Τμήμα Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών. Βαρτζιώτης Φώτης. [ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΔΙΚΤΥΩΝ] Εργαστήριο 1

2012 Τμήμα Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Βαρτζιώτης Φώτης [ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΔΙΚΤΥΩΝ] Εργαστήριο 1

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1... 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 2 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ OPNET MODELER... 3 Εργαλείο διαχείρισης έργου (Project Editor)... 3 Εργαλείο διαχείρισης Κόμβου (Node Editor)... 3 Εργαλείο διαχείρισης μοντέλου διεργασιών (Process Model Editor)... 4 Εργαλείο διαχείρισης μοντέλου διασύνδεσης (Link Model Editor)... 4 Εργαλείο διαχείρισης μονοπατιών (PATH Editor)... 4 Εργαλείο διαχείρισης μοντέλων ροών χρήστη (DEMAND Editor)... 5 Εργαλείο διαχείρισης στατιστικών δεδομένων (PROBE Editor)... 5 Εργαλείο διαχείρισης προσομοιώσεων (Simulation Sequence Editor)... 6 Εργαλείο διαχείρισης κεραιών (Antenna Pattern Editor)... 6 Εργαλείο διαχείρισης φίλτρων δεδομένων (Filter Editor)... 7 Εργαλείο διαχείρισης καμπύλης διαμόρφωσης σήματος (Modulation Curve Editor)... 7 Εργαλείο διαχείρισης μορφής πακέτων (Format Editor)... 8 Εργαλείο διαχείρισης της συνάρτησης πυκνότητας πιθανότητας (PDF Editor)... 8 Το περιβάλλον του εργαλείου διαχείρισης έργων (Project Editor)... 8 ΈΝΑ ΜΙΚΡΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ... 11 Εισαγωγή... 11 1 ο Βήμα: Ξεκινώντας... 11 2 ο Βήμα: Υλοποίηση Δικτύου... 12 3 ο Βήμα: Συλλογή στατιστικών δεδομένων... 18 4 ο Βήμα: Επισκόπηση αποτελεσμάτων... 20 5 ο Βήμα: Επέκταση Δικτύου... 22 6 ο Βήμα: Σύγκριση Αποτελεσμάτων... 24 Ερωτήσεις... 26 Αναφορά Εργαστηρίου... 26 1

Εργαστήριο 1 Εισαγωγή Το εργαστήριο 1 σας διδάσκει τα βασικά της χρήσης του λογισμικού OPNET Modeler. Έχει ως στόχο να μάθετε πώς να χρησιμοποιείτε το περιβάλλον εργασίας για να δημιουργήσετε και να αναλύσετε μοντέλα σχετικά με τηλεπικοινωνιακά δίκτυα. Επισημαίνεται, ότι κάθε εργαστήριο του μαθήματος παρουσιάζει ένα πρόβλημα μοντελοποίησης ενός δικτύου. Συγκεκριμένα, έχει στόχο να σας βοηθήσει στη δημιουργία ενός δικτύου, στη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων σχετικά με το δίκτυο, καθώς και στην ανάλυση των αποτελεσμάτων αυτών. Εικόνα 1: Μοντέλο ανάπτυξης δικτύου Πριν ξεκινήσετε, θα πρέπει να κατανοήσετε τη ροή εργασίας στο λογισμικό OPNET Modeler. Η ροή εργασίας, δηλαδή τα βήματα που θα χρησιμοποιήσετε για να «οικοδομήσετε» ένα μοντέλο δικτύου και προσομοιώσεις λειτουργίας, ξεκινά με τη δημιουργία ενός νέου έργου (Project). Στη συνέχεια, μπορείτε να δημιουργήσετε ένα μοντέλο δικτύου, να επιλέξτε τη συλλογή στατιστικών στοιχείων από κάθε κόμβο του δικτύου ή από το σύνολο του δικτύου, να εκτελέστε μια προσομοίωση, και να δείτε τα αποτελέσματα. Εικόνα 2: Ροή εργασίας στο λογισμικό OPNET Modeler Το εργαστήριο 1 περιλαμβάνει δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος αναφέρονται τα βασικά εργαλεία διαχείρισης του λογισμικού OPNET Modeler. Το δεύτερο μέρος δείχνει πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον εργαλείο διαχείρισης έργου (Project Editor) για την κατασκευή ενός μικρού δικτύου εργασίας. 2

Παρουσίαση Εργαλείων Διαχείρισης στο λογισμικό OPNET Modeler Εργαλείο διαχείρισης έργου (Project Editor) Το εργαλείο διαχείρισης έργου (Project Editor) αποτελεί το κύριο περιβάλλον του λογισμικού OPNET Modeler. Σας επιτρέπει να οικοδομήσετε ένα μοντέλο δικτύου με τη χρήση συστημάτων από την πρότυπη βιβλιοθήκη του λογισμικού, να επιλέξτε την παρουσίαση στατιστικών στοιχείων σχετικών με το δίκτυο, να εκτελέσετε μια προσομοίωση, και να δείτε τα αποτελέσματα. Παρακάτω παρουσιάζεται μια εικόνα του εργαλείου. Εικόνα 3: Ένα μοντέλο δικτύου στο εργαλείο διαχείρισης έργου Εργαλείο διαχείρισης Κόμβου (Node Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να ορίσετε τη συμπεριφορά των κόμβων του δικτύου που προσομοιώνεται. Η συμπεριφορά του κόμβου ορίζεται χρησιμοποιώντας ένα σύνολο διαφορετικών ενοτήτων, καθεμία από τις οποίες μοντελοποιεί κάποια εσωτερική λειτουργία του κόμβου, όπως τη δημιουργία δεδομένων, την αποθήκευση δεδομένων, κλπ. Κάθε κόμβος αποτελείτε από ένα σύνολο υπομονάδων, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους μέσω γραμμών μεταφοράς πακέτων ή στατιστικών δεδομένων και καθορίζουν τη συμπεριφορά του. Εικόνα 4 : Ένα μοντέλο κόμβου στο εργαλείο διαχείρισης κόμβων 3

Εργαλείο διαχείρισης μοντέλου διεργασιών (Process Model Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να δημιουργήσετε μοντέλα διεργασιών, οι οποίες ελέγχουν τη βασική λειτουργικότητα των κόμβων που δημιουργούνται στο Εργαλείο διαχείρισης κόμβου. Τα μοντέλα διεργασιών αποτελούνται από μηχανές πεπερασμένων καταστάσεων (FSM), και δημιουργούνται με εικονίδια (εικόνα 5) που αντιπροσωπεύουν καταστάσεις και γραμμές που αντιπροσωπεύουν τις μεταβάσεις μεταξύ καταστάσεων. Οι πράξεις που εκτελούνται σε κάθε κατάσταση ή για τη μετάβαση από μια κατάσταση σε μια άλλη περιγράφονται σε ενσωματωμένα μπλοκ κώδικα C ή C++. Εικόνα 5: : Ένα μοντέλο διεργασίας στο εργαλείο διαχείρισης μοντέλων διεργασίας Εργαλείο διαχείρισης μοντέλου διασύνδεσης (Link Model Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να δημιουργήσετε νέους τύπους διασυνδέσεων μεταξύ κόμβων. Κάθε νέος τύπος διασύνδεσης μπορεί να έχει διαφορετικές διεπαφές, χαρακτηριστικά και αναπαράσταση. Μπορούν επίσης να καθοριστούν σχόλια και λέξειςκλειδιά για εύκολη αναγνώριση των νέων τύπων. Εικόνα 6: Ένα μοντέλο διασύνδεσης (ΑΤΜ) στο εργαλείο διαχείρισης μοντέλων διασύνδεσης Εργαλείο διαχείρισης μονοπατιών (PATH Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να δημιουργήσετε μονοπάτια μεταξύ κόμβων, που με τη σειρά τους καθορίζουν μια διαδρομή μέσα στο δίκτυο. Κάθε μοντέλο - πρωτόκολλο που 4

χρησιμοποιεί λογικές συνδέσεις ή εικονικά κυκλώματα (MPLS, ATM, Frame Relay, κ.λπ.) μπορεί να χρησιμοποιεί μονοπάτια για τη διασύνδεση συγκεκριμένων κόμβων. Εικόνα 7: Εικόνα 8: Ένα μονοπάτι στο εργαλείο διαχείρισης μονοπατιών Εργαλείο διαχείρισης μοντέλων ροών χρήστη (DEMAND Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να ορίσετε τα μοντέλα ροών χρηστών σε ένα κόμβο. Μπορείτε να δημιουργήσετε ή να τροποποιήσετε τις προδιαγραφές της ροής χρήστη στο πλαίσιο διαλόγου του εργαλείου. Εικόνα 9: Εργαλείο διαχείρισης μοντέλων ροών χρήστη Εργαλείο διαχείρισης στατιστικών δεδομένων (PROBE Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να ορίσετε τα στατιστικά στοιχεία που επιθυμείτε να συλλέγονται κατά τη διάρκεια της προσομοίωσης ενός δικτύου. Υπάρχει ένα σύνολο διαφορετικών τύπων στατιστικών στοιχείων που μπορούν να συλλέγονται, με τη χρήση διαφορετικών ανιχνευτών / αισθητήρων. Συμπεριλαμβάνονται γενικά στατιστικά στοιχεία, στατιστικά στοιχεία κόμβων, διασυνδέσεων κτλ. Διατίθενται διάφοροι τύποι στατιστικών animation. 5

Εικόνα 10: Εργαλείο διαχείρισης στατιστικών Εργαλείο διαχείρισης προσομοιώσεων (Simulation Sequence Editor) Παρόλο που μπορείτε να εκτελέσετε προσομοιώσεις μέσα από το εργαλείο διαχείρισης έργου, ίσως να θέλετε να καθορίσετε πρόσθετες παραμέτρους στη προσομοίωση ενός δικτύου. Αυτό επιτυγχάνεται στο εργαλείο διαχείρισης προσομοίωσης. Εικόνα 11: Εργαλείο διαχείρισης προσομοιώσεων Εργαλείο διαχείρισης κεραιών (Antenna Pattern Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει τη διαμόρφωση του διαγράμματος ακτινοβολίας των κεραιών. Στη συνέχεια, το λογισμικό OPNET Modeler μπορεί να χρησιμοποιεί το διάγραμμα για να καθορίσει τιμές κέρδους κεραίας, δεδομένης της γνώσης των σχετικών θέσεων των κόμβων. 6

Εικόνα 12: Εργαλείο διαχείρισης κεραιών Εργαλείο διαχείρισης φίλτρων δεδομένων (Filter Editor) Παρά το γεγονός ότι το λογισμικό OPNET Modeler έρχεται με ενσωματωμένα φίλτρα δεδομένων, το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να δημιουργήσετε πρόσθετα φίλτρα. Μπορείτε να δημιουργήσετε νέα μοντέλα φίλτρων δεδομένων, συνδυάζοντας, για παράδειγμα, υπάρχοντα μοντέλα μεταξύ τους. Εικόνα 13: Εργαλείο διαχείρισης φίλτρων δεδομένων Εργαλείο διαχείρισης καμπύλης διαμόρφωσης σήματος (Modulation Curve Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να δημιουργήσετε συναρτήσεις διαμόρφωσης σήματος προκειμένου να χαρακτηρίσετε την ευπάθεια ενός σχήματος κωδικοποίησης και διαμόρφωσης ενός σήματος, στο θόρυβο. Τέτοιες συναρτήσεις διαμόρφωσης σήματος, απεικονίζουν το B.E.R. ενός σήματος πληροφορίας ως συνάρτηση του λόγου σήματος προς θόρυβο (Eb / No). 7

Εικόνα 14: Εργαλείο διαχείρισης καμπύλης διαμόρφωσης σήματος Εργαλείο διαχείρισης μορφής πακέτων (Format Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να ορίσετε την εσωτερική δομή ενός πακέτου ως ένα σύνολο πεδίων. Η μορφή του πακέτου περιέχει ένα ή περισσότερα πεδία, που εμφανίζονται στο πρόγραμμα επεξεργασίας ως χρωματιστά ορθογώνια κουτιά. Το μήκος του ορθογωνίου είναι ανάλογο με το μέγεθος του πεδίου, δηλαδή τον αριθμό των δυαδικών του ψηφίων. Εικόνα 15: Εργαλείο διαχείρισης μορφής πακέτων Εργαλείο διαχείρισης της συνάρτησης πυκνότητας πιθανότητας (PDF Editor) Το εν λόγω εργαλείο σας επιτρέπει να περιγράψετε την «επίδραση» της πιθανότητας σε ένα εύρος αποτελεσμάτων. Η συνάρτηση πυκνότητας πιθανότητας (PDF) μπορεί να μοντελοποιήσει τον πιθανό χρόνο μεταξύ διαδοχικών αφίξεων πακέτων, ή μπορεί να μοντελοποιήσει την πιθανότητα σφαλμάτων μετάδοσης. Εικόνα 16: Εργαλείο διαχείρισης της συνάρτησης πυκνότητας πιθανότητας Το περιβάλλον του εργαλείου διαχείρισης έργων (Project Editor) Υπάρχουν πολλές περιοχές στο περιβάλλον του «διαχειριστή έργου» που είναι σημαντικές για τη δημιουργία και την προσομοίωση ενός μοντέλου δικτύου. Όταν ανοίγετε ένα υπάρχον έργο, η οθόνη σας θα πρέπει να μοιάζει με το ακόλουθο σχήμα: 8

Εικόνα 17 Η γραμμή μενού (Menu bar) Η γραμμή μενού βρίσκεται στην κορυφή του παραθύρου του «διαχειριστή έργου». Οργανώνει τις λειτουργίες επεξεργασίας σε μια σειρά από τοπικά μενού, εκτός από εκείνες τις λειτουργίες που σχετίζονται άμεσα με τον χώρο της επιφάνειας εργασίας (Workspace). Οι τελευταίες, είναι διαθέσιμες κάνοντας δεξί κλικ σε ένα αντικείμενο ή στο φόντο της επιφάνειας εργασίας. Η γραμμή εργαλείων (Tool Bar) Αρκετές από τις ευρέως χρησιμοποιούμενες επιλογές μενού μπορούν να ενεργοποιηθούν μέσω των κουμπιών στη γραμμή εργαλείων. Το παρακάτω σχήμα δείχνει τα κουμπιά που μπορεί να εμφανιστούν στον «διαχειριστή έργου». Όταν ο δείκτης του «ποντικιού» είναι πάνω από ένα κουμπί, μια επεξήγηση (tooltip) εμφανίζεται για να περιγράψει τη λειτουργία του κουμπιού. Εικόνα 18 Η επιφάνεια εργασίας (Workspace) Η κεντρική περιοχή του παραθύρου του «διαχειριστή έργου» είναι ο χώρος εργασίας. Εκεί εμφανίζεται το μοντέλο του δικτύου που υλοποιείτε. Μπορείτε να επιλέξετε και να σύρετε αντικείμενα σχετικά με το δίκτυο στο χώρο εργασίας, και να επιλέξετε ένα σύνολο από λειτουργίες μενού κάνοντας δεξί κλικ στο φόντο. Η περιοχή Μηνυμάτων (Message Area) Η περιοχή του μηνύματος βρίσκεται στο κάτω μέρος του παραθύρου του «διαχειριστή έργου». Παρέχει πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του εργαλείου. 9

Εικόνα 19 Επεξηγήσεις (Tooltips) Εάν αφήσετε το δείκτη του ποντικιού πάνω από ένα κουμπί - εργαλείο ή ένα αντικείμενο δικτύου στο χώρο εργασίας, ένα μπαλόνι - βοήθεια εμφανίζεται. Το tooltip περιγράφει ένα από τα ακόλουθα: Tη δράση που προκύπτει, εάν πατήσετε το κουμπί, Πληροφορίες σχετικά με το αντικείμενο του δικτύου. 10

Ένα μικρό δίκτυο εργασίας Εισαγωγή Στο πρώτο εργαστήριο, θα σχεδιάσετε την επέκταση του εσωτερικού δικτύου μιας μικρής επιχείρησης. Θεωρούμε ότι η εταιρεία διαθέτει ένα δίκτυο τοπολογίας αστέρα στον πρώτο όροφο του κτιρίου των γραφείων της και σχεδιάζει να προσθέσει ένα επιπλέον δίκτυο τοπολογίας αστέρα στον δεύτερο όροφο. Θα προσομοιώσουμε την επέκταση του δικτύου ώστε να εξασφαλίσουμε ότι το φορτίο κίνησης που προστίθεται δεν θα προκαλέσει την αποτυχία του δικτύου. Εικόνα 20: Τελική εικόνα δικτύου 1 ο Βήμα: Ξεκινώντας Για την υλοποίηση του εργαστηρίου πρέπει αρχικά να δημιουργήσετε ένα νέο «έργο» και στη συνέχεια ένα «σενάριο». Ένα έργο αποτελείται ουσιαστικά από μια ομάδα σεναρίων για την διερεύνηση διαφορετικών πτυχών του δικτύου, κάθε έργο λοιπόν μπορεί να περιέχει πολλά σενάρια. Όταν δημιουργείτε ένα νέο έργο, μπορείτε στη συνέχεια να χρησιμοποιήσετε τον οδηγό εκκίνησης (Startup Wizard) για να ορίσετε ένα σενάριο. Ο οδηγός εκκίνησης σας επιτρέπει να: Καθορίσετε την αρχική τοπολογία του δικτύου, Καθορίσετε την κλίμακα και το μέγεθος του δικτύου, Επιλέξετε ένα χάρτη - υπόβαθρο για το δίκτυο, Συσχετίσετε μια «παλέτα αντικειμένων» με το σενάριο. Για να χρησιμοποιήσετε το Startup Wizard και να δημιουργήσετε ένα νέο σενάριο, κάντε τα εξής: 1. Εάν το λογισμικό OPNET Modeler δεν εκτελείται ήδη, ξεκινήστε, 2. Επιλέξτε File New, 11

3. Επιλέξτε Project από το μενού και κάντε κλικ στο OK. 4. Δώστε ένα όνομα στο έργο και το σενάριο, ως εξής: a. Ονομάστε το έργο lab1_sm_int, b. Ονομάστε το σενάριο first_floor, 5. Κάντε κλικ στο OK. Όταν ανοίξει ο Οδηγός Εκκίνησης (Startup Wizard), εισάγετε τις παρακάτω τιμές: Όνομα Παραθύρου Τιμή 1. Initial Topology Create empty scenario. 2. Choose Network Scale Office (Τσεκάρετε το Use metric units ) 3. Specify Size 100 m x 100 m (Ως έχει) 4. Select Technologies Sm_Int_Model_List 5. Review Επαληθεύστε τις τιμές, και πιέστε Finish. Τότε δημιουργείται: Πίνακας 1 Ένας χώρος εργασίας στο μέγεθος που καθορίσατε, Μια παλέτα αντικειμένων που ανοίγει σε ξεχωριστό παράθυρο. 2 ο Βήμα: Υλοποίηση Δικτύου Στο εργαλείο διαχείρισης έργου, το μοντέλο ενός δικτύου δημιουργείται με κόμβους και τις μεταξύ τους διασυνδέσεις. Οι κόμβοι και διασυνδέσεις προέρχονται από την παλέτα αντικειμένων. Ένας κόμβος αναπαριστά ένα σύστημα του πραγματικού κόσμου των δικτύων, που μπορεί να μεταδώσει και να λάβει πληροφορίες. Εικόνα 21: Κόμβοι στο λογισμικό OPNET Modeler Μια διασύνδεση αποτελεί το μέσο επικοινωνίας που συνδέει τους κόμβους του δικτύου. Αντιπροσωπεύουν τη φυσική σύνδεση (π.χ. ηλεκτρική ή καλώδια οπτικών ινών). Εικόνα 22: Διασύνδεση στο λογισμικό OPNET Modeler 12

Όπως προαναφέρθηκε, οι διαθέσιμοι κόμβοι και οι διασυνδέσεις τους μπορούν να βρεθούν στην παλέτα αντικειμένων. Εάν κάνετε κλικ σε ένα από τα αντικείμενα της παλέτας, εμφανίζεται στη διπλανή στήλη η γραφική αναπαράσταση (εικόνα σύμβολο) του αντικειμένου. Αν είναι ανοιχτή η παλέτα αντικειμένων, κλείστε την. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τρεις μεθόδους για να δημιουργήσετε την τοπολογία του δικτύου, ή ένα συνδυασμό τους. Μια μέθοδος είναι να εισάγετε την τοπολογία δικτύου από ένα ήδη υπάρχον αρχείο. Μια δεύτερη μέθοδος είναι να τοποθετήσετε μεμονωμένα κόμβους στο χώρο εργασίας από την παλέτα αντικειμένων. Η τρίτη μέθοδος είναι η χρήση ταχείας διαμόρφωσης δικτύου, την οποία και θα ακολουθήσουμε σε αυτό το εργαστήριο. Η τελευταία, δημιουργεί ένα δίκτυο άμεσα, αφού επιλέξετε μια διαμόρφωση δικτύου, τα είδη των κόμβων του δικτύου, καθώς και τα είδη των διασυνδέσεων που συνδέουν τους κόμβους. Για να δημιουργήσετε το δίκτυο του πρώτου ορόφου με τη χρήση ταχείας διαμόρφωσης, πρέπει να κάνετε τα εξής: 1. Επιλέξτε Topology Rapid Configuration. 2. Επιλέξτε Star (Αστέρας) από το μενού των διαθέσιμων διαμορφώσεων δικτύου, και κάντε κλικ στο Next. 3. Καθορίστε τους κόμβους και τις διασυνδέσεις τους, όπως αναλύεται παρακάτω. Οι ονομασίες των μοντέλων των κόμβων και των διασυνδέσεων ακολουθούν το παρακάτω σχήμα: Γενικές Διατάξεις (Συστήματα): <protocol1> _... _ <protocoln> _ <function> _ <mod> Διατάξεις κατασκευαστών (Συστήματα): <Vendor> _ <Chassis/Make> _ <protocol1> όπου: <protocol> προσδιορίζει το πρωτόκολλο(-α) που υποστηρίζονται από το μοντέλο, <function> είναι μια σύντμηση της γενικής λειτουργίας του μοντέλου, <mod> δείχνει το επίπεδο της διαμόρφωσης του μοντέλου. Για παράδειγμα, η γενική διάταξη ethernet2_bridge_int, είναι το ενδιάμεσο παράγωγο (int), μιας 2-θύρης Ethernet (ethernet2) γέφυρας (bridge). Οι διατάξεις των κατασκευαστών έχουν ένα επιπλέον πρόθεμα που προσδιορίζει τον κατασκευαστή και τον αριθμό προϊόντος (product number). Για παράδειγμα, ο διακόπτης (Switch) 3Com που χρησιμοποιείται σε αυτό το εργαστήριο ονομάζεται 3C_SSII_1100_3300_4s_ae52_e48_ge3, που δηλώνει ότι ο συγκεκριμένος κόμβος είναι μια στοίβα από δύο σασί (πλαίσια στήριξης) 3Com SuperStack ΙΙ 1100 και δύο SuperStack II 3300 (3C_SSII_1100_3300) με τέσσερις υποδοχές (4 slots), 52 auto-sensing θύρες Ethernet (ae52), 48 θύρες Ethernet (e48), και 3 θύρες Gigabit Ethernet (ge3). 13

Για να καθορίσετε τους κόμβους και τις διασυνδέσεις που θα χρησιμοποιήσετε για να υλοποιήστε το δίκτυο, κάντε τα εξής: Επιλέξτε ως Center Node Model το 3C_SSII_1100_3300_4s_ae52_e48_ge3, Επιλέξτε ως Periphery Node Model το Sm_Int_wkstn, και αλλάξτε τον αριθμό των περιφερειακών κόμβων σε 30. Αυτό θέτει 30 Ethernet θέσεις εργασίας σαν περιφερειακούς κόμβους, Επιλέξτε ως Link Model το 10BaseT. Για να καθορίστε που θα τοποθετηθεί το νέο δίκτυο στο χώρο εργασίας: Θέστε ως κέντρο Χ και Υ το 25, Θέστε ακτίνα 20. Εικόνα 23 Πιέστε OK και το δίκτυο θα τοποθετηθεί στον χώρο εργασίας του εργαλείου διαχείρισης έργου. Εικόνα 24: Το δίκτυο του πρώτου ορόφου Τώρα που η γενική τοπολογία του δικτύου έχει υλοποιηθεί, θα πρέπει να προσθέσετε ένα server. Θα χρησιμοποιήσετε τη δεύτερη μέθοδο για τη δημιουργία τοπολογίας δικτύου. Θα μεταφέρετε αντικείμενα από την παλέτα αντικειμένων στο χώρο εργασίας. Ανοίξτε την παλέτα αντικειμένων κάνοντας κλικ στο κουμπί Object palette ( ) στη γραμμή εργαλείων. Βρείτε το αντικείμενο Sm_Int_server στην παλέτα και σύρετε το εικονίδιο στο χώρο εργασίας (δεν θα βρείτε αυτό ακριβώς το μοντέλο server στις παλέτες άλλων έργων, γιατί δημιουργήθηκε για την υλοποίηση του συγκεκριμένου εργαστηρίου). Μπορείτε να δημιουργήσετε πρόσθετα στιγμιότυπα του ίδιου αντικειμένου (του server στην περίπτωσή μας) με αριστερό κλικ σε επιλεγμένο σημείο μετά το αρχικό "drag-and-drop" του 14

αντικειμένου από την παλέτα. Στην περίπτωσή που εξετάζουμε, δεν χρειάζονται επιπλέον αντίγραφα αυτού του κόμβου, συνεπώς κάνετε δεξί κλικ για να απενεργοποιήσετε τη δημιουργία κόμβου και την πρόσθεση επιπλέον στιγμιότυπων. Για να συνδέσετε τον κόμβο server στο δίκτυο, κάνετε το εξής: 1. Βρείτε τη διασύνδεση 10BaseT στην παλέτα αντικειμένων και κάντε διπλό κλικ πάνω της. 2. Μετακινήστε το ποντίκι από την παλέτα στο χώρο εργασίας του έργου. Τώρα, κάντε κλικ στο αντικείμενο του server για να εισάγετε την έναρξη της διασύνδεσης, στη συνέχεια, κάντε κλικ στο αντικείμενο του διακόπτη (Switch) στο κέντρο του «αστεριού» για να ολοκληρωθεί η διασύνδεση. 3. Τελικά έχει δημιουργηθεί η διασύνδεση των δύο αντικειμένων. 4. Κάντε δεξί κλικ για να απενεργοποιήσετε τη λειτουργία δημιουργίας διασύνδεσης. Τέλος, θα πρέπει να προσθέσετε «αντικείμενα διαμόρφωσης εφαρμογής και ορισμού προφίλ φορτίου δικτύου» για να καθορίσετε τις εφαρμογές που εισάγουν φορτίο στο δίκτυο και το προφίλ κίνησης που έχουν. Η παραμετροποίηση των παραπάνω αντικειμένων μπορεί να είναι αρκετά περίπλοκη. Ωστόσο, για τις ανάγκες του εργαστηρίου, δίνονται έτοιμα: Ένα «αντικείμενο διαμόρφωσης εφαρμογής» με τις τυπικές ρυθμίσεις κάποιων τυποποιημένων εφαρμογών, και Ένα «αντικείμενο ορισμού προφίλ» που μοντελοποιεί την μικρού βαθμού πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων. Χρειάζεται μόνο να σύρετε τα αντικείμενα στο χώρο εργασίας. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι ορίζουμε την κίνηση που προκαλείται από τους σταθμούς εργασίας του δικτύου σαν αυτή της πρόσβασης σε μια βάση δεδομένων σε χαμηλό ποσοστό χρόνου. Κάντε το εξής: 1. Επιλέξτε το αντικείμενο Sm_Application_Config από την παλέτα και σύρετε στο χώρο εργασίας, 2. Κάντε δεξί κλικ για να απενεργοποιήσετε τη δημιουργία νέων αντικειμένων, 3. Επιλέξτε το αντικείμενο Sm_Profile_Config από την παλέτα, σύρετε στο χώρο εργασίας, και κάντε δεξί κλικ, 4. Κλείστε την παλέτα αντικειμένων. Το δίκτυο έχει πλέον υλοποιηθεί και θα πρέπει να μοιάζει με την παρακάτω εικόνα. Εικόνα 25: Η τελική εικόνα του δικτύου της εταιρείας 15

Τώρα είστε έτοιμοι για τη συλλογή στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη λειτουργία του δικτύου. Ωστόσο, πρώτα θα διερευνήσουμε το εργαλεία διαχείρισης κόμβου και διεργασιών. Τα παραπάνω εργαλεία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ροής εργασίας του λογισμικού OPNET Modeler, όπως ήδη έχει αναφερθεί σε προηγούμενη παράγραφο. Το εργαλείο διαχείρισης κόμβου χρησιμοποιείται για τη δημιουργία μοντέλων κόμβων. Τα τελευταία περιγράφουν την εσωτερική ροή δεδομένων εντός μιας συσκευής δικτύου. Το εργαλείο διαχείρισης διεργασιών χρησιμοποιείται για να δημιουργήσει μοντέλα διεργασιών που περιγράφουν τη λογική μιας υπομονάδας σε ένα μοντέλο κόμβου. Κάθε κόμβος σε ένα δίκτυο «περιγράφεται» από ένα μοντέλο κόμβου που καθορίζει την εσωτερική ροή πληροφοριών στο αντικείμενο. Τα μοντέλα κόμβου αποτελούνται από μία ή περισσότερες υπομονάδες που συνδέονται με γραμμές πακέτων ή στατιστικών δεδομένων. Οι υπομονάδες των κόμβων με τη σειρά τους περιέχουν μοντέλα διεργασιών. Ένα μοντέλο διεργασίας αντιπροσωπεύεται από ένα διάγραμμα μετάβασης κατάστασης (STD), που περιγράφει τη συμπεριφορά μιας υπομονάδας, δηλαδή σε ποιες καταστάσεις μπορεί να βρεθεί η υπομονάδα και πως / πότε θα μεταβεί από μια κατάσταση σε μια άλλη. Ας εξετάσουμε το μοντέλο του κόμβου που χρησιμοποιείτε στον server του δικτύου. Κάντε διπλό κλικ στο αντικείμενο node_31 (αντικείμενο Server), στο εργαλείο διαχείρισης έργου, ώστε να «ανοίξει» το εργαλείο διαχείρισης κόμβου. Η εικόνα που ακολουθεί δείχνει τo μοντέλο του κόμβου Ethernet server. Εικόνα 26: Το μοντέλο του κόμβου που αντιπροσωπεύει τον Ethernet server Κατά τη διάρκεια μιας προσομοίωσης, τα πακέτα που αποστέλλονται από έναν υπολογιστήπελάτη λαμβάνονται από το αντικείμενο hub δέκτη (hub_rx_0_0) και επεξεργάζονται, μέσω της στοίβα πρωτοκόλλων, μέχρι το επίπεδο της εφαρμογής. Μετά την επεξεργασία των δεδομένων στο επίπεδο εφαρμογής, νέα πακέτα, πάλι μέσω της στοίβας πρωτοκόλλων, αποστέλλονται στο αντικείμενο hub πομπός (hub_tx_0_0) και στη συνέχεια πίσω στο μηχάνημα του υπολογιστή-πελάτη. 16

Στη συνέχεια, ας εξετάσουμε το μοντέλο της διεργασίας που καθορίζει τη συμπεριφορά της υπομονάδας tpal του μοντέλου του κόμβου server. Για να δείτε το μοντέλο της διεργασίας κάντε διπλό κλικ στην υπομονάδα tpal, στο εργαλείο διαχείρισης κόμβων, ώστε να ανοίξει το εργαλείο διαχείρισης διεργασιών. Εικόνα 27: Το μοντέλο της διεργασίας που αντιπροσωπεύει την υπομονάδα tpal Προσέξτε ότι υπάρχουν κόκκινες και πράσινες καταστάσεις (θα συζητηθεί σε άλλο εργαστήριο). Οι συνεχής και διακεκομμένες γραμμές δείχνουν μεταβάσεις μεταξύ των καταστάσεων. Κάθε κατάσταση στο μοντέλο διεργασίας περιέχει μια λειτουργία εισόδου και μια λειτουργία εξόδου. Η λειτουργία εισόδου (enter executive) εκτελείται όταν μια διεργασία εισέρχεται στην συγκεκριμένη κατάσταση. Η λειτουργία εξόδου (exit executive) εκτελείται όταν η διεργασία εξέρχεται από την συγκεκριμένη κατάσταση. Οι λειτουργίες που εκτελούνται σε μια κατάσταση περιγράφονται σε κώδικα C ή C++. Για να δείτε τον κώδικα κάντε το εξής: Ανοίξτε τον κώδικα της λειτουργίας εισόδου κάνοντας διπλό κλικ στο πάνω μισό της κατάστασης init. Ανοίξτε τον κώδικα της λειτουργίας εξόδου κάνοντας διπλό κλικ στο κάτω μισό της κατάστασης init. Εικόνα 28 Τώρα, κλείστε τα παράθυρα με τον κώδικα. Οι καταστάσεις, όπως έχει ήδη αναφερθεί, συνδέονται μεταξύ τους με μεταβάσεις. Οι μεταβάσεις μπορεί να συμβαίνουν είτε υπό 17

όρους (δηλαδή, έχουν μια λογική συνθήκη που θα πρέπει να ισχύει για να γίνει μετάβαση) ή άνευ όρων (χωρίς λογικό έλεγχο). Η εικόνα που ακολουθεί δείχνει μια μετάβαση υπό όρους (η διακεκομμένη γραμμή) από την κατάσταση αναμονής (wait) στην κατάσταση reg. Η SERV_REG συνθήκη πρέπει να είναι αληθής προκειμένου να γίνει η μετάβαση. Ωστόσο, η μετάβαση από την κατάσταση reg στην κατάσταση init είναι άνευ όρων (συνεχής γραμμή), και συμβαίνει κάθε φορά που ο κώδικας στην κατάσταση reg έχει ολοκληρώσει την εκτέλεση του. Εικόνα 29 Τώρα, κλείστε τα παράθυρα των εργαλείων διαχείρισης κόμβων και διεργασιών και την παλέτα αντικειμένων. Μην αποθηκεύσετε οποιεσδήποτε αλλαγές που τυχόν έχετε κάνει. 3 ο Βήμα: Συλλογή στατιστικών δεδομένων Τώρα που έχετε δημιουργήσει το δίκτυο στον πρώτο όροφο της εταιρείας, θα πρέπει να αποφασίσετε ποια στατιστικά στοιχεία θα πρέπει να συλλέξετε για να απαντήσετε στα ερωτήματα που παρουσιάστηκαν νωρίτερα σε αυτό το εργαστήριο: Ο server του δικτύου είναι σε θέση να χειριστεί το επιπλέον φορτίο ενός δεύτερου δικτύου; Η συνολική καθυστέρηση που εισάγει το τελικό δίκτυο, μετά την προσθήκη του δεύτερου δικτύου, είναι αποδεκτή; Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, θα πρέπει να έχετε την εικόνα της τρέχουσας απόδοσης του δικτύου, για σύγκριση. Η τρέχουσα απόδοση μπορεί να προκύψει α) από τη συλλογή στατιστικών δεδομένων αντικειμένου (object statistic), του αντικειμένου server στην περίπτωσή μας, για το οποίο θα παρατηρήσουμε το φόρτο εργασίας (Server Load), και β) από τη συλλογή «γενικών» στατιστικών δεδομένων (global statistic) για την καθυστέρηση του δικτύου (Ethernet Delay). Το φορτίο του server (Server Load) είναι ένα βασικό στατιστικό στοιχείο που αντανακλά την απόδοση του συνόλου του δικτύου. Για τη συλλογή στατιστικών στοιχείων που σχετίζονται με το φορτίο του server, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα (εικόνα 30): 18

1. Κάντε δεξί κλικ στον κόμβο server (node_31) και επιλέξτε Choose Individual Statistics DES από το μενού. Το παράθυρο Choose Results for node_31 εμφανίζεται και σας δείχνει ιεραρχικά (treeview) τα στατιστικά στοιχεία που μπορείτε να συλλέξετε. 2. Κάτω από το Νode Statistics εντοπίστε την επιλογή Ethernet και κάντε κλικ στο σύμβολο + για να δείτε τις επιλογές που περιέχει. 3. Τσεκάρετε το Load (bits / sec) για να ενεργοποιήσετε τη συλλογή δεδομένων για το συγκεκριμένο στατιστικό στοιχείο. 4. Πατήστε OK για να κλείσετε το παράθυρο διαλόγου. Εικόνα 30 Τα γενικά στατιστικά στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με το δίκτυο στο σύνολό του. Για παράδειγμα, μπορείτε να βρείτε την καθυστέρηση που εισάγει το δίκτυο στα πακέτα από τη συλλογή δεδομένων του γενικού στατιστικού Delay, ως εξής: 1. Κάντε δεξί κλικ στο χώρο εργασίας (αλλά όχι σε ένα αντικείμενο) και επιλέξτε Choose Individual Statistics DES από το μενού, 2. Ανοίξτε (Expand) το Global Statistics, 3. Ανοίξτε (Expand) το Ethernet, 4. Τσεκάρετε το Delay (sec) για να ενεργοποιήσετε τη συλλογή δεδομένων, 5. Πατήστε OK για να κλείσετε το παράθυρο Choose Results, 6. Επιλέξτε File Save, για να αποθηκεύσετε το έργο (το έργο έχει ήδη όνομα, δεν χρειάζεται να το μετονομάσετε). Τώρα που έχετε καθορίσει τα στατιστικά στοιχεία που θα συλλέξετε και έχετε αποθηκεύσει το έργο (Project), είστε σχεδόν έτοιμοι να «τρέξετε» την προσομοίωσή σας. Κάντε το εξής: 19

1. Επιλέξτε Edit Preferences, 2. Γράψτε network sim στο πλαίσιο του πεδίου Search for και κάντε κλικ στο κουμπί Find, 3. Στα αποτελέσματα της εύρεσης, εάν το πεδίο Value για την επιλογή Network Simulation Repositories δεν είναι stdmod, κάντε το κλικ ώστε να ανοίξει το παράθυρο του Network Simulation Repositories, 4. Πατήστε το κουμπί Insert και στη συνέχεια πληκτρολογήστε stdmod στον πεδίο. 5. Πατήστε OK δύο φορές για να κλείσετε τα παράθυρα. Για να εκτελέσετε μια προσομοίωση: 1. Επιλέξτε DES Configure/Run Discrete Event Simulation. Μπορείτε επίσης να ανοίξετε το Configure/Run Discrete Event Simulation παράθυρο κάνοντας κλικ στο αντίστοιχο κουμπί της γραμμής εργαλείων ( ), 2. Πληκτρολογήστε 0.5 στον πεδίο Duration για να προσομοιώσετε μισή ώρα δραστηριότητας του δικτύου, 3. Πληκτρολογήστε 10000 (events) στο πεδίο Update Interval για να καθορίσετε πόσο συχνά η προσομοίωση υπολογίζει δεδομένα, 4. Θέστε στο πεδίο Simulation Kernel την τιμή Optimized, 5. Πατήστε το κουμπί Run για να ξεκινήσει η προσομοίωση. Εικόνα 31 Ανοίγει το παράθυρο προσομοίωσης, το οποίο δείχνει στοιχεία σχετικά με την προσομοίωση. Η προσομοίωση θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε λιγότερο από ένα λεπτό - ο χρόνος ποικίλλει ανάλογα με την ταχύτητα του υπολογιστή σας. Όταν τελειώσει η προσομοίωση, κλείστε το αντίστοιχο παράθυρο. 4 ο Βήμα: Επισκόπηση αποτελεσμάτων Μετά την εκτέλεση της προσομοίωσης, θα θέλετε να δείτε τις πληροφορίες που συλλέγονται για κάθε στατιστικό στοιχείο που ορίσατε παραπάνω. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να δείτε τα αποτελέσματα. Σε αυτό το εργαστήριο, θα χρησιμοποιήσετε την επιλογή View Results, η οποία υπάρχει στο μενού που εμφανίζεται όταν κάνουμε δεξί κλικ στο χώρο εργασίας. Για να δείτε το φορτίο του server κάντε το εξής: 1. Κάντε δεξί κλικ στον κόμβο του server (node_31) και επιλέξτε View Results από το μενού, 20

2. Στο παράθυρο που ανοίγει, βρείτε την ιεραρχία Object Statistics, «ανοίξτε» την ιεραρχία, Object Statistics Office Network node_31 Ethernet, 3. Τσεκάρετε το Load (bits / sec) για να δείξετε ότι θέλετε να προβάλετε αυτό το αποτέλεσμα, 4. Πατήστε το κουμπί Show για να προβάλλετε τα αποτελέσματα. Η γραφική παράσταση του φορτίου του server εμφανίζεται σε ξεχωριστό παράθυρο, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. Εικόνα 32 Η δική σας γραφική παράσταση του φορτίου του server πρέπει να μοιάζει με το παραπάνω γράφημα. Τα αποτελέσματά σας ενδέχεται να διαφέρουν ελαφρώς λόγω των διαφορών στην τοποθέτηση του κόμβου server και το μήκος της διασύνδεσης. Θα πρέπει επίσης να εξετάσουμε την συνολική καθυστέρηση Ethernet στο δίκτυο. Για να δείτε αυτό το στατιστικό στοιχείο: 1. Κάντε δεξί κλικ στο χώρο εργασίας, και στη συνέχεια επιλέξτε View Results από το μενού, 2. Τσεκάρετε το Global Statistics Ethernet Delay (sec), 3. Τσεκάρετε το Object Statistics Office Network node_31 Ethernet Load (bits / sec), και στη συνέχεια κάντε κλικ στο κουμπί Show για να δείτε την καθυστέρηση Ethernet για ολόκληρο το δίκτυο. 21

Εικόνα 33 Σημειώστε ότι από τη στιγμή που το δίκτυο φτάνει σε σταθερή κατάσταση, η μέγιστη καθυστέρηση είναι περίπου 0,4 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Όταν ολοκληρώσετε την προβολή του γραφήματος, κλείστε το γράφημα και το παράθυρο προβολής των αποτελεσμάτων. 5 ο Βήμα: Επέκταση Δικτύου Έχετε δημιουργήσει ένα δίκτυο αναφοράς και συγκεντρώσατε στατιστικά στοιχεία γι 'αυτό. Τώρα είστε έτοιμοι για την επέκταση του δικτύου και πρέπει να βεβαιωθείτε ότι λειτουργεί αρκετά καλά με το επιπλέον φορτίο. Κατά την εκτέλεση μιας "what-if" σύγκρισης, προτείνεται η αποθήκευση του δικτύου αναφοράς σε ένα σενάριο αναφοράς και η δημιουργία νέου σεναρίου για το πειραματικό δίκτυο. Στο νέο σενάριο, θα αντιγράψετε το σενάριο αναφοράς και στη συνέχεια θα κάνετε αλλαγές σε αυτό αντί να δημιουργήστε όλη τη τοπολογία του δικτύου από την αρχή. Για να αντιγράψετε ένα σενάριο κάνετε το εξής: 1. Επιλέξτε Scenarios Duplicate Scenario, 2. Εισάγετε ως νέο όνομα σεναρίου το Expansion, 3. Πατήστε OK. Το νέο σενάριο, με όλους τους κόμβους, συνδέσεις, στατιστικά στοιχεία, καθώς και τη διαμόρφωση της προσομοίωσης του αρχικού, έχει δημιουργηθεί και το όνομα του είναι Expansion. Έστω ότι ο δεύτερος όροφος-τμήμα της εταιρείας θα μοιάζει με το πρώτο όροφο-τμήμα, αλλά δεν θα έχει server. Για την υλοποίηση του νέου τμήματος κάνετε το εξής: 1. Επιλέξτε Topology Rapid Configuration, 2. Επιλέξτε Star για την τοπολογία και κάντε κλικ στο Next, 3. Συμπληρώστε τα πεδία στο επόμενο παράθυρο με τις παρακάτω τιμές: 22

Center Node Model: 3C_SSII_1100_3300_4s_ae52_e48_ge3, Periphery Node Model: Sm_Int_wkstn, Number: 15, Link model: 10BaseT, X: 75, Y: 62.5, Radius: 20, 4. Πατήστε OK για να δημιουργήσετε το δίκτυο. Εικόνα 34 Για την διασύνδεση των δικτύων των δύο ορόφων, κάνετε το εξής: 1. Εάν δεν είναι ήδη ανοιχτή η παλέτα αντικειμένων, κάνετε κλικ στο κουμπί της γραμμής εργαλείων για να την ανοίξετε, 2. Ανοίξτε το φάκελο Cisco 2514, 3. Σύρετε το εικονίδιο της συσκευής Cisco 2514 router στο χώρο εργασίας μεταξύ των δύο δικτύων. Κάντε δεξί κλικ για να απενεργοποιήσετε τη δημιουργία νέου κόμβου, 4. Πάλι στη παλέτα αντικειμένων, ανοίξτε το φάκελο Link Models και κάντε διπλό κλικ στο εικονίδιο του 10BaseT link, 5. Δημιουργείστε διασυνδέσεις 10BaseT μεταξύ του router Cisco (node_50) και των διακοπτών 3Com, 6. Κάντε δεξί κλικ για να απενεργοποιήσετε τη δημιουργία νέων διασυνδέσεων, 7. Κλείστε την παλέτα αντικειμένων, 8. Επιλέξτε File Save. Το τελικό δίκτυο φαίνεται στην παρακάτω εικόνα: Εικόνα 35 23

Για να εκτελέσετε προσομοίωση στο νέο σενάριο, κάνετε το εξής: 1. Επιλέξτε DES Configure/Run Discrete Event Simulation, 2. Βεβαιωθείτε ότι το πεδίο Duration έχει την τιμή 0,5 ώρες και το πεδίο Update Interval έχει την τιμή 10000, 3. Πατήστε το κουμπί Run για να ξεκινήσει η προσομοίωση. Όπως και πριν, ανοίγει το παράθυρο προσομοίωσης, το οποίο δείχνει στοιχεία σχετικά με την προσομοίωση. Η προσομοίωση θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε λιγότερο από ένα λεπτό - ο χρόνος ποικίλλει ανάλογα με την ταχύτητα του υπολογιστή σας. Όταν τελειώσει η προσομοίωση, κλείστε το αντίστοιχο παράθυρο. 6 ο Βήμα: Σύγκριση Αποτελεσμάτων Για να απαντήσουμε στα ερωτήματα που τίθενται σχετικά με την προσθήκη ενός δεύτερου δικτύου στο υπάρχον LAN, θα πρέπει να συγκριθούν τα αποτελέσματα των δύο προσομοιώσεων. Θα χρησιμοποιήσετε το μενού View Results για να συνδυάσετε τις στατιστικές από διαφορετικά σενάρια στο ίδιο γράφημα. Για να δείτε το φόρτο εργασίας του server και από τα δύο σενάρια ταυτόχρονα, κάντε το εξής: 1. Κάντε δεξί κλικ στον κόμβο του server (node_31) για να εμφανιστεί το μενού και επιλέξτε View Results. 2. Επιλέξτε Current Project από το μενού Results For, 3. Τσεκάρετε και τα δύο σενάρια που εμφανίζονται στο πλαίσιο κάτω από το μενού Results For, 4. Επιλέξτε Overlaid Statistics από το μενού Presentation. 5. Βρείτε την ιεραρχία Object Statistics, «ανοίξτε» την ιεραρχία, Object Statistics Office Network node_31 Ethernet, 6. Τσεκάρετε το Load (bits / sec) για να δείξετε ότι θέλετε να προβάλετε αυτό το αποτέλεσμα, 7. Πατήστε το κουμπί Show για να προβάλλετε τα αποτελέσματα. Τα αποτελέσματά σας θα πρέπει να μοιάζουν με αυτά στο παρακάτω σχήμα (αλλά μπορεί να μην είναι ακριβώς τα ίδια): Εικόνα 36 24

Το παρακάτω γράφημα δείχνει τη μέση τιμή του χρόνου που απαιτείται για το φορτίο Ethernet τόσο για το σενάριο βάσης (first_floor) όσο και για το σενάριο επέκτασης. Θα μάθετε να δημιουργείτε ένα γράφημα μέσων τιμών σε επόμενο εργαστήριο. Εικόνα 37 Σημειώστε ότι ενώ οι τιμές για το σενάριο επέκτασης είναι υψηλότερες (όπως αναμενόταν λόγω μεγαλύτερου φόρτου), το φορτίο ως σύνολο φαίνεται να σταθεροποιείται (δηλαδή, δεν αυξάνεται μονοτονικά). Η εικόνα αυτή υποδεικνύει ένα σταθερό δίκτυο. Το τελευταίο βήμα στο εργαστήριο 1 είναι να δείτε πως η καθυστέρηση του δικτύου επηρεάζεται από την επέκταση του δικτύου στον δεύτερο όροφο. Για να συγκρίνετε την Ethernet καθυστέρηση για τα δύο σενάρια, κάνετε το εξής: 1. Κλείστε την προηγούμενη γραφική παράσταση και το παράθυρο του View Results, 2. Κάντε δεξί κλικ στο χώρο εργασίας, και στη συνέχεια επιλέξτε View Results από το μενού, 3. Επιλέξτε Current Project από το μενού Results For, 4. Τσεκάρετε και τα δύο σενάρια που εμφανίζονται στο πλαίσιο κάτω από το μενού Results For, 5. Επιλέξτε Overlaid Statistics από το μενού Presentation, 6. Τσεκάρετε το Global Statistics Ethernet Delay (sec), 7. Πατήστε το κουμπί Show για να προβάλλετε τα αποτελέσματα. Τα αποτελέσματά σας θα πρέπει να μοιάζουν με αυτά στο παρακάτω σχήμα (αλλά μπορεί να μην είναι ακριβώς τα ίδια): 25

Εικόνα 38 Το παραπάνω γράφημα δείχνει ότι δεν υπάρχει σημαντική μεταβολή στην καθυστέρηση Ethernet στο δίκτυο. Αν και ο φόρτος εργασίας του server έχει αυξηθεί, το δίκτυο δεν έχει καθυστέρηση. Τέλος, κλείστε τη γραφική παράσταση και το παράθυρο του View Results. Επιλέξτε File Save και στη συνέχεια κλείστε το λογισμικό OPNET Modeler. Ερωτήσεις Στο πλαίσιο του έργου, προσθέστε ένα νέο σενάριο ως αντίγραφο του σεναρίου first_floor. Ονομάστε το νέο σενάριο expansion2. Το σενάριο expansion2 επεκτείνει το δίκτυο όπως και το αρχικό σενάριο επέκτασης, αλλά με 30 κόμβους στο δεύτερο όροφο, αντί των 15 κόμβων. Εκτελέστε την προσομοίωση και να συγκρίνετε τα γραφήματα φόρτου και καθυστέρησης του νέου σεναρίου με τα αντίστοιχα γραφήματα του σεναρίου first_floor και expansion. Αναφορά Εργαστηρίου Η αναφορά αυτού του εργαστηρίου (και επίσης σε όλα τα ακόλουθα εργαστήρια), θα πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία / τμήματα: Εξώφυλλο: Ένα εξώφυλλο με τα ονόματα (και τον Α.Μ.) της ομάδας, τον τίτλο του μαθήματος, τον αριθμό και τον τίτλο του εργαστηρίου, την ημερομηνία υποβολής. Περίληψη: Μια περίληψη του θέματος του εργαστηρίου, της εργασίας και των στόχων τους. Υλοποίηση: μια σύντομη περιγραφή της διαδικασίας που ακολουθήσατε για την υλοποίηση των σεναρίων που σας έχουν ζητηθεί. Αποτελέσματα: τα αποτελέσματα που λαμβάνονται από την υλοποίηση των σεναρίων που σας έχουν ζητηθεί, την ανάλυση αυτών, και σύγκρισή τους με τις προσδοκίες σας. Απαντήσεις: απαντήσεις στις ερωτήσεις που δίνονται στο τέλος του εργαστηρίου. Αν μια απάντηση ενσωματώνει νέες γραφήματα, η ανάλυση αυτών των γραφημάτων πρέπει να συμπεριληφθεί εδώ. 26

Συμπεράσματα: συμπεράσματα που περιλαμβάνουν ότι μάθατε, τις δυσκολίες που αντιμετωπίσατε, και προτεινόμενες επεκτάσεις / βελτιώσεις στο εργαστήριο. 27