ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖΖ ΚΒ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΣΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ Θέμα: Πποηάζειρ αναμόπθυζηρ ηυν διαδικαζιών διασείπιζηρ ηυν ΔΠ ηος νέος ΔΠΑ 2014-2020 ζηα ακόλοςθα πεδία : α. Γιασειπιζηική ικανόηηηα δικαιούσυν - ςποζηήπιξη β. Δπιλογή ππάξευν και γ. Γημοζιονομικέρ διοπθώζειρ και ανακηήζειρ Δπιβλέπυν: Κυνζηανηίνορ Απβανίηηρ ποςδαζηήρ: Νικόλαορ Μαπάκαρ ΑΘΖΝΑ - 2014
1 Η έκπλεπζε θαη ε νπζηαζηηθή ππνζηήξημε απνηεινχλ ζπζηαηηθά ζηνηρεία επηηπρίαο κίαο εξγαζίαο. Γηα ηελ αζηείξεπηε παξνρή θαη ησλ δχν επραξηζηψ ζεξκφηαηα ηνλ επφπηε κνπ θ. Κσλζηαληίλν Αξβαλίηε, ν νπνίνο πίζηεςε βαζεηά ζηελ επηηπρία ηνπ παξφληνο εγρεηξήκαηνο. Σηο επραξηζηίεο κνπ επίζεο αμίδνπλ φια ηα ζηειέρε, κε ηα νπνία ζπλνκίιεζα θαη κνηξάζηεθαλ καδί κνπ ηηο εκπεηξίεο θαη ηηο γλψζεηο ηνπο. Εηδηθφηεξα επραξηζηψ ηνπο: Δεκήηξε Φαθίηζα, Κνζκά ηδεξφπνπιν, Αλαζηαζία Αξβαλίηε, νθία Γεξνγηαλλάθε, Ισάλλε Γξαβηά, Ισάλλε αξηδάθε, νθία Μπελέα, Αλδξηάλα Μαλψιε, Εβίηα Παπαθσλζηαληίλνπ, Ισάλλα Φαλαξηψηνπ, Επάγγειν Γεσξγίνπ, Κσλζηαληίλν Φνηληλή.
2 ΠΕΡΙΛΗΧΗ Δλ φςεη ηεο 5 εο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ 2014-2020, φια ηα θξάηε κέιε, κεηαμχ απηψλ θαη ε Διιάδα, θαινχληαη λα αμηνινγήζνπλ ηηο εκπεηξίεο θαη ηα ιάζε πνπ παξαηεξήζεθαλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πξνεγνχκελεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ 2007-2013. Κεληξηθφ ξφιν ζην ζπλνιηθφ αλαζρεδηαζκφ ηεο εζληθήο ζηξαηεγηθήο δηαδξακαηίδεη ην χζηεκα Γηαρείξηζεο θαη Διέγρνπ ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ πξάμεσλ. Ζ παξνχζα εξγαζία θηινδνμεί λα ζπκβάιιεη ζην εγρείξεκα απηφ, εζηηάδνληαο ζε ηξία πεδία ηνπ πζηήκαηνο: α) ηελ επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ησλ δηθαηνχρσλ, β) ηελ αμηνιφγεζε θαη επηινγή πξάμεσλ θαη γ) ηηο δεκνζηνλνκηθέο δηνξζψζεηο θαη αλαθηήζεηο. ηφρνο ηεο κειέηεο απηήο είλαη αθνχ πξψηα εληνπηζηνχλ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιεκαηηθά ζεκεία ζηελ εθαξκνγή ησλ ηξηψλ απηψλ πεδίσλ, λα αλαδεηεζνχλ νη βέιηηζηεο πξνηάζεηο αλακφξθσζεο. Γηα θάζε έλα απφ ηα ηξία απηά πεδία αλαιχεηαη ηφζν ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε φζν θαη ηα πξνβιήκαηα πνπ πξνέθπςαλ, έηζη ψζηε λα παξαηεζνχλ νη ζρεηηθέο πξνηάζεηο αλακφξθσζεο. Ζ ραιάξσζε ησλ θξηηεξίσλ επηβεβαίσζεο ηεο ηθαλφηεηαο ησλ δηθαηνχρσλ, ε χπαξμε δχν κεζφδσλ πηζηνπνίεζήο ηεο, ε ζπρλή επηινγή ηεο άκεζεο αμηνιφγεζεο πξάμεσλ, ε ππεξεθηίκεζε ηνπ θξηηεξίνπ ηεο σξηκφηεηαο θαη ηα θξηηήξηα γηα ηελ επηβνιή δεκνζηνλνκηθψλ δηνξζψζεσλ απνηεινχλ κεξηθά απφ ηα δεηήκαηα πνπ αλαδεηθλχνληαη θαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ νπνίσλ παξαηίζεληαη ζπγθξηκέλα κέηξα θαη δξάζεηο. Λέξειρ-Κλειδιά : ΔΠΑ, χζηεκα Γηαρείξηζεο θαη Διέγρνπ πγρξεκαηνδνηνχκελσλ Πξάμεσλ, Γηαρεηξηζηηθή ηθαλφηεηα δηθαηνχρσλ, Αμηνιφγεζε πξνηεηλφκελσλ πξάμεσλ, Γεκνζηνλνκηθέο δηνξζψζεηο, Αλαθηήζεηο αρξεσζηήησο θαηαβιεζέλησλ, ΤΠΑΤΓ, Ν.3614/2007
3 ABSTRACT In view of the 5 th Programming Period 2014-2020 all member states, among which Greece, have to evaluate their experiences and mistakes concerning the previous programming period 2007-2013. The Management and Control System of the cofinanced Programmmes plays a central role in redesigning our national strategy. This study desires to contribute to this effort focusing on three domains of the system: a. certification of Beneficiaries administration capacity b. project assessment and selection c. financial corrections and withdrawals. The study aims at finding the best reform suggestions after having pinpointed the most important problems in the implementation of the above. For each domain we analyze both the existing situation and the arising problems in order to present simultaneously the relevant reform suggestions. The loosening of the certification criteria for the Beneficiaries Project Management Capacity, the existence of two certification methods, the frequent choice of direct project evaluation, the overvaluation of the maturity criterion and the criteria used for imposing fiscal rebounds are some of the highlighted subjects for which measures and actions are suggested. Key words: NSRF, Management and control system co-financed projects, Beneficiaries administrative capacity, Projects assessment process, Financial corrections, Withdrawals and recoveries of irregular expenditures, Ministerial decision for the management system of the NSRF, law 3614/2007
4 Περιεχόμενα Περιεχόμενα ΠΔΡΗΛΖΦΖ... 2 ABSTRACT... 3 Πεξηερφκελα... 4 ΠΗΝΑΚΑ ΠΑΡΑΡΣΖΜΑΣΧΝ... 6 ΠΗΝΑΚΑ ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΧΝ... 7 ΔΗΑΓΧΓΖ... 9 1. ΔΠΗΒΔΒΑΗΧΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΣΗΚΖ ΔΠΑΡΚΔΗΑ ΓΗΚΑΗΟΤΥΧΝ... 12 1.1. Πξνβιεκαηηθά ζεκεία... 18 1.1.1. Αιιαγή ζηνλ αξρηθφ ζρεδηαζκφ... 18 1.1.2. Αδπλακία αμηνιφγεζεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο... 19 1.1.3. Κελά ζηελ ππνθαηάζηαζε ησλ αδχλακσλ δηθαηνχρσλ... 20 1.1.4. Απνπζία πξφβιεςεο επαλειέγρνπ... 20 1.1.5. Δπηθπιάμεηο γηα ηελ πηζηνπνίεζε σο πξνο ην ΔΠ ΔΛΟΣ 1429... 21 1.2. Πξνηάζεηο αλακφξθσζεο... 22 1.2.1. Μία θαη ζηαζεξή κέζνδνο επηβεβαίσζεο... 22 1.2.2. Έιεγρνο επαιήζεπζεο ηεο ζπκκφξθσζεο ησλ πηζηνπνηεκέλσλ δηθαηνχρσλ..... 26 1.2.3. Πξνγξακκαηηζκφο βαζηθψλ θαη αλαγθαίσλ έξγσλ... 27 1.2.4. Δπηβεβαίσζε κεγάισλ δηθαηνχρσλ... 27 1.2.5. Τπνθαηάζηαζε κε ηθαλψλ δηθαηνχρσλ... 28 1.2.6. Τπνζηήξημε κε ηθαλψλ δηθαηνχρσλ... 29 2. ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΚΑΗ ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΡΟΣΔΗΝΟΜΔΝΧΝ ΠΡΑΞΔΧΝ... 31 2.1. Πξνβιεκαηηθά ζεκεία... 36 2.1.1. Δπξεία ρξήζε άκεζεο αμηνιφγεζεο... 36 2.1.2. Χξηκφηεηα ζε βάξνο ηεο ζθνπηκφηεηαο... 37 2.1.3. Έιιεηςε θξηηεξίνπ πξνεγνχκελεο επίδνζεο δηθαηνχρσλ... 38 2.2. Πξνηάζεηο αλακφξθσζεο... 40
5 2.2.1. Αληηκεηψπηζε θαζπζηεξήζεσλ ζηε θάζε ηεο αμηνιφγεζεο... 40 2.2.2. Πεξηνξηζκφο ηεο ρξήζεο ηεο άκεζεο αμηνιφγεζεο... 42 2.2.3. Βειηίσζε ηεο 3 εο νκάδαο θξηηεξίσλ (θνπηκφηεηα)... 44 2.2.4. Γεκηνπξγία ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο απφδνζεο δηθαηνχρσλ... 45 3. ΓΖΜΟΗΟΝΟΜΗΚΔ ΓΗΟΡΘΧΔΗ ΚΑΗ ΑΝΑΚΣΖΔΗ... 49 3.1. Πξνβιεκαηηθά ζεκεία... 52 3.1.1. Καζνξηζκφο ηνπ χςνπο ησλ θαη απνθνπή δηνξζψζεσλ... 52 3.1.2. Ζ αδπλακία εθαξκνγήο αλαθηήζεσλ ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ δελ ππάξρεη Π/Τ ηδίσλ εζφδσλ ησλ δηθαηνχρσλ... 52 3.2. Πξνηάζεηο αλακφξθσζεο... 55 3.2.1. Καζνξηζκφο ζπγθεθξηκέλσλ θαηεπζχλζεσλ επηβνιήο θαη απνθνπή δεκνζηνλνκηθψλ δηνξζψζεσλ... 55 3.2.2. Πεξηνξηζκφο ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ επηβάιινληαη αλαθηήζεηο... 56 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ... 58 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ... 61
6 ΠΙΝΑΚΑ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΨΝ ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 1: πλεληεχμεηο κε ζηειέρε... 65 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 2 : Κξηηήξηα/απαηηήζεηο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο δηθαηνχρσλ αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία - ηχπν επηβεβαίσζεο πνπ αηηνχληαη... 97 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 3: Κξηηήξηα/απαηηήζεηο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο δηθαηνχρσλ ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛΟΣ 1429... 101 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 4: Λίζηα εμέηαζεο πιεξφηεηαο ζηνηρείσλ πξφηαζεο... 105 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 5: Κξηηήξηα αμηνιφγεζεο θαη επηινγήο πξάμεσλ απφ 6 θξάηε κέιε.. 108
7 ΠΙΝΑΚΑ ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΥΙΨΝ COCOF Committee for the Coordination of the Funds COESIF Coordination Committee for European Structural and Investment Funds DG REGIO Directorate-General for Regional and Urban Policy ΓΑ Γηαρεηξηζηηθή Αξρή ΓΔΔ Γηθαζηήξην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ΔΓΑ Δλδηάκεζε Γηαρεηξηζηηθή Αξρή ΔΓΔΛ Δπηηξνπή Γεκνζηνλνκηθνχ Διέγρνπ ΔΔ Δπξσπατθή Έλσζε ΔΚΣ Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν ΔΛΟΣ Διιεληθφο Οξγαληζκφο Σππνπνίεζεο ΔΠ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα ΔΠΑΝΑΓ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Αλάπηπμεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ ΔΠΑ Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο ΔΤΓ Δζληθφ χζηεκα Γηαπίζηεπζεο ΔΤΓ Δηδηθή Τπεξεζία Γηαρείξηζεο ΔΤΘΤ Δηδηθή Τπεξεζία Θεζκηθήο Τπνζηήξημεο ΔΤ Δηδηθή Τπεξεζία πληνληζκνχ ηεο Δθαξκνγήο ησλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ ΔΦΓ Δλδηάκεζνο Φνξέαο Γηαρείξηζεο ΗΝΔΠ Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο ΚΑΔ Κσδηθφο Αξηζκφο Δμφδνπ ΚΠ Κνηλνηηθφ Πιαίζην ηήξημεο ΚΤΑ Κνηλή Τπνπξγηθή Απφθαζε ΜΟΓ Μνλάδα Οξγάλσζεο ηεο Γηαρείξηζεο ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ πξάμεσλ Ν. Νφκνο ΟΑΔΓ Οξγαληζκφο Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ ΟΠ Οινθιεξσκέλν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα ΟΣΑ Οξγαληζκφο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο
8 ΠΓΔ ΠΔΠ ΓΔ ΣΠΓΓ ΤΑ ΤΠΑΑΝ ΤΠΑΤΓ ΦΔΚ Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ Πεξηθεξεηαθφ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα χζηεκα Γηαρείξηζεο θαη Διέγρνπ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ πξνγξακκάησλ Σερληθφ Γειηίν Πξνηεηλφκελεο Πξάμεο Τπνπξγηθή Απφθαζε Τπνπξγείν Αλάπηπμεο θαη Αληαγσληζηηθφηεηαο Τπνπξγηθή Απφθαζε πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ πξνγξακκάησλ Φχιιν Δθεκεξίδαο ηεο Κπβέξλεζεο
9 ΕΙΑΓΨΓΗ Δλ φςεη ηεο λέαο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ, ε νπνία ηππηθά μεθίλεζε ηελ 1 ε Ηαλνπαξίνπ ηνπ 2014, φια ηα θξάηε κέιε, κεηαμχ απηψλ θαη ε Διιάδα, θαινχληαη λα ζρεδηάζνπλ θαη λα θαηαξηίζνπλ ην λέν ηνπο ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ, πνπ αθνξά ηα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα, γηα ηελ πξνζερή πεληαεηία. Κνκβηθήο ζεκαζίαο απνηειεί θαη ν ζρεδηαζκφο ηνπ λένπ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο θαη Διέγρνπ (ΓΔ) ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ πξάμεσλ, ν νπνίνο απνηειεί ηνλ επηρεηξεζηαθφ ππξήλα ηεο πινπνίεζεο ηνπ φινπ πξνγξάκκαηνο. Ζ γλψζε θαη νη εκπεηξίεο πνπ απνθφκηζε ε ρψξα καο απφ ηηο πξνεγνχκελεο πεξηφδνπο ζα πξέπεη λα απνηειέζνπλ αληηθείκελν ελδειερνχο αμηνιφγεζεο, εληνπίδνληαο ηηο αδπλακίεο θαη ππνγξακκίδνληαο ηα ιάζε πνπ έγηλαλ θαη κπνξνχλ πιένλ λα απνθεπρζνχλ. ην πιαίζην ηνπ κεγάινπ απηνχ εγρεηξήκαηνο εληάζζεηαη θαη ε παξνχζα κειέηε, θηινδνμψληαο λα απνηειέζεη έλα κφλν ηκήκα ηεο ζπλνιηθήο πξνζπάζεηαο γηα ην ζρεδηαζκφ ηνπ λένπ ΓΔ. Καζψο ην ΓΔ ζπληζηά έλα δαηδαιψδεο ζχζηεκα δηαδηθαζηψλ, ζα ήηαλ αδχλαην λα κελ νξηνζεηεζεί εμ αξρήο ην πεδίν κειέηεο θαη έξεπλαο. Γηα ηνλ ζθνπφ ηεο παξνχζαο εξγαζίαο ινηπφλ, ηα ζεκαηηθά πεδία πνπ ζα αλαιπζνχλ είλαη ηξία: α) ε επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ησλ δηθαηνχρσλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ, β) ε δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο θαη επηινγήο πξάμεσλ θαη γ) νη δεκνζηνλνκηθέο δηνξζψζεηο θαη αλαθηήζεηο. Πεξαηηέξσ ε κειέηε απηή πεξηνξίδεηαη απνθιεηζηηθά ζηηο πεξηπηψζεηο πξάμεσλ εθηφο θξαηηθψλ εληζρχζεσλ, γηα ηηο νπνίεο πξνβιέπνληαη νξηζκέλεο δηαθνξνπνηήζεηο θαη άξα κία ζπλνιηθή απνηχπσζε ζα είρε πεξηζζφηεξεο απαηηήζεηο ρξφλνπ θαη έθηαζεο. Ο ζηόσορ ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ηπιπλόρ. Ο ππώηορ ζηφρνο είλαη λα παξνπζηαζηεί αδξνκεξψο ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε γηα θάζε έλα απφ ηα ηξία πεδία κειέηεο, παξνπζηάδνληαο ην ζρεηηθφ ζεζκηθφ θαη ξπζκηζηηθφ πιαίζην θαη ηηο βαζηθέο αξρέο θαη δηαδηθαζίεο πνπ ηα δηέπνπλ. Ο δεύηεπορ ζηφρνο ηεο εξγαζίαο είλαη λα εληνπηζηνχλ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιεκαηηθά ζεκεία, πνπ δπζρέξαλαλ ηελ νξζή θαη απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηνπ φινπ ζπζηήκαηνο. Τπνγξακκίδεηαη φηη ε κειέηε εζηηάδεη κφλν ζηα πιένλ ζεκαληηθά πξνβιήκαηα θαη φρη ζε φια, ελψ θξηηήξην γηα ηελ επηινγή ησλ πξνο αλάιπζε δεηεκάησλ είλαη ν βαζκφο ζεκαληηθφηεηαο ησλ ζπλεπεηψλ πνπ είραλ ζηελ ιεηηνπξγία ηνπ ΓΔ ζπλνιηθά. Ο ηπίηορ ζηφρνο απνηειεί ηε θπζηθή θαηάιεμε ησλ δχν πξνεγνχκελσλ θαη ην βαζηθφ δεηνχκελν ηεο κειέηεο, ν νπνίνο δελ είλαη άιινο απφ ηελ αλαδήηεζε πξνηάζεσλ αλακφξθσζεο ησλ ηξηψλ απηψλ πεδίσλ.
10 Αλακθίβνια ην εγρείξεκα ηεο αλακφξθσζεο ηνπ ΓΔ δελ κπνξεί λα εμαληιεζεί ζε κία θαη κφλν εξγαζία. Δμ άιινπ πνιιέο άιιεο αιιαγέο ζην πθηζηάκελν ΓΔ ζα πξέπεη λα γίλνπλ σο απνηέιεζκα δηαθνξνπνηήζεσλ ησλ λέσλ θνηλνηηθψλ θαλνληζκψλ ζε ζρέζε κε ηνπο πξνεγνχκελνπο. Πιελ φκσο, θαη πάιη κε γλψκνλα ην βαζκφ ζεκαληηθφηεηαο, έρνπλ επηιεγεί νη βαζηθφηεξεο πξνηάζεηο, νη νπνίεο κπνξνχλ λα εηδσζνχλ θαη σο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο αλαζρεδηαζκνχ, θαη νη νπνίεο ζα απνηειέζνπλ αληηθείκελν ελδειερνχο επεμεξγαζίαο γηα ηελ εμεηδίθεπζή ηνπο. Ζ δηάξζξσζε ηεο εξγαζίαο αθνινπζεί ηελ ηξηκεξή δηάθξηζε ησλ πεδίσλ ηνπ ΓΔ, ηα νπνία απνηέιεζαλ ην αληηθείκελν κειέηεο. πγθεθξηκέλα ζην ππώηο θεθάιαην αλαιχεηαη ην δήηεκα ηεο επιβεβαίυζηρ ηηρ διασειπιζηικήρ επάπκειαρ, ην δεύηεπο θεθάιαην πξαγκαηεχεηαη ην δήηεκα ηεο αξιολόγηζηρ και επιλογήρ ππάξευν, ελψ ην ηπίηο θεθάιαην είλαη αθηεξσκέλν ζηελ αλάιπζε ησλ δημοζιονομικών διοπθώζευν και ανακηήζευν. Κάζε έλα απφ ηα θεθάιαηα απηά δηαθξίλνληαη ζε ηξεηο ελφηεηεο, αθνινπζψληαο ηελ ηξηκεξή δηάθξηζε ηεο ζηφρεπζεο ηεο εξγαζίαο. Δηδηθφηεξα, θάζε θεθάιαην μεθηλά κε ηελ παξνπζίαζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο ηνπ δεηήκαηνο πνπ πξαγκαηεχεηαη, αθνινπζεί ε παξνπζίαζε ησλ ζεκαληηθφηεξσλ πξνβιεκαηηθψλ ζεκείσλ πνπ παξνπζηάζηεθαλ θαηά ηε εθαξκνγή ηνπ ζηελ πξνεγνχκελε πξνγξακκαηηθή πεξίνδν θαη νινθιεξψλεηαη κε ηελ αλάιπζε ησλ πξνηάζεσλ αλακφξθσζήο ηνπ. ηα ζπκπεξάζκαηα επηρεηξείηαη κία ζπλνιηθή απνηίκεζε ησλ φζσλ αλαιχζεθαλ δηεμνδηθά ζηελ εξγαζία, εζηηάδνληαη θπξίσο ζε δεηήκαηα νξηδφληηνπ ραξαθηήξα πνπ ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε θαηά ην ζρεδηαζκφ ηεο λέαο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ. Απφ ηε θχζε ηνπ ην αληηθείκελν ηεο παξνχζαο κειέηεο θαζίζηαηαη πξνθιεηηθφ, θαζψο δελ απνηειεί ζέκα πνπ απαζρφιεζε θαζνηνλδήπνηε ηξφπν ηελ επηζηεκνληθή βηβιηνγξαθία. Ο ηδηαίηεξνο ηερληθφο ραξαθηήξαο ηνπ έζηξεςε ηελ πξνζνρή ηεο κειέηεο ζε πξσηνγελή ζηνηρεία, φπσο λνκηθά θείκελα (εζληθά θαη θνηλνηηθά) θαη θείκελα ηεο δηνίθεζεο, ελψ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζην έπαθξν ηα φπνηα πνξίζκαηα κειεηψλ θαη εξεπλψλ εθπνλήζεθαλ γηα ηα ηξία απηά πεδία ηνπ ΓΔ. Καζψο ινηπφλ ην δεηνχκελν είλαη ε εμέηαζε θαη αμηνιφγεζε ηεο εθαξκνγήο ησλ φζσλ πξνβιέπνληαη ζηα αλσηέξσ, ήηαλ αδχλαηνλ λα κελ αλαδεηεζνχλ νη εκπεηξίεο θαη νη γλψζεηο ησλ εκπιεθφκελσλ ζηειερψλ. Γηα ην ιφγν απηφ θαη γηα λα νηθνδνκεζεί ε απαξαίηεηε βάζε ηεθκεξίσζεο ησλ φζσλ παξαηίζεληαη, δηελεξγήζεθαλ ζπλεληεχμεηο κε 10 ζηειέρε απφ 6 ππεξεζίεο
11 πνπ εκπιέθνληαη ελεξγά ζην ζρεδηαζκφ θαη ηελ εθαξκνγή ηνπ ΓΔ 1. Οη ππεξεζίεο απηέο είλαη νη εμήο: ΜΟΓ ΑΔ, ΔΓΑ Γπηηθήο Διιάδνο, ΔΤΓ ΔΠΑΝΑΓ, Αξρή πιεξσκήο, ΔΤΘΤ θαη ΔΛΟΣ. Απφ ην δείγκα κειέηεο απνπζηάδνπλ νη δηθαηνχρνη θαζψο επηιέρηεθε λα εζηηάζεη ε έξεπλα ζηηο ππεξεζίεο εθείλεο, πνπ έρνπλ επαξθή θαη επξεία εηθφλα ηεο εθαξκνγήο ηνπ ΓΔ ζπλνιηθά ή πνπ έρνπλ θαζ χιελ αξκνδηφηεηα ζε θάπνην απφ ηα ηξία πεδία κειέηεο. 1 Οη νδεγνί ζπλέληεπμεο ζπλνδεπφκελνη απφ ηηο απαληήζεηο, γηα θάζε έλαλ απφ ηνπο θνξείο θαη ηα ζηειέρε ηα νπνία ζπκκεηείραλ, παξαηίζεληαη ζην παξάξηεκα 1.
12 1. ΕΠΙΒΕΒΑΙΨΗ ΔΙΑΦΕΙΡΙΣΙΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΤΦΨΝ Ο φξνο δηαρεηξηζηηθή επάξθεηα αλαθέξεηαη ζηελ δηνηθεηηθή, ζηειερηαθή θαη ηερληθή ηθαλφηεηα ελφο θνξέα, ε νπνία ηνπ επηηξέπεη λα αλαιάβεη θαη λα πινπνηήζεη θαηά ηξφπν απνηειεζκαηηθφ έλα έξγν (ζπγρξεκαηνδνηνχκελν ελ πξνθεηκέλσ). Με άιια ιφγηα ε δηαρεηξηζηηθή επάξθεηα απνηειεί κία δέζκε εγγπήζεσλ πσο ν θνξέαοδηθαηνχρνο έρεη ηελ απαξαίηεηε νξγάλσζε, ηηο δνκέο θαη ππνδνκέο γηα λα θέξεη εηο πέξαο έλα έξγν. Ζ δηαρεηξηζηηθή ηθαλφηεηα ησλ δηθαηνχρσλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ απνηεινχζε ζε φιεο ηηο πξνγξακκαηηθέο πεξηφδνπο πξναπαηηνχκελν γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πινπνίεζε ησλ έξγσλ. Ζ επηβεβαίσζε φκσο απηήο ηέζεθε σο αλαγθαία ζπλζήθε γηα ηελ αλάιεςε ελφο έξγνπ απφ ηνπο δηθαηνχρνπο θαηά ηελ 4 ε πξνγξακκαηηθή πεξίνδν, 2007-2013. Γηηηφο ήηαλ ν ζθνπφο πνπ πξνβιέθζεθε θαη επεβιήζε έλα ζχζηεκα επηβεβαίσζεο ηεο δηαρεηξηζηηθήο ηθαλφηεηαο. Απφ ηε κία θξίζεθε αλαγθαία ε δξαζηηθή κείσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ δηθαηνχρσλ ζε ζχγθξηζε κε ηελ πξνεγνχκελε πξνγξακκαηηθή πεξίνδν. πγθεθξηκέλα θαηά ηελ πεξίνδν 2000-2006 ν αξηζκφο ησλ δηθαηνχρσλ έθηαζε ηνπο 2.748 (ρσξίο ηηο 3.812 ζρνιηθέο επηηξνπέο). Ο αξηζκφο απηφο πξάγκαηη ήηαλ εμαηξεηηθά κεγάινο θαη γηα ηνλ ιφγν απηφ θξίζεθε αλαγθαία ε κείσζή ηνπ θαηά ηελ πεξίνδν 2007-2013. Ζ αλάγθε κείσζήο ηνπ φκσο ζα αληηκεηψπηδε θαη ην γεγνλφο φηη ην 77% ηνπ ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ ην δηαρεηξίζηεθαλ κφιηο 100 δηθαηνχρνη, ελψ νη ππφινηπνη 2.648 δηαρεηξίζηεθαλ ην 23%. Απφ ηα ζηνηρεία απηά γίλεηαη ζαθέο φηη ππήξμε έληνλνο θαηαθεξκαηηζκφο ησλ απνδεθηψλ ησλ θνηλνηηθψλ θνλδπιίσλ, θαηλφκελν ην νπνίν σο έλα βαζκφ ππνλνκεχεη ηελ απνηειεζκαηηθή πινπνίεζε ηνπ φινπ πξνγξάκκαηνο, θαζψο εκπιέθεηαη ζε απηφ έλαο κεγάινο αξηζκφο νξγάλσλ θαη πξνζψπσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ιήςε απνθάζεσλ (ΜΟΓ Α.Δ., 2005). Ζ πξφβιεςε γηα ηελ επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο θηινδνμνχζε λα αληηκεησπίζεη ηνπο εζσηεξηθνχο παξάγνληεο αλαπνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ δηθαηνχρσλ, νη ζεκαληηθφηεξνη απφ ηνπο νπνίνπο ήηαλ νη εμήο (Αηηηνινγηθή Έθζεζε ηνπ Ν.3614/2007, ζει.11-12): Αδπλακία ηαπηφρξνλεο επίβιεςεο φισλ ησλ έξγσλ πνπ πινπνηνχληαη Έιιεηςε ηππνπνηεκέλσλ δηαδηθαζηψλ
13 Αδπλακία παξαθνινχζεζεο δηαδηθαζηψλ σξίκαλζεο ησλ έξγσλ κε απνηέιεζκα λα παξαηεξνχληαη ζεκαληηθέο θαζπζηεξήζεηο Αζηνρία θαηά ηε θάζεο πινπνίεζεο κίαο ζχκβαζεο Πξνβιήκαηα ζχζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο νκάδσλ έξγνπ Έιιεηςε ζχγρξνλσλ κεραλνγξαθηθψλ ζπζηεκάησλ θαη θνζηνιφγεζεο έξγσλ Διιηπήο λνκηθή ππνζηήξημε θαηά ηελ θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο αιιά θαη πινπνίεζεο κίαο ζχκβαζεο Πξνβιήκαηα ζηα ινγηζκηθά ηεο ινγηζηηθήο δηαρείξηζεο θαη παξαθνινχζεζεο Καζπζηεξήζεηο ζηηο πιεξσκέο Δπάιιειεο ζπλαξκνδηφηεηεο δηαθφξσλ ππεξεζηψλ Με ζηφρν ινηπφλ, ηε κείσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ δηθαηνχρσλ ζε 600-900 πεξίπνπ 2 θαη ηελ εμαζθάιηζε φηη φζνη ζα απέκελαλ ζα ήηαλ ζε ζέζε πινπνηήζνπλ απνηειεζκαηηθά ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα, θξίζεθε αλαγθαία ε ζέζπηζε ηεο δηαδηθαζίαο επηβεβαίσζεο ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο. Ζ επηβεβαίσζε απηή ζα απνηεινχζε ζηελ νπζία ηε βαζηθή δνθηκαζία ελφο θνξέα γηα λα απνδείμεη ηελ ηθαλφηεηά ηνπ θαη ζηε ζπλέρεηα λα πξνβεί ζε ππνβνιή αηηήζεσλ ρξεκαηνδφηεζεο πξνηεηλφκελσλ πξάμεσλ. Να ζεκεησζεί φηη ε απαίηεζε γηα επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο ηθαλφηεηαο δελ απνηεινχζε πξνυπφζεζε κε βάζε ηνπο θνηλνηηθνχο θαλνληζκνχο αιιά απνηέιεζε εζληθή επηινγή. Σν λνκηθφ θαη θαλνληζηηθφ πιαίζην ηεο επηβεβαίσζεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο πεξηιακβάλεη: ην άξζξν 22 ηνπ Ν. 3164/2007 (ΦΔΚ 267/Α /3.12.2007), φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ην Ν. 3840/2010 (ΦΔΚ 53/Α /31.2.2010), ηελ Τ.Α. ππ αξηζκφλ 1258/ΔΤ/281 (ΦΔΚ 55/Β /18.1.2008) «Ρπζκίζεηο γηα ηε δηαδηθαζία επηβεβαίσζεο ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ησλ δηθαηνχρσλ ηεο πεξηφδνπ 2007 2013, κέρξη ηελ έθδνζε ηνπ ειιεληθνχ πξνηχπνπ δηνίθεζεο θαη δηαρείξηζεο έξγσλ (κεηαβαηηθή πεξίνδνο)», ηελ Κ.Τ.Α. ππ αξηζκφλ 43101/ΔΤΘΤ/2038 (ΦΔΚ 1914/Β /8.9.2009), «Εθαξκνγή ηνπ ειιεληθνχ πξνηχπνπ ΕΛΟΣ 1429 «Δηαρεηξηζηηθή επάξθεηα νξγαληζκψλ γηα ηελ πινπνίεζε έξγσλ δεκφζηνπ ραξαθηήξα - απαηηήζεηο», ησλ νδεγψλ εθαξκνγήο ηνπ θαη ηεο ηερληθήο πξνδηαγξαθήο ΕΛΟΣ 1432 «Δηαρεηξηζηηθή επάξθεηα νξγαληζκψλ γηα 2 Ο ζηφρνο απηφο δελ επηηεχρζεθε θαζψο ν αξηζκφο πεξηνξίζηεθε ζηνπο 1750 πεξίπνπ θνξείο (ρσξίο ηηο ζρνιηθέο επηηξνπέο).
14 ηελ πινπνίεζε έξγσλ δεκνζίνπ ραξαθηήξα- Απαηηήζεηο γηα δηεξγαζίεο αμηνιφγεζεο θαη αμηνινγεηέο», γηα ηελ πξνγξακκαηηθή πεξίνδν 2007 2013» θαη ηελ εγθχθιην ππ αξηζκφλ πξσηνθφιινπ 4670/ΔΤ551/2008 «Οδεγίεο πξν ηηο ΕΤΔ γηα ηελ επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο δηθαηνχρσλ πεξηφδνπ 2007-2013 γηα ην δηάζηεκα κέρξη ηελ έλαξμε ηεο εθαξκνγήο ηνπ ειιεληθνχ πξνηχπνπ δηνίθεζεο & δηαρείξηζεο έξγσλ (κεηαβαηηθή πεξίνδνο)» ηηο λέεο ΤΑ ππ αξηζκφλ 22867/ΔΤΘΤ 984 (ΦΔΚ 792/Β /8.6.2010) «Ρπζκίζεηο γηα ηελ επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ησλ δηθαηνχρσλ ηεο πεξηφδνπ 2007-2013» θαη ππ αξηζκφλ 25549/ΔΤΘΤ/1305 (ΦΔΚ 1412/Β /16.6.2011) «Σξνπνπνίεζε ηεο ΤΑ «Ρπζκίζεηο γηα ηελ επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ησλ δηθαηνχρσλ ηεο πεξηφδνπ 2007-2013», νη νπνίεο αθνινχζεζαλ κε βάζε ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ άξζξνπ 22 ηνπ Ν.3614/2007, πνπ έγηλε κε ην Ν.3840/2010 θαη κε ηηο νπνίεο πεξηνξίζηεθαλ νη αξρηθέο απαηηήζεηο θαη νξίζηεθαλ θαη επί κέξνπο εηδηθέο πεξηπηψζεηο γηα λα αληηκεησπηζηνχλ κε κεησκέλεο απαηηήζεηο νη νξεηλνί θαη κηθξνί δήκνη. Ο αξρηθφο ζρεδηαζκφο πξνέβιεπε κία κεηαβαηηθή πεξίνδν κέρξη ην 2009, νπφηε θαη ζα εθδηδφηαλ ε ζρεηηθή ΚΤΑ, ε νπνία ζα φξηδε ηνλ ηξφπν επηβεβαίσζεο ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο θαη ζπγθεθξηκέλα ζα έζεηε ζε εθαξκνγή ην ειιεληθφ πξφηππν δηνίθεζεο θαη δηαρείξηζεο έξγσλ 3. Καηά ηε κεηαβαηηθή απηή πεξίνδν, αξκφδηα γηα ηελ επηβεβαίσζε νξίζηεθε ε θάζε ΓΑ, ε νπνία χζηεξα απφ πξφζθιεζε, πηζηνπνηνχζε ηνπο θνξείο πνπ ππέβαιαλ αίηεζε πηζηνπνίεζεο (αλεμαξηήησο αλ ν θνξέαο ζα ππέβαιε ζηε ζπλέρεηα πξφηαζε ζηελ ίδηα ΓΑ). Μεηά ην πέξαο ηεο κεηαβαηηθήο πεξηφδνπ, νη δηθαηνχρνη ζα έπξεπε πιένλ λα πηζηνπνηνχληαη απνθιεηζηηθά ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛΟΣ 1429, απφ δηαπηζηεπκέλνπο πηζηνπνηεηηθνχο θνξείο ππφ ηελ επίβιεςε ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Γηαπίζηεπζεο (ΔΤΓ). Απηφ ήηαλ ην πεξηερφκελν ηεο πξνβιεπφκελεο ΚΤΑ ηεο παξαγξάθνπ 2 ηνπ άξζξνπ 22 ηνπ Ν.3614/2007. Με ην Ν. 3840/2010 ν ζρεδηαζκφο απηφο άιιαμε θαη πιένλ ην πξφηππν ΔΛΟΣ 1429 δελ ήηαλ ππνρξεσηηθφ, αιιά απνηεινχζε δηαδεπθηηθή δπλαηή επηινγή ησλ δηθαηνχρσλ, ελψ νη ΓΑ ζπλέρηδαλ λα επηβεβαηψλνπλ ηε δηαρεηξηζηηθή επάξθεηα φζσλ θνξέσλ δελ επέιεγαλ λα πηζηνπνηεζνχλ ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛΟΣ 1429. Πξαθηηθά απφ ην 2010 πξνβιέθζεθαλ δχν ελαιιαθηηθνί ηξφπνη επηβεβαίσζεο, κέζσ ησλ δηαρεηξηζηηθψλ αξρψλ θαη κέζσ δηαπηζηεπκέλσλ θνξέσλ ζχκθσλα κε ην πξφηππν 3 Απηφ πξνέβιεπε ε παξάγξαθνο 2, ηνπ άξζξνπ 22 ηνπ Ν. 3614/2007, πξηλ ηελ ηξνπνπνίεζή ηνπ απφ ην Ν. 3840/2010
15 ΔΛΟΣ 1429, θαη ε επηινγή αθέζεθε ζηε δηαθξηηηθή επρέξεηα ηνπ θάζε θνξέα. ρεηηθά κε ηηο απαηηνχκελεο δηαδηθαζίεο θαη ηηο απαηηήζεηο ησλ δχν κεζφδσλ επηβεβαίσζεο, αθνινπζεί κία αδξνκεξήο αλάιπζε. Αλαθνξηθά κε ηε κέζνδν επηβεβαίσζεο κέζσ ησλ ΓΑ, ε δηαδηθαζία εθθηλνχζε κε πξφζθιεζε εθδήισζεο ελδηαθέξνληνο, ψζηε νη ελδηαθεξφκελνη δηθαηνχρνη λα ππνβάιινπλ ηα απαηηνχκελα ζηνηρεία πνπ ζα απνδείθλπαλ ηεο δηαρεηξηζηηθή ηνπο επάξθεηα. Αλ ε ΓΑ έθξηλε βάζεη ησλ ππνβαιιφκελσλ ζηνηρείσλ φηη ν δηθαηνχρνο πιεξνχζε ηηο απαηηήζεηο πνπ νξίζηεθαλ, ηφηε επηβεβαίσλε ηε δηαρεηξηζηηθή ηνπ ηθαλφηεηα θαη έηζη ν δηθαηνχρνο κπνξνχζε λα ππνβάιεη πξνηάζεηο έληαμεο ζε φπνηα πξφζθιεζε ηνλ ελδηέθεξε. Πξνβιέθζεθαλ ηξεηο θαηεγνξίεο επηβεβαίσζεο, αλάινγα κε ην είδνο ησλ έξγσλ πνπ ν δηθαηνχρνο ζα πινπνηνχζε : Δπηβεβαίσζε ηχπνπ Α, γηα έξγα κε ηερληθφ αληηθείκελν Δπηβεβαίσζε ηχπνπ Β, γηα έξγα ρσξίο ηερληθφ αληηθείκελν (πξνκήζεηεο θαη ππεξεζίεο) Δπηβεβαίσζε ηχπνπ Γ, γηα εμεηδηθεπκέλεο δξάζεηο ΔΚΣ θαη γηα δξάζεηο πνπ πινπνηνχληαη κε ίδηα κέζα Γηα θάζε κία απφ ηηο ηξεηο απηέο θαηεγνξίεο ειέγρνληαη ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηααπαηηνχκελα πνπ ζα πξέπεη λα πιεξνί ν θάζε δπλεηηθφο δηθαηνχρνο γηα λα επηβεβαησζεί σο δηαρεηξηζηηθά επαξθήο. Οη βαζηθέο απηέο απαηηήζεηο θαζνξίζηεθαλ κε ηελ Τ.Α. 1258/ΔΤ/281 θαη είλαη νη αθφινπζεο 4 : Ζ ζπκβαηφηεηα ηνπ θαλνληζηηθνχ πιαηζίνπ ιεηηνπξγίαο ηνπ δηθαηνχρνπ κε ην θνηλνηηθφ θαη εζληθφ λνκνζεηηθφ θαη θαλνληζηηθφ δίθαην ζρεηηθά κε ηελ αλάζεζε θαη πινπνίεζε δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ. Ο νξηζκφο ησλ ππεξεζηψλ ή θαη ησλ αξκνδίσλ νξγάλσλ ηνπ πνπ είλαη ππεχζπλα γηα ηηο δηαδηθαζίεο πξνγξακκαηηζκνχ, αλάζεζεο θαη δηαρείξηζεο ζπκβάζεσλ, παξαθνινχζεζεο θαη πηζηνπνίεζεο ηνπ θπζηθνχ αληηθεηκέλνπ θαη ηεο νηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο ηνπ έξγνπ. Ζ ηεθκεξίσζε ησλ αλσηέξσ δηαδηθαζηψλ κε ηε κνξθή εγρεηξηδίνπ ή έγγξαθσλ νδεγηψλ, πνπ ρξεζηκνπνηεί γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ν δηθαηνχρνο. 4 ην Παξάξηεκα 2 παξαηίζεηαη αλαιπηηθφο πίλαθαο κε εμεηδίθεπζε ηεο θάζε κίαο απφ ηηο βαζηθέο απαηηήζεηο θαη αλάινγα κε ηνλ ηχπν επηβεβαίσζεο
16 Ζ επάξθεηα ηεο πιηθνηερληθήο ππνδνκήο ηνπ δηθαηνχρνπ, ε νπνία δηαζθαιίδεη επαξθή ιεηηνπξγηθφηεηα θαη αζθαιή απνζήθεπζε δηαρείξηζε πιεξνθνξηψλ θαη αξρείσλ. ηε κέζνδν επηβεβαίσζεο ζχκθσλα κε ην ειιεληθφ πξφηππν ΔΛΟΣ 1429, ε δηαδηθαζία ιακβάλεη ρψξα εθηφο ηνπ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο. Πην ζπγθεθξηκέλα, απφ ηε ζηηγκή πνπ ν ΔΛΟΣ, κε εληνιή ηνπ ηφηε Τπνπξγνχ Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ, ζρεδίαζε θαη αλέπηπμε ην ειιεληθφ πξφηππν γηα ηε δηαρείξηζε έξγσλ, ηελ επηβεβαίσζε αλέιαβαλ ηδησηηθνί θνξείο πηζηνπνίεζεο, νη νπνίνη είραλ δηαπηζηεπηεί απφ ην ΔΤΓ σο ηθαλνί λα πηζηνπνηνχλ θαηά ΔΛΟΣ 1429. Ο δπλεηηθφο δηθαηνχρνο πνπ επηζπκεί λα πηζηνπνηεζεί θαηά ΔΛΟΣ 1429 θαιεί έλαλ απφ ηνπο ηδησηηθνχο απηνχο θνξείο λα ηνλ ειέγμεη θαη λα επηβεβαηψζεη φηη πιεξνί ηηο απαηηήζεηο ηνπ ειιεληθνχ πξνηχπνπ θαη είλαη δηαρεηξηζηηθά επαξθήο. Ζ επηβεβαίσζε απηή γίλεηαη απνδεθηή απφ ηηο ΓΑ, φηαλ ν δηθαηνχρνο ππνβάιεη πξφηαζε έληαμεο γηα αμηνιφγεζε, θαη δελ απαηηείηαη νη ΓΑ λα ειέγμνπλ θάηη πεξηζζφηεξν. Μία απφ ηηο βαζηθέο δηαθνξέο ηεο κεζφδνπ απηήο είλαη φηη πξνβιέπεηαη απφ ην ίδην ην πξφηππν (ΔΛΟΣ, Πξνδηαγξαθή 1432) επαλάιεςε ηεο αμηνιφγεζεο ηνπ δηθαηνχρνπ κε δχν ηνπιάρηζηνλ επηζεσξήζεηο αλά ηξηεηία, γηα λα επαιεζεπηεί ε ζπκκφξθσζή ηνπ κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ ειιεληθνχ πξνηχπνπ (ΔΠ) ΔΛΟΣ 1429. Σν πιαίζην ησλ απαηηήζεσλ πνπ ζέηεη ην ΔΠ ΔΛΟΣ 1429 δελ δηαθέξεη απφ ηε θηινζνθία ηεο ζρεηηθήο εγθπθιίνπ πνπ ππνδείθλπε ζηηο ΓΑ πψο λα αμηνινγήζνπλ ηελ επάξθεηα ελφο δηθαηνχρνπ. Απηφ πνπ δηαθέξεη είλαη ε κεζνδνινγία πηζηνπνίεζεο ηνπ πξνηχπνπ θαη ην γεγνλφο φηη είλαη πην εμαληιεηηθφ ζηελ αλάιπζε ησλ απαηηήζεσλ θαη ησλ θξηηεξίσλ, γεγνλφο πνπ νδήγεζε ηνπο πεξηζζφηεξνπο εκπιεθφκελνπο λα ην ζεσξήζνπλ «βαξχ». Οη ιεηηνπξγηθέο πεξηνρέο ζηηο νπνίεο εζηηάδεη ην ειιεληθφ πξφηππν είλαη νη αθφινπζεο: Γηνίθεζε θαη νξγάλσζε ηνπ θνξέα Αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη πιηθνηερληθή ππνδνκή Τινπνίεζε έξγνπ Απνινγηζκφο, αλάιπζε θαη αμηνιφγεζε απνηειεζκάησλ Γηα θάζε κία απφ ηηο αλσηέξσ πεξηνρέο ν θνξέαο αμηνινγείηαη γηα ην θαηά πφζν ηεξεί ηηο πξνβιεπφκελεο δηαδηθαζίεο θαη δηαζέηεη ην απαξαίηεην πιηθνηερληθφ
17 εμνπιηζκφ αιιά θαη ην ζηειερηαθφ δπλακηθφ γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πινπνίεζε ελφο ζπγρξεκαηνδνηνχκελνπ έξγνπ 5. 5 ην Παξάξηεκα 3 παξαηίζεηαη αλαιπηηθφο πίλαθαο κε εμεηδίθεπζε ησλ απαηηήζεσλ δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ζχκθσλα κε ην ειιεληθφ πξφηππν ΔΛΟΣ 1429
18 1.1. Προβληματικά σημεία Ζ εθαξκνγή ηεο ζρεηηθήο πξφβιεςεο γηα ηελ επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ησλ ηειηθψλ δηθαηνχρσλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ, θαηά γεληθή εθηίκεζε δελ πέηπρε ηνπο αξρηθνχο ζηφρνπο πνπ ν ίδηνο ν Ν.3164/2007 είρε ζέζεη. Οχηε ν αξηζκφο ησλ δηθαηνχρσλ κεηψζεθε δξαζηηθά αιιά νχηε ε δηνηθεηηθή θαη δηαρεηξηζηηθή ηθαλφηεηα ησλ δηθαηνχρσλ αλαβαζκίζηεθε ζεκαληηθά. 1.1.1. Αλλαγό ςτον αρχικό ςχεδιαςμό Σν ππώηο ζεκαληηθφ πξφβιεκα ζηελ εθαξκνγή ηεο επηβεβαίσζεο ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ησλ δηθαηνχρσλ ήηαλ φηη δελ εθαξκφζηεθε θαηά ηνλ ηξφπν πνπ είρε αξρηθά ζρεδηαζηεί. πγθεθξηκέλα, ε κεηαβαηηθή πεξίνδνο κέρξη ηελ έθδνζε ηνπ ειιεληθνχ πξνηχπνπ απφ ηνλ ΔΛΟΣ δελ ήηαλ ηειηθά κεηαβαηηθή αιιά ίζρπζε θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ, κεηά ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ άξζξνπ 22 ηνπ Ν. 3164/2007 απφ ην Ν.3840/2010. Ζ επηινγή απηή δηθαηνινγήζεθε ζηελ ηξαηεγηθή Έθζεζε Παξαθνινχζεζεο ηνπ ΔΠΑ 2012 σο αλαγθαία ζηα πιαίζηα ηεο απαηηνχκελεο απινπνίεζεο ηνπ ΓΔ κε ζηφρν ηελ επηηάρπλζε ηεο εθαξκνγήο ησλ ΔΠ. ηελ πξάμε φκσο ππνλφκεπζε ηελ νπζία ηεο επηβεβαίσζεο, θαζψο νη απαηηήζεηο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο πνπ πξνέβιεπε ην ΔΠ ΔΛΟΣ 1429 δελ εθαξκφζηεθαλ πνηέ κε απνηέιεζκα νχηε ν αξηζκφο ησλ δηθαηνχρσλ λα πεξηνξηζηεί ζε ζεκαληηθφ βαζκφ, νχηε λα αλαδεηήζνπλ νη δηθαηνχρνη ζε απηφ ην θίλεηξν γηα αλαβάζκηζε ηεο δηαρεηξηζηήο ηνπο ηθαλφηεηαο. Απφ ηελ άιιε ν ραξαθηεξηζκφο ηεο επηβεβαίσζεο ζχκθσλα κε ην ΔΠ ΔΛΟΣ 1429 σο δηαδεπθηηθήο κεζφδνπ, θαζηέξσζε σο ζρεδφλ απνθιεηζηηθή κέζνδν επηβεβαίσζεο απηή κέζσ ησλ ΓΑ. Οη ιφγνη πνπ νδήγεζαλ ηελ ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ δηθαηνχρσλ ζηελ επηινγή απηή ήηαλ αθελφο φηη ην πξφηππν ΔΛΟΣ 1429 ήηαλ δηνηθεηηθά «βαξχ» θαη αθεηέξνπ νηθνλνκηθά απαηηεηηθφ γηα ηνπο θνξείο. πλεπψο, δελ ππήξρε θαλέλα θίλεηξν γηα ηνπο δπλεηηθνχο δηθαηνχρνπο λα πηζηνπνηεζνχλ θαηά ΔΛΟΣ 1429, απφ ηε ζηηγκή πνπ ήηαλ επηβεβαησκέλνη ή ζα κπνξνχζαλ λα επηβεβαησζνχλ απφ ηε ΓΑ, κε κεδεληθφ θφζηνο θαη ιηγφηεξν απαηηεηηθά θξηηήξηα. Αθεηέξνπ ήδε ην 2009 νη πεξηζζφηεξνη θνξείο είραλ επηβεβαησζεί απφ ηηο ΓΑ θαη δελ ππήξρε ππνρξέσζε λα επαλαιάβνπλ ηε δηαδηθαζία πηζηνπνίεζεο.
19 1.1.2. Αδυναμύα αξιολόγηςησ υφιςτϊμενησ κατϊςταςησ Έλα δεύηεπο ζεκαληηθφ πξφβιεκα πνπ έδξαζε αλαζηαιηηθά ζηελ επηηπρία ηεο νπζηαζηηθήο επηβεβαίσζεο ηεο επάξθεηαο ησλ δηθαηνχρσλ ήηαλ ην γεγνλφο, φηη δελ ππήξμε εθ ησλ πξνηέξσλ αμηνιφγεζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο ησλ δηθαηνχρσλ, πνπ ζα αλαιάκβαλαλ λα πινπνηήζνπλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα. Πνηέ δελ αμηνινγήζεθε ε δηαρεηξηζηηθή ηνπο ηθαλφηεηα κε βάζε ηα ζηνηρεία απφδνζήο ηνπο θαηά ηελ 3 ε πξνγξακκαηηθή πεξίνδν (2000-2006), ελψ ε ζρεηηθή κειέηε ηεο ΜΟΓ ΑΔ (ΜΟΓ, 2005) αληηκεησπίζηεθε σο επρνιφγην. Παξάιιεια, δελ έγηλε εθ ησλ πξνηέξσλ πξνγξακκαηηζκφο ησλ αλαγθαίσλ έξγσλ, ψζηε λα αλαδεηεζνχλ θαη νη δπλεηηθνί δηθαηνχρνη (θαη θχξηνη ησλ έξγσλ απηψλ) θαη λα ππνζηεξηρζνχλ άκεζα ψζηε λα θαηαζηνχλ επαξθείο θαη ηθαλνί. Σν απνηέιεζκα ήηαλ λα εθαξκνζηνχλ δχν ζπζηήκαηα επηβεβαίσζεο, ηα νπνία δελ ιάκβαλαλ ππφςε ηνπο ηελ πθηζηάκελε ηθαλφηεηα ησλ δηθαηνχρσλ, θαη αλ εθαξκφδνληαλ φπσο είραλ αξρηθά ζρεδηαζηεί, ηφηε πνιινί θνξείο ζα απνθιείνληαλ σο δηαρεηξηζηηθά κε ηθαλνί (ηδίσο δήκνη ησλ λεζησηηθψλ θαη νξεηλψλ πεξηνρψλ), ρσξίο λα έρεη βξεζεί απνηειεζκαηηθή ιχζε γηα ηελ ππνθαηάζηαζή ηνπο ζηελ πινπνίεζε ζεκαληηθψλ γηα ηνλ ηνπηθφ πιεζπζκφ έξγσλ. Με ηε ζεηξά ηνπ απηφ ζα νδεγνχζε είηε ζην λα κελ ππάξμεη ν απαξαίηεηνο αξηζκφο δηθαηνχρσλ γηα λα πινπνηήζνπλ ηα αλαγθαία έξγα (θαη άξα ζα παξέκελαλ ηα θνηλνηηθά θνλδχιηα αλελεξγά) είηε ζα επηβαξχλνληαλ ππεξβνιηθά νη δηαρεηξηζηηθά ηθαλνί θνξείο πνπ ζα δξνχζαλ σο ππνθαηάζηαηεο ησλ αδχλακσλ, κε θίλδπλν λα κελ κπνξνχλ λα αληαπεμέιζνπλ ζε ηφζν κεγάιν αξηζκφ έξγσλ. Σν πξφβιεκα επηηάζεθε πεξαηηέξσ πξψηνλ απφ ηελ αλάγθε γηα άκεζε απνξξφθεζε θνηλνηηθψλ πφξσλ, δεδνκέλεο ηεο ρξνληθήο πζηέξεζεο ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ απνξξφθεζεο, πνπ είραλ ηεζεί, πίεζε πνπ δελ άθελε ηα πεξηζψξηα γηα απζηεξή αμηνιφγεζε ηεο ηθαλφηεηαο ησλ δηθαηνχρσλ, θαζψο ζηελ πεξίπησζε απνθιεηζκνχ ηνπο πνιιά έξγα (πηζαλά ψξηκα) δελ κπνξνχζαλ λα πινπνηεζνχλ. Απφ ηελ άιιε ε θαζπζηέξεζε ζηελ νξγάλσζε θαη ηειηθά ε καηαίσζε ηεο ΓΖΜΟ ΑΔ 6 άθεζε έθζεηνπο φζνπο δήκνπο είραλ ζεσξήζεη φηη απηή ζα αλαιάκβαλε ηα έξγα ηνπο. Ζ εμέιημε απηή 6 Ζ ΓΖΜΟ ΑΔ πξνβιεπφηαλ ζην άξζξν 34 ηνπ Ν.3614, ην νπνίν θαηαξγήζεθε κε ηελ παξάγξαθν 25 ηνπ άξζξνπ 10 ηνπ Ν.3840/2010. χκθσλα κε ηελ αξρηθή πξφβιεςε ε ΓΖΜΟ ΑΔ ζα ππνζηήξηδε ηνπ δήκνπο ζε ζέκαηα πξνεηνηκαζίαο θαη ζχληαμεο φισλ ησλ απαξαίηεησλ εγγξάθσλ γηα ηελ έληαμε έξγσλ, ζε δεηήκαηα σξίκαλζεο θαη ζηελ αλάζεζε θαη εθηέιεζε έξγσλ ππνδνκήο απφ ηνπο ΟΣΑ Α βαζκνχ.
20 νδήγεζε ζηε «ραιάξσζε» ησλ θξηηεξίσλ επηβεβαίσζεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο πξνο ράξηλ ηεο έληαμεο έξγσλ θαη ηεο απνξξφθεζεο. 1.1.3. Κενϊ ςτην υποκατϊςταςη των αδύναμων δικαιούχων Σν ηπίηο πξφβιεκα εληνπίδεηαη ζην ζχζηεκα ππνθαηάζηαζεο ησλ αδχλακσλ θαη δηαρεηξηζηηθά κε ηθαλψλ θνξέσλ, απφ άιινπο πηζηνπνηεκέλνπο γηα ηε δηαρεηξηζηηθή ηνπο επάξθεηα. Με βάζε ηελ πξφβιεςε γηα ηε ζχλαςε πξνγξακκαηηθψλ ζπκβάζεσλ, πνιινί επαξθείο θνξείο αλέιαβαλ ηελ πινπνίεζε έξγσλ γηα ινγαξηαζκφ ησλ κε επαξθψλ. Ζ πξφβιεςε απηή ζηφρεπε ζην λα απνηξαπεί ην ελδερφκελν λα κελ πινπνηεζνχλ ζεκαληηθά έξγα, πνπ είραλ ηνλ απαηηνχκελν βαζκφ σξηκφηεηαο. Απηφ φκσο πνπ δελ πξνβιέθζεθε ήηαλ ηα φξηα ησλ δπλαηνηήησλ ελφο θνξέα, πνπ είρε λα πινπνηήζεη θαη δηθά ηνπ έξγα, λα δξα σο θνξέαο πινπνίεζεο γηα ινγαξηαζκφ άιισλ. Αξθνχζε ε επηβεβαίσζε δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ελφο θνξέα, σο ηππηθφ πξναπαηηνχκελν, γηα λα αλαιάβεη ηελ πινπνίεζε έξγνπ άιινπ θνξέα κε πξνγξακκαηηθή ζχκβαζε. Ζ επηβεβαίσζε απηή δελ ιάκβαλε ππφςε ηεο ην κέγηζην αξηζκφ έξγσλ πνπ ζα κπνξνχζε λα πινπνηήζεη ν θνξέαο απηφο, θαη έηζη νδεγήζεθε ην ζχζηεκα ζε πεξηπηψζεηο θνξέσλ πνπ είραλ αλαιάβεη κεγάιν αξηζκφ έξγσλ θαη παξά ηελ επηβεβαησκέλε δηαρεηξηζηηθή ηνπο επάξθεηα, αδπλαηνχζαλ λα αληαπεμέιζνπλ ζηηο απαηηήζεηο ηεο παξάιιειεο πινπνίεζεο πνιιψλ έξγσλ. Ο κέγηζηνο αξηζκφο παξάιιεισλ έξγσλ δελ ιακβαλφηαλ ππφςε θαηά ηε θάζε ηεο αμηνιφγεζεο πξνηεηλφκελεο πξάμεο, νπφηε θάιιηζηα ζα κπνξνχζε ε ΓΑ λα αμηνινγήζεη αλ ν δηαρεηξηζηηθά επαξθήο θνξέαο πξφηαζεο είλαη ζε ζέζε λα αλαιάβεη έλα αθφκα έξγν. 1.1.4. Απουςύα πρόβλεψησ επανελϋγχου Σέηαπηον, έλα απφ ηα πνιχ ζημανηικά ζηοισεία πος ςπονόμεςζαν ηελ νπζηαζηηθή επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ησλ δηθαηνχρσλ ήηαλ ε απνπζία πξφβιεςεο γηα επαλέιεγρν θαη επαιήζεπζε ηεο ηθαλφηεηαο ησλ πηζηνπνηεκέλσλ θνξέσλ. Αλ θαη ην ειιεληθφ πξφηππν ΔΛΟΣ 1429 πξνβιέπεη επαλέιεγρν θαη επαλάιεςε ηεο αμηνιφγεζεο ηεο ηθαλφηεηαο ησλ θνξέσλ κεηά ην πέξαο ηξηψλ εηψλ απφ ηελ πξψηε πηζηνπνίεζε, αλάινγε πξφβιεςε δελ ππήξμε γηα ηελ πεξίπησζε ησλ θνξέσλ πνπ πηζηνπνηήζεθαλ απφ ηηο ΓΑ. Σν απνηέιεζκα ήηαλ ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ δηθαηνχρσλ λα πηζηνπνηεζνχλ άπαμ ζηελ αξρή, θαη έθηνηε λα κελ ειεγρζνχλ μαλά νχηε γηα ην αλ ηεξνχλ ηηο απαηηήζεηο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο, νχηε αλ εμαθνινπζνχλ λα πιεξνχλ ηα θξηηήξηα. ηελ πξαγκαηηθφηεηα νη ηξνπνπνηήζεηο πνπ επηβιήζεθαλ απφ ην
21 2010 θαη κεηά αληηκεηψπηζαλ ηελ ππνρξέσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο σο «γξαθεηνθξαηηθφ» εκπφδην ζηε γξήγνξε έληαμε έξγσλ θαη ε ινγηθή πνπ επηθξάηεζε ήηαλ λα παξαθακθζεί ζηελ πξάμε ε νπζηαζηηθή εθαξκνγή ηεο αξρηθήο ινγηθήο. ηε ινγηθή απηή ζπλεγφξεζε θαη ε ίδηα ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή (ηδίσο ε DG REGIO), ζηελ θνηλή αλάγθε γηα επίηεπμε ησλ ζηφρσλ απνξξφθεζεο, κε απνηέιεζκα ε αξρηθή ινγηθή ηνπ ζπζηήκαηνο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο λα «πέζεη ζχκα» ηνπ ζηφρνπ ηεο απνξξφθεζεο. Σν δήηεκα απηφ είλαη θνκβηθήο ζεκαζίαο θαζψο ζρεηίδεηαη κε ηελ νπζηαζηηθή επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο ελφο θνξέα. Σν γεγνλφο φηη δελ αλαπηχρζεθε θαη δελ εθαξκφζηεθε έλα ζχζηεκα ηαθηηθψλ ειέγρσλ ησλ δηθαηνχρσλ γηα ην αλ πξάγκαηη ζπκκνξθψλνληαλ πξνο ηηο απαηηήζεηο δηαρεηξηζηηθήο ηθαλφηεηαο πνπ έζεηε ζην ζχζηεκα, επέηξεπε ηελ έληαμε έξγσλ θαη ηελ αλάιεςή ηνπο απφ θνξείο πνπ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δελ ήηαλ ηθαλνί, είηε γηαηί πνηέ δελ εθάξκνζαλ ζηελ πξάμε ηηο πξνδηαγξαθέο γηα ηηο νπνίεο πηζηνπνηήζεθαλ είηε γηαηί θάπνηα ζηηγκή άιιαμε ε δνκή ηνπο, ε ζηειερηαθή ηνπο επάξθεηα ή νη ππνδνκέο ηνπο θαζηζηψληαο ηνπο κε ηθαλνχο. 1.1.5. Επιφυλϊξεισ για την πιςτοπούηςη ωσ προσ το ΕΠ ΕΛΟΣ 1429 Σέλορ, ζα πξέπεη λα δηαηππσζνχλ νξηζκέλεο επηθπιάμεηο γηα ην θαηά πφζν ε πηζηνπνίεζε ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛΟΣ 1429 εθαξκφζηεθε θαηά ηξφπν αμηνθξαηηθφ θαη αμηφπηζην. Σν ζρφιην απηφ παξαηίζεηαη πεξηζζφηεξν σο ππφζεζε εξγαζίαο, θαζψο ν αξηζκφο ησλ θνξέσλ πνπ επέιεμαλ απηή ηε κέζνδν επηβεβαίσζεο ήηαλ εμαηξεηηθά κηθξφο (2%-3% ηνπ ζπλφινπ ησλ δηθαηνχρσλ). Σν γεγνλφο φηη ηδησηηθνί πηζηνπνηεηηθνί νξγαληζκνί, νη νπνίνη δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε κία ζαθψο κηθξή αγνξά γηα ηα ειιεληθά δεδνκέλα, αλαιάκβαλαλ ηελ πηζηνπνίεζε ησλ θνξέσλ, ζα νδεγνχζε πηζαλψο ζηελ θαηαρξεζηηθή επηβεβαίσζε δηθαηνχρσλ. ε απηφ ζπλέβαιε θαη ην «αζζεληθφ» ζχζηεκα επνπηείαο απφ πιεπξάο ηνπ ΔΤΓ, κε απνηέιεζκα θνξείο πνπ δελ κπφξεζαλ λα πηζηνπνηεζνχλ απφ ηηο ΓΑ, λα ιάβνπλ ηειηθά πηζηνπνίεζε απφ ηδησηηθνχο πηζηνπνηεηηθνχο θνξείο ιφγσ ηεο κηθξήο δήηεζεο ζηελ ζπγθεθξηκέλε αγνξά.
22 1.2. Προτάσεις αναμόρφωσης Με βάζε ηα πξνβιεκαηηθά ζεκεία, ηα νπνία εληνπίζηεθαλ θαη αλαιχζεθαλ αλσηέξσ, ππάξρεη ε δπλαηφηεηα λα δηαηππσζεί ζεηξά πξνηάζεσλ κε ζηφρν ηελ αλακφξθσζε ηνπ ζπζηήκαηνο επηβεβαίσζεο δηαρεηξηζηηθήο ηθαλφηεηαο ησλ δηθαηνχρσλ, κε γλψκνλα ηελ αλαβάζκηζε ηεο νξγάλσζεο θαη ηεο επηρεηξεζηαθήο ηνπο ηθαλφηεηαο θαη ηελ απνηειεζκαηηθή πινπνίεζε ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ. ε θάζε πεξίπησζε νη πξνηάζεηο αλακφξθσζεο ζα πξέπεη λα ηχρνπλ επξχηαηεο απνδνρήο θαη ζηήξημεο, ψζηε λα κελ επαλαιεθζνχλ ππαλαρσξήζεηο, πξφβιεςε κεηαβαηηθήο πεξηφδνπ θαη ζπλερείο κεηαβνιέο πνπ πξνθαινχλ ζχγρπζε ζηνπο εκπιεθφκελνπο θαη ππνλνκεχνπλ ηελ επηηπρία ηνπ φινπ εγρεηξήκαηνο. Βέβαηα ε ππνρξεσηηθή πιένλ απαίηεζε απφ ην λέν θνηλνηηθφ θαλνληζκφ 1303/2014 λα βεβαησζεί ε Γ.Α. γηα ηε δηαρεηξηζηηθή, επηρεηξεζηαθή θαη νηθνλνκηθή ηθαλφηεηα ηνπ δηθαηνχρνπ πξηλ ηελ έληαμε ησλ πξάμεσλ, δηεπθνιχλεη ηελ εθαξκνγή ελφο «ζηέξενπ» ζπζηήκαηνο, ην νπνίν ζα εθαξκνζηεί κε ζπλέπεηα θαη ζπλέρεηα 7. 1.2.1. Μύα και ςταθερό μϋθοδοσ επιβεβαύωςησ Πξνηείλεηαη ε πηνζέηεζε κίαο κεζφδνπ πηζηνπνίεζεο θαη φρη πξφβιεςε γηα δχν δπλαηέο παξάιιειεο επηινγέο επηβεβαίσζεο, ε νπνία αλαιχεηαη ζηε ζπλέρεηα κε δχν ελαιιαθηηθέο πξνηάζεηο. α. 1ε ελαιιαθηηθή: πηζηνπνίεζε κε βάζε ην πξφηππν ΕΛΟΣ 1429 Ζ πξψηε ελαιιαθηηθή (ε νπνία θαη πξνθξίλεηαη έλαληη ηεο δεχηεξεο πνπ αθνινπζεί) πηνζεηεί ηελ άπνςε πσο ε πηζηνπνίεζε ηεο ηθαλφηεηαο ησλ δηθαηνχρσλ πξέπεη λα γίλεηαη κε βάζε ην πθηζηάκελν ειιεληθφ πξφηππν ΔΛΟΣ 1429 (πηζαλά βειηησκέλν) θαη ζχκθσλα κε ηε πξνβιεπφκελε απφ ηελ Πξνδηαγξαθή 1432 δηαδηθαζία πηζηνπνίεζεο. Σελ επζχλε πηζηνπνίεζεο ησλ δηθαηνχρσλ αλαιακβάλνπλ ηδησηηθνί πηζηνπνηεηηθνί θνξείο, δηαπηζηεπκέλνη θαη επνπηεπφκελνη απφ ην ΔΤΓ. Σαπηφρξνλα, πξέπεη λα εληζρπζεί κε πξνζσπηθφ ην ΔΤΓ (πηζαλά θαη κε ηε ζπλδξνκή ηνπ ηνκέα πηζηνπνίεζεο ηνπ ΔΛΟΣ) ψζηε λα επηηεξεί ηελ νξζή ιεηηνπξγία ησλ δηαπηζηεπκέλσλ πηζηνπνηεηηθψλ νξγαληζκψλ θαη λα δηελεξγεί ηαθηηθνχο αιιά θαη αηθλίδηνπο ειέγρνπο 7 χκθσλα κε ην άξζξν 125, παξάγξαθνο 3, εδάθην (δ) «Όζνλ αθνξά ηελ επηινγή ησλ πξάμεσλ, ε δηαρεηξηζηηθή αξρή: δ) εμαζθαιίδεη φηη ν δηθαηνχρνο δηαζέηεη ηε δηνηθεηηθή, ρξεκαηννηθνλνκηθή θαη επηρεηξεζηαθή ηθαλφηεηα λα ηεξήζεη ηνπο φξνπο πνπ αλαθέξνληαη ζην ζηνηρείν γ) πξηλ απφ ηελ έγθξηζε ηεο πξάμεο»
23 γηα ηελ επαιήζεπζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο ηθαλφηεηαο ησλ πηζηνπνηεκέλσλ θνξέσλ. Ζ αλαζεψξεζε ηεο ελ ιφγσ Πξνδηαγξαθήο ζα ζπκβάιιεη ζην απνηέιεζκα απηφ. Ζ πηζηνπνίεζε θαηά ΔΛΟΣ 1429 δελ ζα απνηειεί ην κνλαδηθφ θξηηήξην αμηνιφγεζεο σο πξνο ηελ ηθαλφηεηα ηνπ δηθαηνχρνπ γηα ηελ έληαμε πξάμεο. Παξάιιεια, πξνηείλεηαη ε θάζε ΓΑ κε ηελ πξφζθιεζή ηεο λα ζέηεη επηπιένλ θξηηήξηα, ηα νπνία ζα εζηηάδνπλ ζηελ ζχλζεζε ηεο νκάδαο πινπνίεζεο έξγνπ αιιά θαη ζηελ ηξέρνπζα ζηειέρσζε ηνπ θνξέα. ηελ πξφζθιεζε ζα νξίδνληαη ειάρηζηεο πνζνηηθέο θαη πνηνηηθέο πξνδηαγξαθέο (αξηζκφο κειψλ, ζέζε ηνπο ζηνλ θνξέα, πξνεγνχκελε εκπεηξία ζε πινπνίεζεο παξφκνησλ έξγσλ, βηνγξαθηθφ ζεκείσκα γηα αμηνιφγεζε ηππηθψλ πξνζφλησλ) ηεο νκάδαο έξγνπ αλάινγα κε ην είδνο ηεο πξάμεο θαη ε ΓΑ ζα ηα αμηνινγεί ad hoc θαηά ηε θάζε ηεο αμηνιφγεζεο ηεο πξφηαζεο. Με ηελ πξφηαζε απηή δηαζθαιίδεηαη αθφκα πεξηζζφηεξν ε απνηειεζκαηηθή πινπνίεζε ηνπ έξγνπ θαζψο ε ζπλεζέζηεξε αηηία πνπ θαζηζηνχζε έλα θνξέα κε ηθαλφ ή νξηαθά ηθαλφ ήηαλ ε πνηφηεηα θαη ε ζχλζεζε ηεο νκάδαο έξγνπ θαζψο θαη ε ππνζηειέρσζή ηνπ. Ζ επηηπρία ηεο πξφηαζε εμαξηάηαη απφ ηελ παξάιιειε αλαβάζκηζε ηνπ ξφινπ ηνπ ΔΤΓ, ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα αληαπεμέιζεη ζηηο απαηηήζεηο ελφο ειεγθηηθνχ/επνπηηθνχ νξγάλνπ πνπ ζα εγγπάηαη ηελ αμηνθξαηηθή θαη απνηειεζκαηηθή δηαδηθαζία πηζηνπνίεζεο. Ζ αλαβάζκηζε απηή πξέπεη λα πεξηιακβάλεη ηελ αχμεζε ηνπ ζηειερηαθνχ ηνπ δπλακηθνχ θαη ηνλ εμνπιηζκφ ηνπ κε εξγαιεία επνπηείαο θαη ζπζηήκαηνο θπξψζεσλ, ψζηε ν έιεγρνο πνπ ζα αζθεί λα κπνξεί λα απνζνβήζεη πηζαλέο ζηξεβιψζεηο πνπ νθείινληαη ζηνλ αληαγσληζκφ ησλ ηδησηηθψλ πηζηνπνηεηηθψλ νξγαληζκψλ. Σα αλακελφκελα νθέιε απφ ηελ πηνζέηεζε ηεο πξφηαζεο ζπλνςίδνληαη ζηα εμήο: 1. Μεηψλεηαη ζεκαληηθά ην δηνηθεηηθφ βάξνο ησλ ΓΑ, νη νπνίεο είραλ επηβαξπλζεί κε κία επηπιένλ αξκνδηφηεηα, ρσξίο παξάιιεια λα έρεη πξνβιεθζεί θαη ε αλάινγε ζηειερηαθή ηνπο ελίζρπζε. 2. Ζ αλάιεςε ηεο επζχλεο πηζηνπνίεζεο απφ θνξείο εθηφο ηνπ ζπζηήκαηνο ζα πξνζδψζεη ζηελ φιε δηαδηθαζία ηελ αληηθεηκεληθφηεηα θαη ηελ αμηνπηζηία πνπ απαηηείηαη, κεηψλνληαο δξαζηηθά ηελ πηζαλφηεηα θαηαρξεζηηθήο πηζηνπνίεζεο ζε θνξείο πνπ έρνπλ αλαπηχμεη ηδηαίηεξεο ζρέζεηο κε ηηο ΓΑ. 3. Σε δηαδηθαζία επηβεβαίσζεο αλαιακβάλνπλ νη θαζ χιελ αξκφδηνη ηδησηηθνί θνξείο, νη νπνίνη θαηέρνπλ ηελ ηερλνγλσζία ησλ ζπζηεκάησλ πνηφηεηαο θαη
24 δχλαληαη λα αμηνινγήζνπλ θαη λα πηζηνπνηήζνπλ νπζηαζηηθά ηελ ηθαλφηεηα ησλ δηθαηνχρσλ. 4. Σν απζηεξφ ζχζηεκα επνπηείαο ησλ πηζηνπνηεηηθψλ θνξέσλ απφ ην ΔΤΓ κε ηε δπλαηφηεηα επηβνιήο θπξψζεσλ, ζα εληζρχζεη ηελ αμηνπηζηία ηνπ ζπζηήκαηνο, θαζψο ην ελδερφκελν αλάθιεζεο ηεο δηαπίζηεπζήο ηνπο ζα ζήκαηλε νηθνλνκηθή δεκηά γη απηνχο. 5. Παξέρεηαη ε επειημία ζηηο ΓΑ λα πξνζαξκφζνπλ ηα θξηηήξηα επάξθεηαο ζηελ θάζε θαηεγνξία πξάμεσλ, εληζρχνληαο έηζη ηελ αληηζηνηρία ησλ αληηθεηκεληθψλ απαηηήζεσλ κίαο πξάμεο κε ηελ ηξέρνπζα δηνηθεηηθή ηθαλφηεηα ελφο θνξέα. Σν βαζηθφ κεηνλέθηεκα ηεο πξφηαζεο είλαη φηη ε επηηπρία ηεο εμαξηάηαη άκεζα απφ ην βαζκφ ελίζρπζεο θαη αλαβάζκηζεο ησλ επνπηηθψλ κεραληζκψλ ηεο φιεο δηαδηθαζίαο θαη εηδηθά ηνπ ΔΤΓ. Χο βαζηθφο ππιψλαο δηαζθάιηζεο ηεο αληηθεηκεληθήο, νκνηφκνξθεο θαη αμηνθξαηηθήο εθαξκνγήο ηεο επηβεβαίσζεο ησλ δηθαηνχρσλ, ην ΔΤΓ ζα πξέπεη λα είλαη ζεζκηθά θαη επηρεηξεζηαθά πξνεηνηκαζκέλν λα παξεκβαίλεη, φπνπ ην ζχζηεκα παξεθθιίλεη ησλ ζηφρσλ ηνπ. Σν δεχηεξν κεηνλέθηεκα ηεο επηινγήο απηήο ζρεηίδεηαη κε ην θφζηνο γηα ηνπο δηθαηνχρνπο, πνπ ζπλεπάγεηαη ε δηαδηθαζία πηζηνπνίεζεο απφ ηνπο πηζηνπνηεηηθνχο θνξείο. Αλ φκσο ε πξφηαζε εθαξκνζηεί φπσο πεξηγξάθεθε, θαη δελ δνζεί πεξηζψξην κεηαβαηηθψλ ή πξνζσξηλψλ ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ, ην θφζηνο ζα είλαη ππνρξεσηηθφ γηα φινπο θαη άξα ζα είλαη αλαπφθεπθην γηα φζνπο επηζπκνχλ λα αλαιάβνπλ ηελ πινπνίεζε ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ. Δμάιινπ, ζην πιαίζην ησλ πφξσλ ηεο Σερληθήο Βνήζεηαο θάζε ΔΠ κπνξεί λα θαιπθζεί ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ θφζηνπο ηδίσο γηα θνξείο ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο θαη ηα λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ. Δπίζεο, ην θφζηνο κπνξεί λα εηδσζεί θαη σο αληαπνδνηηθφ, θαζψο κεηά ηε πξνεηνηκαζία ηνπ θνξέα γηα λα πηζηνπνηεζεί, ζα έρεη νπζηαζηηθά αλαβαζκίζεη ηελ γεληθή ηνπ δηνηθεηηθή θαη δηαρεηξηζηηθή ηθαλφηεηα θαη άξα αλακέλεηαη θαη απηφ ηνλ ηξφπν λα απνζβέζεη ην θφζηνο, κε ην φθεινο ηεο απνθπγήο αξλεηηθψλ ελδερφκελσλ φπσο π.ρ. δεκνζηνλνκηθέο δηνξζψζεηο κεηά απφ ειέγρνπο ζηελ πινπνίεζε ησλ έξγσλ ηνπ. β. 2ε ελαιιαθηηθή: πηζηνπνίεζε απφ κεραληζκφ εθηφο δηαρεηξηζηηθψλ αξρψλ Γηα ηε κέζνδν επηβεβαίσζεο ηεο επάξθεηαο ησλ δηθαηνχρσλ πξνηείλεηαη δεχηεξε ελαιιαθηηθή, ε νπνία φκσο ζε θακία πεξίπησζε δελ ζα πξέπεη λα αληηκεησπηζηεί σο παξάιιειε δηαδεπθηηθή επηινγή, ή σο κία επηινγή κεηαβαηηθήο πεξηφδνπ, κέρξη ε πξψηε λα είλαη ζε ζέζε λα εθαξκνζηεί.
25 Πην ζπγθεθξηκέλα, πξνηείλεηαη ελαιιαθηηθά ε πηζηνπνίεζε ησλ δπλεηηθψλ δηθαηνχρσλ απφ ηηο επηηειηθέο δνκέο ησλ θαζ χιελ αξκφδησλ ππνπξγείσλ, απφ εηδηθέο κνλάδεο Πεξηθεξεηψλ, ελψ γηα φζα ππνπξγεία δελ πξνβιέπεηαη ε ζχζηαζε επηηειηθψλ δνκψλ, ηελ αξκνδηφηεηα πηζηνπνίεζεο κπνξεί λα αλαιάβεη θεληξηθή κνλάδα ηνπ ΤΠΑΑΝ ή ε ΜΟΓ. Ζ πηζηνπνίεζε ζα γίλεηαη ζχκθσλα κε ζηαζεξέο πξνδηαγξαθέο θαη απαηηήζεηο γηα φιε ηελ πξνγξακκαηηθή πεξίνδν, αληίζηνηρεο κε ην πξφηππν ΔΛΟΣ 1429, ή αθφκα θαη λα πηνζεηεζεί απηνχζην ην πξφηππν απηφ. Δπίζεο, νη δνκέο απηέο ζα ππνδεηθλχνπλ ην θνξέα πνπ ζα ππνθαζηζηά έλαλ κε ηθαλφ δηθαηνχρν γηα ηελ πινπνίεζε ψξηκεο θαη ζεηηθά αμηνινγεκέλεο πξφηαζεο έξγνπ. Σέινο, νη δνκέο απηέο ζα είλαη αξκφδηεο θαη γηα ηνλ επαλέιεγρν ηεο ζπκκφξθσζεο ησλ πηζηνπνηεκέλσλ δηθαηνχρσλ. Πεξηζζφηεξα γηα ην είδνο θαη ηελ κνξθή ηνπ ειέγρνπ απηνχ αθνινπζνχλ ζηελ πξφηαζε πνπ αθνξά ηνπο ειέγρνπο ζπκκφξθσζεο. Παξάιιεια, πξνηείλεηαη θαη ζηελ πεξίπησζε απηή ε θάζε ΓΑ λα ζέηεη ηα δηθά ηεο εηδηθά θξηηήξηα ζηελ πξφζθιεζε, ηα νπνία ζα αθνξνχλ, φπσο αλαιχζεθε ήδε, ηελ νκάδα πινπνίεζεο έξγνπ, ε νπνία θαη ζα θξίλεηαη θαηά ηε θάζε ηεο αμηνιφγεζεο ηεο πξάμεο. Σα ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα ηεο δεχηεξεο ελαιιαθηηθήο ζπλνςίδνληαη ζηα αθφινπζα: 1. Παξακέλεη ε πξφβιεςε γηα κείσζε ηνπ δηνηθεηηθνχ θφξηνπ ησλ ΓΑ. 2. Απνηειεί δηαδηθαζία ρσξίο νηθνλνκηθφ θφζηνο γηα ην θνξέα πνπ επηζπκεί λα πηζηνπνηεζεί. 3. Σελ πηζηνπνίεζε θαη ηνλ έιεγρν γηα ηε ζπκκφξθσζε ζα αλαιάβνπλ ππεξεζίεο πνπ θαηά πάζα πηζαλφηεηα ζα ζηειερσζνχλ απφ ππαιιήινπο κε εκπεηξία ζην ΓΔ. Απηφ ζα δψζεη ηελ επθαηξία γηα θαηαλφεζε ζε βάζνο ησλ ηδηαηηεξνηήησλ θαη ησλ πξνβιεκάησλ πνπ παξνπζηάδνπλ νη δηθαηνχρνη. 4. Απνθεχγεηαη θάζε θίλδπλνο θαηαρξεζηηθήο πηζηνπνίεζεο ησλ δηθαηνχρσλ, σο απφξξνηα ηεο αλαδήηεζεο δπλεηηθψλ πειαηψλ απφ ηδησηηθνχο θνξείο πηζηνπνίεζεο. Δπίζεο, ην γεγνλφο φηη δελ ζα αλαιάβεη ε ΓΑ ηελ επηβεβαίσζε ηεο επάξθεηαο, απνζνβεί θάζε ελδερφκελν ραξηζηηθήο ή κεξνιεπηηθήο αληηκεηψπηζεο ησλ δηθαηνχρσλ απφ κία ΓΑ, ε νπνία ζπρλά «πηέδεηαη» λα βξεη θνξείο λα πινπνηήζνπλ ηηο δξάζεηο ηνπ πξνγξάκκαηφο ηεο. Σν βαζηθφ κεηνλέθηεκα ηεο ελαιιαθηηθήο απηήο είλαη φηη ράλεηαη ην ζηνηρείν ηνπ εμσηεξηθνχ ειέγρνπ ηεο φιεο δηαδηθαζίαο, ν νπνίνο εάλ εθαξκνδφηαλ ζσζηά, ζα
26 ήηαλ απαιιαγκέλνο απφ θάζε είδνπο ζπγθξνχζεηο ζπκθεξφλησλ ή αγθπιψζεηο εληφο ηνπ ζπζηήκαηνο. Παξάιιεια, δελ εληάζζεη ζηε δηαδηθαζία ηεο πηζηνπνίεζεο ηνπο θνξείο, νη νπνίνη έρνπλ ηελ εκπεηξία θαη ηηο γλψζεηο γηα ηελ πηζηνπνίεζε θαη ηελ ηήξεζε ησλ πξνηχπσλ δηνηθεηηθήο επάξθεηαο (ΔΛΟΣ, ΔΤΓ, ηδησηηθέο πηζηνπνηεηηθέο εηαηξίεο κε πείξα). Ζ επηινγή κεηαμχ ησλ ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ απνηειεί αξκνδηφηεηα ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο θαη Αληαγσληζηηθφηεηαο (Γεληθή Γξακκαηεία Γεκνζίσλ επελδχζεσλ ΔΠΑ), ην νπνίν ζηνλ παξφληα ρξφλν δελ έρεη δεκνζηνπνηήζεη θακία νπζηαζηηθή έλδεημε ησλ πξνζέζεψλ ηνπ γηα ην ζέκα. 1.2.2. Έλεγχοσ επαλόθευςησ τησ ςυμμόρφωςησ των πιςτοποιημϋνων δικαιούχων Ζ δεχηεξε πξφηαζε αθνξά ζηελ θαζηέξσζε ηαθηηθψλ αιιά θαη αηθλίδησλ ειέγρσλ, επηηφπησλ θαη δηνηθεηηθψλ, γηα ηελ επαιήζεπζε ηεο ζπκκφξθσζεο ησλ πηζηνπνηεκέλσλ δηθαηνχρσλ. Καζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ πξνηείλεηαη θάζε θνξέαο λα ειέγρεηαη ηνπιάρηζηνλ δχν θνξέο θαη ηα απνηειέζκαηα ηνπ ειέγρνπ λα εηζάγνληαη ζην ΟΠ θαη λα απνηεινχλ ζηνηρεία ηνπ θαθέινπ ηνπ θάζε θνξέα. Σν πνηνη θνξείο ζα αλαιάβνπλ ηνλ έιεγρν απηφ ζα εμαξηεζεί απφ ηελ ελαιιαθηηθή πνπ ζα πηνζεηεζεί γηα ηε κέζνδν πηζηνπνίεζεο θαη ζε θάζε πεξίπησζε ζα είλαη νη ίδηνη θνξείο πνπ ζα έρνπλ αλαιάβεη θαη ηελ αξρηθή πηζηνπνίεζε. Παξάιιεια, νη θνξείο πνπ επηθνξηίδνληαη κε ηνπο ειέγρνπο ζα πξέπεη λα έρνπλ πξφζβαζε ζηηο εθζέζεηο ειέγρνπ ηεο ΔΓΔΛ (λα ηνπο θνηλνπνηνχληαη), ψζηε ηα πνξίζκαηα ησλ ειέγρσλ λα νδεγνχλ ζε έθηαθηνπο επαλειέγρνπο ηήξεζεο ησλ απαηηήζεσλ ηεο δηαρεηξηζηηθήο ηθαλφηεηαο. Σέινο, πξέπεη λα πξνβιεθζεί θαη ζχζηεκα θπξψζεσλ γηα ηνπο θνξείο πνπ εληνπίζηεθαλ λα κελ ζπκκνξθψλνληαη κε ηηο απαηηήζεηο ηεο πηζηνπνηεκέλεο δηαρεηξηζηήο ηθαλφηεηαο. πγθεθξηκέλα, πξνηείλεηαη γηα κηθξήο ζεκαζίαο απνθιίζεηο, λα απνζηέιινληαη ζπζηάζεηο θαη ππνδείμεηο ζην θνξέα, κε ηελ ππνρξέσζε εληφο εχινγνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο λα απνζηείιεη ζηνηρεία πνπ ζα απνδεηθλχνπλ ηελ ζπκκφξθσζή ηνπ. Αλ ν θνξέαο δελ ζπκκνξθσζεί εληφο ηνπ νξηζκέλνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο ή αλ ε απφθιηζή ηνπ είλαη ζεκαληηθή, ηφηε νη ειεγθηηθνί κεραληζκνί ζα κπνξνχλ λα απνθαζίδνπλ ηελ αλάθιεζε ηεο πηζηνπνίεζεο ηεο ηθαλφηεηαο ηνπ θνξέα θαη ζα ζπληάζζνπλ ζρεηηθέο εθζέζεηο επξεκάησλ, νη νπνίεο ζα θαηαρσξνχληαη ζην
27 «κεηξψν» ηνπ δηθαηνχρνπ ζην ΟΠ. Ζ πηζαλφηεηα αλάθιεζεο ηεο επηβεβαίσζεο ηθαλφηεηαο ηνπ θνξέα ζα δξάζεη σο κνριφο πίεζεο ζηνπο θνξείο λα ζπκκνξθψλνληαη, δηφηη ζε αληίζεηε πεξίπησζε δελ ζα κπνξνχλ λα ιακβάλνπλ θνηλνηηθνχο πφξνπο γηα ηελ πινπνίεζε ησλ έξγσλ ηνπο. Δπηπξνζζέησο, ζα ζεκαίλεη θαη πξφζζεην θφζηνο ιφγσ ηεο αλάγθεο γηα επαλάιεςε ηεο δηαδηθαζίαο επηβεβαίσζεο (ζηελ πεξίπησζε πνπ απηή ζα απνθαζηζηεί φηη ζα γίλεηαη απφ ηδησηηθνχο πηζηνπνηεηηθνχο θνξείο). Παξάιιεια, νη εθζέζεηο απηέο ζα ιακβάλνληαη ππφςε, σο ζηνηρείν αξλεηηθήο βαζκνιφγεζεο, απφ ηηο ΓΑ θαηά ηε θάζε ηεο αμηνιφγεζεο πξφηαζεο έληαμεο πξάμεο απφ ηνλ ελ ιφγσ δηθαηνχρν. 1.2.3. Προγραμματιςμόσ βαςικών και αναγκαύων ϋργων Ζ ηξίηε πξφηαζε ζρεηίδεηαη κε ην εμαηξεηηθήο ζεκαζίαο δήηεκα ηνπ έγθαηξνπ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ βαζηθψλ έξγσλ ππνδνκήο, πνπ ζα πινπνηεζνχλ θαηά ηελ λέα πξνγξακκαηηθή πεξίνδν. πγθεθξηκέλα, ζηα πιαίζηα ελφο επξχηεξνπ πξνγξακκαηηζκνχ, πνπ ζα ιακβάλεη ρψξα ακέζσο κεηά ηελ θαηάζεζε πξφηαζεο ηνπ θάζε ΔΠ, ζε επίπεδν ππνπξγείσλ, πεξηθεξεηψλ θαη ΤΠΑΑΝ, ζα απνθαζίδνληαη (ζην πιαίζην ησλ θνξέσλ θαη νξγάλσλ πξνγξακκαηηζκνχ, π.ρ. γηα ηα ΠΔΠ, ην Πεξηθεξεηαθφ πκβνχιην, ηελ Δπηηξνπή Γηαβνχιεπζεο κε ελεξγφ ζπκκεηνρή ηεο αληίζηνηρεο ΠΔΓ) ηα αλαγθαία έξγα πνπ ζα πξέπεη λα πινπνηεζνχλ. Χο ηέηνηα έξγα κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ απηά πνπ ε Δ.Δ. επηβάιιεη λα γίλνπλ (π.ρ. χζηεξα απφ απνθάζεηο ηνπ ΓΔΔ), ή απηά πνπ απνδεδεηγκέλα ζπκβάιινπλ θαζνξηζηηθά ζηνπο ζηφρνπο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σα έξγα απηά ζα θαηαγξάθνληαη ζηελ εμεηδίθεπζε ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ επελδπηηθψλ πξνηεξαηνηήησλ ηνπ θάζε ΔΠ θαη αθνχ ζα είλαη εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηά, πξηλ ηελ έθδνζε ησλ πξνζθιήζεσλ γηα έληαμε πξάμεσλ κπνξνχλ άκεζα θαη έγθαηξα λα αξρίζνπλ νη δηαδηθαζίεο αλαδήηεζεο ηνπ δηθαηνχρνπ ηνπο θαη ε θαηάιιειε ππνζηήξημή ηνπ, ψζηε λα θαηαζηεί πιήξσο επαξθήο λα πινπνηήζεη ην έξγν. Καη απηφ ηνλ ηξφπν ηα ζεκαληηθά θαη αλαγθαία έξγα δελ ζα θηλδπλεχνπλ λα θαζπζηεξήζνπλ ή λα παγψζνπλ γηα ιφγνπο αλεπάξθεηαο ή αληθαλφηεηαο ηνπ δηθαηνχρνπ θαη δε ζα δεκηνπξγήζνπλ θαη ζηε λέα πξνγξακκαηηθή πεξίνδν πίεζε γηα «αλαπξνζαξκνγέο» πνπ ζα αλαηξέπνπλ ην βαζηθφ ζηφρν ηεο απνηειεζκαηηθήο πινπνίεζεο ησλ έξγσλ. 1.2.4. Επιβεβαύωςη μεγϊλων δικαιούχων Ζ ηέηαξηε πξφηαζε ζρεηίδεηαη κε ηελ αλσηέξσ θαη αθνξά ζηε δηαρεηξηζηηθή ηθαλφηεηα νξηζκέλσλ κεγάισλ δηθαηνχρσλ. Ήδε ζην εγθεθξηκέλν πιένλ απφ ηελ Δ.Δ.
28 θείκελν ηνπ λένπ ΔΠΑ πξνβιέπεηαη ε ππνζηήξημε ηεο αλαδηνξγάλσζεο ησλ κεγάισλ δηθαηνχρσλ (π.ρ. Πεξηθέξεηεο, ΜΔΣΡΟ ΑΔ, ΔΓΝΑΣΗΑ ΟΓΟ ΑΔ θ.α.). Με ηελ αλαδηνξγάλσζε ησλ θνξέσλ απηψλ θαη δεδνκέλεο ηεο επαξθνχο ζηειέρσζήο ηνπο πξνηείλεηαη λα εμαηξεζνχλ νη δηθαηνχρνη απηνί απφ ηε ζπλήζε δηαδηθαζία επηβεβαίσζεο. Ζ παξέθθιηζε ηεο πξνβιεπφκελεο δηαδηθαζίαο εδξάδεηαη ζην γεγνλφο φηη νη θνξείο απηνί κε θεληξηθή ππνζηήξημε ζα αλαδηνξγαλσζνχλ, ψζηε λα είλαη πιήξσο δηνηθεηηθά θαη δηαρεηξηζηηθά ηθαλνί. Δμ άιινπ έρνπλ απνδείμεη ηελ δηαρεηξηζηηθή ηνπο ηθαλφηεηα, ε νπνία ζα επηβεβαηψλεηαη ζηνλ πξνγξακκαηηθφ ζρεδηαζκφ θαη ζα θαηαηίζεηαη θαηά ηελ εμεηδίθεπζε ηνπ ΔΠ κε ηε ιίζηα κε ηα αλαγθαία θαη ρξήζηκα έξγα. Ζ πηνζέηεζε κίαο ηέηνηαο πξαθηηθήο ζα επηηαρχλεη δξαζηηθά ηελ άκεζε εθθίλεζε ησλ ζεκαληηθψλ θαη αλαγθαίσλ έξγσλ θαζψο δελ ζα αλακέλνπλ λα πηζηνπνηεζνχλ καδί κε φινπο ηνπο ππφινηπνπο θνξείο. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη νη δηθαηνχρνη απηνί, δελ ζα απαηηείηαη λα πηζηνπνηνχληαη, σζηφζν δελ ζα δηαθεχγνπλ ησλ ειέγρσλ γηα ηελ επαιήζεπζε ηεο ζπκκφξθσζεο ηνπο κε ηα απαηηνχκελα, φπσο ζα ζπκβαίλεη θαη γηα θάζε άιιν θνξέα. Δπίζεο, ζα πξνβιέπεηαη θαη ε ππνρξέσζή ηνπο, κε δηθή ηνπο επζχλε λα ελεκεξψλνπλ θαη λα επηθαηξνπνηνχλ ηα ζηνηρεία ηνπο ζε πεξίπησζε αλαδηνξγάλσζεο ή ζπγρψλεπζήο ηνπο κε άιινπο θνξείο. 1.2.5. Τποκατϊςταςη μη ικανών δικαιούχων Ζ πέκπηε πξφηαζε αθνξά ζηε ζηνρεπκέλε ππνθαηάζηαζε ησλ αδχλακσλ δηθαηνχρσλ. ε θάζε πεξίπησζε πξνηείλεηαη ε ππνθαηάζηαζε λα γίλεηαη κε πξνγξακκαηηζκέλν ηξφπν ψζηε λα επηιέγεηαη ε θαηαιιειφηεξε ιχζε. πζηήλεηαη πιένλ ε ππνθαηάζηαζε λα κελ απνηειεί ηνλ θαλφλα γηα ηνπο κε ηθαλνχο θνξείο πνπ αδπλαηνχλ λα πινπνηήζνπλ ηα έξγα ηνπο, αιιά λα επηιέγεηαη κφλν σο ιχζε αλάγθεο ιφγσ πίεζεο ρξφλνπ θαη θαηά θαλφλα λα εληζρχεηαη ν θχξηνο ηνπ έξγνπ πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζεη ηελ απαηηνχκελε δηνηθεηηθή θαη επηρεηξεζηαθή ηθαλφηεηα. Απηφ ζα επηηξέςεη ηελ εκπέδσζε κίαο λννηξνπίαο γηα ππνζηήξημε ησλ αδχλακσλ θνξέσλ κε ζηφρν ηελ νπζηαζηηθή ηνπο αλαβάζκηζε, ε νπνία ζα θεθαιαηνπνηεζεί απφ ηνπο ίδηνπο θαη ζα θαηαζηνχλ πιένλ κεζνπξφζεζκα θαη καθξνπξφζεζκα ηθαλνί. Θα πξέπεη λα εμαληινχληαη φια ηα πεξηζψξηα ππνζηήξημεο θαη κεηαθνξάο ηερλνγλσζίαο πξνο ηνπο θνξείο απηνχο (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο επίιπζεο πξνβιεκάησλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ ππνζηειέρσζή ηνπο) πξνηνχ επηρεηξεζεί ε ιχζε ηεο ππνθαηάζηαζήο ηνπο κέζσ πξνγξακκαηηθήο ζχκβαζεο.
29 Ζ ππνθαηάζηαζε ζα γίλεηαη θαηά θαλφλα απφ ηελ αξρή ζηελ νπνία ππάγεηαη ή απφ ηελ νπνία επνπηεχεηαη ν κε δηαρεηξηζηηθά επαξθήο θνξέαο (αξκφδην Τπνπξγείν), ελψ γηα ηνπο δήκνπο ζα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ νη ππεξεζίεο ηεο νηθείαο Πεξηθέξεηαο. Παξάιιεια κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ θαη νη πθηζηάκελεο ΑΔ ηνπ δεκνζίνπ π.ρ. ΔΓΝΑΣΗΑ ΟΓΟ κεηά ηελ αλαδηνξγάλσζή ηνπο, γηα λα κπνξνχλ λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο αλάγθεο. Αληίζεηα κε ηε κέρξη ηψξα πξαθηηθή, πξέπεη λα αμηνινγνχληαη θαη ηα φξηα ελφο θνξέα λα δξάζεη σο ππνθαηαζηάηεο. Πξνηείλεηαη λα εμεηάδεηαη θαη λα αμηνινγείηαη ad hoc ν θνξέαο ππνθαηάζηαζεο αλ, ηε δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή, είλαη ζε ζέζε απφ δηνηθεηηθήο θαη επηρεηξεζηαθήο άπνςεο, λα πινπνηήζεη ηαπηφρξνλα ηα δηθά ηνπ έξγα θαη ηα έξγα άιισλ θνξέσλ. Ζ αμηνιφγεζε απηή ζα γίλεηαη απφ ηηο ΓΑ θαηά ηε θάζε ηεο αμηνιφγεζεο πξνηεηλφκελεο πξάμεο. 1.2.6. Τποςτόριξη μη ικανών δικαιούχων Ζ έθηε θαη ηειεπηαία πξφηαζε, δηαπεξλά νξηδφληηα ην δήηεκα ηεο δηαρεηξηζηηθήο ηθαλφηεηαο ησλ δηθαηνχρσλ, θαη αθνξά ηελ ππνζηήξημε ησλ αδχλακσλ δηθαηνχρσλ. πσο ηνλίζηεθε ήδε, ζηφρνο γηα ηε λέα πξνγξακκαηηθή πεξίνδν δελ πξέπεη λα είλαη ε αλεχξεζε επθαηξηαθψλ ιχζεσλ, πνπ ζα θαιχςνπλ πξνζσξηλά ηηο αδπλακίεο ησλ δηθαηνχρσλ. Αληίζεηα, πξέπεη ην ζχζηεκα λα επελδχζεη ζηελ νπζηαζηηθή θαη βηψζηκε αλαβάζκηζε ηεο ηθαλφηεηαο ησλ πεξηζζφηεξσλ δηθαηνχρσλ, ψζηε ε αλάγθε γηα ππνθαηάζηαζε λα είλαη κηθξή θαη λα δηαζθαιίδεηαη παξάιιεια φηη νη δηθαηνχρνη κπνξνχλ λα πινπνηνχλ κε επηηπρία θαη απνηειεζκαηηθφηεηα ηα έξγα πνπ αλαιακβάλνπλ. Ζ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ απηνχ ζηεξίδεηαη ζηελ πξνηαζείζα εμεηδίθεπζε ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ βαζηθψλ έξγσλ ππνδνκήο ζε επίπεδν πεξηθεξεηψλ θαη ππνπξγείσλ. Με ηνλ πξνγξακκαηηζκφ απηφ, ζα είλαη έγθαηξα γλσζηνί νη δηθαηνχρνη πξάμεσλ πνπ πξφθεηηαη λα πινπνηεζνχλ θαη ζα εθθηλεί άκεζα ε δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο ηεο δηαρεηξηζηηθήο ηνπο ηθαλφηεηαο. Με ζχκκαρν ην ρξφλν, ζα ζηεζεί θαη ζα ιεηηνπξγήζεη έλα πξφγξακκα ππνζηήξημεο ησλ αδχλακσλ δηθαηνχρσλ, ην νπνίν ζα ππνζηεξίδεηαη απφ ηε ΜΟΓ ή απφ ηηο επηηειηθέο δνκέο ησλ ππνπξγείσλ θαη απφ ηηο κνλάδεο ησλ ΓΑ Πεξηθεξεηψλ. Ζ ππνζηήξημε απηή ζα πεξηιακβάλεη ηελ εθπαίδεπζε, ηελ παξνρή ηερλνγλσζίαο, ηελ ππνζηήξημε ζηελ σξίκαλζε ησλ πξνηάζεσλ αιιά θαη ηελ άκεζε αληηκεηψπηζε πηζαλήο ππνζηειέρσζεο ηνπ θνξέα. Ζ δηαδηθαζία ζα νδεγήζεη ζηελ επηηπρή επηβεβαίσζε ηεο δηαρεηξηζηηθήο ηθαλφηεηαο ηνπ θνξέα θαη έηζη ζα θαηαζηεί ηθαλφο λα πινπνηεί εθεμήο ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα.