ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Τ. Θ. 2208, Ηράκλειο 71003, Κρήτη. Εργαστήριο Προγραμματισμού Υγείας Διευθυντής: Τάσος Φιλαλήθης, Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής. Τηλέφωνο: 2810 39 4608 e-mail: tassos@med.uoc.gr Γραμματεία Τηλέφωνο: 2810 39 4600 / 4618 Fax: 2810 39 4606 e-mail: mandrian@med.uoc.gr planhyg@med.uoc.gr Από: Τάσο Φιλαλήθη, Καθηγητή Κοινωνικής Ιατρικής, Εθνικό Εκπρόσωπο στο 2 ο Πρόγραμμα Δημόσιας Υγείας της Ε.Ε. Προς: Υπουργό Υγείας, κ. Α. Λοβέρδο Ηράκλειο, 12 Δεκ. 2011 Κοιν: Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας, κ. Α. Δημόπουλο, Γ.Γ. Υπουργείου Υγείας, κ. Ν. Πολύζο, Γ.Δ. Δημόσιας Υγείας, κα. Α. Πανταζοπούλου, Γ.Δ. Διεθνών Σχέσεων, κα. Φ. Ραΐδου, Δ/νση Διεθνών Σχέσεων, κ. Π. Καλογεράκη, Δ/νση Διεθνών Σχέσεων, κα. Κ. Πέρες, Μ.Ε.Α. στην Ε.Ε., κ. Δ. Φλωρίνη, Μ.Ε.Α. στην Ε.Ε., κ. Α. Λαναρά, Πρόεδρο ΚΕ.Ε.Λ-ΠΝΟ, κα. Τζ. Κρεμαστινού, Αναπλ. Καθηγητή, κ. Χρ. Χατζηχριστοδούλου, Πανεπ. Θεσσαλίας. Θέμα: Έκθεση για τη Προπαρασκευαστική Συνάντηση για τις Κοινές Δράσεις (workshop on Joint Actions) που έγινε στο Λουξεμβούργο, 5-6 Δεκ. 2012 Αξιότιμε κ. Υπουργέ, Συμμετείχα στην Προπαρασκευαστική Συνάντηση για τις Κοινές Δράσεις 2012 του Προγράμματος «Δημόσια Υγεία 2008-2013» που πραγματοποιήθηκε στο Λουξεμβούργο στις 5-6 Δεκ. 2011. Στη συνάντηση συμμετείχε και ο Αναπλ. Καθηγητής, κ. Χρ. Χατζηχριστοδούλου, με την ιδιότητα του leader μιας εκ των Κοινών Δράσεων που προγραμματίζονται (βλ. πιο κάτω). Κατά τη συνάντηση αυτή, παρουσιάστηκαν οι 5 Κοινές Δράσεις (Joint Actions) που προγραμματίζεται να υλοποιηθούν μέσα στα επόμενα 3 χρόνια, ξεκινώντας από το 2012. Οι 5 Κοινές Δράσεις εντάσσονται στο πλαίσιο του Προγράμματος Δημόσιας Υγείας της Ε.Ε. για το έτος 2012. Στόχοι του προγράμματος είναι η βελτίωση της ασφάλειας της υγείας των πολιτών, η προαγωγή της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των ανισοτήτων σε θέματα υγείας και η παραγωγή και η διάδοση πληροφοριών και γνώσεων για θέματα υγείας. Όλες οι ενέργειες που θα χρηματοδοτηθούν κατά το 2012 προκηρύχθηκαν 2 μέρες μετά τη συνάντηση, οπότε η συνάντηση δεν περιορίστηκε μόνο στις Κοινές Δράσεις, αλλά έγινε εκτενής αναφορά και στις άλλες ενέργειες. Η προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων είναι η 9 Μαρτίου 2012. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι όλοι οι Ελληνικοί οργανισμοί που ενδιαφέρονται να
συμμετάσχουν σε αυτές, θα πρέπει να έρθουν άμεσα σε επαφή με τους project leaders των δράσεων και να ολοκληρώσουν τη σχετική προετοιμασία πολύ πιο νωρίς από τις 9 Μαρτίου 2012. Η προκήρυξη βρίσκεται στην ιστοσελίδα του EAHC (Executive Agency for Health and Consumers): http://ec.europa.eu/eahc/news/news.html#news1 Η Εκτελεστική Απόφαση της Επιτροπής (Commission) της 1ης Δεκεμβρίου 2011 με το πλήρες πρόγραμμα εργασίας 2012 βρίσκεται στα Ελληνικά στην ιστοσελίδα http://ec.europa.eu/eahc/documents/health/calls/2012/wp2012_el.pdf και στα Αγγλικά στην ιστοσελίδα http://ec.europa.eu/eahc/documents/health/calls/2012/wp2012_en.pdf Η ημερήσια διάταξη και οι διαφάνειες των παρουσιάσεων και εισηγήσεων της συνάντησης (5-6 Δεκ. 2011) βρίσκονται στις ιστοσελίδες http://ec.europa.eu/eahc/news/news.html#news2 http://ec.europa.eu/eahc/news/workshop_on_ja_2012.html Σχετικά με τις ενέργειες που έχουν προκηρυχθεί Οι ενέργειες που έχουν προκηρυχθεί διακρίνονται σε 5 κατηγορίες: 2.1. Επιδοτήσεις σχεδίων - Project grants 2.2. Επιδοτήσεις λειτουργίας - Operating grants 2.3. Επιδοτήσεις για κοινές δράσεις - Grants for joint actions 2.4. Επιδοτήσεις για διασκέψεις - Conference grants 2.5. Συμφωνίες άμεσης επιδότησης με διεθνείς οργανισμούς - Direct grant agreements with international organisations Οι γενικοί και ειδικοί στόχοι του Προγράμματος 2012 και τα αντικείμενα της κάθε κατηγορίας εμφανίζονται στις σχετικές ιστοσελίδες που ήδη αναφέρθηκαν. Σχετικά με τις Κοινές Δράσεις (Joint Actions) Οι κοινές δράσεις διαφέρουν από τις άλλες ενέργειες, καθότι αναφέρονται σε δράσεις που έχουν προ-επιλεγεί από τα Κράτη Μέλη για να αποτελέσουν αντικείμενο συνεργασίας μεταξύ των Κρατών Μελών, με στόχο την ενίσχυση των πολιτικών (policies) σε αυτά τα πεδία. Οι πέντε δράσεις είναι οι παρακάτω (η αρίθμηση είναι από την Εκτελεστική Απόφαση, για ευκολία εντοπισμού): 3.1.2.3. Ο αντίκτυπος που έχουν στις θαλάσσιες μεταφορές οι απειλές υγείας λόγω βιολογικών, χημικών και ραδιενεργών παραγόντων - The impact on maritime transport of health threats due to biological, chemical and radiological agents, including communicable diseases - Ενδεικτικό ποσό 1 800 000 - Πληροφορίες Paolo Guglielmetti στην DG SANCO ή Αν. Καθ. κ. Χρ. Χατζηχριστοδούλου, Παν Θεσσαλίας. 3.1.2.4. Βελτίωση της πρόληψης του HIV στην Ευρώπη - Improvement of HIV prevention in Europe Ενδεικτικό ποσό 1.500.000 - Πληροφορίες wolfgang.philipp@ec.europa.eu στην DG SANCO ή ursula.von-rueden@bzga.de ή christine.winkelmann@bzga.de 2
3.1.4.2. Διευκόλυνση της συνεργασίας για τη δωρεά οργάνων μεταξύ των εθνικών αρχών της Ε.Ε. - Facilitating collaboration on organ donation between national authorities in the EU - Ενδεικτικό ποσό 1.150.000 - Πληροφορίες Stefaan Vander Spiegel στην DG SANCO 3.2.2.4. Πρόβλεψη των αναγκών σε προσωπικό στον τομέα της υγείας για αποτελεσματικό σχεδιασμό εντός της Ε.Ε. - Forecasting health workforce needs for effective planning in the EU - Ενδεικτικό ποσό 3.000.000 - Πληροφορίες Balazs LENGYEL στην DG SANCO ή Henk.Vandenbroele@health.fgov.be 3.2.3.1. Ψυχική υγεία και ευεξία. - Mental health and well-being - Ενδεικτικό ποσό 1.500.000 - Πληροφορίες Jurgen-Scheftlein@ec.europa.eu στην DG SANCO Ο Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας, κ. Α. Δημόπουλος έχει ήδη ενημερώσει την Επιτροπή και την EAHC ότι η Ελλάδα προτίθεται να συμμετάσχει σε όλες τις Κοινές Δράσεις. Για τη δράση για την ασφάλεια των θαλασσίων μεταφορών, έχει οριστεί η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ως ο αρμόδιος οργανισμός, με υπεύθυνο τον Αναπλ. Καθηγητή, κ. Χρ. Χατζηχριστοδούλου. Η πρόταση αυτή είναι σε συνεννόηση με την EAHC, καθότι ο κ. Χρ. Χατζηχριστοδούλου είναι ο lead partner της Κοινής Δράσης η οποία αποτελεί συνέχεια αντίστοιχων δράσεων (στο επίπεδο των projects) που χρηματοδοτήθηκαν στα προηγούμενα έτη από την Ε.Ε. Η ανάληψη του συντονισμού της Κοινής Δράσης από τον κ. Χρ. Χατζηχριστοδούλου είναι μια σημαντική διάκριση για την Ελλάδα. Ο ορισμός (designation) των Ελληνικών οργανισμών που θα συμμετέχουν στις τέσσερις υπόλοιπες Κοινές Δράσεις Για τις υπόλοιπες δράσεις δεν έχει οριστεί ο οργανισμός που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα. Το Υπουργείο Υγείας είναι αποκλειστικά αρμόδιο να ορίσει (designate): ποιος οργανισμός θα συμμετέχει ποιος είναι ο υπεύθυνος που θα εκπροσωπεί τον οργανισμό σε ποιο/ ποια επί μέρους πακέτο/α εργασίας θα συμμετέχει και αν θα συμμετέχει ως associated partner ή ως collaborating partner. Η διαφορά του τρόπου συμμετοχής είναι ότι ο associated partner συμμετέχει ως επιδοτούμενος οργανισμός (και καλύπτει το 50% των δαπανών από ίδιους πόρους, αλλά οι ίδιοι πόροι είναι από μισθούς του προσωπικού), ενώ ο collaborating partner δεν επιδοτείται. Σημειωτέον ότι οι οργανισμοί που θα είναι associated partner θα πρέπει να έχουν διαχειριστική αυτοτέλεια, δηλαδή να είναι ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ με δικό τους προϋπολογισμό ή με ειδικό λογαριασμό, για να διαθέτουν την στοιχειωδώς απαραίτητη δυνατότητα να διαχειριστούν, ως διακριτό προϋπολογισμό, την εξωτερική χρηματοδότηση, χωρίς να «εξαφανίζεται» μέσα στον γενικό προϋπολογισμό του Οργανισμού. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να είναι associated partner μια διεύθυνση του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας. Μπορεί όμως να είναι collaborating partner, εφόσον κάποιος άλλος οργανισμός είναι associated partner. 3
Για τις τέσσερις Κοινές Δράσεις όπου δεν έχουν ακόμη δηλωθεί οι Ελληνικοί οργανισμοί που θα συμμετέχουν, υπάρχει μια προκαταρκτική συζήτηση, με τις παρακάτω προτάσεις: 3.1.2.4. Βελτίωση της πρόληψης του HIV στην Ευρώπη: Το ΚΕΕΛ-ΠΝΟ 3.1.4.2. Διευκόλυνση της συνεργασίας για τη δωρεά οργάνων μεταξύ των εθνικών αρχών της Ε.Ε.: Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων 3.2.2.4. Πρόβλεψη των αναγκών σε προσωπικό στον τομέα της υγείας για αποτελεσματικό σχεδιασμό εντός της Ε.Ε.: Οργανισμός που θα μπορεί να συνεργαστεί με το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕ.Σ.Υ.) 3.2.3.1. Ψυχική υγεία και ευεξία: Οργανισμός που θα μπορεί να συνεργαστεί με τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας. Σχετικά με τις Επιδοτήσεις Σχεδίων (Project grants) Τα project grants έχουν επίσης προ-επιλεγεί, με βάση αρχικές προτάσεις που έχουν κατατεθεί, έχουν συζητηθεί στην Επιτροπή του 2 ου Προγράμματος της Δημόσιας Υγείας της Ε.Ε. και έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή (Commission). Σε αυτές τις ενέργειες, οι ενδιαφερόμενοι Ελληνικοί οργανισμοί μπορούν να επικοινωνήσουν απευθείας με τους project leaders για να ενταχθούν στην ενέργεια. Οι project leaders είναι αυτοί που αρχικά υπέβαλαν την πρόταση, και σχετικές πληροφορίες δίνονται από την EAHC ή από την DG SANCO. Τα project grants είναι τα παρακάτω (η αρίθμηση είναι από την Εκτελεστική Απόφαση, για ευκολία εντοπισμού): 3.1.2.1. Response coordination in the face of chemical events, 3.1.2.2. The impact on air transport of health threats due to biological, chemical and radiological agents, 3.2.1.1. Support to the European Innovation Partnership on active and healthy ageing, 3.2.3.2. Local community including school based initiatives to prevent overweight and obesity among children and adolescents, 3.2.3.4. Good practice and working methods to support healthy choices and enhance life skills to prevent alcohol-related harm integrated into regular youth activities or through peer support, 3.2.4.1. Benchmark comprehensive cancer care that provides interdisciplinary treatment for patients, and yield examples of best practice in comprehensive cancer care, 3.2.4.2. Preventing chronic diseases, 3.2.4.3. Support for European rare diseases information networks. Η συμμετοχή Ελλήνων εμπειρογνωμόνων στις επιτροπές αξιολόγησης της EAHC (ή/και της DG SANCO) Ένα ακόμη πεδίο όπου μπορούν να συμμετέχουν Έλληνες εμπειρογνώμονες και ειδικοί είναι ως μέλη των επιτροπών αξιολόγησης, υποβάλλοντας σχετική αίτηση. Πληροφορίες δίνονται στην ιστοσελίδα (Health: Call for expressions of interest for experts) http://ec.europa.eu/eahc/news/news64.html 4
Συμπερασματικά: Θεωρώ απαραίτητη τη συμμετοχή της Ελλάδας στις παραπάνω κοινές δράσεις, προκειμένου να αξιοποιηθεί η εμπειρία των αντίστοιχων οργανισμών στα άλλα Κράτη Μέλη, να αυξηθεί η επάρκεια των Ελληνικών οργανισμών στη διαμόρφωση πολιτικών στα πεδία τους και, σε τελική ανάλυση, να βελτιωθεί η παροχή υπηρεσιών υγείας και η υγεία στη χώρα. Όμως, ο χρόνος που διατίθεται για τις συνεννοήσεις είναι ήδη πολύ περιορισμένος, αφού έχουν ήδη ξεκινήσει οι προπαρασκευαστικές συνεννοήσεις και συναντήσεις των άλλων εταίρων μας στην Ε.Ε., έχουν σχεδιαστεί τα πακέτα εργασίας, κλπ. Ο ορισμός των οργανισμών της Ελλάδας επείγει, προκειμένου να εμπλακούν όσο το δυνατόν πιο νωρίς στις αντίστοιχες προετοιμασίες και να συμβάλουν στην διαμόρφωση των δραστηριοτήτων προς πεδία και αντικείμενα που ενδιαφέρουν την Ελλάδα. Επίσης, επείγει να γίνει γνωστό σε άλλους οργανισμούς στην Ελλάδα που μπορούν να συμμετάσχουν από μόνοι τους στις άλλες επιδοτούμενες ενέργειες (project grants), ότι θα πρέπει να έρθουν άμεσα σε επαφή με τον Οργανισμό που είναι ο lead partner σε κάθε ενέργεια. Προτείνω να πραγματοποιηθεί μια συνάντηση, υπό την προεδρεία του Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας κ. Α. Δημόπουλο, με τη συμμετοχή των φορέων που θα μπορούν να συμμετέχουν στις Κοινές Δράσεις, αλλά και στις άλλες ενέργειες, με σκοπό την ενημέρωση τους, την επιτάχυνση της προετοιμασίας τους και το συντονισμό της παρουσίας της Ελλάδας στο Πρόγραμμα Δημόσιας Υγείας της Ε.Ε.. Η συνάντηση μπορεί να οργανωθεί από το ΚΕΕΛ-ΠΝΟ, που είναι το focal point (επίκεντρο;) για τη διάχυση της πληροφορίας και την ενημέρωση των φορέων. Από τη δική μου πλευρά, το θεωρώ υποχρέωση μου να συμμετέχω σε αυτήν την συνάντηση, αλλά με την παράκληση να καλυφθεί το εισιτήριο της μετάβασης μου από το Ηράκλειο στην Αθήνα. Είμαι στη διάθεση σας για κάθε πρόσθετη διευκρίνιση. Με εκτίμηση, Ο Εθνικός Εκπρόσωπος στο 2 ο Πρόγραμμα Δημόσιας Υγείας της Ε.Ε. Καθηγητής Τάσος Φιλαλήθης. 5