Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 12 Δεκεμβρίου 2016 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2016/0389 (COD) 15485/16 ADD 2 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: AGRI 674 AGRIORG 104 AGRISTR 77 STATIS 104 AGRIFIN 124 Για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής 9 Δεκεμβρίου 2016 κ. Jeppe TRANHOLM-MIKKSEN, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης SWD(2016) 429 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Στρατηγική για τις γεωργικές στατιστικές για το 2020 και μετέπειτα και τα επακόλουθα δυνητικά νομοθετικά σενάρια Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - SWD(2016) 429 final. συνημμ.: SWD(2016) 429 final 15485/16 ADD 2 μκ DGB 1B
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 9.12.2016 SWD(2016) 429 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Στρατηγική για τις γεωργικές στατιστικές για το 2020 και μετέπειτα και τα επακόλουθα δυνητικά νομοθετικά σενάρια {COM(2016) 786 final} {SWD(2016) 430 final}
Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης Εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με στρατηγική για τις γεωργικές στατιστικές για το 2020 και μετέπειτα και τα επακόλουθα δυνητικά νομοθετικά σενάρια Α. Ανάγκη ανάληψης δράσης Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα; Η παγκοσμιοποίηση, η κλιματική αλλαγή και οι κοινωνικές εξελίξεις αλλάζουν την παγκόσμια γεωργία. Κατά συνέπεια, η κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) και άλλες συναφείς πολιτικές της ΕΕ αλλάζουν επίσης. Αυτό δημιουργεί νέες ανάγκες για στοιχεία σχετικά με τις γεωργικές στατιστικές, οι οποίες επί του παρόντος δεν εξυπηρετούνται λόγω της ανελαστικής νομοθεσίας και της έλλειψης συνοχής μεταξύ των συλλεγόμενων στοιχείων. Επιπλέον, οι επίσημες στατιστικές επίσης αλλάζουν λόγω της τεχνολογικής προόδου και των νέων πηγών στοιχείων, ενώ οι πόροι εξακολουθούν να υφίστανται περικοπές. Η κατάσταση αυτή ασκεί πίεση αναπροσαρμογής στη νομοθεσία σχετικά με τις γεωργικές στατιστικές, ώστε να επιτευχθεί υψηλότερη αποδοτικότητα σε σχέση με το κόστος και να μειωθεί η επιβάρυνση της συλλογής στοιχείων. Αν τα προβλήματα αυτά δεν επιλυθούν, η βάση αποδεικτικών στοιχείων της ΚΓΠ και άλλων πολιτικών της ΕΕ ενδέχεται να τεθεί σε κίνδυνο, περιορίζοντας την ικανότητα της ΕΕ να δρα σε τομείς ζωτικής σημασίας για όλους τους πολίτες της ΕΕ. Οι ενδιαφερόμενοι που επηρεάζονται αμεσότερα από την παρούσα πρωτοβουλία είναι οι ΓΔ της Επιτροπής που χαράσσουν πολιτική, όπως οι ΓΔ AGRI, ENV, CLIMA και SANTE, και οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες (ΕΣΥ) των κρατών μελών της ΕΕ. Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία; Η πρωτοβουλία αποσκοπεί στην ανανέωση της νομοθεσίας, ώστε να εξυπηρετούνται οι νέες ανάγκες για στοιχεία με ευελιξία, στην καλύτερη εναρμόνιση και συνοχή των γεωργικών στατιστικών και στην αντιμετώπιση της επιβάρυνσης παροχής στοιχείων, με την παραγωγή υψηλής ποιότητας στατιστικών που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών κατά τρόπο αποδοτικό και αποτελεσματικό την αύξηση της ευελιξίας και της ταχύτητας αντίδρασης του συστήματος γεωργικών στατιστικών την ενίσχυση της ολοκλήρωσης μεταξύ στατιστικών σχετικών με τη γεωργία, τη δασοκομία, τη χρήση γης και το περιβάλλον την ανάπτυξη αποτελεσματικής και υπεύθυνης διαχειριστικής δομής για τις γεωργικές στατιστικές τη βελτίωση της εναρμόνισης και της συνοχής των ευρωπαϊκών γεωργικών στατιστικών και την παραγωγή περισσότερων στατιστικών, με παράλληλη μείωση της επιβάρυνσης για τους ερωτώμενους μέσω της διερεύνησης εναλλακτικών πηγών στοιχείων και δυνατοτήτων βελτίωσης της αποδοτικότητας. Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; Οι εναρμονισμένες πολιτικές της Ένωσης, όπως η ΚΓΠ, πολιτική που χρησιμοποιεί σχεδόν το 40 % του προϋπολογισμού της ΕΕ, χρειάζονται ipso facto υψηλής ποιότητας στοιχεία, συγκρίσιμα σε όλα τα κράτη μέλη, ώστε να κατευθύνουν τις παρεμβάσεις τους πιο αποτελεσματικά, αποδοτικά και δίκαια. Αυτό μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με κοινή και συντονισμένη δράση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος (ΕΣΣ). Β. Λύσεις Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί; Εξετάστηκαν τέσσερις κύριες επιλογές: 1. Βασικό σενάριο Καμία δράση της ΕΕ ως προς τα διαρθρωτικά στοιχεία για τη γεωργία: η επιλογή αυτή αφήνει τη συλλογή των στοιχείων στα κράτη μέλη, πράγμα που θα έχει ως αποτέλεσμα ένα συνονθύλευμα διαφορετικών προσεγγίσεων και ιδιοτήτων. 2. Παράταση της ισχύος του κανονισμού FSS [του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1166/2008]: η επιλογή αυτή διατηρεί το status quo. 3. Ενιαίο νομικό πλαίσιο για όλες τις γεωργικές στατιστικές: η επιλογή αυτή ενσωματώνει τη συλλογή στοιχείων για όλες τις γεωργικές στατιστικές σε έναν ενιαίο νέο κανονισμό-πλαίσιο. 4. Ενσωμάτωση των γεωργικών στατιστικών σε δύο στάδια: η επιλογή αυτή διατηρεί τα πλεονεκτήματα της επιλογής 3, ενώ, παράλληλα, αυξάνει την ευελιξία και μειώνει τη χρονική πίεση, με τη σταδιακή δημιουργία δύο νέων κανονισμών-πλαισίων. Η προτιμώμενη επιλογή είναι η επιλογή 4, διότι προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία για την επίτευξη των στόχων. 2
Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; Κατόπιν εκτενών διαβουλεύσεων, η μεγάλη πλειονότητα των ενδιαφερομένων στον τομέα των γεωργικών στατιστικών σε επίπεδο ΕΕ υποστηρίζει την επιλογή 4. Στην ιδανική περίπτωση, οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι θα υποστήριζαν την επιλογή 3, αλλά αυτή δεν θεωρείται εφικτή έως το 2020. Μια μικρή μειονότητα ενδιαφερομένων προτιμά την επιλογή 2, λόγω του χαμηλότερου αρχικού κόστους της. Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Η στατιστική νομοθεσία είναι κατά κύριο λόγο διοικητική νομοθεσία που επηρεάζει τους χρήστες των στοιχείων (κυρίως τις ΓΔ που χαράσσουν πολιτική), τους παραγωγούς στοιχείων (ΕΣΥ) και τους ερωτώμενους για τα στοιχεία (γεωργούς) ως εκ τούτου, οι άμεσες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της είναι περιορισμένες. Όσον αφορά άλλες σχετικές επιπτώσεις: Στόχοι Σχέση κόστους/αποτελε σματικότητας Στόχοι της ΕΕ Κίνδυνοι Έμμεσες επιπτώσεις Ενδιαφερόμενοι φορείς Σύνολο 1 2 3 4 Πολύ Αρνητική Πολύ Πολύ Πολύ αρνητική Αρνητική Πολύ αρνητική αρνητική αρνητική αρνητική Αρνητική Αρνητική Αρνητική Ουδέτερη Αρνητική Αρνητική Αρνητική Θετική Θετική Πολύ θετική Θετική Θετική Πολύ θετική Αρνητική Θετική Θετική Θετική Θετική Θετική Θετική Θετική Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Το κύριο άμεσο κόστος για τους ενδιαφερομένους σχετίζεται με την προσαρμογή σε νέα στατιστικά και τεχνικά συστήματα. Μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, οι δράσεις αυτές αναμένεται να οδηγήσουν σε ελαφρά μείωση της επιβάρυνσης και σε εξοικονόμηση δαπανών, παρακολουθώντας σχεδόν κατά το ένα πέμπτο λιγότερες εκμεταλλεύσεις (που αντιστοιχεί σε εξοικονόμηση περίπου 56 εκατομμυρίων ευρώ από τις συνολικές εκτιμώμενες δαπάνες ύψους 320 εκατομμυρίων ευρώ για τη γεωργική απογραφή του έτους 2010, με το βραχυπρόθεσμο κόστος προσαρμογής να εκτιμάται σε περίπου 26 εκατομμύρια ευρώ). Το κόστος των στατιστικών πρέπει επίσης να σταθμιστεί έναντι του κόστους που συνεπάγεται η απουσία στατιστικών ή η μόνο η παρουσία στατιστικών χαμηλής ποιότητας. Οι επιλογές 3 και 4 είναι, κατά συνέπεια, φθηνότερες από την επιλογή 2, η οποία διατηρεί το status quo. Η επιλογή 1 είναι επίσης πιθανόν φθηνότερη από την επιλογή 2, αλλά παλινδρομεί στο status quo. Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις; Η πλειονότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ είναι πολύ μικρές. Στοιχεία σχετικά με τις εν λόγω εκμεταλλεύσεις είναι απαραίτητα για τον σχεδιασμό της γεωργικής πολιτικής, την εφαρμογή και την παρακολούθηση, καθώς και την αγροτική ανάπτυξη. Συνεπώς, οι εν λόγω εκμεταλλεύσεις δεν μπορούν να εξαιρεθούν από τις έρευνες. Αλλά, η πρωτοβουλία έχει ως στόχο να μειωθεί αυτή η επιβάρυνση με κατάλληλα κατώτατα όρια, στοχοθετημένα δείγματα κ.λπ., οι δε τεχνολογικές εξελίξεις και οι νέες πηγές στοιχείων θα χρησιμοποιούνται σύμφωνα με την αρχή «συλλογή άπαξ, χρήση επανειλημμένως». Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στις εθνικές διοικήσεις; Η χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ στη συλλογή των στοιχείων για τις εθνικές γεωργικές στατιστικές αναμένεται να συνεχιστεί σε βαθμό συγκρίσιμο με το παρόν, οι δε εθνικές δαπάνες αναμένεται επίσης να ανέλθουν στο ίδιο επίπεδο με σήμερα. Όταν οι δράσεις μείωσης του κόστους υλοποιηθούν πλήρως, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη μείωση του αριθμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων (με βάση τις παρατηρούμενες τάσεις), ενδέχεται να επιτευχθεί μείωση του κόστους. Σε γενικές γραμμές, οι στατιστικές είναι μια σχετικώς φθηνή δημόσια υπηρεσία η οποία αυτοαποπληρώνεται μέσω πολλαπλών και διαφορετικών χρήσεων. Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; Οι γεωργικές στατιστικές μπορούν να έχουν σημαντικές έμμεσες επιπτώσεις σε τομείς όπως η επισιτιστική ασφάλεια, η κλιματική αλλαγή, ο τουρισμός και η εξωτερική πολιτική της ΕΕ, παρέχοντας τη δυνατότητα 3
καλύτερα τεκμηριωμένων πολιτικού σχεδιασμού, εφαρμογής και παρακολούθησης βάσει συγκρίσιμων στοιχείων υψηλής ποιότητας μεταξύ των χωρών όμως, οι εν λόγω επιπτώσεις είναι δύσκολο να προβλεφθούν και να μετρηθούν. Οι άμεσες επιπτώσεις της στατιστικής νομοθεσίας είναι χαμηλές. Δ. Παρακολούθηση Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική; Ετήσιες αξιολογήσεις συμμόρφωσης, συνεχείς ανταλλαγές πληροφοριών με τους ενδιαφερομένους και, ανά τριετία, εκθέσεις παρακολούθησης βάσει διαφόρων βασικών δεικτών επιδόσεων θα χρησιμεύσουν για την επανεξέταση της πολιτικής. Η δεύτερη τριετής έκθεση παρακολούθησης θα αντικατασταθεί από μια αναδρομική αξιολόγηση. 4