε. Τενέας 2.573 2.684 Δήμος Κορινθίων (μερικό σύνολο) 28.288 29.510 Δ.Ε. Αγίων Θεοδώρων 2.799 2.920 Δ.Ε. Λουτρακίου - Περαχώρας 7.760 8.095 Δήμος Αγίων Θεοδώρων - Λουτρακίου (μερικό σύνολο) 10.559 11.015 Δ.Ε. Νεμέας 3.651 3.809 Δήμος Νεμέας (μερικό σύνολο) 3.651 3.809 Δ.Ε. Ευρωστίνης 2.763 2.882 3 http://www.herrco.gr/default.asp?siteid=1&pageid=67&langid=1 [Accessed 12-1-2014]. 4 Εταιρεία Περιβαλλοντικών Μελετών Α.Ε. (ΕΠΕΜ Α.Ε), (2010), Παροχή Υπηρεσιών Συμβούλου για την Επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Περιφέρειας Πελοποννήσου: Πλαίσιο Κατευθύνσεων για την Επικαιροποίηση του ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου, Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή, Περιφέρεια Πελοποννήσου, Κεφ. 2. ΚΔΑΥ 15
Ποσότητες ΑΣΑ (τόνοι ανά έτος) Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Δημοτικές Ενότητες & Δήμοι) Έτος 2010 Πρόγνωση Έτους 2014 Δ.Ε. Ξυλοκάστρου 7.174 7.484 Δήμος Ξυλοκάστρου Ευρωστίνης (μερικό σύνολο) 9.937 10.366 Δ.Ε. Σικυωνίων 9.138 9.533 Δ.Ε. Στυμφαλίας 1.340 1.397 Δ.Ε. Φενεού 1.108 1.156 Δήμος Σικυωνίων (μερικό σύνολο) 11.586 12.086 Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας (γενικό σύνολο) 72.628 75.765 Σημειώνεται ότι, λόγω μη καταγεγραμμένων δεδομένων αναφορικά με τις ακριβείς ποσότητες ΑΣΥΣ ανά Δημοτική Ενότητα των Δήμων της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας, στις ανωτέρω ποσότητες συμπεριλαμβάνονται και οι ποσότητες των ΑΣΥΣ όπου, είτε τυγχάνουν διαχωρισμού μέσω του ΚΔΑΥ της ECORAP AE, είτε διατίθενται τελικώς προς υγειονομική ταφή. Οι ανωτέρω ποσότητες ΑΣΑ αφορούν στο μόνιμο και εποχιακό πληθυσμό της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας. Ως εκ τούτου, οι 75.765 τόνοι κατ έτος ΑΣΑ δεν αντιστοιχούν στους 145.059 μόνιμους κατοίκους της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας, βάσει της απογραφής του 2013, αλλά σε σημαντικά μεγαλύτερο ισοδύναμο πληθυσμό, το εύρος του οποίου εξαρτάται από την τουριστική κίνηση της περιοχής η οποία διαμορφώνεται τόσο από την πληρότητα των ξενοδοχειακών μονάδων, όσο και από τις ιδιόκτητες παραθεριστικές κατοικίες που χαρακτηρίζουν έντονα κυρίως τα παράλια της εν λόγω περιοχής. Ως προς τον ποιοτικό χαρακτηρισμό της σύστασης των ΑΣΑ, με δεδομένο ότι, δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία αναφορικά με αναλύσεις επί της σύστασης κάθε ρεύματος στα ΑΣΑ, η εκτίμηση της ποιοτικής σύστασης των ΑΣΑ της Περιφέρειας Πελοποννήσου έγινε έχοντας ως βάση τη μέση σύσταση που δίνεται για την Ελλάδα και συνυπολογίζοντας το βασικό χαρακτήρα της Περιφέρειας που αφορά κυρίως αγροτικού χαρακτήρα οικισμούς που χαρακτηρίζονται από μικρούς σχετικά δείκτες ανάπτυξης από το μέσο όρο της ελληνικής επικράτειας. Ως εκ τούτου, παρατίθεται ο ακόλουθος Πίνακας. Πίνακας 2: Ποιοτική Σύσταση ΑΣΑ στην Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας 5 Τύπος Ρεύματος ΑΣΑ Κατ Εκτίμηση Ποσοστιαία Συμμετοχή (%) Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα 41 Χαρτί & Χαρτόνι 29 Πλαστικά 14 5 Εταιρεία Περιβαλλοντικών Μελετών Α.Ε. (ΕΠΕΜ Α.Ε), (2010), Παροχή Υπηρεσιών Συμβούλου για την Επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Περιφέρειας Πελοποννήσου: Πλαίσιο Κατευθύνσεων για την Επικαιροποίηση του ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου, Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή, Περιφέρεια Πελοποννήσου, Κεφ. 2. ΚΔΑΥ 16
Τύπος Ρεύματος ΑΣΑ Κατ Εκτίμηση Ποσοστιαία Συμμετοχή (%) Σιδηρούχα & Μη Σιδηρούχα Μέταλλα 3,5 Γυαλί 3,5 Δέρματα, Υφάσματα, Ξυλώδη Απόβλητα κ.ά. 4,5 Αδρανή 1,5 Λοιπά 3 ΣΥΝΟΛΟ 100 Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, τα ΑΣΥΣ αποτελούν περίπου το 21% κατά βάρος νωπής μάζας των ΑΣΑ 6. Ως εκ τούτου, στην περιοχή μελέτης παράγονται ετησίως περί τους 15.910,65 τόνους ΑΣΥΣ. Εγκαταστάσεις & Φορείς Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων Προκειμένου για την υφιστάμενη κατάσταση αναφορικά με τη διαχείριση των ΑΣΑ στην περιοχή μελέτης όπου, το ΚΔΑΥ της ECORAP AE παραλαμβάνει προς διαχωρισμό και δεματοποίηση τα παραγόμενα ΑΣΥΣ, αναφέρεται μόνο μια μονάδα τελικής διάθεσης των ΑΣΑ. Η εν λόγω μονάδα αφορά στο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (εφεξής ΧΥΤΑ), γνωστό και ως ΧΥΤΑ Κιάτου, που βρίσκεται στη θέση Λιτσάρδα της Τοπικής Κοινότητας Σουλίου της Δημοτικής Ενότητας Σικυωνίων του ομώνυμου Δήμου. Έχει συνολική έκταση 45 στρέμματα, και ο ενεργός χώρος ταφής είναι, για την Α φάση κατασκευής 10.950 m2 και για τη Β φάση κατασκευής 5.830 m2. Λειτουργεί από τον Μάρτιο του 2002, δεχόμενος περίπου 10.900 τόνους ανά έτος, ωστόσο, στην παρούσα φάση η χωρητικότητά του τείνει να εξαντληθεί. Φορέας λειτουργίας της εν λόγω μονάδας είναι η Διαδημοτική Επιχείρηση Καθαριότητας και Προστασίας Δήμου Σικυωνίων. Η σύσταση του εν λόγω ΦΟΔΣΑ δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 1216/2001. Ως προς τους υπόλοιπους Δήμους της νς Ενότητας Κορινθίας, η διαχείριση των ΑΣΑ αποτελεί αντικείμενου του Συνδέσμου Δήμων Νομού Κορινθίας για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων. Η απόφαση σύστασης του εν λόγω ΦΟΔΣΑ δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 2286/1999 και εξυπηρετεί όλους τους Δήμους Άσσου Λεχαίου, Βέλου Βόχας, Κορινθίων, Τενέας, Σαρωνικού, Αγίων Θεοδώρων Περαχώρας και Νεμέας 7. Τέλος, σημειώνεται και ο ΦΟΔΣΑ Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Δήμου Ξυλοκάστρου Ευρωστίνης, ο οποίος συστάθηκε με απόφαση δημοσίευσης στο ΦΕΚ 1146/2002 και εξυπηρετεί τον ομώνυμο Δήμο. Στα διοικητικά όρια το εν λόγω ΦΟΔΣΑ, αναφέρεται ο ΧΥΤΑ Ξυλοκάστρου, ο οποίος έχει κατασκευαστεί προς εξυπηρέτηση του Δήμου Ξυλοκάστρο Ευρωστίνης και Φενεού (περίπου 6 Εταιρεία Περιβαλλοντικών Μελετών Α.Ε. (ΕΠΕΜ Α.Ε), (2010), Παροχή Υπηρεσιών Συμβούλου για την Επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Περιφέρειας Πελοποννήσου: Πλαίσιο Κατευθύνσεων για την Επικαιροποίηση του ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου, Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή, Περιφέρεια Πελοποννήσου, Κεφ. 4. 7 http://www.ypeka.gr/default.aspx?tabid=438&language=el-gr Κατάλογος Λειτουργούντων ΧΥΤΑ ΑΣΑ, ενημέρωση 1-1-2012, [Accessed 12-1-2014]. ΚΔΑΥ 17
30.000 κατοίκων) από το 2007 με συνολικό κόστος 3Μ. Στην παρούσα δε λειτουργεί λόγω τεχνικών ελλείψεων 8. Σημειώνεται ότι, στην Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας κατά το 2014 λειτουργούν τρεις Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) 9. Οι εν λόγω ΧΑΔΑ βρίσκονται στις ακόλουθες περιοχές: Θέση Στυλιά, Δημοτική Ενότητας Ευρωστίνης, Δήμου Ξυλοκάστρου Ευρωστίνης. Θέση Αετόπετρα, Δημοτικής Ενότητας Άσσου Λεχαίου, Δήμου Κορινθίων. Θέση Χούνι, Δημοτικής Ενότητας Άσσου Λεχαίου, Δήμου Κορινθίων. Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών Ακολούθως, περιγράφονται εν συντομία τα βασικά συνθετικά μέρη και οι λειτουργίες που επιτελούνται σε ένα ΚΔΑΥ. Στο πλαίσιο αυτό, η σχετική περιγραφή εξειδικεύεται για το ΚΔΑΥ της ECORAP AE, όπου περιγράφονται αναλυτικά οι επιμέρους παραγωγικές διαδικασίες μέσω των οποίων, οι ποσότητες των εισερχόμενων ΑΣΥΣ μετατρέπονται σε αξιοποιήσιμα υλικά στόχους που μπορούν να διατεθούν ως πρώτη ύλη στις αντίστοιχες βιομηχανικές ή/και βιοτεχνικές εφαρμογές. Επιπλέον, ως προς το ΚΔΑΥ της ECORAP AE, αναφέρονται βάσει του ΕΚΑ, οι κατηγορίες των αποβλήτων τις οποίες, το εν λόγω ΚΔΑΥ είναι αδειδοτημένο να διαχωρίζει και να δεματοποιεί. Γενικά Τα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) (Materials Recovery Facilities: MRF) αποτελούν σχετικά νέα εφαρμογή στη διαδικασία ανακύκλωσης των οικιακών απορριμμάτων με δυναμική ανάπτυξη. Το πρώτο ΚΔΑΥ ιδρύθηκε ως ερευνητικό το 1975 από την εταιρεία Resource Recovery Systems, ενώ το πρώτο ΚΔΑΥ σε πρόγραμμα ανακύκλωσης άρχισε να λειτουργεί στις αρχές του 1980 στην πόλη Groton (Connecticut, USA). Ειδικότερα, τα κυριότερα πλεονεκτήματα που κατέστησαν τα ΚΔΑΥ μια ανταγωνιστική τεχνολογία για τη διαδικασία διαχωρισμού των Αστικών Στερεών Αποβλήτων, μεταξύ άλλων, αφορούν στα ακόλουθα: Ευελιξία στο διαχωρισμό περισσοτέρων του ενός υλικών στόχων με δεδομένο ότι, πραγματοποιείται Διαλογή στην Πηγή για συγκεκριμένο ρεύμα ΑΣΑ. Στην πλειονότητα των πρακτικών εφαρμογών, το ρεύμα αυτό αφορά στο βιοαποδομήσιμο κλάσμα των ΑΣΑ (Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα: ΒΑΑ). Ως εκ τούτου, το υπόλοιπο ρεύμα αποτελείται από τα Απόβλητα Συσκευασιών (ΑΣΥΣ) τα οποία αποτελούν το αντικείμενο διαχωρισμού στο ΚΔΑΥ. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται από λειτουργική άποψη η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία διαχωρισμού ενός ρεύματος, γεγονός που συνεπάγεται μεγαλύτερους όγκους υλικών στόχων που ανακτώνται από τα απορρίμματα. 8 Μπουρτσάλας Αθ., Θέμελης Ν., Καλογήρου Ευ., (2011), Περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.) για τις Περιφέρειες της Ελλάδος, Earth Engineering Center, Columbia University, Waste-to-Energy Research and Technology Council 9 http://www.ypeka.gr/linkclick.aspx?fileticket=pcc1jjn%2bsvc%3d&tabid=438&language=el-gr [Accessed: 12-1-2014]. ΚΔΑΥ 18
Προκειμένου για διαχωρισμό των ΑΣΑ σε δύο ρεύματα εκ των οποίων το ένα αφορά σε ΑΣΥΣ, ο εξοπλισμός προσωρινής συλλογής (κάδοι) και αποκομιδής (οχήματα συλλογής μεταφοράς: ΟΣΜ) απλοποιείται σημαντικά με όρους κόστους επένδυσης και λειτουργίας. Συγκεκριμένα, η διαδικασία αποκομιδής των ΑΣΥΣ σε ένα ρεύμα ισοδυναμεί με χρήση ενός τύπου κάδου, το περιεχόμενο του οποίου αποτελεί μοναδικό αντικείμενο αποκομιδής από τα αντίστοιχα ΟΣΜ που έχουν επιλεγεί για μεταφορά των ΑΣΥΣ προς τα ΚΔΑΥ. Τα υλικά στόχοι λόγω του διαχωρισμού που πραγματοποιείται στο ΚΔΑΥ είναι καλύτερης ποιότητας και διοχετεύονται ευκολότερα στη σχετική αγορά, δεδομένου ότι μπορούν να επιτευχθούν ευκολότερα τα επίπεδα ποιότητας που θέτει η βιομηχανία ως προς την προμήθεια και αξιοποίηση πρώτων υλών προς παραγωγή τελικών προϊόντων. Η διαδικασία διαχωρισμού των ανακυκλωσίμων υλικών στόχων σε ένα ΚΔΑΥ, από τεχνολογικής άποψης αποτελεί ένα συνδυασμό μηχανικής και χειρονακτικής διαλογής, η οποία με κριτήριο τη χρήση αυτοματοποιημένων διατάξεων ποικίλει ανάλογα και με τη σχέση κόστους επένδυσης και κόστους λειτουργίας. Με βάση την υφιστάμενη εμπειρία από μελέτες σε λειτουργούντα ΚΔΑΥ, μέσω χειρονακτικού διαχωρισμού μπορούν να διαχωριστούν περί τους 3 4 τόνους ΑΣΥΣ ανά βάρδια (μια βάρδια ισοδυναμεί με οκτάωρη εργασία μαζί με τα διαλείμματα). Αντιστοίχως, με χρήση μόνο μηχανοποιημένων μέσων, η αντίστοιχη τιμή προσεγγίζει τους 10 τόνους ανά βάρδια ή ανά εργαζόμενο. Ωστόσο, σημειώνεται ότι, το κόστος επένδυσης για τον εξοπλισμό των μηχανικών συστημάτων είναι έως και 100% υψηλότερο από αυτό που συνδυάζει μηχανική και χειρονακτική διαλογή. Σε κάθε περίπτωση, η έκταση χρήσης μηχανοποιημένων διατάξεων εξαρτάται από τα επιμέρους κλάσματα ανακυκλωσίμων υλικών στόχων που περιέχονται στο εισερχόμενο ρεύμα ΑΣΥΣ. Η πλειονότητα των ΚΔΑΥ δέχονται πλήρως αναμεμειγμένα ΑΣΥΣ, δηλαδή συσκευασίες από χαρτί ή/και χαρτόνι σε ανάμιξη με μεταλλικά κουτιά, γυάλινες συσκευασίες και πλαστικά. Ως προς τη χρήση μηχανοποιημένων διατάξεων και προκειμένου για ΚΔΑΥ όπου δέχονται χωριστά το κλάσμα του χαρτιού χαρτονιού από αυτό των υπόλοιπων υλικών, η διαλογή των αντίστοιχων υλικών στόχων αποτελεί σχετικά απλή διαδικασία καθώς εξειδικεύεται περαιτέρω στο διαχωρισμό και δεματοποίηση του χαρτιού ανά ποιότητα. Αναφορικά με το διαχωρισμό των σιδηρούχων και μη σιδηρούχων μετάλλων, οι μηχανοποιημένες διατάξεις αφορούν σε μαγνητικούς διαχωριστές, ενώ ο μηχανικός διαχωρισμός υλικών στόχων που αφορούν σε γυαλί και πλαστικό επιτυγχάνεται με διατάξεις αεροδιαχωρισμού ή/και βαρυτικού διαχωρσμού. Αναφορικά με τη χειρονακτική διαλογή των ανακυκλωσίμων υλικών στόχων, αυτή εκτελείται από ομάδα εργαζομένων (χειροδιαλογείς) οι οποίοι είναι διατεταγμένοι ανά ζεύγη αντικριστά και κατά μήκος μεταφορικής ταινίας επί της οποίας πραγματοποιείται η διαδικασία του διαχωρισμού με χειρονακτική επιλογή κάθε υλικού στόχου. Επισημαίνεται ότι, κάθε χειροδαλογέας επιφορτίζεται με το διαχωρισμό συγκεκριμένου υλικού στόχου. Ειδικότερα, προκειμένου για το κλάσμα των πλαστικών, στην πλειονότητα των πρακτικών εφαρμογών, διαχωρίζονται κατά είδος σε επιμέρους κλάσματα που θα αναλυθούν στη συνέχεια. Αναφορικά με την αποδοτικότητα του συστήματος χειρονακτικής διαλογής, ΚΔΑΥ 19
ενώ θεωρητικά το συνολικό ποσοστό των ανακυκλώσιμων υλικών στόχων που εισέρχονται στο ΚΔΑΥ μπορεί να ανακτηθεί, όλα τα συστήματα παράγουν υπολείμματα σε ποσότητες που κυμαίνονται από 10% έως και 45% του συνολικού εισερχόμενου ρεύματος ΑΣΥΣ. Η βασική και πλέον συνήθης διαδικασία λειτουργίας ενός ΚΔΑΥ με συνδυασμό μηχανικού διαχωρισμού και χειροδιαλογής περιγράφεται παρακάτω: Τα ΑΣΥΣ φθάνουν στο ΚΔΑΥ μέσω των αντίστοιχων ΟΣΜ. Στην πλειονότητα των πρακτικών εφαρμογών, το εισερχόμενο ρεύμα αφορά σε ΑΣΥΣ που περιλαμβάνουν ανακυκλώσιμα υλικά στόχους των ΑΣΑ (χαρτί χαρτόνι, πλαστικά, σιδηρούχα και μη σιδηρούχα μέταλλα, γυαλί κ.ά.) πλην των ΒΑΑ. Σε ορισμένες περιπτώσεις και προκειμένου για εφαρμογή προγραμμάτων ΔσΠ όπου διαχωρίζεται συγκεκριμένο υλικό στόχος, τα ΚΔΑΥ μπορούν να διαχωρίσουν περαιτέρω το εν λόγω υλικό. Παραδειγματικά αναφέρεται η περίπτωση ξεχωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών στόχων από χαρτί χαρτόνι. Κάθε ΟΣΜ ζυγίζεται τόσο κατά την είσοδό (πλήρες φορτίο), όσο και κατά την έξοδό (απόβαρο) του από το ΚΔΑΥ. Το φορτίο καταγράφεται και εκδίδονται τα αντίστοιχα παραστατικά εκφόρτωσης του περιεχομένου από κάθε ΟΣΜ. Κάθε ΟΣΜ εκφορτώνει το περιεχόμενό του σε ειδικά διαμορφωμένη χοάνη τροφοδοσίας, πλησίον της γραμμής διαχωρισμού του ΚΔΑΥ. Στην περίπτωση που η χωρητικότητα της χοάνης δεν επαρκεί, υπάρχει πρόβλεψη για ειδικά διαμορφωμένο χώρο υποδοχής στον οποίο οι ποσότητες των ΑΣΥΣ μπορούν να παραμένουν μέχρι την προώθησή τους στην ταινία διαχωρισμού, σε επόμενη βάρδια ή/και την επόμενη ημέρα. Προκειμένου για προώθηση των ΑΣΥΣ από τον ειδικά διαμορφωμένο χώρο προς τη χοάνη τροφοδοσίας, χρησιμοποιείται φορτωτής ή/και περονοφόρο όχημα. Από τη χοάνη τροφοδοσίας, το ρεύμα των ΑΣΥΣ μέσω κεκλιμένης μεταφορικής ταινίας οδηγείται σε διάταξη διάνοιξης σάκων. Η εν λόγω διάταξη χρησιμοποιείται προαιρετικά προκειμένου να επιτευχθεί διάνοιξη των σάκων με τα ΑΣΥΣ. Η σκοπιμότητα χρήσης του σχίστη σάκων αφορά σε ΑΣΥΣ που συλλέγονται σε επίπεδο κατοικίας. Σε αρκετές περιπτώσεις και πριν την είσοδο των ΑΣΥΣ στο χώρο διάνοιξης σάκων, πραγματοποιείται χειρωνακτικός προδιαχωρισμός των υλικών στόχων που αφορούν σε ογκώδεις συσκευασίες (κατά πλειονότητα από χαρτόνι). Η σκοπιμότητα του προ-διαχωρισμού ογκωδών συσκευασιών αφορά στην αποφυγή υπερφόρτωσης ή/και έμφραξης του εξοπλισμού των επόμενων σταδίων, στην απομάκρυνση υλικών στόχων που μπορούν ευκολότερα να διαχωριστούν στο στάδιο αυτό και στη μείωση του μέσου μεγέθους των ανακυκλώσιμων υλικών στόχων πριν την κυρίως διαδικασία χειροδιαλογής. Από τη χοάνη τροφοδοσίας ή/και τη διάταξη σχίστη σάκων, τα αναμεμειγμένα υλικά στόχοι των ΑΣΥΣ, με τη βοήθεια ανυψωτικής μεταφορικής ταινίας, οδηγούνται σε διάταξη δονούμενου ή περιστρεφόμενου (trommel) κόσκινου. Τα εν λόγω κόσκινα έχουν οπές κατάλληλης διαμέτρου (συνήθως 5cm) για τον πρωτοβάθμιο διαχωρισμό σωματιδίων που, κατά ΚΔΑΥ 20
πλειονότητα, αφορούν σε θραύσματα ύαλου, μικρά τεμαχίδια ανακυκλώσιμων υλικών στόχων ή/και σωματίδια σκόνης και ανεπιθύμητων προσμίξεων (π.χ. ΒΑΑ). Τα τεμάχια υλικών στόχων με μέση διάσταση μεγαλύτερη από αυτή των οπών των κόσκινων οδηγούνται μέσω μεταφορικής ταινίας στον ταινιοδιάδρομο χειρονακτικής διαλογής για το κυρίως στάδιο του διαχωρισμού. Ο ταινιοδιάδρομος αφορά σε διαμήκη μεταφορική ταινία αντικριστά και κατά μήκος της οποίας είναι διατεταγμένοι ανά ζεύγη οι χειροδιαλογείς. Κάθε χειροδιαλογέας είναι επιφορτισμένος με το διαχωρισμό συγκεκριμένου τύπου υλικού στόχου. Κατά τη χειροδιαλογή τεμαχίου συγκεκριμένου υλικού στόχου, ο χειροδιαλογέας το εναποθέτει σε κάδο πλησίον αυτού. Ο εν λόγω κάδος πληρώνεται με συγκεκριμένο υλικό στόχο. Μετά τη διαδικασία χειροδιαλογής και στο τέλος του ταινιοδιαδρόμου υπάρχει διάταξη μαγνητικού διαχωρισμού όπου, κατακρατούνται τα τεμαχίδια σιδηρούχων και μη σιδηρούχων μετάλλων που διέφυγαν της χειροδιαλογής. Τα εν λόγω τεμαχίδια μέω του μαγνητικού διαχωριστή διοχετεύονται σε ειδικά διαμορφωμένο κάδο. Η υπολειπόμενη ποσότητα των ΑΣΥΣ, αποτελούμενη κυρίως από μικρού μεγέθους τεμαχίδια που διάφυγαν της χειροδιαλογής, διοχετεύεται μέσω της προέκτασης του ταινιοδιαδρόμου σε κάδο ικανής χωρητικότητας. Η αποκομιδή του εν λόγω κάδου γίνεται περιοδικά από ΟΣΜ και το περιεχόμενο αφορά σε υπόλειμμα το οποίο συνηθέστερα οδηγείται σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων. Αναφορικά με τους κάδους που πληρώνονται με τα υλικά στόχους που διαχωρίζονται από τους χειροδιαλογείς, οδηγούνται μέσω περονοφόρου οχήματος ή/και μεταφορικής ταινίας στο χώρο του δεματοποιητή. Εκεί, το περιεχόμενό τους εκκενώνεται στη χοάνη του δεματοποιητή όπου, η μάζα κάθε υλικού στόχου συμπιέζεται μέσω πρέσας και στη συνέχεια η συνήθως κυβικά συμπιεσμένη μάζα δεματοποιείται με συρμάτινο πλέγμα (τσέρκια). Η σκοπιμότητα της δεματοποίησης αφορά σε μεγιστοποίησης της μεταφερόμενης μάζας ανά τύπο υλικού στόχου, από το ΚΔΑΥ προς τους τελικούς αποδέκτες. Τα δεματοποιημένα υλικά στόχοι μεταφέρονται σε χώρο προσωρινής αποθήκευσης όπου και παραλαμβάνονται από τα αντίστοιχα οχήματα μεταφοράς τους στους τελικούς αποδέκτες αγοραστές πρώτης ύλης για βιομηχανικές εφαρμογές. Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών ECORAP ΑΕ Η ECORAP AE ιδρύθηκε το 2008 από τον Παναγιώτη και τον Δημήτρη Ραψωματιώτη, με αντικείμενο, σύμφωνα με το ιδρυτικό ΦΕΚ, την διαχείριση στερεών αποβλήτων και την ανακύκλωση. Η έδρα της εταιρείας βρίσκεται στην θέση Μεσοράχη ή Κοκορέτσα, στη Δημοτική Ενότητα Μπολατίου του Δήμου Βέλου Βόχας, της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας, της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Ο χώρος έκτασης περίπου 5 στρεμμάτων και οι εγκαταστάσεις που αφορούν στο ΚΔΑΥ, αποτελούν ιδιοκτησία της ECORAP ΑΕ. Ειδικότερα, το ΚΔΑΥ είναι αδειοδοτημένο να λειτουργεί από το 2010 βάσει της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων υπ αριθμόν 5656/27-12-2010. Από το 2012, έτος το κατά ΚΔΑΥ 21
το οποίο πραγματοποιήθηκε τροποποίηση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, η δυναμικότητα του ΚΔΑΥ ορίζεται σε 18.600 τόνους ανά έτος προκειμένου για τύπο αποβλήτων που αφορούν σε ΑΣΥΣ 10. Αναλυτικότερα, βάσει του κειμένου της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, το ΚΔΑΥ αποτελείται από τις ακόλουθες διατάξεις: Χώρο απόθεσης ανακυκλώσιμων ΑΣΑ από ΔσΠ πριν τη διαδικασία διαχωρισμού. Χώρο απόθεσης σύμμεικτων ΑΣΑ πριν τη διαδικασία διαχωρισμού. Λεκάνη υποδοχής (χοάνη τροφοδοσίας). Μεταφορικές ταινίες διέλευσης ΑΣΑ. Μία (1) θέση διάνοιξης πλαστικών σακουλών των ΑΣΑ. Μαγνητικό διαχωριστή, για τη μηχανική διαλογή των σιδηρούχων (λευκοσιδήρου). Έξι έως δώδεκα (6-8) θέσεις χειροδιαλογής ανακυκλώσιμων υλικών, για τις εξής κατηγορίες αποβλήτων (ενδεικτικά): o Κλαδέματα και ξυλώδη απόβλητα, τα οποία θα οδηγούνται στον κινητό τεμαχιστή κλαδιών. o Χαρτί συσκευασίας. o Χαρτί (άλλο). o Φιλμ πλαστικού. o PET. o Πλαστικό. o Αλουμίνιο. o Γυαλί. o Refuse Derive Fuel (RDF), το οποίο θα αποτελείται από δέρματα, υφάσματα, μη ανακυκλώσιμα υλικά από χαρτί/χαρτόνι/πλαστικό κ.ά. Συρμάτινους κάδους συγκέντρωσης ανακυκλώσιμων υλικών (σε κάθε θέση χειροδιαλογής). Χώρο αποθήκευσης συρμάτινων κάδων, μέχρι τη συγκέντρωση ικανών ποσοτήτων για τη δεματοποίησή τους. Στο δεματοποιητή, ο οποίος λειτουργεί σε συνέχεια και σε συνέργεια με το ΚΔΑΥ, οδηγούνται μέσω ταινιόδρομου, ύστερα φυσικά από τη διαλογή των ΑΣΑ, τα ανακυκλώσιμα υλικά, στα οποία γίνεται μόνο περιτύλιξη με σύρμα και τα υλικά RDF, για τα οποία προβλέπεται η αντίστοιχη συσκευασία (δεματοποίηση), ώστε, τελικά, να μεταφερθούν μέσω περονοφόρου οχήματος στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο για την προσωρινή απόθεσή τους. Το σύνολο του ανωτέρω εξοπλισμού εδράζεται επί κατάλληλα διαμορφωμένου δαπέδου, βιομηχανικού τύπου, ειδικά εξοπλισμένο γι αυτή τη χρήση, με στιλπνή επιφάνεια και κατάλληλες κλίσεις για την τακτική έκπλυση-απολύμανση του χώρου. Το βιομηχανικού τύπου δάπεδο έχει λειανθεί κατάλληλα και φέρει μεταλλικές εσχάρες, από τις οποίες προωθούνται τα υγρά απόβλητα της παραγωγικής διαδικασίας 10 Τροποποίηση της υπ αριθμ. 4796/09/29-1-2010 (ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ της 8-4-2010) Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων της δραστηριότητος «Κέντρο διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ)», ιδιοκτησίας της εταιρείας ΚΔΑΥ 22
και τα υγρά που προκύπτουν από την πλύση και τον καθαρισμό του χώρου σε κεντρικό φρεάτιο (εκτός κτιρίου), ώστε να καταλήξουν στην εγκατάσταση του βιολογικού καθαρισμού προς επεξεργασία. Το σύνολο του εξοπλισμού βρίσκεται στεγασμένο εντός προκατασκευασμένης μεταλλικής κατασκευής. Για το σκοπό αυτό, προβλέπεται φυσικός αερισμός των χώρων τροφοδοσίας, χειροδιαλογής και δεματοποίησης και η εκτόνωση των οσμών, με την τοποθέτηση μεταλλικών σταθερών περσίδων, όπως και σύστημα πυρανίχνευσης και πυρασφάλειας (η μονάδα διαθέτει δεξαμενή που χρησιμοποιείται ως ταμιευτήρας πυρόσβεσης, συνδεδεμένος με το σύστημα αυτό). Κατηγορίες Εισερχόμενων Αποβλήτων Η ποσότητα των 18.600 τόνων (βάσει αδειοδότησης λειτουργίας της μονάδας) ανά έτος μη επικίνδυνων ΑΣΑ που θα διαχειρίζεται η εγκατάσταση, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων/ΕΚΑ (Απόφαση 2001/118/ΕΚ) του παραρτήματος ΙΒ της ΚΥΑ 50910/2727/2003, αφορά στις ακόλουθες κατηγορίες και υποκατηγορίες: Πίνακας 3: Κατηγορίες Αποβλήτων Κέντρου Διαλογής Ανακυκλωσίμων Υλικών ECORAP ΑΕ Κατηγορίες Αποβλήτων & Κωδικοποίηση Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων (ΕΚΑ) που βάσει Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων γίνονται Δεκτά προς Διαχωρισμό και Δεματοποίηση στο ΚΔΑΥ 02. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΗΠΕΥΤΙΚΗ, ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ, ΘΗΡΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ, ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 02 01 απόβλητα από γεωργία, κηπευτική, υδατοκαλλιέργεια, δασοκομία, θήρα και αλιεία 02 01 04 απόβλητα πλαστικά (εξαιρούνται της συσκευασίας) 02 01 10 απόβλητα μέταλλο 03. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΑΜΠΛΑΔΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΩΝ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΤΟΥ, ΧΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΟΥ 03 01 απόβλητα από την κατεργασία ξύλου και την παραγωγή ταμπλάδων και επίπλων 03 01 01 απόβλητα φλοιών και φελλών 03 03 απόβλητα από την παραγωγή και κατεργασία πολτού, χαρτιού και χαρτονιών 03 03 01 απόβλητα φλοιού και ξύλου 03 03 07 μηχανικώς διαχωριζόμενα απορρίμματα από την πολτοποίηση απόβλητου χαρτιού και χαρτονιού 03 03 08 απόβλητα από την επιλογή χαρτιού και χαρτονιών που προορίζονται για ανακύκλωση 07. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ 07 02 απόβλητα από την Παραγωγή, Διαμόρφωση, Προμήθεια και Χρήση πλαστικών, συνθετικού καουτσούκ και τεχνητών ινών 07 02 13 απόβλητα πλαστικά «ECORAP A.E.», στη θέση «Μεσοράχη ή Κοκορέτσα» του Δ.Δ. Μπολατίου του Δήμου Βόχας του Νομού Κορινθίας. ΚΔΑΥ 23