ΕΒ ΟΜΑ ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΑΓΟΡΩΝ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ AgroNews.gr Φορολογία Αγροτών Οδηγός ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ AGRENDA - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 λογιστικα βιβλια χορηγοσ αgri Taxis ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜατοσ Σύνταξη: Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος Ορκωτός ελεγκτής λογιστής-«ωρίων α.ε.ο.ε.λ.» Βλαχερνών 10, Μαρούσι, Τ.Κ. 151 24, Τ: 211 41 11 500 509, Ε: info@orion-audit.gr
ΑΓΡΟΤΕΣ: ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος Ορκωτός ελεγκτής λογιστής «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ». ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ I. ΠΡΟΛΟΓΟΣ II. ΒΑΣΙΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΚ- ΜΕΤΑΛΕΥΣΕΩΝ 2. ΜΗΤΡΩΟ ΑΓΡΟΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ 3. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ (Κ.Φ.Α.Σ ) 4. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ( Φ.Π.Α) 5. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ( Κ.Φ.Ε ) 6. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΚΥΡΩΣΕΩΝ ( ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ/ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΩΝ) ( Κ.Φ.Δ ) III. ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ «ΤΕΚΜΑΡΤΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ» ΠΟΥ ΙΣΧΥΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ ΕΩΣ 31-12-2013 1. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 2. ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ( Φ.Π.Α ) 3. ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ IV. ΑΓΡΟΤΕΣ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ 1. ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΕ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ και ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α 2. ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΕ ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ 3. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ V. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΙΔΙ- ΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α. 1. ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΗ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014 ( ΈΝΤΥ- ΠΟ Μ2 «Δήλωση Έναρξης/Μεταβολής Εργασιών Φυσικού Προσώπου» ) 2. ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ ( ΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ) ΜΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 31/12/2013 3. ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΗΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ ΜΕΣΑ ΣΕ (2) ΜΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΤΑΤΑΞΗ 4. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ Ο ΑΓΡΟΤΗΣ, ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΕΙ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΠΑ VI. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 1. ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΡΗΣΗΣ «ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ» (ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ) 2. ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ 3. ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ 4. ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ 5. ΘΕΩΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ Δ.Ο.Υ 6. ΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ 7. ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 8. ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ VII. ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΞΟΔΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΟΥ ΕΚΠΙΠΤΟΥΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ 2. ΑΓΟΡΕΣ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ - ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΦΟΔΙΩΝ 3. ΕΞΟΔΑ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ ΕΡΓΟΣΗΜΟ 4. ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 5. ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 6. ΤΟΚΟΙ ΔΑΝΕΙΩΝ VIII. ΘΕΜΑΤΑ Φ.Π.Α 1. ΓΕΝΙΚΑ 2. ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 3. ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΛΩΣΕΩΝ Φ.Π.Α 4. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΠΟΣΟΥ Φ.Π.Α 5. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Φ.Π.Α 6. ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΤΟΥ Φ.Π.Α ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΣΤΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΠΩΛΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΟΡΑΣΤΗ ( ΕΜΠΟΡΟ ) ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ IX. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΕΣ 1. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 2. ΛΟΙΠΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΕΣ X. ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΑΓΡΟΤΩΝ 1. ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ 2. ΝΕΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ XI. ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΙΜΑ XII. ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ XIII. ΕΠΙΛΟΓΟΣ 3
I. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στο άρθρο αυτό προσπαθήσαμε, εκτός των άλλων, ο τρόπος γραφής και η διάθρωση του, να είναι τέτοια ώστε να μπορεί να γίνει αρκετά κατανοητό και από τους ίδιους τους αγρότες και να βοηθήσει σε μια πρώτη εξοικείωση τους με τα αντικείμενα, η οποία είναι απαραίτητος σύμμαχος στο έργο των λογιστών τους. Φιλοδοξία μας, είναι ο «Οδηγός» αυτός να επικαιροποιείται σε κάθε περίπτωση έκδοσης από τις αρμόδιες αρχές, σημαντικών για το θέμα αποφάσεων και διευκρινήσεων καθώς και με κάθε παρατήρηση/διόρθωση συναδέλφου. Θέλω να ευχαριστήσω τον φίλο μου, Αλέξη Φραντζή για την πολύτιμη βοήθεια του, λόγω της εμπειρίας του στην τήρηση των λογιστικών βιβλίων αγροτών του κανονικού καθεστώτος. Τέλος αισθάνομαι την ανάγκη να αφιερώσω τον «Οδηγό» αυτό, στην μνήμη του αγρότη πατέρα μου, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης και στα εκατομμύρια αγροτών, που χρόνια τώρα, κάτω από την αβεβαιότητα των καιρικών συνθηκών και των τιμών για τα προϊόντα τους, κατορθώνουν να δημιουργούν ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους. Σημειώνω ότι, από τις μελέτες διαφόρων οργανισμών προκύπτει ότι : Η γεωργία είναι εκτεθειμένη περισσότερο από κάθε άλλη οικονομική δραστηριότητα στο διεθνή ανταγωνισμό με βάση τις συμφωνίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (Π.Ο.Ε). Άλλωστε και οι άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις από πλευράς Ε.Ε., αναγνωρίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις που υφίσταται η ευρωπαϊκή και η ελληνική γεωργία από τον ανταγωνισμό και δίδονται ως απώλεια εισοδήματος από τους παραπάνω λόγους. Η γεωργία είναι εκτεθειμένη στους κινδύνους των φυσικών καταστροφών και στις κλιματικές αλλαγές, που οι φορείς προστασίας (ΕΛΓΑ, κ.λ.π ), μόνο ένα μέρος των ζημιών καλύπτουν. Διαχρονικά το αγροτικό εισόδημα, υπολείπεται σημαντικά του μέσου μισθού στην οικονομία. II. ΒΑΣΙΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΗ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ Η έννοια του αγρότη περιγράφεται στο Άρθρο 42 του Ν. 2859/2000 «Αγρότες, αγροτικά προϊόντα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις και υπηρεσίες του κώδικα Φ.Π.Α». «Για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 41 θεωρούνται: 1.Ως αγρότες, αυτοί που ασκούν προσωπικά ή μετά μέλη της οικογένειας τους ή με μισθωτούς ή εργάτες τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και υπηρεσίες που προβλέπουν οι διατάξεις των παραγράφων 3 και 4. 2. Ως αγροτικά προϊόντα, τα αγαθά που παράγονται από τους αγρότες στα πλαίσια των αγροτικών τους εκμεταλλεύσεων. 3.Ως αγροτικές εκμεταλλεύσεις: α) η γεωργία γενικά και ιδίως η καλλιέργεια δημητριακών, κηπευτικών, καπνού, βαμβακιού, οπωροφόρων και καρποφόρων δέντρων, αρωματικών και διακοσμητικών φυτών, η αμπελουργία, η ανθοκομία, η παραγωγή μανιταριών, μπαχαρικών, σπόρων και φυτών, β) η εκτροφή ζώων γενικά, στην οποία περιλαμβάνονται ιδίως η κτηνοτροφία, η πτηνοτροφία, η κονικλοτροφία, η μελισσοκομία, η σηροτροφία και η σαλιγκαροτροφία, γ) η δασοκομία γενικά, δ) η αλιεία σε γλυκά νερά, η ιχθυοτροφία, η βατραχοτροφία, η καλλιέργεια μυδιών, στρειδιών και η εκτροφή μαλακίων και μαλακοστράκων, ε) οι μεταποιητικές δραστηριότητες του αγρότη, που πραγματοποιούνται με συνήθη μέσα, στα πλαίσια των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, σε προϊόντα τα οποία προέρχονται κατά κύριο λόγο από την αγροτική του παραγωγή. 4. Ως αγροτικές υπηρεσίες, οι παρεχόμενες από τους αγρότες με χειρωνακτική εργασία ή με το συνήθη εξοπλισμό της εκμετάλλευσης τους, οι οποίες συμβάλλουν στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων. Στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται κυρίως: α) οι εργασίες σποράς και φύτευσης, καλλιέργειας, θερισμού, αλωνίσματος, δεματοποίησης, περισυλλογής και συγκομιδής, β) οι εργασίες προπαρασκευής για την πώληση προϊόντων, όπως η διαλογή, η ξήρανση, ο καθαρισμός, η άλεση, η έκθλιψη, η απολύμανση, η συσκευασία και η αποθήκευση, γ) η φύλαξη, η πάχυνση και η εκτροφή ζώων, δ) η μίσθωση μηχανικών 4
μέσων και εξοπλισμού γενικά, που χρησιμοποιούνται στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ε) η τεχνική βοήθεια, στ) η καταπολέμηση επιβλαβών φυτών και ζώων, καθώς και ο ψεκασμός φυτών και εδάφους, ζ) η χρησιμοποίηση αρδευτικών, αποξηραντικών μέσων και εξοπλισμού, η) η υλοτομία, η κοπή ξύλων, καθώς και άλλες δασοκομικές υπηρεσίες.» 2. ΜΗΤΡΩΟ ΑΓΡΟΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ Αυτά ορίζονται με βάση το Θεσμικό πλαίσιο, που προκύπτει κυρίως με την κατωτέρω Νομοθεσία : Νόμος 3874 (ΦΕΚ 151/Α/2010) Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων ΦΕΚ 1852/Β/2010 Αναλυτικό Περιεχόμενο και Πληροφορίες του Μητρώου Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων ΦΕΚ 273/Β/2011 Διαδικασία και προθεσμίες εγγραφής και ενημέρωσης του ΜΑΑΕ, όργανα και διαδικασία προσωρινής ή οριστικής διαγραφής από το Μητρώο, αναγκαία επαγγελματική κατάρτιση των φυσικών προσώπων επαγγελματιών αγροτών που εγγράφονται στο Μητρώο, διαδικασία και αρμόδιες υπηρεσίες έκδοσης των σχετικών με το ΜΑΑΕ πιστοποιητικών ΚΥΑ 134430 (ΦΕΚ 392/Β/2011) Προσδιορισμός του αγροτικού εισοδήματος ΦΕΚ 1181B Προσδιορισμός της ετήσιας απασχόλησης στην αγροτική εκμετάλλευση Επίσης σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση υπ αριθ. 262385/21.4.10 για την εφαρμογή της «Πολλαπλής Συμμόρφωσης», οι γεωργοί που λαμβάνουν κοινοτικές ενισχύσεις, υποχρεούνται μεταξύ άλλων να τηρούν «μητρώο εισροών και εκροών» στην εκμετάλλευσή τους, το οποίο περιλαμβάνει και παραστατικά αγοράς (κυρίως για σπόρους, λιπάσματα, ζωοτροφές) και πώλησης (κυρίως προϊόντα της εκμετάλλευσης, ζωοτροφές, καθώς και ημερολόγιο εργασιών. Όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο ΟΠΕΚΕΠΕ, η παράβαση αυτής της υποχρέωσης, είναι από τις συχνότερα εντοπιζόμενες κατά τους ελέγχους Πολλαπλής Συμμόρφωσης και κάθε χρόνο εκατοντάδες γεωργοί υφίστανται μειώσεις επί των ενισχύσεών τους, λόγω αυτής της παράβασης. Για το λόγο αυτό, ο Οργανισμός ανέλαβε την πρωτοβουλία να συντάξει ένα υπόδειγμα «Μητρώου Εισροών Εκροών», το οποίο στην αρχική του σελίδα περιλαμβάνει τα στοιχεία του γεωργού και τις οδηγίες συμπλήρωσης, και στις επόμενες διαθέτει πίνακες για την καταγραφή των εισροών φυτικής παραγωγής, των ζωοτροφών, των εκροών, καθώς και ημερολόγιο εργασιών. Επισημαίνεται ότι η συμπλήρωση του συνημμένου μητρώου, είναι ανεξάρτητη και δεν απαλλάσσει επ ουδενί το γεωργό από την υποχρέωση τήρησης του «Μητρώου Φαρμακευτικής Αγωγής», των «Μητρώων Κτηνοτροφικής Εκμετάλλευσης για τη Σήμανση και Καταγραφή Ζωικού Κεφαλαίου», καθώς και οποιουδήποτε άλλου Μητρώου, Βιβλίου ή Στοιχείου απαιτείται από το Μέτρο 214 για τις Γεωργοπεριβαλλοντικές Ενισχύσεις, καθώς και την εθνική και κοινοτική νομοθεσία, γεωργικής, υγειονομικής, φορολογικής ή οποιασδήποτε άλλης φύσης. Επίσης σημειώνουμε ότι οι αγρότες υποβάλουν στον ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Υποβολής Δηλώσεων ) αποτελείται από αίτηση ενιαίας ενίσχυσης για την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων, από τη δήλωση καλλιέργειας/εκτροφής για τον ΕΛΓΑ και την αίτηση εγγραφής στο Μητρώο Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων. ( Στοιχεία και πληροφορίες μπορεί κανείς να βρεί στην ιστοσελίδα : www.opekepe.gr ) Τα ανωτέρω επισημάνονται με σκοπό : αφενός να γίνεται προσπάθεια εκ μέρους των αγροτών, του συνδυασμού της καταγραφής στοιχείων, που απαιτούνται από τις διάφορες Νομοθετικές ρυθμίσεις ( απαιτήσεις επιδοτήσεων και από 1/1/2014 φορολογικές απαιτήσεις ) και αφετέρου να ελέγχεται η συνάφεια των στοιχείων που δηλώνονται στις διάφορες αρχές, ιδιαίτερα στα στοιχεία των επιδοτήσεων. 3. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ( Κ.Φ.Α.Σ ) Το βασικό νομοθέτημα με το οποίο προσδιορίζεται ο τρόπος τήρησης των λογιστικών βιβλίων, ο τρόπος έκδοσης των φορολογικών στοιχείων ( τιμολόγια κ.λ.π ), είναι ο ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ 5
ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ( Κ.Φ.Α.Σ ) - NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 4093 Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013 2016 Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής του ν. 4046/2012 και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013 2016. 4. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α) Το βασικό νομοθέτημα με το οποίο προσδιορίζεται ο τρόπος και οι προθεσμίες υποβολής δηλώσεων Φ.Π.Α, κ.λ.π, είναι ο NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 2859/2001 «Κύρωση Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας» 5. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (Κ.Φ.Ε) Το βασικό νομοθέτημα με το οποίο προσδιορίζεται ο τρόπος του φορολογητέου κέρδους, κ.λ.π, είναι ο ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 4172 «Φορολογία εισοδήματος, επείγοντα μέτρα εφαρμογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4127/2013 και άλλες διατάξεις», γνωστός και ως Νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος. 6. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΚΥΡΩΣΕΩΝ (ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ/ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΩΝ) (Κ.Φ.Δ) Το βασικό νομοθέτημα με το οποίο προσδιορίζεται ο τρόπος του φορολογητέου κέρδους, κ.λ.π, είναι ο ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 4174 «Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις». III. ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ «ΤΕΚΜΑΡΤΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ» ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ ΕΩΣ 31-12-2013 1. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Μέχρι την 31-12-2013, άρα και για τις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν το έτος 2014, για την φορολόγηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των αγροτών, ίσχυε ο «τεκμαρτός» τρόπος προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος. (Αρθρο 42. Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού εισοδήματος του Ν. 2238 /94 ). Σύμφωνα με αυτόν : Για τον προσδιορισμό του καθαρού γεωργικού εισοδήματος, για κάθε ημερολογιακό έτος, με την αντικειμενική μέθοδο είχε συσταθεί Ειδική Επιτροπή Αντικειμενικού Προσδιορισμού του Γεωργικού Εισοδήματος. Έργο της Επιτροπής αυτής είναι η κατάρτιση πινάκων που περιλαμβάνουν εκτιμήσεις του καθαρού γεωργικού εισοδήματος για όλα τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται στην Ελληνική Επικράτεια, καθώς και εκτιμήσεις του αντιπροσωπευτικού ενοικίου ανά στρέμμα ενοικιαζόμενης γεωργικής γης. Ειδικότερα, ο υπολογισμός του καθαρού γεωργικού εισοδήματος ανά στρέμμα και είδος προϊόντος ή κατά κεφαλή και είδος εκτρεφόμενου ζώου ή κατά άλλη μονάδα για ειδικές περιπτώσεις θα γίνεται από τους αρμόδιους της Διεύθυνσης Γεωργίας κάθε νομού και για όλα τα προϊόντα του νομού. Βάση υπολογισμού αποτελούσαν τα διαθέσιμα λογιστικά στοιχεία γεωργικών εκμεταλλεύσεων και κυρίως στοιχεία της έρευνας ΔΙΓΕΛΠ (Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης - RICA) και της έρευνας γεωργικού εισοδήματος ή από οποιαδήποτε άλλα στοιχεία. Οι πιο πάνω εκτιμήσεις, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε νομού και κάθε καλλιέργειας μπορούν να εξειδικευτούν κατά ζώνη καλλιεργούμενης έκτασης (πεδινή - ορεινή - ημιορεινή) και δυνατότητα άρδευσης ή μη ή όποια άλλη διάκριση κρίνεται αναγκαία, τόσο για τις καλλιέργειες γης, όσο και για τις εκτροφές ζώων ή τις άλλες μονάδες παραγωγής των ειδικών περιπτώσεων. Έτσι κάθε αγρότης που καλλιεργεί ένα είδος σε μια περιοχή θεωρείται ότι έχει το ίδιο καθαρό εισόδημα με έναν άλλο αγρότη που καλλιεργεί το ίδιο είδος στην ίδια περιοχή και σε ίδια φυσικά έκταση. Σημειώνεται ότι για τα εισοδήματα της χρήση του 2013, ( υποβολή δηλώσεων το 2014 ), όλοι οι αγρότες ανεξάρτητα από το καθεστώς Φ.Π.Α που υπάγονται, θα φορολογηθούν σύμφωνα με την κλίμακα φορολόγησης των μισθωτών. 2. ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α) Με βάσει το αρθρο 41 «Ειδικό καθεστώς αγροτών» του Ν. 2859/2001, οι αγρότες, για την παράδοση αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και για την 6
παροχή αγροτικών υπηρεσιών, υπάγονται στο καθεστώς του άρθρου αυτού και δικαιούνται να ζητήσουν την επιστροφή του φόρου του παρόντος νόμου που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποίησαν για την άσκηση της εκμετάλλευσης τους. Η επιστροφή του φόρου ενεργείται από το Δημόσιο με καταβολή στον αγρότη ποσού, το οποίο προκύπτει με την εφαρμογή κατ αποκοπή συντελεστή, στην αξία των παραδιδόμενων αγροτικών προϊόντων και των παρεχόμενων αγροτικών υπηρεσιών προς άλλους υποκείμενους στο φόρο. 3. ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ Στο ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ ΑΡΙΘ. 186/1992 Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων, το οποίο ίσχυε πριν την εφαρμογή του Κ.Φ.Α.Σ. Αρθρο 2. Υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων, οριζόταν ότι δεν θεωρούνταν επιτηδευματίες: α) ο αγρότης και η αγροτική εκμετάλλευση που ορίζονται από τα άρθρα 41 και 42 του ν.2859/2000 (ΦΕΚ 248 A ), εφόσον δεν έχουν ενταχθεί για τη δραστηριότητά τους αυτή στο κανονικό καθεστώς του νόμου αυτού. IV. ΑΓΡΟΤΕΣ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Στο άρθρο 3 «Εξαιρέσεις Απαλλαγές», του Κ.Φ.Α.Σ ορίζεται ότι : «3....Απαλλάσσονται επίσης οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., όπως ορίζονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων με βάση τα ακαθάριστα έσοδά τους, ή το ποσό επιστροφής Φ.Π.Α., ή το ποσό της επιδότησης που λαμβάνουν ανά φορολογικό έτος.». Με βάση την εξουσιοδότηση αυτή εκδόθηκε η ΠΟΛ.1281/30.12.2013 «Απαλλαγή από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων των αγροτών του ειδικού καθεστώτος». 1. ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΕ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ και ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α Υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων ( Δηλ. πλήρη εφαρμογή των διατάξεων του Κ.Φ.Α.Σ. ) από 1/1/2014, έχουν οι αγρότες που υπάγονταν στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., σύμφωνα με το άρθρο 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000), οι οποίοι πραγματοποίησαν κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο ( δηλ. έτος 2013 ): Είτε, α) Πωλήσεις (ακαθάριστα έσοδα ) αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, μεγαλύτερα των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ. Είτε, β) Έλαβαν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης μεγαλύτερα των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Σημειώνεται ότι, στην περίπτωση που μέχρι το τέλος της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου δεν προκύπτει το ύψος των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, λαμβάνεται υπόψη το ποσό της προπροηγούμενης διαχειριστικής περιόδου( δηλ. έτος 2012). Οι δικαιούχοι μπορούν να πληροφορηθούν τα ποσά πληρωμής των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης από την ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ (www.opekepe.gr) / Δικαιώματα Ενιαίας Ενίσχυσης ( Ιστοσελίδα http:// asp.dikaiomata.gr/ ). Επίσης οι ανωτέρω αγρότες εντάσσονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ. 2. ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΕ ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ Πρέπει να μην υπερβαίνουν κατά την προηγούμενη χρήση, τα όρια και των δύο περιπτώσεων ( α) και ( β). Σημειώνεται ότι οι αγρότες που πληρούν τα ανωτέρω κριτήρια της απαλλαγής από την τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων, μπορούν να επιλέξουν την ένταξη τους σε κατηγορία τήρησης βιβλίων, έχοντας όλες τις υποχρεώσεις της κατηγορίας αυτής. Στην περίπτωση αυτή, για την εκπλήρωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων, θα λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα των βιβλίων αυτών ( αντί του τεκμαρτού προσδιορισμού ). Ειδικά, όσον αφορά στο ΦΠΑ, η επιλογή τήρησης βιβλίων σημαίνει υπαγωγή για μια πενταετία τουλάχιστον της αγροτικής εκμετάλλευσης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ (πωλήσεις με ΦΠΑ, υποβολή δηλώσεων, δικαίωμα έκπτωσης κ.λπ.) και απώλεια του δικαιώματος επιστροφής ΦΠΑ με τον κατ αποκοπή συντελεστή. Η δυνατότητα αυτή υπήρχε και στο προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, αλλά ελάχιστοι αγρότες έκαναν τέτοια επιλογή. 7
3. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Η υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων θα δημιουργήσει οικονομική και γραφειοκρατική επιβάρυνση στις μικρές αγροτικές επιχειρήσεις ( όπως αναφέρει και η ΠΟΛ.1281/30.12.2013). Η υποχρέωση έκδοσης παραστατικών ( τιμολόγια και δικαιολογητικό έγγραφο «μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων» ( πρώην δελτίων αποστολής ) ) από τον αγρότη ( αφού η έκδοση είναι πρακτικά δύσκολο να γίνεται από τον λογιστή του αγρότη ),κατά την πώληση των προϊόντων του θα επιφέρει σοβαρές αλλαγές στη συναλλακτική πρακτική και ενέχει σημαντικούς κινδύνους επιβολής προστίμων, κυρίως λόγω απειρίας των αγροτών στο θέμα αυτό. Οι αγρότες θα πρέπει να λαμβάνουν, να ταξινομούν, να καταχωρούν στο βιβλίο «Εσόδων - Εξόδων» και να διαφυλάσσουν παραστατικά ( τιμολόγια κ.λ.π ) για όλες τις αγορές τους (γεωργικά φάρμακα, λιπάσματα, αγροτικό εξοπλισμό, φυτά κτλ.) και παράλληλα να εκδίδουν, να καταχωρούν στο βιβλίο «Εσόδων - Εξόδων» και να διαφυλάσσουν τιμολόγια ή αποδείξεις για την πώληση των προϊόντων τους. Το καθαρό φορολογητέο εισόδημά τους θα προσδιορίζεται λογιστικά με αφαίρεση των δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδά τους και η διαφορά ( κέρδος ) θα φορολογείται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ, με συντελεστή φόρου 13%. Με βάση το Φ.Π.Α που αναγράφεται στα φορολογικά στοιχεία που εκδίδει ( έσοδα ή εκροές στην γλώσσα του Φ.Π.Α ) και του το Φ.Π.Α που αναγράφεται στα φορολογικά στοιχεία που λαμβάνει ( έξοδα ή εισροές στην γλώσσα του Φ.Π.Α ), θα συντάσσεται σχετική δήλωση ανά τρίμηνο και αν η διαφορά Φ.Π.Α εσόδων και Φ.Π.Α εξόδων είναι θετική θα αποδίδεται στην Εφορία, αν είναι αρνητική θα συμψηφίζεται στο επόμενο τρίμηνο ή κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις πρέπει να επιστρέφεται στο αγρότη. V. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α. 1. ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΗ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014 ( ΈΝΤΥΠΟ Μ2) «Δήλωση Έναρξης/Μεταβολής Εργασιών Φυσικού Προσώπου» Η δήλωση αυτή υποβάλλεται στο τμήμα μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. του αγρότη (θα χαρακτηριστεί ως μεταβολή), θα διαγράφει τον ΚΑΔ ( Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας ): 01.00.00.00 Αγρότης ειδικού καθεστώτος και θα εισάγει νέους ΚΑΔ ανάλογα με τα προϊόντα που καλλιεργεί ο κάθε αγρότης. Ο ελάχιστος βαθμός ΚΑΔ δήλωσης, πρέπει να είναι τετραψήφιος (πχ: 01.11 ή 01.13 ή 01.21). Ο αγρότης μπορεί και πρέπει να δηλώσει όσο περισσότερους ΚΑΔ ( που αντιστοιχούν σε καλλιέργειες που ήδη έχει ή καλλιέργειες που σκοπεύει να κάνει ), θέλει ώστε να μην χρειαστεί να τρέχει ξανά στην εφορία αν στο μέλλον προσθέσει κάποια δραστηριότητα ( καλλιέργεια ) που δεν την δήλωσε στην αρχική μεταβολή. Συνοπτικά οι Κ.Α.Δ στο τομέα «ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ», έχουν ως έξης : ΤΟΜΕΙΣ ΚΛΑΔΟΙ NACE ΤΑΞΕΙΣ NACE ΕΘΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗ- ΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Α ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ 01 01.00.00.00 Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες Αγρότης ειδικού καθεστώτος [Σημ: Ο ΚΑΔ αυτός δεν ακολουθεί τη μεθοδολογία της Ονοματολογίας και χρησιμοποιείται μεταβατικά] 01.1 Καλλιέργεια μη πολυετών φυτών 01.11 01.12 Καλλιέργεια ρυζιού 01.13 Καλλιέργεια δημητριακών (εκτός ρυζιού), οσπρίων και ελαιούχων σπόρων Καλλιέργεια λαχανικών και πεπονοειδών, ριζών και κονδύλων 01.14 Καλλιέργεια ζαχαροκάλαμων 01.15 Καλλιέργεια καπνού 01.16 Καλλιέργεια ινωδών φυτών 01.19 Καλλιέργεια άλλων μη πολυετών φυτών 01.2 Πολυετείς καλλιέργειες 01.21 Καλλιέργεια σταφυλιών 01.22 Καλλιέργεια τροπικών και υποτροπικών φρούτων 01.23 Καλλιέργεια εσπεριδοειδών 01.24 Καλλιέργεια μηλοειδών και πυρηνόκαρπων 01.25 Καλλιέργεια άλλων δενδρωδών και θαμνωδών καλλιεργειών φρούτων και καρπών με κέλυφος 01.26 Καλλιέργεια ελαιωδών καρπών 01.27 Καλλιέργεια φυτών για αφεψήματα 01.28 Καλλιέργεια καρυκευτικών, αρωματικών, θεραπευτικών και φαρμακευτικών φυτών 01.29 Άλλες πολυετείς καλλιέργειες 01.3 Πολλαπλασιασμός των φυτών 01.30 Πολλαπλασιασμός των φυτών 01.4 Ζωική παραγωγή 8
01.41 Εκτροφή βοοειδών γαλακτοπαραγωγής 01.42 Εκτροφή άλλων βοοειδών και βουβαλιών 01.43 Εκτροφή αλόγων και άλλων ιπποειδών 01.44 Εκτροφή καμήλων και καμηλίδων 01.45 Εκτροφή αιγοπροβάτων 01.46 Εκτροφή χοίρων 01.47 Εκτροφή πουλερικών 01.49 Εκτροφή άλλων ζώων 01.5 Μικτές γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες 01.6 01.7 01.50 Μικτές γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες 01.61 01.62 Υποστηρικτικές προς τη γεωργία δραστηριότητες και δραστηριότητες μετά τη συγκομιδή Υποστηρικτικές δραστηριότητες για τη φυτική παραγωγή Υποστηρικτικές δραστηριότητες για τη ζωική παραγωγή 01.63 Δραστηριότητες μετά τη συγκομιδή 01.64 Επεξεργασία σπόρων πολλαπλασιασμού 01.70 Θήρα, τοποθέτηση παγίδων και συναφείς δραστηριότητες Θήρα, τοποθέτηση παγίδων και συναφείς δραστηριότητες 02 Δασοκομία και υλοτομία 02.1 Δασοκομία και άλλες δασοκομικές δραστηριότητες 02.10 Δασοκομία και άλλες δασοκομικές δραστηριότητες 02.2 Υλοτομία 02.3 02.20 Υλοτομία 02.30 Συλλογή προϊόντων αυτοφυών φυτών μη ξυλώδους μορφής Συλλογή προϊόντων αυτοφυών φυτών μη ξυλώδους μορφής 02.4 Υποστηρικτικές προς τη δασοκομία υπηρεσίες 02.40 Υποστηρικτικές προς τη δασοκομία υπηρεσίες 03 Αλιεία και υδατοκαλλιέργεια 03.1 Αλιεία 03.11 Θαλάσσια αλιεία 03.12 Αλιεία γλυκών υδάτων 03.2 Υδατοκαλλιέργεια 03.21 Θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια 03.22 Υδατοκαλλιέργεια γλυκών υδάτων Σημειώνεται ότι : α) Σύμφωνα με τον N. 2859 /2001 Κύρωση Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Άρθρο 36. Υποχρεώσεις των υποκειμένων στο φόρο ), η δήλωση μεταβολών υποβάλλεται εντός τριάντα (30) ημερών από το χρόνο που έγιναν οι μεταβολές αυτές ( δηλαδή στην περίπτωση μας έως 30-1-2014 ), ενώ β) Σύμφωνα με τον Ν. 4174 /2013 Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις (Αρθρο 10. Εγγραφή στο φορολογικό μητρώο ) παρ. 4. «Ο φορολογούμενος, φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, υποχρεούται να ενημερώνει εγγράφως τη Φορολογική Διοίκηση εντός δέκα (10) ημερών για μεταβολές στην επωνυμία, το διακριτικό τίτλο, τη διεύθυνση κατοικίας ή τη διεύθυνση των επαγγελματικών εγκαταστάσεων, την έδρα, το αντικείμενο της δραστηριότητας, τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καθώς και τις λοιπές πληροφορίες που παρασχέθηκαν κατά το χρόνο της εγγραφής. Ο φορολογούμενος δεν μπορεί να επικαλείται έναντι της Φορολογικής Διοίκησης τις μεταβολές του προηγούμενου εδαφίου, μέχρι το χρόνο ενημέρωσής της. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα καθορίζονται ο τρόπος ενημέρωσης και οι λεπτομέρειες εφαρμογής της παρούσας παραγράφου». Σίγουρα θα βοηθούσε στην ομαλή ενσωμάτωση των αγροτών στον νέο τρόπο φορολογίας, μια ειδική μεταβατική ρύθμιση, η οποία θα προέβλεπε προθεσμία υποβολής τουλάχιστον έως 28-2- 2014. Βέβαια το δεκαήμερο που προβλέπει ο Ν. 4174 /2013, στην περίπτωση αυτή είναι εντελώς ανέφικτο και από πλευράς αγροτών και από πλευράς λογιστών. 2. ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ (ΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ) ΜΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 31/12/2013 Η απογραφή αυτή ( αρχική ), είναι σημαντική γιατί ωφελεί τον αγρότη με δύο τρόπους : α) Όσον αφορά τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών. Η αξία της πρέπει να προστίθεται στο κόστος της χρήσης 2014, ως αρχικό απόθεμα. Διατηρούμε μια επιφύλαξη σχετικά με την διαδικασία και τον υπολογισμό του αρχικού και του τελικού αποθέματος ( κυρίως παραγωγής φυτικής και ζωικής σε εξέλιξη και καρπών που είχαν συλλεχτεί αλλά δεν είχαν πωληθεί έως 31/12 ) στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, αφού πρόκειται για δύσκολο και ταυτόχρονα σημαντικό θέμα. Σίγουρα δεν καλύπτεται το θέμα αυτό από το υφιστάμενο Νομοθετικό πλαίσιο και πρέπει η Φορολογική Διοίκηση να το καλύψει με έκδοση αναλυτικής απόφασης. β) Όσον αφορά τον προσδιορισμό του Φ.Π.Α. Ως προς το ΦΠΑ ωφελεί την επιχείρηση αφού ο κατ αποκοπή Φ.Π.Α που προκύπτει από τον υπολογισμό αυτό προστίθεται στο φόρο εισροών. Η απογραφή αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει : α)τα αποθέματα των προϊόντων που έχουν παρα- 9
χθεί συλλεχθεί και βρίσκονταν στην αποθήκη του αγρότη ( δεν είχαν δηλαδή πωληθεί ) την 31/12/2013. Καταγράφεται : η Ποσότητα & η τρέχουσα τιμή πώλησης (ΦΠΑ αποκοπή 6%) Τα αποθέματα αυτά, καταγράφονται με βάση τα στοιχεία που προσκομίζει ο υπόχρεος αγρότης και πρέπει να υπάρχει συσχετισμός με αυτά που δηλώνονται στην «Δήλωση Ενιαίας Ενίσχυσης», η οποία υποβάλλεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ και αφορά τις καλλιεργούμενες από τον αγρότη εκτάσεις. β) Τους ηρτημένους καρπούς, δηλαδή τους καρπούς που την 31/12/2013, βρίσκονταν στα δέντρα, δεν είχαν δηλαδή ακόμα συλλεχθεί. Καταγράφεται : η Ποσότητα & η τρέχουσα τιμή πώλησης (ΦΠΑ αποκοπή 6%) Τα αποθέματα αυτά, καταγράφονται με βάση τα στοιχεία που προσκομίζει ο υπόχρεος αγρότης και πρέπει να υπάρχει συσχετισμός με αυτά που δηλώνονται στην «Δήλωση Ενιαίας Ενίσχυσης», η οποία υποβάλλεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ και αφορά τις καλλιεργούμενες από τον αγρότη εκτάσεις. γ)τις καλλιέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη, δηλαδή την καλλιέργεια που δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί ώστε να συλλεχθεί & να πωληθεί. Καταγράφεται ως εξής : η Ποσότητα & η τιμή κτήσης των Α & Β υλών - Το κόστος άμεσων εξόδων αγοράς τους (πχ. μεταφορικά για το σπόρο) - Το κόστος των έμμεσων εξόδων(πχ. καύσιμα) - Το κόστος της εργασίας (πχ. μεροκάματα) Συνοπτικά παράδειγμα: Είδος πατάτα ( παραγωγή σε εξέλιξη 50 στρέματα Χ 300,00 (*) ευρώ ανά στρέμμα = 15.000,00 (ΦΠΑ αποκοπή 6%) (*) Στην παράγραφο 9 του άρθρου 41, (Ν2859/00) προκύπτει ότι η αποτίμηση γίνεται στην τιμή πώλησης. Υπάρχουν όμως δύο δυσκολίες, αφενός το προς πώληση είδος καλλιέργειας δεν έχει ακόμα απορροφήσει ολόκληρο το κόστος παραγωγής του άρα εκτιμώ ότι θα πρέπει να λάβουμε ένα ποσοστό, ανάλογα με το στάδιο παραγωγής και αφετέρου δεν είναι γνωστή η τιμή πώλησης του, εκτός αν η καλλιέργεια βρίσκεται προς το τέλος της, οπότε έχουν διαμορφωθεί οι τιμές, σε αντίθετη περίπτωση εκτιμώ ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη οι τιμές της προηγούμενης περιόδου. Τα αποθέματα αυτά, καταγράφονται με βάση τα στοιχεία που προσκομίζει ο υπόχρεος αγρότης και πρέπει να υπάρχει συσχετισμός με αυτά που δηλώνονται στην «Δήλωση Ενιαίας Ενίσχυσης», η οποία υποβάλλεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ και αφορά τις καλλιεργούμενες από τον αγρότη εκτάσεις. δ) Τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής που υπάρχουν στην αποθήκη του παραγωγού, όπως: Σπόροι - Λιπάσματα - φυτοφάρμακα - ζωοτροφές - κλπ συναφή. Καταγράφεται : η Ποσότητα & η τιμή αγοράς πριν το ΦΠΑ (ΦΠΑ της αγοράς ήτοι 13% η 23% ανάλογα) Τα αποθέματα αυτά, καταγράφονται με βάση τα τιμολόγια αγοράς τους που κατέχει ο υπόχρεος. ε) Τα αποθέματα των αγαθών επένδυσης (Πάγια) που υπάρχουν στην κατοχή του παραγωγού, & αποκτήθηκαν την τελευταία πενταετία ήτοι από 1/1/2010 και μετά, όπως: Τρακτέρ - Αγροτικό αυτοκίνητο - Διάφορα γεωργικά μηχανήματα - Διάφορα Παρελκόμενα - Αλυσοπρίονο - Μύλος ζωοτροφών - Ζώα ζωντανά που αγοράστηκαν με τιμολόγιο από έμπορο - Φυτά αμπελιού άγρια που αγοράστηκαν - διάφορα άλλα μηχανήματα που μπορούν να θεωρηθούν αγαθά επένδυσης. Καταγράφεται : Το αγαθό & η τιμή αγοράς πριν το ΦΠΑ (ΦΠΑ της αγοράς ήτοι 13% η 23% ανάλογα με αναλογία σε Χ/5 ανάλογα με τα έτη που απομένουν για την συμπλήρωση της πενταετίας) ήτοι: i) Απόκτηση το έτος 2010 δικαίωμα πρόσθεσης στο φόρο εισροών 1/5 του ΦΠΑ της αγοράς του, ii) Απόκτηση το έτος 2011 δικαίωμα πρόσθεσης στο φόρο εισροών 2/5 του ΦΠΑ της αγοράς του, iii) Απόκτηση το έτος 2012 δικαίωμα πρόσθεσης στο φόρο εισροών 3/5 του ΦΠΑ της αγοράς του, iii) Απόκτηση το έτος 2013 δικαίωμα πρόσθεσης στο φόρο εισροών 4/5 του ΦΠΑ της αγοράς του. Τα πάγια αυτά, καταγράφονται με βάση τα τιμολόγια αγοράς τους που κατέχει ο υπόχρεος. 3. ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΗΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ ΜΕΣΑ ΣΕ (2) ΜΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΤΑΤΑΞΗ Η δήλωση μετάταξης, πρέπει να γίνει μέχρι τις 28/2/2014. ( Ν. 2859/2002, Αρθρο 41, παρ. 8 ). 10
Συγκεκριμένα στον Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ( Αρθρο 41. Ειδικό καθεστώς αγροτών ), για τα ανωτέρω θέματα προβλέπονται τα εξής : «8. Οι μετατασσόμενοι είναι υποχρεωμένοι να συντάσσουν, σε θεωρημένες από τον αρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. καταστάσεις, μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών από τη μετάταξη, απογραφή που να περιλαμβάνει: α) τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, στα οποία περιλαμβάνονται όσα έχουν συλλεχθεί, οι ηρτημένοι καρποί και οι καλλιέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη, κατά συντελεστή του κατ αποκοπή φόρου, β) τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, όπως σπόρων, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ζωοτροφών και λοιπών συναφών, κατά συντελεστή φόρου, γ) τα αγαθά επένδυσης, εφόσον είναι χρησιμοποιήσιμα για τους σκοπούς της επιχείρησης και δεν παρήλθε η πενταετής περίοδος του διακανονισμού. Τα αποθέματα των πιο πάνω περιπτώσεων β και γ απογράφονται σε τιμές κόστους. 9.Τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων θεωρούνται: α) ως αγορές του κανονικού καθεστώτος απόδοσης του φόρου, σε τιμή πώλησης κατά το χρόνο της μετάταξης, με δικαίωμα να εκπέσουν τον κατ αποκοπή φόρο, στην περίπτωση που γίνεται μετάταξη από το καθεστώς των αγροτών στο κανονικό καθεστώς, β) ως παράδοση αγαθών σε τιμή πώλησης, υποκείμενη στο φόρο με τον κατ αποκοπή συντελεστή, στην περίπτωση που γίνεται μετάταξη από το κανονικό καθεστώς απόδοσης του φόρου στο καθεστώς των αγροτών. 10. Σε περίπτωση μετάταξης από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό καθεστώς απόδοσης του φόρου, οι μετατασσόμενοι δικαιούνται να εκπέσουν το φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί: α) τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, β) τα αγαθά επένδυσης, κατά το μέρος του φόρου που αναλογεί στα υπόλοιπα έτη της πενταετούς περιόδου διακανονισμού. 11.Σε περίπτωση μετάταξης από το κανονικό καθεστώς απόδοσης του φόρου στο καθεστώς των αγροτών, οι μετατασσόμενοι είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν το φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί: α) τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, β) τα αγαθά επένδυσης, κατά το μέρος τους που αναλογεί στα υπόλοιπα έτη του διακανονισμού της πενταετούς περιόδου. 12.Για τα απογραφόμενα αγαθά που προβλέπουν οι διατάξεις της παραγράφου 8, υποβάλλεται, μέσα σε δύο (2) μήνες, από τη μετάταξη, δήλωση που περιλαμβάνει την αξία των αποθεμάτων και το φόρο που εκπίπτεται ή καταβάλλεται, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις των πιο πάνω παραγράφων 9, 10 και 11. Ο φόρος αυτός καταβάλλεται ή εκπίπτεται, κατά περίπτωση, με την πιο πάνω δήλωση για την οποία εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του άρθρου.». Επίσης στην απόφαση Π.4336/3162/ Εγκ.10/10.7.1987 «Για την εφαρμογή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και άλλες διατάξεις» προβλέπονται τα εξής : «175. Υποχρεώσεις μετάταξης Απογραφή. Οι αγρότες που μετατάσσονται από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό και αντίστροφα υποχρεούνται να συντάξουν απογραφή. Η απογραφή θα πρέπει να γίνει σε θεωρημένες από τον Οικονομικό Έφορο καταστάσεις και να περατωθεί μέσα σε δύο μήνες από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου, στην οποία ζητείται η μετάταξη. Η απογραφή πρέπει να περιλαμβάνει: α. Τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, στα οποία περιλαμβάνονται όσα έχουν συλλεχτεί, οι ηρτημένοι καρποί και οι καλλιέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Η αποτίμηση των αποθεμάτων θα γίνει σε τιμές πώλησης κατά το χρόνο της απογραφής και θα περιλαμβάνει τα αγαθά χωριστά κατά συντελεστή του κατ αποκοπή φόρου. β. Τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, όπως σπόρων, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ζωοτροφών και λοιπών συναφών. Η αποτίμηση θα γίνει σε τιμές κόστους. γ. Τα αγαθά επένδυσης (πάγια). Η αποτίμηση θα γίνει στην αξία κτήσης προσαυξημένη με τις δαπάνες βελτίωσης και επέκτασης αυτών εκτός των δαπανών επισκευής και συντήρησης, εφόσον χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της αγροτικής εκμετάλλευσης και δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού. 176. Ρύθμιση αποθεμάτων αγροτικών προϊόντων κατά τη μετάταξη. Η διάταξη της παρ. 9 καθορίζει την τύχη των αποθεμάτων των αγροτικών προϊόντων που προέκυψαν από την απογραφή η οποία έγινε κατά τη μετάταξη από το ένα καθεστώς στο άλλο. Περίπτωση 1η: Μετάταξη από το καθεστώς των αγροτών στο κανονικό καθεστώς. Στην περίπτωση αυτή τα αποθέματα των έτοιμων αγροτικών προϊόντων, όπως εμφανίζονται στην απο- 11