ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ. Αγγελική Καλλία Αντωνίου Δρ. Νομικής, Δικηγόρος,

Transcript

1 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Αγγελική Καλλία Αντωνίου Δρ. Νομικής, Δικηγόρος,

2 7 ο Πρόγραμμα Δράσης της Ε. Επιτροπής ΖΟΥΜΕ ΜΕ ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΜΑΣ

3 7 ο Πρόγραμμα: Στόχοι Σημαντική μείωση των επιπτώσεων των πιέσεων που ασκούνται στα γλυκά μεταβατικά παράκτια ύδατα ώστε να επιτευχθεί, να διατηρηθεί ή να ενισχυθεί η καλή κατάσταση

4 7 ο Πρόγραμμα Στόχοι: Μείωση των επιπτώσεων των πιέσεων που ασκούνται στα θαλάσσια ύδατα ώστε να επιτευχθεί ή να διατηρηθεί η καλή περιβαλλοντική κατάσταση

5 Τo Ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των υδατικών πόρων

6 Βασικές νομοθετικές διατάξεις: -ποιότητα των επιφανειακών νερών από τα οποία αντλείται πόσιμο νερό (Οδηγία 75/440, 91/692) -ποιότητα του πόσιμου νερού (Οδηγία 98/83, αντικατέστησε την 80/778) -μέθοδοι δειγματοληψίας και ελέγχου του νερού που προορίζεται για πόσιμο (Οδηγίες 79/869, 81/885, 91/692) -ρύπανση από τα απορρυπαντικά (Κανονισμός 648/2004, κατήργησε την Οδηγία 73/404)

7 - έκχυση επικίνδυνων ουσιών στο υδάτινο περιβάλλον (Οδηγίες 76/464, 83/513, 84/156, 84/491, 86/176, 86/280, 2006/11, 2008/105) - απαιτούμενη ποιότητα των νερών για τα οστρακοειδή (Οδηγίες 79/923, 2006/113) - απαιτούμενη ποιότητα των νερών για τη διατήρηση της ζωής των ψαριών (Οδηγίες 78/659, 91/692, 2006/44) - προστασία των υπόγειων νερών (Οδηγίες 80/68, 2006/118) - προστασία των νερών από την νιτρική ρύπανση που προκαλείται από χρήση λιπασμάτων στη γεωργία (Οδηγία 91/676)

8 - υποχρέωση επεξεργασίας αστικών και βιομηχανικών λυμάτων, (Οδηγίες 91/271, 98/15) - αντιμετώπιση των έμμονων οργανικών ρύπων, (Οδηγία 79/117, Κανονισμός 850/2004, Απόφαση 2006/507) - διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης (Οδηγίες 76/160, 2006/7) - Οδηγία πλαίσιο για τη Θαλάσσια στρατηγική (Οδηγία 2008/56) - ολοκληρωμένη πρόληψη και αντιμετώπιση της ρύπανσης των νερών κατά την διαδικασία αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων (Οδηγίες 96/61, 2008/1)

9 - οδηγία πλαίσιο για τα νερά (Οδηγία 2000/60) - αντιμετώπιση κινδύνων πλημμυρών (Οδηγία 2007/60) - προστασία του εδάφους (Πρόταση Οδηγίας )

10 Η Οδηγία Πλαίσιο για το Νερό

11 Η Οδηγία έχει στόχο 1) τη μακροπρόθεσμη προστασία όλων των υδάτων: επιφανειακών, μεταβατικών, υπόγειων και παράκτιων και των οικοσυστημάτων στην ΕΕ και δημιουργεί ένα πλαίσιο αειφορικής διαχείρισης

12 2) Η διαχείριση των υδατικών πόρων να γίνεται σε επίπεδο περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού ή περιοχή λεκανών απορροής ποταμών: νοείται αποτελούμενη από μία ή περισσότερες γειτονικές λεκάνες απορροής μαζί με τα συναφή υπόγεια και παράκτια ύδατα

13 3) Η διαχείριση των υδατικών πόρων να γίνεται βάσει Διαχειριστικών Σχεδίων των Υδατικών Διαμερισμάτων, τα οποία καταρτίζει κάθε κ.μ. (2009)

14 4) Εξασφάλιση κοινωνικής συναίνεσης με ενεργό συμμετοχή των ενδιαφερόμενων και κατά τη σύνταξη των προγραμμάτων διαχείρισης

15 5) Προώθηση ορθολογικών αναλύσεων κόστους (2010)

16 Το Ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των υδατικών πόρων Στην χώρα μας δεν υπάρχει ένα συστηματοποιημένο νομικό πλαίσιο, αλλά πλήθος νομοθετικών διατάξεων.

17 Σύγκριση Προσφοράς και Ζήτησης Υδάτων (σημερινές συνθήκες) Κ.Α. Υδατικά διαμερίσματα Προσφορά Ζήτηση Παρατηρήσεις (hm 3 ) (hm 3 ) 1 Δυτικής Πελοποννήσου Πλεονασματικό 2 Βόρειας Πελοποννήσου Πλεονασματικό 3 Ανατολικής Πελοποννήσου Ελλειμματικό 4 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας Πλεονασματικό 5 Ηπείρου Πλεονασματικό 6 Αττικής Οριακά πλεονασματικό 7 Ανατ. Στερεάς Ελλάδας Ελλειμματικό 8 Θεσσαλίας Ελλειμματικό 9 Δυτικής Μακεδονίας Πλεονασματικό 10 Κεντρικής Μακεδονίας Οριακά πλεονασματικό 11 Ανατολικής Μακεδονίας Πλεονασματικό 12 Θράκης Πλεονασματικό 13 Κρήτης Οριακά ελλειμματικό 14 Νήσων Αιγαίου 7 25 Ελλειμματικό Σύνολο χώρας

18 Σύγκριση Προσφοράς και Ζήτησης Υδάτων (μακροπρόθεσμο σενάριο) Κ.Α. Υδατικά διαμερίσματα Προσφορά Ζήτηση Παρατηρήσεις (hm 3 ) (hm 3 ) 1 Δυτικής Πελοποννήσου Οριακά πλεονασματικό 2 Βόρειας Πελοποννήσου Ελλειμματικό 3 Ανατολικής Πελοποννήσου Ελλειμματικό 4 Δυτικής Στερεάς Ελλάδας Πλεονασματικό 5 Ηπείρου Πλεονασματικό 6 Αττικής Ελλειμματικό 7 Ανατ. Στερεάς Ελλάδας Ελλειμματικό 8 Θεσσαλίας Πλεονασματικό 9 Δυτικής Μακεδονίας Οριακά πλεονασματικό 10 Κεντρικής Μακεδονίας Ελλειμματικό 11 Ανατολικής Μακεδονίας Πλεονασματικό 12 Θράκης Ελλειμματικό 13 Κρήτης Οριακά πλεονασματικό 14 Νήσων Αιγαίου Ελλειμματικό Σύνολο χώρας

19 Το 1986 εκδίδεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ο Ν.1650 Νόμος πλαίσιο για το περιβάλλον

20 Το 1987 εκδίδεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης ο Ν.1739 για την διαχείριση των υδάτινων πόρων Χωρίζει τη χώρα σε 14 υδατικά διαμερίσματα Ο Νόμος, σε μεγάλο βαθμό, δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ

21 Το 2003 ο Ν.3199 «περί προστασίας και διαχείρισης των υδάτων» ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την Οδηγία 2000/60 και

22 Ν /2013, ΦΕΚ 29/Α/ Τροποποιεί τον Ν. 3199/2003 Αρθ.5: Περιφέρεια ----Αποκεντρωμένη Διοίκηση Περιφερειακό Συμβούλιο Υδάτων ---- Συμβούλιο Υδάτων Αποκεντρωμένης Διοίκησης Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας---- Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης

23 Οι σημαντικότερες ρυθμίσεις του Ν : Συστάθηκε η Εθνική Επιτροπή Υδάτων (ΕΕΥ), απαρτίζεται από τους Υπουργούς ΠΕΚΑ, Οικονομίας, Εσωτερικών, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μπορούν να συμμετάσχουν και άλλοι Υπουργοί

24 Η Εθνική Επιτροπή Υδάτων εξέδωσε το 2010 Απόφαση αριθ. 706, ΦΕΚ 1383/Β/ ορίζονται οι 45 ΛΑΠ της χώρας και οι Περιφέρειες που είναι αρμόδιες για τη διαχείρισή τους

25 Εθνική Επιτροπή Υδάτων έγκριση στον Υπουργό ΠΕΚΑ για Διαχειριστικά Σχέδια (Δημοσίευση σε ΦΕΚ)

26 Συστάθηκε Εθνικό Συμβούλιο Υδάτων (ΕΣΥΔ): ΥΠΑΠ 34685/2005, τροπ. με την ΥΠΑΠ 23970/2007 και καθορίσθηκε ο τρόπος λειτουργίας του με την ΥΠΑΠ 26798/2005. Το ΕΣΥΔ έχει ως βασική αρμοδιότητα την υποβολή στη Βουλή Ετήσιων Εκθέσεων σχετικά με την κατάσταση του Υδατικού δυναμικού της χώρας

27 Συστάθηκε Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων με την ΥΠΑΠ 49139/2005 (καταργήθηκε) Το 2010 εξελίχθηκε σε Ειδική Γραμματεία Υδάτων (ΕΓΥ) ΠΔ 24/2010, ΦΕΚ 56/Α/ Οργάνωση της ΕΓΥ: ΚΥΑ 322/2013, ΦΕΚ 679/Β/ Η ΕΓΥ αποτελεί τον εθνικό φορέα διαχείρισης ενιαίο διοικητικό τομέα του ΥΠΕΚΑ του οποίου προϊσταται Ειδικός Γραμματέας

28 ΕΓΥ Δ/νση Προστασίας και Διαχείρισης Υδάτινου Περιβάλλοντος Τμήμα Επιφανειακών και Υπογείων Υδάτων Τμήμα Θαλασσίων Υδάτων και Τεχνολογιών Περιβάλλοντος

29 ΕΓΥ Δ/νση Σχεδιασμού και Διαχείρισης Υδάτινου Περιβάλλοντος Τμήμα Κοστολόγησης και Τιμολόγησης Υπηρεσιών Ύδατος Τμήμα Παρακολούθησης, Αξιολόγησης Υπηρεσιών Ύδατος και Σύναψης και Υποστήριξης Δημοσίων Συμβάσεων

30 Συστάθηκαν οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Υδάτων (ΠΔΥ) με την ΥΠΑΠ 47630/2005. κύριες αρμοδιότητες:

31 Ανακατανομή Αρμοδιοτήτων βάσει του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ Ν.3852/2010 Εγκύκλιος / Κεντρική και Αποκεντρωμένη Διοίκηση: Χαράσσει τη στρατηγική προστασίας και διαχείρισης των υδάτων Οι Περιφέρειες: Υλοποιούν τον στρατηγικό σχεδιασμό

32 Κατηγορίες αδειών χρήσης υδάτων και εκτέλεσης έργων αξιοποίησής τους Καθορίσθηκε η διαδικασία έκδοσής τους, το περιεχόμενό και η διάρκεια ισχύος τους: ΥΠΑΠ 43504/2005. Άδεια για Χρήσεις νερών, επιφανειακών και υπόγειων: ύδρευση αγροτική χρήση - άρδευση βιομηχανική Ενεργειακή αναψυχή

33 Συγκροτήθηκε Γνωμοδοτική Επιτροπή Υδάτων ΥΠΑΠ /2007 Τροποποιήθηκε: Ν. 4117/2013 Αρθ.5 παρ.1 και ΚΥΑ 322/2013 Αρθ. 7 ΦΕΚ 679/Β/

34 Γνωμοδοτική Επιτροπή Υδάτων Υποστηρίζει και συνεπικουρεί την ΕΓΥ Τα μέλη της είναι εμπειρογνώμονες που εκπροσωπούν φορείς και που καλύπτουν όλες τις αρμοδιότητες τς ΕΓΥ Συγκροτείται σε σώμα με απόφαση του Υπ. ΠΕΚΑ Πρόεδρος είναι ο Ειδικός Γραμματέας Υδάτων Συνέρχεται με πρόσκληση του προέδρου της

35 Εκδόθηκε Π. Δ. 51/ για την ολοκληρωμένη προστασία και ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων Τροποποιήθηκε με τον Ν.4117/2013 άρθρο 5

36 . Καθορίσθηκε ο τρόπος: λειτουργίας των Περιφερειακών Συμβουλίων Υδάτων, (πλεον Συμβουλίων Υδάτων Αποκεντρωμένης Διοίκησης (ΣΥΑΔ) Ν. 4117/2013 αρθ.5) δημοσιοποίησης των Σχεδίων Διαχείρισης συμμετοχής του κοινού στη δημόσια διαβούλευση (αρθ. 6 παρ. 5) ΥΠΑΠ /2010, ΦΕΚ 394/Β/

37 Εκδόθηκε η ΚΥΑ /2011 ΦΕΚ 354/Β/ Καθορισμός μέτρων, όρων και διαδικασιών για την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων Στόχος: εξοικονόμηση υδατικών πόρων Λογω: ξηρασίας και λειψυδρίας Υφαλμύρινσης υπόγειων υδροφορέων

38 Επαναχρησιμοποίση: Γεωργική χρήση (άρδευση) Τροφοδότηση υπόγειων υδροφορέων Αστική, περιαστική χρήση Βιομηχανική χρήση

39 Εκδόθηκε η ΚΥΑ ΦΕΚ 2017/Β/ Ορισμός του εθνικού δικτύου παρακολούθησης της ποιότητας και ποσότητας των υδάτων με καθορισμό των θέσεων μετρήσεων, των φορέων που υποχρεούνται στη λειτουργία τους κατά το αρθ.4 π.4 Ν.3199/2003

40 Η ΕΓΥ Συντονίζει επιβλέπει τους Φορεις: 1. Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών 2. Γενικό Χημείο του Κράτους 3. Ινστιντούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών 4. Ελληνικό Κεντρο Βιοτόπων Υγροτόπων 5. Δημοτική Επιχείριση Ύδρευσης Αποχέτευσης Λαρισας 6. Ινστιντούτο Εγγείων Βελτιώσεων

41 Καθορίζονται στα Παραρτήματα της ΚΥΑ οι Σταθμοί και οι κατηγορίες των Παραμέτρων για την παρακολούθηση των οποίων είναι αρμόδιοι οι ανωτέρω Φορείς Οι Φορείς κάθε χρόνο κοινοποιούν στην ΕΓΥ τα αποτελέσματά τους

42 Προβλέπονται: 2000 σημεία ελέγχου 1500 υδάτινα σώματα

43 Κοινοποίηση αποτελεσμάτων Η ΕΓΥ υποβάλλει σχετικές Εκθέσεις στην Ε. Επιτροπη Ενημερώνει κάθε ενδιαφερόμενο σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις για την ενημέρωση και συμμετοχή του κοινού σε περιβαλλοντικά θέματα (αρθ.7 π.2)

44 ΚΥΑ 38317/1621/Ε103/2011 ΦΕΚ 1977/Β/ Τεχνικές προδιαγραφές και ελάχιστα κριτήρια επιδόσεων των αναλυτικών μεθόδων για τη χημική ανάλυση και παρακολούθηση της κατάστασης των υδάτων σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2009/90

45 ΚΥΑ /2011, ΦΕΚ 1440/Β/ Καθορισμός διαδικασιών, όρων, προϋποθέσεων και προθεσμίας μέσα στην οποία όσοι έχουν δικαίωμα χρήσης υδάτων, σύμφωνα με προϊσχύουσες διατάξεις, εφόσον δεν έλαβαν άδεια σύμφωνα με το Ν.1739/1987, υποχρεούνται να υποβάλλουν αίτηση για τη χορήγηση άδειας

46 ΥΠΑΠ /2014 ΦΕΚ 31/Β/ Σύσταση, Διαχείριση και Λειτουργία Εθνικού Μητρώου Σημείων Υδροληψίας (ΕΜΣΥ) από Επιφανειακά και Υπόγεια Υδατικά Συστήματα

47 Κανονιστικές Πράξεις που προβλέπονται από το Ν και δεν έχουν ακόμα εκδοθεί

48 ΥΠΑΠ για τον καθορισμό Φορέων που υποχρεούνται να παρέχουν στοιχεία στην Εθνική Τράπεζα Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας (Υδροσκόπιο). τρόπου παροχής των πληροφοριών και λειτουργία και διαρκής ενημέρωση της βάσης δεδομένων.

49 Υπόγεια ύδατα Το Σεπτέμβριο του 2009 εναρμονίσθηκε η ελληνική νομοθεσία με την Οδηγία 2006/118 για την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και υποβάθμιση θυγατρική Οδηγία της 2000/60 με την ΚΥΑ 39626/2208/Ε130/

50 Σας ευχαριστώ