Σύνδεση του Μείζονος ος Προγράμματος Επιμόρφωσης με το Νέο Σχολείο και τα Νέα Προγράμματα Σπουδών
Α. Οι στόχοι, η φιλοσοφία και οι μέθοδοι του Νέου Σχολείου Στο Νέο Σχολείο υπηρετούνται οι εκπαιδευτικοί στρατηγικοί στόχοι, κοινοί σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως: Η προώθηση της δια βίου μάθησης, Η βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, Η προαγωγή της κοινωνικής συνοχής και της ενεργού συμμετοχής στα κοινά, Η ενίσχυση της καινοτομίας, δημιουργικότητας και επιχειρηματικού πνεύματος.
Το Νέο Σχολείο έχει στόχο την προετοιμασία των νέων γενιών ώστε να μπορούν: Να πατούν στέρεα πάνω σε αξίες και αρχές που κάνουν κάθε νέο «πάνω απ όλα ΑΝΘΡΩΠΟ» Να συνεχίζουν να αποκτούν γνώσεις σε όλη τη διάρκεια του βίου, Να συμμετέχουν με επιτυχία στην οικονομική ζωή και να έχουν ευκαιρίες κοινωνικής ανόδου, Να ασκούν το ρόλο του υπεύθυνου πολίτη, Να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή
Βασικές επιδιώξεις του Νέου Σχολείου 1. Πρώτα ο μαθητής 2. Κανένα σχολείο και κανένα παιδί δεν αφήνουμε να μείνει πίσω 3. Ανασχεδιασμός σε βάθος (αναλυτικά προγράμματα, νέες διδακτικές μεθόδους, καινοτόμες δράσεις, πολιτιστική ζωή και με σύγχρονα ψηφιακά εκπαιδευτικά μέσα) 4. Ένα σχολείο χωρίς τοίχους (Ένα σχολείο ανοικτό στις ιδέες, και στην κοινωνία, στην γνώση και το μέλλον, που αξιοποιεί κάθε σύγχρονο εργαλείο (π.χ. διαδραστικός πίνακας) 5. Το Νέο Σχολείο κτίζεται με θεμέλια στο νηπιαγωγείο και το Δημοτικό
6. Με πρωταγωνιστή τον μαχόμενο(!) εκπαιδευτικό στην τάξη 7. Πράσινο σχολείο (καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης) 8. Σχολείο ανοικτό στην κοινωνία, σε αρμονική σύνδεση με τη Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης. Το νέο σχολείο συνδέεται με τις τοπικές κοινωνίες. 9. Δημόσια, δωρεάν και υψηλής ποιότητας παιδεία για όλους
Άμεσες Οριζόντιες Δράσεις Ψηφιακό Σχολείο Επτά Άξονες Λειτουργίας 1. Ευρυζωνικότητα παντού και εξοπλισμός σε κάθε τάξη 2. Πύλη πληροφόρησης κάθε λεπτό για κάθε γονιό, μαθητή και εκπαιδευτικό 3. Ενίσχυση/Ενδυνάμωση του εκπαιδευτικού, ώστε να αξιοποιήσει τις Τεχνολογίας Πληροφορίας Επικοινωνίας (ΤΠΕ) 4. Μάθημα χωρίς σύνορα με ψηφιακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο (π.χ. ψηφιακές βιβλιοθήκες) 5. Νέα μέσα (ψηφιακά περιβάλλοντα) νέα προγράμματα 6. Ενίσχυση του ρόλου της ειδικής αγωγής με την ανάπτυξη και διασφάλιση τις πρόσβασης στο ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό και τις υποδομές 7. Δημιουργία μηχανισμού αξιολόγησης και εποπτείας (Νέα εργαλεία για την Προώθηση της αριστείας) Ο Μαχόμενος Εκπαιδευτικός είναι ο Πρωταγωνιστής Της Αναβάθμισης (Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής Κατάρτισης, επιμόρφωση, διαδικασία πρόσληψης, δόκιμος εκπαιδευτικός κ.τ.λ.)
Το Νέο Σχολείο, συμπερασματικά, θα είναι: Ολοήμερο Καινοτόμο Αειφόρο Ενταξιακό Ψηφιακό
Βασικοί Άξονες του Μ.Π.Ε. Ενεργητική συμμετοχή επιμορφωνόμενου-συνδιαμόρφωση υλικού-ευρετική πορεία προς τη γνώση 1. Να γίνει ο εκπαιδευτικός "δημιουργός του διδακτικού του σχεδίου" και όχι εκτελεστής σχεδίων άλλων, ώστε να μπορεί να το προσαρμόζει στις ιδιαιτερότητες των μαθητών και στα νέα δεδομένα, όπως προκύπτουν από τα νέα προγράμματα σπουδών, τις εξελίξεις στην επιστήμη και τις πρόσφατες έρευνες. 2. Να εντάσσει στο σχεδιασμό του νέες εκπαιδευτικές μεθόδους που εμπλουτίζουν τον βασικό παραδοσιακό τρόπο της παράδοσης/διάλεξης και τις παραλλαγές της με ερωτήσεις και απαντήσεις, να μπορούν να αντλούν και από άλλες μεθόδους, όπως πχ το debate ή το παιγνίδι ρόλων κ.ά., καθώς και την ομαδική εργασία- projectπου υλοποιεί το μαθαίνουμε δρώντας και καλλιεργεί το ομαδικό πνεύμα. 3. Να εντάσσει «εγκάρσια» την αξιοποίηση των τπε, των τεχνών, την ευαισθητοποίηση στο περιβάλλον κ.ά.
Κοινωνική αλληλεπίδραση 1. Να σκέφτεται και να ενεργεί με γνώμονα τις σχέσεις και την καλλιέργεια ασφαλούς συγκινησιακού κλίματος και ομαδικού συνεργατικού πνεύματος και το ότι η μάθηση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη σχέση με το δάσκαλο, με τους άλλους μαθητές στην ομάδα, καθώς και στη σχέση των δασκάλων μεταξύ τους και στη σχέση σχολείου, οικογένειας και ευρύτερης κοινότητας. 2. Να σκέφτεται «ολιστικά», έχοντας στο αντιληπτικό του πλαίσιο τι προηγήθηκε και τι έπεται στην εκπαίδευση των μαθητών του ως προς την διαχρονική τους εξέλιξη (νηπιαγωγείο-δημοτικό-γυμνάσιολύκειο) και ως προς το πριν και το μετά στο ημερήσιο εβδομαδιαίο -μηνιαίο πρόγραμμα, συνεργαζόμενος με συναδέλφους για τη διαθεματική και διαχρονική προσέγγιση. 3. Να είναι τα σχολεία ανοικτά προς την κοινότητα και την επικαιρότητα, εντάσσοντας στο σχεδιασμό τα ερεθίσματα που απασχολούν την κοινωνία ευρύτερα και την τοπική κοινωνία, καθώς και αξιοποιώντας τις πηγές και τον πολιτιστικό και περιβαλλοντικό πλούτο της περιοχής του σχολείου.
Β. Σύνδεση με τη φιλοσοφία και πρακτική των νέων προγραμμάτων σπουδών και του ψηφιακού σχολείου Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών για το νηπιαγωγείο, δημοτικό και γυμνάσιο θα αναπτυχθούν μέχρι τον Ιούνιο 2011. Στη συνέχεια θα εφαρμοστούν πειραματικά τη σχολική χρονιά 2011-12 σε αριθμό νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων. Τη σχολική χρονιά 2012-2013 θα γενικευθεί η εφαρμογή στα σχολεία της χώρας.
Αρχές οργάνωσης και εφαρμογής των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών. Κάθε νέο πρόγραμμα σπουδών θα είναι: Ανοικτό και ευέλικτο ως προς τον εκπαιδευτικό ο οποίος θα έχει δυνατότητα παρέμβασης και αυτενέργειας στο περιεχόμενο και μέθοδο διδασκαλίας ως προς τη διαδικασία σύνταξης όπου συμμετέχουν μάχιμοι εκπαιδευτικοί, εκπρόσωποι των επιστημονικών κλάδων και των ειδικών φορέων της πολιτείας και επίσης ως προς τον μαθητή. Στοχοκεντρικό, ώστε να περιγράφεται με σαφήνεια η ανάπτυξη των βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων και από τις οποίες απορρέει η επιλογή περιεχομένων και διάρθρωσης της ύλης και οι μέθοδοι διδασκαλίας και αξιολόγησης. Ενιαίο και συνεκτικό από το νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο ώστε με βάση τους εκπαιδευτικούς στόχους να εξασφαλίζεται η συνέχεια και η σύνδεση της γνώσης μεταξύ των μαθημάτων της τάξης αλλά και από τάξη σε τάξη και βαθμίδα σε βαθμίδα.
Συνοπτικό ώστε να αποτελεί εργαλείο επικοινωνίας και καθοδήγησης της εκπαιδευτικής πράξης, που να είναι προσιτό στους εκπαιδευτικούς αλλά και κατανοητό από τους γονείς. Αυτό σημαίνει ότι η ύλη θα είναι περιορισμένη και θα εξασφαλίζεται η ισορροπία ανάμεσα στα είδη μάθησης. Σημαίνει επίσης ότι η διαδικασία μάθησης ειδικά στις μικρές τάξεις ολοκληρώνεται μέσα στο σχολείο και απαλλάσσεται οι οικογένεια από το άγχος της διδασκαλίας στο σπίτι. Διαθεματικό με την έννοια ότι προωθούνται και καλλιεργούνται με τρόπο εγκάρσιο οι βασικές δεξιότητες - ικανότητες καθώς και η ανάπτυξη θεμάτων και αξιών σε όλο το εύρος των επιμέρους μαθημάτων Παιδαγωγικά διαφοροποιούμενο για να λαμβάνει υπόψη τους διαφορετικούς ρυθμούς μάθησης των μαθητών, τις ιδιαιτερότητες στην τάξη, τις διαφορετικές κοινωνικό-πολιτισμικές αναπαραστάσεις και όλα τα άλλα στοιχεία που καταστούν τη διδασκαλία μια μοναδική, μη-τυποποιημένη διαδικασία.
Κάθε νέο πρόγραμμα σπουδών επίσης: Ενσωματώνει στοιχεία της σύγχρονης ζωής ώστε να καλλιεργεί την αποδοχή και την κατανόηση μέσα από τη συλλογικότητα. Προωθεί νέες μεθοδολογίες που καλλιεργούν το βιωματικό και συνεργατικό τρόπο μάθησης. Χειραφετεί, αναπτύσσοντας των ικανότητα των μαθητών να παίρνουν τον έλεγχο της ζωής τους με τρόπο αυτόνομο και υπεύθυνο.
Oι τρόποι με τους οποίους το ΠΣ επιχειρεί να στηρίξει το Νέο Σχολείο χαρακτηρίζονται από: Την καθιέρωση και ενίσχυση της καινοτομίας και δημιουργικότητας σε όλα τα επίπεδα της ανάπτυξής του Την έμφαση στις διαδικασίες εφαρμογής του ΠΣ με την αξιοποίηση της πιλοτικής του εφαρμογής Την εστίαση σε μορφωτικούς στόχους/ικανότητες, οι οποίοι αποτελούν κατευθυντήριους σκοπούς του ΠΣ, και επομένως διατρέχουν όλα τα διδακτικά/μαθησιακά πεδία και αντικείμενα Την έμφαση στη διασύνδεση και επικοινωνία των διδακτικών/μαθησιακών αντικειμένων και στις θεμελιώδεις ιδέες/έννοιες και διαδικασίες Την ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την «Σχολική και Κοινωνική Ζωή» με σχετικές θεματικές ενότητες, τη σύνδεση με τις τοπικές κοινότητες και την καλλιέργεια ικανοτήτων με οριζόντια και κάθετη σύνδεση με τα μαθησιακά αντικείμενα
Την εγκάρσια διάχυση των ιδεών της προστασίας του περιβάλλοντος, της αειφορίας και του πολιτισμού Την προώθηση της παιδαγωγικής της διαφοροποίησης στη διδασκαλία-μάθηση και την έμφαση στην αξιολόγηση για τη ανατροφοδότηση και βελτίωση της μάθησης Την προώθηση της ψηφιακής επικοινωνίας σε ισορροπία με τις κλασικές μορφές «προφορικότητας» και «εγγραματισμού» Την οργάνωση των διδακτικών-μαθησιακών αντικειμένων σε ευρύτερα μαθησιακά-διδακτικά πεδία και την ενίσχυση της αυτονομίας-ευελιξίας της σχολικής μονάδας στη διαχείριση του ωρολογίου προγράμματος
Οι γενικότεροι στόχοι των ΠΣ είναι οι ακόλουθοι : Μύηση σε ερευνητικές διαδικασίες και διεργασίες. Οι μαθητές μαθαίνουν: -να διατυπώνουν ερωτήματα, -να προσδιορίζουν προβλήματα, -να σχεδιάζουν και να μεθοδεύουν διερευνήσεις, -να αναζητούν απαντήσεις στα προβλήματα που έχουν τεθεί, -να αναζητούν και να αξιοποιούν ερευνητικά εργαλεία, -να αναλύουν και να συνθέτουν δεδομένα. Κατανόηση βασικών εννοιών, διαδικασιών και γεγονότων. Οι μαθητές μαθαίνουν: -να αναγνωρίζουν τα σημαντικά χαρακτηριστικά εννοιών και διαδικασιών, -να συνδέουν μιαν έννοια ιδέα με άλλες συναφείς, μέσα από τη σύγκριση και τον εντοπισμό ομοιοτήτων και διαφορών, -να μπορούν να δώσουν παραδείγματα που να αναφέρονται σε συγκεκριμένες έννοιες, -να μπορούν να κατανοούν και να περιγράφουν γεγονότα, -να μπορούν να κατανοούν και να αξιοποιούν διαδικασίες, -να επιλύουν προβλήματα.
Επικοινωνία και συνεργασία. Οι μαθητές μαθαίνουν: -να επικοινωνούν και να μοιράζονται ιδέες, σκέψεις και συναισθήματα, -να επικοινωνούν προκειμένου να διερευνούν ατομικά επιχειρήματα και ισχυρισμούς ή να διασαφηνίζουν ιδέες και απόψεις, -να συνεργάζονται προκειμένου να αναπτύσσουν συλλογικά επιχειρήματα, να κατανοούν έννοιες, ιδέες ή διαδικασίες, να τεκμηριώνουν θέσεις, να επιλύουν προβλήματα κλπ, -να συνεργάζονται προκειμένου να παράγουν έργα. Σύνδεση με τις τοπικές κοινότητες: Παραγωγή και δημιουργία έξοδος στην κοινότητα: Οι μαθητές μαθαίνουν: -να συνδέουν με τις κοινότητες, την τεχνολογία, το περιβάλλον, τον πολιτισμό -ολοκληρώνοντας τις ερευνητικές τους προσπάθειες, να καταλήγουν σε συμπεράσματα και προτάσεις, -να παράγουν έργα (ερευνητικά, καλλιτεχνικά, κατασκευαστικά κλπ) -να δημοσιοποιούν τις παραγωγές τους στην κοινότητα και να δέχονται την κριτική της.
Γ. Παιδαγωγικός και διδακτικός σχεδιασμός σε αυθεντικά περιβάλλοντα μάθησης Παραδείγματα σχεδιασμού και υλοποίησης διδακτικών πρακτικών, με έμφαση στην καινοτομία και στην ανάπτυξη των «οριζοντίων ικανοτήτων» των μαθητών, οι οποίες διατρέχουν εγκάρσια όλα τα σχολικά αντικείμενα: 1. Επικοινωνία στη μητρική γλώσσα 2. Επικοινωνία σε ξένες γλώσσες 3. Μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στις φυσικές επιστήμες και στην τεχνολογία 4. Ψηφιακή ικανότητα 5. Μεταγνωστικές ικανότητες 6. Κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη 7. Πρωτοβουλία και επιχειρηματικότητα 8. Πολιτισμική συνείδηση και έκφραση και η εφαρμογή τους σε αυθεντικά περιβάλλοντα μάθησης.
Δίνεται έμφαση στη βιωματική επεξεργασία εκπαιδευτικών μεθόδωντεχνικών, όπως: 1. Εμπλουτισμένη Διδασκαλία 2. Ερωτήσεις Απαντήσεις 3. Παιχνίδι Ρόλων 4. Δραματοποίηση 5. Μελέτη Περίπτωσης 6. Παιχνίδι (για το νηπιαγωγείο), Καταιγισμός Ιδεών 7. Project 8. Εκπαιδευτική Επίσκεψη 9. Προσομοίωση 10. Πειράματα 11. Ομαδική Εργασία 12. Διαθεματική Προσέγγιση 13. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. Επίσης, γίνεται ανάλυση βιντεοσκοπημένων διδασκαλιών.
Δ. Οι Σχέσεις στην Σχολική Κοινότητα Σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων με έμφαση στη διεργασία ομάδας στη σχολική τάξη, επικοινωνία, συνεργατικές πρακτικές, ένταξη στη μαθησιακή διαδικασία των μαθητών με ειδικές ανάγκες και των παιδιών των μεταναστών κ.ά.
Ε. Παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ στη σχολική τάξη (σύνδεση με το αντίστοιχο επιμορφωτικό πρόγραμμα Β επιπέδου) ΣΤ. Θεωρητικό πλαίσιο και πρακτικές εφαρμογής Βασικές θεωρίες μάθησης, στοιχεία κοινωνιολογίας εκπαίδευσης, αυτοαξιολόγηση σχολικών μονάδων, διοίκηση, ηγεσία και μαθητική συμμετοχή μέσα στο σχολείο, σχολείο ανοικτό στην κοινωνία και στη δια βίου μάθηση.