ΔΡΑΣΗ: 23 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΟΥ ΓΗΡΑΝΣΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ, ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗ ΤΟΜΕΑ Οριοθέτηση μορφών Κοινωνικού Διαλόγου: ΤΙΤΛΟΣ: ενεργός γήρανση ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Μεθοδολογικό πλαίσιο και εργαλεία της έρευνας πεδίου σε εκπροσώπους κοινωνικών εταίρων για τους θεματικούς άξονες και τις μορφές του κοινωνικού διαλόγου στο πεδίο της ενεργού γήρανσης» ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΦΟΡΕΑΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ : ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : ΟΚΕ ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΜΙΤΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΟΛΓΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 31/03/2007 \ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΑΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Δράση 23 «Οριοθέτηση μορφών Κοινωνικού Διαλόγου στο πεδίο της ενεργού γήρανσης εντάσσεται στο πλαίσιο του Έργου «Καινοτόμες Προσεγγίσεις Εφαρμογών Κοινωνικού Διαλόγου Η Περίπτωση της Ενεργού Γήρανσης» που υλοποιεί η Α.Σ. ΕΜΠΕΙΡΙΑ κατά την διάρκεια του Β Κύκλου εφαρμογής της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL στην Ελλάδα. Το αντικείμενο της δράσης αφορά την εκπόνηση ενός οδηγού ανάπτυξης του Κοινωνικού Διαλόγου για την Ενεργό Γήρανση, που θα συμπεριλάβει αφενός τα βασικά θεματικά πεδία συζήτησης για τις πολιτικές ενεργού γήρανσης και αφετέρου τις μορφές και τη διαδικασία διεξαγωγής κοινωνικού διαλόγου. Κεντρικό σημείο της δράσης είναι o προσδιορισμός ενός πλαισίου ανάπτυξης μορφών κοινωνικού διαλόγου στους τομείς που δραστηριοποιούνται οι συμμετέχοντες κοινωνικοί εταίροι (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΓΕΣΑΣΕ). Η Δράση 23 συνδέεται έμμεσα με τη Δράση 1, η οποία αφορά στην εκπόνηση μελέτης για την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στον τομέα της διαχείρισης της ηλικιακής διάρθρωσης του ανθρωπίνου δυναμικού στον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Τα συμπεράσματα της μελέτης μπορούν να αναδείξουν τους θεματικούς άξονες και τα αντικείμενα διαπραγμάτευσης του Κοινωνικού Διαλόγου. Επίσης, το φυσικό αντικείμενο της Δράσης συνδέεται με τις Δράσεις 21 και 22, τα οποία προβλέπουν την ανάπτυξη παρεμβάσεων θεσμικού χαρακτήρα, όπως διαμόρφωση πλαισίου κινήτρων, προώθηση συνθηκών εργασίας, κ.α., θέματα δηλαδή που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο Κοινωνικού Διαλόγου. Τέλος, η Δράση διασυνδέεται με τις Δράσεις 32 και 33 που αφορούν στην εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση όλων των δράσεων. Από άποψη περιεχομένου, η Δράση 23 περιλαμβάνει τους ακόλουθους Άξονες Ενεργειών: α) την εκπόνηση ενός Οδηγού καλών πρακτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με τις μορφές κοινωνικού διαλόγου για τη διαχείριση της ενεργού γήρανσης (βιβλιογραφική έρευνα) β) την εκπόνηση του μεθοδολογικού πλαισίου και του εργαλείου (ερωτηματολόγιο) της έρευνας πεδίου σε εκπροσώπους φορέων που θα υποδειχθούν από την ΑΣ. «ΕΜΠΕΙΡΙΑ» αναφορικά με τους θεματικούς άξονες και τις μορφές του κοινωνικού διαλόγου στο πεδίο της ενεργού γήρανσης γ) την εκπόνηση ενός Οδηγού με εργαλεία, μηχανισμούς και κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη του κοινωνικού διαλόγου στο πεδίο της ενεργού γήρανσης από όλους τους συμμετέχοντες κοινωνικούς εταίρους. 1
ΑΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗ 2. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ Αντικείμενο του Παραδοτέου 1 είναι η περιγραφή του μεθοδολογικού πλαισίου και του εργαλείου της έρευνας πεδίου για τους θεματικούς άξονες και τις μορφές του κοινωνικού διαλόγου στο πεδίο της ενεργού γήρανσης, ώστε να αναδειχθούν ουσιαστικά οι κύριοι άξονες παρέμβασης των κοινωνικών εταίρων στη διαμόρφωση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών ενεργού γήρανσης στην Ελλάδα. Η στόχευση του Παραδοτέου επικεντρώνεται ουσιαστικά στην καταγραφή και επεξεργασία των απόψεων των κοινωνικών εταίρων για τις μορφές και τη διαδικασία ενός συστηματικού κοινωνικού διαλόγου με τους φορείς των δημόσιων πολιτικών ενεργού γήρανσης σε συγκεκριμένα θεματικά πεδία. Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας πεδίου θα ξεκινήσει η επεξεργασία των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων που θα προκύψουν. Τα αναλυτικά στάδια της φάσης της επεξεργασίας είναι τα ακόλουθα: Εισαγωγή σε Βάση Δεδομένων (EXCEL ή SPSS) έλεγχος εισαγωγής Περιγραφική παρουσίαση των αποτελεσμάτων (πίνακες-διαγράμματα). 3. Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΔΙΟΥ Η μεθοδολογική προσέγγιση σχεδιασμού της έρευνας πεδίου περιλαμβάνει τα δύο ακόλουθα στάδια: Α Στάδιο: Εξοικείωση με το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον του έργου Ο Μελετητής, ξεκινώντας από μηδενική βάση, οριοθέτησε το ερευνητικό πλαίσιο της εργασίας του (καταγραφή και επεξεργασία των απόψεων των κοινωνικών εταίρων για τις μορφές και τη διαδικασία ενός συστηματικού κοινωνικού διαλόγου με τους φορείς των δημόσιων πολιτικών ενεργού γήρανσης). Εδώ το ενδιαφέρον εστιάζεται αφενός στη διασφάλιση της θεματικής πληρότητας και αφετέρου στην καταγραφή των εργαλείων που προσδιορίζουν ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα. Κύριος άξονας της εργασίας του Μελετητή στο πλαίσιο αυτό είναι η καταγραφή πηγών στο πλαίσιο της ΑΣ. «ΕΜΠΕΙΡΙΑ» που θα προμηθεύσουν αξιόπιστα στοιχεία για την επικοινωνία των κοινωνικών εταίρων με τους φορείς των δημόσιων πολιτικών ενεργού γήρανσης και τις υφιστάμενες διαδικασίες εμπλοκής τους στην διαμόρφωση των πολιτικών. Ειδικότερα, ελέγχεται η πληρότητα και η μεθοδολογική επάρκεια των αντίστοιχων πληροφοριών, εντοπίζονται ενδεχόμενες ελλείψεις και κωδικοποιούνται τα συμπεράσματα. 2
ΑΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗ Β Στάδιο: Επιλογή ερευνητικής τεχνικής Για τη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων και στοιχείων που θα αναδείξουν τους θεματικούς άξονες και τις μορφές του κοινωνικού διαλόγου στο πεδίο της ενεργού γήρανσης, επιλέχθηκε η χρήση ενός δομημένου ερωτηματολογίου έρευνας πεδίου σε επιλεγμένο αντιπροσωπευτικό δείγμα των κοινωνικών εταίρων. Η συγκεκριμένη τεχνική (ποσοτική και ποιοτική έρευνα με χρήση δομημένων ερωτηματολογίων) θα εξυπηρετήσει την συστηματοποίηση των αντιλήψεων των συμμετεχόντων για τις μορφές του κοινωνικού διαλόγου στο πεδίο της ενεργού γήρανσης, αναδεικνύοντας παράλληλα τα πεδία των παρεμβάσεών τους σε θεματικά πεδία των αντίστοιχων πολιτικών. Με βάση την μεθοδολογική αυτή επιλογή, οριοθετούνται δύο κρίσιμοι άξονες στο στάδιο του σχεδιασμού της έρευνας πεδίου: η επιλογή του δείγματος και τα πεδία του ερωτηματολογίου. α) Το δείγμα διαμορφώθηκε έτσι ώστε να περιλαμβάνει αφ ενός όλες τις τριτοβάθμιες οργανώσεις που μετέχουν στη διαδικασία των εθνικών συλλογικών διαπραγματεύσεων και αφ ετέρου οργανώσεις που μετέχουν στην Ο.Κ.Ε. ή την Α.Σ. Εμπειρία και παρουσιάζουν τομείς ειδικότερου ενδιαφέροντος για την ενεργό γήρανση. Ειδική μέριμνα λήφθηκε ώστε να επιλεγούν φορείς και από τις τρεις Ομάδες (Α, Β και Γ ), ώστε να καταγραφούν αντιπροσωπευτικές απόψεις και παραστάσεις των οργανωμένων φορέων που δραστηριοποιούνται στις διαδικασίες του κοινωνικού διαλόγου. β) Τα πεδία του ερωτηματολογίου διαμορφώθηκαν με τρόπο που διασφαλίζει την χρησιμότητα και σκοπιμότητα της έρευνας πεδίου. 4. ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΔΙΟΥ Για τις ανάγκες της έρευνας σχεδιάσθηκε ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο, το οποίο θα αποσταλεί προς συμπλήρωση από τον Συντονιστή Εταίρο της ΑΣ. «ΕΜΠΕΙΡΙΑ» στους κοινωνικούς εταίρους που συμμετέχουν στην ΑΣ είτε ηλεκτρονικά είτε με το συμβατικό ταχυδρομείο. Το ερωτηματολόγιο διαρθρώνεται στους ακόλουθους άξονες / πεδία: Α) Χαρακτηριστικά του κοινωνικού εταίρου Β) Πρόσβαση σε πηγές τεκμηρίωσης για την ενεργό γήρανση Γ) Συμμετοχή σε διαδικασίες κοινωνικού διαλόγου για την ενεργό γήρανση Δ) Πεδία κοινωνικού διαλόγου για την ενεργό γήρανση Ε) Διαδικασίες κοινωνικού διαλόγου για την ενεργό γήρανση. 3
ΑΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗ 4
ΑΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΔΙΟΥ στο πλαίσιο της ΔΡΑΣΗΣ 23 - Α.Σ «ΕΜΠΕΙΡΙΑ» ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ EQUAL ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2007 5
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΔΙΟΥ Το ανά χείρας ερωτηματολόγιο αποτελεί το κύριο εργαλείο της έρευνας πεδίου της Δράσης 23. Απευθύνεται σε κοινωνικούς φορείς που μετέχουν στην ΟΚΕ ή την Α.Σ. Εμπειρία, στοχεύοντας αφενός να αναδείξει τις απόψεις και παραστάσεις τους για το ζήτημα της ενεργού γήρανσης και αφετέρου να καταγράψει τις προτάσεις τους για την ανάπτυξη διαδικασιών κοινωνικού διαλόγου αναφορικά με τις πολιτικές ενεργού γήρανσης στην Ελλάδα
7 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΟΚΕ Α' Α' Α' Α' Α' Α' Α' Β' ΦΟΡΕΑΣ Σ.Ε.Β. Δίκτυο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε Ε.Σ.Ε.Ε Ένωση Ελληνικών Τραπεζών Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (Π.Ο.Ξ.) Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (Ε.Ε.Ε.) Γ.Σ.Ε.Ε. Β' ΙΝΕ - ΓΣΕΕΕ Β' Α.Δ.Ε.Δ.Υ. Γ ΠΑ.Σ.Ε.ΓΕ.Σ. Γ ΓΕ.Σ.Α.Σ.Ε. Γ Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών Γ Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος Γ Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος Γ Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος Γ Γεωτεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος Γ Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. 7
8 ΑΞΟΝΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Επωνυμία Φορέα: Διεύθυνση: Τηλέφωνο: Fax: E-mail: Πρόσωπο αρμόδιο για την επικοινωνία: Ημερομηνία συμπλήρωσης ερωτηματολογίου: Α. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΦΟΡΕΑ 1. Έτος Ίδρυσης 2. Κύριο αντικείμενο/α εργασιών 3. Αριθμός απασχολουμένων τα 2006 2005 2004 τελευταία 3 έτη 4. Εκπαιδευτικό Επίπεδο Απασχολουμένων (σε %) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ % Υψηλό Μέσο Χαμηλό 5. Ηλικιακό Επίπεδο Απασχολουμένων (σε %) ΗΛΙΚΙΑ % 18-25 25-40 40-55 55 + 6. Υπάρχουν ανάγκες υποστήριξης των εργαζομένων μεγάλης ηλικίας στον φορέα σας (55+); Ναι Όχι 8
9 Εάν ΝΑΙ, με ποιους τρόπους τις αντιμετωπίζετε;... Β. ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΓΗΡΑΝΣΗ 7. Γνωρίζετε πολιτικές και πρωτοβουλίες των φορέων της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα για την προώθηση της ενεργού γήρανσης; Ναι Όχι Εάν ΝΑΙ, ποιές; 8. Γνωρίζετε πολιτικές και πρωτοβουλίες των επιχειρήσεων στην Ελλάδα για την προώθηση της ενεργού γήρανσης; Ναι Όχι Εάν ΝΑΙ, ποιές; 9. Γνωρίζετε πολιτικές και πρωτοβουλίες των συνδικάτων στην Ελλάδα για την προώθηση της ενεργού γήρανσης; Ναι Όχι Εάν ΝΑΙ, ποιές; 10. Γνωρίζετε πολιτικές και πρωτοβουλίες Διεθνών Οργανισμών για την προώθηση της ενεργού γήρανσης; Ναι Όχι 9
10 Εάν ΝΑΙ, ποιες;.... 11. Γνωρίζετε πολιτικές και πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της ενεργού γήρανσης; Ναι Όχι Εάν ΝΑΙ, ποιές; Γ. Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΟΥ ΓΗΡΑΝΣΗΣ 12. Οι συνθήκες που επικρατούν στον τρόπο οργάνωσης της απασχόλησης αποτελούν το σημείο εκκίνησης για την σύνθεση δράσεων που αποσκοπούν στην παράταση του εργασιακού βίου. Κυρίως αναφέρονται οι τομείς: (ι) της διάδοσης του age management (διαχείριση της γήρανσης) (ii) των προϋποθέσεων για την εφαρμογή ευέλικτων μορφών απασχόλησης (κυρίως μερική απασχόληση) (ιιι) των προϋποθέσεων ανάπτυξης προγραμμάτων κατάρτισης για την υποστήριξη των διαδικασιών επανένταξης ή αύξησης της παραγωγικότητας με την προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες. Ποιά πιστεύετε ότι είναι η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα αναφορικά με την συνύπαρξη ενός μίγματος ηλικιών στους εργαζόμενους; Νομίζετε ότι έχουν αναπτυχθεί επαρκώς οι διαδικασίες εκείνες - τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού -, που επιτρέπουν την σχετικά αντιπροσωπευτική συμμετοχή των γενεών στην αγορά εργασίας;... 11. Ποιούς θεωρείτε ως τους πλέον σημαντικούς λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να αναπτυχθούν ειδικές πολιτικές για την παράταση του εργασιακού βίου; Διατυπώστε στο ακόλουθο πλαίσιο 10
11 12. Θεωρείτε αναγκαίες κάποιες παρεμβάσεις που θα λειτουργούσαν ως καταλύτες για την παράταση του εργασιακού βίου; Διατυπώστε στο ακόλουθο πλαίσιο Δ. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΓΗΡΑΝΣΗ 14. Συμμετέχει ο φορέας σας στις διαδικασίες συλλογικής διαπραγμάτευσης για την σύναψη της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας; Ναι Όχι 15. Εάν ναι, έχετε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τις πολιτικές ενεργού γήρανσης; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο 16. Συμμετέχει ο φορέας σας στις διαδικασίες προετοιμασίας Γνωμών ιδίας πρωτοβουλίας της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής; Ναι Όχι 11
12 17. Εάν ναι, έχετε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τις πολιτικές ενεργού γήρανσης; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο 18. Έχει συμμετάσχει ο φορέας σας στις διαδικασίες προετοιμασίας του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Απασχόληση (ΕΣΔΑ) και του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ενσωμάτωση (ΕΣΔΕΝ); Ναι Όχι 19. Εάν ναι, έχετε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τις πολιτικές ενεργού γήρανσης; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο 20.Έχει συμμετάσχει ο φορέας σας στις διαδικασίες προετοιμασίας του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων (2005) και της Πρώτης Έκθεσης Εφαρμογής του (2006); Ναι Όχι 12
13 21. Εάν ναι, έχετε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τις πολιτικές ενεργού γήρανσης; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο 22. Συμμετέχει ο φορέας σας στις διαδικασίες διαλόγου για την μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης; Ναι Όχι 23. Εάν ναι, έχετε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τις πολιτικές ενεργού γήρανσης; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο 24. Συμμετείχε ο φορέας σας στις διαδικασίες διαβούλευσης για την Πράσινη Βίβλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις Δημογραφικές Αλλαγές ( Μάρτιος 2005); Ναι Όχι 25. Εάν ναι, έχετε καταθέσει ή επεξεργασθεί συγκεκριμένες προτάσεις για τις πολιτικές ενεργού γήρανσης; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο 13
14 26. Συμμετέχει ο φορέας σας στις διαδικασίες διαβούλευσης για την Πράσινη Βίβλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την εξέλιξη του εργατικού δικαίου ( Φεβρουάριος 2006); Ναι Όχι 27. Εάν ναι, έχετε καταθέσει ή επεξεργασθεί συγκεκριμένες προτάσεις για τις πολιτικές ενεργού γήρανσης; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο 14
15 Ε. ΠΕΔΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΓΗΡΑΝΣΗ 28. Ποιες είναι οι στρατηγικές που θεωρείτε περισσότερο αποτελεσματικές στο πεδίο της προστασίας της απασχόλησης των μεγαλυτέρων εργαζομένων και ιδίως στο πλαίσιο οικονομοτεχνικής αναδιοργάνωσης των επιχειρήσεων; Σύνδεση ύψους αποζημίωσης απόλυσης με την ηλικία ή/και την προϋπηρεσία του εργαζομένου Εφαρμογή κριτηρίων που συνδέονται με την ηλικία ή/και την προϋπηρεσία κατά την επιλογή των εργαζομένων που απολύονται (first in last out) Εφαρμογή προγραμμάτων πρόωρης συνταξιοδότησης Προστασία κατά της δυσμενούς διακριτικής μεταχείρισης λόγω ηλικίας και βελτίωση της απασχολησιμότητας των μεγαλύτερων εργαζομένων μέσω δράσεων κατάρτισης και αναδιοργάνωσης της εργασίας Υποχρέωση επαναπρόσληψης κατά προτεραιότητα των μεγαλυτέρων εργαζομένων σε περίπτωση δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας για την κάλυψη διαρκών ή και έκτακτων / εποχιακών αναγκών Άλλο 29. Ποιες από τις παραπάνω στρατηγικές για την προστασία της απασχόλησης των μεγαλύτερων εργαζομένων έχετε υιοθετήσει και προωθείτε στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 15
16 30. Ποια στρατηγική στο πεδίο της διαμόρφωσης των μισθών θεωρείτε πιο αποτελεσματική για την διατήρηση της απασχόλησης των μεγαλυτέρων εργαζομένων; Σύνδεση ύψους αποδοχών με ηλικία / προϋπηρεσία Σύνδεση ύψους αποδοχών με παραγωγικότητα Άλλο 31. Ποια/ες από τις παραπάνω στρατηγικές έχετε υιοθετήσει και προωθείτε στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου στο πεδίο της διαμόρφωσης των μισθών και γιατί; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 32. Ποιες είναι οι στρατηγικές που θεωρείτε πιο αποτελεσματικές για την διατήρηση της απασχόλησης των μεγαλύτερων εργαζομένων στο πεδίο της οργάνωσης του χρόνου εργασίας; 16
17 Μείωση ημερήσιου ωραρίου εργασίας Αύξηση του χρόνου/συχνότητας των διαλειμμάτων Αύξηση διάρκειας ετήσιας άδειας αναψυχής Δυνατότητα μερικής απασχόλησης με μειωμένες αποδοχές αλλά χωρίς μείωση των ασφαλιστικών εισφορών Άλλο 33. Ποια/ες από τις παραπάνω στρατηγικές έχετε υιοθετήσει και προωθείτε στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου στο πεδίο της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και γιατί; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 34. Ποιες είναι οι στρατηγικές που θεωρείτε πιο αποτελεσματικές για την διατήρηση της απασχόλησης των μεγαλύτερων εργαζομένων στο πεδίο της συνεχιζόμενης κατάρτισης; Σχεδιασμός και υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης με πρωτοβουλία και χρηματοδότηση του εργοδότη 17
18 Σχεδιασμός και υλοποίηση στοχευμένων δράσεων κατάρτισης σε επίπεδο επιχείρησης ή κλάδου με συνδιαχείριση και συγχρηματοδότηση των κοινωνικών εταίρων Κατοχύρωση δικαιώματος σε ειδική άδεια κατάρτισης Κατοχύρωση δικαιώματος σε κάλυψη δαπανών κατάρτισης (επίδομα, δελτίο-voucher κ.ο.κ.) Άλλο 35. Ποια/ες από τις παραπάνω στρατηγικές έχετε υιοθετήσει και προωθείτε στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου στο πεδίο της συνεχιζόμενης κατάρτισης και γιατί; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 36. Ποιες είναι οι στρατηγικές που θεωρείτε πιο αποτελεσματικές για την διατήρηση της απασχόλησης των μεγαλύτερων εργαζομένων στο πεδίο της διαμόρφωσης των συνθηκών εργασίας; Προώθηση μέτρων μείωσης της φυσικής κόπωσης και του στρες Ενίσχυση των μέτρων ιατρικής παρακολούθησης των εργαζομένων μέσα στην επιχείρηση 18
19 Εντοπισμός των χώρων εργασίας υψηλής επικινδυνότητας και αυξημένη προστασία για τους μεγαλύτερους εργαζομένους που απασχολούνται σε αυτούς Άλλο 37. Ποια/ες από τις παραπάνω στρατηγικές έχετε υιοθετήσει και προωθείτε στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για την βελτίωση των συνθηκών εργασίας και γιατί; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 38. Ποιες είναι οι στρατηγικές που θεωρείτε πιο αποτελεσματικές για την διατήρηση της απασχόλησης των μεγαλύτερων εργαζομένων στο πεδίο της οργάνωσης της εργασίας; Εξισορρόπηση του φόρτου εργασίας στις βάρδιες Διευρυμένη δυνατότητα εφαρμογής ευέλικτων μορφών απασχόλησης για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας Διευρυμένη δυνατότητα εσωτερικής μετακίνησης (αλλαγή θέσης) των μεγαλύτερων εργαζομένων χωρίς ή με μικρή μείωση των αποδοχών 19
20 Εφαρμογή μοντέλων κυκλικής εργασίας Άλλο 39. Ποια/ες από τις παραπάνω στρατηγικές έχετε υιοθετήσει και προωθείτε στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για τις μορφές αναδιοοργάνωσης της εργασίας και γιατί; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 40. Ποιες είναι οι στρατηγικές που θεωρείτε πιο αποτελεσματικές για την διατήρηση της απασχόλησης των μεγαλύτερων εργαζομένων στο πεδίο της εξέλιξης της σταδιοδρομίας (υπηρεσιακή εξέλιξη); Κατοχύρωση δικαιώματος για εσωτερική συνέντευξη σχετικά με τις δυνατότητες εξέλιξης στην επιχείρηση Κατοχύρωση δικαιώματος σε υπηρεσίες συμβουλευτικής και καθοδήγησης σε θέματα γήρανσης και σταδιοδρομίας σε επίπεδο επιχείρησης ή κλάδου Δυνατότητα αλλαγής θέσης χωρίς ή με μικρή μείωση αποδοχών ως εναλλακτική στην απόλυση Δυνατότητα μερικής ή μειωμένης απασχόλησης ως εναλλακτική στην απόλυση 20
21 Άλλο 41. Ποια/ες από τις παραπάνω στρατηγικές έχετε υιοθετήσει και προωθείτε στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για την βελτίωση των δυνατοτήτων σταδιοδρομίας και γιατί; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 42. Θεωρείτε ότι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πολιτικών διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού με επικέντρωση στους μεγαλύτερους εργαζομένους ανήκει αποκλειστικά στην σφαίρα του εργοδότη ή θα πρέπει να αποτελεί προϊόν κοινής προσπάθειας εργοδοτών και εργαζομένων και γιατί; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 43. Ποιες είναι οι στρατηγικές που θεωρείτε πιο αποτελεσματικές για την διατήρηση της απασχόλησης των μεγαλύτερων εργαζομένων στο πεδίο των υποστηρικτικών υπηρεσιών; Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών με πρωτοβουλία και χρηματοδότηση του εργοδότη Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών με πρωτοβουλία 21
22 Και χρηματοδότηση των συνδικαλιστικών Οργανώσεων Οργάνωση εκστρατειών ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης εργοδοτών και εργαζομένων για την ενεργό γήρανση (Κώδικες Δεοντολογίας, Οδηγοί, συνέδρια και ημερίδες) Άλλο 44. Ποια/ες από τις παραπάνω στρατηγικές έχετε υιοθετήσει και προωθείτε στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου και γιατί; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 45. Σε ποια από τα παρακάτω πεδία θεωρείτε ότι πρέπει να επικεντρωθεί ο κοινωνικός διάλογος για την ενεργό γήρανση; Ανάπτυξη συστημάτων σύνδεσης αποδοχών με παραγωγικότητα Οργάνωση χρόνου εργασίας Ανάπτυξη στοχευμένων δράσεων συνεχιζόμενης κατάρτισης Προσαρμογή συνθηκών εργασίας Αναδιοργάνωση της εργασίας Διεύρυνση δυνατοτήτων σταδιοδρομίας και 22
23 ενίσχυση της κινητικότητας εντός της επιχείρησης ή του κλάδου Προστασία από απόλυση Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών Όλα τα παραπάνω 23
24 ΣΤ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΓΗΡΑΝΣΗ 46. Σε ποια επίπεδα θεωρείται ότι είναι πιο αποτελεσματικός ο κοινωνικός διάλογος για την ενεργό γήρανση και γιατί; Εθνικό Κλαδικό Επιχειρησιακό Εκμετάλλευσης Σε όλα τα παραπάνω 47. Ποιες διαδικασίες κοινωνικού διαλόγου θεωρείτε ότι συμβάλλουν περισσότερο στην προώθηση της ενεργούς γήρανσης; Ευρύς διάλογος σε εθνικό επίπεδο για θέματα που σχετίζονται με την γήρανση (κοινωνική ασφάλιση, ανταγωνιστικότητα επιχειρήσεων κ.ο.κ.) Συλλογική διαπραγμάτευση για την σύναψη σ.σ.ε. που περιέχουν ρήτρες σχετικά με την διαχείριση ζητημάτων που συνδέονται με την ηλικία (age management) Εκπόνηση μελετών / διεξαγωγή ερευνών Συνεργασία για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων συνεχιζόμενης κατάρτισης για την βελτίωση της απασχολησιμότητας των μεγαλυτέρων εργαζομένων Συνεργασία κατά τον σχεδιασμό πολιτικών διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού και αναδιοργάνωσης της εργασίας σε επίπεδο επιχείρησης Συνεργασία κατά τον σχεδιασμό και την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών στους μεγαλύτερους εργαζομένους (συμβουλευτική, ενημέρωση, καθοδήγηση) Συνεργασία κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση εκστρατειών ευαισθητοποίησης για θέματα γήρανσης 24
25 48. Ποιος θεωρείτε ότι πρέπει να είναι ο ρόλος του κράτους στο πλαίσιο της προώθησης του κοινωνικού διαλόγου για την ενεργό γήρανση; Το κράτος πρέπει να προωθεί τον ευρύ διάλογο για θέματα ενεργούς γήρανσης Κατά τον σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών για την ενίσχυση της ενεργούς γήρανσης, το κράτος πρέπει να οργανώνει διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους Το κράτος πρέπει να γενικεύει δια νόμου την εφαρμογή επιτυχημένων ρυθμίσεων σ.σ.ε. για θέματα ενεργούς γήρανσης Άλλο Όλα τα παραπάνω 49. Σε ποια σημεία θεωρείτε ότι η ανάγκη για μία μακροπρόθεσμη στρατηγική επίτευξης της ενεργούς γήρανσης αντιβαίνει στην προαγωγή των βραχυπρόθεσμων συμφερόντων των μελών σας και πώς εξισορροπείτε τους αντικρουόμενους στόχους; Διατυπώστε συνοπτικά στο ακόλουθο πλαίσιο. 25
26 50. Διατυπώστε οποιαδήποτε άλλα θέματα θεωρείτε σημαντικά στο ακόλουθο πλαίσιο: ΣΗΜΕΙΩΣΗ Το Ερωτηματολόγιο πρέπει να συμπληρωθεί ηλεκτρονικά και να αποσταλεί μέχρι 20 Μαρτίου 2007 στην ακόλουθη διεύθυνση xirafis@oke.ondsl.gr 26