Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΜΕ801 Χαρτογραφία 1 Μάθηµα επιλογής χειµερινού εξαµήνου Πάτρα, 2016 Συνέχεια της ζήτησης για την έννοια του χάρτη Βασικά συστατικά των χαρτών (συνέχεια) Βασίλης Παππάς, Καθηγητής vpappas@upatras.gr Εργαστήριο Πολεοδοµικού και Χωροταξικού Σχεδιασµού Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών - Πολυτεχνική Σχολή Πανεπιστήµιο Πατρών Γεωγραφικά Η χωρική Συστήµατα διάσταση Πληροφοριών των θεματικών δεδομένων ΝΟΜΟΣ 1981 1991 2001 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 0,76 0,77 0,79 Π.Ε. ΑΧΑΙΑΣ 0,78 0,80 0,80 Π.Ε. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 0,66 0,67 0,69 Π.Ε. ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ 0,62 0,64 0,67 Π.Ε. ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ 0,63 0,65 0,66 Π.Ε. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ 0,61 0,61 0,64 Π.Ε. ΖΑΚΥΝΘΟΥ 0,62 0,62 0,63 Π.Ε. ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ 0,56 0,59 0,58 Π.Ε. ΛΕΥΚΑΔΟΣ 0,51 0,54 0,58 Π.Ε. ΑΙΤΩΛΙΑΣ & ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ 0,52 0,55 0,57 Π.Ε. ΛΑΚΩΝΙΑΣ 0,52 0,54 0,56 Π.Ε. ΑΡΚΑΔΙΑΣ 0,52 0,52 0,55 Π.Ε. ΑΡΤΗΣ 0,52 0,55 0,55 Π.Ε. ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ 0,54 0,56 0,55 Π.Ε. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ 0,53 0,53 0,54 Π.Ε. ΠΡΕΒΕΖΗΣ 0,45 0,49 0,54 Π.Ε. ΦΩΚΙΔΟΣ 0,57 0,54 0,54 Π.Ε. ΗΛΕΙΑΣ 0,48 0,53 0,52 Π.Ε. ΚΕΡΚΥΡΑΣ 0,51 0,51 0,48 Π.Ε. ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ 0,45 0,49 0,41 ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Η διαδικασία χαρτογράφησης 1943 Η διαδικασία χαρτογράφησης 1943
Βασικά συστατικά των χαρτών Βασικά συστατικά των χαρτών Η κλίµακα Ο προσανατολισµός Το υπόβαθρο Η δοµή (ανυσµατική ψηφιδωτή) Οι µετασχηµατισµοί (προβολές αφαιρέσεις) Η ακρίβεια Ο συµβολισµός Το υπόµνηµα
Σύγχρονοι Χάρτες Mapping the non-income poverty Η επιλογή του διοικητικού επιπέδου (επίπεδο ανάλυσης) επιδρά στη µελέτη του φαινοµένου Η αναγκαιότητα της γεωαναφοράς
Η αναγκαιότητα της γεωαναφοράς Η αναγκαιότητα της γεωαναφοράς
ιαδικασία Γεωαναφοράς (Γεωδαιτικά Συστήµατα Αναφοράς) Γεωειδές Ελλειψοειδές Τρόπος προβολής Είδος και θέση επιφάνειας Επιλογή συστήµατος συντεταγµένων ΓΕΩΕΙ ΕΣ ΕΛΛΕΙΨΟΕΙ ΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ ΠΡΟΒΟΛΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ιαδικασία Γεωαναφοράς (Γεωδαιτικά Συστήµατα Αναφοράς) Γεωειδές: Φυσικό µοντέλο της γης το Γεωειδές είναι ισοδυναµική επιφάνεια του πεδίου βαρύτητας της Γης Στη Γεωδαισία για διάφορους λόγους το Μαθηµατικό σχήµα της Γης σε διαφορετικές περιοχές δίνεται από τοπικά ελλειψοειδή προσαρµοσµένα ( µε στατιστικά κριτήρια ) στη γεωµετρία που έχουν οι τοπικές ιδιοµορφίες της περιοχής. Τοπικά datum συστήµατα αναφοράς Πηγή: Μ.Γ. ουφεξοπούλου - Αναπλ. Καθ. "Φυσικής Γεωδαισίας" - Εισαγωγή σε θέµατα Γεωδαισίας - Datum 2008, ΕΜΠ
ιαδικασία Γεωαναφοράς (Γεωδαιτικά Συστήµατα Αναφοράς) Τις τελευταίες 2-3 δεκαετίες όλο πιο συχνά χρησιµοποιούνται συστήµατα συντεταγµένων που έχουν προσδιορισθεί από ιαστηµικές µεθόδους σε ένα γεωκεντρικό σύστηµα όπως είναι η σειρά WGS ( World Geodetic System παράδειγµα το WGS84 που χρησιµοποιήθηκε για το GPS ). Αυτά τα συστήµατα είναι γεωκεντρικά. Το WGS84 και τα άλλα µετά από αυτό είναι Παγκόσµια Συστήµατα Τεχνολογικά το κέντρο ενός γεωκεντρικού ελλειψοειδούς θεωρείται το ίδιο σηµείο µε το γεωµετρικό κέντρο της Γης ( επιστηµονικά δεν είναι έτσι ακριβώς ). Τα ελλειψοειδή που προσδιορίζονται από τις ιαστηµικές παρατηρήσεις αναπαριστούν τη Γη µε καλύτερη ακρίβεια σε µέση προσαρµογή από τα ελλειψοειδή που προσδιορίζονται µόνο από επίγειες µετρήσεις!! Όµως αυτά δεν έχουν την «καλύτερη» προσαρµογή στον τοπικό χαρακτήρα µιας περιοχής Γιατί αλλάζουµε ένα τοπο-κεντρικό σε γεωκεντρικό σύστηµα; Ένας κύριος λόγος είναι ότι µπορούν πιο εύκολα να χρησιµεύσουν οι παρατηρήσεις µε GPS. Όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο η χρήση του GPS γενικεύεται και σε άλλες επιστήµες και στη δηµόσια χρήση του σε ανθρώπινες δραστηριότητες και σε τοπικές εφαρµογές. Οι εναέριες και οι θαλάσσιες εφαρµογές χρησιµοποιούν το σύστηµα GPS ακριβώς λόγω του Παγκόσµιου χαρακτήρα των θέσεων. Πηγή: Μ.Γ. ουφεξοπούλου - Αναπλ. Καθ. "Φυσικής Γεωδαισίας" - Εισαγωγή σε θέµατα Γεωδαισίας - Datum 2008, ΕΜΠ ιαδικασία Γεωαναφοράς (Γεωδαιτικά Συστήµατα Αναφοράς) Γεωδαιτικές συντεταγµένες και γεωδαιτικό datum γεωδαιτικό µήκος λ, γεωδαιτικό πλάτος φ, γεωδαιτικό ύψος h. Ελειψοειδές αναφοράς: από περιστροφή έλλειψης γύρω από το µικρό ηµιάξονα Καρτεσιανό σύστηµα αναφοράς: αρχή = κέντρο ελλειψοειδούς αναφοράς 3ος άξονας = στην κατεύθυνση του µικρού ηµιάξονα 1ος άξονας = να περιέχεται στο µεσηµβρινό του Greenwitch. Παράµετροι ελλειψοειδούς αναφοράς: ηµιάξονες a και b, a 2 2 b (ή a και εκκεντρότητα ελλειψοειδούς e= ) a γεωδαιτικό datum = σύστηµα αναφοράς + παρaµέτροι ελλειψοειδούς a και b (έννοια ευρύτερη από το σύστηµα αναφοράς) Οι γεωδαιτικές συντεταγµένες λ, φ, h εξαρτώνται από τη επιλογή του γεωδαιτικού datum Α. ερµάνης, ΑΠΘ, 2005 ΓΕΩΕΙ ΕΣ ΕΛΛΕΙΨΟΕΙ ΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ ΠΡΟΒΟΛΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Γεωδαιτικό Σύστηµα Αναφοράς Ένα Γεωδαιτικό Σύστηµα Αναφοράς (ΓΣΑ) στην κλασσική γεωδαισία: Ορίζεται µε την επιλογή ενός (γεωδαιτικού) Datum, που δίνει αρχικές συντεταγµένες σε ένα σηµείο και τις διαστάσεις ενός ελλειψοειδούς αναφοράς. Ο προσανατολισµός επιτυγχάνεται µε αστρονοµικές µεθόδους. Υλοποιείται µε τις µετρήσεις ενός γεωδαιτικού δικτύου, την συνόρθωσή του και τον υπολογισµό των συντεταγµένων (φ, λ) των κορυφών του στο νέο Datum. Εφαρµόζεται µε την απεικόνιση (ή προβολή) του ελλειψοειδούς σε ένα επίπεδο που δίνει τις επίπεδες συντεταγµένες του δικτύου. Χρησιµοποιείται µε την εξάρτηση (και εντοπισµό) των γεωδαιτικών, τοπογραφικών και χαρτογραφικών εργασιών στο δίκτυο και την χρήση των συντεταγµένων των κορυφών του. το Γεωειδές είναι εκείνη η επιφάνεια, στην οποία το γήινο πεδίο βαρύτητας έχει σταθερή και προκαθορισµένη τιµή Συγγρός Ι., «Μετασχηµατισµοί Συντεταγµένων των Γεωγραφικών εδοµένων στον Ελληνικό χώρο», Προβολές
Προβολές ΕΛΛΕΙΨΟΕΙΔΕΣ Προβολές Ορθή κυλινδρική εφαπτόµενη Ορθή κωνική εφαπτόµενη Απλή πολική εφαπτόµενη
Προβολές Mercator Peters equidistant conic UTM-27_zone33 Ταξινόµηση προβολικών συστηµάτων Σύµφωνα µε τον τρόπο δηµιουργίας τους ΑΖΙΜΟΥΘΙΑΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗ ΕΠΙΠΕΔΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ανάπτυγμα ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΠΟΛΙΚΕΣ ΕΓΚΑΡΣΙΕΣ ΠΛΑΓΙΕΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΓΝΩΜΟΝΙΚΕΣ ΣΤΕΡΕΟΓΡΑΦΙΚΕΣ G. POSTEL ΚΥΛΙΝΔΡΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΟΣ ΚΥΛΙΝΔΡΟΣ ανάπτυγμα ΚΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΟΣ ΚΩΝΟΣ ανάπτυγμα Η µορφή των µεσηµβρινών και παράλληλων επιτρέπουν την αναγνώριση του τύπου προβολής
Ταξινόµηση προβολικών συστηµάτων ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΜΜΟΡΦΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΣΟ ΥΝΑΜΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΑΦΥΛΑΚΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ Ισαπέχουσα (διατήρηση αποστάσεων) Αζιµουθιακή ή επίπεδη (διατήρηση διευθύνσεων) Προβολικά συστήµατα στην Ελλάδα Προβολικό σύστημα ΗΑΤΤ Όνομα προβολικού συστήματος: Πλάγια ισαπέχουσα Αζιμουθιακή προβολή ΗΑΤΤ Γεωδαιτικό σύστημα αναφοράς (Datum): Ελλειψοειδές αναφοράς: Bessel Μεγάλος ημιάξονας ελλειψοειδούς a: 6377397.155m Ελληνικό, με αφετηρία το Αστεροσκοπείο Αθηνών(λο=23 ο 42'58''.815) Επιπλάτυνση ελλειψοειδούς (1/f): 1/299.1528128 Διαστάσεις φύλλων χάρτη: 30 ο x30 ο Αριθμός φύλλων χάρτη: 189 Προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ'87 Όνομα προβολικού συστήματος: Εγκάρσια Μερκατορική μιας ζώνης ( Transverse Mercator) Γεωδαιτικό σύστημα αναφοράς (Datum): Ε.Γ.Σ.Α. 87 με αφετηρία το μετατεθειμένο γεώκεντρο, βάθρο Διονύσου Ελλειψοειδές αναφοράς: GRS'80 Μεγάλος ημιάξονας ελλειψοειδούς a: 6378137.000m Επιπλάτυνση ελλειψοειδούς (1/f): 1/298.2572236 Συντελεστής κλίμακας Κο 0.9996
Ορθοφωτοχάρτες Ορθοφωτοχάρτες