ΜΕΡΟΣ Α: ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ Δ.Α. ΚΑΙ ΕΕΛ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Γ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΑΙΧΜΗΣ >2000 Μ.Ι.Π. (Β ΦΑΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ)

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ 3 Ο ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ «ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ Δ.Α ΚΑΙ ΕΕΛ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Γ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΑΙΧΜΗΣ > 2.000 Μ.Ι.Π, ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΕΡΓΩΝ ΔΑ ΚΑΙ ΕΕΛ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Γ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΧΑΜΗΛΗ Η ΚΑΜΙΑ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΕΛ ΣΕ ΑΔΡΑΝΕΙΑ» ΜΕΡΟΣ Α: ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ Δ.Α. ΚΑΙ ΕΕΛ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Γ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΑΙΧΜΗΣ >2000 Μ.Ι.Π. (Β ΦΑΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ) GR23 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Ανάδοχος: ΕΜΒΗΣ Σύμβουλοι Μηχανικοί Ελευθερίου Βενιζέλου 60 Αγία Παρασκευή τ.κ. 15341 210 6528078-210 6528760 www.emvis.gr - info@emvis.gr ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

GR23 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ GR23 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1 1. Γενικά 2 2. Υφιστάμενο σύστημα διαχείρισης λυμάτων 7 3. Υδάτινοι αποδέκτες και αξιόλογα οικοσυστήματα 12 4. Εναλλακτικές λύσεις σχεδιασμού 20 5. Εκτίμηση πληθυσμού 38 6. Εκτίμηση κόστους υλοποίησης έργων 40 7. Προτάσεις Β φάσης σχεδιασμού για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 47 8. Συμπεράσματα 54 Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 1

1. Γενικά Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος καταλαμβάνει το ΒΔ τμήμα της Πελοποννήσου και το Δυτικό άκρο της Στερεάς Ελλάδος με συνολική έκταση 11.350 km 2 καλύπτοντας το 8,6% της συνολικής έκτασης της χώρας και περιλαμβάνει τους Νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας. Στο μεγαλύτερο ποσοστό τα εδάφη της είναι ορεινά (45,3%) και ημιορεινά (25,6%) ενώ μόλις το 29,1% είναι πεδινές εκτάσεις. Έχει εκτεταμένα παράλια και στους τρεις Νομούς, που βρέχονται από τη θάλασσα του Ιονίου Πελάγους και των κόλπων Αμβρακικού, Πατραϊκού και Κορινθιακού. Η γεωμορφολογία της Περιφέρειας παρουσιάζει εξαιρετική ποικιλία, αφού σε αυτήν περιλαμβάνονται όρη με ιδιαίτερα μεγάλο υψόμετρο (Αροάνια 2.335 m, Ερύμανθος 2.222 m, Παναχαϊκό 1.926 m), μεγάλες φυσικές λίμνες (Τριχωνίδα 95,8 km2, που είναι η μεγαλύτερη της χώρας, Αμβρακία 14,4 km 2, Λυσιμαχεία 13 km 2, Καϊάφα κλπ) και ποταμοί (Αχελώος 220 km, που είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδος, Πηνειός, Αλφειός, Εύηνος, Σελινούντας, Βουραϊκός, Πείρος και Γλαύκος) (Χάρτης 1.1). Ειδικότερα, ο Νομός Αιτωλοακαρνανίας, που είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση Νομός της χώρας (5.460 km 2 ), παρουσιάζει ένα συνδυασμό ορεινών όγκων με πολλές φυσικές και τεχνητές λίμνες. Οι ποταμοί Αχελώος και Εύηνος μαζί με τις ομώνυμες πεδιάδες συμπληρώνουν την εδαφολογική μορφολογία του νομού και αποτελούν την βασική πηγή της οικονομικής του δραστηριότητας. Τα εδάφη του Νομού Αιτωλοακαρνανίας στο μεγαλύτερο ποσοστό τους είναι ορεινά και ημιορεινά (77%), ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των δημοτικών και κοινοτικών διαμερισμάτων του νομού χαρακτηρίζονται ως αγροτικά (94%). Ο Νομός Αχαΐας με συνολική έκταση 3.271 km 2, χαρακτηρίζεται από έντονες εδαφολογικές αντιθέσεις. Τα εδάφη του είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους (78% περίπου) ορεινά και ημιορεινά και διασχίζονται από μικρούς σχετικά ποταμούς (Βουραϊκό, Γλαύκο, Σελινούντα, Πείρο) και μικρότερους χειμάρρους, που εκβάλλουν στον Πατραϊκό και Κορινθιακό κόλπο. Επίκεντρο της οικονομικής ζωής του Νομού αλλά και της Περιφέρειας αποτελεί η πόλη των Πατρών. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 2

Πηγή: www.ditikiellada.gov.gr Χάρτης 1.1: Γεωφυσικός Χάρτης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος Τέλος, ο Νομός Ηλείας με συνολική έκταση 2.617 km 2, έχει έδαφος πεδινό κατά 58% και διασχίζεται από τους ποταμούς Αλφειό, Πηνειό, Ερύμανθο και τους Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 3

παραποτάμους τους. Ο Νομός χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη παράλιων υδροβιότοπων (Κοτύχι, Καϊάφα) εξαιρετικού φυσικού κάλλους και οικολογικού πλούτου, ενώ η πεδιάδα της Ηλείας είναι η μεγαλύτερη σε έκταση στην Πελοπόννησο. Στο Σχήμα 1.1 παρουσιάζεται η κατανομή των εκτάσεων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας σε βασικές κατηγορίες χρήσης γης. 3% 1% Γεωργικές εκτάσεις Δάση, ημιφυσικές εκτάσεις 49% 47% Εκτάσεις καλυπτόμενες απ ό νερά Τεχνητές εκτάσεις Σχήμα 1.1: Κατανομή της έκτασης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας σε βασικές κατηγορίες χρήσης (Πηγή: Προαπογραφικά στοιχεία της Απογραφής Γεωργίας- Κτηνοτροφίας 1999/2000). Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω στοιχεία το μεγαλύτερο τμήμα της Περιφέρειας καλύπτεται από γεωργικές και δασικές εκτάσεις. Ειδικότερα, οι γεωργικές εκτάσεις της Περιφέρειας χαρακτηρίζονται στην πλειοψηφία τους ως ετερογενείς γεωργικές περιοχές (58%), ενώ ένα ποσοστό 10% των γεωργικών εκτάσεων είναι μόνιμες καλλιέργειες. Τα αμιγή δάση αποτελούν το 28% του συνόλου των δασικών εκτάσεων, ενώ το 42% είναι συνδυασμοί θαμνώδους και ποώδους βλάστησης. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας διαθέτει αρκετές υδάτινες επιφάνειες (το 19% του συνόλου των υδάτινων επιφανειών της επικράτειας) συνολικής επιφάνειας 333 km 2, εκ των οποίων το 77% είναι χερσαία ύδατα και το 10% εσωτερικές υγρές ζώνες. Τέλος, οι τεχνητές περιοχές αποτελούνται κυρίως από την αστική δόμηση (σε ποσοστό 85%), ενώ οι βιομηχανικές και εμπορικές ζώνες καλύπτουν μόλις το 5% των τεχνητών επιφανειών της Περιφέρειας. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρότι παράγει το 4,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (7 η μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο των Περιφερειών της επικράτειας), Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 4

είναι τελευταία (13 η ) στην κατάταξη των Περιφερειών της χώρας για το κατά κεφαλή προϊόν. Και οι τρεις νομοί της Περιφέρειας υστερούν έναντι του εθνικού μέσου όρου. Στους Πίνακες 1.1 έως 1.3 παρουσιάζεται το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ), το κατά κεφαλή ακαθάριστο εγχώριο Προϊόν και η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία κατά τομέα παραγωγής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και του συνόλου της χώρας για το διάστημα 2006-2007. Πίνακας 1.1: Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Πηγή: ΓΓ ΕΣΥΕ, 2009) (εκατ. ) 2006 Συμμετοχή στο σύνολο Συμμετοχή στο σύνολο 2007 της χώρας της χώρας Περιφέρεια ΔΕ 8933 4,2% 9434 4,1% Σύνολο Χώρας 213.207 100% 228.180 100% Πίνακας 1.2: Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν κατά κεφαλή Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Πηγή: ΓΓ ΕΣΥΕ, 2009) ( ) 2006 Μεταβολή (%) 2007 Μεταβολή (%) Περιφέρεια ΔΕ 12142 3,9 12785 5,3 Σύνολο Χώρας 19124 7,4 20386 6,6 Πίνακας 1.3: Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία κατά τομέα παραγωγής (Πηγή: ΓΓ ΕΣΥΕ, 2009) (εκατ. ) Πρωτογενής Σύνολο Προστιθέμενης Δευτερογενής Τομέας Τριτογενής Τομέας Τομέας Αξίας 2006 2007 2006 2007 2006 2007 2006 2007 Περιφέρεια ΔΕ 857 830 1993 2106 5062 5407 7912 8342 Σύνολο Χώρας 7664 7649 39615 41051 141561 153069 188841 201770 Ο τριτογενής τομέας, δηλαδή το εμπόριο, οι υπηρεσίες και ο τουρισμός παράγει περίπου το 65% της συνολικής προστιθέμενης αξίας της Περιφέρειας και ακολουθούν ο δευτερογενής, με περίπου 25 % και ο πρωτογενής με περίπου 10%. Στην Περιφέρεια παράγεται το 11% της αγροτικής παραγωγής της χώρας, το 5% της μεταποιητικής και το 6% των υπηρεσιών. Διαχρονικά παρατηρείται μια μείωση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας του πρωτογενή τομέα και αντίστοιχη αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας του δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 5

Ο ενεργός πληθυσμός στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ανέρχεται σε 282.000 περίπου (ΕΣΥΕ 2001) εκ των οποίων το 21% απασχολείται στην γεωργία, δασοκομία και αλιεία, το 8,5% σε δραστηριότητες μεταποίησης, το 9% στις κατασκευές, το 17,5% στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, το 6% στον τουρισμό, το 8% στην εκπαίδευση και το 30% σε λοιπές δραστηριότητες (ΕΣΥΕ Β τρίμηνο 2009). Το ποσοστό ανεργίας στο σύνολο της Περιφέρειας ανέρχεται κατά το Β τρίμηνο του 2009 στο 9,8% έναντι 8,9% του συνόλου της χώρας. Ως προς την αστική ανάπτυξη των Δήμων της Περιφέρειας, επί ενός συνόλου 1.534 πόλεων και οικισμών (απογραφή ΕΣΥΕ 2001), για τους 1.498 που έχουν μόνιμο πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων, στο πλαίσιο της Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (ΕΠΑ) έγινε καθορισμός ορίων (αποφάσεις Νομαρχών) με βάση το ΠΔ 24-04/03-05-1985 όπως αυτό τροποποιήθηκε στη συνέχεια, για τις 36 πόλεις και οικισμούς με μόνιμο πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων (ΕΣΥΕ 2001) στο πλαίσιο της ΕΠΑ εγκρίθηκαν 30 Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) εκ των οποίων 9 τροποποιήθηκαν κατά την πορεία εφαρμογής τους. Επί ενός συνόλου 72 Δήμων και 2 Κοινοτήτων βρίσκονται σε εξέλιξη 9 Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) - Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) για ισάριθμους Δήμους, 6 Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου (ΟΠΑΑΧ) για 39 Δήμους (Χάρτης 1.2). Πηγή: www.kedke.gr Χάρτης 1.2: Εγκεκριμένα ΓΠΣ περιοχών Δυτικής Ελλάδος Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 6

2. Υφιστάμενο σύστημα διαχείρισης λυμάτων Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος αποτελείται από τους νομούς Αχαΐας, Ηλείας και Αιτωλοακαρνανίας. Οι οικισμοί Α προτεραιότητας (πληθυσμός αιχμής μεγαλύτερος από 10.000 και διάθεση σε ευαίσθητο αποδέκτη) που ανήκουν στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος είναι δύο (2), το Αγρίνιο (αποδέκτης ο ποταμός Αχελώος) και το Μεσολόγγι (αποδέκτης η Λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου), οι οποίοι εξυπηρετούνται από τις αντίστοιχες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων. Στους οικισμούς Β προτεραιότητας (πληθυσμός αιχμής μεγαλύτερος από 15.000 και διάθεση σε κανονικό αποδέκτη) ανήκουν έξη (6) οικισμοί, το Αίγιο (αποδέκτης ο Κορινθιακός Κόλπος), η Αμαλιάδα (ο χείμαρρος Σοχιάς), η Κάτω Αχαΐα (αποδέκτης ο Πατραϊκός Κόλπος), η Ναύπακτος (αποδέκτης ο Κορινθιακός Κόλπος), η Πάτρα (αποδέκτης ο Πατραϊκός Κόλπος) και ο Πύργος (αποδέκτης ο ποταμός Αλφειός), οι οποίοι επίσης εξυπηρετούνται από τις αντίστοιχες αυτόνομες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων (Πίνακας 2.1). Πίνακας 2.1: Οικισμοί Α & Β προτεραιότητας και αντίστοιχες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Α/Α ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΕΛ ΑΠΟΔΕΚΤΗΣ 1 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟ ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ 2 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΙΓΙΟΥ 3 ΑΧΑΙΑΣ ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ 4 ΗΛΕΙΑΣ ΔΥΜΗΣ 5 ΑΧΑΙΑΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ ΑΙΓΙΟ ΑΜΑΛΙΑΔΑ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ- ΑΙΤΩΛΙΚΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ ΧΕΙΜΑΡΟΣ ΣΟΧΙΑΣ ΚΑΤΩ ΑΧΑΙΑ ΠΑΤΡΑΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΣΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ 6 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΚΟΛΠΟΣ ΠΑΤΡΑΙΚΟΣ ΠΑΤΡΑΙΩΝ ΠΑΤΡΑ 7 ΑΧΑΙΑΣ ΚΟΛΠΟΣ AΛΦΕΙΟΣ ΠΥΡΓΟΥ ΠΥΡΓΟΣ 8 ΗΛΕΙΑΣ ΠΟΤΑΜΟΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΟΥ Α Α Β Β Β Β Β Β Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος ανήκουν και 26 οικισμοί Γ προτεραιότητας με ισοδύναμο πληθυσμό (πληθυσμός αιχμής 2007) μεγαλύτερο από 2000 κατοίκους, στους Νομούς Αχαΐας (9 οικισμοί), Ηλείας (6 οικισμοί) και Αιτωλοακαρνανίας (11 Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 7

οικισμοί). Επισημαίνεται ότι ως περίοδος αναφοράς για τον αριθμό των οικισμών Γ προτεραιότητας λαμβάνεται ο Φεβρουάριος του 2009. Με βάση τα στοιχεία της Α φάσης σχεδιασμού από το σύνολο των 26 οικισμών υπάρχουν 14 οικισμοί χωρίς τα απαραίτητα έργα υποδομής (δίκτυα ή/και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων-εελ) που σχετίζονται με τη διαχείριση των λυμάτων (Πίνακες 2.2 και 2.3), από τους οποίους οι 5 προβλέπεται να συνδεθούν με υφιστάμενες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων και οι 9 υπολείπονται δικτύων αποχέτευσης και ΕΕΛ. Από τους υπόλοιπους 12 οικισμούς οι 8 διαθέτουν εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων και υπολείπονται τα έργα συμπλήρωσης του δικτύου αποχέτευσης (Αμφιλοχία Βόνιτσα, Αιτωλικό, Νεοχώρι, Αρχαία Ολυμπία, Λεχαινά, Ζαχάρω και Κρεστενά) και οι 4 (Γαστούνη-Βαρθολομιό, Βάρδα, Αστακός και Πάλαιρος) έχουν σε εξέλιξη έργα κατασκευής ΕΕΛ ή/και ΔΑ (Πίνακες 2.4 και 2.5). Επισημαίνεται πως οι ΕΕΛ Λεχαινών και Γαστούνης - Βαθρολομιού βρίσκονται σε α αδράνεια (Παραδοτέο ΙΙΙ). ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Πίνακας 2.2: Οικισμοί Γ προτεραιότητας στους οποίους απαιτούνται έργα ΕΕΛ ή ΕΕΛ και δίκτυα αποχέτευσης Α/Α ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΗ Δ.Α. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΗ (% ΤΟΥ ΑΙΧΜΗΣ ΕΕΛ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΙΧΜΗΣ) 1 ΑΧΑΙΑΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ 2,597 ΝΑΙ 90% 2 ΑΧΑΙΑΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ 2,514 ΝΑΙ 100% 3 ΑΧΑΙΑΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΛΟΓΓΟΣ 3,716 ΝΑΙ 100% 4 ΑΧΑΙΑΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΣΕΛΙΑΝΙΤΙΚΑ 2,940 ΝΑΙ 100% 5 ΑΧΑΙΑΣ ΑΚΡΑΤΑΣ ΣΥΛΙΒΑΙΝΙΩΤΙΚΑ 6,153 ΝΑΙ 100% 6 ΑΧΑΙΑΣ ΔΙΑΚΟΠΤΟΥ ΔΙΑΚΟΠΤΟ 2,455 ΝΑΙ 100% 7 ΑΧΑΙΑΣ ΡΙΟΥ ΑΓ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 2,045 ΝΑΙ 100% 8 ΑΧΑΙΑΣ ΡΙΟΥ ΡΙΟ 5,502 ΝΑΙ 100% 9 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣΜΕΔΕΩΝΟΣ ΚΑΤΟΥΝΑ 2,331 ΝΑΙ 100% ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Πίνακας 2.3: Οικισμοί Γ προτεραιότητας οι οποίοι προβλέπεται να συνδεθούν με υφιστάμενες ΕΕΛ και απαιτούνται έργα δικτύων αποχέτευσης Α/Α ΝΟΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΟΝΟΜΑ Δ.Α. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΗΜΟΣ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ (% ΤΟΥ ΑΙΧΜΗΣ ΕΕΛ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΙΧΜΗΣ) 1 ΑΧΑΙΑΣ ΒΡΑΧΝΑΙΙΚΩΝ ΒΡΑΧΝΑΙΙΚΑ ΠΑΤΡΑΣ 2,626 100% 2 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣΣΤΡΑΤΟΥ ΛΕΠΕΝΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ 2,227 100% Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 8

3 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣΘΕΣΤΙΕΩΝ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ 2,991 86% 4 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣΘΕΣΤΙΕΩΝ ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ 3,022 83% 5 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣΟΙΝΙΑΔΩΝ ΚΑΤΟΧΗ ΟΙΝΙΑΔΩΝ 2,890 100% Πίνακας 2.4: Οικισμοί Γ προτεραιότητας που διαθέτουν ΕΕΛ και απαιτούνται έργα δικτύων αποχέτευσης ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Α/Α ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΙΧΜΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΗ Δ.Α. (% ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΙΧΜΗΣ) 1 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑ 4,500 57% 2 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΝΑΚΤΟΡΙΟΥ ΒΟΝΙΤΣΑ 4,170 60% 3 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΙΤΩΛΙΚΟΥ ΑΙΤΩΛΙΚΟ 4,312 20% 4 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΟΙΝΙΑΔΩΝ ΝΕΟΧΩΡΙ 3,208 20% ΑΡΧΑΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΣ ΑΡΧΑΙΑ 5 ΗΛΕΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑ 2,800 10% ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ- ΛΕΧΑΙΝΩΝ- ΛΕΧΑΙΝΑ 9,307 39% 6 ΗΛΕΙΑΣ ΤΡΑΓΑΝΟΥ 7 ΗΛΕΙΑΣ ΖΑΧΑΡΩΣ ΖΑΧΑΡΩ 5,407 5% 8 ΗΛΕΙΑΣ ΣΚΙΛΛΟΥΝΤΟΣ ΚΡΕΣΤΕΝΑ 4,953 3% Πίνακας 2.5: Οικισμοί Γ προτεραιότητας που διαθέτουν ΕΕΛ και δίκτυα αποχέτευσης σε ποσοστό 100% ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Α/Α ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΟΣ 1 ΗΛΕΙΑΣ ΓΑΣΤΟΥΝΗΣ-ΒΑΡΘΟΛΟΜΙΟΥ ΓΑΣΤΟΥΝΗ-ΒΑΡΘΟΛΟΜΙΟ 2 ΗΛΕΙΑΣ ΒΟΥΠΡΑΣΙΑΣ ΒΑΡΔΑ 3 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΣΤΑΚΟΥ ΑΣΤΑΚΟΣ 4 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΠΑΛΑΙΡΟΥ ΠΑΛΑΙΡΟΣ Στον Πίνακα 2.6 που ακολουθεί παρουσιάζονται στο σύνολό τους οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και οι οικισμοί αναφοράς που εξυπηρετούνται ή προβλέπεται να εξυπηρετηθούν από αυτές, με πρόσθετη αναφορά στον τελικό αποδέκτη της ΕΕΛ. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 9

Πίνακας 2.6: Υφιστάμενες ΕΕΛ στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και προβλεπόμενες συνδέσεις ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Α/Α 1 2 3 ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ/ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΕΛ ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΠΟΔΕΚΤΗΣ ΑΙΤΩΛΟ- ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ- ΑΙΤΩΛΙΚΟΥ ΑΙΤΩΛΟ- ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΑΙΤΩΛΟ- ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ ΑΙΓΙΟΥ ΑΙΓΙΟ ΑΙΓΙΟΥ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΟΥ 4 ΑΧΑΙΑΣ ΚΟΛΠΟΣ ΠΑΤΡΑΙΚΟΣ ΔΥΜΗΣ ΚΑΤΩ ΑΧΑΙΑ ΚΑΤΩ ΑΧΑΙΑΣ 5 ΑΧΑΙΑΣ ΚΟΛΠΟΣ Β ΠΑΤΡΑΙΚΟΣ ΠΑΤΡΑΙΩΝ ΠΑΤΡΑ ΠΑΤΡΑΣ 6 ΑΧΑΙΑΣ ΚΟΛΠΟΣ Β ΧΕΙΜΑΡΟΣ ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ ΑΜΑΛΙΑΔΑ ΑΜΑΛΙΑΔΑΣ 7 ΗΛΕΙΑΣ ΣΟΧΙΑΣ Β AΛΦΕΙΟΣ ΠΥΡΓΟΥ ΠΥΡΓΟΣ ΠΥΡΓΟΥ 8 ΗΛΕΙΑΣ ΠΟΤΑΜΟΣ Β ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΑΙΤΩΛΟ- ΑΙΤΩΛΙΚΟΥ ΑΙΤΩΛΙΚΟ ΑΙΤΩΛΙΚΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ- Γ 9 ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΙΤΩΛΙΚΟΥ ΑΙΤΩΛΟ- 10 ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΣ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ Γ ΑΙΤΩΛΟ- ΑΣΤΑΚΟΥ 11 ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΣΤΑΚΟΣ ΑΣΤΑΚΟΥ ΙΟΝΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ Γ ΑΙΤΩΛΟ- 12 ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΝΑΚΤΟΡΙΟΥ ΒΟΝΙΤΣΑ ΒΟΝΙΤΣΑΣ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ Γ ΑΙΤΩΛΟ- 13 ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΟΙΝΙΑΔΩΝ ΝΕΟΧΩΡΙ ΟΙΝΙΑΔΩΝ ΑΧΕΛΩΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ Γ ΑΙΤΩΛΟ- ΠΑΛΑΙΡΟΥ 14 ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΠΑΛΑΙΡΟΣ ΠΑΛΑΙΡΟΥ ΙΟΝΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ Γ ΑΙΤΩΛΟ- 15 ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΛΕΠΕΝΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ Γ ΑΙΤΩΛΟ- 16 ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΘΕΣΤΙΕΩΝ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ Γ ΑΙΤΩΛΟ- 17 ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΘΕΣΤΙΕΩΝ ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ Γ 18 ΑΙΤΩΛΟ- ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΟΙΝΙΑΔΩΝ ΚΑΤΟΧΗ ΟΙΝΙΑΔΩΝ ΑΧΕΛΩΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ ΠΑΤΡΑΙΚΟΣ ΒΡΑΧΝΑΙΙΚΩΝ ΒΡΑΧΝΑΙΙΚΑ ΠΑΤΡΑΣ Γ 19 ΑΧΑΙΑΣ ΚΟΛΠΟΣ 20 ΗΛΕΙΑΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΡΧΑΙΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΛΦΕΙΟΣ Γ ΟΛΥΜΠΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΣ ΠΟΤΑΜΟΣ 21 ΗΛΕΙΑΣ ΒΟΥΠΡΑΣΙΑΣ ΒΑΡΔΑ ΒΑΡΔΑΣ ΙΟΝΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ Γ 22 ΗΛΕΙΑΣ ΓΑΣΤΟΥΝΗΣ - ΓΑΣΤΟΥΝΗ- ΓΑΣΤΟΥΝΗ- ΠΟΤΑΜΟΣ Γ ΒΑΡΘΟΛΟΜΙΟΥΒΑΡΘΟΛΟΜΙΟΒΑΡΘΟΛΟΜΙΟΥΠΗΝΕΙΟΣ 23 ΗΛΕΙΑΣ ΖΑΧΑΡΩΣ ΖΑΧΑΡΩ ΖΑΧΑΡΩΣ ΛΙΜΝΗ ΚΑΙΑΦΑ Γ 24 ΗΛΕΙΑΣ ΣΚΙΛΛΟΥΝΤΟΣ ΚΡΕΣΤΕΝΑ ΚΡΕΣΤΕΝΩΝ ΡΕΜΑ Γ ΣΕΛΙΝΟΥΝΤΑ 25 ΗΛΕΙΑΣ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ - ΛΕΧΑΙΝΑ ΛΕΧΑΙΝΩΝ ΙΟΝΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ Γ Α Α Β Β Γ Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 10

Α/Α ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ/ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΛΕΧΑΙΝΩΝ - ΤΡΑΓΑΝΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΕΛ ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΠΟΔΕΚΤΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΟΥ Επισημαίνεται πως κατά περίπτωση ο οικισμός μπορεί να αφορά μόνο στον οικισμό αναφοράς ή σε συνένωση οικισμών και τα σχετικά αναλυτικά στοιχεία παρουσιάζονται στο Κεφάλαιο 8. Η Β φάση σχεδιασμού αφορά στους 9 οικισμούς του Πίνακα 2.2, οι οποίοι υπολείπονται των απαραίτητων έργων υποδομής (δίκτυα ή/και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων) και για τους οποίους διερευνάται η κατασκευή κοινής ΕΕΛ ή η σύνδεσή τους με υφιστάμενη ΕΕΛ. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 11

3. Υδάτινοι αποδέκτες και αξιόλογα οικοσυστήματα Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζονται οι υδάτινοι αποδέκτες της περιφέρειας και τα αξιόλογα οικοσυστήματα, όπως αυτά περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης και Προστασίας Υδατικών Πόρων (ΥΠΕΧΩΔΕ/ΚΥΥ, 2007), με ειδικότερη αναφορά στις προστατευόμενες περιοχές σύμφωνα με το Άρθρο 6 και το Παράρτημα V του ΠΔ 51/2007. Επισημαίνεται παράλληλα, ότι η ίδια αναφορά για τις προστατευόμενες περιοχές χρησιμοποιείται και κατά την εφαρμογή του Άρθρου 5 του ίδιου ΠΔ 51/2007 στον Ελληνικό χώρο. Σύμφωνα με το Άρθρο 6 και το Παράρτημα V του ΠΔ 51/2007 (σε αντιστοιχία με το Άρθρο 6 και το Παράρτημα IV της Οδηγίας Πλαίσιο για τα νερά 2000/60/ΕΚ) ως προστατευόμενες περιοχές χαρακτηρίζονται : περιοχές που χρησιμοποιούνται για την άντληση ύδατος για ανθρώπινη κατανάλωση και παρέχουν κατά μέσο όρο άνω των 10 m 3 ημερησίως ή εξυπηρετούν περισσότερα από 50 άτομα ή προορίζονται για τέτοια χρήση μελλοντικά, (σύμφωνα με το Άρθρο 7 του ΠΔ 51/2007) περιοχές που προορίζονται για προστασία υδρόβιων ειδών με οικονομική σημασία υδατικά συστήματα που έχουν χαρακτηρισθεί ως ύδατα αναψυχής, συμπεριλαμβανομένων περιοχών που έχουν χαρακτηρισθεί ως ύδατα κολύμβησης σύμφωνα με την ΚΥΑ 46399/1352/1986 (Β 438), που εκδόθηκε σε συμμόρφωση με την Οδηγία 76/160/ΕΟΚ ευαίσθητες περιοχές στην παρουσία θρεπτικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτες (ευπρόσβλητες) ζώνες σύμφωνα με την ΚΥΑ 16190/1335/1997 (Β 519) που εκδόθηκε σε συμμόρφωση με την Οδηγία 91/676/ΕΟΚ και οι οποίες περιλαμβάνονται στους σχετικούς καταλόγους των ΚΥΑ 19652/1906 (Β 1575/5-8-99) και 20419/2522 (Β 1212/18-9-01) και περιοχών που χαρακτηρίζονται ως ευαίσθητες σύμφωνα με την ΚΥΑ 5673/400/1997 (Β 192), που εκδόθηκε σε συμμόρφωση με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ και οι Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 12

οποίες περιλαμβάνονται στους σχετικούς καταλόγους των ΚΥΑ 19661/1982/2-8-99 και 48392/939/2002 περιοχές που προορίζονται για την προστασία οικοτόπων ή ειδών, όταν η διατήρηση ή η βελτίωση της κατάστασης των υδάτων είναι σημαντική για την προστασία τους συμπεριλαμβανομένων των σχετικών τόπων του Προγράμματος ΦΥΣΗ2000, που καθορίζονται δυνάμει της ΚΥΑ 33318/3028/1998 (Β 1289) που εκδόθηκε σε συμμόρφωση με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ και της ΚΥΑ 414985/1985 (Β 757), που εκδόθηκε σε συμμόρφωση με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ. Αξίζει να επισημανθεί ότι δεδομένου ότι στην Ελλάδα δεν έχει γίνει ακόμα η πλήρης εφαρμογή του άρθρου 6, η παρουσίαση των προστατευόμενων περιοχών δεν περιλαμβάνει τα νερά, που προορίζονται για πόση και τις περιοχές που προορίζονται για προστασία υδρόβιων ειδών με οικονομική σημασία. Επίσης, στην περίπτωση των υδάτων κολύμβησης ο κατάλογος των προστατευόμενων περιοχών αντιστοιχεί στις περιοχές που έχουν αναγνωρισθεί και παρακολουθούνται στα πλαίσια του έργου «Παρακολούθηση ποιότητας νερών ακτών κολύμβησης». Στον Πίνακα 3.1 παρουσιάζονται σε επίπεδο Περιφέρειας, οι περιοχές που πρέπει κατ ελάχιστο να χαρακτηριστούν ως προστατευόμενες σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 6 και του Παραρτήματος ΙV της Οδηγίας Πλαίσιο για τα νερά 2000/60/ΕΚ, με εξαίρεση τα νερά που προορίζονται για πόση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η λεκάνη του ποταμού Πηνειού Ηλείας (ευπρόσβλητη βάσει των διατάξεων της Οδηγίας 91/676/ΕΟΚ περί νιτρορρύπανσης), ο Αμβρακικός κόλπος, ο ποταμός Αχελώος, το δέλτα του Αχελώου και η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού, οι οποίοι βάσει των διατάξεων της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ περί επεξεργασίας αστικών λυμάτων, έχουν χαρακτηρισθεί ως ευαίσθητοι αποδέκτες, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με την ΚΥΑ 19661/1982/1999 και την Υγειονομική Διάταξη Α5/2280/1983 απαγορεύεται η διάθεση κάθε είδους αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων, ανεξάρτητα από το βαθμό καθαρισμού ή την καθαρότητά τους απ ευθείας στο τμήμα του ποταμού Ευήνου, ανάντη της υδροληψίας, για την υδροδότηση της πρωτεύουσας καθώς και στον Μόρνο. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 13

Πίνακας 3.1: Προκαταρκτικός κατάλογος προστατευόμενων περιοχών στην Περιοχές - Υδάτινα Σώματα Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος (Πηγή: ΥΠΕΧΩΔΕ/ΚΥΥ, 2007) Νομός Ευαίσθητες περιοχές [1] Ευπρόσβλητες περιοχές [2] Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (SCI) [3] Περιοχές Natura Ζώνες ειδικής προστασίας (SPA) [4] Νερά κολύμβησης [5] Υδάτινα Σώματα Αχελώος Ποταμός Αιτωλ/νίας + Δέλτα Αχελώου Αιτωλ/νίας + GR2310001 GR2310001 Τριχωνίδα Λίμνη [6] Αιτωλ/νίας GR2310009 Λυσιμαχία Λίμνη [7] Αιτωλ/νίας GR2310010 Λ. Βουλκαρία & Σαλτίνη Αιτωλ/νίας GR2310006 Οζερός Λίμνη [8] Αιτωλ/νίας GR2310008 Αμβρακία Λίμνη Αιτωλ/νίας GR2310007 Εύηνος Ποταμός Αιτωλ/νίας Λ/θάλασσα Μεσολογ. Αιτωλ/νίας + GR2310001 GR2310001 Εκβολές Ευήνου Αιτωλ/νίας GR2310001 GR2310001 Εκβολές Πηνειού (Δέλτα) Ηλείας GR2330003 Λιμνοθάλασσα Κοτύχι, Βρινία Ηλείας GR2330006 GR2330006 Παράκτιες Περιοχές Αμβρακικός Κόλπος Αιτωλ/νίας + Νερά Κολύμβησης Γρίμποβο Αιτωλ/νίας GR2450004 + Ψανή Αιτωλ/νίας + Ακρωτήρι Κεφαλής Αιτωλ/νίας + Όρμος Καλαμάκι Αιτωλ/νίας + Κρυονέρι Αιτωλ/νίας + + Τουρλίδα Αιτωλ/νίας + + Λούρος Αιτωλ/νίας + Διόνη Αιτωλ/νίας + Μαραθιά Αιτωλ/νίας + Ασπρογιάλι Αιτωλ/νίας + Αστακός Αιτωλ/νίας + Βέλα Αιτωλ/νίας + Σχίνος Αιτωλ/νίας + Σφίνα Αιτωλ/νίας + Νεροκράτημα Αιτωλ/νίας + Βόνιτσα Παναγιά Αιτωλ/νίας + Ακρωτήρι Γελάδας Αιτωλ/νίας + + Παραλία Βόνιτσας Αιτωλ/νίας + + Παλιάμπελα Αιτωλ/νίας + + Σπάρτο Κοιν. Παραλία Αιτωλ/νίας + + Αμφιλοχία Αιτωλ/νίας + + Παραλία Μπούκας Αιτωλ/νίας + + Κατάφουρκο Αιτωλ/νίας + + Μενίδι Αιτωλ/νίας + + Αλυκή Αιγίου Αχαΐας GR2320006 GR2320006 Αιγείρα Αχαΐας + Ακράτα Αχαΐας + Πλάτανος Αχαΐας + Πούντα Τραπέζης Αχαΐας + Τράπεζα Αχαΐας + Αλυκές Αχαΐας + Αίγιο Αχαΐας + Ροδοδάφνη (Ακόλη) Αχαΐας + Λογγός Αχαΐας + Σελιανίτικα Αχαΐας + Λαμπίρι Αχαΐας + Ροδίνη Αχαΐας + Αραχωβίτικα Αχαΐας + Άγιος Βασίλιος Αχαΐας + Ρίο Αχαΐας + Προάστιο Αχαΐας + Αγιά Αχαΐας + Βραχνέϊκα Αχαΐας + Ταραντέλλα Αχαΐας + Νιφορέϊκα Αχαΐας + Λακκόπετρα Αχαΐας GR2320001 GR2320001 + Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 14

Περιοχές - Υδάτινα Σώματα Νομός Ευαίσθητες περιοχές [1] Ευπρόσβλητες περιοχές [2] Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (SCI) [3] Περιοχές Natura Ζώνες ειδικής προστασίας (SPA) [4] Καλογριά Αχαΐας GR2320001 GR2320001 + Κουνουπέλι Ηλείας GR2330007 + Μανωλάδα-Κουνουπελάκι Ηλείας GR2330007 + Μανωλάδα Φαλάρη Ηλείας GR2330007 + Λεχαινά Ηλείας GR2330007 + Μυρσίνη Ηλείας GR2330007 + Κυλλήνη-ΕΟΤ Ηλείας GR2330007 + Κυλλήνη Ηλείας GR2330007 + Κάστρο-Κάμπινγκ ΕΟΤ Ηλείας + Κάστρο Ηλείας + Λίντζι Ηλείας + Αρκούδι Ηλείας + Γλύφα Ηλείας + Βαρθολομιό Ηλείας + Παλαιοχωριό (Μπούκα) Ηλείας + Κουρούτα Ηλείας + Παλούκι Ηλείας + Αγ. Μαρίνα Ηλείας + Αγ. Ηλίας Ηλείας + Σκαφίδια Ηλείας + Κατάκολο Ηλείας GR2330008 + Καβούρι Ηλείας + Παραλία Σπιάντζα Ηλείας + Επιτάλιο Ηλείας + Καϊάφας Ηλείας GR2330005 + Ζαχάρω Ηλείας GR2330005 + Κακοβάτο Ηλείας GR2330005 + Χερσαία Τμήματα Όρος Παναιτωλικό Αιτωλ/νίας GR2310004 Όρος Βαρασόβα Αιτωλ/νίας GR2310005 Όρ. Αράκυνθος [10] Αιτωλ/νίας GR2310010 Όρ. Τσέρεκας Αιτωλ/νίας GR2310011 Δάσος Στροφιλιάς Αχαΐας GR2320001 GR2320001 Όρος Χελμός και ύδατα Στύγος Αχαΐας GR2320002 Φαράγγι Βουραϊκού Αχαΐας GR2320003 Αισθητικό δάσος Καλαβρύτων Αχαΐας GR2320004 GR2320004 Όρη Μπάρμπας και Κλωκός,Φαράγγι Σελινούντα Αχαΐας GR2320005 Όρος Παναχαϊκό Αχαΐας GR2320007 Όρος Ερύμανθος Αχαΐας GR2320008 Ζουμπάτα-Άγ. Χαράλαμπος -Μπάρμπας Κλοκός Αχαΐας GR2320010 Λεκάνη Πηνειού Ηλείας Ηλείας + Οροπέδιο Φολόης Ηλείας GR2330002 Oλυμπία Ηλείας GR2330004 [1] σύμφωνα με την Οδηγία 91/271/EOK [2] σύμφωνα με την Οδηγία 91/676/EOK [3] σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/EOK [4] σύμφωνα με την Οδηγία 79/409/ΕOK [5] σύμφωνα με την Οδηγία 76/160/EOK [6] (και θυρόφραγμα έναντι τάφρου) [7] (και ρυθμιστικό θυρόφραγμα Διμηκού και είσοδος σύραγγας) [8] (και αντλιοστάσιο) Νερά κολύμβησης [5] Με βάση την τροποποίηση του άρθρου 2 παρ. 3 εδαφ. 2 της Α5/2280/83/ΦΕΚ 720Β Υγειονομικής Διάταξης που ισχύει σήμερα (άρθρο 1, ΦΕΚ 1744/17.12.2005) επιτρέπεται η κατασκευή βιολογικών καθαρισμών δημοσίου συμφέροντος (πχ. οικισμών) και η διάθεση των επεξεργασμένων σε απόσταση μικρότερη των 1.500 μ. από τα όρια της ανώτατης στάθμης της λίμνης, δηλαδή εντός της λεκάνης απορροής Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 15

του Μόρνου, πράγμα που μέχρι την έκδοση της ανωτέρω τροποποίησης απαγορευόταν σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 3 της ΚΥΑ Α5/2280/1983/ΦΕΚ 720Β. Στον Χάρτη 3.1 παρουσιάζονται οι περιοχές που περιλαμβάνονται στο δίκτυο NATURA2000, στον Χάρτη 3.2 τα υδάτινα συστήματα τα οποία έχουν αναγνωρισθεί σε εφαρμογή του Άρθρου 3 της 2000/60/Ε, στον Χάρτη 3.3 οι ευπρόσβλητες ζώνες όπως έχουν αναγνωρισθεί σε εφαρμογή της Οδηγίας 91/676/ΕΟΚ και στον Χάρτη 3.4 οι ευαίσθητες περιοχές όπως έχουν αναγνωρισθεί σε εφαρμογή της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος. Πηγή: www.minenv.gr Χάρτης 3.1: Περιοχές NATURA 2000 στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 16

Χάρτης 3.2: Υδάτινα συστήματα στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας Πηγή: www.minenv.gr Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 17

Πηγή: cdr.eionet.europa.eu Χάρτης 3.3: Καθορισμένες ευαίσθητες περιοχές σε συμμόρφωση με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 18

Πηγή: cdr.eionet.europa.eu Χάρτης 3.4: Καθορισμένες ευπρόσβλητες ζώνες σε συμμόρφωση με την Οδηγία 91/676/ΕΟΚ (ΚΥΑ 19652/1906/1999) στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 19

4. Εναλλακτικές λύσεις σχεδιασμού Η Β φάση σχεδιασμού αφορά στους οικισμούς Γ προτεραιότητας του Πίνακα 2.2. Για κάθε οικισμό περιγράφονται στη συνέχεια οι δυνατότητες διαχείρισης των λυμάτων. Νομός: Αχαΐας Δήμος: Καλαβρύτων Οικισμός: Καλάβρυτα Πρόταση Α Φάσης Σχεδιασμού: ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΕΕΛ Τα Καλάβρυτα είναι ορεινός οικισμός ανεπτυγμένος στο έντονο μορφολογικό ανάγλυφο των ορεινών όγκων των Αροανίων σε υψόμετρο περίπου 750 m με έντονο οικιστικό ιστό που εκτείνεται σε επιφάνεια 0.4 km 2. Με βάση τα στοιχεία της απογραφής 2001, ο πραγματικός πληθυσμός του οικισμού είναι 1747 (ΕΣΥΕ 2001), ο οποίος σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Α φάσης σχεδιασμού ανέρχεται σε 2597 κατοίκους σε περιόδους αιχμής (έτος αναφοράς 2007). Ο πληθυσμός αιχμής 20ετίας σύμφωνα με την ανάλυση της ενότητας 5, εκτιμάται σε 3376 κατοίκους. Ο οικισμός αποτελεί το κέντρο εξυπηρέτησης του Δήμου Καλαβρύτων. Η κύρια απασχόληση είναι η κτηνοτροφία, ενώ συνεχώς αυξανόμενη συμμετοχή στην οικονομία της περιοχής αποκτά ο τουρισμός. Η περιοχή συγκεντρώνει σημαντικό αριθμό τουριστών κατά τη χειμερινή περίοδο στο χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων, ενώ σημαντικό ποσοστό της τουριστικής κίνησης στη περιοχή αποτελεί ο περιηγητικός τουρισμός (φαράγγι Βουραϊκού, μονές κλπ). Στην περιοχή υπάρχει δίκτυο αποχέτευσης ακαθάρτων σε μικρό ποσοστό (10%), που σε συνδυασμό με την έλλειψη ενός οργανωμένου αποχετευτικού συστήματος που θα επέτρεπε την ορθολογική συλλογή και επεξεργασία των λυμάτων να προκαλεί επιβάρυνση στους υδροφορείς της περιοχής. Επισημαίνονται τα ακόλουθα: Ο οικισμός των Καλαβρύτων βρίσκεται εντός μιας διοικητικά και γεωγραφικά αυτόνομης θέσης, με σημαντική υψομετρική και Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 20

οριζοντιογραφική απόκλιση από είτε την πλησιέστερη ΕΕΛ (ΕΕΛ Αιγίου) ή από άλλους οικισμούς που δεν διαθέτουν ΕΕΛ (Χάρτης 4.1), με αποτέλεσμα η οποιαδήποτε συνένωση να μην είναι τεχνικοικονομικά αποδεκτή και να μην αξιολογείται περαιτέρω. Για λόγους πληρότητας αναφέρονται οι ακόλουθες αποστάσεις: Απόσταση από ΕΕΛ Αιγίου 50 km (32 km έως την Ε.Ο. Κορίνθου Πατρών) Υψομετρική διαφορά από ΕΕΛ Αιγίου + 750 m (+0.00 m) Χάρτης 4.1: Σχετική θέση οικισμού Καλαβρύτων με υφιστάμενες ΕΕΛ και άλλους οικισμούς Τα Καλάβρυτα βρίσκονται εντός των θεσμοθετημένων περιοχών NATURA 2000 (GR2320004) και εκτός των θεσμοθετημένων στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος ευαίσθητων περιοχών και ευπρόσβλητων ζωνών (Χάρτης 4.2). Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 21

Χάρτης 4.2: Σχετική θέση οικισμού Καλαβρύτων με περιοχές NATURA2000, ευπρόσβλητες ζώνες (91/676/ΕΟΚ) και ευαίσθητες περιοχές (91/271/ΕΟΚ) Ο Δήμος Καλαβρύτων διαθέτει εγκεκριμένο ΓΠΣ στο πλαίσιο της ΕΠΑ. Τα απαιτούμενα έργα ΕΕΛ και δικτύων αποχέτευσης του οικισμού Καλαβρύτων είναι χαμηλής ωριμότητας (Μέρος Γ Σύμβασης Παραδοτέο IV). Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 22

Νομός: Αχαΐας Δήμος: Συμπολιτείας Οικισμοί: Ροδοδάφνη, Λόγγος, Σελιανίτικα Πρόταση Α Φάσης Σχεδιασμού: ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕΛ ΑΙΓΙΟΥ Στο Δήμο Συμπολιτείας το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας αφορά περισσότερο στη γεωργία και λιγότερο την κτηνοτροφία. Στο παραλιακό μέτωπο του Δήμου υπάρχει αξιόλογη τουριστική δραστηριότητα και υποδομή, που περιλαμβάνει και τους οικισμούς Ροδοδάφνη (υψόμετρο +0.00 ως +43.00 m), Λόγγος (υψόμετρο +0.00 ως +17.00 m) και Σελιανίτικα (υψόμετρο +0.00 ως +17.00 m). Και οι τρεις οικισμοί είναι παραλιακοί και εκτείνονται σε επιφάνεια οικιστικού ιστού 1.2 km 2, 0.6 km 2, 0.6 km 2, αντίστοιχα. Με βάση τα στοιχεία της απογραφής 2001, ο πραγματικός πληθυσμός του κάθε οικισμού είναι 2514 (Ροδοδάφνη), 761 (Λόγγος) και 1147 (Σελιανίτικα) (ΕΣΥΕ 2001), ο οποίος σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Α φάσης σχεδιασμού για την περίπτωση του Λόγγου και των Σελιανίτικων ανέρχεται σε 3716 και 2940 κάτοικοι σε περιόδους αιχμής (έτος αναφοράς 2007), αντίστοιχα. Ο πληθυσμός αιχμής 20ετίας σύμφωνα με την ανάλυση της ενότητας 5, εκτιμάται σε 3268 (Ροδοδάφνη), 4831 (Λόγγος) και 3822 (Σελιανίτικα) κατοίκους για τους τρεις οικισμούς. Στο Δήμο, η εξυπηρέτηση του πληθυσμού ως προς τις αποχετευτικές του ανάγκες γίνεται αποκλειστικά με βόθρους. Η έλλειψη ενός οργανωμένου αποχετευτικού συστήματος αποχέτευσης που θα επέτρεπε την ορθολογική συλλογή και επεξεργασία των λυμάτων, ενώ επιπλέον η χρήση απορροφητικών βόθρων προκαλεί σημαντική επιβάρυνση στους υπόγειους υδροφορείς της περιοχής. Επισημαίνονται τα ακόλουθα: Οι γειτονικοί-διαδοχικοί οικισμοί Λόγγου, Σελιανίτικων και Ροδοδάφνης βρίσκονται στο παραλιακό μέτωπο του Κορινθιακού Κόλπου σε ένα τόξο συνολικού μήκους 9 km δυτικά από το Αίγιο. Η γειτνίαση με τη ΕΕΛ Αιγίου σε συνδυασμό με τις ήδη υπάρχουσες αποφάσεις (Π.Ο. 5170/25-6-2008-Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας) σύνδεσης των εν λόγω οικισμών με την ΕΕΛ Αιγίου οδηγούν στην επιλογή σύνδεσης των οικισμών με την ΕΕΛ Αιγίου (Χάρτης 4.3). Για τον σκοπό αυτό έχει προταθεί και επέκταση της ΕΕΛ Αιγίου (Π.Ο. 5170/25-6-2008-Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας). Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 23

Απόσταση από ΕΕΛ Αιγίου Λόγγος Σελιανίτικα Ροδοδάφνη Υψομετρική διαφορά από ΕΕΛ Αιγίου (+0.00 m) Λόγγος Σελιανίτικα Ροδοδάφνη 9 km 6 km 5 km + 0.0 m + 0.0 m + 0.0 m Χάρτης4.3: Σχετική θέση οικισμών Λόγγου, Σελιανίτικων και Ροδοδάφνης με υφιστάμενες ΕΕΛ και άλλους οικισμούς Οι οικισμοί Λόγγου, Σελιανίτικων και Ροδοδάφνης βρίσκονται εκτός των θεσμοθετημένων περιοχών NATURA 2000 και σε μεγάλη απόσταση από τις θεσμοθετημένες στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος ευαίσθητες περιοχές και ευπρόσβλητες ζώνες (Χάρτης 4.4). Ο Δήμος Συμπολιτείας δεν διαθέτει εγκεκριμένο ΓΠΣ. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 24

Τα απαιτούμενα έργα δικτύων αποχέτευσης των τριών οικισμών Λόγγου, Σελιανίτικων και Ροδοδάφνης είναι χαμηλής ωριμότητας (Μέρος Γ Σύμβασης Παραδοτέο IV). Χάρτης 4.4: Σχετική θέση οικισμών Λόγγου, Σελιανίτικων και Ροδοδάφνης με περιοχές NATURA2000, ευπρόσβλητες ζώνες (91/676/ΕΟΚ) και ευαίσθητες περιοχές (91/271/ΕΟΚ) Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 25

Νομός: Αχαΐας Δήμος: Ακράτας Οικισμός: Ακράτα Πρόταση Α Φάσης Σχεδιασμού: ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕΛ ΑΙΓΙΟΥ Ο οικισμός Ακράτας ανήκει στο Δήμο Ακράτας και βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο του Κορινθιακού Κόλπου ανατολικά του Αιγίου και σε απόσταση 35 km από αυτό. Ο οικισμός καταλαμβάνει το κεντρικότερο μέρος των παραλίων του Δήμου Ακράτας (Συλιβαινιώτικα). Στην συγκεκριμένη παραλιακή ζώνη (υψόμετρο +0.00 ως +80.00 m) υπάρχει έντονη τουριστική δραστηριότητα με την παρουσία ξενοδοχείων, ενοικιαζόμενων δωματίων και διαμερισμάτων και κέντρων αναψυχής. Με βάση τα στοιχεία της απογραφής 2001, ο πραγματικός πληθυσμός του οικισμού είναι 1325, ο οποίος σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Α φάσης σχεδιασμού ανέρχεται σε 6153 σε περιόδους αιχμής (έτος αναφοράς 2007). Ο πληθυσμός αιχμής 20ετίας σύμφωνα με την ανάλυση της ενότητας 5, εκτιμάται σε 8000 κατοίκους. Η έκταση του παραλιακού τμήματος του οικισμού εκτιμάται σε 1.60 km 2. Στην ευρύτερη περιοχή δεν υπάρχει δίκτυο αποχέτευσης ακαθάρτων με αποτέλεσμα η έλλειψη ενός οργανωμένου αποχετευτικού συστήματος που θα επέτρεπε την ορθολογική συλλογή και επεξεργασία των λυμάτων και η χρήση απορροφητικών βόθρων να προκαλεί σημαντική επιβάρυνση στα παράκτια ύδατα της περιοχής. Επισημαίνονται τα ακόλουθα: Ο οικισμός Ακράτα βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο του Κορινθιακού Κόλπου 35 km ανατολικά από το Αίγιο. Ο οικισμός απέχει 18 km από τον πλησιέστερο οικισμό Γ προτεραιότητας το Διακοπτό και 35 km από την πλησιέστερη ΕΕΛ που είναι του Αιγίου (Χάρτης 4.5). Σημειώνονται οι ακόλουθες αποστάσεις: Απόσταση από Διακοπτό 18 km Απόσταση από ΕΕΛ Αιγίου 35 km Υψομετρική διαφορά από ΕΕΛ Αιγίου (+0.00 m) + 0.0 m Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 26

Η γεωγραφική θέση της Ακράτας και η απόστασή της από την πλησιέστερη ΕΕΛ Αιγίου οδηγούν καταρχήν στην επιλογή μίας αυτόνομης ΕΕΛ που θα εξυπηρετεί τον οικισμό. Η επιλογή αυτή αποτελεί και πρόταση της «Μελέτης για το σχεδιασμό χωροθέτηση εγκαταστάσεων υγρών αποβλήτων του Ν. Αχαΐας» που υλοποιήθηκε για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος το 1999. Στη συγκεκριμένη μελέτη προτείνεται η κατασκευή αυτόνομης ΕΕΛ για την Ακράτα και τους παραλιακούς οικισμούς, καθώς όπως εκτιμήθηκε τεχνικοικονομικά ήταν η βέλτιστη λύση. Ωστόσο, διαφαίνεται η πρόθεση του Δήμου να συνδεθεί με την ΕΕΛ Αιγίου και προς την κατεύθυνση αυτή έχουν εκδοθεί οι περιβαλλοντικοί όροι της επέκτασης της ΕΕΛ Αιγίου (Π.Ο. 5170/25-6- 2008-Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας) που προβλέπουν την σύνδεση αυτή. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με τις αντιδράσεις για χωροθέτηση νέας εγκατάστασης στην περιοχή δεν μπορεί να αγνοηθεί, ωστόσο δεν αποτελεί την οικονομικά βέλτιστη, με αποτέλεσμα από την τελευταία αυτή άποψη να μην προτείνεται. Χάρτης 4.5: Σχετική θέση Ακράτας με υφιστάμενες ΕΕΛ και άλλους οικισμούς Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 27

Ο οικισμός Ακράτα βρίσκεται εκτός των θεσμοθετημένων περιοχών NATURA 2000 και σε μεγάλη απόσταση από τις θεσμοθετημένες στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος ευαίσθητες περιοχές και ευπρόσβλητες ζώνες (Χάρτης 4.6). Ο Δήμος Ακράτας δεν διαθέτει εγκεκριμένο ΓΠΣ. Τα απαιτούμενα έργα δικτύων αποχέτευσης είναι χαμηλής ωριμότητας (Μέρος Γ Σύμβασης Παραδοτέο IV). Χάρτης 4.6: Σχετική θέση Ακράτας με περιοχές NATURA2000, ευπρόσβλητες ζώνες (91/676/ΕΟΚ) και ευαίσθητες περιοχές (91/271/ΕΟΚ) Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 28

Νομός: Αχαΐας Δήμος: Διακοπτού Οικισμός: Διακοπτό Πρόταση Α Φάσης Σχεδιασμού: ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕΛ ΑΙΓΙΟΥ Ο οικισμός Διακοπτού ανήκει στον ομώνυμο Δήμο και βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο του Κορινθιακού Κόλπου ανατολικά του Αιγίου και σε απόσταση 17 km από αυτό. Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η σταθερή τουριστική κίνηση καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Η ποικιλομορφία και φυσική ομορφιά που παρουσιάζει η κοιλάδα του Βουραϊκού συγκεντρώνει το ενδιαφέρον σημαντικού αριθμού επισκεπτών και κατά τη χειμερινή κυρίως περίοδο (οδοντωτός σιδηρόδρομος). Με βάση τα στοιχεία της απογραφής 2001, ο πραγματικός πληθυσμός του οικισμού (υψόμετρο +0.00 ως +25.00 m) είναι 2290, ο οποίος σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Α φάσης σχεδιασμού ανέρχεται σε 2455 σε περιόδους αιχμής (έτος αναφοράς 2007). Ο πληθυσμός αιχμής 20ετίας σύμφωνα με την ανάλυση της ενότητας 5, εκτιμάται σε 3192. Ο οικισμός εκτιμάται ότι εκτείνεται σε επιφάνεια 2.0 km 2. Στην ευρύτερη περιοχή δεν υπάρχει δίκτυο αποχέτευσης ακαθάρτων με αποτέλεσμα η έλλειψη ενός οργανωμένου αποχετευτικού συστήματος που θα επέτρεπε την ορθολογική συλλογή και επεξεργασία των λυμάτων και η χρήση απορροφητικών βόθρων να προκαλεί σημαντική επιβάρυνση στα παράκτια ύδατα της περιοχής. Επισημαίνονται τα ακόλουθα: Ο οικισμός Διακοπτό βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο του Κορινθιακού Κόλπου 17 km ανατολικά από το Αίγιο. Ο οικισμός απέχει 18 km από τον πλησιέστερο οικισμό Γ προτεραιότητας την Ακράτα και 17 km από την πλησιέστερη ΕΕΛ που είναι του Αιγίου (Χάρτης 4.5). Σημειώνονται οι ακόλουθες αποστάσεις: Απόσταση από Ακράτα 18 km Απόσταση από ΕΕΛ Αιγίου 17 km Υψομετρική διαφορά από ΕΕΛ Αιγίου (+0.00 m) + 0.0 m Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 29

Όπως και στην περίπτωση της Ακράτας, η γεωγραφική θέση του Διακοπτού και η απόστασή του από την πλησιέστερη ΕΕΛ Αιγίου οδηγούν καταρχήν στην επιλογή μίας αυτόνομης ΕΕΛ που θα εξυπηρετεί τον οικισμό. Η επιλογή αυτή αποτελεί και πρόταση της «Μελέτης για το σχεδιασμό χωροθέτηση εγκαταστάσεων υγρών αποβλήτων του Ν. Αχαΐας» που υλοποιήθηκε για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος το 1999. Στη συγκεκριμένη μελέτη προτείνεται η κατασκευή αυτόνομης ΕΕΛ για το Διακοπτό, καθώς όπως εκτιμήθηκε τεχνικοικονομικά ήταν η βέλτιστη λύση. Ωστόσο, διαφαίνεται η πρόθεση του Δήμου να συνδεθεί με την ΕΕΛ Αιγίου και προς την κατεύθυνση αυτή, στους προαναφερθέντες περιβαλλοντικούς όρους της επέκτασης της ΕΕΛ Αιγίου (Π.Ο. 5170/25-6- 2008-Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας), προβλέπεται η σύνδεση αυτή. Η εξέλιξη αυτή δεν μπορεί να αγνοηθεί, ωστόσο δεν αποτελεί την οικονομικά βέλτιστη, με αποτέλεσμα από την τελευταία αυτή άποψη να μην προτείνεται. Χάρτης 4.7: Σχετική θέση Διακοπτού με υφιστάμενες ΕΕΛ και άλλους οικισμούς Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 30

Ο οικισμός Διακοπτού βρίσκεται εκτός των θεσμοθετημένων περιοχών NATURA 2000 και σε μεγάλη απόσταση από τις θεσμοθετημένες στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος ευαίσθητες περιοχές και ευπρόσβλητες ζώνες (Χάρτης 4.8). Ο Δήμος Διακοπτού δεν διαθέτει εγκεκριμένο ΓΠΣ. Τα απαιτούμενα έργα δικτύων αποχέτευσης είναι χαμηλής ωριμότητας (Μέρος Γ Σύμβασης Παραδοτέο IV). Χάρτης 4.8: Σχετική θέση Διακοπτού με περιοχές NATURA2000, ευπρόσβλητες ζώνες (91/676/ΕΟΚ) και ευαίσθητες περιοχές (91/271/ΕΟΚ) Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 31

Νομός: Αχαΐας Δήμος: Ρίου Οικισμοί: Αγ. Βασίλειος, Ρίο Πρόταση Α Φάσης Σχεδιασμού: ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕΛ ΠΑΤΡΑΣ Ο Δήμος Ρίου, λόγω της γειτνίασης με τον Δήμο Πατρέων γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη ως περιαστική περιοχή με ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που διαβιεί στη πόλη της Πάτρας να χρησιμοποιεί τη περιοχή για δεύτερη ή εξοχική κατοικία. Οι απαιτήσεις υδροδότησης σε πόσιμο νερό αλλά και για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες χρήσεις καλύπτονται αποκλειστικά από την εκμετάλλευση της υπόγειας υδροφορίας. Η υπερεκμετάλλευση των υπογείων υδάτων που συντελείται σε συνάρτηση με το γεγονός ότι όλες σχεδόν οι γεωτρήσεις βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές και περιοχές λοιπών δραστηριοτήτων, έχει ως αποτέλεσμα τη διαρκή ποσοτική εξάντληση και ποιοτική υποβάθμιση της υπόγειας υδροφορίας. Λαμβάνοντας δε υπ' όψη την έλλειψη ορθολογικού συστήματος διαχείρισης αστικών λυμάτων και τη καθολική χρήση απορροφητικών βόθρων, είναι σαφές ότι τα αστικά λύματα έχουν σημαντική ρυπαντική συμβολή. Στο παραλιακό μέτωπο του Δήμου υπάρχει αξιόλογη τουριστική δραστηριότητα και υποδομή, που περιλαμβάνει και τους οικισμούς Ρίο (υψόμετρο +0.00 έως +40.00 m) και Άγιος Βασίλειος (υψόμετρο +0.00 έως +30.00 m). Και οι δύο οικισμοί είναι παραλιακοί και εκτείνονται σε επιφάνεια οικιστικού ιστού 1.4 km 2 και 1 km 2, αντίστοιχα (ΕΣΥΕ 1991). Με βάση τα στοιχεία της απογραφής 2001, ο πραγματικός πληθυσμός του κάθε οικισμού είναι 5231 (Ρίο) και 2045 (Άγιος Βασίλειος) (ΕΣΥΕ 2001), ο οποίος σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Α φάσης σχεδιασμού ανέρχεται σε 5502 και 2045 κάτοικοι σε περιόδους αιχμής (έτος αναφοράς 2007), αντίστοιχα. Ο πληθυσμός αιχμής 20ετίας σύμφωνα με την ανάλυση της ενότητας 5, ανέρχεται σε 7153 (Ρίο) και 2659 (Άγιος Βασίλειος) κατοίκους. Στο Δήμο, η εξυπηρέτηση του πληθυσμού ως προς τις αποχετευτικές του ανάγκες γίνεται με βόθρους. Η έλλειψη ενός οργανωμένου αποχετευτικού συστήματος αποχέτευσης που θα επέτρεπε την ορθολογική συλλογή και επεξεργασία των λυμάτων, οδηγεί στη διαρκή επιβάρυνση του οικείου περιβάλλοντος. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 32

Επισημαίνονται τα ακόλουθα: Οι γειτονικοί-διαδοχικοί οικισμοί Ρίου και Αγίου Βασιλείου βρίσκονται στο παραλιακό μέτωπο του Πατραϊκού Κόλπου σε ένα τόξο συνολικού μήκους 23 km δυτικά από την πόλη των Πατρών. Η γειτνίαση με τη ΕΕΛ Πατρών σε συνδυασμό με τις καταρχήν αποφάσεις σύνδεσης των εν λόγω οικισμών με την ΕΕΛ (71/16-5-2008, ΔΕΥΑΠ) οδηγούν στην επιλογή συνένωσης των οικισμών με την ΕΕΛ Πατρών (Χάρτης 4.9). Απόσταση από ΕΕΛ Πατρών Ρίο Άγιος Βασίλειος Υψομετρική διαφορά από ΕΕΛ Πατρών (+0.00 m) Ρίο Άγιος Βασίλειος 20 km 26 km + 0.0 m + 0.0 m Χάρτης 4.9: Σχετική θέση οικισμών Ρίου και Αγίου Βασιλείου με υφιστάμενες ΕΕΛ και άλλους οικισμούς Οι οικισμοί Ρίου και Αγίου Βασιλείου βρίσκονται εκτός των θεσμοθετημένων περιοχών NATURA 2000 και σε μεγάλη απόσταση από Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 33

τις θεσμοθετημένες στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος ευαίσθητες περιοχές και ευπρόσβλητες ζώνες (Χάρτης 4.10). Ο Δήμος Ρίου δεν διαθέτει εγκεκριμένο ΓΠΣ. Τα απαιτούμενα έργα δικτύων αποχέτευσης των δύο οικισμών Ρίου και Αγίου Βασιλείου είναι χαμηλής ωριμότητας (Μέρος Γ Σύμβασης Παραδοτέο IV). Χάρτης 4.10: Σχετική θέση οικισμών Ρίου και Αγίου Βασιλείου με περιοχές NATURA2000, ευπρόσβλητες ζώνες (91/676/ΕΟΚ) και ευαίσθητες περιοχές (91/271/ΕΟΚ) Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 34

Νομός: Αιτωλοακαρνανίας Δήμος: Μεδεώνος Οικισμός: Κατούνα Πρόταση Α Φάσης Σχεδιασμού: ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΕΕΛ Ο οικισμός Κατούνα βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Ξηρομέρου και είναι η έδρα του Δήμου Μεδεώνος. Βρίσκεται στο κέντρο της επαρχίας του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, βόρεια από την λίμνη Αμβρακία και σε απόσταση 7 km από αυτή, κτισμένος περιμετρικά σε λόφο με υψόμετρο από +260.00 m έως + 345.00 m. Ο οικισμός βρίσκεται σε απόσταση 20 km από την Αμφιλοχία και 43 χιλ. από το Αγρίνιο. Με βάση τα στοιχεία της απογραφής 2001, ο πραγματικός πληθυσμός του οικισμού είναι 2331, ο οποίος σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Α φάσης σχεδιασμού είναι και ο πληθυσμός αιχμής (έτος αναφοράς 2007). Ο πληθυσμός αιχμής 20ετίας σύμφωνα με την ανάλυση της ενότητας 05, εκτιμάται σε 3030. Η έκταση του οικισμού σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (1991) είναι σε 1.10 km 2. Στην περιοχή δεν υπάρχει δίκτυο αποχέτευσης ακαθάρτων και η εξυπηρέτηση του πληθυσμού γίνεται με βόθρους. Η έλλειψη ενός οργανωμένου αποχετευτικού συστήματος αποχέτευσης που θα επέτρεπε την ορθολογική συλλογή και επεξεργασία των λυμάτων, οδηγεί στη διαρκή επιβάρυνση του οικείου περιβάλλοντος. Επισημαίνονται τα ακόλουθα: Ο οικισμός Κατούνας βρίσκεται εντός μιας διοικητικά και γεωγραφικά αυτόνομης θέσης, με σημαντική υψομετρική και οριζοντιογραφική απόκλιση από είτε την πλησιέστερη ΕΕΛ (ΕΕΛ Αμφιλοχίας) ή από άλλους οικισμούς που δεν διαθέτουν ΕΕΛ (Χάρτης 4.11), με αποτέλεσμα η οποιαδήποτε συνένωση να μην είναι τεχνικοικονομικά αποδεκτή και να μην αξιολογείται περαιτέρω. Για λόγους πληρότητας αναφέρονται οι ακόλουθες αποστάσεις: Απόσταση από ΕΕΛ Αμφιλοχίας 24 km Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 35

Υψομετρική διαφορά από ΕΕΛ Αμφιλοχίας (+22.00 m) + 238 m Χάρτης 4.11: Σχετική θέση Κατούνας με υφιστάμενες ΕΕΛ και άλλους οικισμούς Ο οικισμός Κατούνας βρίσκεται εκτός των θεσμοθετημένων περιοχών NATURA 2000 και σε μεγάλη απόσταση από τις θεσμοθετημένες στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος ευαίσθητες περιοχές και ευπρόσβλητες ζώνες (Χάρτης 4.12). Ο Δήμος Μεδεώνος δεν διαθέτει εγκεκριμένο ΓΠΣ. Τα απαιτούμενα έργα ΕΕΛ και δικτύων αποχέτευσης είναι χαμηλής ωριμότητας (Μέρος Γ Σύμβασης Παραδοτέο IV). Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 36

Χάρτης 4.12: Σχετική θέση Κατούνας με προστατευόμενες περιοχές περιοχές NATURA2000, ευπρόσβλητες ζώνες (91/676/ΕΟΚ) και ευαίσθητες περιοχές (91/271/ΕΟΚ) Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 37

5. Εκτίμηση πληθυσμού Για την ορθολογική εκτίμηση του κόστους των έργων απαιτείται η εκτίμηση του πληθυσμού στον χρονικό ορίζοντα κατασκευής τους. Σε συμφωνία με τις παραδοχές της Α Φάσης σχεδιασμού, για την εκτίμηση του πληθυσμού χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος ανατοκισμού με βάση τον μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής (ΜΕΡΜ) 1,5%, σύμφωνα με την ακόλουθη σχέση: Π αιχμ 20ετιας=Π αιχμ 2007(1+r) n όπου r : εκτιμώμενος ΜΕΡΜ για τη περίοδο πρόβλεψης και n: χρονική διάρκεια πρόβλεψης σε έτη Με δεδομένο ότι ο χρονικός ορίζοντας κατασκευής των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων είναι η 20ετία, ο συντελεστής (1+r) n προκύπτει ίσος με 1,35 και ως αποτέλεσμα λαμβάνεται για την εκτίμηση του πληθυσμού εικοσαετίας μία αύξηση της τάξης του 30%. Ως αποτέλεσμα οι πληθυσμοί σχεδιασμού 20ετίας παρουσιάζονται στον Πίνακα 5.1. Πίνακας 5.1: Πληθυσμοί σχεδιασμού έργων ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Α/Α ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΙΧΜΗΣ 2007 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΙΧΜΗΣ 20ετίας (ΕΕΛ) 1 AXAIAΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ 2,597 3,376 2 AXAIAΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ 2,514 3,268 3 AXAIAΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΛΟΓΓΟΣ 3,716 4,831 4 AXAIAΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΣΕΛΙΑΝΙΤΙΚΑ 2,940 3,822 5 AXAIAΣ ΑΚΡΑΤΑΣ ΑΚΡΑΤΑ 6,153 8,000 6 AXAIAΣ ΔΙΑΚΟΠΤΟΥ ΔΙΑΚΟΠΤΟ 2,455 3,192 7 AXAIAΣ ΡΙΟΥ ΑΓ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 2,045 2,659 8 AXAIAΣ ΡΙΟΥ ΡΙΟ 5,502 7,153 9 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΜΕΔΕΩΝΟΣ ΚΑΤΟΥΝΑ 2,331 3,030 Επισημαίνεται πως ο χρονικός ορίζοντας σχεδιασμού των έργων αποχέτευσης αφορά σε 40ετία για τους κεντρικούς αποχετευτικούς αγωγούς (ΚΑΑ), καθώς η κοστολόγηση λαμβάνει υπόψη το μήκος του αγωγού και τη διάμετρό του και δεν εξαρτάται από την πυκνότητα του πληθυσμού του οικισμού. Η κοστολόγηση των έργων εσωτερικού δικτύου του οικισμού είναι λογικό να γίνει με τον εκτιμώμενο πληθυσμό της 20ετίας, καθώς είναι πολύ πιθανό η μελλοντική αύξηση του Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 38

πληθυσμού να αντιστοιχεί σε αύξηση της πυκνότητας και κατά συνέπεια όχι αύξηση του μήκους του δικτύου, ενώ επιπρόσθετα δεν μπορεί να είναι γνωστό αν η ανάπτυξη του οικισμού αντιστοιχεί και σε χωρική επέκταση. Αξίζει να επισημανθεί ότι σε κάθε περίπτωση δεν τίθεται θέμα χρηματοδότησης των έργων των εσωτερικών δικτύων των οικισμών χρονικού ορίζοντα 40ετίας, καθώς τα έργα επεκτάσεων θα πρέπει να εντάσσονται στους προγραμματισμούς των ΟΤΑ. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 39

6. Εκτίμηση κόστους υλοποίησης έργων Όπως έχει περιγραφεί στο Κεφάλαιο 2 τα τεχνικο-οικονομικά κριτήρια αφορούν τόσο το κόστος κατασκευής των έργων (δίκτυο αποχέτευσης και έργα μεταφοράς λυμάτων, εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων, διάθεση λυμάτων), όσο και το λειτουργικό κόστος των παραπάνω έργων. Είναι κατανοητό ότι σχετικές με τα τεχνικοοικονομικά κριτήρια είναι οι πληροφορίες που αφορούν τις αποστάσεις μεταξύ των οικισμών, η πυκνότητα του οικισμού, οι αποστάσεις από υφιστάμενες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, η δυναμικότητα των υφιστάμενων εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, οι αποστάσεις από τους πιθανούς τελικούς αποδέκτες, το ανάγλυφο του εδάφους και οι υψομετρικές διαφορές, κ.α. Εφαρμόζοντας τη μεθοδολογία και τις σχέσεις που αναφέρονται στο Κεφάλαιο 2 και λαμβάνοντας υπόψη τις προηγούμενες πληθυσμιακές εκτιμήσεις προκύπτουν για κάθε οικισμό τα οικονομικά μεγέθη που αφορούν στη δαπάνη κατασκευής και λειτουργίας των έργων. 6.1 Δαπάνη κατασκευής έργων Κόστος κατασκευής ΔΑ Για πυκνότητα πληθυσμού μικρότερη από 70 κάτοικοι ανά εκτάριο, το μήκος του δικτύου αποχέτευσης είναι συνάρτηση της πυκνότητας του πληθυσμού ως ακολούθως: L = 2,75 x D + 60,58 όπου L: το εκτιμώμενο μήκος δικτύου (m) D: πυκνότητα πληθυσμού (κάτοικοι/ha) Σε περιπτώσεις πυκνοτήτων μεγαλύτερων από 70 κατ./εκτάριο το απαιτούμενο μήκος αγωγού λαμβάνεται ίσο με 250 μμ/εκτάριο. Το κόστος κατασκευής του εσωτερικού δικτύου αποχέτευσης λαμβάνεται ίσο με 250 ευρώ/μμ αγωγού. Στο κόστος αυτό συμπεριλαμβάνονται η δαπάνη των απαιτούμενων φρεατίων κατά μήκος του άξονα του αγωγού, των χωματουργικών εργασιών, της μεταφοράς και τοποθέτησης των αγωγών. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 40

Επισημαίνεται πως ως έκταση των οικισμών έχουν ληφθεί υπόψη τα στοιχεία της απογραφής της ΕΣΥΕ (1991) που αφορούν συγκεκριμένα σε αστική χρήση, καθώς επίσης και οι πληροφορίες από αεροφωτογραφίες των οικισμών ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που οι πυκνότητες που προκύπτουν από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ είναι είτε πολύ μικρές (που συνεπάγονται σημαντικά κόστη εσωτερικού δικτύου αποχέτευσης) ή πολύ μεγάλες. Το κόστος κατασκευής του κεντρικού αποχετευτικού αγωγού (ΚΑΑ) μεταφοράς λυμάτων προς την ΕΕΛ εξυπηρέτησης λαμβάνεται επίσης ίσο με 250 ευρώ/μμ αγωγού, ανεξάρτητα με το αν πρόκειται για βαρυτικό ή καταθλιπτικό αγωγό. Επισημαίνεται επίσης, ότι το μήκος (ΚΑΑ) που λαμβάνεται στις περιπτώσεις αυτόνομων μονάδων ίσο με 2 km. Το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής του εσωτερικού δικτύου αποχέτευσης και του ΚΑΑ παρουσιάζεται στους Πίνακες 6.1 και 6.2, αντίστοιχα. Επισημαίνεται πως τα εκτιμώμενα στοιχεία κόστους του εσωτερικού δικτύου για τον οικισμό Καλαβρύτων χρησιμοποιούνται κατά περίπτωση για την εκτίμηση της λειτουργικής δαπάνης και για τη μερική εκτίμηση του κόστους κατασκευής καθώς ένα τμήμα του δικτύου είναι ήδη κατασκευασμένο. Κόστος κατασκευής αυτόνομης ΕΕΛ Ως προς τον βαθμό επεξεργασίας που θα επιτυγχάνεται από την εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων, αυτός μπορεί να περιορισθεί καταρχήν στον ελάχιστο αποδεκτό βαθμό, που αντιστοιχεί σε δευτεροβάθμια επεξεργασία με απομάκρυνση μόνο του οργανικού άνθρακα. Η κοστολόγηση του συστήματος επεξεργασίας σε μικρές ΕΕΛ βασίζεται στην ακόλουθη σχέση: Κ = 4000 Π 0,70 όπου K: το κόστος κατασκευής της ΕΕΛ (ευρώ) Π: ο πληθυσμός σχεδιασμού (κάτοικοι) Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 41

Το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής των ΕΕΛ παρουσιάζεται στον Πίνακα 6.3. Επισημαίνεται πως η προεκτίμηση του κόστους κατασκευής της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων για τους οικισμούς Ρίο και Άγιος Βασίλειος χρησιμοποιείται μόνο για την εκτίμηση της λειτουργικής δαπάνης, καθώς προϋπόθεση για την σύνδεση και εξυπηρέτηση από την ΕΕΛ Πάτρας είναι η μη ανάγκη επέκτασης της εγκατάστασης. Στην περίπτωση των οικισμών Διακοπτό, Ακράτα, Ροδοδάφνη, Λόγγος και Σελιανίτικα το κόστος κατασκευής της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων που εκτιμάται σχετίζεται έμμεσα με την ανάγκη πρόσθετης δαπάνης για την επέκταση της ΕΕΛ Αιγίου. 6.2 Δαπάνη λειτουργίας έργων Κόστος λειτουργίας ΔΑ Για τη συντήρηση και λειτουργία υπολογίζεται ετήσια δαπάνη 2% του κόστους κατασκευής. Για την εκτίμηση της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσης χρησιμοποιείται η σχέση τοκοχρεωλυτική δόση (%) = [ε (1+ε) n ] / [(1+ε) n -1] όπου ε : αποπληθωρισμένο επιτόκιο και n: o ωφέλιμος χρόνος ζωής του έργου σε έτη Ως ωφέλιμος χρόνος ζωής λαμβάνονται τα 15 έτη και 40 έτη για τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό και τα έργα Πολιτικού Μηχανικού αντίστοιχα και αποπληθωρισμένο επιτόκιο 4%. Για τα δίκτυα ως αναλογία Η/Μ έργων και έργων Πολιτικού Μηχανικού θεωρείται η αναλογία 5% και 95% και ως συνέπεια προκύπτει σταθμισμένη απόσβεση 5.25%. Δίκτυο αποχέτευσης Απόσβεση 5.25% Συντήρηση-Λειτουργία 2% Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος 42