ΣΩΛΗΝΩΣΕΙΣ ΥΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ, ΠΟΥ ΑΝΑΣΥΡΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ Ε ΑΦΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΟΣ ΠΡΑΤΗΡΙΟΥ. Γεωργικής Σχολής 10, Πυλαία, Θεσσαλονίκη 57001. Ιούλιος 2012. ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ή ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ; Αλέξανδρος Αµβαζάς B.Sc, P.Eng. είγµατα από τους σωλήνες καυσίµων που θα µελετήσουµε στο παρόν δοκίµιο, βρίσκονται σε διαρκώς ανοικτή έκθεση στον χώρο του πρατηρίου. Keywords: Βενζινάδικο, Πρατήριο υγρών καυσίµων, ρύπανση, ρύπανση εδάφους από πετρελαιοειδή, σωλήνες υγρών καυσίµων, σωλήνες υγρών καυσίµων µε διαρροή. Εισαγωγή: Το πρατήριο λειτουργεί από το 1986, δηλαδή για 26 χρόνια πρίν την τελευταία ανακατασκευή του 2012. Στο παρελθόν υπήρξαν δύο επιπλέον ανακατασκευές. Μία περίπου το 2002 και µία το 2007. Η εταιρία που είναι ο σηµερινός ιδιοκτήτης του εξοπλισµού και που έκανε τις κύριες ανακατασκευές του 2002 και 2007, (Ελληνική εταιρεία εµπορίας πετρελαιοειδών) ισχυρίζεται ότι τα αρχεία και οι λεπτοµέρειες των ανακατασκευών έχουν χαθεί. Βλέποντας τις παρακάτω εικόνες θα πρέπει να θυµόµαστε ότι το Αµερικανικό Ινστιτούτο Μεταλλουργίας δίνει ζωή 75 ετών σε γαλβανισµένους σωλήνες οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί για οποιαδήποτε χρήση αλλά µε το σωστό τρόπο. Φώτο 1. Σωλήνας καυσίµου υποθέτουµε 26 χρονών. Έκδηλα τα σηµεία της καταστροφής του. Φώτο 2. Σωλήνας καυσίµου υποθέτουµε 26 χρονών. Η διαροή είναι τόσο έντονη που ο σωλήνας και το περίγηρο έδαφος έχουν γίνει πλέον ένα συµπαγές σώµα. 1
Φώτο 3. Όπως η φωτογραφία 2. Φώτο 4. Όπως η φωτογραφία 2. Φώτο 5. Υποθέτουµε ότι και αυτός ο σωλήνας καυσίµων είναι 26 χρόνων. Εδώ παρατηρούµε όµως ότι το αριστερό τµήµα του γαλβανισµένου σωλήνα (το οποίο βρέθηκε τοποθετηµένο µέσα σε πλαστικό σωλήνα) διατηρήθηκε εντελώς ανέπαφο. Το δεξιό τµήµα το οποίο είτε επειδή είχε µείνει απροστάτευτο, είτε επειδή το εξάρτηµα (γωνία) ήταν υποδιέστερης ποιότητας σκούριασε τόσο πολύ που επειρέασε ακόµη και µικρό τµήµα του υγειούς σωλήνα. Στο παράδειγµα λοιπόν αυτό, έχουµε, ή κακή επιλογή ποιότητας εξαρτήµατος ή κακό τρόπο εγκατάστασης. 2
Φώτο 6. Ό σωλήνας αυτός εγκαταστάθηκε το 2007, αφού βρέθηκε να συνδέει δύο νέες δεξαµενές που εγκαταστάθηκαν τον καιρό εκείνο. Ο γαλβανισµένος σωλήνας εγκαταστάθηκε χωρίς καµία προστασία, και καλύφθηκε µε τσιµέντο, του οποίου τα υπολείµατα στον σωλήνα είναι εµφανή. Παρατηρούµε ότι ο σωλήνας έχει αρχίσει να σκουριάζει έντονα από την επάνω του πλευρά, ενώ θα περίµενε κανείς να αρχίζει το κάτω τµήµα του σωλήνα (που είναι πιό υγρό) να παρουσιάσει τις πρώτες ενδείξεις οξείδωσης και φθοράς. Αυτό είναι αποτέλεσµα δύο πολύ σηµαντικών αστοχιών. Πρώτον, τα χηµικά του τσιµέντου, ελείψει οιουδήποτε διαχωριστικού τοιχώµατος, για παράδειγµα ενός στρώµατος πίσσας, έρχονται σε επαφή µε το γαλβανισµένο σωλήνα και αντιδρούν χηµικά µε το γαλβάνισµα. εύτερον, το σύστηµα µεταλλικών σωληνώσεων και δεξαµενών στο προκείµενο πρατήριο, στερούνταν ηλεκτροστατικής γείωσης. Όταν καύσιµα τρέχουν µέσα σε µεταλλικούς σωλήνες δηµιουργείται τριβή. Η τριβή αυτή σε συνδιασµό µε τα ηλεκτροστατικά φορτία της ατµόσφαιρας αναπτύσουν ηλεκτρικές υπερτάσεις στον µεταλλικό εξοπλισµό. Οι υπερτάσεις αυτές οδηγούνται στο έδαφος µέσω της ηλεκτροστατικής γείωσης. Εάν παραµείνουν στον εξοπλισµό, (επειδή για παράδειγµα η γείωση δεν υπάρχει ή είναι κακής ποιότητας) τότε δηµιουργείται η ηλεκτροχηµική αντίδραση της ηλεκτρόλυσης η οποία έχει σαν αποτέλεσµα την καταστροφή του γαλβανώµατος του σωλήνα και την γρήγορη οξείδωσή του. Φώτο 7. Ακόµη µία εικόνα από τον ίδιο σωλήνα. Φώτο 8. Ακόµη µία εικόνα από τον ίδιο σωλήνα. 3
Φώτο 9. Είναι σηµαντικό να επισηµάνουµε εδώ το γεγονός ότι, η φθορά του σωλήνα γίνεται µε συγκεκριµένο τρόπο. Η σκουριά δηµιουργεί µικρoσκοπικές τρύπες όπως δείχνει η παρακάτω λεπτοµέρεια. Από τις µικροσκοπικές λοιπόν αυτές τρυπούλες, µικρές ποσότητες αέρα µπορούν να υπησέλθουν και να αναµειχθούν µε το καύσιµο. Έτσι λοιπόν ο καταναλωτής αντί να αγοράζει καύσιµο µε την «πυκνότητα του νερού» αγοράζει καύσιµο µε την «πυκνότητα της γκαζόζας», δηλαδή µειωµένη ποσότητα η οποία είναι αδύνατο να ανιχνευθεί. Επίσης, από τις µικροσκοπικές αυτές τρυπούλες, όταν καύσιµο δεν ρέει από τις δεξαµενές πρός τις αντλίες (την στιγµή δηλαδή της πώλησης καυσίµου), και το καύσιµο βρίσκεται σε ηρεµία, µικρές ποσότητες διαρρέουν και µολύνουν το έδαφος και το περιβάλλον. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς, εάν η εγκατάσταση των σωληνώσεων υγρών καυσίµων, γίνεται µε τον τρόπο αυτό, ένεκα αµέλειας, τσαπατσουλιάς ή έλειψης τεχνικής κατάρτισης, µε αποτέλεσµα 4
να βλάπτεται το περιβάλλον µόνο, ή γίνεται εξ επί τούτου, για να πουλιέται αεριούχο καύσιµο στον ανίδεο καταναλωτή. Την απάντηση βέβαια την ξέρουν µόνο οι ειδικοί που εγκαθιστούν τα συστήµατα αυτά, οι ιδιοκτήτες τους και οι χρήστες τους. Ο Αλέξανδρος Αµβαζάς, είναι Ηλεκτρολόγος Ηλεκτρονικός Μηχανικός, µε εµπειρία στις καλωδιακές επικοινωνίες και τα βιοµηχανικά ηλεκτρονικά δίκτυα. Σχεδίασε και εγκατέστησε το πρώτο επικοινωνιακό δίκτυο µε οπτικές ίνες στο νότιο ηµισφαίριο, µεταξύ διαφορετικών πόλεων της Αυστραλίας. Ήταν ο σχεδιαστής µηχανικός όλων των ηλεκτρονικών συστηµάτων των Ολυµπιακών του Σύδνευ το 2000, όπου επίσης είχε και το τελικό έλεγχο, για την Αυστραλιανή κυβέρνηση. ιετέλεσε για µία και πλέον δεκαετία σύµβουλος της Αυστραλιανής κυβέρνησης, σε θέµατα καλωδιακών επικοινωνιών και µεταφοράς πληροφοριών. Το 2011 επέστρεψε στην Ελλάδα για οικογενειακούς λόγους, και ένα χρόνο αργότερα έγινε εξ ανάγκης πατηριούχος υγρών καυσίµων στην Θεσσαλονίκη, αναλαµβάνοντας την διαχείριση ενός από τα µεγαλύτερα και πιό παράνοµα πρατήρια της χώρας. 5