ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΩΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Σ.Κ.Ε.Ε.Ε.) Πρακτικό 5/2010 Σήμερα, την 3 η Μαρτίου 2010, ημέρα Τετάρτη και ώρα 15:00 στην Κεντρική Υπηρεσία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας στο Γραφείο του Ειδικού Γραμματέα, οδός Δραγατσανίου 8, 5 ο όροφος, συνήλθε σε τακτική συνεδρίαση το Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Εργασίας, Τμήμα του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας, που συγκροτήθηκε βάσει της 85730/Δ1.10314/18.12.2008 απόφασης της Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, συμπληρώθηκε βάσει της υπ αριθμ. 20380/Δ1.4442/17.06.2009 όμοιας απόφασης και τροποποιήθηκε βάσει της αριθ.πρωτ. 161/Δ1.80/26.01.2010 απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Στη συνεδρίαση προσήλθαν και παρέστησαν νόμιμα καλεσμένοι, οι παρακάτω: 1. Χάλαρης Μιχαήλ, Ειδικός Γραμματέας του Σ.ΕΠ.Ε., ως Πρόεδρος. 2. Πελετλή Μαρία, εκπρόσωπος του Σ.ΕΠ.Ε., ως μέλος. 3. Παπαϊωάννου Λάμπρος, εκπρόσωπος του Σ.Ε.Β., ως μέλος. 4. Ιωαννίδου Ευθυμία, εκπρόσωπος της Ε.Σ.Ε.Ε., ως μέλος. 5. Θεοδωρίδης Θεόδωρος, εκπρόσωπος της Ε.Ν.Α.Ε., ως μέλος. 6. Χαμπηλομάτης Γεώργιος, εκπρόσωπος της Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., ως μέλος. 7. Κιούλος Ηλίας, εκπρόσωπος Α.Δ.Ε.Δ.Υ., ως μέλος. 8. Σταυρόπουλος Βασίλειος, εκπρόσωπος της Γ.Σ.Ε.Ε., ως μέλος. 9. Θεοχάρης Ευθύμιος, εκπρόσωπος της Γ.Σ.Ε.Ε., ως μέλος. 10. Ζαχαράκης Χρήστος, εκπρόσωπος εργαζομένων στο Σ.ΕΠ.Ε., ως μέλος. 11. Μοσχόπουλος Φώτιος, εκπρόσωπος της Γενικής Διεύθυνσης Συνθηκών και Υγιεινής της Εργασίας του Υπουργείου, ως μέλος. 12. Μυλωνάς Εμμανουήλ, εκπρόσωπος της Γενικής Διεύθυνσης Εργασίας του Υπουργείου, ως μέλος. Παραβρέθηκαν επίσης η κα Τουφεκούλα Χρυσούλα, Προϊσταμένηη στο Τμήμα Αξιοποίησης Δεδομένων, Τεκμηρίωσης και Ανάλυσης της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Συντονισμού Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης και ο κ. Κεραμάρης Ιωάννης, υπάλληλος στο ίδιο Τμήμα της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Συντονισμού Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης της Κ.Υ. του Σ.ΕΠ.Ε., ως εισηγητές.
Στη συνεδρίαση προσήλθε και παρέστη επίσης, ως Γραμματέας του Συμβουλίου, η κ. Τριανταφυλλιά Τοτού, υπάλληλος αποσπασμένη από την Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου στη Διεύθυνση Διοικητικής και Τεχνικής Στήριξης του Σ.ΕΠ.Ε. με διάθεση στο γραφείο του Ειδικού Γραμματέα. Αφού διαπιστώθηκε η απαρτία, πήρε το λόγο ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ο οποίος, αφού ανέφερε το θέμα της ημερήσιας διάταξης, που ήταν: «Συνοπτικός Απολογισμός δράσης για το έτος 2009 και προγραμματισμός δράσης για το έτος 2010 της Τεχνικής & Υγειονομικής Επιθεώρησης του Σ.ΕΠ.Ε.», ενημέρωσε το Συμβούλιο ότι θα προηγηθεί η παρουσίαση του απολογισμού και του προγραμματισμού και θα ακολουθήσουν οι σχετικές διευκρινιστικές ερωτήσεις και η γνωμοδότηση. Κατόπιν τούτου, ο Πρόεδρος έδωσε το λόγο στους εισηγητές για να προχωρήσουν με την εισήγηση τους που είχε ως εξής: «Α. ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ 2009 1. Η ελεγκτική δραστηριότητα του Σ.ΕΠ.Ε. αποτέλεσε τη βασικότερη λειτουργία του. Οι έλεγχοι διενεργήθηκαν με βάση το πρόγραμμα δράσης που είχε καταρτισθεί στις αρχές του χρόνου, μετά από διαβούλευση με εκπροσώπους των εργαζομένων και εργοδοτών στα πλαίσια του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.Κ.Ε.Ε.Ε.). Κατά το έτος 2009 οι Περιφερειακές Τεχνικές & Υγειονομικές Επιθεωρήσεις (ΚΕ.Π.Ε.Κ. & Τ.Τ.Υ.Ε) σ όλη τη χώρα πραγματοποίησαν 24.496 ελέγχους (ποσοστό μείωσης 0,42 % περίπου σε σχέση με το 2008) και επέβαλαν 3588 κυρώσεις (971 μηνύσεις, 1018 πρόστιμα ύψους 2.856.400 και 1.599 διακοπές εργασιών). Στην ίδια περίοδο διερεύνησαν τις αιτίες 6.381 εργατικών ατυχημάτων που δηλώθηκαν στο Σ.ΕΠ.Ε., εκ των οποίων τα 113 ήταν θανατηφόρα. Από τα 113 θανατηφόρα τα 43 συνέβησαν στον κλάδο των κατασκευών. Εικοσιεννέα (29) από τα θανατηφόρα αποδείχθηκε ότι οφείλονταν σε παθολογικά αίτια. 2. Ο κλάδος των κατασκευών παρέμεινε για το 2009 και θα παραμείνει και για το 2010 στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των υπηρεσιών του Σ.ΕΠ.Ε., όσον αφορά τους ελέγχους, καθώς αποτελεί τον κλάδο με τα περισσότερα θανατηφόρα αλλά και τα σοβαρότερα εργατικά ατυχήματα. Οι έλεγχοι στον κατασκευαστικό τομέα κατά το 2009 αποτέλεσαν το 46.5 % περίπου του συνολικού αριθμού των ελέγχων. 3. Συνεχίσθηκαν και το 2009 οι στοχευμένοι έλεγχοι σε περιοχές με συγκεντρωμένη βιομηχανική-βιοτεχνική δραστηριότητα. Τον Απρίλιο 2009 διενεργήθηκαν εκτεταμένοι έλεγχοι στις βιοτεχνίες που λειτουργούν στο Σχιστό. 4. Στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Πειραιά-Δραπετσώνας-Κερατσινίου- Περάματος-Σαλαμίνας, στα πλαίσια της καθημερινής λειτουργίας των δύο (2) Μικτών Επιτροπών Ελέγχου, διενεργήθηκαν συστηματικοί έλεγχοι που έφτασαν περίπου στο 4 % του συνολικού αριθμού των ελέγχων. 5. Επίσης, συστηματικοί έλεγχοι έγιναν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε εργασιακούς χώρους με μεγάλη θερμική καταπόνηση εργαζομένων, για τη διαπίστωση της λήψης των απαραίτητων μέτρων και τη συμμόρφωση με τις οδηγίες σχετικής εγκυκλίου που εκδόθηκε από το Σ.ΕΠ.Ε.. 6. Τους δύο πρώτους μήνες 2009 συνεχίσθηκε και ολοκληρώθηκε η πανευρωπαϊκή εκστρατεία ενημέρωσης και ελέγχων για την πρόληψη των μυοσκελετικών παθήσεων στις εργασίες με χειρωνακτική διακίνηση φορτίων (ΧΔΦ), η οποία είχε αρχίσει το 2007 2
στους τομείς των μεταφορών και της υγειονομικής περίθαλψης και συνεχίσθηκε το 2008 στους τομείς του εμπορίου και των κατασκευών. (Σχετικό το Π.Δ. 397/94 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας κατά τη χειρωνακτική διακίνηση φορτίων που συνεπάγεται κίνδυνο ιδίως για τη ράχη και την οσφυϊκή χώρα των εργαζομένων σε συμμόρφωση προς την οδηγία του Συμβουλίου 90/269/ΕΟΚ»). Για την παραπάνω εκστρατεία εκδόθηκαν από το ΣΕΠΕ και διανεμήθηκαν κατά τους ελέγχους τα ενημερωτικά φυλλάδια «Μειώστε την καταπόνηση - Πληροφορίες για τους εργοδότες και τους εργαζόμενους στον τομέα των κατασκευών» και «Μειώστε την καταπόνηση - Πληροφορίες για τους εργοδότες και τους εργαζόμενους στον τομέα του εμπορίου», καθώς και δύο αντίστοιχα αφίσες με εικόνες και οδηγίες για καλές ασφαλείς πρακτικές εργασίας στους παραπάνω τομείς. Τα κυριότερα σημεία ελέγχου αφορούσαν τα μέτρα για την εξάλειψη χειρωνακτικής διακίνησης φορτίων (ΧΔΦ), τις ιατρικές εξετάσεις εργαζομένων, τη Γραπτή Εκτίμηση Επαγγελματικού κινδύνου για εργασίες που περιλαμβάνουν ΧΔΦ στο εμπόριο, το Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας με τις εργασίες που περιλαμβάνουν ΧΔΦ στις κατασκευές, τις οδηγίες - ενημέρωση για ασφαλή ΧΔΦ, την εκπαίδευση στις ασφαλείς τεχνικές ΧΔΦ και τον τεχνικό εξοπλισμός για ΧΔΦ. Ελέγχθηκαν συνολικά 155 εργοτάξια και 208 καταστήματα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, σύμφωνα με τις εκθέσεις των Επιθεωρητών, ήταν η ελλιπής ενημέρωση, κυρίως των εργοδοτών, όσον αφορά τους κίνδυνους από τη ΧΔΦ με αποτέλεσμα η ΧΔΦ να θεωρείται λανθασμένα λιγότερο επικίνδυνη από άλλες δραστηριότητες, με συνέπεια να μην περιλαμβάνεται στις Εκτιμήσεις Κινδύνου ή, όταν περιλαμβανόταν, η αντιμετώπιση ήταν επιφανειακή και να σημειώνεται έλλειμμα πληροφόρησης και εκπαίδευσης γύρω από τις ασφαλείς τεχνικές ΧΔΦ, ιδιαίτερα σε επιχειρήσεις και εργοτάξια μικρού μεγέθους. Αξίζει πάντως να γίνει αναφορά και στις καλές πρακτικές που διαπιστώθηκαν όπως η χρήση τεχνικών βοηθητικών μέσων (μηχανικού εξοπλισμού ανύψωσης και μεταφοράς) και στους δύο τομείς. Γενικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι η εκστρατεία ήταν ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ευαισθητοποίησης όλων των εμπλεκομένων (επιθεωρητών εργασίας, εργοδοτών, εργαζομένων και επαγγελματιών που ασχολούνται με την ΑΥΕ) για την πρόληψη των μυοσκελετικών παθήσεων που συνδέονται με τη ΧΔΦ. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε και το γεγονός ότι συνδυάστηκε με ενημερωτικές εκδόσεις που έτυχαν θετικής αποδοχής τόσο από τους Επιθεωρητές όσο και από τους επαγγελματίες που ασχολούνται με την ΑΥΕ σε όλους τους τομείς που εστίασε η εκστρατεία. 7. Προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν οι ιατροί του Εθνικού Συστήματος Υγείας και να βελτιωθεί η συστηματική διαδικασία συλλογής και ανάλυσης των στοιχείων που προκύπτουν από την ιατρική εξέταση εργαζομένων, τον Αύγουστο του 2009, απεστάλη έγγραφο προς το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με σκοπό να ληφθεί μέριμνα για την τήρηση, από όλα τα εποπτευόμενα νοσηλευτικά ιδρύματα της αρμοδιότητάς του (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας κ.λ.π.), της υποχρέωσης αναγγελίας στο Σ.ΕΠ.Ε. των ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία, τόσο του προσωπικού τους όσο και των ασθενών που προσέρχονται σ αυτά για διαγνωστικό ή θεραπευτικό σκοπό. Παράλληλα απεστάλησαν δύο έντυπα αναγγελίας ασθένειας με τίτλο «ΕΝΤΥΠΟ ΑΝΑΓΓΕΛΙΑΣ ΣΤΟ Σ.ΕΠ.Ε. ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ», το ένα εκ των οποίων αφορούσε ασθένεια εργαζόμενου σε νοσηλευτικό ίδρυμα και το άλλο ασθένεια μη εργαζόμενου σε νοσηλευτικό ίδρυμα 8. Στα τέλη του έτους 2008 προέκυψε η ανάγκη καταγραφής των εργατικών ατυχημάτων σύμφωνα με τη μέθοδο ESAW («Ευρωπαϊκές στατιστικές σχετικά με τα εργατικά ατυχήματα European Statistics on Accidents at Work ESAW)». Επίσης 3
ήταν αναγκαία η εφαρμογή του νέου ΣΤΑΚΟΔ-2008 για το σύνολο των στατιστικών στοιχείων. Μετά από επίπονη προσπάθεια και πολλές δοκιμές, προετοιμάστηκε από τη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Συντονισμού Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης ένα εντελώς νέο λογισμικό καταγραφής των αναλυτικών στατιστικών στοιχείων, το οποίο και τέθηκε σε εφαρμογή από την 01-01-2009 σε όλες τις περιφερειακές υπηρεσίες. Το λογισμικό αυτό, εκτός από την εφαρμογή του νέου ΣΤΑΚΟΔ και την καταγραφή των εργατικών ατυχημάτων σύμφωνα με τη μεθοδολογία ESAW, προσφέρει επίσης ευκολία στη χρήση, αυτόματο έλεγχο σφαλμάτων, έτοιμες ρουτίνες στατιστικής επεξεργασίας δεδομένων, όλα τα απαραίτητα βοηθητικά μητρώα (ΣΤΑΚΟΔ-08, Step-92, μεταβλητές ESAW) κ.α. 9. Τέλος, η Τεχνική & Υγειονομική Επιθεώρηση του Σ.ΕΠ.Ε. στα πλαίσια του ενημερωτικού εκπαιδευτικού ρόλου της, διοργάνωσε, σε συνεργασία και με την Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου, ενημερωτικές ημερίδες σε διάφορες περιοχές της χώρας, ενώ Τεχνικοί & Υγειονομικοί Επιθεωρητές συμμετείχαν ως ομιλητές σε ημερίδες και συνέδρια άλλων φορέων (Γ.Σ.Ε.Ε., Τ.Ε.Ε., Εργατικά Κέντρα, κ.α.). Β. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ 2010 Γενικά Μόνιμο στόχο της ελεγκτικής δράσης της Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης αποτελεί η βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων και η πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών μέσα από την ποσοτική και ποιοτική βελτίωση των ελέγχων και την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη χρήση των κυρώσεων. Η κατάρτιση του προγραμματισμού δράσης για το έτος 2010 βασίσθηκε στα συμπεράσματα για την επικινδυνότητα και παραβατικότητα των επιχειρήσεων που προέκυψαν από τη στατιστική επεξεργασία των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν στη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Συντονισμού Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης της Κ.Υ. του Σ.ΕΠ.Ε. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν τα αποτελέσματα των διενεργηθέντων ελέγχων, τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τους Τεχνικούς και Υγειονομικούς Επιθεωρητές στις περιπτώσεις που διαπιστώθηκαν παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας καθώς και τα ατυχήματα, συνολικά και θανατηφόρα, που αναγγέλθηκαν στις περιφερειακές υπηρεσίες του Σ.ΕΠ.Ε. Ακόμη λήφθηκαν υπόψη τα προβλήματα που αναδεικνύονται από τις νέες μορφές εργασίας, τις σύγχρονες μεθόδους και τεχνικές καθώς και η προγραμματισμένη πανευρωπαϊκή εκστρατεία ελέγχων και ενημέρωσης που οργανώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανώτερων Επιθεωρητών Εργασίας-SLIC για το 2010. (βλ. 4 παρακάτω). Για την κατανομή των ελέγχων ανά ΚΕ.Π.Ε.Κ. και κλάδο οικονομικής δραστηριότητας λήφθηκε υπόψη ο αριθμός των επιχειρήσεων και των εργαζομένων σε κάθε κλάδο και ο αριθμός των υπηρετούντων Επιθεωρητών ανά ΚΕ.Π.Ε.Κ. Επισυνάπτεται Πίνακας με τον ελάχιστο αριθμό των ελέγχων που προγραμματίζεται να διενεργηθούν ανά ΚΕ.Π.Ε.Κ. και κλάδο οικονομικής δραστηριότητας. Αναφέρονται στη συνέχεια οι τομείς ελεγκτικής και ενημερωτικής δράσης στους οποίους θα δοθεί προτεραιότητα. 4
1. Έλεγχοι στον κατασκευαστικό κλάδο Λόγω της διατήρησης σε υψηλά επίπεδα των θανατηφόρων ατυχημάτων στον κλάδο των κατασκευών θα συνεχισθούν οι εντατικοί έλεγχοι στον κλάδο αυτό. Κατά τη διάρκεια των ελέγχων θα μοιράζεται το φυλλάδιο «Εργασία σε ύψος με ασφάλεια», (που έχει εκδοθεί παλαιότερα από το ΣΕΠΕ και έχει αποσταλεί στις υπηρεσίες), για ενημέρωση των μηχανικών, των εργοδοτών και των εργαζομένων. 2. Συνέχιση των συστηματικών καθημερινών ελέγχων στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Πειραιά-Δραπετσώνας-Κερατσινίου- Περάματος- Σαλαμίνας, από τις 2 Μικτές Επιτροπές ελέγχου. 3. Έλεγχοι στους λοιπούς κλάδους Όσον αφορά τους ελέγχους στους υπόλοιπους κλάδους, εκτός των στοχευμένων ελέγχων που αναφέρονται στη συνέχεια, θα δίνεται προτεραιότητα στον έλεγχο των επιχειρήσεων και των εργασιών που ανήκουν στην Α και Β κατηγορία επικινδυνότητας (ΠΔ 294/1988) και παρουσιάζουν στατιστικά μεγαλύτερη από το μέσο όρο συχνότητα ατυχημάτων. 4. Προγράμματα στοχευμένων ελέγχων Α. Για το πρώτο εξάμηνο του έτους Έχουν ήδη προγραμματισθεί και βρίσκονται σε εξέλιξη προγράμματα ελέγχων στις εξής κατηγορίες επιχειρήσεων: Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών καθαρισμού Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ασφάλειας-φύλαξης (security), Επιχειρήσεις στις οποίες παρέχονται υπηρεσίες Τεχνικού Ασφάλειας και Γιατρού Εργασίας από ΕΞ.Υ.Π.Π. και Τεχνικά Έργα Για την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της νομοθεσίας και των ελλείψεων που υπάρχουν στις επιχειρήσεις και στα εργοτάξια που ελέγχονται, συμπληρώνεται ειδικό για κάθε πρόγραμμα, «Φύλλο Ελέγχου». Σε κάθε ένα από τα Φύλλα Ελέγχου περιλαμβάνονται βασικά σημεία των διατάξεων της σχετικής με το αντίστοιχο πρόγραμμα νομοθεσίας για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, η τήρηση των οποίων πρέπει κατά προτεραιότητα να ελέγχεται. Β. Για το δεύτερο εξάμηνο του έτους Ι. Σε εθνικό επίπεδο 1. Πρόγραμμα ελέγχων κατά τους θερινούς μήνες και ιδιαίτερα σε περιόδους καύσωνα σε υπαίθριες εργασίες (π.χ. αγροτικές εργασίες, οικοδομές) και σε βιομηχανικούς χώρους με σημαντική θερμική καταπόνηση (μεταλλουργίες, υαλουργίες, κλωστοϋφαντουργίες κ.ά.). 2. Πρόγραμμα ελέγχων σε εποχικού χαρακτήρα επιχειρήσεις όπως ελαιουργεία, οινοποιεία, συσκευαστήρια αγροτικών προϊόντων, κονσερβοποιίες. 3. Πρόγραμμα ελέγχων σε ταχυμεταφορείς και διανομείς έτοιμου φαγητού. ΙΙ. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο 5
Πανευρωπαϊκή εκστρατεία ενημέρωσης και ελέγχων με θέμα: «Η εκτίμηση κινδύνου κατά τη χρήση επικίνδυνων ουσιών στους χώρους εργασίας». Η ανωτέρω εκστρατεία προετοιμάζεται σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανώτερων Επιθεωρητών Εργασίας - Senior Labour Inspectors Committee (SLIC). Η SLIC είναι μόνιμο κοινοτικό όργανο στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι από τις Επιθεωρήσεις Εργασίας όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο επίκεντρο της εκστρατείας βρίσκονται μικρομεσαίες επιχειρήσεις που απασχολούν κάτω από 50 εργαζομένους και ανήκουν στους εξής τομείς δραστηριότητας: ξυλουργεία και επιπλοποιεία, συνεργεία αυτοκινήτων, συνεργεία καθαρισμού (βιομηχανικός και στεγνός καθαρισμός) και αρτοποιεία και θα πραγματοποιηθεί κατά τη χρονική περίοδο Σεπτεμβρίου - Δεκεμβρίου του 2010. Η εκστρατεία περιλαμβάνει δύο φάσεις: α) Τη φάση της ενημέρωσης σχετικά με τους κινδύνους που σχετίζονται με τις επικίνδυνες ουσίες στους χώρους εργασίας και η οποία περιλαμβάνει την ενημέρωση των κοινωνικών εταίρων, εργοδοτών και εργαζομένων και των λοιπών εμπλεκομένων με τη χρήση των μέσων διάδοσης της πληροφορίας όπως ανακοινώσεις, έντυπο υλικό και διαδίκτυο. β) Τη φάση των επιθεωρήσεων στους χώρους εργασίας, η οποία εντάσσεται στον ετήσιο προγραμματισμό δράσης της Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης του Σ.ΕΠ.Ε.. Θα ελεγχθεί η τήρηση από τις επιχειρήσεις της υποχρέωσης να έχουν Γραπτή εκτίμηση των επαγγελματικών κινδύνων (ΓΕΕΚ) από χημικούς παράγοντες και να εφαρμόζουν κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα πρόληψης και προστασίας. Όσον αφορά το έντυπο υλικό που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, αυτό περιλαμβάνει τέσσερις αφίσες και τέσσερα φυλλάδια, ένα για κάθε τομέα δραστηριότητας. Λόγω του φαινομένου της μετανάστευσης και του γεγονότος ότι στους προαναφερόμενους τομείς δραστηριότητας απασχολείται μεγάλος αριθμός αλλοδαπών, η μετάφραση, εκτός της ελληνικής, θα γίνει και σε άλλες γλώσσες. Θα προηγηθεί εκπαίδευση από υπαλλήλους της Δ/νσης μας σε όλους τους Επιθεωρητές που θα συμμετάσχουν στην εκστρατεία. Παράλληλα θα οργανωθούν από το ΣΕΠΕ σ όλη τη χώρα σχετικές ενημερωτικές ημερίδες με την συνεργασία συνδικαλιστικών οργανώσεων και επιστημονικών φορέων (ΕΛΙΝΥΑΕ, ΤΕΕ, κ.ά.). 5. Ενημερωτικό-Εκπαιδευτικό έργο Πέραν της ενημερωτικής δράσης στα πλαίσια των παραπάνω εκστρατειών και της ενημέρωσης εργοδοτών και εργαζομένων κατά τη διάρκεια των ελέγχων, η Τεχνική & Υγειονομική Επιθεώρηση του Σ.ΕΠ.Ε., θα συνεχίσει και κατά το 2010 το ενημερωτικό και εκπαιδευτικό έργο του ΣΕΠΕ, σε συνεργασία με τη Γενική Δ/νση Συνθηκών & Υγιεινής της Εργασίας του Υπουργείου, καθώς και, κατά περίπτωση, συνδικαλιστικούς και επιστημονικούς φορείς και φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (πχ με οργάνωση ημερίδων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, έκδοση ενημερωτικού υλικού, συνεντεύξεων και άρθρων στα τοπικά ΜΜΕ κ.ά.) με σκοπό την ενημέρωση σε θέματα υγείας και ασφάλειας. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε ενημερωτικές δράσεις σ όλη τη χώρα στα πλαίσια της καθιερωμένης Ευρωπαϊκής Εβδομάδας για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (τον Οκτώβριο). Συνημμένα παρατίθενται εννέα (9) πίνακες για ενημέρωση σας». Μετά την ολοκλήρωση της εισήγησης της κας Τουφεκούλα και του κ. Κεραμάρη, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου έδωσε το λόγο στα μέλη προκειμένου να διατυπώσουν διευκρινιστικές ερωτήσεις ή να τοποθετηθούν. 6
Πρώτος πήρε το λόγο ο κ.χαμπηλομάτης ο οποίος αναφέρθηκε στα εργατικά ατυχήματα και στις αποκλίσεις που παρατηρούνται μεταξύ των δηλωθέντων εργατικών ατυχημάτων από το ΙΚΑ και από το Σ.ΕΠ.Ε. και παρατήρησε ότι δεν υπάρχει αξιόπιστος μηχανισμός ελέγχου και καταγραφής των ατυχημάτων, γεγονός που επιβεβαίωσε και η κα Τουφεκούλα. Εν συνεχεία ο κ. Χαμπηλομάτης ρώτησε την κα Τουφεκούλα αν οι γιατροί ασχολούνται με την αναγγελία ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία και αν υπάρχει σχετικός μηχανισμός ελέγχου. Η κα Τουφεκούλα τον ενημέρωσε ότι υπάρχει υποχρέωση των γιατρών για την αναγγελία ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία και φυσικά υπάρχουν και σχετικοί μηχανισμοί ελέγχου. Επιπλέον ο κ. Χαμπηλομάτης ρώτησε αν στις ημερίδες και στα σεμινάρια που σχετίζονται με θέματα Υγιεινής & Ασφάλειας στην εργασία καλούνται οι εργοδότες δεδομένου ότι παρατηρείται συχνά το φαινόμενο οι εργοδότες να υποπίπτουν σε λάθη λόγω άγνοιας. Η κα Τουφεκούλα τον ενημέρωσε ότι όσον αφορά τα σεμινάρια που διοργανώνονται από το Σ.ΕΠ.Ε. ενημερώνονται πάντα όλοι οι κοινωνικοί εταίροι. Όσον αφορά τώρα τα σεμινάρια που διοργανώνονται από την Γενική Διεύθυνση Συνθηκών Εργασίας αρμόδιος για να απαντήσει είναι ο κ. Μοσχόπουλος. Ο κ. Μοσχόπουλος ενημέρωσε τον κ. Χαμπληλομάτη καθώς και τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου ότι πάντα ειδοποιούνται και οι εργοδότες. Εν συνεχεία πήρε το λόγο η κα Ιωαννίδου η οποία αναφερόμενη στους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας που παρουσίασαν υψηλό ποσοστό εργατικών ατυχημάτων κατά το 2009 σημείωσε ότι εκτός από τον κλάδο των κατασκευών υπάρχουν και άλλοι κλάδοι όπως π.χ. η βιομηχανία δέρματος που είναι ιδιαιτέρως ευπαθής και συνεπώς θα έπρεπε να συμπεριληφθούν και αυτοί στο προγραμματισμό δράσης για το έτος 2010. Σε σχέση με αυτό η κα Τουφεκούλα την ενημέρωσε ότι ο λόγος που οι κλάδοι αυτοί δεν έχουν συμπεριληφθεί στον προγραμματισμό είναι γιατί η λογική είναι να δοθεί προτεραιότητα σε κλάδους που παρουσιάζουν μεγάλη παραβατικότητα και υψηλά ποσοστά ευπάθειας σε όλη την επικράτεια και όχι σε αυτούς που περιορίζονται σε συγκεκριμένη γεωγραφική έκταση όπως π.χ. η βιομηχανία δέρματος στην Καστοριά. Η κα Ιωαννίδου διευκρίνισε ότι δεν αναφέρθηκε σε ειδικότερη περιοχή. Άλλωστε θεωρεί ότι πρέπει να προηγούνται οι ενημερώσεις και οι προληπτικοί έλεγχοι και να έπονται οι κατασταλτικοί. Τέλος τόνισε ότι είναι αναγκαίο να συλλέγονται στατιστικά στοιχεία αξιόπιστα και για τις επαγγελματικές ασθένειες. Ακολούθως πήρε το λόγο ο κ. Κιούλος ο οποίος αναφέρθηκε στο αριθμό των ελέγχων που πραγματοποίησαν οι Περιφερειακές Τεχνικές & Υγειονομικές Επιθεωρήσεις κατά το 2009 και οι οποίοι παρουσίασαν μια μείωση της τάξεως του 0,42% σε σχέση με το 2008. Ο κ. Κιούλος τόνισε ότι οι έλεγχοι αυτοί είναι συνάρτηση του προσωπικού που έχουν οι Υπηρεσίες και ρώτησε αν κατά τη διάρκεια των τριμήνων υπήρχε διακύμανση ως προς του ελέγχους και κατά συνέπεια αν υπήρχε αναδιάταξη δυνάμεων του προσωπικού του Σ.ΕΠ.Ε. Η κα Τουφεκούλα ενημέρωσε τον κ. Κιούλο και το Συμβούλιο ότι κατά τους πρώτους μήνες υλοποίησης του προγραμματισμού για το 2009 υπήρχε καθυστέρηση στην παρακολούθηση γιατί είχε εισαχτεί καινούργιο λογισμικό. Ωστόσο το τελευταίο τετράμηνο του 2009 παρατηρήθηκε αύξηση ελέγχων κατά 43% Άρα, όπως παρατήρησε ο κ. Κιούλος με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία έστω και αν και το συνολικό ποσοστό ελέγχων μειώθηκε ελαφρώς, η έλεγχοι στα τελευταία τρίμηνα αυξήθηκαν σημαντικά, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει αναδιάταξη των δυνάμεων του Σ.ΕΠ.Ε. ή με απλά λόγια ότι οι Επιθεωρητές έκαναν τη δουλειά τους. Εν συνεχεία ο κ. Κιούλος ρώτησε την κα Τουφεκούλα τι προβλέπει ο προγραμματισμός για το 2010. Η κα Τουφεκούλα τον ενημέρωσε ότι προβλέπει 7
ελαφρά αύξηση της τάξης περίπου του 4% (από 24.496 σε 25.470) αλλά σε αυτή πρέπει να συνυπολογιστεί και η μείωση προσωπικού που αναμένεται να επέλθει εντός του 2010 λόγω συνταξιοδοτήσεων. Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο κ. Θεοχάρης ο οποίος αναφερόμενος στον προγραμματισμό για το 2010 και συγκεκριμένα στην πανευρωπαϊκή εκστρατεία ενημέρωσης και ελέγχων με θέμα : «Η εκτίμηση κινδύνου κατά τη χρήση επικίνδυνων ουσιών στους χώρους εργασίας» επεσήμανε ότι, στα πλαίσια της εκστρατείας αυτής θα πρέπει να δοθεί έμφαση στις εταιρείες που παράγουν τις ουσίες αυτές και να εξεταστεί αν εφαρμόζεται η νομοθεσία στις εταιρείες αυτές. Είναι σημαντικό να γίνει έλεγχος από το Σ.ΕΠ.Ε. και δεν μπορούμε να βασιστούμε απλά σε μαρτυρίες των εκάστοτε γιατρών εργασίας καθότι αυτοί είναι υπάλληλοι των εργοδοτών και λογικό είναι να διασφαλίζουν τα συμφέροντα των εργοδοτών. Η ουσία είναι να δοθεί έμφαση στη σωστή διενέργεια των ελέγχων προκειμένου αυτοί να έχουν αποτέλεσμα. Επ αυτού τοποθετήθηκε ο Πρόεδρος ο οποίος ενημέρωσε τον κ. Θεοχάρη ότι για τους ελέγχους στους χώρους παραγωγής ισχύει ο ευρωπαϊκός κανονισμός. Σκοπός είναι να βγαίνουν μικτά κλιμάκια ελέγχου αποτελούμενα από υπαλλήλους των ΚΕ.Π.Ε.Κ. και του Γενικού Χημείου του Κράτους ώστε να γίνει πιο ολοκληρωμένος έλεγχος. Μάλιστα υπάρχει πρόβλεψη να συμπεριληφθεί αυτό και στον νέο νόμο για το Σ.ΕΠ.Ε. Ο κ. Θεοχάρης σχολίασε ότι αυτό αποτελεί μια πολύ σημαντική εξέλιξη. Ο κ. Ζαχαράκης πήρε το λόγο για να ρωτήσει αν υπήρχε αύξηση η μείωση των κυρώσεων κατά το έτος 2009. Η κα Τουφεκούλα τον ενημέρωσε ότι παρουσιάστηκε μείωση της τάξης του 8% στις μηνύσεις και στις μηνυτήριες αναφορές, μείωση 18% στα επιβληθέντα πρόστιμα και μείωση της τάξεως του 14% στα ποσά. Με αφορμή την ερώτηση αυτή του κ. Ζαχαράκη, ο Πρόεδρος ενημέρωσε το Συμβούλιο ότι μέχρι τώρα τα ποσά των επιβληθέντων προστίμων κυμαίνονταν σε χαμηλά επίπεδα και σκοπός είναι αυτό να αλλάξει. Γι αυτό έχει ετοιμαστεί αλγόριθμος και από εδώ και πέρα τα πρόστιμα θα μπαίνουν βάσει συγκεκριμένου μαθηματικού τύπου ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Κατόπιν το λόγο πήρε η κα Ιωαννίδου η οποία σημείωσε ότι η εισήγηση ήταν πολύ καλή τονίζοντας ότι όταν παρουσιάζονται τέτοιοι απολογισμοί γίνεται καλύτερα αντιληπτός και ο ρόλος αλλά και το έργο του Σ.ΕΠ.Ε.. Ωστόσο, αυτό που σίγουρα χρειάζεται και στο οποίο μπορούν να βοηθήσουν οι κοινωνικοί εταίροι είναι στη διάχυση της πληροφόρησης. Η επιθεώρηση εργασίας αποτελεί ένα σώμα που δεν έχει αμφισβητηθεί και επομένως αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα του συγκεκριμένου ελεγκτικού μηχανισμού θα πρέπει να τύχει μεγαλύτερης δημοσιοποίησης. Απώτερος στόχος θα πρέπει να είναι η Επιθεώρηση να γίνεται αντιληπτή ως ο προστάτης των εργαζομένων και ο σύμβουλος της εργοδοσίας. Το Σ.ΕΠ.Ε. είναι ένας φορέας με έντονο κοινωνικό χαρακτήρα που θα πρέπει πάνω από όλα να δίνει μήνυμα. Άρα απαιτείται μεγαλύτερη προβολή και δημοσιότητα. Ο Πρόεδρος πήρε το λόγο για να ενημερώσει το Συμβούλιο ότι όσον αφορά το κομμάτι της επικοινωνίας έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια βελτίωσης του με την έναρξη μιας συνεργασίας με το ραδιόφωνο της ΝΕΤ. Συγκεκριμένα, καθιερώθηκε προσφάτως το 20λεπτο του Επιθεωρητή Εργασίας το οποίο θα μεταδίδεται κάθε Πέμπτη μεταξύ 15:00 και 16:00 στην εκπομπή του κ. Σπύρου Φρεμεντίτη. Στα πλαίσια του 20λεπτου αυτού θα βγαίνει στον αέρα ένας επιθεωρητής και θα ενημερώνει τον κόσμο για εργασιακά θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Ο κ. Χαμπηλομάτης πήρε εκ νέου το λόγο για να εκφράσει την ικανοποίηση του για την δουλειά που γίνεται με δεδομένες τις αδυναμίες του Σώματος. Επίσης πρότεινε να δοθεί έμφαση σε θέματα ενημέρωσης αλλά και στους ελέγχους στα επαγγέλματα υψηλού επαγγελματικού κινδύνου. Τέλος τόνισε ότι το έργο του Σ.ΕΠ.Ε. στρέφεται στη σωστή κατεύθυνση αν και υπάρχει πολύ δρόμος μπροστά και πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά πράγματα. 8
Ο κ. Θεοδωρίδης εξέφρασε τη γενική ικανοποίηση του και για τον απολογισμό και για τον προγραμματισμό. Ο κ. Κιούλος δήλωσε ότι είναι σύμφωνος και με τον απολογισμό και με τον προγραμματισμό αλλά αυτό που κυρίως χρειάζεται είναι η συνεχής παρακολούθηση του προγραμματισμού. Σίγουρα είναι θετικό αν γίνονται ποιοτικοί έλεγχοι και αν παρατηρείται αύξηση των ελέγχων αλλά το πιο σημαντικό από όλα είναι να υπάρχει ένας ελάχιστος σταθερός αριθμός ελέγχων και να εφαρμόζεται και να παρακολουθείται συστηματικά ο προγραμματισμός. Ο κ. Σταυρόπουλος τόνισε ότι από την εισήγηση είναι σαφές ότι έγινε έργο. Παράλληλα, σημείωσε ότι το Σ.ΕΠ.Ε. είναι ένα σώμα που είναι αξιόπιστο και βρίσκεται κοντά στην κοινωνία. Άρα αυτό που κυρίως χρειάζεται είναι οργάνωση και τακτική παρακολούθηση του προγραμματισμού. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε το Συμβούλιο ότι είναι μέσα στις προθέσεις της πολιτικής ηγεσίας να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στον εσωτερικό έλεγχο. Η κα Πελετλή που πήρε το λόγο στη συνέχεια δήλωσε ότι συμφωνεί τόσο με τον απολογισμό όσο και με τον προγραμματισμό. Ωστόσο, με αφορμή την αναφορά που υπήρχε στην εισήγηση για την Επιτροπή Ανώτερων Επιθεωρητών Εργασίας, την επονομαζόμενη SLIC τόνισε ότι καλό θα ήταν να υπάρχει μια ενημέρωση από τους συμμετέχοντες σε αυτήν προς τα μέλη του Σ.Κ.Ε.Ε. αλλά και προς τα στελέχη του Σ.ΕΠ.Ε. σχετικά με τις συνεδριάσεις και γίνονται και τα θέμα που συζητιούνται καθότι δεν υπάρχει σχετική ενημέρωση. Ο Πρόεδρος εξέφρασε την έκπληξη του επ αυτού καθότι, όπως σημείωσε, όσο διάστημα προΐσταται του Σ.ΕΠ.Ε. ζητάει από όσους συμμετέχουν σε συναντήσεις ή κάνουν υπηρεσιακά ταξίδια να του στέλνουν απολογιστικά υπομνήματα. Συνεπώς αυτό που μάλλον απαιτείται είναι η καλύτερη διάχυση της πληροφόρησης. Κατόπιν πήρε το λόγο ο κ. Μοσχόπουλος ο οποίος εξέφρασε την ικανοποίηση του για την εισήγηση. Επιπλέον, έκανε μια πρόταση σχετικά με τον απολογισμό. Να προστεθεί ο αριθμός των ατόμων που κάνουν τους ελέγχους στα απολογιστικά ώστε τα σχετικά αποτελέσματα να αποδίδονται σε εργατοώρες και να φαίνεται κατά πόσον είναι αποδοτικοί οι έλεγχοι. Ο κ. Μυλωνάς που πήρε ακολούθως το λόγο εξέφρασε την ικανοποίηση του τόσο για τον απολογισμό όσο και για τον προγραμματισμό. Επιπλέον όσον αφορά τον προγραμματισμό και τη διάχυση των ελέγχων ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας θεώρησε ότι αυτή είναι καλή και ότι μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα. Ωστόσο, σημείωσε ότι κατά τη γνώμη του θα έπρεπε να υπάρχει καλύτερη συνεργασία μεταξύ Κοινωνικών και Τεχνικών Επιθεωρητών ώστε οι έλεγχοι να είναι πιο αποδοτικοί. Τελευταίος πήρε το λόγο ο κ. Ζαχαράκης ο οποίος δήλωσε ότι σε μεγάλο βαθμό καλύφθηκε από τα όσα ειπώθηκαν και γενικά τάσσεται θετικά υπέρ της εισήγησης. Ωστόσο, σημείωσε και αυτός ότι θεωρεί ότι απαιτείται καλύτερη συνεργασία μεταξύ Τεχνικών και Κοινωνικών Επιθεωρητών και για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται καλύτερος συντονισμός και γενικές κατευθύνσεις από την Κεντρική Υπηρεσία ώστε να μην χάνεται χρόνος και να γίνεται πιο αποτελεσματικός έλεγχος. Μετά την ολοκλήρωση της τοποθέτησης όλων των μελών, ο Πρόεδρος ζήτησε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει υπέρ ή κατά της εισήγησης. Το Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της έγκρισης του Συνοπτικού Απολογισμού δράσης για το έτος 2009 και προγραμματισμού δράσης για το έτος 2010 της Τεχνικής & Υγειονομικής Επιθεώρησης του Σ.ΕΠ.Ε. Συνοψίζοντας λοιπόν, το Συμβούλιο λαμβάνοντας υπόψη του τα όσα συζητήθηκαν και προτάθηκαν αποφάσισε ομόφωνα τα εξής: 9
Απόφαση 10/ 03.03.2010 Έγκριση του Συνοπτικού απολογισμού δράσης για το έτος 2009 της Τεχνικής & Υγειονομικής Επιθεώρησης του Σ.ΕΠ.Ε. Απόφαση 11/ 03.03.2010 Έγκριση του Συνοπτικού προγραμματισμού δράσης για το έτος 2010 της Τεχνικής & Υγειονομικής Επιθεώρησης του Σ.ΕΠ.Ε. Κατόπιν τούτων, εφόσον δεν υπήρχε άλλο θέμα στην ημερήσια διάταξη το Συμβούλιο επικύρωσε το παρόν πρακτικό και έλυσε τη συνεδρίαση. Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Η Γραμματέας Δρ. Μιχαήλ Χάλαρης Τριανταφυλλιά Τοτού Τα Μέλη Παπαϊωάννου Λάμπρος Ιωαννίδου Ευθυμία Θεοδωρίδης Θεόδωρος Χαμπηλομάτης Γεώργιος Κιούλος Ηλίας Ζαχαράκης Χρήστος Πελετλή Μαρία Σταυρόπουλος Βασίλειος Θεοχάρης Ευθύμιος Μοσχόπουλος Φώτιος Μυλωνάς Εμμανουήλ 10