Κέρκυρα UNESCO: Πλεονέκτημα ή Πρόβλημα; Ευκαιρία ή Αδυναμία; Ημερίδα ανταλλαγής εμπειρίας και καινοτομίας. Κέρκυρα, 15 Απριλίου 2016, 09:00 Φαληράκι. Carlo Francini Ιστορικός Τέχνης, ειδικός Μουσειολογίας. Διευθυντής Γραφείου UNESCO Δήμου Φλωρεντίας. Επιστημονικός Συντονιστής Μνημείων UNESCO Ιταλίας. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Μετάφραση από τα ιταλικά: Βασιλική Πατίκα, φοιτήτρια Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Κέρκυρα.
Το Ιστορικό Κέντρο της Φλωρεντίας: η διαχείριση του μνημείου
Η Συνθήκη UNESCO του 1972 και το Σχέδιο Διαχείρισης Το θεωρητικό πλαίσιο: Συνθήκη για την προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς (1972) Για την προστασία, διαφύλαξη, παρουσίαση και διάδοση της κληρονομιάς στις μελλοντικές γενιές Το επιχειρησιακό πλαίσιο: Το Σχέδιο Διαχείρισης Προωθεί την Μοναδική Παγκόσμια Αξία της ιδιοκτησίας/του μνημείου καταχωρημένο στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς Αναλύει τις δυνάμεις που προκαλούν αλλαγές με την δράση τους στο εσωτερικό της ιδιοκτησίας/του μνημείου που βρίσκεται στον κατάλογο, τα δυνατά σημεία, τις αδυναμίες, τις ευκαιρίες και τα προβλήματα του μνημείου Εμπλέκει και ευαισθητοποιεί τα διάφορα υποκείμενα και τα ενδιαφερόμενα μέρη ενισχύοντας την επίγνωση ως προς την αξία του μνημείου Διαμορφώνει, μέσα από ένα Σχέδιο Δράσης, μετρήσιμες και πραγματοποιήσιμες δράσεις (σχέδια) για την προστασία και αξιοποίηση της ιδιοκτησίας/του μνημείου.
Το Σχέδιο Διαχείρισης Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την Μοναδική Παγκόσμια Αξία ενός μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς; Εξισορροπώντας μεταξύ της προστασίας και της αξιοποίησης Ευαισθητοποιώντας τα άτομα ΜΕΣΑ από το Σχέδιο Διαχείρισης
Το Ιστορικό Κέντρο της Φλωρεντίας Αριθμός Εγγραφής: 174 Ημερομηνία Εγγραφής: 1982 Κριτήρια: I, II, III, IV, V Πλάτος: N43 46 23.016 Μήκος: E11 15 21.996 Ζώνη Πυρήνα: 505 ΗΑ Κάτοικοι στην περιοχή παγκόσμιας κληρονομιάς: 67.500 Κάτοικοι Φλωρεντίας: 378.000
Η ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ 42 Μουσεία, 11 Κήποι, 35 Μνημεία και Πλατείες, 21 Πολιτιστικά Κέντρα, 9 Βιβλιοθήκες, 30 Ξένα Ινστιτούτα και Πανεπιστήμια, 31 Πολιτιστικοί Σύλλογοι Η UNESCO στην Φλωρεντία: UNITWIN/ Έδρες UNESCO: 2 Κέντρα για την UNESCO: 1 Δημοτικό Γραφείο UNESCO: 1 Επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού Προστασία Ανάπλαση Πλημμύρες Κινητικότητα και ρύπανση Απειλές της Περιοχής Παγκόσμιας Κληρονομιάς 24 Σχέδια Δράσης για την αντιμετώπιση των Απειλων
Χτίζοντας το Νέο Σχέδιο Διαχείρισης Φεβρουάριος 2013: Μάιος 2013: Νοέμβριος 2013: Απρίλιος 2014: Ιούλιος 2014: Οκτώβριος 2015: Νοέμβριος 2015: Ιανουάριος 2016: Σχεδιάζοντας το Νέο Σχέδιο Διαχείρισης Πρώτη Ομάδα Εστίασης Περιοδικές Αναφορές Φόρουμ Ιδεών Δεύτερη Ομάδα Εστίασης Συναντήσεις B2B Μαραθώνιος Συζητήσεων Έγκριση του Νέου Σχεδίου Διαχείρισης
Αρχική Φάση Φάση εκπόνησης Φάση συμμετοχής Φάση έγκρισης Φάση υλοποίησης Συντονιστική Επιτροπή Περιοχή Τοσκάνης Περιφερειακός Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτιστικών Αγαθών, Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων και Τουρισμού για την Τοσκάνη Διεύθυνση Μουσειακού Δικτύου Τοσκάνης Εποπτεία Καλών Τεχνών Διεύθυνση Πολιτισμού, Τουρισμού και Αθλητισμού του Δήμου της Φλωρεντίας Καθορισμός Οράματος και Αποστολής Ανάλυση SWOT Εκπόνηση Σχεδίου Διαχείρισης Συνάντηση με τα ενδιαφερόμενα μέρη Συμμετοχή πολιτών Επιλογή των προγραμμάτων και καθορισμός του Σχεδίου Διαχείρισης Έγκριση του Σχεδίου Διαχείρισης από μέρους του Δημοτικού Συμβουλίου Διαβίβαση του Σχεδίου Διαχείρισης από τον Δήμο στο Υπουργείο Πολιτιστικών Αγαθών, Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων και Τουρισμού Διαβίβαση του Σχεδίου Διαχείρισης στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς και Συμβουλευτικά Σώματα Έλεγχος των προγραμμάτων ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Διαφύλαξη της Μοναδικής Παγκόσμιας Αξίας του Μνημείου Ακεραιότητα και Αυθεντικότητα Divulgare = διάδοση Conoscere = γνωριμία Rigenerare = ανάπλαση Ομάδα εστίασης με τους θεσμούς Μαραθώνας Συζητήσεων με τους πολίτες
Interagire = αλληλεπίδραση Conservare = διαφύλαξη Monitorare = έλεγχος Καθορισμός προγραμμάτων και στρατηγικών για την αντιμετώπιση των απειλών ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ
Το Σχέδιο Διαχείρισης του Ιστορικού Κέντρου της Φλωρεντίας φάση εκπόνησης Το Όραμα «Είμαστε πεπεισμένοι ότι μόνο μία βιώσιμη ανάπτυξη προσανατολισμένη προς τον άνθρωπο, τον αμοιβαίο σεβασμό και τον διαπολιτισμικό διάλογο μπορεί να είναι η βάση πάνω στην οποία θα χτιστεί ένα νέο, περισσότερο συγκροτημένο όραμα για μία πόλη ζωντανή, ευημερούσα και φιλόξενη» Η Αποστολή Η διαφύλαξη, στον μέλλον, της Ακεραιότητας και της Αυθεντικότητας της Μοναδικής Παγκόσμιας Αξίας, στοιχεία που επέτρεψαν την αναγνώριση του μνημείου ως Παγκόσμια Κληρονομιά UNESCO 1. Γνωριμία με το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO 2. Η καθημερινή επαφή με τρόπο βιώσιμο με το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO 3. Προστασία της Μοναδικής Παγκόσμιας Αξίας του Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO.
Το Σχέδιο Διαχείρισης του Ιστορικού Κέντρου της Φλωρεντίας φάση εκπόνησης Γραφείο UNESCO του Δήμου της Φλωρεντίας Ανάλυση SWOT Προσδιορισμός Προβλημάτων Περιοδική Αναφορά 1. Διαφύλαξη των μνημείων και έργων τέχνης πολιτιστικής κληρονομιάς 2. Υπερχείλιση του ποταμού Άρνο 3. Κινητικότητα εντός πόλεως και ατμοσφαιρική ρύπανση 4. Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του μαζικού Τουρισμού
Ανάλυση SWOT Σημεία υπεροχής Πολιτιστικός πλούτος και τοπία πολιτιστικής αξίας Έντονος τοπικός χαρακτήρας και ενεργοί πολίτες Πολιτιστική βιομηχανία Βιοτεχνία και ιστορικά καταστήματα Παραδοσιακή κουζίνα, street food Μεγάλες εκδηλώσεις Πολεοδομικός σχεδιασμός Διαχείριση των απορριμμάτων Soft power Διεθνή ιδρύματα Πολιτιστικός και εθελοντικός συσχετισμός Υπεροχή στην διαμόρφωση της προστασίας Έντονη παρουσία των τεχνικών στις διαδικασίες προστασίας Αδυναμίες Κινητικότητα εντός πόλεως Οργάνωση εφοδιασμού και διανομής εμπορευμάτων Χαωτικές τουριστικές επιγραφές Υπηρεσίες προς τους τουρίστες Τουρισμός εκδρομέων (κρουαζιέρες) Νυχτερινή ζωή Προστασία των μνημείων Παρεμπόριο Κατάχρηση του δημόσιου χώρου Εμπορική πιστοποίηση
Μείωση εμπορικού δικτύου γειτονιάς Υπεροχή θέσης Ελλιπής επικοινωνία μεταξύ των θεσμών Ευκαιρίες Ενίσχυση της ευαισθητοποίησης για το έργο της UNESCO Καλύτερος συντονισμός των θεσμών Ενίσχυση της διαχείρισης του τουρισμού Επενδύσεις στο δίκτυο των πολιτιστικών βιομηχανιών Καινοτομίες Ενίσχυση των συστημάτων κινητικότητας φιλικής προς το περιβάλλον Ενίσχυση της μητρόπολιτικής αστικής ζώνης Εφαρμογή της buffer zone Ενίσχυση της κατοικίας και των δημόσιων υπηρεσιών Απειλές Επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού Ατμοσφαιρική ρύπανση Μετατροπή γειτονιών σε λουξ κατοικίες Πλημμύρες και κλιματικές αλλαγές Υποβάθμιση των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς Απώλεια της τοπικής βιοτεχνίας και του ιστορικού εμπορίου
Σχέδιο Δράσης Διαφύλαξη και επίγνωση της μνημειακής κληρονομιάς Γενικοί στόχοι: Α) συντονισμός των παρεμβάσεων συντήρησης των μνημειακών συγκροτημάτων Β) αξιοποίηση των εθελοντικών προτύπων για την φροντίδα της πολιτιστικής κληρονομιάς Γ) καθορισμός και προσδιορισμός των εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης (χρηματοδοτήσεις, χορηγίες κοινού) Δ) ενίσχυση της επίγνωσης και της ευαισθητοποίησης για την πολιτιστική και ιστορική αξία της Φλωρεντίας ως Παγκόσμια Κληρονομιά --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1/3 Χρόνια Τίτλος Προγράμματος: HECO (Χρώματα Κληρονομιάς) Δήμος Φλωρεντίας, Γραφείο UNESCO και DIDA Heritage CityLab (Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Φλωρενίας) Αποστολή: Προστασία Περιγραφή: Το πρόγραμμα HECO, ένα ενσωματωμένο σύστημα ανοιχτών δεδομένων του Ιστορικού Κέντρου, βασίζεται στην αναγνώριση της χρωματικής γλώσσας των αρχιτεκτονικών και στοχεύει στην ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών και κατευθύνσεων που μπορούν να εφαρμοστούν στην πράξη για την προστασία και την διατήρηση της πόλης. Το πρόγραμμα έχει αποτελέσματα σε διάφορους τομείς. Όσον αφορά τις διαδικασίες προγραμματισμένης συντήρησης και την προστασία, ο έλεγχος των παρεμβάσεων που πραγματοποιούνται στην αρχιτεκτονική κληρονομιά επιτρέπει τον προγραμματισμό
μελλοντικών ελέγχων ή παρεμβάσεων προειδοποιώντας όταν υπερβαίνεται ο μέγιστος χρόνος μεταξύ δύο ελέγχων. Όσον αφορά την διαχείριση της πόλης της τέχνης, είναι δυνατόν να αναγνωρίσουμε τις οικονομικές ανάγκες για τις δράσεις συντήρησης και αποκατάστασης των προσόψεων των κτηρίων. Όσον αφορά τον πολεοδομικό σχεδιασμό, μπορούμε να απεικονίσουμε τις παρεμβάσεις που αποτελούν προτεραιότητα προκειμένου να σχεδιάσουμε συνειδητά τις δράσεις συντήρησης. Όσον αφορά την εικόνα ευπρέπειας της πόλης, η ανανέωση των χρωμάτων του φόντου, του πλαισίου και της βάσης επιτρέπει την εφαρμογή κατάλληλων μεθοδολογιών για την προστασία και την αξιοποίηση των προσόψεων των κτηρίων καθορίζοντας τις χρωματικές μήτρες και τις χρωματικές παλέτες των πρωτότυπων υλικών. Στόχοι Προγράμματος Συγκρότηση καταλόγου των επικοινωνούντων κτηρίων (π.χ. L 1089/39) του Ιστορικού Κέντρου με την χρήση ενός συστήματος ανοιχτών δεδομένων βασισμένο στο σύστημα γεωγραφικών πληροφοριών (Gis) Έλεγχος της κατάστασης των δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων, των ιστορικών κήπων, των πλακόστρωτων των δρόμων και των πλατειών, σημειώνοντας τα υποβαθμισμένα σημεία, τις προτεραιότητες, τα προβλήματα και τους τρόπους προγραμματισμένης διαχείρισης των παρεμβάσεων. Αξιοποίηση του HECO, έκφραση της αρχιτεκτονικής ταυτότητας της πόλης μέσα από τα χρώματα που την ντύνουν και που της χαρίζουν μία αξιοπρεπή εικόνα. Καθορισμός στρατηγικών κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή των παρεμβάσεων προστασίας, συντήρησης και διαφύλαξης των αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών της ιστορικής οικοδομικής της Φλωρεντίας και των ανοιχτών χώρων που ξεχωρίζουν με τρόπο μοναδικό αυτό το μνημείο UNESCO. Δείκτες ελέγχου Αριθμός των σημαντικών κτηρίων που ελέγχθηκαν Αριθμός των αρχιτεκτονικών συγκροτημάτων με πάρκα και ιστορικούς κήπους Αριθμός των χρωματικών αναπαλαιώσεων που πραγματοποιήθηκαν με τον ίδιο τρόπο στις προσόψεις Αριθμός των καταγεγραμμένων και αρχειοθετημένων αποχρώσεων Ποσοστό των ολοκληρωμένων δειγμάτων Κατευθυντήριες γραμμές Αξιοπιστία Προστασία Ικανότητα Σχεδιασμού Επικοινωνία Κοινότητα Προβλήματα: Μαζικός τουρισμός Κινητικότητα εντός πόλεως και ρύπανση Υπερχείλιση του ποταμού Άρνο Μείωση κατοίκων Προστασία των μνημείων