ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΛΙΟΥΜΠΛΙΑΝΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Στέφανος Πανάρετος Σύμβουλος Ο.Ε.Υ. Α ΛΙΟΥΜΠΛΙΑΝΑ, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ* ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Σελ. 3 ΒΑΣΙΚΑ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ 6 1. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ 7 Κύριες Κατηγορίες Εξαγωγών Εισαγωγών 8 2. ΚΑΝΑΛΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ 9 3. ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ 10 4. ΤΟΜΕΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 12 ΤΡΟΦΙΜΑ - ΠΟΤΑ 12 Ελληνικές Εξαγωγές σε Είδη Διατροφής 13 ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ ΚΑΙ ΕΙΔΗ Οξείδιο Αργιλίου 14 ΧΗΜΙΚΑ 15 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ 16 ΠΛΑΣΤΙΚΑ 17 ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ 18 5. ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 20 Νομοθεσία, Αποκρατικοποιήσεις, Χρηματιστήριο Αξιών 20 Ξένες Επενδύσεις - Διμερείς επενδύσεις Ελλάδας Σλοβενίας 21 6. ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ 22 7. ΕΝΕΡΓΕΙΑ 23 8. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 24 9. ΙΔΡΥΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 25 10. ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ 26 11. ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΦΟΡΕΩΝ 27 12. ΤΥΠΟΣ - ΚΛΑΔΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ 29 *Αναλυτικά στοιχεία για την οικονομία της Σλοβενίας και τις ελληνικές εξαγωγές περιέχονται στην Ετήσια Έκθεση του Γραφείου μας, η οποία είναι επίσης αναρτημένη στην ιστοσελίδα http://agora.mfa.gr. Τα παρατιθέμενα στατιστικά στοιχεία προέρχονται κυρίως από τη Στατιστική Υπηρεσία της Σλοβενίας και δευτερευόντως από την Τράπεζα της Σλοβενίας (εκτός αν αναφέρεται άλλη συγκεκριμένη πηγή). Η επεξεργασία εκπόνηση των πινάκων και διαγραμμάτων έγινε από το Γραφείο ΟΕΥ Λιουμπλιάνας. (Εκτενείς αναφορές για όλους τους τομείς της σλοβενικής οικονομίας, μπορείτε να βρείτε και στην ιστοσελίδα: http://www.poslovniportal.si/doing_business_slovenia.php. - Doing Business - στην αγγλική γλώσσα). ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 2
ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η Σλοβενία βρίσκεται στην είσοδο των Δυτικών Βαλκανίων στην Αδριατική Θάλασσα, θέση η οποία επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση στην κεντρική και στην νοτιοανατολική Ευρώπη. Συνορεύει με την Αυστρία, την Ιταλία, την Ουγγαρία και την Κροατία (όλες κράτη-μέλη της Ε.Ε.) και διαθέτει μικρού μήκους ακτογραμμή (46,6 χλμ.) στις ακτές της Αδριατικής Θάλασσας. Η έκτασή της είναι 20,273 τ.χ. και ο πληθυσμός της ελαφρώς μεγαλύτερος των δυο ( 2) εκατομμυρίων κατοίκων. Πρωτεύουσα της χώρας είναι η Λιουμπλιάνα ( 300.000 περίπου κάτοικοι), η οποία απέχει μια (1) περίπου ώρα οδικώς από τα παράλια της Αδριατικής, όπου ευρίσκεται και ο μοναδικός εμπορευματικός λιμένας της Σλοβενίας Κόπερ (Καποδίστρια). Η Λιουμπλιάνα απέχει, επίσης, 20 περίπου λεπτά από το κεντρικό αεροδρόμιο της χώρας, στο Brnik. Δεύτερη μεγαλύτερη πόλη είναι το Μάριμπορ (150.000 περίπου κάτοικοι), στα ανατολικά της χώρας. Άλλες σημαντικές πόλεις: Νόβο Μέστο στα νότια, Τσέλιε στα ανατολικά, Νόβα Γκόριτσα στα δυτικά και Kranj στα βόρεια της χώρας. Η Σλοβενία διαθέτει πολύ καλό οδικό δίκτυο. Στην πρωτεύουσα Λιουμπλιάνα τέμνονται δύο μεγάλοι πανευρωπαϊκοί οδικοί άξονες, ο άξονας 10 που συνδέει τη βόρεια Ευρώπη (Σάλτσμπουργκ) με τη νότια (Θεσσαλονίκη) και ο άξονας 5 (Βενετία Ουκρανία). Η Λιουμπλιάνα απέχει οδικώς δώδεκα (12) περίπου ώρες από τη Θεσσαλονίκη. Οι μεγαλύτερες πόλεις της Σλοβενίας συνδέονται επίσης μέσω σιδηροδρομικού δικτύου και υπεραστικών λεωφορειακών γραμμών με τις κυριότερες γειτονικές χώρες και πόλεις. Εύκολη είναι, επίσης, η πρόσβαση εμπορευμάτων και επισκεπτών από και προς τη χώρα μας από τις ακτές της Αδριατικής, μέσω οχηματαγωγών πλοίων από τους κοντινούς λιμένες της Τεργέστης (1 ώρα οδικώς) και της Βενετίας (περίπου 2 ώρες), από όπου υπάρχει τακτική ακτοπλοϊκή σύνδεση με τους λιμένες της Ηγουμενίτσας και Πάτρας. Ο εθνικός αερομεταφορέας της Σλοβενίας Adria Airways είχε δρομολογήσει από τον Απρίλιο του 2008 τακτικές απευθείας πτήσεις Λιουμπλιάνα-Αθήνα- Λιουμπλιάνα, σύνδεση όμως η οποία έχει πλέον διακοπεί από το καλοκαίρι του 2011. Τους καλοκαιρινούς μήνες πραγματοποιούνται πολλές έκτακτες πτήσεις (Charter), κυρίως σε ελληνικά νησιά, μέσω των οποίων μεταβαίνει και η πλειονότητα των σλοβένων τουριστών στη χώρα μας. Απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1991 μετά τη διάσπαση της πρώην Γιουγκοσλαβίας και έκτοτε έχει καταγράψει μεγάλη βελτίωση στην αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος και του επιπέδου διαβίωσης των πολιτών της. Εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το Μάιο του 2004, στη ζώνη του Ευρώ τον Ιανουάριο του 2007 και στη ζώνη Σένγκεν στις 21 Δεκεμβρίου 2007. Είναι μέλος του ΟΟΣΑ από τις 21 Ιουλίου 2010. Το κατά κεφαλήν εισόδημα ανέρχεται στα 17.550 ευρώ (2013) και σε μονάδες αγοραστικής δύναμης ( PPPs) φθάνει τα 22.000 ευρώ (περίπου 80% του μέσου κοινοτικού όρου). Η οικονομία εισήλθε σε κατάσταση ύφεσης το 2009 με κυριότερα προβλήματα την εξισορρόπηση των δημοσιονομικών μεγεθών και την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα με το ρυθμό ανάπτυξης τα δυο τελευταία χρόνια να καταγράφει -2,6% το 2012 και - 1,0% το 2013. Ο κατασκευαστικός τομέας παρουσίασε την τελευταία πενταετία μεγάλη συρρίκνωση, ενώ πτώση παρουσίασε και η εγχώρια κατανάλωση το 2012 και το 2013 ( - 2,9% και -4,0% αντίστοιχα), με προοπτικές σταθεροποίησής της εντός του 2014 και σταδιακής ανάκαμψης από το 2015. Ο πληθωρισμός το 2014 κινήθηκε σε χαμηλά επίπεδα (0,5% σε ετήσια βάση τον Σεπτέμβριο τ.ε.), κυρίως λόγω των χαμηλότερων τιμών και της ισχνής εγχώριας ζήτησης. Το διανεμητικό εμπόριο παρουσίασε μείωση κατά 5,7% το 2013, σε σχέση με το 2012, με τον τομέα των λιανικών πωλήσεων να εμφανίζει μείωση 5,2% (6,9% για προϊόντα εκτός τροφίμων και 4,2% για τρόφιμα και ποτά) και το χονδρεμπόριο να παρουσιάζει πτώση 6,7% (8,8% εκτός τροφίμων και 7,7% τρόφιμα, ποτά και καπνός). Η ανεργία αναμένεται να κυμανθεί περίπου στα επίπεδα του 10% το 2014 (10,1% το 2013). Το ΑΕΠ άρχισε να εμφανίζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το τελευταίο τρίμηνο του 2013 (+1,9%), με το 3 ο τρίμηνο του 2014 να καταγράφει 3,2% σε ετήσια βάση. Σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις θα παρουσιάσει θετικό πρόσημο το 2014 (από 1,6% έως και 2,4%) ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 3
και το 2015, ενώ βελτιωμένες εμφανίζονται οι προοπτικές της οικονομίας της Σλοβενίας για τα επόμενα έτη και στη Φθινοπωρινή Έκθεση της Ευρ. Επιτροπής για τις οικονομίες των κρατών-μελών της Ε.Ε. και σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις της ( εκτιμάται αύξηση ΑΕΠ +2,4% το 2014, +1,7% το 2015 και +2,5% το 2016). «European Economic Forecast Autumn 2014-04.11.2014 - Το πλήρες κείμενο της Έκθεσης μπορεί να ανασυρθεί από τον ακόλουθο σύνδεσμο της Ε.Ε.: Full forecasts for Slovenia Έκθεση Ευρ. Επιτροπής σχετικά με την ανταγωνιστικότητα κρατών-μελών: http://ec.europa.eu/enterprise/policies/industrial-competitiveness/monitoring-memberstates/index_en.htm Ως πλήρες μέλος της Ευρ. Ένωσης τυγχάνουν εφαρμογής οι σχετικοί κανονισμοί της Ε.Ε. σε όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας και τα προϊόντα προέλευσης κρατών μελών της Ε.Ε. εισάγονται ατελώς. Σε ελεύθερη κυκλοφορία εντός της χώρας είναι επίσης τα προϊόντα που έχουν εισαχθεί εντός κράτους μέλους της Ε.Ε. από τρίτες χώρες και απολαμβάνουν «κοινοτικού καθεστώτος». Το εμπόριο με τη χώρα μας κινείται συγκριτικά με το μέγεθος της εγχώριας αγοράς σε ικανοποιητικά επίπεδα, αν και γενικά δεν παρατηρείται κινητικότητα εγχώριων επιχειρήσεων προς το Γραφείο μας για εισαγωγές. Το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών εξαγωγών (περίπου 70% έως και 80% καλύπτεται από προϊόντα πετρελαίου και οξείδιο του αργιλίου. Εξαιρουμένων των δυο ως άνω κατηγοριών σημαντική κατ αξία συμμετοχή στις υπόλοιπες εξαγωγές μας έχουν οι κατηγορίες των τροφίμων, φαρμακευτικών, αλουμινίου, πλαστικών, ένδυσης υπόδησης. Η οικονομία της Σλοβενίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εξωτερικό εμπόριο και ιδιαίτερα τις εξαγωγές αγαθών. Οι εξαγωγές αποτελούν κινητήριο μοχλό για την οικονομία και παρέχουν μεγάλη κάλυψη εισαγωγών (από 95% έως και 100%). Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αντιστοιχούν στο 78% περίπου του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της χώρας. Τα δύο τρίτα των συναλλαγών της (τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές) είναι με την Ε.Ε. Το εμπόριο διεξάγεται κυρίως με τις γειτονικές αγορές (γερμανική, ιταλική, αυστριακή, κροατική και γαλλική αγορά) και τις υπόλοιπες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Από το σύνολο των εξαγωγικών επιχειρήσεων (στοιχεία 2012) ποσοστό 63,5% πραγματοποίησε τόσο εξαγωγές όσο και εισαγωγές, ενώ αντίστοιχα, 71,4% του συνόλου των εισαγωγέων πραγματοποίησε μόνο εισαγωγές. Ειδικότερα, οι εταιρείες που δραστηριοποιήθηκαν τόσο στις εξαγωγές όσο και στις εισαγωγές πραγματοποίησαν το 97,6% των εξαγωγών κατ αξία αλλά και το 89,0% των συνολικών εισαγωγών της χώρας. Οι 50 μεγαλύτερες εξαγωγικές επιχειρήσεις συμμετείχαν με 48% περίπου στις συνολικές εξαγωγές το 2012, ενώ στον τομέα των εισαγωγών το 39,4% πραγματοποιήθηκε από τις 50 μεγαλύτερες εισαγωγικές επιχειρήσεις. Γενικά, το εμπόριο, εισαγωγικό και εξαγωγικό, διενεργείται σε μεγάλο βαθμό από περιορισμένο αριθμό (μεγάλων) επιχειρήσεων, ιδιαίτερα δε αυτών που αποτελούν μέλη πολυεθνικών ομίλων. Οι αλλοδαπές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στη Σλοβενία (8,3% του συνόλου των εξαγωγικών επιχειρήσεων) πραγματοποίησαν το 2012 το 35,7% των συνολικών κατ αξία εξαγωγών. Εγχώριες επιχειρήσεις με επενδυτική παρουσία σε αγορές του εξωτερικού ( 1,9% του συνόλου των εξαγωγέων) πραγματοποίησαν το 32,8% των συνολικών εξαγωγών. Η ίδια περίπου εικόνα εμφανίζεται και στον τομέα των εισαγωγών. Η μέση καταναλωτική δαπάνη ανά σλοβενικό νοικοκυριό έφθασε (έτος 2012) τα 16.797 ευρώ. Από αυτά, 2.751 ευρώ διατέθησαν για κατανάλωση τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών (σε στοιχεία 2010 τα τρόφιμα αποτελούσαν το 16% της συνολικής ετήσιας δαπάνης με το 16,7% της ετήσιας κατανάλωσης να διατίθεται σε δαπάνες μεταφορών και το 13,8% σε δαπάνες κατοικίας). Ο μέσος ετήσιος μισθός (μικτά) ανερχόταν (Φεβρουάριος 2014) στα 1.520,88 Ευρώ. Ο μέσος καθαρός μισθός ανερχόταν στα 994,34 Ευρώ με τους υψηλότερους μισθούς να καταγράφονται στους τομείς των βιομηχανιών εξορύξεων, ενέργειας και τις υπηρεσίες χρηματοοικονομικών (2.400 2.150 Ευρώ περίπου) και τους χαμηλότερους σε διαφόρων ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 4
ειδών επιχειρηματικές δραστηριότητες και τις επιχειρήσεις φιλοξενίας (1.000 1.080 Ευρώ περίπου). Ο υψηλός συντελεστής του ΦΠΑ αυξήθηκε από 1 ης Ιουλίου 2013 κατά 2 μονάδες, από 20 σε 22%, ενώ κατά μια μονάδα αυξήθηκε και ο χαμηλός συντελεστής (από 8,5 σε 9,5%). Η φορολόγηση των κερδών των επιχειρήσεων ανέρχεται στο 17% (μειώθηκε τον Ιανουάριο του 2013 κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες - από 20% σε 17%). Ο τομέας των υπηρεσιών συμμετέχει με 65,7% περίπου στο ΑΕΠ της χώρας. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τομείς της υψηλής τεχνολογίας (ιδιαίτερα τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών - ICT), οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και logistics. Στον βιομηχανικό τομέα τα φαρμακευτικά προϊόντα, η χημική βιομηχανία και ο ηλεκτρικός-ηλεκτρονικός εξοπλισμός και μηχανήματα αποτελούν το 50% περίπου της προστιθέμενης αξίας στην οικονομία και από τους βασικότερους τομείς των σλοβενικών εξαγωγών. Στο Λιανικό Εμπόριο, με στοιχεία του 2011, το 25% καταλαμβάνει ο τομέας των Τροφίμων - Ποτών (28,2% το 2012), ενώ, συγκριτικά, το μερίδιο της αγοράς Καυσίμων ανερχόταν στο 14,5%, των Αυτοκινήτων στο 12,7% και των Φαρμάκων - Καλλυντικών στο 9,9%. Στην αγορά κυριαρχούν οι μικρές επιχειρήσεις (94,5% του συνόλου), με το μεγαλύτερο μέρος όμως του κύκλου εργασιών να πραγματοποιείται από τις μεσαίες (συμμετοχή με 26,4%) και τις μεγάλες επιχειρήσεις (33,5%). Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ - στοιχεία του 2012) πραγματοποίησαν το 67,9% του κύκλου εργασιών και αποτελούν πάνω από το 99% των συνολικών εκτός του χρηματοοικονομικού τομέα - επιχειρήσεων της χώρας, απασχολούν δε το 72,3% του εργατικού δυναμικού της χώρας. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 5
ΒΑΣΙΚΑ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ Έκταση 20.273 τ.χ. Πληθυσμός* 2.063.380 κάτοικοι (Δεκέμβριος 2014) Πυκνότητα Πληθυσμού 101.6 / τ.χ. (12.31.2012) Πρωτεύουσα Πληθυσμός Λιουμπλιάνα: 282,994 (12.31.2012) Συμμετοχή σε ΑΕΠ 2013 Γεωργία 2,9 % Βιομηχανία 25,7 % Κατασκευές 5,7 % Υπηρεσίες 65,7 % ΑΕΠ πραγματική ετήσια μεταβολή* -1,0 % 3,2 % 2,4 % 2013 Γ Τρίμηνο 2014 2014 ΑΕΠ (προβλέψεις) ετήσια μεταβολή ** Ονομαστικό ΑΕΠ* 36.144. εκατ. Ευρώ 2013 GDP per capita* 17.550 Ευρώ 2013 Βιομηχ. παραγωγή ετήσια μεταβολή 3,4 % Σεπτέμβριος 2014 Απασχόληση ετήσια μεταβολή -0,2 % Δεκέμβριος 2013 Ανεργία 9,3 % Γ Τρίμηνο 2014 Μέσος Ετήσιος Πληθωρισμός -0,2 % Νοέμβριος 2014 Γενική Κυβέρνηση: Έσοδα 44,7 % ΑΕΠ 2013 Πλεόνασμα/Έλλειμμα* -3.7 % ΑΕΠ 2013 (χωρίς ανακεφαλαιοποιήσεις) Με ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών -14,6 % ΑΕΠ Δημόσιο Χρέος * 71,7% ΑΕΠ (25.428 εκ. Ευρώ) 77.9% ΑΕΠ 12.31.2013 30.6.2014 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών 2.279 εκ.ευρώ 2013 Εξωτερικό χρέος (ακαθάριστο) 43.995 εκατ. Ευρώ 30.09.2014 Εξωτερικό χρέος (καθαρό) 11.220 εκατ. Ευρώ 30.09.2014 Πηγή Πίνακα: Τράπεζα της Σλοβενίας * Στοιχεία Στατιστικής Υπηρεσίας Σλοβενίας ** Προβλέψεις Ε.Ε. Φθινοπώρου 2014 *** Μεθοδολογία Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO definition) ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 6
1. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Εξαγωγές και Εισαγωγές Αγαθών Σλοβενίας Αξίες σε χιλ. Ευρώ Ιανουάριος - Δεκέμβριος 2012* Ιανουάριος Δεκέμβριος 2013 Εξαγωγές 21.060.685 21.602.598 EΕ-28 14.439.591 16.201.760 Κράτη εκτός ΕΕ 6.621.094 5.400.838 Εισαγωγές 22.077.660 22.143.733 EΕ-28 16.766.295 17.500.676 Κράτη εκτός ΕΕ 5.311.365 4.643.057 Εμπορικό Ισοζύγιο -1.016.975-541.135 Εξαγωγές % Εισαγωγών 95,0 97,6 * E.E. 27 τελικά στοιχεία Εξαγωγές Αγαθών και Υπηρεσιών: 78,0% του ΑΕΠ το 2013, 75,9% το 2012, 72,7% το 2011 Εισαγωγές Αγαθών και Υπηρεσιών: 70,4% του ΑΕΠ το 2013, 71,1% το 2012, 71,3% το 2011 Ισοζύγιο Αγαθών και Υπηρεσιών: 2.666 εκατ. ευρώ το 2013 (7,6% του ΑΕΠ) ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ - 2013 ΓΑΛΛΙΑ 5% ΡΩΣΙΑ 5% ΣΕΡΒΙΑ 3% ΟΥΓΓΑΡΙΑ 3% ΤΣΕΧΙΑ 3% ΒΟΣΝΙΑ - ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ 3% ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ 31% ΚΡΟΑΤΙΑ 7% ΙΤΑΛΙΑ 11% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 21% ΑΥΣΤΡΙΑ 8% ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΡΙΕΣ ΧΩΡΕΣ - 2013 ΚΡΟΑΤΙΑ 5% ΟΥΓΓΑΡΙΑ 5% ΓΑΛΛΙΑ 4% ΟΛΛΑΝΔΙΑ 3% ΤΣΕΧΙΑ 3% ΚΙΝΑ 2% ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ 32% ΑΥΣΤΡΙΑ 11% ΙΤΑΛΙΑ 16% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 19% Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Σλοβενίας ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 7
ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΕ ΧΙΛ. ΕΥΡΩ 2012 2013 ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 0 ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΖΩΑ ΖΩΝΤΑ 670394 1495109 712055 1587384 1 ΠΟΤΑ ΚΑΙ ΚΑΠΝΟΣ 87860 184486 90401 167537 2 ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΜΗ ΕΔΩΔΙΜΕΣ 805294 1297579 822929 1296461 3 ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ, ΕΛΑΙΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ 1358974 3769573 1578335 3485192 4 ΕΛΑΙΑ ΖΩΙΚΗΣ ΚΑΙ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ 18897 64031 14629 59188 5 ΧΗΜΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΗ ΕΙΔΗ 3748336 3172591 4016928 3254725 6 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΕΙΔΗ 4614999 4055056 4518682 3943637 7 ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ 7568452 6010429 7677229 6429966 8 ΔΙΑΦΟΡΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΕΙΔΗ 2143313 1958193 2121926 1894412 9 ΕΙΔΗ ΜΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΜΕΝΑ 44167 70613 74534 78183 Κυριότερες Εξαγωγές (2013): Μηχανές, συσκευές ηλεκτρικές (2,6 δισ. Ευρώ), Επιβατηγά οχήματα (2,5 δισ.), Λέβητες, μηχανές (2,4), Φαρμακευτικά (2, 3), Πετρελαιοειδή (1, 6), Πλαστικά και είδη (0,9), αλουμίνιο και είδη (0,8), έπιπλα, ξυλεία, χαρτί,. Κυριότερες Εισαγωγές (2013): Πετρελαιοειδή (3,5 δισ. ευρώ), Λέβητες, Μηχανές (2,3 δισ.), Μηχανοκίνητα οχήματα και εξοπλισμός ( 2,2), Πλαστικά και είδη (1,2), Σίδηρος και χάλυβας (1,0), Φαρμακευτικά (0,9). ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ & ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΕΣ 2013 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 2013 Στοιχεία Στατιστικής Υπηρεσίας Σλοβενίας ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 8
2. ΚΑΝΑΛΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Κανάλια Διανομής: χονδρικό και λιανικό εμπόριο, franchising, κοινοπραξίες. Το λιανικό εμπόριο διενεργείται κυρίως από αλυσίδες τροφίμων (εγχώριες και αλλοδαπές). Τα εγχώρια πολυκαταστήματα τροφίμων πραγματοποιούν και απευθείας εισαγωγές. Κέντρα Διανομής: Brnik (αεροδρόμιο Λιουμπλιάνας) και Koper (λιμένας) - Μικρότερα κέντρα διανομής στην πρωτεύουσα Λουμπλιάνα και τη 2η μεγαλύτερη πόλη Μάριμπορ (αεροδρόμιο Μάριμπορ). Επίσης στις πόλεις Kranj, Trzin, Ilirska Bistrica, Slovenj Gradec και Logatec. Το λιμάνι του Koper είναι το μόνο εμπορευματικό λιμάνι της Σλοβενίας και βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της χώρας στην Αδριατική Θάλασσα.Το αεροδρόμιο στο Brnik είναι το μεγαλύτερο εμπορικό αεροδρόμιο της χώρας (επιβατών και εμπορευμάτων) και βρίσκεται στο κέντρο της χώρας, 25 χιλιόμετρα βόρεια της πρωτεύουσας. Κυριότερες επιχειρήσεις στον τομέα των logistics Luka Koper (Port of Koper), BTC, Frikus, Aerodrom Ljubljana, Schenker, Intereuropa, Cargopartner, Adria Airways, DSV Transport, Slovenian railways (Slovenske železnice), Eurotek Μεγαλύτερες Εταιρείες Σλοβενίας: Krka (pharmaceuticals), DARS (motorways), Mercator (retail), Telekom Slovenije (telecommunications), Petrol (fuel retail), HSE (power utility), Lek (pharmaceuticals), Gorenje (household appliances), Revoz (car assembly), Pošta Slovenije (postal services), Danfoss Trata (valve maker), Telemach (telecommunications), Simobil (telecommunications), Loterija Slovenije (gaming), Janus Trade (retail), TAB (electronics manufacturer), Strabag (construction), Shell Adria (retail). ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 9
3. ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ Οι ελληνικές εξαγωγές (με πετρελαιοειδή - στοιχεία ΕΛΛΣΤΑΤ) το 2013 ανήλθαν στα 168,7 εκατ. Ευρώ (221,4 εκατ. το 2012), ενώ οι εισαγωγές μας από τη Σλοβενία έφθασαν τα 139,4 εκατ. ευρώ (163,1 εκατ. το 2012). Το μεγαλύτερο μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές καταλαμβάνουν τα πετρελαιοειδή και η ηλεκτρική ενέργεια, ενώ σημαντικό μερίδιο κατέχει και το οξείδιο του αργιλίου. Οι ελληνικές εξαγωγές κινούνται συνολικά σε ικανοποιητικά επίπεδα, σε σχέση με το μέγεθος της εδώ αγοράς (συνολικός πληθυσμός 2 περίπου εκατ. ) και διαχρονικά δεν εμφανίζουν μεγάλες αυξομειώσεις, ιδιαίτερα μετά την ένταξη της Σλοβενίας (2004) στην Ευρ. Ένω ση. Σημαντικό χαρακτηριστικό των εδώ εξαγωγών μας είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος τους καταλαμβάνεται, διαχρονικά, κυρίως από προϊόντα πετρελαίου και ηλεκτρική ενέργεια, κατά δεύτερο δε λόγο από το οξείδιο του αργιλίου, οι δε όποιες αυξομειώσεις είναι ευθέως ανάλογες με τις επιδόσεις των προαναφερόμενων κατηγοριών προϊόντων. Όσον αφορά τα επιμέρους εξαγόμενα προϊόντα από τη χώρα μας επισημαίνουμε ότι η αγορά εμφανίζει δυνατότητες μάλλον περιορισμένης αύξησης ή και διατήρησης των ήδη υπαρχόντων μεριδίων αγοράς (όπως π.χ. στον τομέα των παραδοσιακών ελληνικών τροφίμων). Άλλα εξαγόμενα προϊόντα, όπως είναι τα σιδηρούχα μέταλλα, ο χαλκός, τα πλαστικά (πρώτες ύλες), τα οποία παρουσίαζαν στο παρελθόν εξαγωγικές επιδόσεις, εμφανίζουν τα τελευταία χρόνια συνεχώς μειώσεις (δεδομένου ότι ο τομέας των κατασκευών έχει παρουσιάσει μεγάλη πτώση την τελευταία πενταετία). Τα κυριότερα εξαγώγιμα από τη χώρα μας προϊόντα παρουσιάζονται αναλυτικά στο επόμενο κεφάλαιο «4. ΤΟΜΕΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ» ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ (4ψήφιες κατηγορίες προϊόντων) Κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα από την Ελλάδα προς τη Σλοβενία: Πετρελαιοειδή: 77.664.899, Ηλεκτρική ενέργεια: 52.549.528, Οξείδιο,Υδροξείδιο του αργιλίου: 7.434.321, Φάρμακα: 3.225.069, Εσπεριδοειδή, νωπά ή ξερά: 2.058.064, Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα: 1.928.125, Ψάρια, βρώσιμα, νωπά ή διατηρημένα: 810.043 Κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα από τη Σλοβενία στην Ελλάδα: Ηλεκτρική ενέργεια: 64.525.583, Φάρμακα: 11.682.865, Επιβατικά αυτοκίνητα: 8.473.629, Ηλεκτρικές συσκευές: 4.111.785, Χαρτί εφημερίδων: 3.938.419, Ζάχαρη: 3.674.407, Γάλα και κρέμα γάλακτος: 2.609.505, Μετρητές Ηλεκτρισμού: 2.610.478, Μέσα Εγγραφής του Ήχου: 2.028.977 ΚΑΤΑΝΟΜΗ % ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 2013 σε 4ψήφιες κατηγορίες ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 10
ΚΑΤΑΝΟΜΗ % ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 2013 ΧΩΡΙΣ ΟΡΥΚΤΑ-ΚΑΥΣΙΜΑ-ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (κατά 2ψήφιες κατηγορίες) Εξαγωγές προς Σλοβενία 2013 ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡ. 7% ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 7% ΧΗΜΙΚΑ & ΠΡΟΪΟΝΤΑ* 35% ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΦΥΤΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 14% ΥΦΑΝΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ & ΤΕΧΝΟΥΡΓ. 10% ΛΟΙΠΑ ΕΙΔΗ 7% ΖΩΑ ΖΩΝΤΑ & ΠΡΟΪΟΝΤΑ 3% ΥΠΟΔΗΜΑΤΑ, ΚΑΛΥΜΜΑΤΑ κλπ 6% ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ 6% ΟΠΤΙΚΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ, ΜΕΤΡΗΤΕΣ 1% ΠΛΑΣΤΙΚΑ 4% *Οξείδιο του Αργιλίου Συγκριτικό Διάγραμμα: Κυριότερες Ελληνικές Εξαγωγές / Αντίστοιχες Εισαγωγές Έτος 2013 Στοιχεία Ελληνικής Στατιστικής Αρχής Αναλυτικοί πίνακες και διαγράμματα των κυριότερων ελληνικών εξαγωγών ανά κωδικό και χώρα εξαγωγής στη Σλοβενία καθώς και ο ανταγωνισμός των κυριότερων ελληνικών προϊόντων παρατίθενται στην Ετήσια Έκθεση του Γραφείου μας για το έτος 2013, καθώς και σε συγκεκριμένες κλαδικές μελέτες: www.agora.mfa.gr/si108 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 11
4. ΤΟΜΕΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΤΡΟΦΙΜΑ - ΠΟΤΑ Η Σλοβενία δεν είναι αυτάρκης σε γεωργικά προϊόντα (ιδιαίτερα σε λαχανικά, φρούτα και σιτηρά). Κατά το έτος 2013 καταγράφεται αυτάρκεια σε λαχανικά 34%, σε πατάτες 46% και σε δημητριακά 55%. Μεγαλύτερη αυτάρκεια παρουσιάζει η χώρα σε κρέας και τα προϊόντα του (αυτάρκεια 82%). Με τη βιολογική καλλιέργεια ασχολείται το 4% περίπου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η μέση καταναλωτική δαπάνη ανά σλοβενικό νοικοκυριό ανερχόταν (έτος 2012) στα 16.797 ευρώ, από τα οποία 2.751 ευρώ διατέθηκαν για αγορές τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών. Η κατανάλωση κατ άτομο, σε ετήσια βάση (στοιχεία 2013), έφθασε στα 112 χλγ. σιτηρών, 82 χλγ. κρέατος (36 χλ γ. χοιρινό, 20 χλγ. βόειο), 10 χλγ. αυγά, 60 χλγ. πατάτας, 96 χλγ. λαχανικών και 38 λίτρα κρασιού. Η συμμετοχή του γεωργικού τομέα στο ΑΕΠ της χώρας ανήλθε στο 2,6% το 2012 και στο 2,9% το 2013. Ο τομέας των τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών κατέχει ποσοστό 28.1% (3.245 εκατ. ευρώ) επί του συνόλου του λιανικού εμπορίου της χώρας και 17,7% (2.047 εκατ. ευρώ) αντίστοιχα επί του χονδρεμπορίου. Το εμπόριο στον τομέα των τροφίμων, φρούτων και λαχανικών διεξάγεται κυρίως με τα κράτη μέλη της Ε.Ε. και τις γειτονικές χώρες. Αξία σε χιλ. Ευρώ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ - ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΠΟΤΑ 2011 2012 2013 Εξαγωγές Εισαγωγές Εξαγωγές Εισαγωγές Εξαγωγές Εισαγωγές Τρόφιμα και Ποτά 744.523 1.558.018 707.635 1.499.883 729.737 1.557.107 - Πρωτογενής τομέας 321.131 508.062 251.654 423.827 255.799 446.934 --Κυρίως για Βιομηχανία 143.490 184.144 92.932 100.847 84.810 94.776 --Κυρίως για κατανάλωση 177.642 323.918 158.722 322.981 170.989 352.158 - Μεταποίηση 423.392 1.049.957 455.981 1.076.056 473.939 1.110.173 --Κυρίως για Βιομηχανία 19.546 105.293 26.787 107.795 20584 103.147 --Κυρίως για κατανάλωση 403.846 944.664 429.195 968.261 453.355 1.007.026 Ζώα ζώντα 41.867 19.868 45.801 20.690 46.339 20.674 Κρέατα & παρασκευάσματα 114.161 206.596 112.401 219.203 114.921 225.401 Γαλακτοκομικά 146.823 142.091 148.635 145.863 163.602 162.673 Ιχθυηρά 16.061 64.363 16.646 63.501 16.230 63.636 Σιτηρά και παρασκευάσματα 46.809 213.871 65.528 198.657 56.196 221.725 Λαχανικά και Φρούτα 84.554 314.723 59.855 311.698 61.318 342.384 Ζάχαρη, μέλι 35.029 102.462 39.897 99.634 36.123 90.898 Καφές, κακάο, καρυκεύματα 16.295 134.451 25.777 132.783 35.293 142.701 Ζωοτροφές 83.792 147.655 67.509 152.579 83.411 159.838 Διάφορα εδώδιμα είδη 81.830 149.773 88.347 150.500 98.620 157.455 Ποτά, αναψυκτικά 81.190 100.533 87.769 105.714 90.255 98.743 Στοιχεία Στατιστικής Υπηρεσίας Σλοβενίας ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 12
Ελληνικές Εξαγωγές σε Είδη Διατροφής Εξάγονται κυρίως Πορτοκάλια, Νωπά ψάρια (τσιπούρες, λαυράκια), Νωπά φρούτα (νεκταρίνια, φράουλες, κεράσια, ροδάκινα, ακτινίδια, καρπούζια), Νωπά λαχανικά (Σπαράγγια, πιπεριές, πατάτες), Ελιές, Παρασκευασμένα ροδάκινα και νεκταρίνια, Παρθένο Ελαιόλαδο, Φέτα. Προϊόντα από τη χώρα μας εντοπίζονται στα ράφια των περισσότερων πολυκαταστημάτων ( κυρίως εποχιακά νωπά φρούτα, ελιές, ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά, ιχθυηρά). Γαλακτοκομικά προϊόντα από τη χώρα μας που εντοπίζονται κυρίως στις αλυσίδες πολυκαταστημάτων τροφίμων είναι γιαούρτι, φέτα, μανούρι. Μέχρι πρόσφατα εισάγονταν και μικρές ποσότητες κίτρινου τυριού (κεφαλοτύρι). Εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο εξάγεται από τη χώρα μας σε ποσοστό όμως που δεν καλύπτει περισσότερο από το 5% περίπου της αγοράς του εισαγόμενου ελαιολάδου. Υπάρχει και εγχώρια παραγωγή ελαιολάδου σε μικρές όμως ποσότητες. Στη Σλοβενία υπάρχει σημαντική για το μέγεθος της αγοράς παραγωγή κρασιών, ενώ μικρές ποσότητες κρασιών εισάγονται και από τη χώρα μας μάλλον περιστασιακά. Πωλούνται επίσης «ΜΕΤΑΧΑ» και Ούζο. Οι έλληνες εξαγωγείς, κατά την επικοινωνία τους με σλοβενικές επιχειρήσεις, θα ήταν σκόπιμο να αποστέλλουν και καλαίσθητο έντυπο ή/και ηλεκτρονικό υλικό αναφορικά με την εταιρεία και τα προϊόντα τους (περιγραφή της επιχείρησης,των εγκαταστάσεων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των προϊόντων τους (λ.χ. τρόπος καλλιέργειας, βιολογική παραγωγή, τυχόν ευεργετικές επιπτώσεις στην υγεία κλπ) ούτως ώστε να δημιουργείται εξαρχής θετική εντύπωση για την υποδοχή των προς εξαγωγή προϊόντων. Στον τομέα των τροφίμων διοργανώνονται στη Σλοβενία οι παρακάτω αναφερόμενες (σύνδεσμοι ιστοσελίδων) Διεθνείς Εκθέσεις, στις οποίες συμμετέχουν κυρίως εγχώριες επιχειρήσεις, αλλά και αριθμός μη εγχωρίων εταιρειών, ιδιαίτερα από γειτονικές χώρες. - «AGRA»: λαμβάνει χώρα περί το τέλος Αυγούστου (λαμβάνει χώρα από 22-27 Αυγούστου 2015), σχετική ιστοσελίδα: http://www.pomurski-sejem.si/index.php/en/agra/about-agra-fair - «GAST Expo»: Γαστρονομία, αναψυκτικά - ποτά - οίνος - είδη ζαχαροπλαστικής - αρτοποιϊας catering, από 28-31 Ιανουαρίου 2015, σχετική ιστοσελίδα: http://www.gast.si/default.asp?mid=en&pid=predstavitev-sejma_en ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΤΡΟΦΙΜΑ - ΠΟΤΑ 2013 ΕΛΛΣΤΑΤ ΛΑΧΑΝΙΚΑ, ΦΥΤΑ, 7% ΚΑΡΠΟΙ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΑ ΒΡΩΣΙΜ 53% ΓΑΛΑ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΑΣ. 5% ΨΑΡΙΑ ΚΑΙ ΜΑΛΑΚΟΣΤΡΑΚΑ 9% ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ, ΚΑΡΠΩΝ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΩΝ 17% ΛΙΠΗ ΚΑΙ ΛΑΔΙΑ ΖΩΙΚΑ Ή ΦΥΤΙΚΑ 3% ΖΑΧΑΡΑ ΚΑΙ ΖΑΧΑΡΩΔΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ 1% ΛΟΙΠΑ 0% Στοιχεία Ελληνικής Στατιστικής Αρχής ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ 1% ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚ 2% ΚΑΚΑΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΑΥΤΟΥ 2% Περισσότερα στοιχεία για την αγορά τροφίμων - ποτών της Σλοβενίας και τις ελληνικές εξαγωγές στους τομείς αυτούς παρέχονται στην ιστοσελίδα του Γραφείου ΟΕΥ Λιουμπλιάνας URL: www.agora.mfa.gr/si108 στην κατηγορία «Έρευνες Αγοράς Κλαδικές Μελέτες», αρχείο: «Η ΑΓΟΡΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΗΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ»). ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 13
ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ ΚΑΙ ΕΙΔΗ (ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ) Οι εισαγωγές αλουμινίου και ειδών από αλουμίνιο της Σλοβενίας κατά το 2013 έφθασαν τα 595,2 εκατ. Ευρώ, (417,9 εκατ. το 8μηνο του 2014), ενώ οι εξαγωγές ανήλθαν στα 781,2 εκατ. ευρώ (537,2 εκατ. το 8μηνο του 2014),. Το ισοζύγιο συναλλαγών της χώρας (εισαγωγές / εξαγωγές αλουμινίου και ειδών αλουμινίου) είναι διαχρονικά πλεονασματικό. Αλουμίνιο - τόσο σε πρωτογενείς (primary) όσο και σε δευτερoγενείς μορφές παράγεται από μικρό αριθμό μονάδων, ενώ η παραγωγή αλουμινίου (χυτεύματα, κράματα, ράβδοι, πλάκες, φύλλα, ταινίες) και ειδών από αλουμίνιο (κατασκ ευές και μέρη αυτών πόρτες, παράθυρα, κουφώματα, χωρίσματα, τεχνουργήματα) είναι αρκετά σημαντική για το εξωτερικό εμπόριο της χώρας. Κυριότερες κατηγορίες εισαγωγών (2013): Ακατέργαστο Αργίλιο (216,7 εκατ. Ευρώ), Πλάκες, Ταινίες και Φύλλα Αργιλίου (11 6,7 εκατ.), Θραύσματα και Απορρίμ. Αργιλίου (9 1,2 εκατ.). Κυριότερες χώρες-προμηθευτές: Ιταλία (111,3 εκατ.), Σερβία (76,7 εκατ.), Γερμανία (70,4 εκατ.) και Αυστρία (67,7 εκατ.). Κυριότερες κατηγορίες εξαγωγών (2013): Ράβδοι και Είδη Καθορισμένης Μορφής από Αργίλιο (15 4,2 εκατ. ευρώ), Ακατέργαστο Αργίλιο (142 εκατ.), Είδη και Τεχνουργήματα από Αργίλιο (132,8 εκατ.), Πλάκες, Ταινίες και Φύλλα Αργιλίου (101,9 εκατ.). Κυριότερες χώρες προορισμού των σλοβενικών εξαγωγών: Γερμανία (257,5 εκατ.), Ιταλία (128,6 εκατ.), Αυστρία (77,7 εκατ.) και Γαλλία (39,6 εκατ.). ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ Οι ελληνικές εξαγωγές, αν και καταλαμβάνουν πολύ μικρό ποσοστό στο σύνολο των σλοβενικών εισαγωγών αλουμινίου (περίπου 2% στις 8ψήφιες κατηγορίες τους), εν τούτοις έχουν σημαντική συμμετοχή στις συνολικές εξαγωγές (χωρίς ορυκτά-καύσιμα) της χώρας μας. Κυρίως εξάγονται (στοιχεία 2013): Θραύσματα Αργιλίου (811 χιλ. ευρώ), Πλάκες, Ταινίες και Φύλλα από Αργίλιο (776 χιλ.), Φύλλα και Ταινίες από Αργίλιο (328 χιλ.), Ράβδοι και Είδη Καθορ. Μορφής από Αργίλιο (129 χιλ.). Κυριότεροι προμηθευτές στα ανωτέρω είδη: Αυστρία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Κίνα, Κροατία, Ιταλία, Ισπανία, Πολωνία, Σερβία, Τσεχία. ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΣΕ 8ψήφιες κατηγορίες Συνδυασμένης Ονοματολογίας & ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΣΤΑ ΕΙΔΗ ΑΥΤΑ (2013 & 8μηνο 2014) 76020090: Θραύσματα αργιλίου - 76042100 Είδη από κράματα αργιλίου Αξίες σε χιλ. Βοσνία/ Ηνωμένο ΣΥΝΟΛΟ Αυστρία Κϊνα Γερμανία Ελλάδα Κροατία Ιταλία Πολωνία Σερβία ευρώ Ερζεγοβ. Βασίλειο 76020090 2013 40353 6724 2250 7249 746 5567 3605 1752 4361 8μηνο 2014 27359 4628 2288-3270 484 581 4067 510 1884 3254 76042100 2013 8μηνο 2014 Αξίες σε χιλ. ευρώ 76061292 2013 8μηνο 2014 76071910 2013 8μηνο 2014 16386 5701 2420 1677 111 77 3755 353 17 11892 4202 1829 925 938 1-84 2405 182 77 76061292 Πλάκες,ταινίες,φύλλα από κράματα αργιλίου - 76071910 Φύλλα και ταινίες, λεπτά, από αργίλιο ΣΥΝΟΛΟ Αυστρία Τσεχία Γερμανία Ισπανία Ελλάδα Η. Βασίλειο Ιταλία Σερβία 48338 1468 3 3372 2076 94 13807 5986 20247 30242 739 7 2006 841 194 8950 4119 12711 4245 1758 1646 244-271 - 82-2620 1277 1049 211-2 0 20 - ΟΞΕΙΔΙΟ - ΥΔΡΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΡΓΙΛΙΟΥ Το Οξείδιο του Αργιλίου (και σε μικρότερο βαθμό το Υδροξείδιο του Αργιλίου) καταλαμβάνουν, διαχρονικά, υψηλό ποσοστό στις συνολικές εξαγωγές μας στη Σλοβενία: Συνολικές Εισαγωγές Σλοβενίας Οξειδίου του Αργιλίου (2013): 71.905 χιλ. ευρώ Ελλάδα: 12.018 χιλ. ευρώ (Ιαμαϊκή 23.716, Ουγγαρία 18.161, Βοσνία 12.337) Συνολικές Εισαγωγές Σλοβενίας Υδροξειδίου του Αργιλίου (2013): 4.967 χιλ. ευρώ Ελλάδα: 1.769 χιλ. ευρώ (Βοσνία 1.537, Ουγγαρία 465). (Στοιχεία Στατιστικής Υπηρεσίας Σλοβενίας) (Λεπτομερέστερα στοιχεία για την αγορά αλουμινίου (έτους 2012 & Α Εξαμήνου 2013) παρέχονται στην ιστοσελίδα του Γραφείου ΟΕΥ Λιουμπλιάνας URL: www.agora.mfa.gr/si108 στην κατηγορία «Έρευνες Αγοράς Κλαδικές Μελέτες», Αρχείο: «ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΓΟΡΑΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ») ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 14
ΧΗΜΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Η χημική βιομηχανία (στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η βιομηχαμία φαρμακευτικών προϊόντων) είναι από τις πιο δραστήριες της Σλοβενίας. Λειτουργούν συνολικά 677 επιχειρήσεις, η πλειονότητα από τις οποίες είναι προσωπικές ( micro companies - 526). Δραστηριοποιούνται κυρίως στον τομέα των πλαστικών (465 εταιρείες), χημικών (140), φαρμακευτικών (20). Ο κλάδος συνεισφέ ρει κατά 20% στη συνολική αξία της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας και κατέχει το 23% της αξίας των συνολικών εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων, ενώ θεωρείται ζωτικής σημασίας για τις εξαγωγές με 75 % των πωλήσεων του σε ξένες αγορές (κυρίως φαρμακευτικά, ελαστικά, αεροθάλαμοι αυτοκινήτων, πλαστικές ύλες). Κυριότερες εξαγωγικές αγορές: Αλβανία, Αυστρία, Βοσνία, Κροατία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ιταλία, ΠΓΔΜ, Μαυροβούνιο, Πολωνία, Ρουμανία,Ρωσία, Σερβία, Σλοβακία, ΗΠΑ. CHEMICAL INDUSTRY ASSOCIATION των πωλήσεων τ Director/CEO: Ms. Darja Boštjančič Address: Dimičeva 13, 1504 Ljubljana Phone No.: +386 (0)1 58 98 257 Fax No.: +386 (0)1 58 98 100 e-mail address:zki@gzs.si URL: http://www.gzs.si/slo/panoge/zdruzenje_kemijske_industrije/predstavitev_kemijske_industrije Στον πίνακα που ακολουθεί καταγράφεται το διμερές εμπόριο της Σλοβενίας με τη χώρα μας σε τομείς της χημικής βιομηχανίας (2ψήφιες κατηγορίες συνδυασμένης ονοματολογίας) ΑΞΙΕΣ ΣΕ ΧΙΛ. ΕΥΡΩ ΕΞΑΓΩΓΕΣ (ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ σε ΕΛΛΑΔΑ) ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ από ΕΛΛΑΔΑ) 32 ΔΕΨΙΚΑ ΚΑΙ ΒΑΦΙΚΑ ΕΚΧΥΛΙΣΜΑΤΑ. ΤΑΝΝΙΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΤΟΥΣ. ΧΡΩΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ, ΧΡΩΜΑΤΑ ΕΠΙΧΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΒΕΡΝΙΚΙΑ. ΜΑΣΤΙΧΕΣ (ΣΤΟΚΟΙ). ΜΕΛΑΝΙΑ 33 ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΡΗΤΙΝΟΕΙΔΗ. ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΡΩΜΑΤΟΠΟΙΙΑΣ Ή ΚΑΛΛΩΠΙΣΜΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ 34 ΣΑΠΟΥΝΙΑ, ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΛΥΣΙΜΟ (ΑΛΙΣΙΒΕΣ), ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ, ΚΕΡΙΑ ΤΕΧΝΗΤΑ, ΚΕΡΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ, ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ, 2013 12μηνο 2014 8μηνο Εξαγωγές Εισαγωγές Εξαγωγές Εισαγωγές 2792 27 1769 90 2296 279 1882 220 288 1628 113 822 38 ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ 582 515 878 523 Eξαγωγές από τη χώρα μας πραγματοποιούνται κυρίως στις 8ψήφιες κατηγορίες συνδυασμένης ονοματολογίας: 34031990 και 34022090. Ο κλάδος των φαρμακευτικών προϊόντων, λόγω ιδιαίτερης σπουδαιότητας, εξετάζεται στο επόμενο κεφάλαιο. Εισαγωγές Σλοβενίας - Αξίες σε χιλ. ευρώ 34031990 - Παρασκευάσματα λιπαντικά, λάδια κοπής, αντισκωριακά ή αντιδιαβρωτικά - Που περιέχουν λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά ΣΥΝΟΛΟ ΑΥΣΤΡΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΛΩΝΙΑ 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 9790 10953 1318 1041 230 408 3510 4168 1387 1289 624 894 1155 1397 34022090 - Παρασκευάσματα συσκευασμένα για λιανική πώληση, για πλύσιμο (αλισίβες) & παρασκ. καθαρισμού ΣΥΝΟΛΟ ΑΥΣΤΡΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΤΣΕΧΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΙΤΑΛΙΑ 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 52293 51577 11119 11196 7463 8422 11019 10744 202 736 9964 8568 5127 6234 (Στοιχεία Στατιστικής Υπηρεσίας Σλοβενίας) ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 15
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Η φαρμακευτική βιομηχανία απασχολεί 6.794 εργαζομένους (σε 20 επιχειρήσεις). Τα φαρμακευτικά προϊόντα είναι από τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της με τις συνολικές εξαγωγές να ανέρχονται το 2013 στο ύψος των 2.055.606 χιλ. ευρώ και τις εισαγωγές την ίδια χρονιά να καταγράφουν 712.255 χιλ. ευρώ. Τα Generics αντιπροσωπεύουν περίπου το 38% της εγχώριας φαρμακευτικής αγοράς σε αξία, αλλά πολύ υψηλότερο ποσοστό σε όγκο. Διεθνείς δραστηριότητες: Κυρίως δραστηριοποιούνται δύο σημαντικές φαρμακοβιομηχανίες σε πολλές γειτονικές αγορές. Krka και Lek (κυρίως γενόσημα φάρμακα). Η Krka έχει θυγατρικές σε Κροατία, Γερμανία, Πολωνία, Ρωσία. Η Lek ανήκει στο Group Sandoz (Ελβετία). (Στοιχεία Chemical Industry Association Σλοβενίας - 2011) Εξαγωγές από τη χώρα μας καταγράφονται στην κατηγορία 30049000. Οι εξαγωγές από τη χώρα μας στην ανωτέρω κατηγορία έφτασαν τις 3.421 χιλ. ευρώ το 2012 και τις 3.114 χιλ. το 2013. Φαρμακευτικά προϊόντα εξάγονται και από τη Σλοβενία προς τη χώρα μας, καταλαμβάνουν δε σημαντικό, κατ αξία, μερίδιο στις σλοβενικές εξαγωγές (εξαγωγές στη χώρα μας το 2013: 12.157 χιλ. ευρώ). ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΗΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ (2013): ΡΩΣΙΑ, ΠΟΛΩΝΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΟΥΚΡΑΝΙΑ, ΤΣΕΧΙΑ, ΚΡΟΑΤΙΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΡΙΕΣ ΧΩΡΕΣ (2013): ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΕΛΒΕΤΙΑ, ΟΛΛΑΝΔΙΑ, ΑΥΣΤΡΙΑ, ΟΥΓΓΑΡΙΑ (Στοιχεία Στατιστικής Υπηρεσίας Σλοβενίας) ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΧΗΜΙΚΟΥ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Helios, Krka, Lek, Istrabenz plini, Etol, Cinkarna Celje, Goodyear Dunlop Sava Tires, Veyance technologies Europe, Geberit sanitarna tehnika, Belinka Belles, Messer Slovenija, Ecolab. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 16
ΠΛΑΣΤΙΚΑ Οι εξαγωγές της Σλοβενίας στον τομέα των πλαστικών ανήλθαν στο ποσό των 938.804 χιλ. Ευρώ το 2013 και στις 659.519 χιλ. Ευρώ το 8μηνο του 2014. Αντίστοιχα, οι εισαγωγές το 2013 έφτασαν στις 1.179.040 χιλ. Ευρώ, ενώ το 8μηνο του 2014 καταγράφουν ποσό 829.033 χιλ. Κυριότερες προμηθεύτριες χώρες το 2013 ήταν οι: Γερμανία (346,7 εκατ. ευρώ), Ιταλία (220,4 εκατ.), Αυστρία (130,8), Ολλανδία (53,3), και Βέλγιο (46,1). Κυριότερες εξαγωγικές αγορές (2013) καταγράφονται οι: Ιταλία (196,5 εκατ. ευρώ), Γερμανία (180,8), Αυστρία (91,8), Κροατία (65,5) και Σερβία (36,6). Από τη χώρα μας, κατά το 2013, καταγράφονται εισαγωγές ύψους 1,08 εκατ. ευρώ (1,13 εκατ. το 8μηνο του 2014 ) και σλοβενικές εξαγωγές προς την Ελλάδα 1,96 εκατ. ευρώ (2,33 εκατ. το 8μηνο 2014). (Στοιχεία Στατιστικής Υπηρεσίας Σλοβενίας) Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής οι ελληνικές εξαγωγές στην κατηγορία: 39 ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ & ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ, το 2013, ανήλθαν συνολικά σε 1.387.378 ευρώ, ενώ αντίστοιχα οι εισαγωγές μας από τη Σλοβενία έφτασαν στα 1.826.084 ευρώ. Κατωτέρω παρατίθεται πίνακας των κυριότερων ελληνικών εξαγωγών-εισαγωγών και συγκριτικό διάγραμμα κάλυψης εισαγωγών από εξαγωγές σε συγκεκριμένα είδη. CN4 39 ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ & ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ Κυριότερες Εξαγωγές & Εισαγωγές - Αξίες σε Ευρώ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΣΛΟΒΕΝΙΑ 3923 Είδη μεταφοράς ή συσκευασίας, από πλαστικές ύλες. Πώματα, καπάκια, καψούλια 345.459 108.280 3903 Πολυμερή του στυρολίου σε αρχικές μορφές 341.456 56.151 3920 Πλάκες, φύλλα, μεμβράνες, ταινίες και λουρίδες, από πλαστικές ύλες μη κυψελώδεις, 254.066 68.832 3907 Πολυακετάλες, άλλοι πολυαιθέρες και ρητίνες-εποξείδια, σε αρχικές μορφές. Πολυανθρακικά 188.982 345.548 3925 Είδη εξοπλισμού για κατασκευές, από πλαστικές ύλες, π.δ.κ.α. 67.536 150.378 3924 Πιατικά, άλλα είδη νοικοκυριού ή οικιακής οικονομίας, είδη υγιεινής και καλλωπισμού 65.059 78.458 3901 Πολυμερή του αιθυλενίου σε αρχικές μορφές 35.281 511.147 3909 Ρητίνες αμινικές, ρητίνες φαινολικές και πολυουρεθάνες, σε αρχικές μορφές 32.436 101.380 3926 Τεχνουργήματα από πλαστικές ύλες ή από άλλες ύλες των κλάσεων 3901 έως 3914 27.720 143.040 3921 Πλάκες, φύλλα, μεμβράνες, ταινίες και λουρίδες, από πλαστικές ύλες, ενισχυμένα 22.911 202.617 ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΥΝΟΛΟ Πολυαμίδια σε αρχικές μορφές Πολυμερή του προπυλενίου ή άλλων ολεφινών, σε αρχικές μορφές Πολυμερή του χλωριούχου βινυλίου ή άλλων αλογονωμένων ολεφινών, σε αρχικές μορφές Πολυμερή ακρυλικά σε αρχικές μορφές Σιλικόνες σε αρχικές μορφές Σωλήνες κάθε είδους και τα εξαρτήματά τους συνδέσεις, γωνίες, αρμοί, από πλαστικές Κυτταρίνη και τα χημικά της παράγωγα, π.δ.κ.α. σε αρχικές μορφές Πολυμερή του οξικού βινυλίου ή άλλων εστέρων του βινυλίου, σε αρχικές μορφές Επενδύσεις δαπέδων από πλαστικές ύλες, έστω και αυτοκόλλητες, Πλάκες, φύλλα, μεμβράνες, ταινίες, λουρίδες και άλλες επίπεδες μορφές, αυτοκόλλητα Μπανιέρες, ντουσιέρες, νιπτήρες, μπιντέδες, λεκάνες αποχωρητηρίου και τα καθίσματα Πλάκες, φύλλα, μεμβράνες, ταινίες και λουρίδες, από πλαστικές ύλες, ενισχυμένα Τεχνουργήματα από πλαστικές ύλες ή από άλλες ύλες των κλάσεων 3901 έως 3914 Ρητίνες αμινικές, ρητίνες φαινολικές και πολυουρεθάνες, σε αρχικές μορφές Πολυμερή του αιθυλενίου σε αρχικές μορφές Πιατικά, άλλα είδη νοικοκυριού ή οικιακής οικονομίας, είδη υγιεινής και καλλωπισμού Είδη εξοπλισμού για κατασκευές, από πλαστικές ύλες, π.δ.κ.α. Πλάκες, φύλλα, μεμβράνες, ταινίες και λουρίδες, Πολυμερή του στυρολίου σε αρχικές μορφές Είδη μεταφοράς ή συσκευασίας, από πλαστικές ύλεςι Στοιχεία ΕΛΛΣΤΑΤ 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Στοιχεία που αφορούν στον ανταγωνισμό των ελληνικών εξαγωγών από άλλες προμηθεύτριες χώρες ( κατά 8ψήφιους κωδικούς Συνδυασμένης Ονοματολογίας) περιέχονται στην Ετήσια Έκθεση του Γραφείου μας για το 2013: URL: www.agora.mfa.gr/si108 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 17
ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ - ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ 1990 και 1991: κρίση στον τομέα κατασκευών λόγω αλλαγών (πολιτικό, οικονομικό σύστημα, εδαφικές αλλαγές στην περιοχή της πρώην Γιουγκοσλαβίας) Συρρίκνωση του συνόλου των επιχειρήσεων, καθώς και κατάρρευση ορισμένων μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών Δημιουργία πολλών μικρών εταιρειών Εργαζόμενοι και ποσοστό του τομέα στο ΑΕΠ μειώθηκε το 1994 κατά το ήμισυ Η ανάκαμψη από την κρίση στον κατασκευαστικό τομέα και στη βιομηχανία οικοδομικών υλικών άρχισε με το πρόγραμμα κατασκευής αυτοκινητοδρόμων το 1994 και το 1995 2004: Aύξηση στον κλάδο των κατασκευών, λόγω αύξησης έργων στην ενέργεια και σε οικολογικές επενδύσεις, νέο κύκλο επενδύσεων στη βιομηχανία, επιχειρήσεις και τουριστικές εγκαταστάσεις. Σταθερή αύξηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας μέχρι το 2006 που έφθασε στο υψηλότερο σημείο της το 2008. Ο τομέας των κατασκευών εξακολουθεί να είναι από τους μεγαλύτερους της χώρας όσον αφορά στον αριθμό των απασχολούμενων. Το 2008 ο αριθμός των απασχολούμενων έφθανε τις 88.000. Μετά την συρίκνωση των τελευταίων ετών και την πτώση της αγοράς ακινήτων ο τομέας έφθασε να απασχολεί, στα τέλη του 2012, περί τους 60.000 εργαζόμενους, ενώ κατέγραφε 56.000 απασχολούμενους τον Οκτ. του 2013. Οι εταιρείες του κλάδου εφθαναν τον Δεκ. 2011 τις 6.800, από τις οποίες μόνο 56 θεωρούνται μεγάλου μεγέθους και 78 ΜΜΕ. Ο τομέας των δομικών υλικών απασχολούσε τον Δεκ. 2011 περίπου 3.600 εργαζόμενους σε 208 εταιρείες (6 μεγάλου μεγέθους και 16 ΜΜΕ). Η παραγωγή Δομικών Υλικών απευθύνεται κυρίως στην εγχώρια αγορά, ενώ το 10% περίπου της παραγωγής εξάγεται. (Στοιχεία: Chamber of Construction & Building Material Industry of Slovenia - 2011) Η κατασκευαστική δραστηριότητα έχει γνωρίσει κατά την τελευταία πενταετία μεγάλη συρρίκνωση (περίπου -50% σε σχέση με το 2008). Ο τομέας έχει αρχίσει να παρουσιάζει ενδείξεις ανάκαμψης, σε αργούς ρυθμούς, από τα τέλη του 2013 αρχές του 2014. Chamber of Construction & Building Material Industry: www.gzs.si/zgigm joze.renar@gzs.si Τεχνικό Επιμελητήριο Σλοβενίας (IZS): www.izs.si Slovenian National Building and Civil Engineering Institute: www.zag.si ZRMK d.o.o. Building institute: www.gi-zrmk.si IGMAT Building Materials Institute: www.igmat.si Faculty of the Civil Engineering at the University of Maribor: www.fg.uni-mb.si Faculty of the Civil and Geodetic Engineering: www.fgg.uni-lj.si Gradbenik (Κλαδικό περιοδικό): www.gradbenik.net ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 18
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2011, 2012 & 2013 ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Στοιχεία ΣτατιστικήςΥπηρεσίας Σλοβενίας ΑΞΙA ΣΕ ΧΙΛ. ΕΥΡΩ 25 ΑΛΑΤΙ,ΘΕΙΟ,ΓΑΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΕΣ,ΓΥΨΟΣ, ΑΣΒΕΣΤ. & ΤΣΙΜΕΝΤΟ 68 ΤΕΧΝ.ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ,ΓΥΨΟ, ΤΣΙΜΕΝΤΟ,ΜΑΡΜΑΡΑ 72 ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ, ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ 73 ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ, ΣΙΔΗΡΟ Ή ΧΑΛΥΒΑ 74 ΧΑΛΚΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΛΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 19 76 ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 ΣΥΝΟΛΟ 88659 83374 115668 80600 78527 83933 1201841 1082451 979245 527639 524228 547750 222794 202974 174530 673368 610748 595209 ΑΥΣΤΡΙΑ 19059 13278 15399 21879 19384 21267 175940 145916 135369 71487 63484 60010 12204 12345 9515 74803 71271 67712 ΒΟΣΝΙΑ 1895 2487 2895 158 390 276 44736 36008 20143 5538 5232 3771 6800 5393 4768 42870 26028 18894 ΒΕΛΓΙΟ 1557 943 299 846 909 951 44373 31959 19864 13142 8427 2751 224 79 444 894 625 400 ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 842 128 891 752 638 613 1771 1168 1598 3210 3537 14062 2206 1879 1471 888 2514 1398 ΒΡΑΖΙΛΙΑ 3022 2016 2154 72 14 1 278 - - 2 0 0 0 - - 195 - - ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ - - - - 0 - - 54 330 3412 2703 1024 - - - - - - ΕΛΒΕΤΙΑ 5 25 12 1122 1393 664 6967 5773 4239 1603 3607 2139 218 86 31 1049 2196 1849 ΚΙΝΑ 570 1170 794 4412 5136 5354 7898 10352 4957 7874 8247 7529 1647 1241 1593 16076 12012 6705 ΤΣΕΧΙΑ 2274 2261 2091 2559 2245 2227 43385 35844 35053 24450 19859 21181 686 687 530 15919 16031 20358 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 7480 7510 8507 12774 12768 13326 223194 219594 206587 102822 124474 158074 69094 55833 54324 63468 68969 70412 ΑΙΓΥΠΤΟΣ 1752 1386 2067 0 25-82 - - 2 1 0 1 1 - - 0 - ΙΣΠΑΝΙΑ 41 34 99 326 267 257 2932 4660 4722 5023 4574 5328 725 1834 439 4575 5084 7153 ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 90 76 13 263 204 567 4932 1781 1887 2283 1084 972 12050 8688 7338 344 136 51 ΓΑΛΛΙΑ 1253 1129 726 1811 1567 1363 27356 24049 17880 31851 31741 23461 619 910 387 3522 4736 5367 Η.Β. 1071 1043 570 489 538 1096 14122 12330 12576 2450 1546 2276 485 886 965 19098 12049 17173 ΕΛΛΑΔΑ 7 46 6 66 48 48 1538 476 232 121 156 216 230 144 68 2822 1747 2169 ΚΡΟΑΤΙΑ 9285 10406 7065 7081 7012 7062 47726 42435 33894 13813 28012 18618 18657 19428 13945 14508 16447 14942 ΟΥΓΓΑΡΙΑ 5707 11528 2862 1642 2334 2386 38899 41981 45210 7145 6991 6789 3077 5674 2746 17509 19606 13546 ΙΝΔΙΑ 68 33 60 1410 712 627 3126 3958 2467 383 855 873 222 233 229 6 9 26 ΙΤΑΛΙΑ 25039 16265 18290 15898 14766 18537 275145 258815 235207 150705 109908 129652 49783 58237 47594 127445 101940 111253 Ν. ΚΟΡΕΑ - - 0 745 559 865 8468 7944 13566 1805 30712 3178 890 851 805 281 225 210 ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ 237 71 5 4 5 1 16098 17761 14189 1655 1572 3169 60 61 71 61 20 6 ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟ 3 2 0 97 207 109 380 419 146 320 93 82 3368 4117 2790 19951 18282 14414 ΠΓΔΜ 363 400 378 30 22 0 4294 900 1259 9046 5116 4809 0 1 18 238 620 597 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 2925 1602 2570 578 931 488 19465 18185 13814 7900 9588 7728 583 402 692 3835 11732 8735 ΠΟΛΩΝΙΑ 247 428 826 522 616 828 7407 9356 8701 3982 9621 9203 9117 9469 9009 10176 16067 15470 ΡΟΥΜΑΝΙΑ - - 11 32 141 104 987 1432 1250 2164 1530 13827 277 21 1074 34506 23933 30315 ΡΩΣΙΑ 59 4 5 17 24 13 4522 5313 5005 1446 494 1600 178 185 790 30365 35003 26852 ΣΟΥΗΔΙΑ 21 83 38 977 938 1103 20802 17304 15567 4115 4189 4064 736 612 495 430 529 308 ΣΛΟΒΑΚΙΑ 238 195 590 2073 2502 1384 45023 42898 27719 12652 9743 12354 1148 1863 2011 15049 13279 12205 ΤΟΥΡΚΙΑ 77 4803 39458 410 199 216 1005 986 1099 17551 9743 8439 46 607 630 1413 2431 2970 ΤΑΪΒΑΝ - - 0 155 170 228 1110 1144 1694 2081 1343 1690 80 87 85 89 59 45 ΗΠΑ 39 64 98 408 755 605 283 247 292 1345 2082 1494 26 21 934 164 125 194 ΣΕΡΒΙΑ 332 306 1453 436 452 487 19503 9184 13569 9713 11084 12585 24432 9922 6097 99295 78669 76686
5. ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Νομοθεσία Η Σλοβενική νομοθεσία δεν κάνει διάκριση μεταξύ ξένων και εγχώριων επενδυτών, αλλά μεταξύ κατοίκων και μη κατοίκων («κάτοικοι» θεωρούνται εγγεγραμμένες εταιρείες με έδρα στη Σλοβενία, παραρτήματα ξένων εταιρειών στη Σλοβενία, καθώς και φυσικά πρόσωπα με μόνιμη ή και προσωρινή διαμονή τουλάχιστον 6 μηνών). Ο συντελεστής φορολογίας των επιχειρήσεων μειώθηκε από 1.1 2013 κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, από 20 σε 17%. Η φορολόγηση των κερδών από μερίσματα (dividends) ανέρχεται στο 15%. Μεταξύ Σλοβενίας και Ελλάδας έχει υπογραφεί «Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας» (ΝΟΜΟΣ 3084, τεύχος 1ο, Αρ. Φύλλου 218, 16 Δεκ. 2002) σύμφωνα με την οποία η φορολόγηση δεν υπερβαίνει το 10% του ακαθάριστου ποσού των μερισμάτων. Λεπτομερείς πληροφορίες για το επενδυτικό καθεστώς στη Σλοβενία μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα: http://www.poslovniportal.si/doing_business_slovenia.php ( Doing Business - στην αγγλική γλώσσα). Επίσης, πληροφορίες για επενδυτικά κίνητρα υπάρχουν στην ιστοσελίδα: http://www.investslovenia.org/business-environment/incentives/ Με τη χώρα μας έχει υπογραφεί «Συμφωνία περί Αμοιβαίας Προώθησης και Προστασίας των Επενδύσεων», καθώς και «Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας» και πολλά θέματα, ιδιαίτερα φορολογίας επιχειρήσεων και κερδών, ρυθμίζονται από τις ανωτέρω Συμφωνίες. Αποκρατικοποιήσεις Έχει προγραμματιστεί η αποκρατικοποίηση δεκαπέντε (15) από τις μεγαλύτερες δημόσιες επιχειρήσεις της χώρας (Adria Airways, Aero, Elan, Fotona and Helios, Βank NKBM, Telekom Slovenije, Aerodrom Ljubljana, Adria Airways Tehnika, Cinkarna Celje, Gospodarsko razstavišče, Paloma, Terme Olimia, Unior and Žito). Μέχρι σήμερα έχoυν ιδιωτικοποιηθεί οι εταιρείες «Fotona» και «Helios», οι οποίες εξαγοράστηκαν η μεν πρώτη από επιχειρηματικά συμφέροντα των ΗΠΑ, η δε δεύτερη (Helios) από αυστριακά συμφέροντα, καθώς και πρόσφατα της διαχειρίστριας εταιρείας του αεροδρομίου Brnik της Λιουμπλιάνας, «Aerodrom Ljubljana», η οποία εξαγοράστηκε από την γερμανικών συμφερόντων εταιρεία διαχείρισης αεροδρομίων «Fraport». Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες (Δεκέμβριος 2014) έχουν προχωρήσει διεργασίες για τις εταιρείες: τηλεπικοινωνιών «Telekom Slovenije», αερομεταφορών «Adria Airways», αθλητικών ειδών «Elan» και τροφίμων «Žito». Μεγαλύτεροι Ξένοι Επενδυτές στη Σλοβενία Ενδεικτικά αναφέρονται: Βιομηχανία: Siemens, Sandoz Group (Novartis Pharma), Renault, Lafarge Perlmooser, Henkel, Goodyear, Danfoss, Τράπεζες: Bank Austria, Reiffeisen Bank, Societe Generale, Λιανικό Εμπόριο: Aldi, E. Leclerc, Lidl, Eurospin Italia, OMV, Spar, Υπηρεσίες: AC Nielsen, KPMG, IBM, Oracle Χρηματιστήριο Αξιών Λιουμπλιάνας (Ljubljana Stock Exchange - LJSE) Στη Σλοβενία λειτουργεί Χρηματιστήριο Αξιών («Ljubljanska borza, d.d.» - Τhe Ljubljana Stock Exchange). Ιδρύθηκε το 1989. Μοναδικός μέτοχος (μετοχικό κεφάλαιο: EUR 1,400,893.01) του Χρηματιστηρίου Λιουμπλιάνας είναι το CEE Stock Exchange Group (CEESEG) που εδρεύει στη Βιέννη και το οποίο αποτελείται από τα Χρηματιστήρια Βουδαπέστης, Λιουμπλιάνας, Πράγας και Βιέννης. Το LJSE είναι μέλος των «World Federation of Stock Exchanges WFE» και «Federation of European Securities Exchanges FESE». Το LJSE δραστηριοποιείται γενικότερα στην περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης (συνεργασία μέσω road-shows). Δικτυακός τόπος LJSE: http://www.ljse.si/cgi-bin/jve.cgi?doc=1468 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 20
Ξένες Επενδύσεις Ο τομέας των υπηρεσιών κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο τόσο στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) στη Σλοβενία (73,2%) όσο και των σλοβενικών επενδύσεων στο εξωτερικό ( 70,1%). Γενικά οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στη Σλοβενία κατευθύνονται κυρίως προς τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (40,1%), το λιανεμπόριο (7,2%), το χονδρεμπόριο (7,1%) και την αγορά ακινήτων (6,2% του συνόλου). Χώρες Προέλευσης ΑΞΕ: Ευρ. Ένωση (82.7%), Αυστρία (47,8%, 5.604,8 εκατ. ευρώ - κυρίως χρηματοοικονομικές υπηρεσίες) Ελβετία (8,7%, 1.014,8 εκατ. κυρίως φαρμακευτικά), Ιταλία (7.0%, 817,6 εκατ. κυρίως χρηματοοικονομικά), Γερμανία, Γαλλία, Κροατία, Ολλανδία. Περίπου το 48% του συνολικού αριθμού των εταιρειών με ΑΞΕ ελέγχεται από κράτη-μέλη της Ε.Ε., με τα μεγαλύτερα ποσοστά να κατανέμονται στις: Αυστρία, Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία και στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το 2012 το 4,1% των επιχειρήσεων (εκτός αυτών του χρηματοπιστωτικού τομέα) καταγράφονται ως θυγατρικές αλλοδαπών συμφερόντων, οι οποίες - στους τομείς δραστηριότητάς τους - απασχολούσαν περίπου το 17% του συνόλου των εργαζομένων και διενέργησαν το 1/4 του συνολικού κύκλου εργασιών και το 1/5 της συνολικής προστιθέμενης αξίας, των επενδύσεων και των δαπανών μισθοδοσίας. Κατά μέσο όρο μια ξένη θυγατρική απασχολούσε 17,7 εργαζομένους (σε αντιδιαστολή με 3,6 εργαζομένους για τις εγχώριες επιχειρήσεις). Από πλευράς μεγέθους το 1/3 των 100 μεγαλύτερων επιχειρήσεων της χώρας είναι θυγατρικές αλλοδαπών συμφερόντων. Στον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής, οι ξένες θυγατρικές ( 593 εταιρείες - 3,5% περίπου του συνόλου του τομέα) δημιούργησαν το 27,7% της προστιθέμενης αξίας και απασχολούσαν (έτος 2012) το 23% των εργαζομένων του τομέα. Από πλευράς ιδιοκτησίας (έτος 2012) οι ξένες θυγατρικές που ελέγχονταν από κεφάλαια εντός Ε.Ε. ( 45,8% του συνόλου), απασχολούσαν στο σύνολο των ξένων θυγατρικών το 69,2% των εργαζομένων και δημιούργησαν το 75% του κύκλου εργασιών. Σε στοιχεία 2012 οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στη Σλοβενία ανέρχονταν στα 11.724,3 εκατ. ευρώ (31.12.2012). Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις της Σλοβενίας στο εξωτερικό έχουν ως προορισμό κυρίως χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας σε ποσοστό 70% περίπου (Κροατία 1,5 δισ. ευρώ, Σερβία 1,4 δισ., Βοσνία 0,6 δισ., ΠΓΔΜ 0,354 δισ., Μαυροβούνιο, κυρίως λιανικό εμπόριο και χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες στοιχεία 2012), ενώ 13% περίπου κατευθύνεται στην Ε.Ε. (κυρίως Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία) και τη Ρωσία. Το μεγαλύτερο μέρος των εξερχόμενων επενδύσεων πραγματοποιείται στον τομέα του λιανικού εμπορίου και σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Οι ΑΞΕ στο εξωτερικό έφθαναν στις 31.12.2012 στα 5.599,3 εκατ. Ευρώ. Πηγές: Τράπεζα της Σλοβενίας, Στατιστική Υπηρεσία της Σλοβενίας Διμερείς επενδύσεις Ελλάδας Σλοβενίας Τα άμεσα επενδυμένα ελληνικά κεφάλαια στη Σλοβενία, ανέρχονταν (στις 31.12.2012) στο ύψος των 19 εκατ. Ευρώ (στοιχεία Invest in Greece Agency ). Οι επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στη Σλοβενία απασχολούν επιτόπιο προσωπικό και δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και διανομή αναψυκτικών, παραγωγή λογισμικών προγραμμάτων (τραπεζικών κ.α. συστημάτων), παραγωγ ή μονωτικών υλικών, εμπόριο ειδών ένδυσης, διαχείριση Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (τηλεοπτικά προγράμματα). Ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται επίσης, κατά καιρούς, σε συνεργασία με σλοβενικές εταιρείες, στην ανάληψη έργων στη χώρα. Τα στοιχεία της Τράπεζας της Σλοβενίας κατέγραφαν στις 31.12.2012 ελληνικές άμεσες επενδύσεις στη Σλοβενία ύψους 10,4 εκατ. Ευρώ και άμεσες επενδύσεις της Σλοβενίας στη χώρα μας ύψους 2,2 εκατ. ευρώ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Page 21