++ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου 2010/0362(COD) 24.2.2011 ***I ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 όσον αφορά τις συμβατικές σχέσεις στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων (COM(2010)0728 C7-0408/2010 2010/0362(COD)) Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου Εισηγητής: James Nicholson PR\853155.doc PE456.663v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_COD_1amCom Symbols for procedures * Consultation procedure *** Consent procedure ***I Ordinary legislative procedure (first reading) ***II Ordinary legislative procedure (second reading) ***III Ordinary legislative procedure (third reading) (The type of procedure depends on the legal basis proposed by the draft act.) Amendments to a draft act In amendments by Parliament, amendments to draft acts are highlighted in bold italics. Highlighting in normal italics is an indication for the relevant departments showing parts of the draft act which may require correction when the final text is prepared for instance, obvious errors or omissions in a language version. Suggested corrections of this kind are subject to the agreement of the departments concerned. The heading for any amendment to an existing act that the draft act seeks to amend includes a third line identifying the existing act and a fourth line identifying the provision in that act that Parliament wishes to amend. Passages in an existing act that Parliament wishes to amend, but that the draft act has left unchanged, are highlighted in bold. Any deletions that Parliament wishes to make in such passages are indicated thus: [...]. PE456.663v01-00 2/33 PR\853155.doc
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...5 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...30 PR\853155.doc 3/33 PE456.663v01-00
PE456.663v01-00 4/33 PR\853155.doc
ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 όσον αφορά τις συμβατικές σχέσεις στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων (COM(2010)0728 C7-0408/2010 2010/0362(COD)) (Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2010)0728), έχοντας υπόψη το άρθρο 294, παράγραφος 2, το άρθρο 42, πρώτο εδάφιο και το άρθρο 43, παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C7-0408/2010), έχοντας υπόψη το άρθρο 294, παράγραφος 3, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη το άρθρο 55 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (Α7-0000/2011), 1. εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω 2. ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, εάν προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή να την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, 3. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή καθώς και στα εθνικά κοινοβούλια. 1 Αιτιολογική σκέψη 2 (2) Το 2007-2009, σημειώθηκαν έκτακτες εξελίξεις στις αγορές του τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. Αρχικά, οι ακραίες καιρικές συνθήκες που έπληξαν την Ωκεανία προκάλεσαν σημαντική μείωση του εφοδιασμού, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ταχεία και κατακόρυφη αύξηση των τιμών. Στη συνέχεια, ενώ είχε ξεκινήσει η (2) Κατά την περίοδο από το 2007 έως το 2009, έκτακτα γεγονότα επηρέασαν τον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων προκαλώντας ακραία αστάθεια των τιμών και, τέλος, κατάρρευση των τιμών το 2009, γεγονός το οποίο ανάγκασε πολλούς παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων στην Ευρώπη να σταματήσουν τη PR\853155.doc 5/33 PE456.663v01-00
αποκατάσταση του εφοδιασμού σε παγκόσμιο επίπεδο και είχε αρχίσει η επιστροφή των τιμών σε κανονικά επίπεδα, η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση που ακολούθησε επηρέασε αρνητικά τους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων της ΕΕ, επιδεινώνοντας την αστάθεια των τιμών. Πρώτον, η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών προκάλεσε σημαντική αύξηση του κόστους των ζωοτροφών και άλλων εισροών, μεταξύ των οποίων και της ενέργειας. Στη συνέχεια, η πτώση τόσο της παγκόσμιας ζήτησης όσο και της ζήτησης σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, ενώ η παραγωγή της ΕΕ ήταν σταθερή προκάλεσε κατάρρευση των τιμών στην ΕΕ στο κατώτερο επίπεδο του διχτυού ασφαλείας. Αυτή η απότομη μείωση των τιμών των γεωργικών προϊόντων δεν οδήγησε σε μείωση των τιμών για τους καταναλωτές, γεγονός που προκάλεσε, για τα περισσότερα προϊόντα του τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων και στις περισσότερες χώρες, αύξηση του ακαθάριστου περιθωρίου κέρδους των τομέων επόμενου σταδίου, ενώ επέφερε επιβράδυνση της ανάκαμψης των τιμών και ενέτεινε τις επιπτώσεις των χαμηλών τιμών στους παραγωγούς γάλακτος. δραστηριότητά τους και έθεσε σε σοβαρό κίνδυνο τη βιωσιμότητα πολλών άλλων μονάδων παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων. 2 Αιτιολογική σκέψη 2 α (νέα) (2a) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αντιδρώντας σε αυτήν την κρίση, έλαβε διάφορα μέτρα για να βοηθήσει στην PE456.663v01-00 6/33 PR\853155.doc
ανακούφιση της οικονομικής πίεσης που δέχονται οι παραγωγοί και στην σταθεροποίηση της κατάστασης της αγοράς, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η επανεισαγωγή των επιστροφών κατά την εξαγωγή, η παράταση της περιόδου παρέμβασης για το βούτυρο και το αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη καθώς και η κατανομή ενίσχυσης ύψους 280 εκατ. ευρώ στους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων στην ΕΕ των 27. 3 Αιτιολογική σκέψη 3 (3) Τον Οκτώβριο του 2009, λαμβανομένων υπόψη των δυσκολιών αυτών που ανέκυψαν στην αγορά γάλακτος, συγκροτήθηκε Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου για το γάλα («ΟΕΥΕ») με σκοπό την εξέταση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων για τον γαλακτοκομικό τομέα, δεδομένου ότι οι γαλακτοκομικές ποσοστώσεις λήγουν το 2015. Χωρίς να αμφισβητείται το αποτέλεσμα του διαγνωστικού ελέγχου, ζητήθηκε από την ΟΕΥΕ να διαμορφώσει κανονιστικό πλαίσιο το οποίο θα μπορούσε να συμβάλει στη σταθεροποίηση της αγοράς και του εισοδήματος των παραγωγών και να εξασφαλίσει μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά. (3) Ως αντίδραση στις δυσκολίες αυτές που ανέκυψαν στην αγορά γάλακτος, συγκροτήθηκε τον Οκτώβριο του 2009 Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου για το γάλα («ΟΕΥΕ») με σκοπό την εξέταση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων για τον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, οι οποίες, στο πλαίσιο της λήξης του καθεστώτος των γαλακτοκομικών ποσοστώσεων το 2015, θα συμβάλουν στη σταθεροποίηση της αγοράς και του εισοδήματος των παραγωγών και στην ενίσχυση της διάφανειας στον τομέα. PR\853155.doc 7/33 PE456.663v01-00
4 Αιτιολογική σκέψη 4 (4) Υποβλήθηκαν στην ΟΕΥΕ προφορικές και γραπτές εισηγήσεις από τις κυριότερες ευρωπαϊκές ομάδες ενδιαφερομένων στην αλυσίδα εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων, που αντιπροσωπεύουν τους γεωργούς, τους μεταποιητές γαλακτοκομικών προϊόντων, τους εμπόρους γαλακτοκομικών προϊόντων, τους λιανοπωλητές και τους καταναλωτές. Επιπλέον, η ΟΕΥΕ έλαβε πολύτιμες εισηγήσεις από προσκεκλημένους ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες, εκπροσώπους τρίτων χωρών, τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού και τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Επίσης, στις 26 Μαρτίου 2010 διεξήχθη διάσκεψη των ενδιαφερομένων του γαλακτοκομικού τομέα, η οποία έδωσε τη δυνατότητα σε περισσότερους παράγοντες της αλυσίδας εφοδιασμού να εκφράσουν τις θέσεις τους. Στις 15 Ιουνίου 2010, η ΟΕΥΕ υπέβαλε την έκθεσή της, στην οποία παρουσιάζει μια ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης του γαλακτοκομικού τομέα και διατυπώνει ορισμένες συστάσεις. (4) Η ΟΕΥΕ έλαβε προφορικές και γραπτές εισηγήσεις από τις κυριότερες ευρωπαϊκές ομάδες ενδιαφερομένων στην αλυσίδα εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων και παρουσίασε την έκθεσή της στις 15 Ιουνίου 2010. Η έκθεση περιλαμβάνει ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης του γαλακτοκομικού τομέα και διατυπώνει ορισμένες συστάσεις οι οποίες αφορούν κυρίως τις συμβατικές σχέσεις, τη διαπραγματευτική ισχύ των παραγωγών, τις διεπαγγελματικές οργανώσεις, τη διαφάνεια, τα μέτρα της αγοράς και τις προθεσμιακές συμβάσεις, τα πρότυπα εμπορίας, την επισήμανση της καταγωγής καθώς και την καινοτομία και έρευνα. 5 Αιτιολογική σκέψη 6 (6) Υπάρχει ένα πρόβλημα σχετικά με τη μετάδοση των μεταβολών στις τιμές κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, ιδίως όσον αφορά τις τιμές διαγράφεται PE456.663v01-00 8/33 PR\853155.doc
παραγωγού. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια του 2009, η προσφορά γάλακτος δεν ακολούθησε τη μείωση της ζήτησης. Πράγματι, σε ορισμένα κράτη μέλη μεγάλης παραγωγής, σε αντίδραση στις χαμηλότερες τιμές, οι γεωργοί αύξησαν την παραγωγή τους σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η προστιθέμενη αξία στην αλυσίδα συγκεντρώνεται όλο και περισσότερο στους τομείς επόμενου σταδίου, ιδίως στα γαλακτοκομεία. 6 Αιτιολογική σκέψη 6 α (νέα) (6a) Η λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων απετέλεσε πρόσφατα αντικείμενο συζήτησης σε επίπεδο ΕΕ. Υπογραμμίσθηκε ότι, ενώ το κόστος των εισροών για τους παραγωγούς εξακολουθεί να αυξάνεται, οι τιμές που πληρώνουν οι καταναλωτές δεν αντικατοπτρίζουν επαρκώς αυτήν την κατάσταση. Υπάρχει επίσης αυξανόμενη ανησυχία για τη δύναμη των μεγάλων επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου και ειδικά για το γεγονός ότι η προστιθέμενη αξία δεν κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλη την αλυσίδα. PR\853155.doc 9/33 PE456.663v01-00
7 Αιτιολογική σκέψη 13 α (νέα) (13a) Η καινοτομία καθώς και η έρευνα και ανάπτυξη (E&A) στον ευρωπαϊκό γαλακτοκομικό τομέα έχουν ζωτική σημασία για την μελλοντική ανάπτυξη και τη βιωσιμότητά του. Πρωταρχικός στόχος αυτών των εργαλείων πρέπει να είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα μέσω, επί παραδείγματι, της ανάπτυξης νέων προϊόντων και αγορών, του μετριασμού της αλλαγής του κλίματος και της ελαχιστοποίησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην γαλακτοκομική κτηνοτροφία καθώς και της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του τομέα στο σύνολό του. Πρέπει να τονιστεί ότι απαιτείται η δέσμευση τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών για συνεχή χρηματοδότηση που κατοχυρώνεται σε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για την έρευνα και την καινοτομία στον γαλακτοκομικό τομέα. Ο σημερινός χαμηλός βαθμός αξιοποίησης αυτών των δυνατοτήτων μπορεί να βελτιωθεί με μια πιο ενεργό ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον τομέα της καινοτομίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πλήρης συνοχή των έργων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της πολιτικής της ΕΕ στον τομέα της έρευνας και να βελτιωθεί η πληροφόρηση σχετικά με τις δυνατότητες που υπάρχουν στο πλαίσιο τόσο του Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης όσο και του έβδομου προγράμματος πλαισίου. PE456.663v01-00 10/33 PR\853155.doc
8 Αιτιολογική σκέψη 14 α (νέα) (14a) Μολονότι η έκθεση της Επιτροπής, της 8ης Δεκεμβρίου 2010, με τίτλο "Εξέλιξη της κατάστασης της αγοράς και οι επακόλουθοι όροι της ομαλής σταδιακής κατάργησης του συστήματος γαλακτοκομικών ποσοστώσεων" προβλέπει μια "ομαλή προσγείωση" για τον ευρωπαϊκό γαλακτοκομικό τομέα, έχει καταστεί εν τω μεταξύ σαφές ότι το αποτέλεσμα αυτό δεν μπορεί να εξασφαλιστεί για όλα τα κράτη μέλη. Για να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού και να αποφευχθεί η παρεμπόδιση της αναγκαίας αναδιάρθρωσης του τομέα, η Επιτροπή πρέπει να διερευνήσει ποια συμπληρωματικά μέτρα μπορεί να απαιτηθούν για να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση στο τέλος του συστήματος γαλακτοκομικών ποσοστώσεων το 2015 σε όλα τα κράτη μέλη. Πρέπει να σημειωθεί επ' αυτού ότι η συνολική παραγωγή της ΕΕ είναι επί του παρόντος χαμηλότερη κατά 7 % περίπου από την ποσόστωση. 9 Αιτιολογική σκέψη 15 (15) Η Επιτροπή πρέπει να έχει την εξουσία να εκδίδει κατ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της (15) Πρέπει να ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της PR\853155.doc 11/33 PE456.663v01-00
ΣΛΕΕ, προκειμένου να συμπληρώνει ή να τροποποιεί ορισμένα μη ουσιώδη στοιχεία των μέτρων που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Πρέπει να προσδιοριστούν τα στοιχεία για τα οποία μπορεί να ασκηθεί αυτή η εξουσία καθώς και οι όροι στους οποίους θα πρέπει να υπόκειται αυτή η εξουσιοδότηση. ΣΛΕΕ, προκειμένου να συμπληρώνει ή να τροποποιεί ορισμένα μη ουσιώδη στοιχεία των μέτρων που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Έχει ιδιαίτερη σημασία να διενεργεί η Επιτροπή τις δέουσες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της, μεταξύ άλλων και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Κατά την επεξεργασία και κατάρτιση των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων η Επιτροπή πρέπει να εξασφαλίζει ταυτόχρονη, έγκαιρη και σωστή διαβίβαση των σχετικών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. 10 Αιτιολογική σκέψη 16 (16) Προκειμένου να διασφαλιστεί η ομοιόμορφη εφαρμογή των μέτρων που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό σε όλα τα κράτη μέλη, θα πρέπει να ανατεθεί η εξουσία στην Επιτροπή να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 291 της ΣΛΕΕ. Πλην ρητής αντίθετης διάταξης, η Επιτροπή θα πρέπει να εκδίδει τις εν λόγω εκτελεστικές πράξεις σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. [xxxx/yyyy] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με. (16) Προκειμένου να εξασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού σε όλα τα κράτη μέλη, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Πλην ρητής αντίθετης διάταξης, οι εν λόγω αρμοδιότητες πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. /2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της για τη θέσπιση των κανόνων και των γενικών αρχών σχετικά με τους μηχανισμούς ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή. * ΕΕ L." PE456.663v01-00 12/33 PR\853155.doc
11 Αιτιολογική σκέψη 16 α (νέα) (16a) Λαμβανομένων υπόψη των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής στον τομέα της πολιτικής ανταγωνισμού της Ένωσης καθώς και του ειδικού χαρακτήρα αυτών των πράξεων, η Επιτροπή πρέπει να αποφασίζει, μέσω εκτελεστικών πράξεων, εάν ορισμένες συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων συμφωνούν με τους κανόνες της Ένωσης στον τομέα του ανταγωνισμού, καθώς και εάν μπορούν να πραγματοποιηθούν διαπραγματεύσεις από μια οργάνωση παραγωγών που καλύπτει την παραγωγή περισσότερων του ενός κρατών μελών. 12 Άρθρο 1 σημείο 3 Aρθρο 123 - παράγραφος 4 στοιχείο γ σημείο i (i) βελτίωση των γνώσεων και της διαφάνειας όσον αφορά την παραγωγή και την αγορά, μεταξύ άλλων με τη δημοσίευση στατιστικών στοιχείων για τις τιμές, τις ποσότητες και τη διάρκεια των συμβάσεων που συνάπτονται εκ των προτέρων για την παράδοση νωπού γάλακτος, και με την παροχή αναλύσεων για δυνητικές μελλοντικές εξελίξεις της αγοράς σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο (i) βελτίωση των γνώσεων και της διαφάνειας όσον αφορά την παραγωγή και την αγορά, μεταξύ άλλων με τη δημοσίευση στατιστικών στοιχείων για τις τιμές, τις ποσότητες και τη διάρκεια των συμβάσεων που συνάπτονται εκ των προτέρων για την παράδοση νωπού γάλακτος, και με την παροχή αναλύσεων για δυνητικές μελλοντικές εξελίξεις της αγοράς προς όφελος όλων των PR\853155.doc 13/33 PE456.663v01-00
παραγόντων της αλυσίδας εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων 13 Άρθρο 1 σημείο 3 Άρθρο 123 παράγραφος 4 στοιχείο γ σημείο viii α (νέο) (viiia) ενθάρρυνση της καινοτομίας καθώς και της έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) στον γαλακτοκομικό τομέα προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως όλο το δυναμικό του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, ιδίως όσον αφορά τη δημιουργία προϊόντων "προστιθέμενης αξίας" 14 Άρθρο 1 σημείο 3 Άρθρο 123 παράγραφος 4 στοιχείο γ σημείο viii β (νέο) (viiib) παροχή πληροφοριών σχετικά με τα ειδικά χαρακτηριστικά του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης ή προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη. PE456.663v01-00 14/33 PR\853155.doc
15 Άρθρο 1 σημείο 3 Άρθρο 123 παράγραφος 4 στοιχείο γ σημείο viii γ (νέο) (viiic) εφαρμογή δράσεων προώθησης για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τόσο εντός της Ένωσης όσο και σε τρίτες χώρες, με στόχο την αύξηση της κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων 16 Άρθρο 1 σημείο 4 Άρθρο 126α παράγραφος 1 1. Οι διαπραγματεύσεις για τις συμβάσεις παράδοσης νωπού γάλακτος από γεωργό σε επιχείρηση μεταποίησης νωπού γάλακτος, ή σε επιχείρηση συλλογής κατά την έννοια του άρθρου 185στ παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο, μπορεί να διεξάγονται από οργάνωση παραγωγών στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων που έχει αναγνωριστεί δυνάμει του άρθρου 122, εξ ονόματος των γεωργών μελών της για μέρος ή το σύνολο της κοινής παραγωγής τους. 1. Οι διαπραγματεύσεις για τις συμβάσεις παράδοσης νωπού γάλακτος από γεωργό σε επιχείρηση μεταποίησης νωπού γάλακτος, ή σε επιχείρηση συλλογής κατά την έννοια του άρθρου 185στ παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο, μπορεί να διεξάγονται από οργάνωση παραγωγών στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων που έχει αναγνωριστεί δυνάμει του άρθρου 122, εξ ονόματος των γεωργών μελών της για μέρος ή το σύνολο της κοινής παραγωγής τους. Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται εάν ο παραγωγός παραδίδει το νωπό γάλα σε επιχείρηση που μεταποιεί το γάλα και η οποία είναι συνεταιρισμός του οποίου ο παραγωγός είναι μέλος. PR\853155.doc 15/33 PE456.663v01-00
Αιτιολόγηση Το συνεταιριστικό κίνημα αποτελεί ένα μέσον οικονομικής οργάνωσης υπό την ηγεσία των ιδίων των παραγωγών γάλακτος, στο οποίο οι παραγωγοί γάλακτος συμμετέχουν σε εθελοντική βάση. Η τροπολογία αυτή καθιστά σαφή την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να σεβαστεί τις υφιστάμενες συνεταιριστικές δομές. 17 Άρθρο 1 σημείο 4 Άρθρο 126α παράγραφος 2 στοιχείο γ σημείο ii (ii) το 33% της συνολικής εθνικής παραγωγής οποιουδήποτε κράτους μέλους που καλύπτεται από τις διαπραγματεύσεις τις οποίες διεξήγαγε η συγκεκριμένη οργάνωση παραγωγών, και (ii) το 20% της συνολικής εθνικής παραγωγής οποιουδήποτε κράτους μέλους που καλύπτεται από τις διαπραγματεύσεις τις οποίες διεξήγαγε η συγκεκριμένη οργάνωση παραγωγών, και Or. eeen Αιτιολόγηση Προκειμένου να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ παραγωγών και μεταποιητών, η συλλογική διαπραγματευτική ισχύς των οργανώσεων παραγωγών πρέπει να περιορίζεται στο 20% της συνολικής εθνικής παραγωγής νωπού γάλακτος ή στο 20% της συνολικής συνδυασμένης εθνικής παραγωγής νωπού γάλακτος όλων των κρατών μελών που καλύπτονται από αυτές τις διαπραγματεύσεις. 18 Άρθρο 1 σημείο 4 Άρθρο 126α παράγραφος 2 στοιχείο γ σημείο iii (iii) το 33% της συνολικής συνδυασμένης εθνικής παραγωγής όλων των κρατών μελών που καλύπτεται από τις διαπραγματεύσεις τις οποίες διεξήγαγε η συγκεκριμένη οργάνωση παραγωγών, (iii) το 20% της συνολικής συνδυασμένης εθνικής παραγωγής όλων των κρατών μελών που καλύπτεται από τις διαπραγματεύσεις τις οποίες διεξήγαγε η συγκεκριμένη οργάνωση παραγωγών, PE456.663v01-00 16/33 PR\853155.doc
19 Άρθρο 1 σημείο 4 Άρθρο 126α παράγραφος 2α (νέα) Αιτιολόγηση 2a. Κατά παρέκκλιση των σημείων (ii) και (iii) της παραγράφου 2, στοιχείο γ), σε κράτη μέλη στα οποία η συνολική ετήσια παραγωγή γάλακτος θεωρείται αμελητέα σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ένωσης, οι διαπραγματεύσεις που διεξάγει η οργάνωση παραγωγών μπορούν να πραγματοποιηθούν υπό την προϋπόθεση ότι η συνολική ποσότητα νωπού γάλακτος την οποία συγκεκριμένη οργάνωση παραγωγών περιλαμβάνει σε αυτές τις διαπραγματεύσεις δεν υπερβαίνει: - το 75% της συνολικής εθνικής παραγωγής οιουδήποτε κράτους μέλους, και - το 75% της συνολικής συνδυασμένης εθνικής παραγωγής όλων των κρατών μελών, Προκειμένου οι παραγωγοί κρατών μελών με πολύ μικρό επίπεδο παραγωγής γάλακτος να μπορούν να επωφελούνται από αυτές τις προτάσεις, είναι αναγκαίο να μπορούν να υπερβαίνουν το κανονικό όριο που έχει καθοριστεί για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. 20 Άρθρο 1 σημείο 4 Άρθρο 126α παράγραφος 5, εδάφιο 1 PR\853155.doc 17/33 PE456.663v01-00
5. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2 στοιχείο γ) σημεία ii) και iii), ακόμη και όταν δεν σημειώνεται υπέρβαση του ορίου του 33%, η αρχή ανταγωνισμού που αναφέρεται στο δεύτερο εδάφιο μπορεί να αποφασίσει, σε μεμονωμένες περιπτώσεις, να μην επιτρέψει τη διεξαγωγή διαπραγμάτευσης από την οργάνωση παραγωγών, εφόσον το κρίνει αναγκαίο για την αποφυγή του αποκλεισμού του ανταγωνισμού ή την αποτροπή σοβαρής ζημίας σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις μεταποίησης νωπού γάλακτος στην επικράτειά της. 5. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2 στοιχείο γ) σημεία (i), ii) και iii), ακόμη και όταν δεν σημειώνεται υπέρβαση του ορίου του 3,5% ή του 20%, η αρχή ανταγωνισμού που αναφέρεται στο δεύτερο εδάφιο μπορεί να αποφασίσει, σε μεμονωμένες περιπτώσεις, να μην επιτρέψει τη διεξαγωγή διαπραγμάτευσης από την οργάνωση παραγωγών, εφόσον το κρίνει αναγκαίο για την αποφυγή σοβαρών στρεβλώσεων του ανταγωνισμού ή την αποτροπή σοβαρής ζημίας σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις μεταποίησης νωπού γάλακτος στην επικράτειά της. Αιτιολόγηση Η πρόληψη στρεβλώσεων του ανταγωνισμού συμφωνεί περισσότερο με τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις και πρακτικές στον τομέα του ανταγωνισμού. 21 Άρθρο 1 σημείο 7 Άρθρο 179 (7) Το άρθρο 179 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 179 Εκτελεστικές εξουσίες όσον αφορά τις συμφωνίες και τις εναρμονισμένες πρακτικές Η Επιτροπή δύναται να θεσπίσει, με εκτελεστικές πράξεις, όλα τα αναγκαία μέτρα που σχετίζονται με τα άρθρα 176α έως 178.» διαγράφεται PE456.663v01-00 18/33 PR\853155.doc
Αιτιολόγηση Σκοπός της τροπολογίας είναι να διατηρηθεί η παρούσα κατάσταση ως έχει. 22 Άρθρο 1 σημείο 7α (νέο) Άρθρο 179α (νέο) 7a. Παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο: «Άρθρο 179α Εκτελεστικές εξουσίες όσον αφορά τις συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων Η Επιτροπή μπορεί, με εκτελεστικές πράξεις, να θεσπίζει όλα τα αναγκαία μέτρα που σχετίζονται με το άρθρο 177α.» Αυτές οι εκτελεστικές πράξεις θεσπίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 196β. 23 Άρθρο 1 σημείο 9 Κανονισμός (ΕΚ) 1234/2007 Άρθρο 185ε παράγραφος 1 1. Κάθε μήνα οι επιχειρήσεις μεταποίησης 1. Κάθε μήνα οι επιχειρήσεις μεταποίησης PR\853155.doc 19/33 PE456.663v01-00
νωπού γάλακτος δηλώνουν στην αρμόδια εθνική αρχή την ποσότητα νωπού γάλακτος που τους παραδόθηκε. νωπού γάλακτος δηλώνουν στην αρμόδια εθνική αρχή την ποσότητα νωπού γάλακτος που τους παραδόθηκε με σκοπό να αξιολογηθεί επακριβώς η συνολική παραγωγή και προσφορά γάλακτος της ΕΕ και με αυτόν τον τρόπο να βελτιωθεί η διαφάνεια σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων προς όφελος όλων των παραγόντων που λειτουργούν σε αυτήν. Αιτιολόγηση Προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι παραγωγοί και οι μεταποιητές να ανταποκρίνονται σε μηνύματα της αγοράς και να προωθηθεί η διαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων, είναι εξαιρετικά σημαντική η κατάλληλη ανάλυση της κατάστασης της αγοράς για τον γαλακτοκομικό τομέα μετά την κατάργηση των ποσοστώσεων το 2015. 24 Άρθρο 1 σημείο 9 Άρθρο 185ε παράγραφος 2α (νέα) 2a. Για λόγους προστασίας των πρακτικών θεμιτού ανταγωνισμού και προς αποφυγή στρέβλωσης της αγοράς, λαμβάνεται υπόψη ο ευαίσθητος από εμπορική άποψη χαρακτήρας αυτών των δεδομένων πριν από τη δημοσίευσή τους. 25 Άρθρο 1 σημείο 9 Άρθρο 185στ παράγραφος 2 στοιχείο γ σημείο i - περίπτωση 1α (νέα) PE456.663v01-00 20/33 PR\853155.doc
- υπολογίζεται βάσει κοινά συμφωνηθέντος τύπου και/ή Αιτιολόγηση Τα βασικά στοιχεία των συμβάσεων πρέπει να επιτρέπουν τη μέγιστη ευελιξία προς όφελος τόσο των παραγωγών όσο και των μεταποιητών. 26 Άρθρο 1 σημείο 9 Άρθρο 185στ παράγραφος 2 στοιχείο γ σημείο ii (ii) την ποσότητα που μπορεί και/ή πρέπει να παραδοθεί και το χρονοδιάγραμμα των παραδόσεων, και (ii) την ποσότητα νωπού γάλακτος που πρέπει να παραδοθεί, η οποία: - αποτελεί αντικείμενο ελεύθερης διαπραγμάτευσης, κυρίως χωρίς να απαιτείται από τον παραγωγό να προμηθεύει αποκλειστικά έναν μόνον μεταποιητή - προσδιορίζει το χρονοδιάγραμμα των παραδόσεων Αιτιολόγηση Τα βασικά στοιχεία των συμβάσεων πρέπει να επιτρέπουν τη μέγιστη ευελιξία προς όφελος τόσο των παραγωγών όσο και των μεταποιητών. PR\853155.doc 21/33 PE456.663v01-00
27 Άρθρο 1 σημείο 9 Άρθρο 185στ παράγραφος 2 στοιχείο γ (iii) τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, η οποία μπορεί να είναι αόριστης διάρκειας και να περιλαμβάνει και ρήτρες λύσης. (iii) τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, η οποία μπορεί να είναι καθορισμένης ή αόριστης διάρκειας και να περιλαμβάνει και ρήτρες λύσης και επαναδιαπραγμάτευσης. Αιτιολόγηση Τα βασικά στοιχεία των συμβάσεων πρέπει να επιτρέπουν τη μέγιστη ευελιξία προς όφελος τόσο των παραγωγών όσο και των μεταποιητών. 28 Άρθρο 1 σημείο 9 Άρθρο 185στ παράγραφος 3 3. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, δεν απαιτείται να συνάπτεται σύμβαση όταν γεωργός παραδίδει νωπό γάλα σε επιχείρηση μεταποίησης νωπού γάλακτος που έχει τη μορφή συνεταιρισμού του οποίου είναι μέλος ο συγκεκριμένος γεωργός, εφόσον το καταστατικό του συνεταιρισμού περιλαμβάνει διατάξεις που παράγουν παρόμοια αποτελέσματα με εκείνα των διατάξεων της παραγράφου 2 στοιχεία α), β) και γ). 3. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, δεν απαιτείται να συνάπτεται σύμβαση όταν γεωργός παραδίδει νωπό γάλα σε συνεταιρισμό του οποίου είναι μέλος ο συγκεκριμένος γεωργός, εφόσον το καταστατικό του συνεταιρισμού ή οι συμφωνίες που συνδέονται με αυτό ή απορρέουν από αυτό περιλαμβάνουν διατάξεις που παράγουν παρόμοια αποτελέσματα με εκείνα των διατάξεων της παραγράφου 2 στοιχεία α), β) και γ). PE456.663v01-00 22/33 PR\853155.doc
Αιτιολόγηση Διατάξεις που παράγουν παρόμοια αποτελέσματα δεν περιλαμβάνονται πάντοτε στο καταστατικό συνεταιρισμών, αλλά συχνά περιγράφονται με σαφή τρόπο σε σχετικά έγγραφα. 29 Άρθρο 1 σημείο 9 Άρθρο 185στ παράγραφος 4α (νέα) Αιτιολόγηση 4a. Ακόμη και αν κράτος μέλος αποφασίσει ότι το γάλα δεν πρέπει υποχρεωτικά να καλύπτεται από σύμβαση, μια οργάνωση παραγωγών ή ένας γεωργός μπορεί να απαιτήσει τη σύναψη σύμβασης για την οποία ισχύουν οι ανωτέρω όροι. Υπό τις συνθήκες αυτές, το γαλακτοκομείο μπορεί είτε να αποδεχθεί τη σύμβαση ή να απορρίψει την παράδοση του γάλακτος. Όλοι οι παραγωγοί γαλακτοκομικών προϊόντων πρέπει να μπορούν να ζητούν τη σύναψη σύμβασης η οποία πληροί τους ελάχιστους όρους που καθορίζονται στην πρόταση, ακόμη και αν το κράτος μέλος στο οποίο ασκούν τη δραστηριότητά τους έχει επιλέξει να μην εφαρμόζει υποχρεωτικές συμβάσεις. 30 Άρθρο 1 σημείο 9 Άρθρο 185στ παράγραφος 5 5. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ομοιόμορφη εφαρμογή του παρόντος άρθρου, η Επιτροπή δύναται να θεσπίσει, με εκτελεστικές πράξεις, όλα τα αναγκαία διαγράφεται PR\853155.doc 23/33 PE456.663v01-00
μέτρα.» 31 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196α παράγραφος -1 (νέα) - 1. Η εξουσία έκδοσης κατ εξουσιοδότηση πράξεων ανατίθεται στην Επιτροπή υπό τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο παρόν άρθρο. 32 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196α παράγραφος 1 εδάφιο 1 1. Οι εξουσίες για την έκδοση των κατ εξουσιοδότηση πράξεων που αναφέρονται στον παρόντα κανονισμό ανατίθενται στην Επιτροπή επ αόριστον. 1. Η εξουσιοδότηση που αναφέρεται στο άρθρο 126α, παράγραφος 3 και στο άρθρο 185ε, παράγραφος 2 εκχωρείται στην Επιτροπή για περίοδο πέντε ετών, από τις...*. Η Επιτροπή εκπονεί έκθεση σχετικά με τις εξουσίες που της έχουν ανατεθεί το αργότερο εννέα μήνες πριν από τη λήξη της πενταετούς περιόδου. Η εξουσιοδότηση ανανεώνεται σιωπηρά για περιόδους ίδιας διάρκειας, εκτός εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο αντιταχθεί σε αυτήν την ανανέωση το αργότερο τρεις μήνες πριν από τη λήξη κάθε περιόδου. * ΕΕ: να παρεμβληθεί η ημερομηνία PE456.663v01-00 24/33 PR\853155.doc
έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού. 33 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196α παράγραφος 1 εδάφιο 2 Η Επιτροπή, μόλις εκδώσει κατ εξουσιοδότηση πράξη, την κοινοποιεί συγχρόνως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. διαγράφεται 34 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196α παράγραφος 2 2. Η εξουσιοδότηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Το θεσμικό όργανο που έχει κινήσει εσωτερική διαδικασία προκειμένου να αποφασιστεί κατά πόσο θα ανακληθεί η εξουσιοδότηση ενημερώνει το άλλο θεσμικό όργανο και την Επιτροπή, σε εύλογο χρονικό διάστημα πριν από τη λήψη της τελικής απόφασης, αναφέροντας τις υπό εξουσιοδότηση εξουσίες που ενδέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο ανάκλησης, καθώς και τους διαγράφεται PR\853155.doc 25/33 PE456.663v01-00
λόγους της εν λόγω ανάκλησης. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την ανάθεση εξουσιών που προσδιορίζονται στην απόφαση. Αρχίζει να ισχύει αμέσως ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία την οποία διευκρινίζει. Δεν επηρεάζει την εγκυρότητα των κατ εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη. Δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 35 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196α παράγραφος 2α (νέα) 2a. Η εξουσιοδότηση που αναφέρεται στο άρθρο 126α, παράγραφος 3 και στο άρθρο 185ε, παράγραφος 2 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή από το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Τίθεται εν ισχύι την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που καθορίζεται στην απόφαση. Δεν επηρεάζει την εγκυρότητα των κατ εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη. PE456.663v01-00 26/33 PR\853155.doc
36 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196α παράγραφος 2β (νέα) 2β. Η Επιτροπή, μόλις εκδώσει κατ εξουσιοδότηση πράξη, την κοινοποιεί ταυτοχρόνως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. 37 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196α παράγραφος 2γ (νέα) 2c. Η κατ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το παρόν άρθρο τίθεται εν ισχύι μόνον εφόσον δεν έχουν διατυπωθεί αντιρρήσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός δύο μηνών από την ημερομηνία κοινοποίησης της εν λόγω πράξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή εάν, πριν από τη λήξη της περιόδου αυτής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι αποφάσισαν να μην προβάλουν αντιρρήσεις. Η περίοδος αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου. PR\853155.doc 27/33 PE456.663v01-00
38 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196α παράγραφος 3 3. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο δύνανται να διατυπώσουν αντιρρήσεις έναντι της κατ εξουσιοδότηση πράξης εντός δύο μηνών από την ημερομηνία κοινοποίησης. Με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου η εν λόγω περίοδος μπορεί να παραταθεί κατά ένα μήνα. Αν, κατά την εκπνοή της περιόδου αυτής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο δεν διατύπωσαν αντιρρήσεις έναντι της κατ εξουσιοδότηση πράξης, η κατ εξουσιοδότηση πράξη δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τίθεται σε ισχύ κατά την ημερομηνία που προβλέπεται στις διατάξεις της. Η κατ εξουσιοδότηση πράξη μπορεί να δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να τεθεί σε ισχύ πριν από την εκπνοή της εν λόγω περιόδου αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν αμφότερα ενημερώσει την Επιτροπή για την πρόθεσή τους να μη διατυπώσουν αντιρρήσεις. Αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο διατυπώσουν αντιρρήσεις σχετικά με μια κατ εξουσιοδότηση πράξη, η πράξη δεν τίθεται σε ισχύ. Το θεσμικό όργανο που διατυπώνει αντιρρήσεις έναντι της κατ εξουσιοδότηση πράξης εκθέτει τους σχετικούς λόγους. διαγράφεται PE456.663v01-00 28/33 PR\853155.doc
39 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196 β Εκτελεστικές πράξεις Όταν εκδίδονται εκτελεστικές πράξεις δυνάμει του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή που αναφέρεται στο άρθρο 195 του παρόντος κανονισμού και εφαρμόζεται η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο [5] του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. [xxxx/yyyy].» Committee procedure 1. Η Επιτροπή επικουρείται από την διαχειριστική επιτροπή για την κοινή οργάνωση των γεωργικών αγορών. Η επιτροπή αυτή είναι επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (EΕ) αριθ. xxx/2011 1. ΕΕ L 40 Άρθρο 1 σημείο 10 Άρθρο 196 β παράγραφος 2 (νέα) 2. Οσάκις γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (EΕ) αριθ. xxx/2011 1. ΕΕ L PR\853155.doc 29/33 PE456.663v01-00
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ιστορικό Από το 2007 έως το 2009, σημειώθηκαν έκτακτες εξελίξεις στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. Αρχικά, οι ακραίες καιρικές συνθήκες που έπληξαν την Ωκεανία προκάλεσαν σημαντική μείωση του εφοδιασμού, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ταχεία και κατακόρυφη αύξηση των τιμών. Στη συνέχεια, ενώ είχε ξεκινήσει η αποκατάσταση του εφοδιασμού σε παγκόσμιο επίπεδο και είχε αρχίσει η επιστροφή των τιμών σε κανονικά επίπεδα, η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση που ακολούθησε επηρέασε αρνητικά τους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων της ΕΕ, επιδεινώνοντας την αστάθεια των τιμών. Πρώτον, η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών προκάλεσε σημαντική αύξηση του κόστους των ζωοτροφών και άλλων εισροών, μεταξύ των οποίων και της ενέργειας. Δεύτερον, η πτώση τόσο της ζήτησης σε επίπεδο ΕΕ όσο και της παγκόσμιας ζήτησης, σε συνδυασμό με το ότι η παραγωγή της ΕΕ παρέμεινε σταθερή οδήγησε σε μείωση των τιμών στην ΕΕ. Αυτή η απότομη μείωση των τιμών των γεωργικών προϊόντων δεν οδήγησε σε μείωση των τιμών για τους καταναλωτές. Η κατάσταση αυτή επιβράδυνε την ανάκαμψη των τιμών και ενέτεινε τις επιπτώσεις των χαμηλών τιμών στους παραγωγούς γάλακτος. Τον Οκτώβριο του 2009, λαμβανομένων υπόψη των δυσκολιών αυτών που ανέκυψαν στην αγορά γάλακτος, συγκροτήθηκε Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου για το γάλα («ΟΕΥΕ») με σκοπό την εξέταση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων για τον γαλακτοκομικό τομέα, δεδομένου ότι οι γαλακτοκομικές ποσοστώσεις λήγουν το 2015. Χωρίς να αμφισβητείται το αποτέλεσμα του διαγνωστικού ελέγχου, ζητήθηκε από την ΟΕΥΕ να διαμορφώσει κανονιστικό πλαίσιο το οποίο θα μπορούσε να συμβάλει στη σταθεροποίηση της αγοράς και του εισοδήματος των παραγωγών και να εξασφαλίσει μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά. Υποβλήθηκαν στην ΟΕΥΕ προφορικές και γραπτές εισηγήσεις από τις κυριότερες ευρωπαϊκές ομάδες ενδιαφερομένων στην αλυσίδα εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων, που αντιπροσωπεύουν τους γεωργούς, τους μεταποιητές γαλακτοκομικών προϊόντων, τους εμπόρους γαλακτοκομικών προϊόντων, τους λιανοπωλητές και τους καταναλωτές. Επιπλέον, η ΟΕΥΕ έλαβε πολύτιμες εισηγήσεις από προσκεκλημένους ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες, εκπροσώπους τρίτων χωρών, τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού και τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Επίσης, στις 26 Μαρτίου 2010 διεξήχθη διάσκεψη των ενδιαφερομένων του γαλακτοκομικού τομέα, η οποία έδωσε τη δυνατότητα σε περισσότερους παράγοντες της αλυσίδας εφοδιασμού να εκφράσουν τις θέσεις τους. Στις 15 Ιουνίου 2010, η ΟΕΥΕ υπέβαλε την έκθεσή της, στην οποία παρουσιάζει μια ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης του γαλακτοκομικού τομέα και διατυπώνει ορισμένες συστάσεις. Η ΟΕΥΕ επισήμανε ότι οι τομείς παραγωγής και μεταποίησης γαλακτοκομικών προϊόντων παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές μεταξύ κρατών μελών. Επίσης, η κατάσταση ποικίλλει σε σημαντικό βαθμό μεταξύ επιχειρήσεων και τύπων επιχειρήσεων στο εσωτερικό κάθε κράτους μέλους. Η συγκέντρωση της προσφοράς είναι χαμηλή σε πολλές περιπτώσεις, με αποτέλεσμα να προκύπτει ανισορροπία μεταξύ γεωργών και γαλακτοκομείων όσον αφορά τη διαπραγματευτική ισχύ στην αλυσίδα εφοδιασμού. Αυτή η ανισορροπία μπορεί να οδηγήσει PE456.663v01-00 30/33 PR\853155.doc
σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές ειδικότερα, οι γεωργοί συχνά δεν γνωρίζουν την τιμή που θα τους καταβληθεί για το γάλα τους όταν το παραδίδουν, επειδή συχνά η τιμή καθορίζεται πολύ αργότερα, από τα γαλακτοκομεία, με βάση την προκύπτουσα προστιθέμενη αξία επί της οποίας, εάν δεν ανήκει σε γεωργικό συνεταιρισμό, ο γεωργός δεν έχει απολύτως κανέναν έλεγχο. Τα γαλακτοκομεία, από την άλλη πλευρά, επισημαίνουν ότι η ποσότητα που πρόκειται να παραδοθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου δεν είναι πάντοτε καλά προγραμματισμένη. Ακόμη και για τους συνεταιρισμούς γαλακτοκομικών προϊόντων (που ανήκουν σε γεωργούς οι οποίοι κατέχουν εγκαταστάσεις μεταποίησης, όπου μεταποιείται το 58% του νωπού γάλακτος στην ΕΕ) υπάρχει το ενδεχόμενο έλλειψης προσαρμογής της προσφοράς στη ζήτηση: οι γεωργοί είναι υποχρεωμένοι να παραδίδουν όλο το γάλα τους στον συνεταιρισμό τους και ο συνεταιρισμός είναι υποχρεωμένος να αποδέχεται όλο το παραδιδόμενο γάλα. Υπάρχει ένα πρόβλημα σχετικά με τη μετάδοση των μεταβολών στις τιμές κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, ιδίως όσον αφορά τις τιμές παραγωγού. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια του 2009, η προσφορά γάλακτος δεν ακολούθησε τη μείωση της ζήτησης. Πράγματι, σε ορισμένα κράτη μέλη μεγάλης παραγωγής, αντιδρώντας στις χαμηλότερες τιμές, οι γεωργοί αύξησαν την παραγωγή τους σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι προτάσεις Συμβάσεις Δεν είναι διαδεδομένη η σύναψη τυποποιημένων και γραπτών συμβάσεων, έστω και περιορισμένων σε βασικά στοιχεία, πριν από την παράδοση. Ωστόσο, μετά την κατάργηση των ποσοστώσεων, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση και να ενισχυθεί η ευθύνη των επιχειρήσεων στην αλυσίδα παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων, ώστε να λαμβάνονται καλύτερα υπόψη τα μηνύματα της αγοράς, να βελτιωθεί η μετάδοση των μεταβολών στις τιμές, να προσαρμόζεται η προσφορά στη ζήτηση, καθώς και να αποφεύγονται ορισμένες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Ελλείψει ενωσιακής νομοθεσίας για τις εν λόγω συμβάσεις, τα κράτη μέλη δύνανται, στο πλαίσιο του εθνικού τους δικαίου για τις συμβάσεις, να καταστήσουν υποχρεωτική τη χρήση αυτών των συμβάσεων, υπό τον όρο ότι θα τηρείται συγχρόνως το ενωσιακό δίκαιο και ιδίως η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και της κοινής οργάνωσης αγοράς. Προκειμένου να διασφαλιστούν κατάλληλα ελάχιστα πρότυπα για τις εν λόγω συμβάσεις θα πρέπει να καθοριστούν ορισμένοι βασικοί όροι σε επίπεδο ΕΕ για τη χρήση τους, οι οποίοι θα καθορίζουν ένα γενικό πλαίσιο διατηρώντας ταυτόχρονα υψηλό βαθμό ευελιξίας. Οι συμβάσεις θα πρέπει να έχουν εθελοντική βάση σε επίπεδο κρατών μελών, παρόλο που όλοι οι παραγωγοί θα πρέπει να είναι σε θέση, εάν το επιθυμούν, να ζητήσουν τη σύναψη σύμβασης η οποία να συμμορφώνεται με τους ελάχιστους όρους που ορίζονται στην πρόταση. Δεδομένου ότι τα καταστατικά ή άλλες συναφείς συμφωνίες ορισμένων συνεταιρισμών ενδέχεται να περιλαμβάνουν κανόνες που παράγουν παρόμοια αποτελέσματα, για λόγους απλοποίησης θα πρέπει στην περίπτωση αυτή να απαλλάσσονται από την απαίτηση σύναψης συμβάσεων. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα οποιουδήποτε ανάλογου PR\853155.doc 31/33 PE456.663v01-00
συστήματος, θα πρέπει να εφαρμόζεται εξίσου στην περίπτωση στην οποία η συλλογή του γάλακτος από τους γεωργούς και η παράδοσή του στους μεταποιητές πραγματοποιείται από ενδιάμεσες επιχειρήσεις. Η διαπραγματευτική ισχύς των παραγωγών Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ορθολογική ανάπτυξη της παραγωγής και, με τον τρόπο αυτό, ένα δίκαιο βιοτικό επίπεδο για τους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων, θα πρέπει να ενισχυθεί η διαπραγματευτική ισχύς τους έναντι των μεταποιητών, πράγμα που θα έχει ως συνέπεια τη δικαιότερη κατανομή της προστιθέμενης αξίας κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού. Συνεπώς, για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι της κοινής γεωργικής πολιτικής, θα πρέπει να θεσπιστεί διάταξη δυνάμει του άρθρου 42 και του άρθρου 43 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ, που να επιτρέπει στις οργανώσεις παραγωγών που αποτελούνται από γαλακτοπαραγωγούς ή στις ενώσεις αυτών να διαπραγματεύονται τους όρους των συμβάσεων, μεταξύ των οποίων και την τιμή, από κοινού με τη γαλακτοκομική μονάδα για το σύνολο ή μέρος της παραγωγής των μελών. Προκειμένου να διατηρηθούν συνθήκες αποτελεσματικού ανταγωνισμού στην αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων, η δυνατότητα αυτή θα πρέπει να υπόκειται σε κατάλληλους ποσοτικούς περιορισμούς. Οι εν λόγω οργανώσεις παραγωγών θα πρέπει επομένως να είναι επίσης επιλέξιμες για αναγνώριση βάσει του άρθρου 122 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007. Προκειμένου να διασφαλιστεί μια ισορροπημένη προσέγγιση, είναι δυνατή η παρέμβαση των εθνικών αρχών ανταγωνισμού εάν πιστεύουν ότι κάποια οργάνωση παραγωγών έχει κυριαρχήσει σε υπερβολικό βαθμό εις βάρος του δίκαιου ανταγωνισμού, ακόμη και αν η διαπραγματευτική ισχύς κάποιου συγκεκριμένου παραγωγού δεν έχει υπερβεί τα επιτρεπόμενα ποσοστιαία όρια που ορίζονται στην πρόταση. Αυτό θα είναι σκόπιμο ιδίως για την προστασία των μικρών επιχειρήσεων μεταποίησης και των ΜΜΕ. Διεπαγγελματικές οργανώσεις Οι διεπαγγελματικές οργανώσεις μπορούν να διαδραματίσουν χρήσιμο ρόλο, επιτρέποντας τον διάλογο μεταξύ των επιχειρήσεων στην αλυσίδα εφοδιασμού και προωθώντας τις βέλτιστες πρακτικές και τη διαφάνεια της αγοράς. Οι εν λόγω κανόνες θα πρέπει να εφαρμόζονται εξίσου στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, παράλληλα με τις διατάξεις για τη διευκρίνιση της θέσης των εν λόγω οργανώσεων στο πλαίσιο του δικαίου ανταγωνισμού, ενώ συγχρόνως θα εξασφαλίζεται ότι δεν στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό ή την εσωτερική αγορά και δεν θίγουν την εύρυθμη λειτουργία της κοινής οργάνωσης αγοράς. Ωστόσο, ο χαρακτήρας των κανόνων που αφορούν τις διεπαγγελματικές οργανώσεις του γαλακτοκομικού τομέα δεν θα πρέπει να είναι όσο εκτεταμένος είναι σε άλλους τομείς (όπως στον τομέα των φρούτων και των λαχανικών). Διαφάνεια Για να παρακολουθεί τις εξελίξεις στην αγορά, ιδίως στην μετά των ποσοστώσεων εποχή, η Επιτροπή χρειάζεται έγκαιρες πληροφορίες για τις ποσότητες νωπού γάλακτος που έχουν παραδοθεί. Το άρθρο 192 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 παρέχει βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής. Ωστόσο, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι μεταποιητές διαβιβάζουν τις εν λόγω πληροφορίες στα κράτη μέλη σε PE456.663v01-00 32/33 PR\853155.doc
τακτική βάση, οι οποίες θα πρέπει στη συνέχεια να διαβιβάζονται προς ανάλυση στην Επιτροπή. Αν και η διαβίβαση των δεδομένων αυτών θα αποδειχθεί πολύ σημαντική για την εκτίμηση της παραγωγής γάλακτος στην ΕΕ, θα πρέπει πάντα να γίνεται σεβαστός ο εμπορικά ευαίσθητος χαρακτήρας των πληροφοριών αυτών. Ο πρωταρχικός στόχος της ανάλυσης της παγκόσμιας παραγωγής και παροχής γάλακτος στην ΕΕ θα πρέπει να είναι να ενθαρρυνθούν όλοι οι παράγοντες της αλυσίδας εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων να ανταποκρίνονται στα μηνύματα της αγοράς, γεγονός που θα λειτουργεί προς όφελος όλων των παραγόντων του εν λόγω τομέα. Συμπέρασμα Ο γαλακτοκομικός τομέας θα έρθει αντιμέτωπος με ριζικές αλλαγές μετά από τη λήξη του καθεστώτος των ποσοστώσεων το 2015. Προκειμένου να διασφαλιστεί το μέλλον του τομέα θα πρέπει να αυξηθεί η διαπραγματευτική δύναμη των παραγωγών. Αυτό θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με τη χρήση συμβάσεων και ενθαρρύνοντας τους παραγωγούς να δημιουργήσουν οργανώσεις παραγωγών. Τα μέτρα που στοχεύουν στη βελτίωση της διαφάνειας και στην ολοκληρωμένη ανάλυση δεδομένων που σχετίζονται με την παραγωγή γάλακτος στη ΕΕ, θα πρέπει, με κάποιον τρόπο, να στοχεύσουν προς την επίτευξη της σχετικής σταθερότητας που είχε επιτευχθεί κάποτε με τη ρύθμιση της προσφοράς. Η Ευρώπη θα πρέπει να λαμβάνει ως παράδειγμα χώρες όπως η Ελβετία, η οποία κατάργησε τις ποσοστώσεις το 2009, έτσι ώστε να κατανοήσει τον πιθανό αντίκτυπο του νέου συστήματος και να μπορεί να προβλέψει τις αρνητικές συνέπειες τις οποίες θα κληθεί να αντιμετωπίσει. PR\853155.doc 33/33 PE456.663v01-00